Deel 3: Onderzoek

Onderzoeks- rapport

Bestaande manieren van dijkophogen

Muraltmuur

Een muraltmuur is een muurtje boven op een dijk die je kunt gebruiken als een hele goedkopen manier voor het ophogen van een dijk.

Zo’n muurtje bestaat uit drie of vier betonnen platen van ongeveer een meter hoog tussen betonnen staanders.

(Deze manier is niet heel sterk, en word bijna niet meer gebruikt)

Trapdijk

Een trapdijk is een trapsgewijze dijk zonder hellingen.

Bij een trapdijk word de dijk opgehoogd en verbreed, dat maakt hem nog sterker.

Een trapdijk kan op zo’n manier ontworpen worden dat hij sterker en veiliger is dan een normale waterkering.

De treden van de dijk kan je voor heel veel verschillende dingen gebruiken, bijvoorbeeld voor wegen, parkeren, groen, bebouwing en waterberging.

Een trapdijk kan je gebruiken voor oude en nieuwe dijken.

Wij konden niet zoveel manieren vinden voor het ophogen van dijken dus hebben we hier nog een aantal manieren om overstromingen minder groot te maken.

Dijkverlegging

Als je dijken landinwaarts verlegd worden de uiterwaarde breder hierdoor heeft wanneer de rivier overstroomt het water meer ruimte en is de overstroming dus niet zo groot.

Uiterwaardvergraving

Uiterwaarden kunnen worden afgegraven en daardoor heeft een rivier meer ruimte om water aftevoeren.

Zomerbedverdieping

Het zomerbed van een rivier kan worden verdiept, daardoor staat het water lager en overstroomt het dus minder snel.

Kribverlaging

Door kribben te verlagen kan het water van de rivier sneller doorstromen.

Hoogwatergeul

Een hoogwatergeul is een bedijkt gebied dat aftakt van een rivier om een deel van dat water via een andere route aftevoeren.

Waterberging

Als de stormvloedkering gesloten is terwijl de rivieren veel water afvoeren kan eer een tijdelijke waterberging gebruikt worden.

Onze eigen ideeën,

Idee 1: Platen tegen de dijk

Bij dit idee bevestig je stalen platen tegen de dijk, die platen zorgen voor stevigheid en zo minmogelijk waterdoorlatendheid.

Die platen steken nog een stukje (ongeveer het deel dat je wilt ophogen) boven de dijk uit.

Tussen de delen van de platen die boven de dijk uitsteken zitten balken die zorgen voor extra stevigheid.

De delen van de platen die boven de dijk uitsteken vul je op met klei of het materiaal waar de dijk al uit bestaat.

Daar moet er voor gezorgd worden dat er asfalt op de dijk gelegd kan worden, en dan is deze ophoging klaar.

(De balken die tussen de platen zitten zijn per stuk maar 1m lang, dus die moeten aan elkaar gelast worden.

En ook de platen moeten aan elkaar gelast worden zodat ze 2x4 meter zijn.)

Wij hebben dit berekend voor een weg (op de dijk) van 3m breed,

en het stuk dat je wil ophogen is 1m.

Deze producten heb je nodig voor dit idee (per km)

Product

Afmetingen

per stuk/m

Hoeveelheid

per km

Kosten

per stuk/m

Kosten

per km

Winkel/ Webwinkel

Rvs platen

100x50x0,3cm

8000

€142,80

€1.142.400

IJzershop.nl

Balken

30x40cm

6000 losse

€330,20

€1.981.200

IJzershop.nl

Bouten

10x2,4cm

16000

Per 100 €205,21

€32.833,60

Techwinkel.nl

Totaal

per km

€3156433,60

Dat waren alle materialen voor het idee, maar deze materialen zijn natuurlijk ook nog nodig: (hiervan hebben wij geen prijzen gevonden)

· Materiaal om het opgehoogde stuk mee op te vullen zoals bijv.: klei of zand

· Asfalt om weer een weg mee te maken op de dijk.

En dit is ook nog nodig: (hiervan hebben wij geen prijzen gevonden)

· Het lassen van de platen en balken

· Het vervoer naar de dijk

· Het asfalt leggen en weghalen

· De energie voor bijv. de auto en het boren

· Een bulldozer

Wij hebben maar heel weinig onderzoek kunnen doen maar dit is wat wij hebben gevonden:

· Milieueffecten:

Dit idee is niet heel goed voor het milieu, dat komt vooral door het staal.

