We werken steeds duurzamer! Zie bijvoorbeeld pag. …...retail) en René Steur (statistical f or...

September 2012Spark is het personeelsblad van FrieslandCampina Spark nr.3

We werken steeds duurzamer! Zie bijvoorbeeld pag. 7 en 30

En verder:Financieel en strategisch op koers

Thaise FDA op bezoek in Nederland

Eind augustus hebben we als onderne-ming onze cijfers over het eerste half-jaar van 2012 bekend gemaakt. Diecijfers zijn goed. Het is nog te vroeg omde vlag uit te steken en uitspraken tedoen over de resultaten van 2012, maarwe hebben met elkaar een goede startgemaakt in het nieuwe jaar. Het mooie isdat we nu daadwerkelijk gaan zien watonze strategie route2020 ons brengt.Een goede strategie uitzetten kost tijd,het vertalen van die strategie in actiesook. Nu, in 2012 zien we dat we vruchtenplukken van het werk dat de afgelopentwee jaar is verricht. Voor de komendemaanden sturen we aan op het versnelduitvoeren van onze plannen: ‘plans toaccelerate’. We moeten het ijzer sme-den nu het heet is en de kansen grijpendie we nu hebben. De groeimarkten diewij zien, worden ook door onze concur-renten gezien. Alles wat kan leiden tothet vasthouden en versterken van onzemarktposities, zetten we in. De innova-tieve verpakkingen voor baby– en kin-dervoeding leveren daar bijvoorbeeldeen bijdrage aan. Ze worden in detweede helft van het jaar en begin vol-gend jaar geïntroduceerd in veel landenin Azië.

Voor het succes van route2020 hebbenwe professionele en goed opgeleidemedewerkers hard nodig. We investerenruimschoots in het opleiden van mede-werkers, op alle niveaus. Onlangs mochtik met een groepje collega’s die de cur-sus ‘Leading self’ hebben gevolgd, ingesprek gaan (zie pagina 36). De cursus‘Leading self’ – te volgen via inschrijvingbij de FrieslandCampina Academy –richt zich op gedragsverandering; ophet leren kennen van je sterke enzwakke punten en hoe je daarmee omkunt gaan. Je leert om doelen te stellen,besluiten te nemen, kortom: je werktaan je eigen ontwikkeling. Ten minsteenkele van de cursisten hadden aanvan-kelijk weinig zin om mee te doen, zewaren behoorlijk sceptisch. Na afloop –toen ik ze sprak – waren ze vreselijk blijmet de uitkomsten van de training. Zehadden veel geleerd, vooral over zich-

zelf, over de manier waarop ze werkenén ze hadden goed nagedacht over huneigen bijdrage aan FrieslandCampina. Ikmerkte dat ze goed begrepen waar onzestrategie om draait, in welke product-groepen we willen groeien en hoe wedat tot stand willen brengen. Dat isnatuurlijk het mooiste wat je alsmanagement kunt wensen. Tegelijker-tijd heb ik veel geleerd van de ideeën ende vragen die deze groep collega’s (envast vele anderen) bezighoudt. Dezaken waarvan zij denken dat ze beterzouden kunnen gaan. Ik kan niet genoegbenadrukken dat het uitvoeren vanonze strategie niet een zaak van alleenhet management is. Bij elk plan dat wer-kelijkheid wordt, hebben we iedereennodig. Mag ik het vergelijken met eenvoetbalveld: of je voor of achterinspeelt, keeper bent of aanvaller, we heb-ben iedereen nodig om met elkaar eensuccesvol team te zijn. We hebben alle-maal andere posities in deze onderne-ming, andere verantwoordelijkheden,werken in landen over de hele wereld,maar als ieder van ons het beste uitzichzelf haalt op de plek waar hij of zijwerkt, hebben we des te meer kans omvan route2020 het succes te maken datwe nodig hebben voor onze toekomst.

Cees ‘t HartCEO Royal FrieslandCampina

2 Spark September 2012Spark Column

Een succesvol team

3SparkSeptember 2012

Bij de voorpagina:De business group Consumer ProductsInternational en Ingredients houden samenkantoor in Singapore, een nieuwe vestigingvoor FrieslandCampina in het hart van Azië.Op de foto: collega Sharon Tay – InternationalMarketing Manager bij CPI, werkzaam bij hetcategory team Dairy Based Beverages. Ziepagina 18

Colofon:Spark is het internationale personeelsblad vanRoyal FrieslandCampina en verschijnt in eenoplage van 20.000 exemplaren in het Neder-lands, Engels en Duits. Redactie: Helma de Waardt.Redactionele bijdragen: Suzanne van Hattum,Johan Boonen, Esther Krijgsman, RonellaBleijenburg, Theone Joostensz. Vertalingen: Bosch&Bosch, Amsterdam(Nederland), Norbert Zänker & Kollegen, Berlijn (Duitsland), Lisé Nijman, Arnhem(Nederland) en HSM Vertaalbureau, Berkel-Enschot (Nederland)Ontwerp: WAT ontwerpers, Utrecht (Nederland)Druk: Albe de Coker, Hoboken (België)Overname van artikelen is toegestaan onderbronvermelding.

Duurzamer werken bij DMV

Snelle groei in China

Het beste uit jezelf bij ‘Leading Self’

Mooie blikken enpakken van Friso

16

24

36

Alles in het nieuw inAalter

12

28

33

Het DairyDevelopment Programen Agriterra

Met Winterbutter delekkerste croissants

12

28

22

33

5September 2012

Foto: FrieslandCampina

Vertrouwen vaninvesteerdersFrieslandCampina genietook extern vertrouwen. Onlangs hebbeninvesteerders uit deVerenigde Staten eenlening aan deonderneming verstrektvan 500 miljoen dollar.Cees ‘t Hart: ‘Dezeinvesteerders beoordelenFrieslandCampina op eenaantal criteria om te kijkenof hun geld verantwoordwordt uitgeleend. Zijonderzoeken onzestrategie, ze kijken naaronze coöperatieveondernemingsvorm (dieons in staat stelt om meteen langetermijn visie teondernemen,) zebestuderen onze financiëlepositie en ze spreken zichuit over de manier waaropde onderneming wordtgeleid. Omdat ze onzeonderneming op dezecriteria positiefbeoordelen, hebben zijdeze lening verstrekt. Diewij vervolgens hebbenbenut om het bedrijfAlaska Milk Corporation inde Filipijnen te kunnenfinancieren.’

4 Spark September 2012

Cees ‘t Hart wil eind augustus noggeen uitspraken doen over de hoogtevan de prestatietoeslag over het helejaar. De prestatietoeslag, het stukjevan de melkprijs dat Friesland-Campina verdient bovenop de garan-tieprijs, is voor de leden–melkvee-houders een belangrijke graadmetervoor de resultaten van de onderne-ming. Met een stijging van 2,9 pro-cent ziet de stijging van deprestatietoeslag er goed uit. Deleden ontvangen die toeslag pas nahet einde van het jaar. ‘We hebbenveel profijt van ons gespreide pro-ductenpakket, maar er kan veelgebeuren in een half jaar’, aldusCees ‘t Hart.

Extra inspanningToch is er reden om de ontwikkelingvan de resultaten in 2012 met ver-trouwen te bekijken. De investerin-gen die FrieslandCampina doet in de‘speerpunten’ van route2020: baby-& kindervoeding, zuiveldranken enmerkkaas, leveren zichtbaar resul-taat op. ‘Zowel in onze business tobusiness markten, waar de businessgroup Ingredients actief is, als in deconsumentenmarkten van ConsumerProducts International gaat hetgoed. China en HongKong ontwikke-len zich uitstekend in de markt voorbaby- en kindervoeding, maar ook inandere Aziatische landen gaat hetgoed. Dat geldt niet alleen voor hetpremiummerk Friso, ook de anderemerken zoals Dutch Lady en FrisianFlag kindervoeding doen het beterdan in 2011.’ Ook voor zuiveldranken,(dairy based beverages) heeft FrieslandCampina zowel in Europaals in Azië de ambitie om te groeien.Vooral in Europa is dat geen gemak-kelijke opgave. ‘De consumentenzuchten onder de eurocrisis, zegeven minder uit en als ze ietskopen, kiezen ze vaak voor het goed-koopste product. Het vraagt eenextra inspanning om die ambitieswaar te kunnen maken. Onze busi-ness group Consumer ProductsEurope heeft het lastig in Europa,toch hebben ze hun resultaat in diteerste half jaar aanzienlijkverbeterd. Wat dat betreft mag er

Halfjaarcijfers FrieslandCampina:

‘We zienduidelijk

resultaat vanroute2020’

Het is te vroeg om te juichen: het jaar 2012 heeft immers nog eentweede helft, maar de resultaten over het eerste half jaar van 2012zijn prima. ‘We zijn tevreden over de ontwikkelingen in het bedrijf,

strategisch en financieel gaat het goed met FrieslandCampina’, vindtCEO Cees ‘t Hart. ‘In 2011 was het te vroeg om de vruchten van

route2020 te plukken. Nu zien we duidelijk resultaten.’

Over Kapil GargGezondheid van mensen is eengroot goed. Helaas worden weallemaal zowel in de privé alszakelijke sfeer geconfronteerd metde gevolgen van ziekte ofongevallen. Het doet ons verdrietdat onze collega Kapil Garg, chiefoperating officer van ConsumerProducts International, isgeconfronteerd met een ernstigeziekte. Wij wensen hem en zijnfamilie, en iedereen die in zijn ofhaar omgeving zoiets meemaakt,alle sterkte toe in het overwinnenen verwerken van de gevolgen vanziekten.

Spark

7Spark

September 2

012

Cheese, Butter & Milkpow

der

The Fresh Connection Supply Chain Game

Supply Chain Game:echte winst boek jesamen

‘Per land zijn voorrondes gehouden’, zo verteltRuud. ‘Iedere twee weken kregen we eennieuwe opdracht. Ons team had een beetje eenslow start, maar haalde die daarna met gemakin. Zo werden we één van de 12 finalisten inNederland’. De Nederlandse finale werd over-tuigend gewonnen en zo plaatsten de mannenzich voor de internationale finale in Barcelona.In Nederland deden zo’n 50 bedrijven mee;internationaal zeker 200. ‘We gaan vol goedemoed naar de finale’, zegt Chris. ‘La PaletteRouge, (een van de deelnemende bedrijven) uitEngeland, is onze grootste concurrent, maarwe hebben zeker een kans om te winnen. We

hebben een goede strategie uitgestippeld enals we deze lijn vasthouden…wie weet!’

Samen scorenIn het online internetspel beheert het teamsamen een fictieve organisatie: een bedrijf infruitsappen. Binnen dit bedrijf werken ze aanéén doel: hoe maken we van een noodlijdendeen succesvol bedrijf? Het team koos voor eenA-merkstrategie. ‘We hebben vooral geleerdsamen beslissingen te nemen. Je kunt welalleen in je eigen discipline, bijvoorbeeld logis-tiek, 100% resultaat proberen te boeken, maarje moet daarbij het effect op de andere discipli-nes niet vergeten. Soms moet je even voor90% gaan om de ander de ruimte te geven ookte scoren. Samen scoor je dan hoger’, aldusRuud en Chris. Met deze strategie heeft hetteam ook de finale in Barcelona gespeeld.

(deze Spark was al in druk ten tijde van de finale!)

De glansrijke overwinning in Nederland

leverde vijf tickets naar de finale in Barce-

lona op. Vlnr. Adzer Mulder, Chris Mangnus,

Ruud Kloosterman, Rick van de Mortel en

René Steur.


Veilig werkenHet onderwerp ‘veilig werken’ is voorCees ‘t Hart en de andere leden van deexecutive board het belangrijksteonderwerp van route2020. ‘We zien inalle business groups de aandacht voorveiligheid toenemen. In de ene businessgroup zijn de plannen verder uitgewerktdan in de andere, maar we kunnen aande cijfers zien dat het beter gaat.’ Sinds2010 is de Lost Time Accident rategedaald van 1.9 naar 1.0 in de eerstehelft van 2012. De LTA betreft het aantalongevallen per jaar per 200.000gewerkte uren. Dat staat gelijk aan hetaantal ongelukken per 100 werknemersper jaar. ‘In het eerste half jaar tellen wetoch nog 114 ongevallen. Bij AMC in deFilipijnen, is zelfs een medewerker vaneen subcontractor overleden. Alle redenom hard te blijven werken aanverbetering.’

Op vrijdag 14 september was hetzo ver: vijf collega’s (werkzaamvoor supply chain Cheese)vertegenwoordigdenFrieslandCampina tijdens deinternationale finale van TheFresh Connection Supply ChainGame. Adzer Mulder(accountmanager logistiek),Chris Mangnus (managementtrainee Supply Chain), RuudKloosterman (teamleider SupplyChain Administration), Rick vande Mortel (demand managerretail) en René Steur (statisticalforecasting & reporting) gingende strijd aan met 11 anderelandenteams. Ruud en Chrisvertellen over hun weg naar definale.

Wil je weten of het team heeft gewonnen?Kijk dan op intranet!

een extra pluim naar het team inGriekenland: ondanks de crisis pres-teerde FrieslandCampina Hellasgoed. In Duitsland en in landen inMidden-Europa ontwikkelt hetvolume zich zodanig dat we kritischnaar de kostenstructuur en naar deorganisatie kijken.’ De businessgroup Cheese, Butter & Milkpowderkrijgt dit eerste halfjaar te makenmet een dalend resultaat. Vooral‘Butter’ heeft last van een te grootaanbod op de wereldmarkt en delaagste boternotering sinds 2009.‘Dat hakt er flink in bij het resultaatvan Cheese, Butter & Milkpowder. Eris deze maanden wereldwijd mindermelkvet gebruikt.’

VersnellenBelangrijker dan stilstaan bij de situ-atie van nu, vindt de CEO het omvooruit te kijken en gebruik te makenvan de kansen die de markten op ditmoment bieden. ‘Het heeft ons tijdgekost om de vertaalslag te makenvan de strategie naar de markt. Hetis nu het moment om te versnellen:om onze plannen voor groei in eenhoog tempo te realiseren. We noe-men dat de ‘plans to accelerate’. InRusland brengen we de verkoop vankaas onder bij FrieslandCampinaRussia; daar bouwen we echt eeneigen organisatie op voor de verkoopvan merkkaas. Rusland is een grotemarkt. We zijn nog op bescheidenschaal aanwezig in de Russische win-kels, terwijl we wel een goed distribu-tienetwerk hebben. Verder zetten wede geografische expansie door inNoord-Afrikaanse landen. Deze plan-nen vloeien allemaal voort uit destrategie, maar we gaan ze versnelduitvoeren. Wij zijn niet de enige zui-velonderneming die wereldwijdactief is. Nu is het moment om het tedoen voordat onze concurrenten hunkansen pakken.’

