VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid voor Operationeel Leidinggevenden

213
6650_700 VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid voor Operationeel Leidinggevenden

description

VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid voor Operationeel Leidinggevenden. Inhoudsopgave. Inhoud 1 Arbeidsomstandigheden en milieu 2 Arbo in de praktijk 3 Gevaarlijke stoffen 4 Etikettering en signalering 5 Elektriciteit 6 Brand- en explosiegevaar - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid voor Operationeel Leidinggevenden

Page 1: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

VOL-VCAversie 4.3

Veiligheid voor Operationeel Leidinggevenden

Page 2: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

Inhoud 1 Arbeidsomstandigheden en milieu 2 Arbo in de praktijk 3 Gevaarlijke stoffen 4 Etikettering en signalering 5 Elektriciteit 6 Brand- en explosiegevaar 7 Werken in besloten ruimten 8 Algemene werkplekeisen 9 Hijs- en hefwerktuigen10 Werken op hoogte11 Handgereedschap12 Gereedschapmachines13 Persoonlijke beschermingsmiddelen

Inhoudsopgave

Page 3: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

Hoofdstuk 1

Arbeidsomstandigheden en milieu

Arbeidsomstandigheden en milieu

Page 4: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

GRONDBEGINSELEN ARBOWETGRONDBEGINSELEN ARBOWET

– Zo goed mogelijk:• Veiligheid• Gezondheid• Welzijn

– Geen nadelige invloed vanuit arbeid, anders:• Gevaar bij bron bestrijden• Afschermen• Persoonlijke beschermingsmiddelen

– Redelijkerwijs haalbaar:• Technisch• Organisatorisch• Economisch

Arbeidsomstandigheden- en milieuwetgeving

4

Page 5: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

56652_700

Arbeidsomstandigheden- en milieuwetgeving

• Arbowet doelvoorschriften• Arbobesluit toelichting

Hulpmiddel bij overheidstoezicht en – handhaving

• Arbocatalogus door werkgever en werknemers opgesteld

• Branche brochure informatie van arbeidsinspectie voor bedrijven

Europese regelgeving is opgenomen in nationale wetgeving

Page 6: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

Regels voor werk en rusttijden.

Maximale werktijd per dag en week.

Hoeveel uren werken en hoeveel uren rust.

Rekening houden met werknemer zijn zorgtaken in gezin.

Arbeidsomstandigheden- en milieuwetgeving

ARBEIDSTIJDENWETARBEIDSTIJDENWET

6

Page 7: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

BELEID VOEREN IS STRUCTURELE AANPAKBELEID VOEREN IS STRUCTURELE AANPAK VerplichtVerplicht voor elke ondernemingvoor elke onderneming

– Maatregelen om risico’s te verminderen

– Beleid realiseren, Plan van Aanpak

– Ziekteverzuim beleid voeren

– Verantwoordelijkheden en bevoegdheden vastleggen

– Beleid toetsen en aanpassen

Arbeidsomstandigheden en milieu

7

Page 8: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

PLAN VAN AANPAKPLAN VAN AANPAK

– Plan voor het verbeteren van Arbeidsomstandigheden

– Bevat o.a. Plannen over:

• Maatregelen voor risico-vermindering en ter voorkoming

• Concrete uitvoering maatregelen: Verantwoordelijkheden, middelen, werkwijze, eindlimiet

• Wijze van rapportage

– Betrokkenheid leidinggevenden belangrijk

Arbeidsomstandigheden en milieu

8

Page 9: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

VOORLICHTING EN ONDERRICHTVOORLICHTING EN ONDERRICHT..

– Werkgever verplicht te geven

– Werknemer verplicht te volgen

– Afgestemd op werknemer

– Niet alleen schriftelijk

– Vast en tijdelijk personeel

Arbeidsomstandigheden en milieu

9

Page 10: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

WERKOVERLEGWERKOVERLEG

– Samenwerking en overleg in:• Ondernemingsraad• Afdelingswerkoverleg

– Drie kenmerken:• Vindt regelmatig plaats• Is groepsactiviteit• Beïnvloeding van “onderaf” (werkvloer)

Arbeidsomstandigheden en milieu

10

Page 11: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

Toewijzen toezichthoudende taken aan leidinggevenden:– Toezicht op eigen personeel– Toezicht op personeel van andere leidinggevenden– Toezicht op bedrijfsmiddelen

Nodig:

– Geven van bevoegdheden en middelen

– Schriftelijk toewijzen:• Eén leidinggevende• Eén zelfde taak

– Toezicht op welke handelingen

– Toezicht op welke personen

– Toezicht op welke middelen en waar

Arbeidsomstandigheden en milieu

11

Page 12: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

GEVAAR VOOR ANDERE PERSONEN ZO VEEL MOGELIJK VOORKOMEN

– Werknemers van andere werkgevers

– Leveranciers goederen

– Bezoekers, voorbijgangers en omwonenden

– Onbevoegden, die zich toegang kunnen verschaffen

Arbeidsomstandigheden en milieu

12

Page 13: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

SAMENWERKENDE WERKGEVERSSAMENWERKENDE WERKGEVERS

– Meer werkgevers gelijktijdig op dezelfde locatie moeten samenwerken om de Arbowet na te leven

– Afspraken vooraf vastleggen in Arboprojectplan:• Wijze van samenwerken

• Te treffen voorzieningen

• Manier van toezicht

• Risico’s vanuit en naar omgeving en te nemen maatregelen

Arbeidsomstandigheden en milieu

13

Page 14: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

IN- EN UITLENEN VAN PERSONEELIN- EN UITLENEN VAN PERSONEEL

– Afspraken maken:• Wie geeft instructies?• Wie verzorgt voorlichting en onderricht?• Wie verstrekt PBM?

– Algemeen gesteld:• Wie geeft aanwijzingen?• Wie houdt toezicht?• Wie verstrekt middelen?

Deze personen zijn verantwoordelijk voor de naleving van deArbowet– Als leidinggevende vertegenwoordigt u uw werkgever, dus:

medeverantwoordelijk

Arbeidsomstandigheden en milieu

14

Page 15: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

ARBODESKUNDIGEARBODESKUNDIGE

– interne Arbodeskundige– preventiemedewerker– eventueel externe Arbodeskundige

Voor– RI&E– onderzoeken naar geluidsbelasting, klimaat, fysieke belasting en

gevaarlijke stoffen– periodiek gezondheidskundig onderzoek– begeleiding van zieke werknemers– medische keuringen (voor sommige functies verplicht)

Arbeidsomstandigheden en milieu

15

Page 16: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

TOEZICHT DOOR ARBEIDSINSPECTIETOEZICHT DOOR ARBEIDSINSPECTIE

Landelijke Werkwijze handhavingsbeleid

– 1e Fase: Arbeidsinspectie maakt afspraken om tekortkomingen op te heffen

– 2e Fase: Afspraak niet nakomen: Officiële waarschuwing

– 3e Fase: Officiële waarschuwing niet nagekomen: Proces verbaal

Arbeidsomstandigheden en milieu

16

Page 17: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

TOEZICHT DOOR ARBEIDSINSPECTIETOEZICHT DOOR ARBEIDSINSPECTIE

Bij ernstige overtredingen (dus bij direct ernstig gevaar voor personen):

1:– Vrijwillig stilleggen werk en afspraken maken– Opheffen tekortkoming voor beginnen met werk

2:– Onwil om afspraken te maken of na te leven– Formele stillegging werk en opmaken proces-verbaal

Arbeidsomstandigheden en milieu

17

Page 18: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

CE-KEURMERKCE-KEURMERK

Arbeidsomstandigheden en milieu

CE = Conformité EuropéeneCE = Europese richtlijn voor gebruikveiligheid van producten

Verplicht voor o.a. arbeidsmiddelen, werkkleding, persoonlijke beschermingsmiddelen etc.

Verplicht in alle EU-landen

18

Page 19: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

MILIEUWETGEVINGMILIEUWETGEVING

– Wet Milieubeheer, doel: bescherming en verbetering van milieu

– Wet Milieubeheer Wet Verontreiniging Oppervlaktewateren:Vergunning met voorschriften en Uitvoeringsbesluiten met regels

– Wet Milieugevaarlijke Stoffen(nu EG-verordening REACH), doel: mens en milieu te beschermen tegen gevaarlijke stoffenBevat regels over Meldingsplicht, Werkzaamheden, Etikettering en Verpakking

– REACH=Registratie Evaluatie Autorisatie Chemische stoffen

Arbeidsomstandigheden en milieu

19

Page 20: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

WET MILIEUBEHEERWET MILIEUBEHEER

Doelen:

– bescherming/verbetering van milieu– doelmatige verwijdering van afvalstoffen

Dus:– productieprocessen aanpassen– emissies verminderen (LWB)– Afval verminderen en scheiden

Arbeidsomstandigheden en milieu

20

Page 21: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

• Verplicht voor alle bedrijven met (ingeleend) personeel

• Inventarisatie van gevaren bij het werk en de kans op negatieve effecten

• Evaluatie: plan van aanpak – gevaren en risico’s voor mensen voorkomen of– zo klein mogelijk houden

RI&E en plan van aanpak: regelmatig bijstellen6650_700

Risico-inventarisatie en Evaluatie (RI&E)Risico-inventarisatie en Evaluatie (RI&E)

Arbeidsomstandigheden en milieuArbeidsomstandigheden en milieu

21

Page 22: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

Arbo in de praktijk

Hoofdstuk 2

Arbo in de praktijk

Page 23: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

BRONNEN VAN RISICO’SBRONNEN VAN RISICO’S

• het soort werk • kennis en ervaring• de werkplek zelf• het welzijn• de mentaliteit

RISICO = KANS x EFFECT

Veiligheid = bewust nemen van aanvaardbaar risico

Arbo in de praktijk

23

Page 24: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

1

30

300

3.000

30.000

ongeval met dodelijke afloop of zeer ernstig letsel

ongeval met ernstig letsel met verzuim

ongevallen met letsel met verzuim

(bijna) ongevallen met gering letsel / EHBO zonder verzuim

gevaren als gevolg van onveilige handelingen en/of situaties

IJSBERG MET VERHOUDING TUSSEN IJSBERG MET VERHOUDING TUSSEN VERSCHILLENDE SOORTEN ONGEVALLENVERSCHILLENDE SOORTEN ONGEVALLEN

Arbo in de praktijk

24

Page 25: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

DE OORZAKEN/GEVOLGENREEKSDE OORZAKEN/GEVOLGENREEKS

Arbo in de praktijk

25

Page 26: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

266652_700

PREVENTIEPREVENTIE

Ongevallen/incidenten voorkomen door:• voorkomen van onveilige handelingen• voorkomen van onveilige situaties

Maatregelen bv. taak- of werkomschrijving, toezichtinstructie en voorlichting

Arbo in de praktijk

Page 27: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

GEVOLGEN ONGEVALSTHEORIEGEVOLGEN ONGEVALSTHEORIEËËN N VOOR ARBOBELEIDVOOR ARBOBELEID

– IJsbergtheorie: rol leidinggevende bij voorkomen van:

• onveilige handelingen

• onveilige situaties

– Oorzaken/gevolgenreeks:

• Ongevallen/incidenten hebben verscheidene oorzaken

Conclusie:– Voer een structureel Arbobeleid

– Hierin spelen direct leidinggevenden en management een rol

Arbo in de praktijk

27

Page 28: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

TAKEN VAN MANAGEMENT BETREFFENDE ARBOBELEIDTAKEN VAN MANAGEMENT BETREFFENDE ARBOBELEID

– Structureren van Arbobeleid

– Delegeren van taken en bevoegdheden (aan Leidinggevenden)

Taken direct Leidinggevenden

– Toezicht houden

– Geven van voorlichting en instructie

– Systematisch rapporteren van (bijna)ongevallen

– Doorgeven van gesignaleerde problemen en klachten

Arbo in de praktijk

28

Page 29: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

ONGEVALLENONDERZOEK EN -REGISTRATIEONGEVALLENONDERZOEK EN -REGISTRATIE

Doelen ongevallenonderzoek:

• Welke factoren zijn oorzaak ongeval?

