6 | ZHZ Veilig

ZHZ Veilig

ZHZ Veilig | 1

Waterproef

Zuid-Holland Zuid

6

R.J.G. BandellVoorzitter van de regio Zuid-Holland Zuid

5

Geachte lezer,

ColofonZHZ Veilig is een uitgave van:Veiligheidsregio Zuid-Holland ZuidPostbus 3653300 AJ Dordrecht

RedactieProjectteam Waterproef ZHZ. Deze bijdrage is tot stand gekomen met dank aan Tamara Schiedon, Leo den Otter, Hanneke Blok, Monique van der Harg, Ton Slingerland, Mariette Mellema en Com’an voor hun redactionele bijdragen. Eindredactie: Sabella Lagerwaard. Hoofdredacteur: Bart Klijnsma, project-leider Waterproef ZHZ.

Kijk voor meer informatie over Waterproef ZHZ op www.veiligheidsregiozhz.nl of www.platformoverstromingen.nl

Wilt u een bijdrage leveren aan ZHZ Veilig of heeft u vragen of opmerkingen, dan kunt e-mailen naar info@veiligheidsregiozhz.nl

In de volgende editie van ZHZ Veilig een verslag van de oefenweek Waterproef Zuid-Holland Zuid.

Wa

t e r p r o ef

Zu i d - H o l l a n d Z uid 42

Nazorg“Je moet vooraf nadenken over de nazorgfase,” vindt Henk Visée.

RisicocommunicatieWaterproef is een mooi moment om over over-stromingen te communi-ceren.

De essentie van evacuerenEvacuatiedeskundige Bas Kolen: “Zoek de samen-werking op.”

Bent u Waterproef?Waterproef staat voor de deur. De feiten samenge-vat.

Waterproef Zuid-Holland-Zuid staat voor de deur! De oefening is voor ons allen een goede gelegenheid om bestuurlijk de dilemma’s eens echt te doordenken en in de praktijk een aantal zaken daadwerkelijk uit te proberen. Bestuurlijk liggen er vragen over wel of niet evacueren. Onlangs werd in het zuiden van de USA opnieuw duidelijk welke enorme consequenties aan ieder besluit vastzitten. Evacueren als het achteraf niet nodig blijkt te zijn geweest (orkaan Hanna), kan er toe leiden dat bij een volgende evacuatie (orkaan Ike) mensen in grote aantallen achterblijven waardoor de ramp nog groter wordt.

Ook het praktisch functioneren van onze diensten, zowel in de gemeenten als in de regio, zal moeten werken. Ik ben er trots op dat wij als gemeenten en als regio Zuid-Holland Zuid ook dat aspect beoefenen. Ieder bestuurlijk besluit moet immers op een goede wijze worden uitgevoerd en dat kun je alleen bereiken door te trainen en te oefenen. Anders wordt de ‘ramp na de ramp’ wellicht groter dan de oorspronkelijke ramp. In 1995 hebben we in deze regio al voor zeer moeilijke beleids-vragen gestaan. Deze oefening staat in het kader van de versterking van de risico- en crisisbeheersing. Zijn we nu wèl waterproef? Het is belangrijk dat wij kunnen terugvallen op basisplannen. Alles wat wij nu voorbereiden voor de oefening Waterproef, moet dus ook bruikbaar zijn voor andere soorten rampen. In die zin is Waterproef niet alleen een gelegenheid om te zien of we goed op een overstroming zijn voorbereid, maar ook een katalysator voor het op een nog hoger peil brengen van de risico- en crisisbeheersing in Zuid-Holland Zuid.

Ik wens iedereen een goede oefening toe. Het is de gelegenheid om te demonstreren, te proberen en te leren.

Waterproef

Zuid-Holland Zuid

Waterproef Zuid-Holland Zuid staat voor de deur

Zijn we Waterproef?De vorige ZHZ Veilig was een inleiding op de oefening Waterproef Zuid-Holland Zuid. Zo werden de deelprojecten en project-leiders voorgesteld. De oefening staat nu voor de deur met de grote vraag: zijn we Waterproef? In deze uitgave zetten we de belangrijkste zaken over de oefening op een rijtje en komt er inhoudelijk een aantal thema’s aan bod, zoals evacueren en het belang van goede nazorg. Ook krijgt u een kijkje in de praktijk. Wat kun je als organi-satie doen om je goed voor te bereiden? Op deze vragen geven burgemeester Victor Molkenboer van de gemeente Leerdam en zorgmanager Winnie Poorterman van verpleeghuis Lingesteyn antwoord.

Op de vraag ‘Zijn we Waterproef?’, antwoordt Bart Klijnsma, hoofdprojectleider Waterproef Zuid-Holland Zuid: “Er is in de af-gelopen maanden hard gewerkt. Er zijn plannen ontwikkeld, er is een evacuatieteam opgericht en er zijn diverse workshops en oefeningen geweest. Ook zijn in het kader van het Programma Versterking Risico- & Crisisbeheersing diverse verbeteringen door-gevoerd op het gebied van informatiemanagement, crisiscommu-

Waterproef Zuid-Holland ZuidWaterproef Zuid-Holland Zuid is onderdeel van een grote landelijke overstromingsoefening van de Taskforce Management Over-stromingen (TMO). Met deze oefening zetten de hulpdiensten zich gezamenlijk in om de negatieve gevolgen van een overstroming te beperken. In de week van 31 oktober tot en met 5 november wordt geoefend in de regio Zuid-Holland Zuid. Een dijk bij Vianen breekt mogelijk door en de gemeente Leerdam evacueert 200 bewoners (vrijwilligers). De oefening is onderdeel van de crisis-versterking en -beheersing waar de regio zich al geruime tijd mee bezighoudt. Meer informatie over de oefening vindt u op de website www.veiligheidsregiozhz.nl.

Henk Visée van de TMO

‘Vooraf Nadenken over Nafase essentieel’In de aanloop naar de regionale rampen-oefening ‘Waterproef’ geeft TMO-project-leider Nafase, Henk Visée zijn mening over het belang van het onderdeel Nafase. Gedreven komt hij meteen met het aller-eerste aspect: de voorbereiding.

“Goede voorbereiding is essentieel voor elke ramp. Zeker bij een overstroming weet je dat het lang gaat duren en dat er veel zaken op je af gaan komen. Je kunt vooraf meer regelen dan je denkt en zo onnodige schade voorkomen,” benadrukt Visée. “Daardoor kunnen later meer mensen sneller terug. Denk er ook aan waar evacués heen kunnen, hoe je verwanten registreert, hoe je slacht-offers volgt, hoe je noodvoorzieningen aanlegt en van waaruit je de regie voert als je rampencentrum onder water staat en verbin-dingen zijn uitgevallen.”