Beter‘In China wordt hard gewerkt aan hetinnemen en veiligstellen van onzemarktposities in een groter aantalsteden. FrieslandCampina heeft vanoudsher sterke posities in Azië, degroeimarkt voor baby- en kindervoe-

ding. We zetten 80 procent van alonze baby- en kindervoeding af inAzië. Dat neemt niet weg dat we hardaan de weg blijven timmeren om diepositie vast te houden en te verster-ken.’ Het in gebruik nemen van eenregionaal kantoor in Singapore eneen ‘development centre’ (begin2013) dat innovaties in Azië onder-steunt, kan ook in dat licht wordengezien. ‘Een kantoor in het hart vanAzië helpt ons om onze ambitieswaar te maken. Er wordt betersamengewerkt tussen de categoryteams en de landenorganisaties. Deherintroductie van het Friso-merk(zie pag. 22) gaat in al onze Aziati-sche markten plaatsvinden. We ver-wachten een groot deel van onzemelkvalorisatie (het tot waarde bren-gen van boerderijmelk) ook in dekomende jaren in Azië tot stand tebrengen.’ Cees ‘t Hart wijst op debeweeglijkheid van de zuivelmarkt,die door het afschaffen van het melk-quotum in 2015, alleen maar zal toe-nemen. ‘route2020 zal een stevigebasis blijken om verder te groeien enonze resultaten te verbeteren.’

9SparkSeptember 2012Cheese, Butter & Milkpowder

FrieslandCampina CheeseSpecialties en Cheesehebben zichgecommitteerd aan tienprocent zoutreductietussen 2010 en 2015. Ditcommitment komt onderandere voort uit hetFrieslandCampina beleidvoor MaatschappelijkVerantwoordOndernemen en valtbinnen de pilaar Nutritionand Health. Eén van dedoelen binnen deze pilaaris het verbeteren van deproductsamenstellingenom zo een positievebijdrage te leveren aan degezondheid. Eenonderdeel hiervan iszoutreductie in kaas.

8 Spark September 2012Cheese, Butter & Milkpowder

Kaas m etminder zout:gezonder en netzo lekkerFrieslandCampina Cheese Specialties en Cheese brengen de komende jaren het zoutgehalte inalle Goudse 48+ kaas met 10 procent omlaag. Daarmee levert de werkmaatschappij eenbelangrijke bijdrage aan gezonder en bewuster eten.

Veel consumenten zijn dol op kaas en eten hetdagelijks: op de boterham, als tussendoortje, insalades, als onderdeel van de warme maaltijd,bij de borrel. Kaas is lekker en levert belang-rijke voedingsstoffen, waaronder eiwitten, vita-minen en mineralen. Het bevat echter ookrelatief veel zout. Marketing nutritionist Inge Thijs in Amersfoort(Nederland): ‘In Nederland worden volwasse-nen geadviseerd om niet meer dan 6 gram zoutper dag te consumeren. We krijgen echter veelmeer binnen, gemiddeld zo’n 9 gram per dag.Daarvan is maar liefst 10 procent afkomstig uitkaas. Door het zoutgehalte van onze populaireen veel gegeten Goudse 48+ kaas met tien pro-cent te verlagen, hebben we invloed op de hoe-veelheid zout die de consument dagelijksbinnenkrijgt. Een teveel aan zout, of betergezegd een teveel aan het bestanddeelnatrium, kan namelijk een hoge bloeddruk ver-oorzaken, wat de kans op harten nierziektenvergroot.’

Stapsgewijs of in één keerDe reden dat kaas zout bevat, is omdat hetgeruime tijd in een pekelbad ligt. Zout bevor-dert de smaak, de stevigheid en de houdbaar-heid van kaas. Een onmisbaar bestanddeel dus,en daarom moet zoutreductie met beleid wor-den toegepast. Inge Thijs: ‘De uitdaging is omminder zout te gebruiken en tóch de kwaliteiten de smaak te handhaven. Want als het nietlekker smaakt, dan wil niemand het eten en

schieten we ons doel voorbij. We onderzoekenmomenteel wat er technisch mogelijk is en hoewe per receptuur zoutverlaging gaan toepas-sen. Stapsgewijs of in één keer, dat kan perkaas verschillen.’

Minder zout, net zo lekkerTien procent zoutreductie lijkt toch wel ergveel. Hoe zal de consument hierop reageren?‘Als het goed is, merkt die er niks van’,antwoordt Inge Thijs. ‘We hebben tussen 2007en 2010 het zoutgehalte van onze Goudse 48+kaas al met 14 procent verlaagd. Daarmee heb-ben we 500 ton zout uit onze kaas gehaald,ofwel 17 vrachtwagens vol! We hebben hiergeen reacties op gehad, de consument was netzo tevreden over het product als altijd. We heb-ben het ook niet aan de grote klok gehangen.Enerzijds omdat je pas bij een verlaging van 25procent ‘minder zout’ mag communiceren.Anderzijds omdat we dit vanuit een intrinsiekedrijfveer doen. We willen een bijdrage leverenaan de gezondheid door onze kaas ongemerktminder zout te maken. Dat zien wij als onzeverantwoordelijkheid. De consument proeftgeen verschil, maar het product is wel gezon-der geworden.’

Mede op initiatief van deFederatie NederlandseLevensmiddelen Industrieen de Nederlandse ZuivelOrganisatie isFrieslandCampina al sinds2007 bezig metzoutreductie bij kaas.Tussen 2007 en 2010werd in totaal eenzoutreductie van 14procent gerealiseerd. Ditwerd bereikt op driemanieren:

ten tijde van de fusiewerden de recepturenvan FrieslandFoods enCampina samengevoegd,waardoor een aantalzoutere recepturenverviel,het pekelbad werdgestandaardiseerd, watvoor een aantal kazenbetekende dat ze kortermochten badderen endus minder zoutwerden,er werd meer kaasverkocht waar minderzout in zit. ‘Consument proeft

geen verschil,maar het product is wel gezonder geworden’ Inge Thijs: ‘De consument proeft geen verschil’.

Foto: William Hoogteijling


‘Je maakt uitstekende koekjes met dit product.

Dat testen we in de praktijk’, aldus Klaas-Jan

Willems Foto: Marten Aukes

11SparkSeptember 2012Cheese, Butter & Milkpowder

Strategie inpraktijkDe optimalisatieslag voor industriële boter komt voort uit hetstrategische plan van FrieslandCampina Butter & Milkpowder. In devorige Spark (juni 2012) sprak Martien van den Hoven, managingdirector FrieslandCampina Butter & Milkpowder, al uitgebreid over ditlangetermijnplan. Het is een doorvertaling van route2020 en het isgericht op kostleiderschap in boter en melkpoeder. Dewerkmaatschappij zet zich in voor innovatie inconsumentenproducten en Industrial Product Specialties (IPS).

Nieuw boterproductvoor duurzamer koekje

Industrial Product Specialties (IPS) vande werkmaatschappij FrieslandCampinaButter heeft een product in ontwikkelingdat een goed en verantwoord alternatiefbiedt voor palmvet. IPS voldoet hiermeeaan de groeistrategie die voortkomt uitroute2020 om nieuwe producten teontwikkelen die toegevoegde waardebieden.

Palmvet wordt in bakkerijen vaakgebruikt als goedkoop alternatiefvoor melkvet. Palmvet is, naast melk-vet, het enige vet dat bij kamertem-peratuur vast wordt. Dat maakt hetzeer geschikt voor de productie vanbijvoorbeeld koekjes. Palmvetsmaakt echter niet zo lekker alsmelkvet. Bovendien wordt palmoliegewonnen uit de vruchten van deoliepalm wat wereldwijd nog altijdniet overal op een duurzame maniergebeurt. Om aan de grote vraag tekunnen voldoen, wordt tropischregenwoud gekapt om plaats temaken voor palmplantages. Eengroeiende groep consumentenmaakt zich daar zorgen over. Jean-nette Rusticus, manager businessdevelopment IPS in Amersfoort(Nederland): ‘Met name in Frankrijkis de publieke opinie zeer gekanttegen palmolie. Maar ook in Enge-land neemt de vraag naar palmolie-vrije producten toe. Wij biedenproducenten nu een alternatiefzodat zij aan die consumentenvraagkunnen voldoen.’

Mix van melkvet en plantaardigeolieOnder de noemer ‘Save the jungle’ontwikkelde de werkmaatschappijFrieslandCampina Butter & Milkpow-der een nieuw boterproduct voorbakkerijen dat goedkoper is danmelkvet, maar geen druppel palmoliebevat. Projectleider Klaas-Jan Wil-lems vanuit de productielocatie inNoordwijk (Nederland): ‘We mengeneen harde fractie melkvet met eenduurzame plantaardige olie. Samenmet de juiste processing ontstaat ereen product dat de juiste functionali-teit heeft. Het smaakt veel beter dan

palmvet, is goedkoper dan 100 pro-cent melkvet en het is duurzaam.Ook mooi is dat we met dit producteen oplossing bieden in een andersegment, namelijk dat van de plant-aardige vetten. Het is een aanvullingop onze productportfolio en concur-reert dus niet met onze bestaandeafzet.’

Promoten bij retailersHet nieuwe product wordt hoogst-waarschijnlijk eind oktober gepre-senteerd tijdens de SIAL, de grootsteinternationale voedingsmiddelenvak-beurs ter wereld. Het feit dat debeurs in Parijs wordt gehouden iseen extra pluspunt, gezien de consu-mentenvraag in Frankrijk. JeannetteRusticus: ‘We willen ons nieuwe pro-duct ook actief gaan promoten bijretailers (supermarktketens) inFrankrijk. Zij kunnen vervolgens defabrikanten van hun eigen labelpro-ducten hierop aanspreken. Dat istrouwens een unieke aanpak voorIPS. Het is voor het eerst dat wij eennieuw product via retailers promo-ten.’


kader

13Spark

September 2

012

Ingredients

In bijna alles wat wij consumenten dagelijks op tafel heb-ben staan is palmolie verwerkt. Milieuorganisaties en kri-tische consumentenorganisaties laten zich vaak negatiefuit over palmolie, omdat de productie niet duurzaam zouplaatsvinden. Tegelijkertijd neemt de vraag naar palmoliewereldwijd toe. In 2001 staken het Wereldnatuurfonds enenkele internationale ondernemingen voor het eerst dekoppen bij elkaar om te onderzoeken of palmolie op eenmeer duurzame manier geproduceerd kon worden. Datleidde tot de oprichting van de RSPO in 2003 door eengroot aantal maatschappelijke organisaties (zoals hetWereldnatuurfonds), het internationale bedrijfsleven ensupermarktorganisaties. Intussen hebben meer dan 850bedrijven en organisaties zich bij de RSPO aangesloten.De RSPO bevordert de duurzame verbouw van palmoliein de producerende landen. FrieslandCampina is sinds2007 lid.

Taak‘Duurzaamheid had altijd nog het stempel ‘nice to have’,maar het wordt meer en meer een vereiste. Consumentenwillen, nee eisen, meer transparantie over de ingrediën-ten in hun voeding’, zegt Raymond Kievit, marketingmanager van FrieslandCampina Kievit. ‘Daar ligt een taakvoor ons als toeleverancier. Want als de consument diewens heeft, moeten producenten wel de duurzaamheids-status melden van de verwerkte ingrediënten. Aan diewens geven wij nu heel concreet invulling en die proac-tieve houding zien onze klanten graag.’ Palmolie is eenbelangrijke grondstof voor FrieslandCampina Kievit, maarals alternatief biedt zij haar klanten ook zuivelvetten enplantaardige oliën aan. ‘Daarmee hebben we én alleopties én kiezen we bewust voor duurzaam. Op diemanier word je een ‘selected speler’ voor je klant.’

Leidende rolAls onderdeel van de strategie om de hele zuivelketen teverduurzamen, gaat FrieslandCampina steeds meergrondstoffen duurzaam inkopen. Duurzame palmolie isdaar een concreet voorbeeld van. ‘Er zijn strikte criteriawaar je als bedrijf aan moet voldoen om de RSPO-statuste behalen. We zijn trots op het behalen van die status en

dat willen we uitdragen’, aldus Kievit. FrieslandCampinaKievit is het eerste bedrijf in de markt vangesproeidroogde ingrediënten dat het duurzaamheidsni-veau van palmolie zichtbaar maakt in haar productnaamen op haar documentatie. ‘Dat zegt iets over onze proac-tieve houding en ons meedenken met onze klanten. Deketen moet er weliswaar klaar voor zijn, maar iemandmoet de eerste stap zetten. Als marktleider durven wijdeze leidende rol uit te dragen, omdat we ervan overtuigdzijn dat duurzaamheid de toekomst heeft en kansenbiedt.’

Kansen met duurzamepalmolieVanaf 1 augustus 2012 is het voor alle klantenzichtbaar: de producten van FrieslandCampina Kievithebben een RSPO-status. Ze voldoen aan de criteriadie de Round Table on Sustainable Palm heeftopgesteld. Het duurzame palmolieniveau is daarmeedirect zichtbaar voor haar klanten in het Midden-Oosten, Afrika en Noord- en Zuid-Amerika.

Met klok rond vanaf middenonder: Anneke Assink,

Edwin Riegman, Margot Horsthuis, Hedwig de

Werd, Peter van der Heuvel en Raymond Kievit.


Marco Somers: ‘Optimalisatie van het hele

productieproces leidde tot een beter product.’

Foto: Marcel Bekken

‘Bij Boter richten we ons op twee pro-ductielijnen: industriële productenen consumentenproducten’, zegtMarco, die al zo’n 12 jaar bij Friesland-Campina werkt. ‘De industriële pro-ducten gaan vaak ingrootverpakkingen van 25 kilo. Zeworden bijvoorbeeld geleverd aangrote bakkerijen en verwerkt in eind-producten, zoals croissants, deeg engebak’. Juist voor deze laatste productenbleek er een probleem te zijn: erkwam teveel water vrij uit de boterbij het verwerken ervan. ‘Dat maakthet verwerkingsproces niet optimaal.Klanten van FrieslandCampina, dieop industriële schaal Viennoiserieproducten maken (zoete broodjeszoals koffiekoeken, croissants enchocoladebroodjes), vroegen danook of we daar niet wat aan kondendoen’.

Aan de knoppen draaienMarco en een multidisciplinair teamvan researchers van Friesland-Campina Innovation in Deventer,operators, kwaliteitsbewakers enmarketing en sales collega’s zijn aande slag gegaan om het hele produc-tieproces van de industriële boter teoptimaliseren. ‘Vanaf debinnenkomst van de melk tot en methet verwerkingsproces bij de klanttoe. Om die laatste fase goed te kun-nen testen, hebben we een procesvan de klant in het klein nagebootst.De operators konden zoverschillende instellingen uitprobe-ren en kregen directe feedback op

hun aanpassingen’. Door grondig tetesten kon het proces verder geopti-maliseerd worden, wat leidde tot eennieuw product: Winterbutter Pres-tige.’