• Gericht op voorkomen ongevallen

Ongevallen melden aan:

• opdrachtgever

• directe chef

• Arbeidsinspectie (ernstige ongevallen)

– situatie niet wijzigen

Arbo in de praktijk

29

Page 30: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

ASPECTEN ONGEVALLENONDERZOEKASPECTEN ONGEVALLENONDERZOEK

1. Onderzoek ter plekke van ongeval

2. Bewijsmateriaal bewaren

3. Interviewen getuigen/betrokkenen

4. Analyse onderzoeksresultaten

5. Eindrapport (conclusies/aanbevelingen)

Arbo in de praktijk

30

Page 31: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

ONGEVALLENREGISTRATIEONGEVALLENREGISTRATIE

Belangrijk:

• Vastleggen gegevens voor beleid

• Voldoen aan wettelijke eisen

• Maatregelen om ongevallen te voorkomen

Onderscheid ongevallen:

• Arbeidsongevallen

• Verkeersongevallen

• Privé-ongevallen

Arbo in de praktijk

31

Page 32: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

OOK REGISTRATIE VAN:OOK REGISTRATIE VAN:

– Milieu-incidenten

– Schade gevallen

– Brand/explosies

Arbo in de praktijk

32

Page 33: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

336652_700

Taak Risico Analyse RI&E op projectniveau

• start werkvoorbereiding • analyse van de gevaren • bij uitvoering van risicovolle taken of bij werken in risicovolle omgeving • veiligheid en de gezondheid van werknemers.

Doel: • risico’s te analyseren en te evalueren • afspreken van juiste beheersmaatregelen

TRA en LMRATRA en LMRA

Arbo in de praktijk

Page 34: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

WERKWIJZE BIJ TAAK - RISICOANALYSEWERKWIJZE BIJ TAAK - RISICOANALYSE

WERKOBJECT

BEPALEN VAN RISICO

ELIMINEREN OF VERVANGEN VAN HOOG RISICO

WERKVOORBEREIDING

OPSTELLEN TAAK - RISICOANALYSE

COMMUNICATIE

UITVOERING

EVALUATIE

Arbo in de praktijk

34

Page 35: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

TRAJECT RISICOBEHEERSINGTRAJECT RISICOBEHEERSING

Job

Opdelen intaakstappen

Beheerst viaprocedure?

Risico-bepaling

Opstellenrisico-analyse

Communicatie van risico’sen beheersmaatregelen

HeroverwegingUitvoering

risico’s beheersbaar

laag

ja

nee

hoog

risico’s niet beheersbaar

Arbo in de praktijk

35

Page 36: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

366652_700

Laatste minuut risico analyse (LMRA)

Een LMRA of Start Werk Analyse:

• Uitvoeren voor je echt aan het werk gaat

• Korte risico controle en “zelf check”

• Eerst denken dan pas doen

TRA en LMRATRA en LMRA

Arbo in de praktijk

Page 37: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

Doorspreken van risico’s vóór de aanvang van het werk

– In kick-off meeting:• voor gehele werk (risico’s, beheersmaatregelen, interacties)

– Startwerkmeeting:• door leidinggevenden, gericht op komende werkdag

– Shiftoverdracht:• bij ploegendiensten

– Op de werkplek:• bijv. toolboxmeeting

Arbo in de praktijk

LINE SAFETY MEETINGLINE SAFETY MEETING

37

Page 38: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

beïnvloeding van gedrag

SCHEMATISCHE VOORSTELLING VAN DE VIER STRATEGIEËN

4 strategieën

M.b.t. veilig werken:

1. Benadruk succes van veilig gedrag2. Verminder nadelen van veilig gedrag

M.b.t. onveilig werken:

3. Verduidelijk gevolgen van onveilig werken4. Bemoeilijk mogelijkheden van onveilig werken

Arbo in de praktijk

38

Page 39: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

REGELS EN PROCEDURESREGELS EN PROCEDURES

– Regel = richtlijn voor gedrag en handeling

– Procedure = chronologisch stappenplan met acties/ handelingen en beslismomentenConsequent, Veilig en Efficiënt uit te voeren

– Beschreven in handboeken, beschikbaar voor iedere medewerker

– Behandeld in voorlichting en Instructieprogramma's

Arbo in de praktijk

39

Page 40: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

ALGEMENE VEILIGHEIDSREGELSALGEMENE VEILIGHEIDSREGELS

Voor de gehele organisatie:• eigen personeel• derden

Betreffende:• aan/afmelden• verkeersregels• melden ongeval, brand enz.• hoe te handelen bij alarm en evacuatie• waar een werkvergunning vereist is

Arbo in de praktijk

40

Page 41: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

SPECIFIEKE VEILIGHEIDSREGELSSPECIFIEKE VEILIGHEIDSREGELS

Voor taken, functies en werkzaamheden met verhoogd risico

Betreffende:

• gebruik aanvullende persoonlijke beschermingsmiddelen

• gebruik bijzonder(e) gereedschap/apparatuur en werktuigen

• plaatsen afscherming, markering en gebruik beveiligingen

Arbo in de praktijk

41

Page 42: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

DOEL BEDRIJFSHULPVERLENINGSPLANDOEL BEDRIJFSHULPVERLENINGSPLAN

– Voorbereiden op noodsituaties

– Incidenten bestrijden

– Slachtoffers voorkomen en beperken

– Slachtoffers helpen

Werknemers maar ook bezoekers moeten op de hoogte zijn

Arbo in de praktijk

42

Page 43: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

INHOUD BEDRIJFSHULPVERLENINGSPLANINHOUD BEDRIJFSHULPVERLENINGSPLAN

– Maatregelen en voorzieningen om de effecten van een calamiteit te minimaliseren en te bestrijden

– Op basis van ingeschatte calamiteiten c.q. incidenten

Welke soort incidenten:

• Type

• Omvang

• Aanwezige stoffen

• Scenario

Arbo in de praktijk

43

Page 44: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

INHOUD BEDRIJFSHULPVERLENINGSPLANINHOUD BEDRIJFSHULPVERLENINGSPLAN– Het bedrijfsnoodplan omvat:

– plattegrond;– waarschuwingsmiddelen;– alarm;– oefeningen;– hulpmiddelen;– eerste hulp;– wegnemen oorzaak;– melden;– waarschuwing hulpdiensten.

– Aan het plan kan ook het aanvalsplan zijn toegevoegd

Arbo in de praktijk

44

Page 45: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

BEDRIJFSHULPVERLENINGSORGANISATIEBEDRIJFSHULPVERLENINGSORGANISATIE

– Eisen bedrijfshulpverleningsorganisatie

– Opbouw

– Verantwoordelijkheden van iedere functie

– Totstandkoming/inrichting centra

– Alle waarschuwings- en alarmeringsprocedures

– Actuele alarmeringslijsten

– Alarmerings- en Communicatiesystemen

Arbo in de praktijk

45

Page 46: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

INVULLING BEDRIJFSHULPVERLENINGSPLANINVULLING BEDRIJFSHULPVERLENINGSPLAN

• Voor bedrijfshulpverlening geldt:– moet in ieder organisatie geregeld en gewaarborgd zijn;– BHV-ers moeten voldoende opgeleid zijn;– er is een vastgesteld takenpakket.

Arbo in de praktijk

• Taken van de BHV-er zijn:- verlenen eerste hulp;- bestrijden beginnende brand;- evacuatie;- communicatie met hulpdiensten;- preventie.

Elke leidinggevende moet op de hoogte zijn van de alarmeringsprocedures en zijn/haar taken

tijdens een calamiteit46

Page 47: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

FASERINGFASERING

– Eerste melding/antwoord– Klassering van incident bekend maken– Handelingen/maatregelen:

• Stoppen met werken, telefoon niet gebruiken• Uitschakelen apparatuur• Naar verzamelplaats en melden bij coördinator• Beëindiging incident en sporen oorzaak incident veilig

stellen

Arbo in de praktijk

47

Page 48: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

OPLEIDING, OEFENING, HERHALINGOPLEIDING, OEFENING, HERHALING

– Nodig voor testen van plan.

– Om medewerkers en BHV-ers voor te bereiden op incidenten.