Een grote reden daarvan is dat het maken van staal heel veel energie kost.

· Waterdoorlatendheid:

Doordat dit idee vooral uit staal bestaat laat het waarschijnlijk (bijna) geen water door.

· Risico's:

Het zou kunnen dat het staal word beschadigt en dan niet meer helemaal roestvrij is.

Voor- en nadelen van dit idee:

· Voordelen:

Dit idee laat (bijna) geen water door.

· Nadelen:

Waarschijnlijk kun je een dijk als je een keer deze manier hebt gebruikt niet nog een keer ophogen.

Het is een redelijk duur idee

Idee 2: Eerst een constructie maken

Bij dit idee word er eerst een constructie gemaakt om op de dijk te plaatsen.

Die constructie bestaat uit platen, betongaas en een aantal balken en kokers.

Tussen de platen komen de balken, de balken zitten om en om hoger en lager.

Tussen de hogere balken en de lagere balken komt betongaas (voor stevigheid).

Aan die constructie zitten kokers die in de dijk/naast de dijk in de grond zitten om het extra stevig te maken.

Als dit allemaal is gebeurd is de constructie af, dan plaats je de constructie op de dijk en vul je die met klei, zand of het materiaal waar de dijk uit bestaat.

(De balken die tussen de platen zitten zijn per stuk maar 1m lang, dus die moeten aan elkaar gelast worden.

En ook de platen moeten aan elkaar gelast worden zodat ze 3x2 meter zijn.)

Wij hebben dit berekend voor een weg van 3m breed

Deze producten heb je nodig voor dit idee (per km)

Product

Afmetingen per stuk/m

Hoeveelheid

per km

Kosten

per stuk/m

Kosten totaal

Winkel/ Webwinkel

Rvs platen

100x50x0,3cm

4000

€142,80

€571.200

IJzershop.nl

Bettongaas

3x2m, draad:5mm, maas:10x10cm

3360m2

€55,79

€31241,40

IJzershop.nl

Balken

30x40cm

667

€330,20

€220.243,40

IJzershop.nl

Rvs kokers

10x10x0,3cm

667

€121,87

€81.287,29

IJzershop.nl

Bouten

10x2,4cm

2668

Per 100

€205,21

€5475

Techwinkel.nl

Totaal

per km

€909447,09

Dat waren alle materialen voor het idee, maar deze materialen zijn natuurlijk ook nog nodig: (hiervan hebben wij geen prijzen gevonden)

· Materiaal om het opgehoogde stuk mee op te vullen

· Asfalt om een weg mee te maken op de dijk

En dit is ook nog nodig: (hiervan hebben wij geen prijzen gevonden)

· Het lassen van de platen en balken

· Het vervoer naar de dijk

· Het asfalt leggen en weghalen

· De energie voor bijv. de auto en het boren

· Een bulldozer

Idee 3: Buizen door de dijk (geen ophoging)

Dit idee is eigenlijk geen ophoging, omdat wij het heel moeilijk vonden nog een realiseerbaar idee te bedenken, je kunt bij dit idee waarschijnlijk wel een bestaande ophogingsmanier gebruiken.

Dit idee is alleen mogelijk als er aan de ene kant van de dijk water zit en aan de andere kant een riviertje.

Bij dit idee moeten er buizen van 4m door de breedte van de dijk.

De buizen komen aan de kant waar het water tegen de dijk aan staat, een stukje boven de normale water hoogte uit (ongeveer op de hoogte waar het gevaarlijk wordt), als het water dan stijgt loopt een deel van het water in die buizen, aan de andere kant (de kant waar het riviertje zit) komen de buizen weer uit de dijk en het water komt in het riviertje.

Voor de buisopeningen moet gaas komen zodat er alleen maar water doorheen komt.

Het is wel verstandig om het riviertje dieper te graven zodat er meer water in kan, uiteindelijk moeten de riviertjes het water weer naar andere plekken brengen zodat de rivier niet overstroomt.