‘In de winter is het melkvet andersvan samenstelling’, vertelt Marco,‘waardoor de boter een stevigerstructuur krijgt. Om het hele jaar tekunnen leveren wordt de boter inge-vroren en ontdooid. Ook dat procesis in het project meegenomen engeoptimaliseerd zodat de kwaliteitvan de boter het hele jaar door zogoed mogelijk blijft. Omdat dit pro-duct bestemd is voor de industriëleverwerker, kan het volume van deafzet flink groeien. Momenteel zijnklanten van FrieslandCampina aanhet testen. Wanneer zij beslissen omde boter te gaan gebruiken voor huncroissants en andere heerlijkheden,leidt dat tot een grote afname engroei van ons aandeel bij deze klan-ten. De kwaliteitsverbetering zalonze concurrentiepositie op deFranse markt verbeteren.’De optimalisatieslag die nu succesvolin de boterfabriek in Den Bosch isuitgevoerd, wordt ook in Lochemdoorlopen. Dan kan ook daar Winter-butter Prestige wordengeproduceerd.

‘Verbeterde boter maaktcroissants nog lekkerder’Werken aan groei en innovatie: de verbeterde boterWinterbutter Prestige is er een mooi voorbeeld van.Marco Somers, projectleider, vertelt over de vraagnaar dit product en hoe dit leidt tot nog lekkerderecroissantjes.

15SparkSeptember 2012Ingredients

Investeringsdoelen AMIGO en PROUD maken deel uit van hetmasterplan investeringen. Onder die noemer wordtde totale fabriek gerevitaliseerd, wordt ergeïnvesteerd in de productiegroei van WPC (wei-eiwit concentraat) en caseïnaat en de rol als supplypoint verder uitgebouwd. Zo wordt niet alleen dehuidige productie van caseïnaat, WPC en lactoseefficiënter, maar is ook strategische groei mogelijkzodra het aanbod van melk stijgt. Andere belangrijkeprojecten zijn het I30 drietrapsproject, bedoeld omslimmer met energie en grondstoffen om te gaan, enPasta 2 – de verbetering van de pastaopslag. Safety,Health en Environment lopen als een rode draaddoor alle projecten heen.

14 Spark September 2012Ingredients

DMV bouwt een‘state-of-the-art’fabriek

Een enorm investeringsproject bij DMV International (ruim 60miljoen euro) maakt dat er in de toekomst een veelvoud aan melkontvangen, opgeslagen en verwerkt kan worden. Er komt onder meereen nieuwe, grotere voorfabriek en een volledig nieuw tanklokaal ophet terrein. Ook ondergaan productie en logistiek een efficiencyslag.Zo wordt bijvoorbeeld productietijd gewonnen door de splitsing vantwee UF-(ultrafiltratie)lijnen. Eind 2013 zal het terrein in Veghel eencomplete metamorfose hebben ondergaan.

Een groot aantal projectgroepenhoudt zich – in een decor van tallozebouwtekeningen – bezig met degrootscheepse investeringen. Op detekeningen is te zien hoe de helefabriek onder handen wordt geno-men. Oude gebouwen gaan tegen degrond, nieuwe worden gebouwd, deingang van het fabrieksterrein krijgteen make-over en de routing op hetterrein wordt aangepast. Intussenmoet de productie gewoondoorgaan. Er wordt dus gefaseerdgewerkt, waarbij alle stappen diegezet worden heel nauw luisteren.Straks moeten alle (deel)projectenimmers als puzzelstukjes in elkaarvallen.

Nieuwe voorfabriekDe basis voor alle projecten is eencompleet nieuwe voorfabriek – daarbegint het immers allemaal. De bouwervan vindt plaats onder de naamAMIGO, wat staat voor Additional-MilkGrowthOutcome. Projectleider isRogier Spitshuis. ‘De nieuwe voorfa-

briek wordt vrij groot,’ wijst hij aanop een tekening. ‘Er komen vierontromingslijnen bij - op het momenthebben we er drie - en twaalf opslag-tanks voor ontroomde en rauwemelk. Verder komen er elf losplaat-sen voor rauwe melk en twee plaat-sen voor roombelading. Straksworden hier op piektijden 32 wagensmet rauwe melk per uur gelost. Voorhet reinigen van de RMO-wagenskomen er vier plaatsen. In debestaande fabriek worden processenaangepakt en de utilities (water-,gas- en elektravoorzieningen) wor-den aangepast.’ Het eerste deelpro-ject van AMIGO is de aanpak van deingang van het fabrieksterrein en dewegen. Er komt een nieuwe beveili-gingsloge bij de verplaatste ingang,waar chauffeurs ook het papierwerkkunnen afhandelen. Verder een metcamera’s bewaakte toegang en tweeweegbruggen. De onder- en boven-grondse infrastructuur is zo efficiëntmogelijk ontworpen en zorgt vooreen minimum aan transportbewegin-

Het nu nog lege deel

van het fabriekster-

rein. Foto: Rogier

Spitshuis

gen. AMIGO moet volgend jaar zijnafgerond. Op het moment legt deprojectgroep de laatste hand aan hetontwerp en is een deel van de expe-ditiehal net gesloopt.

Groter tanklokaal Om de toenemende volumes te kun-nen verwerken, wordt uiteraard ookde rest van de fabriek aangepast,uitgebreid en tegelijkertijdverbeterd. Gelijktijdig met AMIGOging ook PROUD van start. PROUDstaat voor PROtein Upgrade andDebottlenecking. Het project moetzorgen voor een hogere productievan caseïnaat, WPC (wei-eiwitcon-centraat) en lactose uit de extra teverwerken melk. Centraal op hetfabrieksterrein is de bouw van een

nieuw tanklokaal in volle gang.Straks staan hier vijf WPC-tanks,twee beladingstanks, en drie opslag-tanks voor Esprion (een ingrediëntvoor de ijsindustrie). Iets verderopkomen nog tweepermeaatpastatanks. ProjectleiderCees de Wit: ‘Deels zijn dit vervan-gingsinvesteringen, deels is het eencapaciteitsuitbreiding. Het nieuwegebouw omvat een afgeslotenruimte voor de tankwagenbelading,zodat we aan de strengste hygiëne-regels voldoen. Ook wordt er eenreinigingsinstallatie gebouwd voorde nieuwe tanks en de reedsbestaande installaties. Een aantaljaar geleden is geïnvesteerd in deWPC-lijn. De vraag naar WPC neemttoe, en dat vraagt om meer opslag-

volume. Binnen PROUD splitsen wetwee UF-(ultrafiltratie)lijnen. Daar-door winnen we productietijd – als deene lijn gereinigd moet worden kande andere onafhankelijkdoordraaien. Ook de opslag van per-meaatpasta zorgt ervoor dat we lan-gere tijd één product kunnendraaien. Verder wordt de capaciteitvoor de belading van tankwagensvergroot. Door PROUD nemen defaalkosten straks enorm af en zijn weflexibeler in de productie.’Straks moeten alle

(deel) projectenals puzzelstukjesin elkaar vallen.

‘De faalkostennemen enorm afen zijn weflexibeler in deproductie’

AMIGO projectleider Rogier Spitshuis en

collega-projectleider Piet Dingemans bij het

terrein waar straks de nieuwe voorfabriek

verrijst. Foto: Van Assendelft

DMV, onderdeel van de business group Ingre-dients, verwerkt een gigantische stroom zuivel-grondstoffen. Maar liefst 1.2 miljard kiloontroomde melk en 1.6 miljard kilo kaasweiwordt jaarlijks in Veghel aangevoerd. ‘In de toe-komst zullen we steeds meer melk ontvangenen ontromen. De room zal onder meer gebruiktworden door onze collega’s van Friesland-Campina Professional in Lummen (België). Wijverwerken zelf de ondermelk tot ingrediënten.De ondermelk bevat tal van belangrijkebestanddelen, zoals caseïne- en wei-eiwitten enlactose. Het is onze kracht de melk uit elkaar tehalen en te verwerken tot waardevolle produc-ten, die bijvoorbeeld in de voedingsmiddelenin-dustrie worden gebruikt,’ legt Patrick Berdenuit. De komende jaren zal de melktoevoer en deproductie van DMV flink gaan groeien. Op hetfabrieksterrein wordt daarom hard gewerkt aaneen uitbreiding van de productiecapaciteit (ziepag. 14 en 15)

Het productieproces bij DMV vergt veel ener-gie. Het uit elkaar rafelen en drogen van wei enmelk kost veel gas, elektriciteit en water. ‘Wenoemen het een droom, een toekomstbeeld.Maar wat we willen is beduidend minder ener-gie en water gaan verbruiken. In de projectenen de verbeterde technologie, die we dekomende jaren gaan neerzetten, zitten grotekansen die we graag willen benutten. Werkenaan duurzaam ondernemen is onderdeel vanroute2020. Het is een opdracht vanuit onzestrategie, maar het is vooral ook een stuk vanons eigen waardenbesef, dat velen onder onskoesteren. Wij zien zelf de zin van duurzamerondernemen en daar willen we ons samen metalle DMV’ers voor inzetten.’

VerbeterteamsPeter-Paul Huynen is coördinator Milieu bijDMV in Veghel. ‘We weten dat het steedsbelangrijker wordt voor onze afnemers om zete laten zien wat wij doen om duurzamer teondernemen. Wij hebben grote klanten in de

voedingsmiddelenindustrie die van ons willenweten wat onze plannen zijn. In cijfers: in 2015willen we 25% minder water en 13% minderenergie verbruiken per kilo eindproduct. Wehebben ‘duurzaamheid’ onderdeel gemaaktvan ons ‘continuous improvement’ systeem.Het verbeterprogramma heet bij ons Solid DMVen volgt de systematiek van Total ProductiveManagement. In alle afdelingen zijn verbeter-teams actief die we oproepen om mee te den-ken over verbeteringen, over het zuinigeromgaan met energie, het hergebruik van wateren het verminderen van afvalwater. Onzemedewerkers kennen hun eigen werk het beste.Zij zien waar het minder of beter kan.’

Snaar geraaktOnlangs werd er op het fabrieksterrein de jaar-lijkse ‘Solid DMV’ dag gehouden. Medewerkersvan de verschillende verbeterteams presen-teerden hun initiatieven van de afgelopen tijden lieten hun nieuwe plannen zien. Ook deteamleden van ‘Duurzaamheid’ waren van departij. ‘Wij hebben onze collega’s laten zienwaar we heen willen met duurzamer onderne-men. Onze doelstellingen gepresenteerd, maarook waar nodig onze uitdagingen en zorgengeuit. Een collega had zelf een film over duur-zamer werken gemaakt met een appel op allemedewerkers om onze toekomst en die vanonze kinderen veilig te stellen. Wat ons opvielwas de grote betrokkenheid van ontzettendveel DMV’ers, we hebben echt een snaargeraakt. Ik denk dat we ons moeten realiserendat als we niet aan de slag gaan met duurzaam-heid, ons bedrijf over 20 of 30 jaar geen toe-komst meer heeft. Dat is de realiteit en daarvloeit een opdracht uit voort voor ons allemaal.’

17SparkSeptember 2012Ingredients

Fotobijschrift: Op het dak van de Warmte

Kracht Centrale, vlnr: Patrick Berden, Noud

Langenberg en Peter-Paul Huynen

Foto: Marcel Bekken

HergebruikNoud Langenberg is unitleaderinfra & utilities. Hij heeft, samenmet zijn operators nagedacht overhet hergebruiken van derestwarmte die uit de schoorstenenkomt van de Warmte KrachtCentrale (de fabriek, die stoom enelektra produceert voor de heleplant in Veghel). Noud Langenberg:‘Door die warmte af te vangen enopnieuw te gebruiken, besparen we300.000 euro op jaarbasis enkomen we een stukje dichter bij devermindering van energieverbruik.We hebben nog veel meer ideeënzoals deze, waar we mee bezigzijn. Duurzamer ondernemen isniet alleen goed voor onzetoekomst en die van onzekinderen, het levert ook enormebesparingen op.’

16 Spark September 2012Ingredients

DMV: groeienmet minderenergie en water

In 2015 wil DMV tenopzichte van het jaar2010:

13 procent minderenergie verbruiken25 procent minderwater verbruikenen 13 procent minderafvalwater(vervuilingseenheden)produceren

Groeien met minderenergie, minderwaterverbruik en minderafvalwater voor elke kiloproduct die de fabriekuitrolt. Dat is de opdrachtdie de collega’s van DMVin Veghel zichzelf hebbengesteld. De komendejaren zal de productie vancaseïnaat in de Veghelsevestiging fors toenemen.‘Het is onze droom omhet verbruik van energieen water niet toe te latennemen. Daar hebben wede hulp van allemedewerkers en zelfsonze klanten enleveranciers bij nodig’,aldus Patrick Berden,manager projecten &technologie.

IsolerenTalloze meters leidingen bevinden zich in de productieprocessen van DMV. Het SGA-team(Small Group Activity) Dairy 2 heeft enige tijd geleden een stoomverdeelstuk geïsoleerd.Eter-Paul Huynen: ‘Dat leverde al een belangrijke besparing op. Vooral als je bedenkt dat hetisoleren van hete leidingen overal in het bedrijf kan plaatsvinden en dit soort verbeteringenzich binnen één jaar terugverdienen! Een ander SGA-team uit de lactosefabriek volgde hetgoede voorbeeld en heeft verbeteringen uitgevoerd aan het isoleren van hete tanks. VanuitSolid DMV wordt nu een nieuwe isolatiestandaard ingevoerd om op veel meer plaatsen teprofiteren van de voordelen van isoleren.’

18 Spark September 2012Consumer Products International

CFO Kees Gielen, tijdens een bezoek aan

Singapore in gesprek met Gregory Fung, sr

manager International Tax.

19SparkSeptember 2012Consumer Products International

Welvarend SingaporeSingapore, officieel de RepubliekSingapore is het kleinste land vanZuidoost-Azië; met 683 km² is hetnet iets groter dan de NederlandseNoordoostpolder. Het land beslaateen groep van in totaal 63eilanden die van Indonesië wordtgescheiden door de straat vanJohore. Het hoofdeiland Singaporeis met het vasteland verbondendoor een dam in het noorden endoor een brug in het noordwesten.Er vindt veel landaanwinningplaats om de mensen te kunnenhuisvesten en nieuwebedrijfsterreinen te kunnenaanleggen. Het hoogste natuurlijkepunt is de Bukit Timah Hill op 166m. Mount Faber is een ander hoogpunt op 105 meter. Deze heuvel iseen toeristische trekpleistervanwege het panoramische uitzichtop de haven en de stad. Singaporeis het welvarendste land in Azië.Singapore ligt heel centraal in Azië,en vanwege de uitstekendevoorzieningen is het een gewildeplek voor ondernemingen om zichte vestigen.