Twee processenHoe gehandeld wordt tijdens en na een overstroming is volgens Henk Visée prima van tevoren te bedenken. “Er zijn ontzettend veel aspecten die je kunt zien aankomen en waar je dus ook reke-ning mee kunt houden en je organisatie op kunt inrichten. Maar door de schaalproblematiek zijn er altijd zaken die je niet zag aankomen of die anders liepen dan je wellicht had verwacht. Dat geldt voor zowel het proces van zorg voor getroffenen of de na-zorg als het proces van herstel, wederopbouw en terugkeer. Maak dus niet nu al herstelplannen, maar bereid je wel voor op de over-loop van respons in de nafase.”

“Ook tijdens de oefening of ramp blijf je vooruit denken,” benadrukt Henk Visée.

baarheid van vitale infrastructuur bepalend voor de handelings-perspectieven in de nafase en het verloop daarvan. “Bij het voorbereiden van de oefening van 4 november a.s. kun-nen we vooraf een heleboel zaken regelen en onderlinge afspra-ken maken. Maar wat ik wil benadrukken, is dat je ook tijdens de oefening of ramp vooruit blijft denken. Als je een gebied evacu-eert, moet je bijvoorbeeld werken aan het transport van mensen en vee, registratie, opvang, maar ook aan het voorkomen van uit-spoeling van gevaarlijke stoffen, aan de beschikbaarheid van rei-nigingsmaterieel voor de periode na het zakken van het water, et cetera. Maar nog niet aan de veranderde samenstelling van de be-volking na terugkeer.”

Veerkracht en communicatieOp de vraag naar de essentie van rampen noemt de TMO-project-leider Nafase direct het begrip veerkracht. “We vragen van de getroffenen fl exibiliteit, maar ook de eigen organisatie moet fl exi-bel en veerkrachtig zijn. Je moet in staat zijn adequaat te reage-ren wanneer zaken anders zijn dan je had bedacht. En houd reke-ning met verliezen binnen de eigen gelederen. Communicatie is het belangrijkste,” stelt Visée. “Daarmee bedoel ik niet alleen de communicatie naar getroffenen, maar ook de onderlinge commu-nicatie bij de hulpverlening. Zijn we wel goed voorbereid op ram-pen op grote schaal? We kunnen de verwantenregistratie wel lo-kaal goed op orde hebben, maar hebben we dat ook bovenlokaal of bovenregionaal? We moeten nadenken over de techniek, het bestuur, de mensen, maar we moeten communicatie en het ver-knopen van informatie de hoogste prioriteit geven.”

kort nieuws ** kort nieuws ** kort nieuwsNieuwe gezichten

Het programma VRC is ver-sterkt met een groot aantal nieuwe medewerkers.

Chi Brouwer is gestart als beleidsmedewerkster bij het deelprogramma Crisisbeheer-sing. Zij gaat zich bezighou-den met operationele plan-vorming, zoals het regionaal crisisplan, rampenbestrij-dingsplannen, draaiboeken en protocollen. Voor Chi geen onbekend onderwerp, want eerder was zij werkzaam als ambtenaar rampenbestrijding bij de gemeente Binnenmaas.

Angelica Molter is eveneens nieuw. Als senior beleidsme-

dewerkster gaat zij onder meer werken aan het formu-leren van het risicoprofi el en van het beleid risicobeheer-sing. Een totaal ander onder-werp waarmee zij ook aan de slag gaat, is het opzetten van een multidisciplinaire regeling voor bedrijfsopvang bij trau-matische gebeurtenissen.

Ton Slingerland is voor een half jaar gedetacheerd vanuit de politie Midden- en West-Brabant. Ton heeft zich de af-gelopen drie maanden onder andere beziggehouden met het opzetten van het draai-boek crisiscommunicatie en zal daar ook de komende maanden aan verder werken.

Monique van der Harg heeft haar werk als ‘AOV-er’

in Oud-Beijerland verruild voor een functie als project-leidster risicocommunicatie. Haar bijdrage aan het pro-gramma levert zij vanuit de Milieudienst ZHZ waar ze for-meel is aangesteld.

Marlies Koppens is vanuit de provincie Zuid-Holland voor één dag in de week bij het programma VRC gedetacheerd. Samen met Gerard Mouwen gaat zij aan de slag op het ter-rein van partnerschappen en vitale infrastructuur.

Vikah Craigg is in een Leer-ArbeidsPlaats-functie gestart bij het deelprogramma Veilig-heid, Bestuur & Risicobeheer-sing. De komende tijd verricht zij vooral ondersteunende werkzaamheden voor de oefening Waterproef.

Uit dienst

Mike Koning, projectleider van het landelijk project‘model beleidsplan’ en werk-zaam vanuit het programma VRC werkt sinds 1 september voor een landelijk advies-bureau.

Ook Liesbeth van Biene is overgestapt naar een advies-bureau. Wim Visser, afde-lingshoofd Regionale Brand-weerzorg, neemt tijdelijk haar taken van bureauhoofd ex-pertise en advies brandweer waar. Haar functie van pro-jectleider Spoorzone wordt overgenomen door Huub van der Weijde.

Oktober 2008

nicatie en onder andere gemeentelijke versterking. We gaan het ervaren eind oktober/begin november!” Daarnaast benadrukt Bart: “Deze oefening is van ons allemaal. Ook gemeenten die niet direct betrokken zijn, moeten aan de slag om zich voor te berei-den op overstromingen. Op 11 februari 2009 is er een slotcongres waarin we de evaluatieresultaten presenteren.”

Water bepaaltVan allerlei rampenscenario’s is de overstroming in Nederland door de langdurige ontwrichting de ergst denkbare. Zoals de loop van het water de respons bepaalt, zo is volgens Visée de beschik-

Oefening inpakken dijk Hagestein.

20823-3_ZHZ_1408.indd 6-120823-3_ZHZ_1408.indd 6-1 07-10-2008 14:11:2407-10-2008 14:11:24

2 | ZHZ Veilig

ZHZ Veilig | 5

Opzet oefening Waterproef Zuid-Holland ZuidDe oefening duurt meerdere dagen. Diverse voorbereidende oefeningen en workshops hebben de afgelopen maanden plaatsgevonden. De uitnodigingen zijn de deur uit en we gaan het doen! Andere belangrijke data zijn de voorbereidende briefi ngs en instructies voorafgaand aan de oefenweek.

