VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid voor Operationeel Leidinggevenden
description
Transcript of VOL-VCA versie 4.3 Veiligheid voor Operationeel Leidinggevenden
6650_700
VOL-VCAversie 4.3
Veiligheid voor Operationeel Leidinggevenden
6650_700
Inhoud 1 Arbeidsomstandigheden en milieu 2 Arbo in de praktijk 3 Gevaarlijke stoffen 4 Etikettering en signalering 5 Elektriciteit 6 Brand- en explosiegevaar 7 Werken in besloten ruimten 8 Algemene werkplekeisen 9 Hijs- en hefwerktuigen10 Werken op hoogte11 Handgereedschap12 Gereedschapmachines13 Persoonlijke beschermingsmiddelen
Inhoudsopgave
6650_700
Hoofdstuk 1
Arbeidsomstandigheden en milieu
Arbeidsomstandigheden en milieu
6650_700
GRONDBEGINSELEN ARBOWETGRONDBEGINSELEN ARBOWET
– Zo goed mogelijk:• Veiligheid• Gezondheid• Welzijn
– Geen nadelige invloed vanuit arbeid, anders:• Gevaar bij bron bestrijden• Afschermen• Persoonlijke beschermingsmiddelen
– Redelijkerwijs haalbaar:• Technisch• Organisatorisch• Economisch
Arbeidsomstandigheden- en milieuwetgeving
4
56652_700
Arbeidsomstandigheden- en milieuwetgeving
• Arbowet doelvoorschriften• Arbobesluit toelichting
Hulpmiddel bij overheidstoezicht en – handhaving
• Arbocatalogus door werkgever en werknemers opgesteld
• Branche brochure informatie van arbeidsinspectie voor bedrijven
Europese regelgeving is opgenomen in nationale wetgeving
6650_700
Regels voor werk en rusttijden.
Maximale werktijd per dag en week.
Hoeveel uren werken en hoeveel uren rust.
Rekening houden met werknemer zijn zorgtaken in gezin.
Arbeidsomstandigheden- en milieuwetgeving
ARBEIDSTIJDENWETARBEIDSTIJDENWET
6
6650_700
BELEID VOEREN IS STRUCTURELE AANPAKBELEID VOEREN IS STRUCTURELE AANPAK VerplichtVerplicht voor elke ondernemingvoor elke onderneming
– Maatregelen om risico’s te verminderen
– Beleid realiseren, Plan van Aanpak
– Ziekteverzuim beleid voeren
– Verantwoordelijkheden en bevoegdheden vastleggen
– Beleid toetsen en aanpassen
Arbeidsomstandigheden en milieu
7
6650_700
PLAN VAN AANPAKPLAN VAN AANPAK
– Plan voor het verbeteren van Arbeidsomstandigheden
– Bevat o.a. Plannen over:
• Maatregelen voor risico-vermindering en ter voorkoming
• Concrete uitvoering maatregelen: Verantwoordelijkheden, middelen, werkwijze, eindlimiet
• Wijze van rapportage
– Betrokkenheid leidinggevenden belangrijk
Arbeidsomstandigheden en milieu
8
6650_700
VOORLICHTING EN ONDERRICHTVOORLICHTING EN ONDERRICHT..
– Werkgever verplicht te geven
– Werknemer verplicht te volgen
– Afgestemd op werknemer
– Niet alleen schriftelijk
– Vast en tijdelijk personeel
Arbeidsomstandigheden en milieu
9
6650_700
WERKOVERLEGWERKOVERLEG
– Samenwerking en overleg in:• Ondernemingsraad• Afdelingswerkoverleg
– Drie kenmerken:• Vindt regelmatig plaats• Is groepsactiviteit• Beïnvloeding van “onderaf” (werkvloer)
Arbeidsomstandigheden en milieu
10
6650_700
Toewijzen toezichthoudende taken aan leidinggevenden:– Toezicht op eigen personeel– Toezicht op personeel van andere leidinggevenden– Toezicht op bedrijfsmiddelen
Nodig:
– Geven van bevoegdheden en middelen
– Schriftelijk toewijzen:• Eén leidinggevende• Eén zelfde taak
– Toezicht op welke handelingen
– Toezicht op welke personen
– Toezicht op welke middelen en waar
Arbeidsomstandigheden en milieu
11
6650_700
GEVAAR VOOR ANDERE PERSONEN ZO VEEL MOGELIJK VOORKOMEN
– Werknemers van andere werkgevers
– Leveranciers goederen
– Bezoekers, voorbijgangers en omwonenden
– Onbevoegden, die zich toegang kunnen verschaffen
Arbeidsomstandigheden en milieu
12
6650_700
SAMENWERKENDE WERKGEVERSSAMENWERKENDE WERKGEVERS
– Meer werkgevers gelijktijdig op dezelfde locatie moeten samenwerken om de Arbowet na te leven
– Afspraken vooraf vastleggen in Arboprojectplan:• Wijze van samenwerken
• Te treffen voorzieningen
• Manier van toezicht
• Risico’s vanuit en naar omgeving en te nemen maatregelen
Arbeidsomstandigheden en milieu
13
6650_700
IN- EN UITLENEN VAN PERSONEELIN- EN UITLENEN VAN PERSONEEL
– Afspraken maken:• Wie geeft instructies?• Wie verzorgt voorlichting en onderricht?• Wie verstrekt PBM?