Groeien in Azië, groeien met baby- en kinder-voeding en met zuiveldranken. Om dieopdrachten uit route2020 uit te voeren, moetje er zijn: in Azië. ‘Tot begin dit jaar werd Con-sumer Products International aangestuurdvanuit Amersfoort’, legt Kapil Garg uit.’ Deafstand tot de markten en consumenten in delanden van CPI was letterlijk groot. CPI is inAzië actief in Vietnam, Maleisië, Indonesië,Thailand, HongKong en China, en met de komstvan AMC, ook in de Filipijnen. Ook dewerkmaatschappijen in de West-Afrikaanse lan-den en het Midden-Oosten vallen onder deparaplu va n de business group Consumer Pro-ducts International.’ ‘In 2011 hebben we al besloten om een regio-naal kantoor in Singapore te openen. Nietalleen om dichterbij onze markten te zijn, hetgeeft ons ook de gelegenheid om lokale talen-ten aan te trekken. Aziatische collega’s begrij-pen de behoeften van Aziatische consumentenhet beste. Op dit moment hebben we een primamix van nationaliteiten die samenwerken indeze vestiging. Nu we zo dicht op onze marktenzitten, kunnen we de relaties met onze partners

nog verder verstevigen. Sinds 2008 heeft debusiness group CPI de omzet verhoogd van 1,8miljard euro naar 3,2 miljard euro in 2012. Endat is nog niet het einde van onze groei.’

Category TeamsNiet alleen Consumer Products International isgehuisvest in Singapore. Ook de businessgroup Ingredients heeft kantoren van Domo,Kievit, DMV en DFE Pharma gecombineerd inSingapore om de markt te bewerken. ‘De cate-gory teams voor baby- & kindervoeding en zui-veldranken zijn hier ook’, vertelt Peter van derHoek, finance director voor CPI. ‘Het is goedom collega’s vanuit de business groups en decategory teams bij elkaar te hebben. Er is veelcontact en samenwerking tussen beide en decommunicatielijnen zijn kort. Dat helpt. Nu ikhier ben (vanuit Amersfoort, Nederland naarSingapore, red.) merk ik hoeveel energie ik krijgvan het werken en leven in een stuk van dewereld dat als het ware groei ademt.’Een groot project waar Peter en zijn team aanhebben gewerkt, was het verwerven van AlaskaMilk Corporation. ‘Dit is een strategische over-

Singapore: nieuwe vestigingmidden in Azië Een regionaal kantoor in Singapore: FrieslandCampina heeft er sindskort een belangrijke vestiging bij. De business groups ConsumerProducts International, Ingredients en de category teams dairy basedbeverages (zuiveldranken) en infant & toddler nutrition (baby- enkindervoeding) opereren nu vanuit het hart van het Aziatischecontinent. ‘Een regionale vestiging in Singapore maakt voor ons eenenorm verschil’, aldus Kapil Garg, chief operating officer voorConsumer Products International. ‘Dicht bij je afnemers en jeconsumenten werken, is essentieel voor ons succes.’

name die ons toegang geeft tot een markt vanmeer van 90 miljoen consumenten. Het pastperfect in ons speerpunt voor groei ‘geografi-sche expansie’. We zitten op dit moment mid-den in de integratie van de activiteiten vanAMC bij FrieslandCampina. Bovendien willen wede voordelen van synergie gaan benutten. Hetis de bedoeling dat CPI een belangrijke bijdragelevert aan de groei van FrieslandCampina, nietalleen in Azië, maar ook in het Midden-Oostenen Afrika, waar we ook willen uitbreiden. Wewerken met speciale teams die zich richten opzuiveldranken, merkkaas en exportproducten. ‘

Groeimarkt‘De markt in Azië is voor baby- en kindervoe-ding dé groeimarkt’, stelt Berndt Kodden, glo-bal director IFT (infant & toddler nutrition). ‘Wezitten in deze vestiging middenin ons belang-rijkste afzetgebied: Azië. Ruim 80 procent vanonze omzet realiseren we in Azië. Ook onzeconcurrenten stellen alles in het werk om hunposities te verstevigen in de Aziatische landen,je ziet de concurrentie echt toenemen. Wij heb-ben het voordeel dat we in veel landen al jarenactief zijn, we kennen de markt en we hebbengoede relaties, maar we moeten onze positieswel verdedigen en versterken. De relaunch vanhet merk Friso wordt met veel enthousiasmeontvangen in onze markten ( zie pag. 22). Zulke

innovaties helpen ons enorm om onze markt-posities te verbeteren. Maar ook een nieuweafzetmarkt zoals China, wordt steeds belangrij-ker. We hebben er nu een klein marktaandeelverworven, maar we hebben groeicijfers van 15procent per jaar. Het is een enorm groot landmet 1.3 miljard inwoners en dus een grootpotentieel voor FrieslandCampina. Het Aziati-sche continent zal alleen maar belangrijkerworden voor onze onderneming.’

Executive board vergaderde inSingaporeDe collega’s van het regionalekantoor in Singapore krijgen vaakbezoek: zo vergaderde de executiveboard er in juni. ‘Bij mijn wetenwas dat de eerste regulierevergadering van de executive boardbuiten Europa’, vertelt Peter vander Hoek. ‘We waren erg vereerddat ze ons kantoor uitkozen ombijeen te komen. Na het bezoekaan het kantoor in Singapore,hebben de leden van de executiveboard hun reis voortgezet naarChina, dat een steeds belangrijkergebied voor FrieslandCampinawordt. In september komt desupervisory board (raad vancommissarissen, rvc) op bezoek.Op die reis wordt ook Indonesiëaangedaan. De raad vancommissarissen wil zich oriënterenop de markt en de ontwikkelingenin Indonesië. We hebben een langegeschiedenis in Indonesië. Eenbezoek aan dit land zal de RvC eenuitstekende gelegenheid geven ominzicht te krijgen in een van degrootste Aziatische markten.’

De executive board bracht onlangs een

bezoek aan de collega’s in Singapore. In het

midden CEO Cees ‘t Hart. Foto’s: Ken Liong


Foto’s: FrieslandCampina

‘Ik ben onder de indruk van dewijze waarop FrieslandCampina hetconcept ‘Van gras tot glas’ toepast.Beginnend op de boerderij tot aande fabriek is er een uitstekendekwaliteitscontrole en toezicht opde voedselveiligheid. En dan: diekoeien in de wei! Dat moeten welheel gelukkige koeien zijn’, zegtJureerat Hokiarti, expertcommittee of food safety bij hetThaise Food Control Bureau.


Verhuizen naar Singapore? Voor een aantal medewerkers uit de R&D-discipline in onze onderneming, wordt hetrealiteit. Vanaf het voorjaar van 2013 zal FrieslandCampina over een ‘development support centre’ in Singaporebeschikken. ‘Om succesvol te zijn in de groei-regio’s is het echt nodig om de kennis en kunde van onzemedewerkers bij elkaar brengen. Daarmee zetten we vaart achter het halen van onze doelen voor route2020’,vertelt projectmanager Wil van Loon van Research & Development.

Kindervoeding en zuiveldranken zijntwee speerpunten uit route2020.Voor beide worden Azië, Afrika enhet Midden-Oosten gezien als deplaatsen waar groei zal ontstaan. Decategory teams voor kindervoedingen zuiveldranken zijn al in Singaporevan start gegaan. ‘Kapil Garg, busi-ness group director voor ConsumerProducts International, heeft vorigjaar de overstap naar Singaporegemaakt. FrieslandCampina wil ereen slagvaardige organisatie bou-wen, dichtbij de consument, bekendmet de lokale smaken, gewoontes entradities. Daarom kiezen we ervoorom ook een development supportcentre in Singapore te vestigen.Natuurlijk, ook nu hebben we onder-zoekers en ontwikkelaars in de lan-den in Azië, maar we denken dat weveel meer rendement van al die ken-nis en kunde hebben als we de men-sen dichter bij elkaar brengen: decollega’s van de category teams ende collega’s die zich bezighoudenmet de ontwikkeling van nieuwe pro-ducten.’ Een nieuw laboratorium,niet te ver van de kantoren van decategory teams af, zal een nauwesamenwerking gemakkelijker maken.‘Singapore ontwikkelt zich ook sterkals het gaat om de kennis over voe-

ding en voedselproductie. Dat zienwe aan de ontwikkelingen op de uni-versiteiten en hogescholen.’

Functies verschuivenHet inrichten van een ontwikkelcen-trum in Singapore staat los van denieuwbouw van het Innovation Cen-tre in Wageningen (NL). ‘Wageningengaat gewoon door. Ook de program-matische aansturing van de innova-ties zal vanuit Nederland gebeuren.Er zullen wel een aantal functies ver-schuiven van Wageningen naar Sin-gapore. Er komen in Singaporeuiteindelijk ongeveer 40arbeidsplaatsen, waarvan er eenaantal door Nederlandse collega’szal worden ingevuld, met name omde overdracht van werkzaamhedengoed te borgen. Een aantal collega’skomt over vanuit onze lokale R&D-teams, de overige collega’s zullenlokaal of regionaal worden gewor-ven.’

‘Het is heel slim vanFrieslandCampina om te investerenin een nieuw Innovation Centre.We hebben veel gezien en geleerdover de productie van wei en GOSbij FrieslandCampina in Borculo. Ikben me nu veel meer bewust vande goede eigenschappen van melken we denken na over hetstimuleren van het drinken vanmelk door kinderen op school’,aldus Dr. Tipvon Parinyasiri,directeur van het Food ControleBureau in Thailand.

FDA Thailandmaakt kennismet Friesland-CampinaIn een paar dagen tijd hebbenmedewerkers van de ‘Food & DrugAdministration’ uit Thailandintensief kennis gemaakt metFrieslandCampina en de wereldvan zuivel. Met een bezoek aanNederland, samen met collega’svan FrieslandCampina in Thailand(Foremost) is een goede basisgelegd voor een positieve kijk opzuivel.

Chanin Archjananun en Ahmed Sardar, ledenvan het Thaise managementteam, nodigden demedewerkers van de FDA uit voor een bezoekaan Nederland om de vertegenwoordigers vande FDA kennis te laten maken met onze grond-stof melk. ‘We willen onze relatie met de FDA inThailand versterken. De FDA houdt toezicht opde kwaliteit van voedingsmiddelen en medicij-nen in Thailand. We wilden de medewerkers vande FDA laten zien hoe betrouwbaar de grondstofmelk is en welke kennis wij hebben als Friesland-Campina over melk’, legt Chanin Archjananun,managing director van FrieslandCampina uit.‘We hebben onder meer een bezoek gebrachtaan het FrieslandCampina Innovation Centre inWageningen, waar Emmo Meijer, corporatedirector R&D en Michael Erdl, R&D director vandairy based beverages, tekst en uitleg hebbengegeven over de positieve eigenschappen vanmelk.’De manier waarop de leden-melkveehouders enFrieslandCampina zich inspannen om op eenduurzame manier te werken, kreeg eveneensveel aandacht. ‘We zijn onder de indruk van depositieve houding van medewerkers en leden-melkveehouders. We hebben gezien hoe ze zichinspannen om innovatief en duurzaam te wer-ken’, aldus de FDA-vertegenwoordigers.

Slagvaardig ensneller: ontwikkelenin Singapore

‘Ik heb een heel andere kijk opzuivelproducten gekregen’, aldusSrinuan Korrakochakorn, deputyGeneral Secretary Food ControlFDA. ‘Het programma was zeerleerzaam, we nemen veel kennismee naar Thailand. Vooral demanier waarop er gewerkt wordtaan innovatie, de technieken die opde boerderijen worden toegepasten het uitdragen van ‘het goedevan melk’. Ik ga meer melkdrinken, ik weet nu hoe voedzaamhet is.’

Hygiënische deksel‘Die deksel, de ‘easy lid’ voldoet aan al onzeeisen, zowel vanuit de markt als vanuit de tech-niek. Het is een hersluitbare deksel, waar eenhouder in zit met een maatschepje’, verteltMaira de Vreede, werkzaam bij InnovationInfant & Toddler Nutrition (Nederland). ‘Datmaatschepje is opgeborgen in de deksel inplaats van in het poeder. Het grootste voordeeldaarvan is hygiëne. Ook al denk je dat je han-den schoon zijn, er zitten altijd bacteriën op jevingers en onder je nagels. Als je de lepel metje vingers uit de poeder pakt voor de bereidingvan een voeding, is dat niet hygiënisch. Soort-gelijke deksels zijn al enige tijd geleden in Viet-nam en Maleisië ontwikkeld en werden daarook al geproduceerd. Het was onze opdrachtom een nieuwe deksel te ontwikkelen diegeschikt is voor automatische verwerking in defabriek in Beilen. Dat was vrij ingewikkeld. Jewilt tegemoet komen aan de eisen en wensenvan de consument maar je hebt te maken metde eisen en beperkingen van productie enlogistiek. Die beide moet je samen brengen. Dedeksel bestaat uit drie onderdelen die in een 16-voudige matrijs worden gemaakt en direct van-uit de matrijs worden geassembleerd. Ditgebeurt bij een externe leverancier. In Beilen iseen nieuwe lijn geplaatst die de deksel op hetblik plaatst. Het heeft ons bijna twee jaargekost om zover te komen, maar er staat echteen onderscheidend product.’

InnovatiefAls ze nu ziet hoe de verpakkingen eruit zien, isze echt blij: Sonja de Wit, packaging officer inBeilen (Nederland). ‘Wat een prachtig project omte doen. Het was een enorme klus, maar we zijnzo trots op wat er nu staat. Onze verpakkingenvertellen meteen het verhaal. Je ziet aan het blikdirect waar het product voor staat door hetbeeld dat de verpakking siert. De kleuren zijnheel aansprekend en de deksel is echt innovatief.Ik geloof dat de achtergrondkleur van het Friso-merk, metallic donkerblauw, ons de meeste ener-gie heeft gekost. We hebben lange dagen op dedrukkerij gemaakt voordat we tevreden waren.We wilden dat de proeven van onze verpakkin-gen helemaal naar tevredenheid van de marke-ting collega’s voor baby- & kindervoeding inSingapore zouden zijn. Zij moeten het productimmers naar de markt brengen. Daarbij was heteen enorme uitdaging om de kleuren van de ver-pakkingen van gelithografeerd metalen bussenidentiek te laten zijn aan de andere verpakkings-soorten: sachets (van folie gemaakt) en bag-in-box (van karton). Wij hebben nu echt eenprachtige lijn staan voor Friso, qua product enqua verpakking.’