Voorbereidende oefeningen en workshopsOp 3 september werd het belang van goede samenwerking duidelijk zichtbaar tijdens de voorbereidende oefening van het Regionaal Operationeel Team (ROT). De leden van het ROT konden kennismaken met het nieuwe RBO (Regionaal Basisplan Overstromingen) en werden geconfronteerd met de bijbehorende lastige dilemma’s. De leden van het ROT zijn zich meer bewust geworden van de problematiek en daarmee staan hoogwater en de oefening hoog op de agenda. Ook andere teams zijn in de voorbereiding aan de slag gegaan met hoogwater (zie schema). Op 23 oktober is de laatste voorbereidende oefening. Deze is voor het RBT.

Voorbereidende briefi ngs en instructiesDe oefeningen met het scenario en spelers zijn klaar. Begin okto-ber hebben alle betrokken deelnemers een uitnodiging ontvangen voor de oefenweek. Voor de deelnemers en de oefenleiding vindt voorafgaand aan de oefenweek op 22 en 28 oktober een briefi ng met instructies plaats. Let op: de briefi ng voor de deelnemers is verplaatst van woensdag 29 naar dinsdag 28 oktober.

De oefenweekDe oefening start 31 oktober en wordt 5 november afgesloten met een workshop nafase. “Waterproef” is een samenwerkings-oefening met verschillende organisaties. Bij de voorbereiding van en tijdens de oefening wordt de veiligheid door de algemeen oefenleider en de veiligheidsfunctionarissen bewaakt. In de gehele oefening staat de veiligheid voorop.

Hoe werkt een responscel?Ondanks dat bijna heel Nederland meeoefent zijn er altijd organi-saties en partijen die niet meedoen. Omdat de deelnemers wel behoefte hebben aan contacten met deze partijen is er een responscel opgericht. Zij spelen de niet meeoefenende partijen. Voor de deelnemers is het mogelijk om met iedereen contact op te nemen. In de instructiemappen staan alle praktische uitwerkin-gen beschreven zoals partijen en telefoonnummers. De responscel zit op het Oranjepark in Dordrecht.

NO-PLAY?Wanneer zich voor of tijdens de oefening een daadwerkelijk ongeval voordoet dan heeft dit incident altijd voorrang. In de oefening treedt de NO-PLAY procedure in werking. Dit houdt in dat bij een daadwerkelijk ongeval – door de betrokkenen of omgeving – ‘NO-PLAY-NO-PLAY’ wordt gezegd/geroepen. Als er zich een NO-PLAY situatie voordoet, zal de oefenleiding reageren, de leiding nemen en verdere acties coördineren. De oefenleiding bepaalt vervolgens hoe de oefening vervolgd kan worden. De oefenleiding beslist welk deel van de oefening stil komt te liggen en hoe lang dat gaat duren voordat de situatie weer veilig is.

Workshop nafase 5 novemberDe ramp na de ramp is vaak vele malen groter. Bij hoogwater kunnen wij niet eens meer spreken van nazorg, maar spreken wij van nafase. Hierin is er naast alle bekende items uit de nazorg zoals evaluatie, schadeclaims, gezondheidsonderzoeken sprake van wederopbouw. Om de nafase niet te vergeten is er op de slot-dag van 13.00 tot 15.00 uur voor alle deelnemers van het ROT en RBT een workshop georganiseerd. Van 15.00 tot 17.00 uur wor-den de eerste resultaten van de oefening met deze deelnemers gedeeld. Om 17.00 uur wordt de oefenweek afgesloten met een hapje en een drankje.

PersVoor de pers is er een speciaal persprogramma. Vragen van de pers coördineert Leo den Otter. Hij is bereikbaar via ldenotter@veiligheidsregiozhz.nl.

Schaduw- en genodigdenprogrammaDit programma is bedoeld voor bestuurders die niet direct betrokken zijn bij de oefening. Hierdoor hebben alle bestuurders de mogelijkheid om op de hoogte te zijn van de problemen en de dilemma’s bij een dreigende overstroming. Dit programma staat onder leiding van burgemeester P. IJssels. Daarnaast kijken er, omdat ZHZ als enige regio ook operationeel gaat oefenen, landelijk ook belangrijke bestuurders mee. Voor hen is een speciaal genodigdenprogramma samengesteld.

Vragen over de oefening dagelijks?Heeft u nog vragen over de oefening of over uw deelname? Neem dan contact op met uw oefenleider. Deze staat vermeld in de uitnodiging. Ook kunt u contact opnemen met dagelijkse projectleider Leo de Lange via ldelange@veiligheidsregiozhz.nl of 06-51170304.

Waterproef ZHZ: de oefenweek

31 oktober

• Start oefening.• Waterschap geeft dreigende voorspellingen voor hoogwater door.

• ROT komt bij elkaar.

• Coördinerend burgemeester wordt geïnfor-meerd.

• Mogelijk eerste bijeenkomst RBT.

RBT: 15.00-17.00 uurROT: 12.00-17.00 uur

5 november 2008• Afsluitende workshop ROT/RBT leden: ‘thema nazorg.’

• Afsluiting oefening met ROT/RBT.

RBT/ ROT: 13.00-17.00 uur

4 november

• Mogelijke evacuatie in Leerdam.

• Mogelijke dijkdoor-braak bij Vianen.

• Schaduwprogramma: niet direct betrokken bestuurders kijken mee met de oefening bestuurlijk oefenen aan de hand van live verbinding met beeldschermen.

• VIP-programma: genodigden volgen de oefening Waterproef ZHZ en bezoeken de diverse locaties van het operationeel oefenen.

RBT/ROT en operationeeloefenen: 09.00 -17.00 uur

1 en 3 november• ROT en RBT ontvangen aanvullende berichtgeving. Het is aan de spelers om het vergaderschema te bepalen.

RBT: 15.00-17.00 uurROT: 12.00-17.00 uur

Voorbereidendeworkshops

3 septemberVoorbereidende workshop ROT en CoPI.

15 september of 22 septemberRBT.

Briefings

Evaluatierapport

Slotcongres

22 oktoberVoorbereidende briefing oefenleiders/waarnemers.

28 oktoberVoorbereidende briefing deelnemers.

11 februari 2009

Voorbereidendeoefeningen

8 oktoberROT.

18 septemberVoorbereidende oefeningen verpleeghuis Lingesteyn.

23 oktoberRBT.

Bent u Waterproef?Om echt helemaal voorbereid te zijn, zetten we nog een aantal feiten en praktische zaken over Waterproef Zuid-Holland Zuid voor u op een rij.