– Oefeningen/herhaling van bedrijfshulpverleningsplan/

gemeentelijke rampenbestrijdingsplannen:

• apart

• in combinatie

Ten minste eenmaal per jaar een ontruimingsoefening

Arbo in de praktijk

48

Page 49: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

BEDRIJFSHULPVERLENINGBEDRIJFSHULPVERLENING

Arbowetverplichting:– in elk bedrijf voldoende bedrijfshulpverleners of– bedrijfshulpverlening geregeld hebben met bv. buurbedrijven– mede op basis van RI&E wordt invulling BHV-organisatie bepaald

– eisen van deskundigheid BHV-ers– Ontruimingsoefening ten minste eenmaal per jaar

Arbo in de praktijk

49

Page 50: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

VEILIGHEID DOOR LEIDINGGEVENVEILIGHEID DOOR LEIDINGGEVEN

– Rol leidinggevenden belangrijk voor de veiligheid

– Toezichthouders/directe chefs:

• hebben informatie over

medewerkers

arbeidsproces

arbeidsomstandigheden

• bepalen hoe werk moet worden uitgevoerd

Arbo in de praktijk

50

Page 51: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

– Handhaven– Middelen, Mogelijkheden en Mentaliteit

Leidinggevende heeft voorbeeldfunctie

Veiligheid bevorderen door goede motivatie:

– Beoordeel objectief en geef uw mening aan betreffende persoon

– Laat iemand in zijn waarde als mens/vakman bij correctie

– Vertel niet alleen hoe maar ook waarom

Arbo in de praktijk

VEILIGHEID DOOR LEIDINGGEVENVEILIGHEID DOOR LEIDINGGEVEN

51

Page 52: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

VEILIGHEIDSOBSERVATIESVEILIGHEIDSOBSERVATIES

– Door leidinggevenden (objectief)

– Gericht op:

• onveilige handelingen

• onveilige situaties

– Verhogen veiligheidsbewustzijn groep

– Leidinggevenden komen op werkplek

– Krijgen inzicht in de werkplek en medewerkers

– Maak jaarplan observaties

Arbo in de praktijk

52

Page 53: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

VCA** EN VCA*VCA** EN VCA*

VCA** - Algemene goedkeuring (voor bedrijven met 35 of meer medewerkers en

hoofdaannemers)VCA* - Beperkte goedkeuring

(voor bedrijven met minder dan 35 werknemers)

VCA petrochemie - aanvullende eisen op VCA** (voor bedrijven die risicovolle werkzaamheden in de

petrochemische industrie uitvoeren)

VCU - goedkeuring voor detachering- en uitzendbureausVCO - voor opdrachtgevers van VCA-/VCU gecertificeerde

bedrijven

Arbo in de praktijk

53

Page 54: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

TOOLBOX/LINE SAFETY MEETINGTOOLBOX/LINE SAFETY MEETING

(Korte vergadering over veiligheid in informele sfeer)

– overleg met medewerkers– motiveren van medewerkers

Aandachtspunten voor een goede VGM-bijeenkomst:– duidelijke vastgelegde afspraken;– toets of de boodschappen zijn begrepen.

Arbo in de praktijk

54

Page 55: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

Gevaarlijke stoffen

Hoofdstuk 3

Gevaarlijke stoffen

Page 56: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

TOXICOLOGIETOXICOLOGIE

Toxicologie = de leer van de inwerking van schadelijke stoffen op levende wezens

– Toxiciteit = giftigheid (eigenschap van een stof)

– Giftig voor alle levende organismen

– Individuele gevoeligheid:• van elke soort• binnen elke soort

Gevaarlijke stoffen

56

Page 57: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_740

57

Opname van gevaarlijke stoffen via:

• spijsverteringsorganen (mond)

• ademhalingsorganen (longen)

• huid

Blz 54

INWERKING GIFTIGE STOF OP LICHAAMINWERKING GIFTIGE STOF OP LICHAAM

Gevaarlijke stoffen

6650_700

Page 58: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_740

58

Vergiftiging

ACUUT

CHRONISCH

Gevaarlijke stoffen

6650_700

Page 59: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

SYSTEEMWERKINGSYSTEEMWERKING

– Stof in bloed heeft effect op bepaalde organen, bijvoorbeeld aantasting door oplosmiddelen

• Zenuwstelsel • Lever/nieren• Celverandering• Erfelijke eigenschappen (mutageen)• Schadelijk voor ongeboren kind (teratogeen)• Kankerverwekkend (carcinogeen)

– Pas op:

Van diverse stoffen zijn niet alle eigenschappen bekend

Gevaarlijke stoffen

59

Page 60: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

CONTACTWERKINGCONTACTWERKING

– Werking van stof op huid, ogen, slijmvliezen, neus/keel en

luchtwegen

– Bij een te lange blootstelling of allergisch zijn voor stof

– Effect:

• Eczeem

• Aandoening luchtwegen

Gevaarlijke stoffen

60

Page 61: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

SPECIFIEK OF ASPECIFIEK EFFECTSPECIFIEK OF ASPECIFIEK EFFECT

– Specifieke effecten kunnen worden veroorzaakt door één stof

(asbest/kanker)

– Aspecifieke effecten kunnen worden veroorzaakt door

verscheidene stoffen (schoonmaakmiddelen/sufheid)

Gevaarlijke stoffen

61

Page 62: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

62

− draag beschermende kleding en schoeisel;− zorg voor goede ventilatie en/of adembescherming;− eet,drink en rook niet op de werkplek;− trek vuile werkkleding uit bij pauzes en einde werkdag;− was altijd eerst je handen en gezicht als je gaat eten,drinken

en roken;− verzorg wondjes zoals het hoort.

Gevaarlijke stoffen

OPNAME IN HET LICHAAM VOORKOMEN:OPNAME IN HET LICHAAM VOORKOMEN:

6650_700

Page 63: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_740

63

Gevaarlijke stoffen en leidinggeven:Gevaarlijke stoffen en leidinggeven:

• De leidinggevende maakt en houdt de medewerker bewust van:

– de gevaren;– belang hygiëne;– het voorkomen van risico’s.

• Maatregelen om risico’s te beperken:1. aan de bron;2. technische, collectieve en organisatorische.

Blz 55

Gevaarlijke stoffen

6650_700

Page 64: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

• gas• damp• vloeistof• vaste stof• nevel• stof

Gevaarlijke stoffen

VORMEN WAARIN GEVAARLIJKE STOFFEN VOORKOMENVORMEN WAARIN GEVAARLIJKE STOFFEN VOORKOMEN

64

Page 65: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

• explosief• oxiderend• zeer licht ontvlambaar, licht ontvlambaar, ontvlambaar• (zeer) giftig.• schadelijk of irriterend• bijtend of corrosief• kankerverwekkend• milieugevaarlijk• sensibiliserend

6650_700

EIGENSCHAPPENEIGENSCHAPPEN

Gevaarlijke stoffenGevaarlijke stoffen

65

Page 66: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

• (organische)oplosmiddelen• cyclische verbindingen• zuren en logen• zware metalen• koolmonoxide• asbest• cement• huishoudmiddelen

SOORTEN STOFFENSOORTEN STOFFEN

Gevaarlijke stoffenGevaarlijke stoffen

66

Page 67: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

676652_700

Gebruik van gevaarlijke stoffen in het huishouden.Risico’s zijn dezelfde als in het bedrijf.

Dus: dezelfde beschermende maatregelen nemen als in het bedrijf!

Houdt kinderen uit de buurt Zorg dat kinderen er niet bij kunnen komen door gevaarlijke stoffen achter slot en grendel op te slaan. Brandgevaarlijke stoffen koel opslaan.

Gevaarlijke stoffen

HUISHOUDMIDDELENHUISHOUDMIDDELEN

Page 68: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

ASBESTASBEST

• Asbest veroorzaakt ernstige gezondheidsaandoeningen:– asbestose (incubatietijd 15-25 jaar);– asbestlongkanker;– mesotelioom.

• Wettelijke bepalingen bij asbest:– inventarisatie van aanwezige asbest verplicht;– het nieuw toepassen en verwerken van asbest is verboden;– asbesthoudend afval scheiden;– aanwezig asbest labelen;– alle werkzaamheden met asbest melden aan de

Arbeidsinspectie.

Gevaarlijke stoffen

68

Page 69: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

PLAATSEN WAAR ASBEST ANGETROFFEN KAN WORDENPLAATSEN WAAR ASBEST ANGETROFFEN KAN WORDEN

– als warmte-isolatie;– in flenzen en afdichtingen;– brandwerende constructies;– in fornuizen;– als isolatie in elektrische apparatuur;– brandwerende dekens;– remvoeringen;– riool;– als afdichtingsmateriaal;– dak- en wandbeplating;– vloerbedekking.

Gevaarlijke stoffen

69

Page 70: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

WETTELIJKE BEPALINGENWETTELIJKE BEPALINGEN

– Ver- en bewerken asbest verboden

– Beroepsmatig omgaan asbest alleen:

• bij slopen/verwijderen

• onderhoud/reparatie

• vrijstelling/ontheffing

• KOMO procescertificaat

DTA = deskundig toezichthouder asbestverwijdering

Gevaarlijke stoffen

70

Page 71: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

HOE TE HANDELEN, WANNEER MATERIAAL “ASBESTVERDACHT” ISHOE TE HANDELEN, WANNEER MATERIAAL “ASBESTVERDACHT” IS

– Monster LATEN nemen door onafhankelijk laboratorium

• Werkzaamheden alleen door deskundig bedrijf

• Deskundig toezichthouder (DTA)

• KOMO-procescertificaat asbest verwijderen voor aannemers

• Medewerkers asbestsaneringswerkzaamheden volgens schriftelijk plan opleiden

– Voor elk werk geldt:

• Aangemeld bij Arbeidsinspectie

• Werkplan aanwezig

• DTA aanwezig

Gevaarlijke stoffen

71

Page 72: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

72

• kleurcodering op schouder van cilinder.• correct opslaan.• voldoende ventilatie van opslagruimte.• nooit opslaan in of bij kelders,putten en sleuven.• zuurstofflessen gescheiden houden van flessen met

brandbare gassen.• aangepaste blusmiddelen.• water als koelmiddel bij opslagruimte.

6652_700

Gevaarlijke stoffen

INDUSTRIËLE GASCILINDERSINDUSTRIËLE GASCILINDERS

Page 73: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

73

• controleer opslagvaten en tanks regelmatig op lekkage.

• controleer bedrijfsinstallaties zoals leidingen, filters, afsluiters en verdeelstukken op lekkages.

• zorg voor voldoende lekbakken.

• gelekte producten zo snel mogelijk opruimen.

6652_700

Gevaarlijke stoffen

PREVENTIEVE MAATREGELENPREVENTIEVE MAATREGELEN

Page 74: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

74

Biologische stoffen komen bijvoorbeeld voor in de:• afvalverwerkingindustrie;• gezondheidszorg;• landbouw;• voedingsindustrie;• waterzuiveringsinstallaties.

6652_700

Gevaarlijke stoffen

BIOLOGISCHE STOFFENBIOLOGISCHE STOFFEN

Page 75: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

75

Risico’s bij blootstelling:• infecties;• vergiftigingen;• allergie;• schimmels.

Wanneer?• bij contact met dieren;• werken in riolen;• werken in vervuilde grond • werken in bepaalde afdelingen van ziekenhuizen en

verpleegcentra.

6652_700

Gevaarlijke stoffen

BIOLOGISCHE STOFFENBIOLOGISCHE STOFFEN

Page 76: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

Voor het werken met biologische agentia geldt:

– zo mogelijke eerst de bronaanpak;– aanvullende regels voor pbm’s;– strenge hygiënische voorschriften;– instructie en onderricht;– controle op en informatie over mogelijke gevolgen;– controle op legionella.

6650_700

PREVENTIEVE MAATREGELEN BIJ BIOLOGISCHE STOFFENPREVENTIEVE MAATREGELEN BIJ BIOLOGISCHE STOFFEN

Gevaarlijke stoffenGevaarlijke stoffen

76

Page 77: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

776652_700

• inenten;

• blootgestelde werknemers beperken;

• duur blootstelling beperken;

• beschermende kleding gebruiken;

• huidcrème gebruiken;

• oogbescherming gebruiken;

• na het werk en bij pauze de handen en gezicht wassen.