Nieuwe lijnenRob Kolman is projectteammanager in defabriek van Domo in Beilen (Nederland), waarbaby- & kindervoeding wordt geproduceerd.‘Een nieuwe verpakking moest in Beilen afge-vuld kunnen worden en voorzien van de nieuwe

deksel. Dat kon niet zonder meer op onzebestaande verpakkingslijnen. Research &Development, marketing, verpakkingstechno-logen, Quality Assurance and Quality Control:collega’s uit allerlei disciplines werken metelkaar samen in zo’n project. Op het momentdat er een definitieve ‘go’ was voor een verpak-king en de deksel, moesten we daadwerkelijkaan de uitvoering beginnen. Dat betekende dater nieuwe lijnen geplaatst moesten worden endat er lijnen aangepast moesten worden in defabriek in Beilen. Alle projecten moeten naad-loos op elkaar aansluiten. Zodra de klant bele-verd moet worden, moeten wij zorgen dat hetproduct er staat. We zijn in augustus gestartmet de proefproducties. Er is al een kleine com-merciële productie geweest. In september gaanwe volledig draaien. In een deelproject hebbenwe een productiemodel van de deksel ontwik-keld, samen met een extern bedrijf, waar denieuwe deksel handmatig op de blikken wordtgeplaatst. Aan dat proces worden dezelfdestrenge kwaliteitseisen gesteld als in onzeeigen fabrieken. Zo kan de marktintroductiemet de nieuwe deksel al worden gedaan, ook nude fabriek in Beilen hier nog niet klaar voor is.Al met al is het een complex project, maar alswe het resultaat zien, kunnen we er alleenmaar trots op zijn.’

23SparkSeptember 2012Consumer Products International22 Spark September 2012

Consumer Products InternationalTwee jaar lang hebben collega’swereldwijd hard gewerkt aan een

complete herintroductie van Friso, hetmerk voor baby- en kindervoeding vanFrieslandCampina. Met een heel nieuwe

benadering van degenen die dezevoeding kopen: ouders. De nieuwe

verpakking heeft een deksel die hettoppunt van hygiëne is. Vijf verschillendesoorten voeding, voor zwangere vrouwentot kinderen van drie jaar en ouder. Metdeze relaunch versterkt het category

team Infant & Toddler Nutrition (baby &kindervoeding) haar positie in Azië. Watmoest er allemaal gebeuren om deze

nieuwe verpakking in blik, karton en folieklaar te maken voor de markt?

Impuls voor groei‘route2020 noemt baby- & kindervoeding eenspeerpunt voor groei. Die groei krijgt eennieuwe impuls met deze herintroductie vanFriso, ons merk voor baby- en kindervoeding’,vertelt Berndt Kodden global category directorInfant & Toddler Nutrition in Singapore. ‘Metonze nieuwe verpakkingen spreken we moe-ders aan: ‘van head to heart’ noemen we dat.De beelden op de verpakkingen raken moeders,welke taal ze ook spreken. Het ontwerp van deverpakkingen en het maken van de nieuwe dek-sel is een prima voorbeeld van samenwerkingwereldwijd van collega’s uit Beilen (Nederland),uit Singapore en van lokale marketing collega’sdie in het laatste traject het grote werk moetendoen: het nieuwe product begeleiden naar demarkt. De overstap naar het nieuwe design ennaar de nieuwe deksel gebeurt stap voor stap,maar binnen een jaar hebben we overal eennieuwe verpakking van Friso. We krijgen nu alheel enthousiaste reacties over deze nieuwelaunch.’

De nieuwelook van Friso De Baby Expo in

Hong Kong waar de

nieuwe Friso baby- en

kindervoeding gein-

troduceerd werd.

Foto: Friesland-

Campina


Samenwerkingmet kwaliteits-inspectieFrieslandCampina China heeft eensamenwerkingsovereenkomstgetekend met CAIQ, de ‘ChineseAcademy of Inspection andQuarantine. De overeenkomst werdondertekend door Leon Coolen,managing director vanFrieslandCampina Ingredients. Dewetgevende instanties in Chinahebben lijsten opgesteld voor alleimportproducten op het gebied vanbaby- en kindervoeding en overigezuivelproducten. Alle producten opdie lijsten moeten voldoen aan deeisen die de Chinese overheid steltop het gebied vanvoedselveiligheid. Producten dieniet voldoen aan de eisen, mogenniet naar China geëxporteerdworden. Om ervoor te zorgen dathet onderzoek naar de veiligheidvan voedingsmiddelen aansluit opde Chinese regelgeving, isFrieslandCampina in zee gegaanmet CAIQ. Het onderzoekscentrumvan CAIQ (deels overheid en deelseen onafhankelijke instantie) isverantwoordelijk voor hetimplementeren van de hele lijstvan alle geïmporteerdekindervoeding en anderezuivelproducten. In april 2012hebben onze collega’s vanFrieslandCampina LeeuwardenEelko ter Schure en IrinaRodionova het onderzoekscentrumbezocht om de samenwerking tebespreken. In hetsamenwerkingsproject worden 53onderzoeksmethoden vergelekenen gevalideerd. De samenwerkingmet CAIQ is een belangrijke stapvoor FrieslandCampina in hetopbouwen van een goede relatiemet de Chinese autoriteiten. Datzorgt ervoor dat de weg wordtvrijgemaakt voor het uitvoeren vande strategie route2020 in China.

Het marketing-team

in China, links op de

foto Susan Wu.

Foto:

FrieslandCampina


De markt voor baby- en kindervoeding is ergversnipperd. Susan Wu schat ruwweg dat er130 merken zijn. De marktleider heeft eenmarktaandeel van slechts 14 procent. ‘Er wor-den ieder jaar 16 miljoen babies geboren inChina. We schatten dat de totale markt eenomvang heeft van ongeveer 8 miljard euro.Meer dan de helft daarvan valt in het ‘premiumsegment, als je afgaat op de prijzen in de win-kels. Op dit moment heeft Friso een zevendepositie in het premium segment. Aan het eindevan het jaar 2015 willen we in de top 5 staan.’

GemeenschappenSusan Wu en haar collega’s hebben een speci-ale benadering voor jonge vrouwen. Ze makengebruik van ‘focus media’ zoals lcd-schermenin grote kantoorgebouwen, waar veel hogerop-geleide vrouwen werken, die minder vaak naartelevisie kijken. Het marketingteam in China zetdaarbij social media op een strategischemanier in om online gemeenschappen op te

zetten voor (zwangere) vrouwen. ‘We denkenover onze relaties met jonge vrouwen als overeen reis die we samen maken, een reis die drietot vijf jaar kan duren: van de zwangerschaptotdat het kind naar de kleuterschool gaat. Werealiseren ons dat de meeste jonge vrouwen inChina maar één kind krijgen in hun leven. Datene kind willen ze dan graag de best mogelijkezorg geven. Deze moeders nemen het moeder-schap heel serieus en ze willen van het moe-derschap genieten. Waar de meeste anderemerken zich richten op de baby, steunen wijook de moeder. We voorzien hen niet alleen vaneen uitstekende kwaliteit babyvoeding maarook van alle service die de Friso Mama Commu-nity hen biedt. We zijn er trots op dat we na driejaar merkmanagement van Friso, door Chinesemoeders zijn gekozen als het meest favorietemerk voor baby- en kindervoeding. Een verkie-zing die via sohu.com is gegaan, een internet-platform waarbij miljoenen moeders online hunstem hebben uitgebracht.’

BoerenIn China is het erg belangrijk dat consumentenvoedingsmiddelen kunnen vertrouwen. De vei-ligheid van melkproducten is een belangrijkonderwerp. Susan Wu: ‘Voor Chinese moedersis het belangrijk om te weten dat hun babyvoe-ding uit Nederland komt, waar de hele ketenvan melkproductie gecontroleerd wordt. Wehebben dan ook een commercial via focusmedia met als thema: ‘For babies, we cannottake it lightly’. Elke kleine stap telt. De ‘Van grastot glas campagne’ helpt ons om ons te onder-scheiden in deze markt. In de tv-commercial dieop een Nederlandse boerderij is opgenomen,zien Chinese moeders Puck Enting, de dochtervan melkveehouder Ronald Enting, die vertelt:‘Mijn vader is geweldig. Hij kent de namen vanelke koe op onze boerderij. Pappa vertelde datwe ervoor moeten zorgen dat elke druppelmelk van de beste kwaliteit is omdat we voe-ding maken voor miljoenen baby's wereldwijd.Daar ben ik zo trots op.’ Die commercial is heel

succesvol in China, want hij laat zien wat deboeren doen om een superieur en betrouwbaarproduct maken.’

StedenFrieslandCampina boekt snel vooruitgang inChina. Stukje bij beetje verovert Friso debelangrijkste steden. ‘We willen snel vooruit-gang boeken, omdat we relatief laat in dezemarkt zijn begonnen, vergeleken met een aan-tal andere grote aanbieders. China heeft onge-veer 250 grote steden. Dit jaar willen in tenminste 60 van die steden in de winkels liggen.Onze afzet neemt toe en we willen graaggebruik maken van het potentieel dat we voorons zien.’

Enorm potentieelvoor baby- enkindervoeding inChinaOnze collega’s in China hebben grote ambities voor baby- enkindervoeding in deze relatief nieuwe markt. En hoewel hetmarktaandeel nog niet zo groot is, groeit de afzet met 15 procent perjaar. FrieslandCampina China richt zich op een langdurige relatie met(zwangere) vrouwen. ‘De meeste vrouwen in China krijgen in hun heleleven maar één kind. Ze willen dan ook een hele goede moeder zijnen wij helpen ze waar we maar kunnen’, zegt Susan Wu, marketingdirector in China.

27SparkSeptember 201226 Spark September 2012Consumer Products International

Frisian Flag Mama heeft veel voordelen. Hetbiedt zwangere vrouwen de voedingsstoffendie ze tijdens de zwangerschap hard nodig heb-ben en beschermt tegen problemen met despijsvertering, constipatie en bloedarmoede.Misselijkheid is ook een veelvoorkomendeklacht gedurende de zwangerschap en is eenvan de reden waarom vrouwen niet graag melkdrinken in deze periode. Daarom is Frisian FlagMama er in de sensationele smaak van choco-lade-ijs die misselijkheid helpt voorkomen. Ver-geleken met andere aanbieders is Frisian FlagMama goed betaalbaar. FrieslandCampina Indo-nesia hoopt dat dat een impuls geeft om ookandere producten van FrieslandCampina tekopen, vooral op het gebied van baby- & kinder-voeding.

Liefde‘Deze nieuwe versie van Frisian Flag Mama inIndonesia moet ervoor zorgen dat er een eindekomt aan de gebrekkige voeding onder veeljonge, zwangere vrouwen’, zegt Yeni Novianti,brand manager. ’Het is ons doel om dit jaar tenminste 33.000 nieuwe klanten voor Frisian Flag

Mama te winnen. We bieden ondersteuning aanmet een serie workshops en ontmoetingenvoor aanstaande moeders, maar ook voor men-sen die in de zorg werkzaam zijn zoals artsenen verloskundigen. De belangrijkste boodschaptijdens die bijeenkomsten is dat een zwangerevrouw steun en liefde nodig heeft van de men-sen die haar omringen, en zeker van haar echt-genoot. Op die manier zal ze de zwangerschapprettig en gelukkig door komen.’ Onlangs vondeen zwangerschapsworkshop plaats, waarbij432 getrouwde paren aanwezig waren die eenbaby krijgen. ‘ Het werd de grootste baby-mas-sage ooit’, aldus Yeni Novianti. Dezebijeenkomst zorgde voor een nieuw ‘MURI’, eenIndonesisch record. (MURI, of het IndonesischRecord Museum is een museum in Semarangop Centraal Java. Indonesische records wordengewoonlijk in dit museum gepresenteerd).

De meeste vrouwen zijn positief over deze bij-eenkomsten, die in samenwerking met de Indo-nesische verloskundigenvereniging IkatanBidan Indonesia worden georganiseerd. ‘Erwordt voorlichting gegeven over de voordelenvan borstvoeding, het zwanger zijn en baren,over de zorg voor jonggeborenen en nog veelmeer. We hebben daarnaast een Bidan kASIh(Midwives Love programma) in een aantalgrote steden in het land. Daarmee ontwikkelenwe de kennis van verloskundigen. Met goedeproducten en de expertise van zorgprofessio-nals hopen we dat jonge vrouwen steeds beteromgaan met hun zwangerschap en dat ze hetals een gelukkige tijd ervaren. Als de moedergelukkig is, is dat ook goed voor de baby.’

Indonesische echt-

paren tijdens de

zwangerschaps-

workshop. Foto:

FrieslandCampina

27SparkVijf vragen aan...

Roy Vermeulen, adviseur buitendienst

Hoe zien jouw werkdagen er uit?‘Van 8.00 tot 9.30 zit ik achter mijnbureau, daarna ga ik de boer op. Mijnrayon omvat zo’n 400 melkveebedrijvenin de districten Utrecht en Zuid-Holland.Ik geef informatie, handel praktische lid-maatschapszaken af en fungeer alsvraagbaak. Daarnaast draai ik mee in hetprojectteam Campina-melk en heb ik denet afgeronde Dairy Development trai-ning voor FrieslandCampina-medewer-kers uit Thailand, Vietnam, Indonesië,Maleisië en Nigeria opgezet.’

Wat is de belangrijkste taak van de bui-tendienst? ‘Sinds 1 januari dit jaar staat – met deinvoering van Foqus Planet - duurzaamondernemerschap centraal. Melkveehou-ders kunnen ‘duurzaamheidspunten’scoren. Ze kunnen kiezen uit 27 verschil-lende onderwerpen, op het gebied vanenergie & klimaat, diergezondheid, biodi-versiteit en weidegang. Afhankelijk vande prestatieklasse moeten zij eenbepaald aantal punten behalen. Ik stimu-leer ze en geef advies.’

Lukt dat goed?‘Ja. Omdat je als adviseur de bedrijvengoed kent, kun je suggesties doen welkeduurzame maatregelen bij juist datbedrijf en de fase waarin het zichbevindt, passen. Heeft iemand nog wei-nig ondernomen op het gebied van duur-zaamheid, dan gaat het plaatsen van eengrote windmolen te ver, maar zijn ener-giebesparende maatregelen bij het mel-ken misschien wel haalbaar. Ik zet mijneigen enthousiasme in – ik geloof heelerg in duurzaamheid. Daarom vond ik deDairy Development training ook zo’ngeweldige ervaring.’

De rol van de buitendienstadviseurs isdus in beweging?‘Ja. We zijn nu veel meerbedrijfsadviseurs. Sinds de fusie zijn derelatiebezoeken ingevoerd. Nu bezoekenwe elke melkveehouder eens in de twee,drie jaar. Dan hebben we het over debedrijfsontwikkeling van de melkveehou-der. Verder informeren we steeds vakergroepen melkveehouders tegelijkertijd,bijvoorbeeld door workshops te gevenover verantwoord diergeneesmiddelen-gebruik, salmonella, uiergezondheid,klauwgezondheid, energiebesparing enweidegang. Voor problemen met detechnische melkkwaliteit werken we numinder met 1-op-1 gesprekken dan wevroeger deden. Daarvoor zijn diversetools ontwikkeld. Bij alles geldt: het vak-manschap van de melkveehouders is hetuitgangspunt. Zij hebben samen immerseen schat aan kennis en kunde in huis.’