• De regio Zuid-Holland Zuid ligt in het benedenrivierengebied en is voor het grootste deel omsloten door rivieren.

• Overstromingen vanuit de rivieren, maar ook vanuit de kust vormen het grootste risico voor de regio.

• Een matige noordwestelijke storm in combinatie met een bovengemiddelde rivierafvoer kan al een overstroming ver-oorzaken.

• De regio Zuid-Holland Zuid wil eind 2008 voorbereid zijn op de gevolgen van een overstroming!

• De deelnemende partijen van de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid zijn politie, brandweer, GHOR, Milieudienst, alle burgemeesters en de waterschappen Rivierenland en Hollandse Delta. Ook nemen de gemeenten Leerdam, Binnenmaas en Zwijndrecht, RIVAS Zorggroep (verpleeghuis Lingesteyn), Nederlandse Rode Kruis (regio Zuid-Holland Zuid), GGZ De Grote Rivieren, Lotuskring Zuid-Holland Oost, Meldcentrale ZHZ, Regionaal Militair Commando West, Open-baar Ministerie, Rijkswaterstaat en RTV Rijnmond deel aan de oefening.

• Er worden tussen de 400 en 450 manschappen ingezet voor de oefening.

• Burgers van de gemeente Leerdam worden daadwerkelijk geëvacueerd. Het gaat hier om een vrijwillige evacuatie van 200 bewoners van wijk Noord uit Leerdam naar de gemeente Zwijndrecht.

• Een dijkdoorbraak wordt op papier gesimuleerd. Er vindt dus een fi ctieve dijkdoorbraak plaats. Op 4 november, de dag van de operationele oefening, wordt de dijk bij Vianen ingepakt.

• De bewoners van verpleeghuis Lingesteyn worden niet daad-werkelijk geëvacueerd. Er wordt een dertigtal Lotusslachtof-fers, die de verschillende soorten doelgroepen van Lingesteyn vertegenwoordigen, geëvacueerd.

• Aan de bestuurlijke oefening doen alle burgemeesters uit de regio mee met als coördinerend burgemeester de heer R.J.G. Bandell. Tevens zijn de hoofdoffi cier van Justitie, de korpschef van politie, de regionaal commandant van de brand-weer, de Regionaal Geneeskundig Functionaris (RGF), de opera-tioneel leider ROT en de dijkgraven betrokken.

• De burgemeester van Vianen is ook betrokken bij de oefening Waterproef Zuid-Holland Zuid.

• Op 4 november oefenen ook de drie veiligheidsregio’s in Noord-Brabant mee met hetzelfde scenario. Tijdens de oefening kun-nen de deelnemers contact met elkaar opnemen.

• In de oefening pakt de nationale overheid haar coördinerende en regisserende rol op.

• De minister van Binnenlandse Zaken kan na overleg met regio-nale besturen op grond van de Wet verplaatsing bevolking bevel tot evacuatie geven, bepalen welk gebied voor ontruiming in aanmerking komt, wie verplicht is dit te verlaten en wie verplicht is achter te blijven en bijzondere verblijfplaatsen aan-wijzen.

• Bij een nationale crisis valt voorlichting onder het Nationaal Voorlichtingscentrum. In andere gevallen wordt de regionale coördinatie ondersteund door het Expertisecentrum Risico- en Crisiscommunicatie.

• De provincie heeft een coördinerende en adviserende rol op waterstaatkundig gebied.

• De waterschappen hebben een adviserende rol over bron- en effectbestrijding en dragen zorg voor de waterkeringen. De waterschappen vervullen een grote rol tijdens de oefening. Bij hoogwatersituaties hebben de waterschappen grofweg vier taken: sluiten van de waterkering (coupures, sluizen et cetera), dijkbewaking, noodmaatregelen treffen en communiceren met netwerkpartners over de situatie. Behalve de eerste komen ze allemaal aan bod binnen de oefening.

• Evacueren is geen vanzelfsprekendheid (alleen al vanwege degenen die niet kunnen) en kan alleen als er ruim tijd is en voor degenen die (in hun huis) acuut bedreigd worden. Evacue-ren van bijzondere groepen en gebouwen (gevangenis/zieken-

Waterproef

Zuid-Holland Zuid

Risicocommunicatie

‘We gaan het doen!’Tijdens de bestuurlijke conferentie van 9 juli 2008 zijn de wensen voor de risico-communicatie besproken. Vooral de wens om daadwerkelijk iets te gaan doen kwam daarbij naar voren. Een mooie uitdaging voor Monique van der Harg die onlangs is begonnen als risicocommunicatieadviseur bij de Milieudienst, die deel uitmaakt van de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid. Als onderdeel van het risicocommunicatiebe-leid grijpt zij ook de oefening Waterproef ZHZ aan als een goed moment om met burgers te communiceren over de risico’s van overstromingen.

Risicowijzer in ontwikkeling“Ik adviseer het Veiligheidsbestuur over risicocommunicatie en ondersteun de 19 gemeenten van de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid bij het ontwikkelen van het risicocommunicatiebeleid,” licht Monique haar nieuwe functie toe. “Risicocommunicatie vindt plaats in een situatie waarin zich (nog) geen calamiteit of ernstig incident heeft voorgedaan. Het gaat over wat er zou kunnen gebeuren en hoe burgers zich dan het beste kunnen gedragen.”

Tijdens de bestuurlijke conferentie van 9 juli jl. hebben de be-stuurders aangegeven wat hun wensen zijn op het gebied van risicocommunicatiebeleid. “Er werd erg enthousiast gereageerd op de risicowijzer die in Groningen wordt gebruikt,” vervolgt Monique. “In het Veiligheidsbestuur van oktober is besloten om een vergelijkbare risicowijzer ook in Zuid-Holland Zuid te lance-ren. Daarnaast werken we regionaal aan een beleidskader risico- en crisiscommunicatie. Dit beleidskader zal in november aan het veiligheidsbestuur ter besluitvorming worden aangeboden.

Op basis van dit beleidskader zullen in 2009 meer activiteiten ont-plooid gaan worden.”