Wij hebben dit berekend voor een weg van 3m breed

Deze producten heb je nodig voor dit idee (per km)

Product

Afmetingen per stuk/m

Hoeveelheid

per km

Kosten

per stuk/m

Kosten totaal

Winkel/ Webwinkel

Rvs koker

10x 10x0,3cm

80

€121,87

€9749,60

IJzershop.nl

Gaas

100x100cm

1 rol of minder

€69

€69

Kachelmaterialen.com

Totaal

per km

€9818,60

Dat waren alle materialen voor het idee,

maar dit is ook nog nodig: (hiervan hebben wij geen prijzen gevonden)

· Iets om het gaas mee vast te maken aam de kokers

· Het vervoer naar de dijk

· De energie voor bijv. de auto

· Een apparaat om de buizen door de dijk te krijgen

Voor- en nadelen van dit idee:

Voordelen:

Je kan de dijk altijd nog ophogen.

Er word een groot deel van het te hoge water weggehaald en dat maakt de kans op overstromingen minder groot.

Nadelen:

Het is geen ophoging.

Deel 4: Onderzoek belanghebbenden

Wij hebben ons interview gedaan met Rijkswaterstaat via de e-mail

Interview

Vraag 1

Wat doet Rijkswaterstaat voor dijken?

Anders dan veel mensen denken, worden de meeste dijken niet beheerd door Rijkswaterstaat, maar door waterschappen. In het IJsselmeergebied worden wel enkele primaire waterkeringen beheerd door Rijkswaterstaat. Rijkswaterstaat regelt o.a. de totstandkoming van de normen waar de waterkeringen aan moeten voldoen. De Helpdesk water fungeert als ingang voor vragen over de veiligheid van waterkeringen, zie: http://www.helpdeskwater.nl/onderwerpen/waterveiligheid-0/ Lees voor een algemene inleiding eerst de publicatie "Waterveiligheid, begrippen begrijpen" die van deze website kan worden gedownload. 

Vraag 2

Wat hebt u zelf te maken met dijken?

Wij beantwoorden veel vragen over waterstanden, dijken enz.

Vraag 3

Wat is volgens u belangrijk aan een dijk?

Een dijk die als primaire waterkering fungeert moet bestand zijn tegen waterstanden ( in getijdewateren met bijbehorende golfstatistieken ) volgens een wettelijk voorgeschreven norm.Deze zijn vastgelegd in de zg. Hydraulische Randvoorwaarden, zie download HR2006 op: http://www.helpdeskwater.nl/onderwerpen/waterveiligheid-0/primaire/toetsen/vigerend-wettelijk/wti2006-0/

Vraag 4

Wat is volgens u belangrijk voor omwonenden van een dijk?

De omwonenden achter een dijk moeten natuurlijk voldoende beschermd worden tegen het water. Verder moet het landschap niet te veel worden aangetast, en moeten ze niet te veel worden gehinderd door de werkzaamheden. Als omwonenden vanwege dijkverhogingen moeten verhuizen, dienen ze een redelijke compensatie te ontvangen. Veel voorbeelden hiervan zijn bijvoorbeeld te vinden via: http://www.ruimtevoorderivier.nl/ http://www.zeeweringen.nl/ 

Vraag 5

Welke maatschappelijke belangen spelen een rol bij het ophogen van dijken?

O.a. beveiliging tegen overstroming, natuur en landschap ( wel aangeduid als 'ruimtelijke kwaliteit' ), en nog een aantal andere belangen, zoals verkeer en vervoer (  weg/water/spoor ) en  energievoorziening ( denk bijvoorbeeld aan leidingen die de dijk moeten kruisen ).

Vraag 6

Wat is de rol van de omgeving bij het ophogen van dijken?

De  omwonenden krijgen vaak in een vroeg stadium al inspraak.  Via de bij vraag 4. genoemde websites zijn hier een aantal voorbeelden van te vinden, o.a. in het blad Waterstand van het project Ruimte voor de Rivier. Voor deze projecten wordt tegenwoordig altijd een zg. omgevingsmanager aangesteld. Die houdt zich bezig met de gevolgen voor alle betrokkenen, niet alleen de omwonenden.

Vraag 7

Zijn er heel belangrijke regels voor de omgeving van een dijk bij een dijkophoging?