Gevaarlijke stoffen

PREVENTIEVE MAATREGELEN BIJ BIOLOGISCHE STOFFENPREVENTIEVE MAATREGELEN BIJ BIOLOGISCHE STOFFEN

Page 78: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

• Bijtende stoffen tasten bij contact je huid, ogen, longen en kleding aan.

• Irriterende stoffen kunnen ontstekingen aan je huid en slijmvliezen veroorzaken.

• Harsen, kleurmiddelen, sommige verven, metaalbehandelings- middelen kunnen een gevoelige huid veroorzaken en heftige allergische reacties oproepen.

• Cfk’s en bepaalde pesticiden zijn gevaarlijk voor mens, dier en milieu.

6650_700

Gevaarlijke stoffenGevaarlijke stoffen

78

Page 79: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

796652_700

wordt uitgedrukt in:

• deeltjes (gas) per miljoen deeltjes lucht [ppm]

of

• milligram stof per kubieke meter [mg/m3]

Gevaarlijke stoffen

GRENSWAARDEGRENSWAARDE

Page 80: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

806652_700

Grenswaarden zijn gezondheidskundige waarden.

De grenswaarde geldt voor mensen die:• niet meer dan 8 uur per dag werken;• niet meer dan 40 uur per week werken;• volwassen en gezond zijn; • onder normale omstandigheden werken en

geen zwaar werk doen.

Gevaarlijke stoffen

GRENSWAARDENGRENSWAARDEN

Page 81: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

816652_700

• Grenswaarde-TGG (Tijd gewogen gemiddelde)= maximaal 8 uur per dag of maximaal 40 uur per week

• Grenswaarde-C (Ceiling)= plafondwaarde ofwel maximale waarde ongeacht tijdsduur

• Grenswaarde-H Stoffen gaan gemakkelijk door de huid

Gevaarlijke stoffen

GRENSWAARDENGRENSWAARDEN

Page 82: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

RISICO’SRISICO’S

− reukgrens ligt hoger dan de grenswaarde;− sommige gevaarlijke stoffen ruiken aangenaam;− sommige gevaarlijke stoffen schakelen de reukzenuw al bij

lage concentraties uit waardoor je denkt dat je veilig bent (H2S);

− maskering van gevaarlijke stoffen door andere niet gevaarlijke stoffen;

− geur is persoonsafhankelijk.

6650_700

Gevaarlijke stoffen

Blootstelling aan gevaarlijke stoffen moet regelmatig gemeten worden.

Bij het meten is van belang dat de concentratie wordt vastgesteld.

Werkplekvergunningen vereisen meestal een continue meting van de concentratie.

82

Page 83: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

Bij het werken met gevaarlijke stoffen moet de leidinggevende extra toezicht houden. Hij let daarbij op:

gebruik pbm’s;

orde en netheid;

reinigingen gereedschap en andere middelen;

afvoeren afval.

DE ROL VAN DE LEIDINGGEVENDEDE ROL VAN DE LEIDINGGEVENDE

Gevaarlijke stoffen

83

Page 84: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

•Maatregelen aan de bron

•Ventilatie

•Scheiden van mens en bron

•Persoonlijke bescherming

Gevaarlijke stoffen

MAATREGELEN TEGEN GEVAARLIJKE STOFFENMAATREGELEN TEGEN GEVAARLIJKE STOFFEN

84

Page 85: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

Gevaarlijke stoffenGevaarlijke stoffen

• Ioniserende straling:– genoeg energie om bestraalde materiaal te veranderen– afhankelijk van sterkte, dosis en blootstelling schadelijk voor mens en

omgeving – bv. geneeskunde, kerncentrales, meet/detectieapparatuur,

aardgaswinning en ertsverwerking

• Niet-ioniserende straling:– niet van invloed op materiaalstructuur– hoge dosis / langdurige blootstelling wel schadelijk (letsel)– bv. zonlicht, ultraviolet/infrarood straling, laserstralen, radio- of

microgolven

WERKEN MET STRALINGWERKEN MET STRALING

85

Page 86: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

WERKEN MET STRALINGWERKEN MET STRALING

– Risico van radioactieve straling:“Je hoort, ziet, voelt en ruikt niets”

Maatregel nummer 1:Zo ver mogelijk er vandaan(de stralingssterkte neemt af met het kwadraat van de afstand :

afstand 4 x groter stralingsdosis 16 x kleiner)

Gevaarlijke stoffen

86

Page 87: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

WERKEN MET STRALING WERKEN MET STRALING (VERVOLG)(VERVOLG)

• Veiligheidsmaatregelen bij het werken met straling zijn:– afstand houden;– verpakkingen van de materialen niet beschadigen;– gebied rond de bron afzetten;– pbm’s gebruiken;– waarschuwingsborden plaatsen;– permanent meten.

• Medewerkers zijn verplicht om:– de persoonlijke dosis straling te laten meten;– nauwkeurig alle voorschriften te volgen;– een medische keuring te ondergaan.

Gevaarlijke stoffen

87

Page 88: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

WERKEN MET STRALING WERKEN MET STRALING (VERVOLG)(VERVOLG)

• De verplicht aanwezige stralingsdeskundige:– houdt toezicht op de stralingsveiligheid en -hygiëne;– controleert medewerkers en materiaal op besmetting;– neemt zonodig extra maatregelen;– kan werkzaamheden stilleggen.

• Bij niet-ioniserende straling gelden de volgende veiligheidsmaatregelen:– instructie en informatie op toestellen;– werken volgens de instructies;– net langer dan toegestaan doorwerken;– houdt afstand.

Gevaarlijke stoffen

88

Page 89: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

ARBEIDSHYGIËNISCH ONDERZOEKARBEIDSHYGIËNISCH ONDERZOEK

– Oriënterend werkplekonderzoek:• Is er kans op blootstelling aan een bepaalde stof?• Aard van de blootstelling• Hoeveel mensen hebben kans op blootstelling?

Geeft antwoord op mogelijke risico’s en te nemen maatregelen

– Monitoring:• Metingen en registraties• Resultaten vergelijken met:

grenswaarden eigen bedrijfswaarden

• Gericht op gezondheidsbeheersing op werkplek

Gevaarlijke stoffen

89

Page 90: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

ARBOWET - GEZONDHEID WERKNEMERSARBOWET - GEZONDHEID WERKNEMERS

– Werkgever moet werknemers in de gelegenheid stellen zich periodiek medisch te laten onderzoeken

– Periodiek gezondheidskundig onderzoek:– op vrijwillige basis– tijdig schade onderkennen en beperken/wegnemen– soms verplicht (bv bij werken met asbest, straling en bestrijdingsmiddelen,

gebruik ademluchtapparatuur).

– Arbeidsgezondheidsonderzoek voorafgaand aan specifieke werkzaamheden (functiekeuring) verplicht (bv ademluchtapparatuur, werken met onderdruk/overdruk)

Gevaarlijke stoffen

90

Page 91: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

Etikettering en signalering

Hoofdstuk 4

Etikettering en signalering

Page 92: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

SIGNALERING/ETIKETTERINGSIGNALERING/ETIKETTERING

– Signalering van gevaar op de werkvloer:

• Zodanig aanbrengen, dat deze wordt opgemerkt• Zodanig vormen, dat de betekenis duidelijk is• Zo min mogelijk tekst

– Etikettering van gevaarlijke stoffen:

• Grote verscheidenheid stoffen• Risico’s inschatten om juiste maatregelen te nemen

Etikettering en signalering

92

Page 93: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

ELKE STOF IN EEN CATEGORIEELKE STOF IN EEN CATEGORIE

– Etiket– Goed zichtbaar– Gemakkelijk leesbaar– In het Nederlands– Aanduidingen:

• Naam stof• Gevaarssymbool/symbolen• Bijzondere gevaren• Veiligheidsaanbevelingen

– WMS: kleinverpakking– Vervoer: vervoerscodering (ADNR)

Etikettering en signalering

93

Page 94: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

(licht)ontvlambaar

explosief

bijtend

oxiderend

schadelijkirriterend

(zeer) giftig

milieu-schadelijk

klein chemisch afval

Etikettering en signalering

94

Page 95: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

956652_700

Nieuwe gevaarsymbolen

GHS01: Explosiegevaar

GHS02: Brandgevaarlijk

GHS03: Brandbevorderend

GHS04: Houder onder druk

GHS06: Giftig

GHS05: Bijtend

GHS07: schadelijk (minder giftig)

GHS08: lange termijn gezondheidsschadelijk

GHS09: Milieugevaarlijk

Etikettering en signalering

Page 96: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

NIEUWE SYMBOLEN VOOR:NIEUWE SYMBOLEN VOOR:

– Carcinogeen (kankerverwekkend)

– Teratogeen (functiestoornissen ongeboren kind)

– Mutageen (erfelijke eigenschappen veranderen)

Etikettering en signalering

96

Page 97: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

GEVARENDIAMANT (grootverpakkingen)GEVARENDIAMANT (grootverpakkingen)

reactiviteitinstabiliteit

brandgevaar

gezondheids-gevaar

Bijzondere aanduidingen

1

2

0w

Etikettering en signalering

97

Page 98: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

CHEMIEKAART CHEMIEKAART acetonaceton

Etikettering en signalering

98

Page 99: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

SIGNALERINGSIGNALERING

– Verplicht op werkvloer, geregeld in Arbowet/besluiten

– Vijf groepen:

• verbod

• gebod

• waarschuwing

• Veiligheidsvoorziening

• mededeling

Tijdelijke markering:

Etikettering en signalering

99

Page 100: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

Elektriciteit

Hoofdstuk 5

Elektriciteit

Page 101: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

GEVAREN BIJ GEBRUIK ELEKTRICITEITGEVAREN BIJ GEBRUIK ELEKTRICITEIT

– Stroomdoorgang door menselijk lichaam

– Verwonding door vuur

– Letsel van val ten gevolge van elektriciteit

– Brand/explosie

VEILIGE INSTALLATIEals gevaren er niet zijn of

tot een minimum worden beperkt

Elektriciteit

101

Page 102: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1026652_700

VEILIGHEID BIJ ELEKTRICITEITVEILIGHEID BIJ ELEKTRICITEIT

• ongevallen

- weerstand kleiner : stroomsterkte groter - stroomsterkte groter : warmteontwikkeling groter

Elektriciteit

Page 103: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1036652_700

Stroomdoorgang kan dodelijk zijn!