Risicocommunicatie en overstromingenDoor de provincie is in 2006 de risicokaart geïntroduceerd. De risi-cokaart is een kaart op het internet met informatie over locaties van mogelijke risico’s (www.risicokaart.nl). Als je het hebt over ri-sicocommunicatie en overstromingen gaat het om diverse informa-tie richting burgers. Hierbij valt te denken aan het verschaffen van informatie over het bestaan van de risicokaart, het interpreteren van de gegevens en de betekenis van specifi eke gevolgen voor de bevolking. Daarnaast moet je denken aan berichtgeving over welke waterkeringen bepaalde gebieden moeten beschermen tegen over-stromingen, maar ook bij welke waterhoogte de alarmbellen gaan rinkelen. Uiteraard wordt in de risicocommunicatie aandacht be-steed aan de maatregelen die de overheid neemt (of gaat nemen) om de risico’s van overstromingen zoveel mogelijk te beperken.

“Het communiceren over mogelijke risico’s moet op een juist mo-ment gebeuren wil het ook overkomen bij de ontvanger,” bena-drukt Monique. “Omdat er in de periode voorafgaand aan de oefe-ning Waterproef aandacht wordt besteed aan het onderwerp overstromingen in zijn algemeenheid, grijpen we deze gelegen-

Wat kunnen burgers zelf doen?Vóór een overstroming• zorg dat u een radio op batterijen heeft• stel u radio in op de regionale rampenzender: Radio Rijn-

mond 93.4 FM• zorg dat u een noodpakket in huis heeft• bedenk bij wie u terecht kunt als u uw huis zou moeten

verlaten vanwege overstromingsgevaar• zoek een alternatieve route om daar te komen, omdat bij

evacuatie mogelijk veel wegen vol staan

Tijdens een overstroming• luister naar de rampenzender en kijk op www.crisis.nl• volg de aanwijzingen van overheid en hulpverleners op• als het mogelijk is: sla waardevolle spullen op een droge

plaats op• als u niet weg kunt: ga naar het hoogste punt in uw huis

en neem uw radio op batterijen en noodvoorraad mee.

Monique: “Risicocommunicatie gaat over wat er zou kunnen gebeuren en hoe burgers zich dan het beste kunnen gedragen.”

heid aan om met deze communicatie een stapje verder te gaan. Het is een mooi natuurlijk moment om burgers te informeren over overstromingsrisico’s in hun woon- of werkomgeving.”

Regiobreed één lijnOm de burgers op een eenduidige manier van informatie te voor-zien, is het van belang regiobreed één lijn te volgen. “Vanuit de Veiligheidsregio bieden we de gemeenten ondersteuning door het aanreiken van algemene teksten die zij kunnen gebruiken op bij-voorbeeld hun website of in andere lokale communicatiemiddelen. Daarbij doen we ook een suggestie voor het te volgen tijdspad. Bij het ontwikkelen van deze teksten werken we nauw samen met de experts op dit gebied, zoals de collega’s van de waterschappen en de provincie. De gemeenten blijven zelf verantwoordelijk voor het lokale maatwerk en de uiteindelijke risicocommunicatie naar bur-gers. Er zijn immers lokale verschillen. Bijvoorbeeld buitendijkse gebieden of niet en zijn er bedrijven en/of woningen in de buiten-dijkse gebieden. De focus in de berichtgeving naar deze verschil-lende doelgroepen kan sterk verschillen. Ook is de hoogteligging van de gebieden in de regio verschillend ten opzichte van elkaar. Iedere burger wil weten wat voor hem of haar van belang is,” sluit Monique af.

‘Waterproef ZHZ biedt een mooi natuurlijk moment om te communiceren over overstromingsrisico’s’

Crisiscommunicatie in de regio

‘We gaan leren van Waterproef’Tijdens Waterproef Zuid-Holland Zuid oefenen de deelnemers ook crisiscom-municatie. Communicatieadviseurs van onder andere de gemeenten Binnen-maas, Zwijndrecht en Leerdam zijn hierbij betrokken. Deze voorlichters gaan ervaren hoe zij crisiscommunicatie kunnen inzetten bij een dreigende over-stroming. Maar crisiscommunicatie is niet alleen aan Waterproef gekoppeld. De komende jaren gaat de Veiligheids-regio ZHZ verder aan de slag met profes-sionalisering van de crisiscommunicatie in de regio.

Ton Slingerland houdt zich namens de Veiligheidsregio ZHZ be-zig met het draaiboek crisiscommunicatie. ”Mijn ‘roots’ liggen in de politiewereld. De afgelopen maanden heb ik me verdiept in de draaiboeken crisiscommunicatie. De draaiboeken crisis-communicatie zijn op papier goed geregeld. Er zijn wel nog

kansen om vanuit iedere discipline te ontwikkelen van mono- naar multidisciplinair. Je kunt bijvoorbeeld als politie je deelprocessen binnen de rampenbestrijding goed geregeld hebben, maar als je niet op voorhand afstemt met de andere disciplines mis je de meerwaarde die onmiskenbaar gelegen is in het samenwerken. Het los van elkaar laten werken is geen optie meer. Wil je daad-werkelijk een crisis bestrijden dan moet je elkaar goed kennen om gezamenlijk op te kunnen treden.”

Handelingsperspectieven”Samen een crisis bestrijden is een vak op zich. Er zijn veel ver-schillende diensten betrokken bij de bestrijding van een crisis, maar om de crisis heen staan ook veel anderen. Denk bijvoor-beeld aan bewoners in een rampgebied of familie van slachtoffers. Crisiscommunicatie is een middel om een ramp te bestrijden, maar ook een middel om vragen van burgers te beantwoorden en een handelingsperspectief te geven. Mede door de technische ont-wikkelingen wordt de burger al gauw betrokken bij een ramp. De media zijn al snel in bezit van allerlei materiaal van het incident, door bijvoorbeeld opnamen die een getuige heeft gemaakt met

een GSM. Dan moet je als over-heid niet krampachtig stil blijven zitten, maar meegaan en dus communiceren! In die externe communicatie is nog veel te doen en als Veiligheidsregio wil-len wij daar voor de regio een rol in gaan spelen.”

Verder professionaliseren”Waterproef is een mooie oefening om van te leren. We gaan oefenen met de collega’s die hun kennis en expertise in de re-gio hebben op het gebied van communicatie. Met Waterproef gaan we ook nieuwe zaken ervaren, zoals het opstarten en ondersteunen van het proces crisiscommunicatie vanuit het Oranjepark. Afstemming tussen de voorlichters ROT en RBT en de gemeentelijke actiecentra wordt gefaciliteerd en diverse communicatieproducten voor de regio kunnen in samenhang worden voorbereid en uitgewerkt. Bij Waterproef gaan wij niet alleen zien, maar we gaan het nadrukkelijk ook volgen. Crisis-communicatie in de regio is dan ook niet eenmalig gekoppeld aan Waterproef. We gaan dit onderwerp de komende jaren verder uitwerken en professionaliseren.”