Hoe maak je die kennis en kunde toe-gankelijk? ‘In het najaar wordt een vernieuwde ver-sie van Melkweb gelanceerd - het eigenintranet van de melkveehouders. Daarinstaat kennisdeling centraal. Het omvatbijvoorbeeld interessegroepen waarmelkveehouders zich voor kunnen aan-melden en waar ze alles vinden overonderwerpen die specifiek zijn voor húnbedrijf. Rapportages van de WageningenUniversiteit, het laatste nieuws. Er wor-den mogelijke oplossingen aangedragenvoor problemen met de melkkwaliteit. EnMelkweb bundelt best practices.’

Een van de intermediairs tussen de leden-melkveehouders en FrieslandCampina isRoy Vermeulen die werkzaam is bij Cooperative Affairs (Amersfoort, NL).Bovendien is hij - net als zijn collega-adviseurs in de buitendienst -ambassadeur van het duurzaamheidsprogramma Foqus Planet. Tijdens zijnbedrijfsbezoeken motiveert hij melkveehouders om duurzaam te ‘boeren’. Zijnuitvalsbasis is een kantoor aan huis – met een foto van zijn collega’s op hetprikbord. ‘We worden steeds meer bedrijfsadviseurs.’

FrieslandCampina Indonesiabrengt een nieuwe versie vanFrisian Flag Mama op de markt,melk speciaal voor zwangerevrouwen. De voedingswaarde isverhoogd en het product smaaktnog lekkerder. Frisian Flag heeftdeze melk helemaal afgestemdop de wensen van de doelgroep:jonge vrouwen die inverwachting zijn. Frisian FlagMama komt op de markt als eencomplete aanvulling op dedagelijkse voeding.

Frisian Flag Mama: betere voeding en voorlichtingvoor zwangere vrouwen

Roy Vermeulen: ‘Bij alles geldt: het vakmanschap van de

leden-melkveehouders is het uitgangspunt.’


Sybren Attema heeft duidelijk passievoor zijn werk: het DairyDevelopment Program dat de lokalemelkproductie in Azië en Afrika sti-muleert. Dat gebeurt in Vietnam,Thailand, Indonesië, Maleisië enNigeria. Geen toevallige keuze, hetzijn stuk voor stuk landen waar FrieslandCampina veel zuivelproduc-ten verkoopt.

Attema opereert vanuit Vietnam.Van daar brengt hij regelmatigbezoeken aan de landen waar hetprogramma draait. Er wordt geïnves-teerd in voorlichting overdiergezondheid, voer, melkwinningen hygiëne. Kennis die nodig is omeen lokale melkveehouderij op eenhoger niveau te brengen. ‘Dat zorgtvoor meer inkomsten’. De melk die inde Aziatische landen en in Nigeriawordt geproduceerd, kan Friesland-Campina zelf verwerken. ‘We kwekener veel goodwill mee, we wordengezien als een onderneming diebetrokken is bij de samenleving.’

Grote melkveehouderijbedrijvenheeft Sybren Attema niet voor ogen.‘Boerenland is op veel plekken ergversnipperd. In Vietnam worden nuzuivelzones (dairyzones) geschapen,

gebieden waar zo’n 75 melkveehou-ders aan de slag gaan, met zo’n 50koeien per bedrijf. En die dan verdermoeten groeien tot 80 koeien perbedrijf. In Vietnam heeft een gemid-delde boer nu 10 tot 15 koeien. Oor-zaak is de grondpolitiek van deoverheid. In het verleden heeft deoverheid lapjesgrond van maximaaléén hectare terbeschikking gesteld.Die versnipperingspeelt het land nuparten. Met de aanwij-zing van ‘dairyzones’zet de overheid nu eeneerste stap om eeneind te maken aan dieversnippering.’ Attemaziet liever 75 bedrijvenmet 50 koeien dan vierbedrijven met 1.000koeien. ‘Uit oogpunt vanduurzaamheid hebbenfamiliebedrijven absoluut onze voor-keur. Familiebedrijven passen ookheel goed in de traditie van zuivelco-öperatie FrieslandCampina. Ze creë-ren werkgelegenheid op hetplatteland. Dat is belangrijk, want nutrekt iedereen naar de grote stad enloopt het platteland leeg.’

Doelstellingen DairyDevelopment Program

Bijdrage aan een duurzamemelkveehouderij in Thailand,Vietnam, Indonesië, Maleisiëen Nigeria. Duurzaam ineconomisch opzicht, maarook duurzaam uit oogpuntvan milieu. Het inkomen van lokalemelkveehouders verhogen.Doel: in 2020 moet er sprakezijn van levensvatbarefamiliebedrijven, met eenstabiel jaarinkomen, ruimboven de armoedegrens vande Verenigde Naties.De voedselzekerheid inThailand, Vietnam,Indonesië, Maleisië enNigeria verbeteren.

Lokale zuivelfabrieken vanFrieslandCampina in Thailand,Vietnam, Indonesië, Maleisiëen Nigeria zullen intoenemende mate gebruikmaken van verse melk, die inde regio geproduceerd wordt.Het productenpakket van dezevestigingen is specifiektoegesneden op debinnenlandse markt.


Dairy Development Programstimuleert melkveehouderijin Azië en Afrika


Ruim anderhalf jaar geeft Sybren Attema nu leiding aan het ‘DairyDevelopment Program’ van FrieslandCampina. De voormaligmelkveehouder uit Friesland en voormalig vice-voorzitter van deraad van commissarissen zet zich vol passie in voor de verbeteringvan de melkveehouderij in Azië en Afrika. Het programma isonderdeel van het MVO-beleid van FrieslandCampina. ‘Wij kiezenniet voor grootschalige melkveebedrijven, met duizend koeien ofmeer. Wij geloven in familiebedrijven voor een duurzameontwikkeling van het platteland.’

Samen met AgriterraOnlangs ondertekenden Kees Blokland,directeur Agriterra, en Frank van Ooijen,director corporate communication andsustainability, een samenwerkings-overeenkomst. Al enige tijd werken Agriterra enFrieslandCampina samen in het kader van hetDairy Development Program.

De organisatie Agriterra zet zich in voor platte-landsontwikkeling in ontwikkelingslanden. Ze ziende landbouwsector als de motor van de economieen ondersteunen daarom graag ondernemendeboeren en tuinders. Op die manier werken ze aangroei en ontwikkeling en daarmee aan armoede-bestrijding. Deze doelen passen perfect bij hetDairy Development Program van Friesland-Campina. Frank van Ooijen zegt hierover: ‘Doorsamen op te trekken in een MVO-partnership kun-nen we elkaars werkzaamheden versterken. Metonze kennis over coöperaties, melkveehouderijenen het verwerken van melk bieden wetoegevoegde waarde. Agriterra biedt ons veel lan-denkennis en helpt ons met haar uitgebreide net-werk relaties op te bouwen en te behouden’.

Het initiatief om met Agriterra aan de slag te gaankwam van Jan Drenthen, senior project manager,en Lieuwe Montsma, technological valorizationmanager, beiden werkzaam bij Milkvalorization &Allocation in Amersfoort (NL). Jan en Lieuwe zijnal op ‘missie’ geweest met Agriterra. Ze hebbenlokale melkveehouders bezocht en hun kennisovergedragen. Ze zien veel potentie in de combi-natie van Agriterra en het Dairy Development Pro-gram. Ook Sybren Attema, verantwoordelijk voorde uitvoering van het Dairy Development Progam,ziet de mogelijkheden. Sybren Attema: ‘Het pro-gramma helpt boeren in Azië en Afrika. Precieswaar Agriterra al actief was en haar netwerkheeft. Een combinatie van de activiteiten vanbeide organisaties voelt dan ook als een logischestap. Met onze kennis kunnen Aziatische en Afri-kaanse melkveehouders een stuk efficiënter pro-duceren’. Het plan is om medewerkers en leden van FrieslandCampina te betrekken bij het DairyDevelopment Program. Attema: ‘Jaarlijks zullen erzo’n vijftien vrijwilligers voor enkele weken naarAzië of Afrika gaan. Zodat er op een hele prakti-sche manier kennisoverdracht plaatsvindt’.

Het ligt Rogier Forma en Theo Wol-leswinkel na aan het hart: duurzamerondernemen. En omdat beiden alscategory procurement managers(inkopers voor een bepaalde catego-rie, zoals papieren verpakkingen)werken, kunnen ze daar een belang-rijke steen aan bijdragen.‘Duurzaamheid is een fundamentvan route2020. Ook bij het inkopenvan producten kun je daar veel inwinnen. Bij ieder inkoopgesprekkomt het op tafel: wat doet eenbedrijf aan duurzaam ondernemen?Als onze leveranciers duurzaamondernemen, helpt ons dat ook weerin onze doelstellingen. Hoe duurza-mer wij inkopen, hoe duurzamer hetproduct is dat uiteindelijk bij de con-sument terecht komt’, legt RogierForma uit.‘Duurzaamheid maakt deel uit vanonze vier prioriteiten bij het inkopenvan producten (zie kader), legt TheoWolleswinkel uit. ‘Dat resulteert danbijvoorbeeld in de afspraken die numet SmurfitKappa zijn gemaakt overhet gebruik van gecertificeerd papieren karton voor onze omverpakkin-gen. Rogier heeft zich daar zeer vooringespannen. Dit is een gigantischeswitch. De inkoop vangecertificeerde omverpakkingen isniet alleen goed voor Friesland-Campina in Nederland, maar in heelveel landen waar we gebruik maken

van kartonnen omverpakkingen.Rogier richt zich nu meer op plasticverpakkingen, ik neem het stokje bij‘paper based’ van hem over.’

VezelsSmurfitKappa is een grote leveran-cier voor FrieslandCampina. Met eenjaarleverantie van 250 miljoen een-heden karton, levert het gecertifi-ceerde product van SmurfitKappaeen goede bijdrage aan het strevenvan FrieslandCampina om duurza-mer te ondernemen. Rogier Forma:‘Gecertificeerd karton is echt eenstap in de goede richting. Waarmogelijk wordt gebruik gemaakt vangerecycled papier voor omverpak-kingen, dat is al een belangrijkewinst. En waar SmurfitKappa nietmet gerecycled materiaal kan wer-ken, wordt er hout van verantwoordeoorsprong gebruikt. Je kunt papierniet eindeloos recyclen. Op eengegeven moment moet je nieuwevezels gaan toevoegen aan het pro-ces.’

NormGerecycled materiaal dus, en andershout uit verantwoord beheerde bos-sen. Zouden we als zuivelonderne-ming sowieso niet zonder veel vandeze omverpakkingen kunnen?Rogier Forma: ‘Omverpakkingen hebje nodig om je producten onbescha-

31SparkSeptember 2012Consumer Products Europe

Wie levert deomverpakkingen?SmurfitKappa is een belangrijkeleverancier voor FrieslandCampinavan papieren verpakkingsmateriaal.Niet de ‘primaire verpakkingen’,zoals de pakken voor melk ofAppelsientje, maar de kartonnendozen, rollen golfkarton, trays enalles wat nodig is om onzeproducten veilig en onbeschadigdin de winkel te krijgen. Grotehoeveelheden zoals halfvolle melk,kunnen in een roll-in-containernaar de klant. Maar 12 pakken vlaof 12 puddingen worden in eendoos omverpakt. SmurfitKappalevert 250 miljoen eenheden vandergelijke verpakkingsmaterialenper jaar.

30 Spark September 2012Consumer Products Europe

Papier en karton met een label voor verantwoord bosbeheer: inkopers vanFrieslandCampina hebben ervoor gezorgd dat er sinds enkele maanden duurzamergeproduceerd papier en karton wordt gebruikt voor het omverpakken (trays, dozen,rollen golfkarton) van onze producten. Met papierproducent SmurfitKappa isafgesproken dat alle karton en papier een FSC- of PEFC label moet dragen.Gecertificeerd papier uit verantwoord beheerde bossen.

Vier pijlers:De collega’s vanProcurement (Inkoop)hebben vier pijlers dievan belang zijn bij hetinkopen van producten,verpakkingen,grondstoffen etc.

Financiële criteriaDuurzaamheidInnovatie Leveringszekerheid

De grote switch naargecertificeerd karton

digd te vervoeren. Als we geenomverpakkingen gebruiken, gaat erveel product verloren. In die zin ishet beter om wel van omverpakkin-gen gebruik te maken. De vraag overwat de meest duurzame manier vanverpakken is, is best complex. Watneem je allemaal mee als norm daar-voor? We kijken naar de hele ‘foot-print’: grondstofgebruik, uitstoot vanCO2, transport, hergebruik van ver-pakkingen en zo meer. Een eenduidig

antwoord is moeilijk te geven, maarwe proberen voortdurend de meestverantwoorde verpakkingen toe tepassen. Ook onze leveranciers span-nen zich in om op een vernieuwendeen duurzame manier te werken. Bijplastics zien we daarin ook belang-rijke ontwikkelingen. Leveranciersdie niet nadenken over duurzaamondernemen, zijn op den duur geengesprekspartners meer voor ons.’

In het pakPapier dat voor verpakkingen vanlevensmiddelen nodig is, komt uitproductiebossen. Van de houtvezelworden verpakkingen gemaakt.‘Dan gaat het om primaireverpakkingen, zoals melkpakken’,legt Rogier Forma uit. ‘Vooromverpakkingen kunnen wegebruik maken van gerecycledpapier.’ Om ervoor te zorgen dat erzo verantwoord mogelijk met dezeproductiebossen en de mensen dieerin werken wordt omgegaan, kaner gebruik worden gemaakt vangecertificeerd papier en karton.Twee organisaties op dit gebiedzijn:

FSC: Forest StewardshipCouncil, een internationale organisatie diezich wereldwijd inzet voorverantwoord bosbeheer. Papier uiteen bos dat verantwoord wordtbeheerd, mag het FSC-labeldragen.

PEFC: Program for theEndorsement of ForestCertification.Ook deze organisatie zet zichinternationaal in voor hetbevorderen van duurzaambosbeheer. Ook PEFC werkt meteen eigen label.

Op de achtergrond

omverpakkingen van

gecertificeerd kar-

ton in het productie-

bedrijf in Ede. Links

Rogier Forma, rechts

Theo Wolleswinkel.