De grootte en aard van het letsel is afhankelijk van: - weg van stroom door lichaam - aanrakingsoppervlak - stroomsterkte - tijd stroomdoorgang - soort en hoogte spanning - lichamelijke conditie

Elektriciteit

Page 104: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1046652_700

STROOMSTERKTESTROOMSTERKTE

0,2 - 2 mA licht prikkelend gevoel

2 mA - 10 mA sterk wordende pijnlijke spierkramp

10 - 20 mA grensstroomsterkte; onder spanning staande delen kan je niet meer loslaten

>20 mA ademhaling wordt belemmerd;snelle hulp is nodig om verstikkingte voorkomen

100 mA hartfibrillatie is dodelijk als niet direct wordt ingegrepen (directe elektrocutie)

Elektriciteit

Page 105: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1056652_700

STROOMSTERKTE FATAALSTROOMSTERKTE FATAAL

Afhankelijk van:• huidweerstand;• aanrakingsoppervlak;• standplaats;• soort en hoogte spanning

veilige spanning is• maximaal 120 V• maximaal 50 V ~

Elektriciteit

Page 106: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1066652_700

VEILIGHEIDSMAATREGELEN:VEILIGHEIDSMAATREGELEN:

• alleen handelingen door deskundigen• VOP = voldoende onderricht persoon

• gebruik "veilige spanning" (in besloten ruimten);• veiligheidsaarding van uitwendig metalen omhulsel

aarding steigers;• bij bouwwerken aardlekschakelaar in elektrische

voeding (aanspreekstroom 30 mA);• aarding van metalen werkplaats- en opslagcontainers;• deugdelijke kabels (mechanische bescherming).

Elektriciteit

Page 107: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1076652_700

VEILIGHEIDSMAATREGELEN (vervolg):VEILIGHEIDSMAATREGELEN (vervolg):

• fysieke afscherming;• isolatie;• dubbele isolatie;• aardlekbeveiliging;• lage spanningen; • veiligheidstransformator;• jaarlijkse controle.

dubbel geïsoleerd

Elektriciteit

Page 108: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1086652_700

STATISCHE ELEKTRICITEITSTATISCHE ELEKTRICITEIT

• Risico bij:• slecht geleidende stoffen;• geïsoleerde (niet-geaarde) opstelling.

• oplading door wrijving• vonkoverslag als elektrische lading niet kan weglekken

via aardleiding .

Elektriciteit

Page 109: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1096652_700

preventieve maatregelen zijn:

• toevoegen anti-statische dope (ASA);• beperken stroomsnelheid;• goede aarding leidingen, apparatuur, tanks;• valhoogte in opslagvat beperken;• hogedrukspuit aarden;• toepassen inert gas (bijvoorbeeld stikstof);• aansluiten op aardleidingnet;• verhogen luchtvochtigheid bij droge stof.• draag altijd antistatisch schoeisel, kleding

Elektriciteit

STATISCHE ELEKTRICITEITSTATISCHE ELEKTRICITEIT

Page 110: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

GEVAREN DOOR ELEKTRICITEITGEVAREN DOOR ELEKTRICITEIT

– Gevaar van installaties/machines/apparatuur/gereedschap:• Niet in orde/verkeerd behandeld

– Veel ongevallen:• Defecte en ondeugdelijke machines/toestellen/leidingen• Slechte of ontbrekende aardverbindingen• Foutieve aanleg of montage• Onwillekeurige aanraking onder spanning staande delen

Elektriciteit

110

Page 111: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

Brand- en explosiegevaar

Hoofdstuk 6

Brand- en explosiegevaar

Page 112: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1126652_700

5 componenten voor brand

Brand- en explosiegevaar

Page 113: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1136652_700

RISICO’S VAN BRANDRISICO’S VAN BRAND

• vlampunt;• explosiegrenzen;• zuurstofgehalte;• reactiebevordering;• reactie met water;• zelfontbranding;• brandbevorderende stoffen.

Brand- en explosiegevaar

Page 114: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1146652_700

TYPE BRAND:TYPE BRAND:

Vaste stof

Vloeistof

Gas

Metaal

Brand- en explosiegevaar

Page 115: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

VLAMPUNT:VLAMPUNT:

1156652_700

• bij vloeistoffen en dampen• temperatuur waarbij de

damp (in juiste mengverhouding met omgevingslucht) kan worden ontstoken

(met bv. aansteker, lucifer)

Brand- en explosiegevaar

Page 116: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

EXPLOSIEGRENZENEXPLOSIEGRENZEN

• bij gas, stof (stofexplosie)• volumepercentage gas of stof

dat (in juiste mengverhouding met omgevingslucht) kan exploderen

(ontsteking door vlam, vonk)

elk gas heeft eigen explosiegebied

1166652_700

Brand- en explosiegevaarBrand- en explosiegevaar

Page 117: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1176652_700

• gas- en oliewinninginstallaties;

• raffinaderijen;

• overlaadstations;

• opslag brandbare stoffen;

• graansilo’s.

Brand- en explosiegevaar

Explosie gevaarlijke omgevingenExplosie gevaarlijke omgevingen:

Page 118: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1186652_700

In explosiegevaarlijke omgevingen is het strengverboden om:

• zonder toestemming te betreden;

• zonder toestemming materialen en middelen meete nemen die een gevaar kunnen opleveren;

• zonder werkvergunning werkzaamheden uit te voeren.

Brand- en explosiegevaar

Explosie gevaarlijke omgevingenExplosie gevaarlijke omgevingen:

Page 119: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1196652_700

Blussen door middel van:

• natte blusstoffen• water, schuim en AFFF

• droge blusstoffen• zand en bluspoeder

• gasvormige blusstoffen• kooldioxide (CO2) ook wel

koolzuursneeuw

Brand- en explosiegevaar

BLUSSTOFFENBLUSSTOFFEN

Page 120: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1206652_700

BLUSSTOFFENBLUSSTOFFEN

Water (stoom) - koelende werking zuurstofverdringing

Schuim - zuurstofafsluiting

Zand - zuurstofafsluiting en koelend

Bluspoeder - negatieve katalyse

CO2 - zuurstofverdringing

AFFF - zuurstofafsluiting

Brand- en explosiegevaar

Page 121: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1216652_700

Wat als……?

• Zorg voor eigen veiligheid• Meld de brand• Waarschuw mensen in de omgeving• Doe deuren en ramen dicht• Breng mensen in veiligheid

Onderneem alléén een bluspoging als het veilig kan

Brand- en explosiegevaar

Page 122: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

Werken in besloten ruimten

Hoofdstuk 7

Werken in besloten ruimten

Page 123: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1236652_700

BESLOTEN RUIMTENBESLOTEN RUIMTEN

Eigenschappen:

• erg klein;

• moeilijk te ventileren;

• kleine in- en uitgangen;

• slecht verlicht;

Voorbeelden:

• opslagtanks;

• reactieketels;

• kelders;

• riolen;

• liftschachten;

• putten/sleuven.

Werken in besloten ruimten

Page 124: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1246652_700

RISICO’S BESLOTEN RUIMTENRISICO’S BESLOTEN RUIMTEN

• brand en explosie

• gevaarlijke stoffen

• zuurstoftekort

• elektrocutie

• vallen en struikelen

Werken in besloten ruimten

Maatregelen:• voorbereidende werkzaamheden• tijdens het werk

Page 125: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1256652_700

VOORBEREIDENDE WERKZAAMHEDENVOORBEREIDENDE WERKZAAMHEDEN

• organiseren;

• toezicht en verblijfsduur;regelen: veiligheidswacht

• metingen verrichten.

Werken in besloten ruimten

• zuurstof : 19-21%

• explosiegevaar : < 10% LEL

• giftige stoffen : < grenswaarde

Page 126: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1266652_700

MAATREGELEN TIJDENS HET WERKMAATREGELEN TIJDENS HET WERK

• bereikbaarheid en vluchtmogelijkheid

• ventileren

• specifieke maatregelen nodig bij:• lassen;• verven;• overige bijzondere werkzaamheden

Controle via werkvergunning

Werken in besloten ruimten

Page 127: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1276652_700

GRAAFWERKZAAMHEDENGRAAFWERKZAAMHEDEN

Maatregelen vooraf:

• melden bij het KLIC

• geldige graafvergunning

• eventueel opspoorapparatuur gebruiken

Begin met:

• proefsleuf graven(binnen 1,5 meter van opgegeven locatie)

• afwijkingen van leidingen en kabels melden.

• graven met machine met een niet-getande graafbak

• denk aan opstelling van machines

• ook een sleuf kan worden beschouwd als besloten ruimten

• houdt rekening met instortingsgevaar!

• neem de juiste voorzorgsmaatregelen!

Werken in besloten ruimten

Page 128: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1286652_700

Isoleren van leidingenmet behulp van een steekflens (zo dicht mogelijk bij de besloten ruimte!)

STEEKFLENSSTEEKFLENS

Werken in besloten ruimten

Page 129: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

RISICOBRONNEN EN WERKVERGUNNINGRISICOBRONNEN EN WERKVERGUNNING

Risico’s:

– Het werk, het gereedschap, het materiaal

– processen (inhoud/soort)

– beheersen door werken volgens voorwaarden vergunning

– Wat is de invloed van uw werkzaamheden op uw omgeving

– Wat is de invloed van uw omgeving op uw werkzaamheden

Doel van werkvergunning: goede voorbereiding van risicovol werk

Een werkvergunning is een bedrijfsregel, geen wettelijke verplichting

Werken in besloten ruimten

129

Page 130: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

AANVRAAG WERKZAAMHEDEN(In te vullen door aanvrager)

Locatie / equipment nr.:

Afdeling:

Omschrijving van het werk:

Werkwijze:

monteren/demonteren hakken/boren openen installaties slijpen betreden besloten ruimte hogedruk spuiten branden/gutsen/lassen gritstralen röntgen/stralingswerk graven handmatig/machinaal hijsen instrumentatie/Electrical

Toegepaste gereedschappen:

Toegepaste voertuigen / equipment:

Gepland aantal uitvoerenden : personen

Geplande begindatum :

Geplande einddatum :

Werktijd van tot

Bijzondere vergunningen van toepassing:

Hottap Graafvergunning

Pluglas

Werken in besloten ruimten

130

Page 131: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

MAATREGELEN TE NEMEN DOOR VERSTREKKENDE AFDELING(In te vullen door verstrekker/area operator)

Welk product bevat of heeft de apparatuur/leiding bevat?