Overzichtsschema Waterproef Zuid-Holland-Zuid.

20823-3_ZHZ_1408.indd 2-520823-3_ZHZ_1408.indd 2-5 07-10-2008 14:11:3407-10-2008 14:11:34

ZHZ Veilig | 3

huis) kost veel tijd en menskracht. Langere voorbereidings-tijd leidt tot makkelijkere evacuaties. Gefaseerde evacuatie (eerst vrijwillig, daarna verplicht) werkt het best. Duidelijk moet zijn dat burgers weg kunnen, waar zij heen gaan en op welke tijden het geregelde vervoer vertrekt. Burgers zijn moeilijk te evacueren als niet elk gezinslid aanwezig is.

• Water stoort zich niet aan (regio)grenzen. Dit beperkt vaak de mogelijkheden van een afzonderlijke regio. Interregionale afstemming is vereist. Het lokale belang kan confl icteren met dat van een buurgemeente/regio (aangewezen overloopge-bieden).

• Overstromingsramp leidt tot andere rampspoed. Denk aan milieu, infrastructuren en primaire levensbehoeften.

• Zorg? Zelfredzaamheid is het uitgangspunt. Deze moet jefaciliteren en maximaliseren door handelingsperspectieven aan bewoners te bieden. Bied extra zorg voor niet-zelfred-zamen. Minder dan 10% van de burgers is niet-zelfredzaam. Speciale aandacht moet ook uitgaan naar ondernemers.

• Communiceer feitelijk, vroegtijdig, pro-actief, geef uitleg en bied handelingsperspectief. Houd er rekening mee dat de stroom kan uitvallen wanneer een overstroming plaatsvindt. Welke communicatiemogelijkheden zijn er?

Oefenleiding

RivasLeerdam

AC BWRS CC

B G P G D W

ACGHOR AC Pol

ET

DEF RWS

GBT-GMTLeerdam

GBT-GMTBinnenmaas

GBT-GMTZwijndrecht

Programma• Bestuurders• Pers• Genodigden

Waarn

emers-R

esponscel

Voorlich

ting

O&

V

CRIB

O&

O

O&

O

CRIB

RBT

ROT

NCC LOCC ERC

DijkvakHagestein

O&VZwijndrecht

EvacuatieLeerdam

WS

De eerste week van november staat heel Nederland in het teken van overstromingen, de ergst denkbare die de samenleving voor langere tijd ontwrichten. Met de oefening ‘Waterproef’ bekijkt de Taskforce Manage-ment Overstromingen (TMO) waar bestu-rend en hulpverlenend Nederland nu staan bij de voorbereidingen op een overstro-ming. De TMO is in 2007 opgezet door de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Verkeer en Water-

staat om veiligheidsregio’s te stimuleren zich te prepareren op overstromingen en hen daarbij te ondersteunen.

Zeeën, rivieren en merenIn de afgelopen twee jaar zijn de rampenplannen in de regio’s aangescherpt en systemen ontwikkeld die hulpdiensten en be-stuurders ondersteunen bij het nemen van beslissingen. Al deze elementen komen samen in de week van de landelijke ‘Water-proef’. Op maandag 3 november wordt de hele Nederlandse kust bedreigd. Van Zeeland tot Friesland staan veiligheidsregio’s en waterschappen paraat om samen met de nationale overheden de crisis te bestrijden. Ze hebben nog vier dagen voordat de storm aan land komt. Moeten en kunnen inwoners in veiligheid worden gebracht? Dinsdag oefenen veiligheidsregio’s uit Zuid-Holland, Brabant en Limburg met een overstroming van de grote rivieren. Deze dag blijft het niet bij plannen maken, er worden ook écht mensen geëvacueerd. Woensdag oefenen bestuurders in Lelystad met onverwachte problemen met een IJsselmeerdijk. In een razend tempo zullen beslissingen moeten worden genomen om de bevolking in veiligheid te brengen. De nationale organisaties doen volop mee, want in zo’n dreigende situatie zal er goed boven-regionaal moeten worden afgestemd.

Nazorg en crisiscommunicatieDe laatste twee dagen van Waterproef zijn themadagen. In Groningen en Twente wordt op donderdag op kleine schaal geoefend en nagedacht over de nafase: hoe zorgen we ervoor dat het getroffen gebied weer bewoonbaar wordt, hoe laten we de mensen terugkeren? Over deze en vele andere vragen zullen bestuurders en hulpverleners zich deze dag buigen. In de Veilig-heidsregio ZHZ komt dit thema op woensdag aan de orde. Op de laatste dag zijn de veiligheidsregio’s Gooi- en Vechtstreek, Utrecht en Gelderland-Midden aan zet. Gooi- en Vechtstreek organiseert een workshop risicocommunicatie voor communicatieprofessionals en lanceert de campagne risicocommunicatie. De oefening Waterproef wordt afgesloten met een multidisciplinaire reddings-demonstratie op het Gooimeer en aansluitend een persconferentie over de oefenweek. Pers en publiek zijn van harte welkom om bij Huizen de verrichtingen van hulpverleners op de voet te volgen.

Op stoomDe regio’s en nationale overheden hebben de scenario’s zo goed als rond en brengen hun spelers in stelling. Processen en procedu-res worden regionaal en nationaal op elkaar afgestemd. De TMO brengt alle scenario’s samen in mediaberichten die de spelers tijdens de oefening op de hoogte houden van de ontwikkeling van het weerscenario en de ontwikkelingen in het land. De Water-proeftrein ligt op stoom en zal de komende tijd in een razend tempo doorgaan. Meer informatie over de landelijke oefening vindt u op de website www.platformoverstromingen.nl.

Heel Nederland oefent Ergst Denkbare Overstromingen

In razend tempo

De eerste week van november staat heel Nederland in het teken van de ergst denkbare overstromingen die de samenleving voor langere tijd ontwrichten.

Zoek alvast samenwerking op

Een dreigende over-stroming? Wat is je rol als gemeente? Hoe is de samenwerking met de gemeenten onderling? Ga je wel of niet evacueren? Als burgemeester van de gemeente Leerdam bereid ik mij voor op deze vragen. Met de oefening Waterproef Zuid-Holland Zuid gaan we de theorie aan de praktijk toetsen.