Foto: Marcel Bekken


BIANCA DEFRUYT,DIENSTCHEF NIEUWEVULAFDELING:KLEINE SUCCESSENVIEREN

‘We kregen er een nieuwe vulzaalbij, en elke maand een nieuwe lijn.Wanneer dan een opstart ietsmoeilijker loopt, is het belangrijk jemensen gemotiveerd te houden.Zeker bij de eerste lijnen was hetnog erg wennen aan de nieuwemanier van werken. Kleinesuccessen hebben we steedsgevierd om iedereen te bedankenvoor zijn inzet. Er is geen scherpegrens tussen de projectfase en hetdefinitief opleveren van een lijn,dus je moet een goed team zijnmet de werkgroepvoorzitterafvulling/verpakking. Gaande het

PETER VANHOUDT,VOORZITTER WERKGROEPPROCESSING:ALLE EERDEREPROBLEMENSTRUCTUREEL OPGELOST

‘Ik was bij het project betrokkenvanaf het initieel ontwerp tot enmet het aftesten. In vier faseswerden de oude tanks buitendienst gesteld en de nieuwe indienst. Er moesten nieuweleidingen worden aangelegd,nieuwe kleppen, een aangepastbesturingssysteem. Daar gaan alsnel maanden overheen en deplanning luisterde extreem nauw,want de productie moest gewoondoorgaan. Maar het verliepwonderwel op schema. In deontwerpfase namen we alleproblemen mee die we in de loopder jaren al eens warentegengekomen. Die konden nu inéén keer structureel wordenopgelost. We hebben heel mooieinstallaties neergezet. Elke tankheeft nu één vaste functie. Datgeeft overzicht en werktefficiënter. Als begin oktober delaatste installaties in bedrijf zijnkunnen we de vruchten gaanplukken.’

BART VAN PARYS,VOORZITTERWERKGROEPPLANNING/LOGISTIEK: NIEUWE MARKTEN

‘Door de productuitbreiding moesteen heel pakket aan nieuweverpakkingsmaterialen in onzesystemen worden vastgelegd.Bovendien krijgen we in detoekomst behalve met Nederlandseen Belgische klanten te maken metvoor ons nieuwe markten: deexportorganisatie enHongarije/Roemenië. Dat betekentcontacten leggen, vertrouwdworden met elkaar. En op eenandere manier plannen, want demaatvoering bij export luistert heelnauw. Bij andere afnemers kun jenog wel eens extra productenkwijt, maar als een container volis, is die ook echt vol. Afgelopenjaar is het magazijnverpakkingsmaterialengereorganiseerd vanwege deproductieverdubbeling. Daarnaasthebben we het aanvoersysteemvan Kalkar overgenomen. Staptwee is dat verder te verbeteren ente integreren met onze systemen.Daarnaast moet demagazijnwerking verdergeoptimaliseerd worden om deruimte nog beter te benutten.’


Onder de vlag van Footprint 1 is de productielocatie inAalter (België) op alle fronten vernieuwd, aangepasten uitgebreid. Zo’n vijftig producten in kartonnenverpakkingen en cups werden vanuit de inmiddelsopgeheven locatie Kalkar (Duitsland) en een afdelingvan het bedrijf in Leeuwarden (Nederland) naar Aalterovergeheveld. Een investering van 36 miljoenresulteerde in een ruime, lichte fabriek waar met denieuwste technieken wordt gewerkt.

‘Een jaar lang hebben we elkemaand een nieuwe lijn opgestart,terwijl de productie gewoondoorliep. Een huzarenstukje. Wehebben in feite binnen debestaande fabriek een totaalnieuwe fabriek gebouwd. Ons doelwas te migreren zonderkwantitatieve of kwalitatievegevolgen voor de klanten, en dat isgelukt. Het water stond onsmisschien wel eens tot aan deenkels, maar nooit tot aan delippen. Op de motor vanenthousiasme heeft iedereen meergepresteerd dan je zou mogenverwachten. Ook de collega’s uitLeeuwarden en Kalkar, die zelftoch vaak hun baan zagenverdwijnen, hebben ons enormgesteund. Een paar operators uitLeeuwarden en Kalkar waren hiertijdelijk gestationeerd, sommigezelfs tot september. Zij zorgdenvoor een goede overdracht enopstart.’

‘Om het project te stroomlijnenwaren er per disciplinewerkgroepen in het levengeroepen. Daarnaast was er eenspeciale multidisciplinairewerkgroep Validation &Commissioning. Voordat eennieuwe lijn of nieuw product werdopgestart, bekeek die of voldaanwerd aan de kritische factoren ophet gebied van SHE (Safety, Health& Environment), QA (QualityAssurance) en R&D (Research &Development). Achteraf hebben we

FILIEP LAPAUW,PROJECTLEIDER TOT 1SEPTEMBER 2012, NUPRODUCTIEMANAGERCPE: HUZARENSTUKJEGELEVERD

FrieslandCampinaAalter rondtFootprint af

eigenlijk te weinig genoten van hetproject, omdat we dóór moesten.Voordeel daarvan was wel dat erook geen tijd was om stil te staanbij wat er allemaal mis kon gaan.In de nieuwe omgeving is hetaangenamer werken. Beheersbaar,controleerbaar en inspirerend.Daarbij hebben we ook veel geleerdvan de internationalekruisbestuiving met Nederland enDuitsland. In korte tijd is er enormveel veranderd. We hebben erbelangrijke merken als Cécémel enFriesche Vlag bij gekregen. Nu gaanwe de nazorgfase in. Er resten nogenkele deelprojecten, maar met deofficiële opening werd de overgangvan de processen uit Leeuwardenen Kalkar naar hier definitiefbeklonken.’

project hebben we eenoptimalisatieteam opgericht. Datging in gesprek met demedewerkers: ‘Waar lopen jullietegenaan? Waar zijn er nogmankementen? Hoe zouden wedat kunnen oplossen?’ Ook hebbenwe in korte tijd eenduidigeinstructies opgesteld. Nu zijn wegrote stappen aan het maken in derendementen. Het gaat sneller danverwacht, we kunnen trots zijn.We werken nu met splinternieuwelijnen in een mooie, nieuwe, ruimeomgeving en hebben er veelenthousiaste nieuwe collega’s bijgekregen.’

Foto’s: Kurt van

Steelant

‘Ons doel is om samen met onze klanten, in dit geval desupermarkten, die onderdelen (categorieën) van demarkt te laten groeien waarin wij actief zijn. Of dat nouverse melk is, Milner-kaas of koffieroom. We moetenweten wat belangrijk is voor onze afnemers en zoekennaar wat we gemeenschappelijk hebben. In dit geval isdat het winkelend publiek. ‘Shoppers’ kiezen vaak pas watze gaan kopen als ze voor het schap staan. Als we daargoed op willen inspelen, moeten we precies weten wat eromgaat op de winkelvloer. In Nederland helpt Marketfo-cus ons daar nu bij’, aldus David Heijkoop. ‘Als we ons sterker willen maken in de winkels, moeten weweten wat we omzetten, bij welke supermarktformule,met welk product, maar ook hoe de concurrentie het doetin een bepaalde categorie. Het verbeteren van onze rela-tie met de afnemers had al een stevige impuls gekregendoor ‘One face to the customer’. De zes werkmaatschap-pijen die tot april 2012 allemaal met hun eigen merkenaanklopten bij de supermarkten, bundelden de krachtenin ‘One face’ en treden nu samen op bij onze grote klan-ten. ‘Dat maakte het meer dan ooit nodig om snel overgoede en eenduidige informatie te beschikken: juist omeen geloofwaardige partner te zijn voor je afnemer.’

ActueelSebastian Nijenhuis is business controller bij dewerkmaatschappij Fruitbased in Ede, onderdeel van CPE.‘Via de nieuwe Marketfocus-omgeving verzamelen weinformatie over de Nederlandse business, terwijl we voor-heen alleen gegevens van FrieslandCampina Beneluxhadden. Alle collega’s die toegang hebben tot hetsysteem krijgen in de standaardrapportages te zien watwe in een bepaalde week of maand hebben omgezet, involume en in euro’s. Doordat er verschillende niveaus inde database zitten kunnen we volgen hoe dewinstgevendheid zich ontwikkelt per klant, artikel ofkanaal of merk. Van Appelsientje Sinaasappelsap tot Mil-ner-kaas, het zit er allemaal in. Het systeem wordt weke-lijks bijgewerkt, door automatische interfaces tussen deverschillende SAP-systemen en Marketing Tracker. Doorde koppeling met de externe data zijn we in staat om temonitoren wat er in de markt gebeurt en hier actie op teondernemen.’

ConcurrentenPim Rademaker houdt zich bezig met de externe marktinformatie. Pim werkt in het shopper marketingteam bin-nen de werkmaatschappij Branded NL aan ‘businessinsight’. Hij verzamelt informatie van externeonderzoeksbureaus: Nielsen, GFK en IRI. ‘Dan gaat hetover de grootte en ontwikkelingen van categorieën zoalshoudbare zuivel, of desserts. Hierdoor kunnen we zienhoe FrieslandCampina het doet ten opzichte van onzeconcurrenten. We waren al bezig met de ontwikkeling vanzo’n systeem, maar dat heeft nu door Marketfocus eenenorme versnelling gekregen. We zijn nu in de opstart-fase. Het is een omvangrijk project, waarvoor ook vanuitICT door onze collega Esther Beuker heel veel werk is ver-zet.’‘Het is een enorme klus geweest om dit systeem te bou-wen en te voeden met de juiste informatie’, beaamtSebastian. Het unieke van dit systeem is het grote aantalbronnen dat aan elkaar gekoppeld is. David Heijkoop isblij met de uitkomst: ‘We hadden al wel veel data maardoor de bundeling ervan en het toevoegen van externebronnen zijn we nu veel beter in staat dit snel te vertalenin inzichten die er voor ons echt toe doen’.


‘We onderzoeken of

we meer vervoer

kunnen combineren’,

aldus Walter Vermeer.


Zicht op demarkt viaMarketfocus

Met een zo vol mogelijk mandje ofsupermarktwagentje de winkel uit. Producenten ensupermarkten zien het liefst dat het winkelendpubliek zoveel mogelijk boodschappen mee naar huisneemt. ‘Als we echt willen weten wat er in de winkelgebeurt en wat het winkelend publiek (de shopper)kiest, moeten we over de juiste informatie beschikken.Daar helpt het softwaresysteem Marketfocus ons bij’,vertelt David Heijkoop, die zich vanuit het GlobalCustomer Development & Shopper Marketing teammet dit project heeft beziggehouden.

Weten welke keuzes

het winkelend

publiek maakt, dat

kom je aan de weet

via Marketfocus.

Foto: Marcel Bekken.

Wat waren de plannen?Vergroten van de dropsize (dehoeveelheid die je per afleveradresbrengt) Samen met logistieke dienstverlenersverminderen van ‘lege’ kilometersdoor netwerksamenwerking metandere verladers, dienstverleners enklantenRetourtransport van lege emballagezoveel mogelijk vermijdenMaatregelen nemen voor lagerbrandstofverbruik (chauffeurstraining,alternatieve brandstoffen)Het alleen selecteren vandienstverleners die een aantoonbaareffectief duurzaamheidsprogrammahebben

In november 2010 won Branded Netherlands vanConsumer Products Europe de Lean and Green Award:een aanmoedigingsprijs voor het plan om in vijf jaar tijd(vanaf 2008) samen met haar dienstverleners 20%minder CO2 (broeikasgas) uit te stoten met hettransport van melkproducten. Walter Vermeer, managerTransport voor ‘Branded NL’ (onderdeel van CPE) enBelgië: ‘We zijn al aardig op weg, maar we zijn er nogniet. Vooral samenwerking in het transport helpt om demilieubelasting te verminderen en dus duurzamer teondernemen.’

Ruim 300 vrachtwagens zijn dagelijks op weg om Mona-toetjes, Campina-melk, Optimel, Friesche Vlag enNutroma koffiemelk, Chocomel/Cécémel Fristi,Appelsientje en alle andere producten van ‘Branded NLen België’ naar de winkels of distributiecentra te brengen.Dat wordt gedaan door logistieke dienstverleners (der-den-vervoerders). Manager Transport Walter Vermeer isintensief bezig met duurzaam ondernemen. ‘Daar gelóófik zelf in. We zijn al een paar jaar bezig, heel planmatig,om te kijken hoe we ervoor kunnen zorgen dat ons trans-port minder belastend is.’

Minder CO2In het plan dat destijds werd ingediend bij het platformvoor Duurzame Logistiek (en waarvoor dus de aanmoedi-gingsprijs werd behaald) werden vijf maatregelen voorge-steld. (zie kader). ‘Samenwerking met anderen biedt heelveel mogelijkheden. In het afgelopen jaar hebben we bij-voorbeeld een samenwerkingsinitiatief afgesloten met defirma Heinz en transporteur Nabuurs. Dat levert eenreductie op van 5% CO2-reductie. We werken met onzedienstverleners samen om tot een zo efficiënt mogelijktransportnetwerk te komen en stimuleren dat via de con-tracten die we afsluiten. Niet alleen voor vervoer van pro-ducten, ook voor het retourtransport van emballage. Zohaalt de leverancier van onze pallets ze zelf op bij onzeklanten. Onze vervoerders kunnen dan een nieuwe vrachtmeenemen. De lege pallets worden opgehaald in niet-gekoelde, veel grotere wagens en waar nodig eerst gere-pareerd voordat ze weer bij ons worden afgeleverd. Datwerkt beduidend beter en veiliger. Ook worden er minderkilometers met lege pallets gereden. We onderzoekenondertussen zelf of we vervoer kunnen combineren methet transport van onze FrieslandCampina kaas- en boter-producten. Die dienstverleners komen dikwijls bijdezelfde adressen als wij. Verder proberen we om denaam van FrieslandCampina te gebruiken om anderelogistieke partijen (dienstverleners, andere producenten)ervan te overtuigen duurzaam te gaan ondernemen.Alleen dan maken we echt impact. In je eentje verduurza-men werkt niet!’

Duurzamertransport gebaatbij samenwerking

Cursus ‘Leading Self’:

Haal het besteuit jezelf


Naar de CEODe business case die degroep heeft gemaakt,stuurden ze volenthousiasme naar CEOCees ‘t Hart. ‘Ik dacht:waarom niet? Misschienvindt Cees het wel mooiwat wij hier doen’, verteltFrits van der Kolk. ‘Westuurden hem een mail enhij nodigde ons uit omdaarover met hem tekomen praten. En dat waseen heel goed en opengesprek. Hij begreep hetprobleem dat wij in debusiness case haddenopgesteld: in een groteonderneming bestaat dekans dat besluitvormingminder snel gaat, datveranderingen zichlangzaam voltrekken. Daarwordt vanuit hetmanagement hard aangewerkt.’ Daphne d’Hont:‘Ik vond het super om metCees ‘t Hart in gesprek tezijn. Je krijgt niet elke dagde kans om met de CEOaan tafel te zitten.’

maakte het misschien gemakkelijker om openover jezelf te zijn. Veel onderwerpen die aan deorde komen zoals feedback geven en krijgen, com-municatie, besluiten nemen, waren echt nietnieuw voor mij maar in deze opleiding komt hetallemaal bij elkaar. De vraag: doe je goed wat jedoet en kun je het beter doen, speelt een grote rol.De combinatie van kennis en vaardigheden maaktdat je je werk effectiever beoordeelt en dat jeanders naar je werk kijkt. De training geeft je alleruimte om dat te doen.’