Invloed van naburige werkzaamheden:

Nodig Gereed flenzen labelen

systeem spoelen

systeem aftappen

systeem stomen

systeem inblokken

systeem afsteken

systeem afkoppelen

systeem drukvrij maken

systeem productvrij maken

omgeving controleren op tox. en/of agress. stoffen

omgeving controleren op brandbaar materiaal

apparatuur elektrisch blokkeren (nr./handtekening )

apparatuur elektrisch vrijschakelen (nr./handtekening )

apparatuur mechanisch blokkeren (hoe? )

besloten ruimte conditierapport (nr. )

verzamelplaats

milieueschermende maatregelen

(t.w. )

Speciale operationele aandachtspunten:

Mogelijke risico’s:

GASMETINGEN

continu

Nodig meting

Datum

Tijd

Zuurstof % O2

Explosiviteit % LEL

Toxische stoffen ppm

Type meting

Paraaf

Werken in besloten ruimten

131

Page 132: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

MAATREGELEN TE NEMEN DOOR HOUDER(In te vullen door aanvrager)

Te nemen voorzorgsmaatregelen:putten goten en/of riolen afdekken binnen 30 meter

vonkafscherming plaatsen

werkplek afzetten

mangatwacht inzetten

brandwacht inzetten

brandwaterslang gereed met straalpijp

aanvullende brandblusmiddelen (t.w. )

werkplek en/of werkstuk nat houden

werkplek beveiligen tegen valgevaar

(t.w. )

ventilatie

Aanvullende persoonlijke beschermingsmiddelen:ruimzicht/zuurbril

gelaatscherm

valbescherming

hand/arm bescherming (t.w. )

beschermende kleding (t.w. )

vluchtmasker binnen handbereik

Persoonlijke gasalarmering (t.w. )

gebruik adembescherming

filtermasker (type )

verse lucht kap

persluchtmasker

Extra eisen (in te vullen door verstrekker):

Werken in besloten ruimten

132

Page 133: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

BEKRACHTIGINGRisico Categorie:

Risico analyse (nr. )

De kolommen “Aanvraag werkzaamheden” en “Maatregelen te nemen door houder” zijn juist ingevuld:

Aanvrager

Naam: Firma:

Telefoon:

Datum: Handtekening:

Principe toestemming bijzondere werkzaamheden: n.v.t.

Operationeel beheerder

Naam:

Datum: Handtekening:

Vergunning mede beoordeeld: n.v.t.

Mede ondertekenaar

Naam: Afdeling:

Datum: Handtekening:

Vergunning is voorbereid: n.v.t.

Vergunning voorbereider

Naam:

Datum: Handtekening:

Het werk kan veilig uitgevoerd worden en beheersmaatregelen zijn doorgesproken met vergunninghouder:

Verstrekker

Naam:

Datum: Handtekening:

Akkoord met opgelegde eisen en draagt zorg voor uitvoering volgens de vergunningsvoorwaarden:

Houder

Naam: Firma:

Datum: Handtekening:

Houder na overdracht

Naam: Firma:

Datum: Handtekening:

Verlenging maximaal 1 week geldig

Hoog Laag

Verstrekker Houder

Datum Naam Paraaf Naam Paraaf

Werken in besloten ruimten

133

Page 134: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

Algemene werkplekeisen

Hoofdstuk 8

Algemene werkplekeisen

Page 135: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1356652_700

STRUIKELEN, UITGLIJDEN EN VERSTAPPENSTRUIKELEN, UITGLIJDEN EN VERSTAPPEN

Oorzaken: - niet-egale ondergrond

- gladde ondergrond

- hoogteverschil

- beperking menselijk lichaam

Preventie: - aanpak bij de bron

- scheiden van mens en gevaar

- markeringen

- persoonlijke bescherming/gedrag

Algemene werkplekeisen

Page 136: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1366652_700

GEVAREN BIJ SLOOPWERKZAAMHEDENGEVAREN BIJ SLOOPWERKZAAMHEDEN

• verstappen en struikelen;

• uitstekende constructiedelen;

• werken op hoogte;

• instabiliteit bij sloopfront;

• vallend sloopmateriaal;

• instorting;

• vrijkomen gevaarlijke stoffen;

• lawaai.

Algemene werkplekeisen

Page 137: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1376652_700

VEILIGHEIDSMAATREGELEN BIJ SLOOPWERKZAAMHEDEN

• persoonlijke valbeveiliging gebruiken

• rekening houden met draagkracht van overblijvende

constructie

• zonder specifiek plan niet boven of onder elkaar werken

• gebruik stortkokers

• persoonlijke beschermingsmiddelen; helm,

• veiligheidsschoenen, overall, adembescherming,

• gehoorbescherming gebruiken

• inventariseren concentratie gevaarlijke stoffen

(bv. asbestinventarisatie)

Algemene werkplekeisen

Page 138: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1386652_700

ELEKTRISCH LASSENELEKTRISCH LASSEN

Mogelijke gevaren:

• elektrocutie;

• brand en explosie door hittevorming en wegspringende

spetters;

• verbranding van de huid door vrijkomende UV-straling;

• verbranding van het hoornvlies door vrijkomende UV- straling;

• verblinding van de ogen door vrijkomende infrarood straling;

• warmtestraling;

• vergiftiging door lasrook;

• longaandoeningen door inademen van lasrook;

• verkeerde werkhouding.

Algemene werkplekeisen

Page 139: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1396652_700

ELEKTRISCH LASSENELEKTRISCH LASSEN

Veiligheidsmaatregelen

• spanningverlagend relais (in besloten ruimten verplicht);

• persoonlijke bescherming:- laskap - lasschort- laskleding - veiligheidsschoenen- luchtgeventileerde laskap;

• lasgordijnen voor bescherming van personen in de omgeving

tegen UV en infraroodstraling;

• plaatselijke afzuiging van lasrook;

• ruimtelijke ventilatie;

• blusmiddelen onder handbereik;

• werkvergunningensysteem indien vereist.

Algemene werkplekeisen

Page 140: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1406652_700

AUTOGEEN LASSEN, SNIJDEN EN BRANDENAUTOGEEN LASSEN, SNIJDEN EN BRANDEN

Gevaren en risico’s:

• geraakt worden door spetters gloeiend materiaal;

• brand door brandbaar materiaal dat vlam vat;

• vlamterugslag;

• lekkage van gas en zuurstof;

• sommige gassen zoals propaan zijn zwaarder dan lucht

en blijft hangen in putten, uitgravingen en kelders.

Algemene werkplekeisen

Page 141: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1416652_700

AUTOGEEN LASSEN, SNIJDEN EN BRANDENAUTOGEEN LASSEN, SNIJDEN EN BRANDEN

Veiligheidsmaatregelen:

• draag de juiste beschermende kleding;

• verwijder eerst de brandbare materialen in je omgeving of dek ze af;

• gebruik van vlamdover in de slang tussen acetyleenfles en brander;

• terugstroombegrenzers op gas en zuurstofslang van brander;

• wees bedacht op lekkage van gas en zuurstof in laaggelegen

werkomgeving;

Algemene werkplekeisen

Page 142: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

142

• slangbreuk beveiliging toepassen;

• continue gas meten;

• acetyleenfles rechtopstaand gebruiken of minimaal onder een

hoek van 30 graden;

• plaatselijke afzuiging van lasrook en gassen;

• ruimtelijke ventilatie.

• blusmiddelen onder handbereik;

• werkvergunningensysteem indien vereist.

Algemene werkplekeisen

Veiligheidsmaatregelen (vervolg):

AUTOGEEN LASSEN, SNIJDEN EN BRANDENAUTOGEEN LASSEN, SNIJDEN EN BRANDEN

6650_700

Page 143: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1436652_700

WERKEN IN KOUWERKEN IN KOU

Gevaren:

• versnelde afkoeling met gevolg:

• bevangen raken door de koude;

• bevriezingsverschijnselen;

• veel materiaal niet veilig te gebruiken.

Maatregelen hiertegen zijn:• warmteondergoed en isolerende kleding dragen;

• op beschutte werkplek je werk uitvoeren;

• nooit in tocht werken;

• geschikt gereedschap gebruiken;

• op tijd extra pauzes inlassen;

• afwisselen met collega’s.

Algemene werkplekeisen

Page 144: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1446652_700

WERKEN IN WARMTEWERKEN IN WARMTE

Gevaren:

• bevangen raken en flauwvallen;

• onvoldoende afvoer van

lichaamswarmte;

• verlies van lichaamsvocht.Maatregelen hiertegen zijn:

• voldoende pauzes inlassen;

• afwisselen met collega’s;

• op tijd voldoende drinken;

• ademende werkkleding gebruiken;

• hittewerende werkkleding gebruiken.

Algemene werkplekeisen

Page 145: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1456652_700

WERKEN MET HOGE DRUKWERKEN MET HOGE DRUKGevaren:

• openbarsten van leidingen;

• geraakt worden door wegschietende onderdelen;

• onbevoegd en onbekwaam werken met hoge druk machine

zoals industriële hoge druk reinigers.

Maatregelen hiertegen zijn:

• voor ingebruikname installaties en machines testen;

• afpersen van installaties met vloeistof, meestal water;

• testen en afpersen met zo weinig mogelijk personeel en gebied

afschermen/afzetten;

• veiligheidsinstructies nauwkeurig opvolgen;

• alleen hiertoe opgeleid personeel inzetten.

Algemene werkplekeisen

Page 146: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

DEFINITIE ERGONOMIEDEFINITIE ERGONOMIE

Ergonomie volgens Arbowet: vooral gericht op het welzijn van de medewerker

Gezondheid van medewerkers beschermen door stellen van ergonomische randvoorwaarden:

- machines;- gereedschappen- gebruiksvoorwerpen- werkplek- omgevingsfactoren: geluid licht trillingen klimaat

Algemene werkplekeisen

146

Page 147: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

ARBOWETARBOWET

Arbeidssituatie en taak

aanpassen aan de

eigenschappen van de

werknemers

en niet andersom!

Algemene werkplekeisen

147

Page 148: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

MENS-MACHINESYSTEEMMENS-MACHINESYSTEEM

Werkplek is combinatie van twee zaken:

– Machines, gereedschappen, gebruiksvoorwerpen en werkplekomstandigheden daaromheen:• verlichting• geluid• klimaat• trillingen

– Mens met zijn:• lichamelijke belasting

inspanning beweging werkhouding

• geestelijke belasting

Algemene werkplekeisen

148

Page 149: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

7 FACTOREN, DIE ERGONOMIE WERKPLEK BEPALEN7 FACTOREN, DIE ERGONOMIE WERKPLEK BEPALEN

1. Tillen

2. Zitten en staan

3. Geluid

4. Klimaat

5. Trillingen

6. Verlichting

7. Lichamelijke en mentale belasting

Algemene werkplekeisen

149

Page 150: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

TILLENTILLEN

– Belastende factor in veel beroepen

– Minste belasting:• rug recht• massa boven rug

– In praktijk:• tillen last vóór lichaam

– Belastbaarheid spier/skeletsysteem individueel verschillend:• leeftijd• geslacht• lichaamsbouw• getraindheid:

bewustwording belastingen tilinstructie

Algemene werkplekeisen

150

Page 151: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

TILINSTRUCTIETILINSTRUCTIE

Plan maken Benen in spreid-stand, voeten 45

graden naar buiten

Knieën buigen,rug recht houden

Vanuit staande positiebeginnen met lopen

Algemene werkplekeisen

151

Page 152: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

MAATREGELEN TER BEPERKINGMAATREGELEN TER BEPERKINGVAN TILBELASTINGVAN TILBELASTING

– Mechanisering/hulpmiddelen

– Verminder gewicht

– Organisatie werk

– Meer mensen

– Niet zittend tillen

– Beperk tilhoogte

– Beperk verplaatsingsafstand

Algemene werkplekeisen

152

Page 153: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

ZITTENZITTEN

– Langdurig zitten is belastendstatische belasting van bekken, wervelkolom, schouder, gordel