– Algemeen gesteld:• Wie geeft aanwijzingen?• Wie houdt toezicht?• Wie verstrekt middelen?
Deze personen zijn verantwoordelijk voor de naleving van deArbowet– Als leidinggevende vertegenwoordigt u uw werkgever, dus:
medeverantwoordelijk
Arbeidsomstandigheden en milieu
14
6650_700
ARBODESKUNDIGEARBODESKUNDIGE
– interne Arbodeskundige– preventiemedewerker– eventueel externe Arbodeskundige
Voor– RI&E– onderzoeken naar geluidsbelasting, klimaat, fysieke belasting en
gevaarlijke stoffen– periodiek gezondheidskundig onderzoek– begeleiding van zieke werknemers– medische keuringen (voor sommige functies verplicht)
Arbeidsomstandigheden en milieu
15
6650_700
TOEZICHT DOOR ARBEIDSINSPECTIETOEZICHT DOOR ARBEIDSINSPECTIE
Landelijke Werkwijze handhavingsbeleid
– 1e Fase: Arbeidsinspectie maakt afspraken om tekortkomingen op te heffen
– 2e Fase: Afspraak niet nakomen: Officiële waarschuwing
– 3e Fase: Officiële waarschuwing niet nagekomen: Proces verbaal
Arbeidsomstandigheden en milieu
16
6650_700
TOEZICHT DOOR ARBEIDSINSPECTIETOEZICHT DOOR ARBEIDSINSPECTIE
Bij ernstige overtredingen (dus bij direct ernstig gevaar voor personen):
1:– Vrijwillig stilleggen werk en afspraken maken– Opheffen tekortkoming voor beginnen met werk
2:– Onwil om afspraken te maken of na te leven– Formele stillegging werk en opmaken proces-verbaal
Arbeidsomstandigheden en milieu
17
6650_700
CE-KEURMERKCE-KEURMERK
Arbeidsomstandigheden en milieu
CE = Conformité EuropéeneCE = Europese richtlijn voor gebruikveiligheid van producten
Verplicht voor o.a. arbeidsmiddelen, werkkleding, persoonlijke beschermingsmiddelen etc.