Ja, bij een dijk die als waterkering fungeert is er een beschermingszone  waarbinnen bepaalde handelingen niet zijn toegestaan, en voor andere eerst een vergunning aan de beheerder van de waterkering moet worden gevraagd.http://www.reestenwieden.nl/leven_met_water/waterkeringen http://www.zeeland.nl/veiligheid/kustveiligheid/bouwen

Vraag 8

Doet u zelf ook iets voor het ophogen van dijken, zo ja wat doet u dan?

De Helpdesk water beantwoordt vragen over waterkeirngen, o.a. over het Hoogwaterbeschermingsprogramma: http://www.helpdeskwater.nl/onderwerpen/waterveiligheid-0/programma'-projecten/hwbp-2/ 

Vraag 9

Denkt u dat er nog dingen zijn die voor ons handig/belangrijk zijn om te weten, zo ja, kunt u die er dan bij zetten?

Kijk bijvoorbeeld ook eens op: http://www.rijkswaterstaat.nl/water/veiligheid/bescherming_tegen_het_water/ http://www.deltacommissaris.nl/ 

Wij zouden het fijn vinden als u foto’s kan mee sturen over alles wat Rijkswaterstaat doet, dat te maken heeft met dijken en dijkophogingen.

(foto’s van het bedrijf zelf kunnen we ook gebruiken)

Wij snappen dat u misschien geen foto’s naar ons wilt versturen, dus dat is ook geen probleem.

Wij zouden best wel foto's kunnen sturen, maar die kun je ook op internet vinden, o.a. op : https://beeldbank.rws.nl/ruimtevoorderivier http://www.deltacommissaris.nl/organisatie/deelprogrammas/beeldmateriaal/

Met de websites die Rijkswaterstaat ons heeft gegeven hebben wij de volgende informatie en foto’s gevonden

Over de primaire waterkeringen:

De primaire waterkeringen geven bescherming tegen overstromingen van de Noordzee, de Waddenzee, de grote rivieren Rijn, Maas en Westerschelde, de Oosterschelde en het IJsselmeer.

Het gaat er vooral om dat gebieden waar overstromingen veel slachtoffers en schade veroorzaken, goed beschermd worden.

Het stelsel van primaire waterkeringen bestaat uit een aantal grote dammen en bijzondere constructies, zoals de Stormvloedkeringen in de Oosterschelde en de Nieuwe Waterweg. Sluizen en inlaatwerken hebben ook een waterkerende functie.

Over de regionale waterkeringen:

De regionale waterkeringen bieden bescherming tegen overstromingen vanuit het binnenwater.

Een regionale waterkering is een niet-primaire waterkering. Hieronder vallen niet alleen de ‘natte’ (kades langs boezemwateren), maar ook de ‘droge’ waterkeringen

De regionale waterkeringen zijn in de volgende groepen te onderscheiden:

Boezemkaden en polderkaden;

Keringen langs regionale rivieren, kanalen en opslagbekkens;

Over waterkeringen:

Waterschap Reest en Wieden zorgt in Noordwest Overijssel en een groot deel van Drenthe voor veilige dijken en kaden. Een voorbeeld hiervan is de kade langs het Meppelerdiep. Zonder deze waterkeringen zou een groot deel van dit gebied onder water staan.

Het beheer van het waterschap moet er voor zorgen dat de waterkeringen ook in de toekomst in goede conditie blijven. Daarom is het zo dat niet alles is toegestaan. Het waterschap heeft regels opgesteld die bepalen wat wel en niet mag in de nabijheid van een waterkering. Deze regels staan in de Keur.

De kernzones:

Om alle dijken en kaden in stand te houden heeft het waterschap een kernzone, beschermingszone en buitenbeschermingszones ingesteld voor waterkeringen. Het worden ook wel verbodszones genoemd. Wat wel en niet mag is afhankelijk van de zone waar er werkzaamheden worden uitgevoerd.

Hoogwater beschermingsprogramma:

In Nederland voldoet een deel van de waterkeringen niet aan de wettelijke veiligheidseisen. Daarom zijn Rijkswaterstaat en waterschappen samen hard aan het werk in het hoogwaterbeschermingsprogramma om op 89 verschillende plaatsen in het land de waterkeringen te verbeteren.

Bescherming tegen het water:

Om ervoor te zorgen dat Nederland beschermd blijft tegen het water, zijn er waterkeringen aangelegd. Deze moeten goed onderhouden worden. Maar er zijn meer maatregelen nodig omdat het water een constante dreiging blijft vormen