– Afwisseling voorkomt klachten• lopen/staan/zitten/verschillende zithoudingen

– Optimale zithouding:• goede ondersteuning benen• goede stand rug• ontlasting schouders• mogelijkheid kiezen andere houdingen

Algemene werkplekeisen

153

Page 154: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

STAANSTAAN

Alleen, indien:• Onvoldoende beenruimte om te zitten• Vaak reiken (hoog, laag, ver)• Gescheiden werkplekken (vaak heen en weer lopen)• Neerwaartse krachten (verpakkingswerkzaamheden)

Gebruik:• Stasteun:

vangt 60% lichaamsgewicht op ontlast benen/voeten

Algemene werkplekeisen

154

Page 155: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

GELUIDGELUID

– Lichamelijke effecten:

• verhoogde bloeddruk• gestoorde ademhaling• gestoorde stofwisseling• tragere bloedcirculatie• tragere spijsvertering• hoofdpijn• gespannen spieren• moeheid• nervositeit• verminderde waakzaamheid

Algemene werkplekeisen

155

Page 156: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

GELUID GELUID (VERVOLG)(VERVOLG)

– De grootte van het blijvende gehoorverlies is afhankelijk van:

• totale blootstellingstijd

• duur van blootstelling

• duur van rustperiode tussen blootstelling (beschadiging in het begin omkeerbaar)

• sterkte van het lawaai

• frequentiespectrum van het lawaai (hoge tonen schadelijker dan lage)

• continuïteit van het geluid

Algemene werkplekeisen

156

Page 157: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_740

157

GELUID (VERVOLG)GELUID (VERVOLG)

Optellen van twee geluidsbronnen.

• Een verdubbeling van de afstand tot de geluidsbron geeft een vermindering van 6 dB(A).

Algemene werkplekeisen

6650_700

Page 158: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_740

158

Maatregelen om geluidhinder te voorkomen in volgorde van prioriteit:1. niveau van de geluidsbron verlagen;2. geluidsbron afschermen;3. geluidtrillingen dempen;4. persoonlijke gehoorbescherming.

Blz 135

Geluid (vervolg)Geluid (vervolg)

Algemene werkplekeisenAlgemene werkplekeisen

Page 159: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

De werkgever moet tegen geluid de volgende maatregelen nemen:– vanaf 80 dB(A):

• mogelijkheid tot gehooronderzoek;• gehoorbescherming uitreiken.

– vanaf 85 dB(A):• beheersplan;• maatregelen;• waarschuwingsborden.

6650_700

Geluid (vervolg)Geluid (vervolg)

Algemene werkplekeisenAlgemene werkplekeisen

159

Page 160: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

TRILLINGENTRILLINGEN

– Veroorzaken stotende verplaatsingen van het gehele lichaam of gedeelten daarvan

– Grootte van verplaatsing bepaalt het gevolg

– Gevolgen

– Trillingen

Algemene werkplekeisen

160

Page 161: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

TRILLINGEN (vervolg)TRILLINGEN (vervolg)

– 4 - 9 Hz: algemeen onwel 13 - 20 Hz: hoofdpijn 4 - 14 Hz: buikpijn

Algemene werkplekeisen

161

• Fysieke trillingen:– hand- en armtrillingen bij gebruik handgereedschap;– lichaamstrillingen door een voertuig, installatie of

bewegend vloer.

Page 162: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

TRILLINGEN (vervolg)TRILLINGEN (vervolg)

• Klachten door hand- en armtrillingen:– pijn;– beschadiging bloedvaten en gewrichten;– gevoelloze vingertoppen;– “witte vingers”.

• Klachten door lichaamtrillingen:– maagklachten;– rugklachten;– vermoeidheid;– hoofdpijn;– spierpijn;– verminderde concentratie;– aandoeningen evenwichtsorgaan

6650_700

Algemene werkplekeisen

162

Page 163: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

MAATREGELEN TEGEN BLOOTSTELLING AAN TRILLINGENMAATREGELEN TEGEN BLOOTSTELLING AAN TRILLINGEN

Algemene werkplekeisen

163

• Maatregelen tegen trillingen:– aandacht bij aanschaf machines;– aanbrengen van dempers of isolatie;– toepassen alternatieve technieken;– beperken van blootstellingduur .

• Klimaat op de werkplek wordt bepaald door:– omgevingstemperatuur;– stralingswarmte;– luchtvochtigheid;– hinderlijke luchtbewegingen.

Page 164: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

KLIMAATKLIMAAT

– Beheersen, zodat we ons behaaglijk voelen en optimale prestaties kunnen leveren

– Drie factoren bepalen een comfortabel klimaat:• Kleding:

Isolatie• Inspanning:

Afvoer warmte• Klimaat:

Vochtigheid (relatieve luchtvochtigheid 40-60%) Temperatuur Luchtsnelheid (‘s winters < 0,15 m/s en ‘s zomers < 0,25 m/s)

Algemene werkplekeisen

164

Page 165: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

Maatregelen om het werkcomfort te verbeteren zijn:

– temperatuur behaaglijk en gelijkwaardig en aangepast aan de fysieke inspanning te houden;

– geen hinderlijke luchtbeweging;– verstrekken pbm’s;– vochtbalans ruimte op peil houden.

6650_700

KLIMAAT (vervolg)KLIMAAT (vervolg)

Algemene werkplekeisen

165

Page 166: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

VERLICHTINGVERLICHTING

– Waarnemen kleine details vereist hogere verlichtingssterkte

– Verlichtingssterkte in lux

– Lampen gaan minder licht geven– bij vervuiling– bij veroudering

– Ouderen hebben meer licht nodig dan jongeren

– Contrast niet te groot (verhouding licht : donker)

Algemene werkplekeisen

166

Page 167: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

Bij verlichting op de werkplek rekening houden met:

– hoe kleiner de voorwerpen waarmee wordt gewerkt, hoe meer licht;

– oudere werknemers hebben meer licht nodig;– contrasten mogen niet te groot zijn;– weerspiegeling moet voorkomen worden;– nieuwe lampen geven meer licht;– lichtsterkte moet voldoen aan de wetgeving.

6650_700

Algemene werkplekeisen

VERLICHTINGVERLICHTING

167

Page 168: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

INSPANNINGINSPANNING

– Fysiek en/of geestelijk

– Rustperiode nodig• herstel spieren/bloedsomloop

– Statische belasting• voortdurend aanspannen van de spieren belemmert doorbloeding

blessures, letsel

– Dynamische overbelasting• spieren regelmatig spannen/ontspannen vraagt energie• algemene lichamelijke vermoeidheid

- Mentale overbelasting• geestelijke spanning• werkdruk en persoonlijke capaciteit

Algemene werkplekeisen

168

Page 169: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

• Risicovolle werkomstandigheden die lichamelijk klachten veroorzaken zijn:– te lange duur van de inspanning;– langdurig zitten of staan;– verkeerde houding;– blootstelling aan trillingen;– terugkerende handelingen;– bovenmatige inspanning.

• Statische belasting veroorzaakt:– verminderde doorbloeding;– spierpijn of kramp;– chronische vermoeidheid.

Algemene werkplekeisenAlgemene werkplekeisen

INSPANNINGINSPANNING

169

Page 170: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

• Dynamische belasting is minder slecht dan statische belasting, maar kan toch de volgende gevolgen hebben:– vermoeidheid;– spierpijn;– letsel.

• Mentale belasting wordt veroorzaakt door:– werkdruk;– taak versus capaciteiten;– relatie met collega’s;– hiërarchische relatie;– fysische arbeidsomstandigheden;– werk(on)zekerheid;– infrastructuur en uitrusting.

INSPANNINGINSPANNING

Algemene werkplekeisenAlgemene werkplekeisen

170

Page 171: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

Hijs- en hefwerktuigen

Hoofdstuk 9

Hijs- en hefwerktuigen

Page 172: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1726652_700

HIJSENHIJSEN

• manueel;• hulpmiddelen (takels e.d.);• mobiele hulpmiddelen (steekwagen, vorkheftruck);• hijskranen.

Voorbeelden:• mobiele kraan;• portaalkraan;• auto laadkraan;• bouwkraan.

Hijs- en hefwerktuigen

Page 173: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1736650_700

REGELS VOOR HIJSWERKTUIGEN

• kraanboek aanwezig;

• hijstabellen en hijsgrafieken aanwezig;

• keuringscertificaten aanwezig.

Hijs- en hefwerktuigen

Page 174: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1746652_700

VEREISTEN VOOR BEDIENERS VAN HIJSWERKTUIGEN:VEREISTEN VOOR BEDIENERS VAN HIJSWERKTUIGEN:

• deskundigheidsbewijs STVT(verplicht voor torenkranen, mobiele kranen en heistellingen)

• registratieboekje(ervaring en geneeskundige verklaring)

Hijs- en hefwerktuigen

Page 175: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1756652_700

RISICO’S BIJ HIJSWERKTUIGENRISICO’S BIJ HIJSWERKTUIGEN

• personen binnen draaibereik;

• afstempelen;• zware lasten;• windkracht;• (naderend) onweer.

Hijs- en hefwerktuigen

Page 176: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1766652_700

• kettingwerk• staalkabels• touw• stroppen, lengen• en hijsbanden• haken en ogen• takelsLet op:

maximale werklast

hoeken van lengenmogelijke slijtage

HIJSGEREEDSCHAP

Hijs- en hefwerktuigen

Page 177: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1776650_700

Risico’s:• mechanische breuk van takel of van bevestigingspunt;• overbelasting.

Niet doen:• overbelasten;• vastmaken aan bordessen, railing en leidingwerk;• op de punt belasten;• niet zijdelings belasten.

Wel doen:• regelmatig controleren, zeker voor elk gebruik;• defecten direct melden.

TAKELS

Hijs- en hefwerktuigen

Page 178: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1786652_700

VORKHEFTRUCKSVORKHEFTRUCKS

• wettelijke verplichtingen;• voorzieningen;• veilig gebruik;• markering en keuring.

Hijs- en hefwerktuigen

Page 179: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

179

Verboden • meerijden tenzij er een 2e zitplaats is;• personen te heffen tenzij speciale voorziening

aanwezig is;• hijsen tenzij juiste aanpassing aanwezig is;• het contragewicht te verzwaren;• te roken bij elektro-heftrucks.

Verplicht • de chauffeur moet goed zicht hebben;• gebruik van de veiligheidsgordel.

6652_700

Hijs- en hefwerktuigen

VORKHEFTRUCKSVORKHEFTRUCKS

Page 180: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

180

PALLETWAGENPALLETWAGEN

6652_700

• altijd op een vlakke ondergrondgebruiken;

• denk aan obstakels;

• zorg voor voldoende transportruimte.