Verplicht in alle EU-landen
18
6650_700
MILIEUWETGEVINGMILIEUWETGEVING
– Wet Milieubeheer, doel: bescherming en verbetering van milieu
– Wet Milieubeheer Wet Verontreiniging Oppervlaktewateren:Vergunning met voorschriften en Uitvoeringsbesluiten met regels
– Wet Milieugevaarlijke Stoffen(nu EG-verordening REACH), doel: mens en milieu te beschermen tegen gevaarlijke stoffenBevat regels over Meldingsplicht, Werkzaamheden, Etikettering en Verpakking
– REACH=Registratie Evaluatie Autorisatie Chemische stoffen
Arbeidsomstandigheden en milieu
19
6650_700
WET MILIEUBEHEERWET MILIEUBEHEER
Doelen:
– bescherming/verbetering van milieu– doelmatige verwijdering van afvalstoffen
Dus:– productieprocessen aanpassen– emissies verminderen (LWB)– Afval verminderen en scheiden
Arbeidsomstandigheden en milieu
20
• Verplicht voor alle bedrijven met (ingeleend) personeel
• Inventarisatie van gevaren bij het werk en de kans op negatieve effecten
• Evaluatie: plan van aanpak – gevaren en risico’s voor mensen voorkomen of– zo klein mogelijk houden
RI&E en plan van aanpak: regelmatig bijstellen6650_700
Risico-inventarisatie en Evaluatie (RI&E)Risico-inventarisatie en Evaluatie (RI&E)
Arbeidsomstandigheden en milieuArbeidsomstandigheden en milieu
21
6650_700
Arbo in de praktijk
Hoofdstuk 2
Arbo in de praktijk
6650_700
BRONNEN VAN RISICO’SBRONNEN VAN RISICO’S
• het soort werk • kennis en ervaring• de werkplek zelf• het welzijn• de mentaliteit
RISICO = KANS x EFFECT
Veiligheid = bewust nemen van aanvaardbaar risico
Arbo in de praktijk
23
6650_700
1
30
300
3.000
30.000
ongeval met dodelijke afloop of zeer ernstig letsel
ongeval met ernstig letsel met verzuim
ongevallen met letsel met verzuim
(bijna) ongevallen met gering letsel / EHBO zonder verzuim
gevaren als gevolg van onveilige handelingen en/of situaties
IJSBERG MET VERHOUDING TUSSEN IJSBERG MET VERHOUDING TUSSEN VERSCHILLENDE SOORTEN ONGEVALLENVERSCHILLENDE SOORTEN ONGEVALLEN
Arbo in de praktijk
24
6650_700
DE OORZAKEN/GEVOLGENREEKSDE OORZAKEN/GEVOLGENREEKS
Arbo in de praktijk
25
266652_700
PREVENTIEPREVENTIE
Ongevallen/incidenten voorkomen door:• voorkomen van onveilige handelingen• voorkomen van onveilige situaties
Maatregelen bv. taak- of werkomschrijving, toezichtinstructie en voorlichting
Arbo in de praktijk
6650_700
GEVOLGEN ONGEVALSTHEORIEGEVOLGEN ONGEVALSTHEORIEËËN N VOOR ARBOBELEIDVOOR ARBOBELEID
– IJsbergtheorie: rol leidinggevende bij voorkomen van:
• onveilige handelingen
• onveilige situaties
– Oorzaken/gevolgenreeks:
• Ongevallen/incidenten hebben verscheidene oorzaken
Conclusie:– Voer een structureel Arbobeleid
– Hierin spelen direct leidinggevenden en management een rol
Arbo in de praktijk
27
6650_700
TAKEN VAN MANAGEMENT BETREFFENDE ARBOBELEIDTAKEN VAN MANAGEMENT BETREFFENDE ARBOBELEID
– Structureren van Arbobeleid
– Delegeren van taken en bevoegdheden (aan Leidinggevenden)
Taken direct Leidinggevenden
– Toezicht houden
– Geven van voorlichting en instructie
– Systematisch rapporteren van (bijna)ongevallen
– Doorgeven van gesignaleerde problemen en klachten
Arbo in de praktijk
28
6650_700
ONGEVALLENONDERZOEK EN -REGISTRATIEONGEVALLENONDERZOEK EN -REGISTRATIE
Doelen ongevallenonderzoek:
• Welke factoren zijn oorzaak ongeval?
• Gericht op voorkomen ongevallen
Ongevallen melden aan:
• opdrachtgever
• directe chef
• Arbeidsinspectie (ernstige ongevallen)
– situatie niet wijzigen
Arbo in de praktijk
29
6650_700
ASPECTEN ONGEVALLENONDERZOEKASPECTEN ONGEVALLENONDERZOEK
1. Onderzoek ter plekke van ongeval
2. Bewijsmateriaal bewaren
3. Interviewen getuigen/betrokkenen
4. Analyse onderzoeksresultaten
5. Eindrapport (conclusies/aanbevelingen)
Arbo in de praktijk
30
6650_700
ONGEVALLENREGISTRATIEONGEVALLENREGISTRATIE
Belangrijk:
• Vastleggen gegevens voor beleid
• Voldoen aan wettelijke eisen
• Maatregelen om ongevallen te voorkomen
Onderscheid ongevallen:
• Arbeidsongevallen
• Verkeersongevallen
• Privé-ongevallen
Arbo in de praktijk
31
6650_700
OOK REGISTRATIE VAN:OOK REGISTRATIE VAN:
– Milieu-incidenten
– Schade gevallen
– Brand/explosies
Arbo in de praktijk
32
336652_700
Taak Risico Analyse RI&E op projectniveau
• start werkvoorbereiding • analyse van de gevaren • bij uitvoering van risicovolle taken of bij werken in risicovolle omgeving • veiligheid en de gezondheid van werknemers.