Als onderdeel van de oefening Waterproef ZHZ vindt er naast een bestuurlijke ook een operationele oefening plaats. Leer-dam bereidt zich voor op een vrijwillige evacuatie van 200 bewoners uit een wijk van Leerdam naar Zwijndrecht. Daar-naast worden 1.500 geëvacueerde bewoners geregistreerd. Door de combinatie van een gelijktijdige bestuurlijke en ope-rationele oefening krijg je een totaalplaatje. Deze kans krijg je niet vaak en we hebben ons daarom als gemeente actief aangemeld voor de oefening Waterproef ZHZ. Het is nu inter-actief en dat maakt het een extra uitdaging.

Nieuw aan de oefening is dat we regionaal gaan samenwer-ken. Ik ga straks ervaren hoe het is om de boel te bewaken, wanneer het gezag overgaat naar de regio. Hoe blijf je in dat proces overeind, want je blijft als gemeente verantwoordelijk. Welke rol neem je in als burgemeester? Je krijgt dan namelijk de opdrachten vanuit de regio. Daarnaast zijn burgers on-voorspelbaar. Mensen laten zich niet snel regisseren, mensen nemen hun eigen beslissingen. Dat is nieuw en dit gaan we straks in de oefening merken. In New Orleans is onlangs de evacuatie ordelijk verlopen. Er is een duidelijk signaal gege-ven dat burgers moesten luisteren. Er was een ‘sense of ur-gency’ gecreëerd en dat is ook onze uitdaging.

Iedere gemeente kan zich voorbereiden. Wij lopen in ieder geval de bestaande procedures na. Daarnaast zijn we con-tacten aan het leggen met de omliggende gemeenten en de samenwerkingspartners. Je leert elkaar alvast kennen en hierdoor kun je elkaar beter vinden als er echt een ramp plaatsvindt. Kortom: zoek je spelers in het veld op. Ik heb zelf onder andere een grote brand bij de glasfabriek meege-maakt en een ontruiming van een groot asielzoekerscentrum. Toen moesten we midden in de nacht bussen regelen. Zaken zoals een lijst met busmaatschappijen moet je van tevoren klaar hebben liggen. Op dit soort praktische zaken kan ieder-een zich voorbereiden.

Tijdens de oefening krijgen we te maken met bestuurlijke dilemma’s. Bij een dreigende overstroming kun je denken aan het wel of niet evacueren, wanneer nemen we het risico niet meer? Wat is het effect van eventuele maatregelen, ook voor je buurgemeenten? Je moet de bevolking jouw beslissin-gen goed kunnen uitleggen en motiveren. De grote uitdaging van deze oefening is voor mij de combinatie met burgers. Die vind ik spannend. Laten voldoende mensen zich evacue-ren? Burgers moeten zich realiseren dat ze bij een ramp in het begin op zichzelf zijn aangewezen. Als je een auto-onge-luk krijgt, weet je dat er een ambulance komt. Als er een grote ramp gebeurt, duurt de organisatie van de hulpverle-ning iets langer. Er gaat meer aan vooraf, zelfredzaamheid van burgers is belangrijk. Vanuit de gemeenten kun je verwachtingen communiceren. Tot slot wil ik nog meegeven dat bewoners van Leerdam goed hebben gereageerd op de uitnodigingsbrief voor vrijwillige evacuatie. We ontvangen positieve reacties.

V.J.H. MolkenboerBurgemeester Leerdam

Deelnemers aan de oefening.

20823-3_ZHZ_1408.indd 320823-3_ZHZ_1408.indd 3 07-10-2008 14:11:3807-10-2008 14:11:38

4 | ZHZ Veilig

Bas Kolen over de essentie rond evacueren

‘Over grenzen heen kijken’‘De gedwongen evacuatie verliep het afge-lopen weekeinde kalm vanwege de plan-ning en samenwerking van federale en lokale autoriteiten.’ Zomaar één zinnetje uit een artikel in de Volkskrant van begin september over de evacuatie van New Orleans. Eigenlijk is de kern van het evacu-atievraagstuk in deze zin verwoord. Zijn de burgemeesters in Zuid-Holland Zuid voor-bereid op een grootscheepse evacuatie en staan de hulpdiensten paraat?

Evacuatiedeskundige Bas Kolen van HKV lijn in water, is betrokken bij de voorbereidingen voor de oefening Waterproef en bij het Programma Nationale Veiligheid bij het onderzoek naar de haal-baarheid van evacuatie bij Ergst Denkbare Overstromingsscena-rio’s. Ook heeft hij onderzoek gedaan naar de evacuatie voor de orkaan Katrina. Wat is volgens hem belangrijk bij evacuatievraag-stukken? “Het is van groot belang om op tijd besluiten te nemen en strategische keuzes te maken. Daarbij moet men zich realise-ren dat voor evacueren de beschikbaarheid van ontsluitingsroutes tot ver buiten het te evacueren gebied een kritische succesfactor is. Kunnen de evacués bijvoorbeeld naar een buurregio of naar een verder gelegen opvangplek, of is daar ook een probleem? En kunnen ze die locatie ook bereiken? Ongelukken en fi les buiten de eigen regio kunnen snel leiden tot grotere fi les waardoor het niet meer mogelijk is om een stad of dorp uit te komen. Hulpverleners en bestuurders moeten dus over de eigen grenzen kunnen kijken. Ze hebben de omgeving nodig om de eigen inwoners een zo veilig mogelijk heenkomen of onderkomen te bieden,” vertelt Kolen.

Kiezen moetHij benadrukt dat het tijdig kiezen door de rampenstaf erg belang-rijk is. “Als zij niet kiezen, gaan de mensen zelf kiezen en kun je rekenen op een chaotisch proces. Dat is nauwelijks meer (bij) te sturen. Het is ook belangrijk als overheid aan te geven wat je zelf doet en wat je niet doet. Een voorbeeld is het tijdig communiceren – en organiseren – van evacuatieroutes gekoppeld aan voorlich-ting hierover. De beschikbare wegcapaciteit kan dan beter worden benut. En hoe zit het met de zelfredzaamheid? Besluit je tot eva-cuatie, dan zullen mensen zelf vertrekken en moet de overheid vooral zorgen dat de verkeersstromen goed worden begeleid. Maar wie zorgt voor de evacuatie van hen die niet zelf weg kun-nen komen? Je moet in ieder geval altijd helder communiceren wat de overheid kan bieden en wat de beperkingen zijn.”