Open stellen‘Van nature ben ik nogal gesloten. Dat is sinds decursus wel veranderd’, vertelt Wout van dePavert, assistent shiftleader bij de afdeling pro-cessing bij FrieslandCampina in Ede. Wout is eencollega van Frits van der Kolk in Ede. ‘Ik hebgeleerd me meer open te stellen, meer vanmezelf te laten zien zoals ik ben. Als je zelf ope-ner bent, zijn andere mensen ook opener naarjou toe. Een ander begrijpt je dan een stuk beter.Je kunt de dingen doen zoals je ze altijd deed,maar kijk eens naar hoe je dat doet. Dat hebbenwe geleerd. Als je een idee hebt moet je er ietsmee doen. Kom ermee naar voren, durf te kijkenof je veranderingen, verbeteringen tot standkunt brengen. Stel je niet afwachtend op. Je kuntheel veel van jezelf kwijt in deze opleiding. Ik zouhet iedereen aanraden. Het enige nadeel? Deboeken die wij van tevoren kregen om te lezen,waren in het Engels. En dat is niet voor iedereengemakkelijk.’

Eigen gedragDaphne d’Hont, project manager investerings-projecten bij DMV in Veghel: ‘Tijdens de oplei-ding ‘Leading Self’ krijg je een goed inzicht in jeeigen sterke en zwakke punten. Je krijgt meerinzicht in hoe je zelf functioneert. Je leert om jezwakke kanten te verbeteren en je sterke puntenbeter te benutten. Het heeft mij veel inzichtgegeven in de manier waarop ik met anderemensen samenwerk en hoe ik dat beter kandoen. Je leert in de cursus ook problemen analy-seren en doelen te stellen. We hebben daaroverals groep een business case met elkaar gemaaktdie ging over het versnellen van innovatieve pro-cessen. Hoe kunnen we met elkaar sneller beslui-ten nemen, houden we ons aan onze afspraken,zorgen we voor een optimale samenwerking omdoelen te bereiken? De cursus leert je veel overje eigen gedrag en hoe je op een professionelemanier in je eigen werk staat. De training wasuitstekend en de bijeenkomst bij Cees ‘t Hart eenbonus! Ik zou tegen iedereen zeggen: doen diecursus!’

Werken aan onze vaardigheden,onze talenten ontwikkelen: het iseen van de onderdelen uitroute2020. FrieslandCampinainvesteert dan ook volop in deontwikkeling van medewerkers.De FrieslandCampina Academy(kijk op de homepage vanintranet) biedt een breed scalaaan opleidingen. Eén daarvan isde cursus ‘Leading Self’ diemedewerkers stimuleert om hetbeste uit zichzelf te halen. Viercollega’s uit een groep vanvijftien, vertellen daarover. Hunoordeel? ‘Een absolute aanrader.Doen’!

Foto’s: Marcel Bekken

‘Leading Self’ is een vande opleidingen die je viade FrieslandCampinaAcademy kunt volgen.Een opleiding van vijfdagen (eerst twee, laterdrie dagen) waarbij jeeigen ontwikkeling vooropstaat.

Je verkent je sterke enzwakke kanten, je peilt je eigen reactieop veranderingen,drukte of stress en hoeje daarmee om kuntgaan,je leert problemenanalyseren en doelen testellen,zodat je je professioneleropstelt en effectieverbent in je werk.


Spiegel voorhouden‘Toen ik aan de cursus begon, had ik er geen zin in.Maar dat veranderde heel snel. Ik heb geleerd omme te ontplooien’. Frits van der Kolk, voormantechnische dienst bij FrieslandCampina in Ede hetproductiebedrijf voor Appelsientje en anderevruchten- en sportdranken. Frits werd door zijnmanager gevraagd om aan ‘Leading Self’ mee tedoen. Ik dacht: is dat nodig? Ik zet me altijd al voor100 procent in! Maar daar gaat het in deze oplei-ding niet om. Datgene wat je doet: kun je dat effec-tiever doen? Sta je voor je werk, neem jeverantwoordelijkheid, besluiten? Hou je je aan jeafspraken? De trainsters in deze opleiding leerdenons om naar onszelf te kijken. Dat deden ze ont-zettend goed. Natuurlijk, je moet jezelf een spiegelvoorhouden. Dat komt soms heel dichtbij jezelf.Maar de sfeer was goed en ontspannen. Ik ben meniet ineens heel anders gaan gedragen, de veran-dering komt langzaam. Het moet iets van jezelfworden, maar ik heb wel veel geleerd en ik weetdat ik nu anders in mijn werk sta. Of ik het zinvolvond? Absoluut!’

Eigen inzet‘Ik heb zelf om deze opleiding gevraagd’, lachtFemke Jansen, accountmanager Care/Cure (hetkanaal waarin zuivelproducten en sappen wordengeleverd aan ziekenhuizen e.d.) bij de unit Out ofHome van CPE. ‘Ik wilde me ontwikkelen, de din-gen die ik doe beter doen. Mijn manager raaddemij aan om deze opleiding te doen. Eigen inzettonen en verantwoordelijkheden nemen, dat sprakmij erg aan. Ik kende niemand in de groep, dat


De ene consument is de andere niet.Wouter Noordman, platformleaderHealth & Wellness, is de laatste omdat te ontkennen. ‘De behoeften vanmensen en de keuzes die ze maken,hangen van zoveel factoren af. Deeen kiest voor een bepaald productvanuit een specifieke gezondheids-behoefte. De ander handelt meervanuit gezondheid in het algemeenen kiest voor producten waarvan hijonbekommerd kan genieten. Maar erzijn wereldwijd vergelijkbare trendswaar te nemen, zoals gewichtsbe-heersing, een gezondespijsvertering, een goede weerstand,smaak en gemak. Consumentenbe-hoeften zijn universeler (op iedereenbetrekking hebbend, red.) dan jedenkt, en daar kan FrieslandCampinaheel goed op inspelen. Enerzijds van-uit onze verantwoordelijkheid omgezonde voeding te bieden via zuivel.Anderzijds om als bedrijf het verschilte maken in de markt met baanbre-kende innovaties.’

Overlap en synergie Health & Wellness richt zich op decategorieën dairy based beverages(zuiveldranken) en branded cheese(merkkaas). Samen met de categoryteams – bestaande uit medewerkersvan marketing, de lokale marketeersen R&D - bepaalt het benefitplatform Health & Wellness de meestrelevante gezondheidsthema’s van-uit alle categorieën. Die bepalenweer mede de focus van de onder-zoeksprogramma’s. Jos van Wezen-beek, international marketingdirector Health & Wellness binnendairy based beverages: ‘WouterNoordman heeft het initiatief geno-men om regelmatig categorie-over-schrijdende bijeenkomsten teorganiseren. We delen inzichten overde innovatieprojecten waar we meebezig zijn, bepalen hoe in te spelenop consumententrends en zoekennaar overlap. We doen dit vanuit dewetenschap en ervaring dat veelHealth & Wellness-gerelateerdebehoeften universeel zijn en dat weons daar vanuit meerdere productca-tegorieën op kunnen richten. Zo kunje op zoek gaan naar nieuwe produc-

ten die in meerdere landen vanbelang zijn en in meerdere formats.Juist de voordelen die voor meer-dere categorieën van strategischbelang zijn, vormen bij uitstek eeninteressant onderzoeksterrein vooreen bedrijf als FrieslandCampina.’

Eigen vertaalslagAmcke Becker, international marke-ting director Health & Wellness binnenbranded cheese, voegt toe: ‘Gezond-heid en gezond eten zijn voor beidecategorieën heel belangrijke drivers.Zowel vanuit een allesomvattende kijkop gezondheid als voor mensen dieeen oplossing zoeken voor specifiekegezondheidsproblemen. Elke catego-rie maakt zijn eigen vertaalslag vanwat ‘gezondheid’ betekent voor deconsument binnen die productgroep.Als het om kaas gaat, weten consu-menten vaak in eerste instantie veelgoede dingen over kaas te noemen envinden ze kaas lekker en gezond. Wan-neer consumenten specifiek naar degezondheidsaspecten van kaas kijken,zijn het vooral het vet- en zoutgehaltewaar ze zich zorgen om maken. Bin-nen zuiveldranken zie je dat voor eenconsument suiker weer een belangrijkgezondheidsaspect is, iets wat binnenkaas juist helemaal niet speelt.’ Kortom: er zijn verschillen, maarvooral ook overeenkomsten tussenbeide categorieën. Hoe kunnen we dieovereenkomsten omzetten naar geza-menlijke projecten en nieuwe produc-ten? Jos van Wezenbeek: ‘Kennisdelen is een belangrijke. De een kanop de research van de ander meelif-ten, bijvoorbeeld. Vanuit zuiveldran-ken zijn we al een poos bezig met eenbepaalde functioneel voordeel – ik kanhelaas nog niet zeggen welke. Kaasheeft dit voordeel ook onderzocht. Zokunnen we van elkaar leren en in detoekomst als één merk naar buitentreden met innovatieve producten.’

Blijven aanscherpen Omdat consumentenbehoeften kun-nen veranderen, zijn de onderzoeks-programma’s die Health & Wellnessopstelt niet in steen gebeiteld. Wou-ter Noordman: ‘Je moet je richtingbepalen en in de loop van de jaren

blijven aanscherpen vanuit de consu-ment, het bedrijf en de technologi-sche mogelijkheden. Daarom is hetvan belang om continu in gesprek tezijn met elkaar vanuit verschillendedisciplines. Zodat je het ideale pro-duct of concept steeds scherper kuntdefiniëren. Co-creation, noemen wedat.’Als voorbeeld noemt hij de wereld-wijde vergrijzing die vooral in Europavolop aan de gang is. ‘Vergrijzinghoudt in dat consumentenbehoeftenveranderen (wat wil de consumentzelf) en de rol van voeding (wat heefthij aan voedingswaarde nodig). Aande andere kant van het spectrumstaat de ontwikkeling van kinderenwaar FrieslandCampina met al hetgoede van melk een bijdrage aan willeveren. Health & Wellness richt zichmet name op Azië.’

Sharon Tan, international marketing-manager CPI Zuidoost-Azië: ‘Baby-en kindervoeding plus zuiveldrankenvoor kinderen zijn voorFrieslandCampina de grootste pro-ductgroepen in Zuidoost-Azië. Vol-wassenen zijn nog niet zo gewendaan de rol van zuivel in een gezond,gemakkelijk en nutriëntenrijk voe-dingspatroon. Zestig procent van debevolking bestaat echter uit volwas-senen tussen de 20 en 64 jaar voorwie gezond zijn en blijven een abso-lute noodzaak is. Wij kunnen vanuitonze sterke positie in deze regiooplossingen bieden. Zodat we met alhet goede van melk ook innovatieveproducten kunnen bieden voor dezedoelgroep.’

‘Lekker met gezondheidbezig zijn, maar niet tenkoste van alles’


‘Behoefte vanconsumenten zijnuniverseler dan jedenkt’

De consument wilonbekommerd kunnengenieten van een goedsmakend product datpast binnen eenverantwoordvoedingspatroon enbinnen zijn leefstijl.Ofwel: lekker metgezondheid bezig zijn,maar niet ten koste vanalles. Voor het benefitplatform Health &Wellness, een van devier innovatiegebiedenvan route2020, biedendeze universeleconsumentenbehoeftenmogelijkheden voorinnovatie en groei.

bijschrift

40 Spark September 2012 Merken in Roemenië

Milli in RoemeniëDe zuivelproducten van Milli hebben eensterke positie in Roemenië. Ze leggen denadruk op zorgen voor de mensen van wieje houdt en de voedingswaarde van zuivel.Het Milli-merk, dat oorspronkelijk uitHongarije komt, werd in 2001 op deRoemeense markt gebracht. ‘Toen was hetproductenpakket nog beperkt’, legt brandmanager Gina Miu uit. ‘We hadden alleenvruchtenyoghurt. Maar van lieverlee heefthet merk echt een plekje gekregen in dehoofden en harten van Roemeenseconsumenten en geniet het een goedespontane merkbekendheid. Hetproductenpakket hebben we flinkuitgebreid.’

Vandaag de dag is het merk Milli te vinden invrijwel alle zuivelsegmenten: verse melk, UT-melk, yoghurt, vruchtenyoghurt, sana (een

gefermenteerd product), kefir (licht zure,dikke melkdrank) karnemelk, zure roomboter,kwak en kaas. ‘Het jaar 2004 was echt eenommekeer, toen we Milli hebben neergezet alseen merk voor mensen die veel om hun dier-baren geven. Het thema ‘zorg’ hebben wevoortdurend gecommuniceerd in tv-commer-cials die sterk ingingen op de merkwaarden. In2007 werd Milli echt een merk voortoegevoegdewaarde producten en is nu eensterke speler in het segment van verse melk,met ‘Al ‘t goede van melk’ als fundament.Goede mogelijkheden doen zich voor in hetsegment van zuiveldranken en het categoryteam bereidt de launch voor van nieuwe pro-ducten in de komende maanden en jaren. ‘Zuivelproducten zijn een belangrijk onderdeelvan dagelijkse voeding voor consumenten inRoemenië. Brood en vlees zijn de nummereen en twee voor dagelijkse voeding, terwijlzuivelproducten op een derde plaats staan.Het verbruik van zuivel is de laatste tien jaar

gestegen. De zuivelmarkt is erg versnipperd,met heel veel lokale spelers en enkeleEuropese aanbieders, zoals Friesland-Campina. De nationale productie van melk isde laatste jaren afgenomen, terwijl er meermelk geïmporteerd wordt. En dat heeft alleste maken met de kwaliteitseisen vanuit deEuropese Unie die aan de boeren en de zuivel-producenten worden gesteld. Voor sommigenwas het moeilijk om aan die eisen tegemoet tekomen.

In de vorige editie van Spark stond op deze pagina een

artikel over het merk Peak in Nigeria. De namen van de

medewerkers in Nigeria stonden er niet goed in. Het

ging om Shraman Jah, marketing director bij

FrieslandCampina WAMCO Nigeria en Joshua Abuh,

sr. brand manager. Excuses!

We werken steeds duurzamer! Zie bijvoorbeeld pag. …...retail) en René Steur (statistical f or...

Documents

Transcript of We werken steeds duurzamer! Zie bijvoorbeeld pag. …...retail) en René Steur (statistical f or...