Hijs- en hefwerktuigen

Page 181: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

Werken op hoogte

Hoofdstuk 10

Werken op hoogte

Page 182: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1826652_700

2,5 m

WERKEN OP HOOGTE

meer dan 2,5 m valgevaar

Werken op hoogte

Page 183: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

SCHUINE EN PLATTE DAKEN, GATEN IN VLOEREN EN WANDEN

Risico op vallen

– Gebruik loopplanken (hellend dak)– Gebruik valbeveiliging– Gebruik dakrandbeveiliging of vangnet (plat dak)– Dek gaten af met stevig materiaal– Breng markering aan op gevaarlijke plaatsen

Werken op hoogte

183

Page 184: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1846652_700

LADDERS:

• enkele ladder;

• opsteekladders;

• schuifladders;

• reformladders.

Gebruiksregels voor ladders:• in goede staat houden;

• niet verven;

• niet zelf repareren;

• zorgvuldig en goed opstellen;

• op de juiste wijze gebruiken.

Werken op hoogte

Page 185: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1856652_700

STEIGERS

Er geldt:

• streng verboden zelf te (ver)bouwen aan steiger;

• geen materiaal achterlaten;

• houdt de vloer stroef;

• gebruik geen los klimmateriaal op de steiger.

• let op de maximale belasting

• gebruik stortkokers voor afvoer materiaal

• gebruik de bouwlift veilig (personenlift of

goederenlift)

Werken op hoogte

Page 186: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1866652_700

Er gelden regels voor:Er gelden regels voor:

• kantplanken en leuningen

• inspectiewerk

• werkzaamheden

• hulpsteigers

• liften

• takels

Steigerkaart geeft veiligheidstatus aan.Geen steigerkaart of gebreken? Steiger niet betreden!

STEIGERS

Werken op hoogte

Page 187: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1876652_700

Risico = verplaatsbaarheid

Aandachtspunten bij het werken met rolsteigers:

• blokkeren wielen

• van binnenuit beklimmen

• denk aan gereedschap (kan vallen)

• sta niet op de schoren

• houd de steiger schoon

• niet verplaatsen als er iemand op staat

• verrijden op vlakke ondergrond door 2 personen

• gebruik de persoonlijke beschermingsmiddelen

Werken op hoogte

ROLSTEIGERS

Page 188: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1886652_700

Voorbeelden:• hangbrug;• hangsteiger;• eenmanswerkbrug.

Aandachtspunten bij het werken met hangsteigers zijn:

• vanaf windkracht 7 Bft niet mee werken;

• let op bedieningsorganen;

• bij storing niet verder werken maar (laten) repareren;

• nooit gebruiksklaar achterlaten;

• hulpmiddelen gebruiken voor communicatie,

vanaf 25 m verplicht (en als normale communicatie

niet mogelijk is)

HANGSTEIGERS

Werken op hoogte

Page 189: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1896652_700

HOOGWERKERS

Typen:- vast opgesteld- mobiel

Risico voor beknelling (schaararm) en omvallen

Daarom: - getraind/opgeleid personeel

- signalering maximum werklast

- specifieke gebruiksregels

vanaf windkracht 7 Bft, niet mee werken

Werken op hoogte

Page 190: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1906652_700

WERKBAKKEN

• alleen gebruiken als het echt niet anders kan;

• windkracht vanaf 7 Bft verboden;

• de kraanmachinist en persoon in de werkbak

moeten elkaar zien en verstaan;

• iedere persoon in de werkbak draagt een

harnasgordel (vast aan de werkbak);

• in- of uitstappen alleen toegestaan als werkbak op

stevige ondergrond staat

Werken op hoogte

Page 191: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

Handgereedschap

Hoofdstuk 11

Handgereedschap

Page 192: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1926652_700

EENVOUDIG HANDGEREEDSCHAP

Risico door:

• slecht onderhoud;

• slecht gebruik.

Handgereedschap

Page 193: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1936652_700

HANDGEREEDSCHAP MET ELEKTRISCHE AANDRIJVING

• elektrocutie

• verbranding (vonken)

Veilige spanning:• 50 V ~ (wisselspanning)•120 V = (gelijkspanning)

dubbel geïsoleerd

Risico door:

Handgereedschap

Page 194: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1946652_700

Aandachtspunten bij gebruik

• gebruik met maximale werkdruk;

• geleider leeg bij plaatsen lader;

• nagels/nieten aangepast aan apparaat.

Mogelijke risico’s:

• wegschieten van de nagel;

• terugslaan van de nagel;

• doorboren van het werkstuk.

Handgereedschap

NIETMACHINE

Page 195: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1956652_700

Aandachtspunten bij het gebruik

• beschermkap moet snijdend deel van de

zaag volledig afschermen (vast aan het frame

en scharnierend deel aan geleider);

• automatische beschermkap over snijdend

deel van de zaag;

• spouwmes aangepast aan diameter en dikte

van de zaag.

Handgereedschap

HANDCIRKELZAAG

Page 196: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1966652_700

Aandachtspunten bij het gebruik:

• bedieners minimaal 18 jaar oud;

• opleiding met toets gehad hebben;

• voorgeschreven PBM gebruiken;

• stilstand ketting bij stationair toerental;

• kettingrem binnen 0,15 sec werken;

• CE markering.

KETTINGZAAG

Handgereedschap

Page 197: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1976652_700

HANDGEREEDSCHAP MET PNEUMATISCHE AANDRIJVING

• trillen

• geluid

dodemansknop en gehoorbescherming verplicht.

Risico door:

Handgereedschap

Page 198: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1986652_700

HANDGEREEDSCHAP MET HYDRAULISCHE AANDRIJVING

• oliedruk

• bevestigingen

dodemansknop en onderhoud verplicht.

Risico door:

Handgereedschap

Page 199: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

1996652_700

HANDSLIJPMACHINES

doorslijpschijvenafbraamschijven

Risico door: • rondvliegende delen;

• aanraken slijpschijf;

• uit elkaar springen van schijf;

• brand door vonken;

• geluid;

• verkeerd gebruik.

Handgereedschap

Page 200: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

Gereedschapsmachines

Hoofdstuk 12

Gereedschapsmachines

Page 201: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

2016652_700

GEREEDSCHAPMACHINES

Voorbeelden zijn:• Vast opgestelde boormachines

• let op: 'happen' in werkstuk

• Vast opgestelde slijpmachines• let op: uit elkaar vliegen slijpsteen

• Cirkelzagen• let op: snijgevaar

Gereedschapsmachines

Page 202: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

2026652_700

CIRKELZAGENCIRKELZAGEN

• universele cirkelzaagmachine;

• bouwcirkelzaag machine

(met noodstop en als extra eis

nulspanningschakelaar);

• voor machines met meerdere

bedieningsplaatsen gelden aanvullende eisen.

Gereedschapsmachines

Page 203: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

Persoonlijke beschermingsmiddelen

Hoofdstuk 13

Persoonlijke beschermingsmiddelen

Page 204: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

2046652_700

Gebruik persoonlijke

beschermingsmiddelen alléén

als het echt niet anders kan.

Persoonlijke beschermingsmiddelenbeschermen tegen:

de gevolgen van onveiligheid en ze voorkomen erger letsel

Persoonlijke beschermingsmiddelen

ALGEMEENALGEMEEN

Page 205: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

2056652_700

Fabrikant: zorg voor PBM’s • sterk• betrouwbaar • getest • CE-markering

Gebruiker:beheert ze, controleert ze, zorgtvoor veilige opslag en goed gebruik.

Persoonlijke beschermingsmiddelen

ALGEMEENALGEMEEN

Page 206: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

2066652_700

Drie belangrijke wettelijke eisen ten aanzienvan persoonlijke beschermingsmiddelen:

Doeltreffende bescherming

Ergonomisch verantwoord

Goede gebruiksaanwijzing in het Nederlands

Persoonlijke beschermingsmiddelen

ALGEMEENALGEMEEN

Page 207: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

2076652_700

afhankelijke adembescherming,

bijvoorbeeld een filterbusmasker.

onafhankelijke adembescherming,bijvoorbeeld persluchtapparatuur verseluchtkap

LET OP GEBRUIKSREGELS

Omgevingsluchtfilteren

Zuurstofconcentratie < 19%Bijzondere stofOverschrijding grenswaarde

Persoonlijke beschermingsmiddelen

ADEMBESCHERMINGADEMBESCHERMING

Page 208: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

INDELING NAAR STOF- EN STOFFILTERKLASSEINDELING NAAR STOF- EN STOFFILTERKLASSE

Stof-klasse

2a

2b

2c

Omschrijving

Inert zwevend stof met een MAC-waarde van 10 mg/m3 behalveasbest

Schadelijke stof met een MAC-waarde van 0,1 tot 10 mg/m3

behalve asbest

Giftige stof met een MAC-waardevan < 0,1 mg/m3, waaronderasbest, carcinogene stoffen,sporen, virussen, bacteriën,proteolytische enzymen en bijbesluit aangewezen stoffen

Filter

P-1

P-2

P-3

Maximaleconcentratie

5x MAC-waarde

Snuitje:10x MAC-waardeHalfmasker:12 x MAC-waardeVolgelaatsmasker:16 X MAC-waarde

Alleen samen met vol-gelaatsmasker inzetten:200x MAC-waarde

Persoonlijke beschermingsmiddelen

208

Page 209: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

6650_700

INDELING GASFILTERTYPENINDELING GASFILTERTYPEN

Type Kleur Beschermt tegen:A Bruin organische dampen en oplosmiddelen

B Grijs zure gassen, zoals Cl2, H2S en HCN.

E Geel zwaveldioxide

K Groen ammoniak

Speciale filters

CO Zwart koolstofmonoxide

Hg Rood kwik(damp)

NO Blauw nitreuze dampen

Re Oranje reactorfilter, radioactief jodium

Persoonlijke beschermingsmiddelen

209

Page 210: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

2106652_700

boven 85 dB(A) verplicht!

GEHOORBESCHERMING

boven 80 dB(A) aanbevolen

watjes pluggen oordoppen otoplastieken gehoorkappen

wettelijk

Persoonlijke beschermingsmiddelen

Page 211: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

2116652_700

SOORTEN LICHAAMSBESCHERMING:

• hoofdbescherming;

• bescherming voor handen en armen;

• bescherming voor voeten;

• bescherming voor het lichaam.

Persoonlijke beschermingsmiddelen

Page 212: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

2126652_700

OOGBESCHERMING

• normale veiligheidsbril;

• ruim zichtbril;

• gelaatsscherm;

• lasbrillen en laskappen.

Persoonlijke beschermingsmiddelen

Page 213: VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid  voor Operationeel  Leidinggevenden

2136652_700

VALBEVEILIGING

• gebruik altijd een harnasgordel

(na valbelasting vernietigen);

• eventueel met remchute of nonchute

en vallijn

(na valbelasting controle).

Persoonlijke beschermingsmiddelen