Daarbij zijn er volgens Kolen lessen te trekken uit de aanpak bij orkaan Gustav in New Orleans. “De burgemeester van New Orleans, Nagin, gaf aan dat het een verplichte evacuatie was en tegelijkertijd zei hij dat er hierop geen handhaving zou plaatsvin-den. Hij gaf ook aan dat iedereen die in de stad achterbleeft een verkeerde beslissing nam en niet op steun van de overheid en hulpdiensten hoefde te rekenen. Terwijl Nagin dit vertelde, werd het wegennet zodanig ingericht dat er evacuatieroutes de stad uit ontstaan: ‘Contra Flow’. Een bijzonder complexe situatie die daar werkt omdat ze vaker evacueren voor orkanen en door de duidelijke voorlichting.” Meer informatie hierover is te vinden www.nola.com.

SamenwerkingBij evacuatievraagstukken bij overstromingen krijg je altijd te ma-ken met andere regio’s en de landelijke overheid. Is Zuid-Holland Zuid voorbereid om adequaat te kunnen samenwerken met ande-re regio’s of het Rijk? Communiceren we tijdig en helder naar getroffenen? Wanneer vragen wij hulp van bijvoorbeeld het LOCC? Stemmen we op tijd af over besluitvorming met het NCC? En hoe komen we tot een strategiekeuze voor evacuatie die past binnen een nationale strategie en voor Zuid-Holland Zuid zo goed moge-lijk uitvoerbaar is? Het is belangrijk dat de bestuurder goed wordt ondersteund door de hulporganisaties en de lokale ambtelijke organisatie. Kolen: “Een bestuurder werkt veelal op basis van autoriteit, maar is wel sterk afhankelijk van goede advisering. Diverse teams, zoals het ROT, het evacuatieteam en het GMT heb-ben de expertise en zijn deskundig binnen hun eigen vakgebied. Zij kunnen het rendement van de bestuurdersrol aanzienlijk ver-sterken. De kunst is ook hier weer over de eigen grenzen heen te kijken en de samenwerking op te zoeken. Vaak wordt onzekerheid voor de bestuurders vertaald in een enkel mogelijk scenario.”

Oefening baart kunstKolen vindt het van belang de bestuurders ook inzicht te geven in de onzekerheid door meerdere scenario’s te bekijken en te beoor-delen op effecten. ”Alleen dan kan een bestuurder werkelijk een risicoafweging maken. Wil hij wachten omdat het nog te onzeker is, of wordt er al gekozen voor een strategie? Door te werken met meerdere strategieën en de bovenregionale effecten en behoeftes duidelijk in kaart te brengen kan de bestuurder ook beter opko-men voor de lokale en regionale belangen van de nationale over-heid. Het lokale gezag kan de nationale overheid gebruiken om buiten de regio maatregelen te nemen om de evacuatie zo goed mogelijk te laten verlopen.”

Hoe ziet hij de oefening Waterproef? “Deze biedt een uitstekende mogelijkheid om op grote schaal een aantal zaken te oefenen. Daarbij zullen we ongetwijfeld fouten maken, maar volgens mij is dat de enige manier om vertrouwd te raken met de materie. Oefening baart ook hier kunst, we moeten de oefening gebruiken om te leren en niet om te wijzen op fouten. Achteraf is het mak-kelijk praten, in werkelijkheid weet je vooraf niet wat er gaat gebeuren en beschik je over onzekere informatie. Het is de kunst hier zo goed mogelijk mee om te gaan.”

Het proces evacueren is een procesverantwoordelijk-heid van de politie. Onder leiding van Frans Westerbaan gaat een evacuatieteam meeoefenen. Voor vragen kunt u contact opnemen viafrans.westerbaan@zuid-holland.politie.nl.

Bron: Stadsarchief Gemeente Dordrecht

Verpleeghuis Lingesteyn

‘Bij overstroming zijn onze bewoners op hulp aangewezen’

“Het is goed om bestaande protocollen op te frissen,” kan Winnie Poorterman tot nu toe concluderen. Ze is regiomana-ger Rivas Zorggroep en verantwoordelijk voor verpleeghuis Lingesteyn in Leer-dam. Samen met haar collega’s is ze de afgelopen maanden druk bezig met het voorbereiden van de oefening Waterproef ZHZ.

“Tijdens de oefening op 4 november a.s. worden ongeveer der-tig Lotusslachtoffers, die de verschillende soorten bewoners van ons verpleeghuis vertegenwoordigen, geëvacueerd. Al eni-ge tijd zijn wij ons met een werkgroep aan het voorbereiden op de oefening en hebben we bestaande protocollen met betrek-king tot calamiteiten en ontruimingen uit de kast gehaald en weer eens goed bekeken. Er komt duidelijk naar voren dat deze oefening toch een bijzonder soort calamiteit is,” geeft Poorterman aan. “Het is geen interne calamiteit, maar een regionale of zelfs een landelijke calamiteit. Dit betekent dat het commandoteam buiten Lingesteyn opereert. Wij als organisatie voeren uit waarvoor anderen opdrachten geven.”

Flinke operatie“Als onderdeel van de procedure Onderlinge Bijstand Zorg-instellingen zijn onze niet-zelfredzame bewoners in kaart gebracht. Nagenoeg al onze bewoners, in totaal ongeveer 150 personen, zijn op hulp aangewezen. Zij zitten in rolstoelen of zijn bedlegerig. Ten tijde van een ‘echte’ overstroming betekent dit vooral in logistieke zin een fl inke operatie,” ver-wacht de regiomanager. “De evacuatie zelf wordt door hulp-verleningsdiensten uitgevoerd, met ondersteuning van mede-werkers van Lingesteyn. Voor ons is het zaak genoeg begeleiders te organiseren. Behalve op medewerkers van Lingesteyn en van andere Rivas onderdelen doen wij ook een beroep op familie, vrienden en overige vrijwilligers.”

Leren“Omdat het een specifi eke calamiteit betreft,” gaat Poorterman verder, “hebben wij ons gaandeweg gerealiseerd dat het van belang is te weten welke interne structuur van werken daarop past. En dat het goed is om bestaande protocollen op te frissen! Wij verwachten op 4 november dan ook het nodige te leren. Bijvoorbeeld hoe lang het duurt voordat medewer-kers, nadat ze door ons zijn opgeroepen, ter plekke zijn. Het is een andere calamiteit dan een ontruiming met direct gevaar. In geval van overstroming heb je iets meer de tijd om je protocollen uit te zetten, mensen te benaderen en je ontrui-ming op gang te brengen. In ieder geval geeft de oefening reuring. Waterproef leeft wel in ons verpleeghuis!”

Winnie Poorterman: “De oefening geeft in ieder geval reuring. Waterproef leeft wel in ons verpleeghuis!”

20823-3_ZHZ_1408.indd 420823-3_ZHZ_1408.indd 4 07-10-2008 14:11:4307-10-2008 14:11:43