Doel: • risico’s te analyseren en te evalueren • afspreken van juiste beheersmaatregelen
TRA en LMRATRA en LMRA
Arbo in de praktijk
6650_700
WERKWIJZE BIJ TAAK - RISICOANALYSEWERKWIJZE BIJ TAAK - RISICOANALYSE
WERKOBJECT
BEPALEN VAN RISICO
ELIMINEREN OF VERVANGEN VAN HOOG RISICO
WERKVOORBEREIDING
OPSTELLEN TAAK - RISICOANALYSE
COMMUNICATIE
UITVOERING
EVALUATIE
Arbo in de praktijk
34
6650_700
TRAJECT RISICOBEHEERSINGTRAJECT RISICOBEHEERSING
Job
Opdelen intaakstappen
Beheerst viaprocedure?
Risico-bepaling
Opstellenrisico-analyse
Communicatie van risico’sen beheersmaatregelen
HeroverwegingUitvoering
risico’s beheersbaar
laag
ja
nee
hoog
risico’s niet beheersbaar
Arbo in de praktijk
35
366652_700
Laatste minuut risico analyse (LMRA)
Een LMRA of Start Werk Analyse:
• Uitvoeren voor je echt aan het werk gaat
• Korte risico controle en “zelf check”
• Eerst denken dan pas doen
TRA en LMRATRA en LMRA
Arbo in de praktijk
6650_700
Doorspreken van risico’s vóór de aanvang van het werk
– In kick-off meeting:• voor gehele werk (risico’s, beheersmaatregelen, interacties)
– Startwerkmeeting:• door leidinggevenden, gericht op komende werkdag
– Shiftoverdracht:• bij ploegendiensten
– Op de werkplek:• bijv. toolboxmeeting
Arbo in de praktijk
LINE SAFETY MEETINGLINE SAFETY MEETING
37
6650_700
beïnvloeding van gedrag
SCHEMATISCHE VOORSTELLING VAN DE VIER STRATEGIEËN
4 strategieën
M.b.t. veilig werken:
1. Benadruk succes van veilig gedrag2. Verminder nadelen van veilig gedrag
M.b.t. onveilig werken:
3. Verduidelijk gevolgen van onveilig werken4. Bemoeilijk mogelijkheden van onveilig werken
Arbo in de praktijk
38
6650_700
REGELS EN PROCEDURESREGELS EN PROCEDURES
– Regel = richtlijn voor gedrag en handeling
– Procedure = chronologisch stappenplan met acties/ handelingen en beslismomentenConsequent, Veilig en Efficiënt uit te voeren
– Beschreven in handboeken, beschikbaar voor iedere medewerker
– Behandeld in voorlichting en Instructieprogramma's
Arbo in de praktijk
39
6650_700
ALGEMENE VEILIGHEIDSREGELSALGEMENE VEILIGHEIDSREGELS
Voor de gehele organisatie:• eigen personeel• derden
Betreffende:• aan/afmelden• verkeersregels• melden ongeval, brand enz.• hoe te handelen bij alarm en evacuatie• waar een werkvergunning vereist is
Arbo in de praktijk
40
6650_700
SPECIFIEKE VEILIGHEIDSREGELSSPECIFIEKE VEILIGHEIDSREGELS
Voor taken, functies en werkzaamheden met verhoogd risico
Betreffende:
• gebruik aanvullende persoonlijke beschermingsmiddelen
• gebruik bijzonder(e) gereedschap/apparatuur en werktuigen
• plaatsen afscherming, markering en gebruik beveiligingen
Arbo in de praktijk
41
6650_700
DOEL BEDRIJFSHULPVERLENINGSPLANDOEL BEDRIJFSHULPVERLENINGSPLAN
– Voorbereiden op noodsituaties
– Incidenten bestrijden
– Slachtoffers voorkomen en beperken
– Slachtoffers helpen
Werknemers maar ook bezoekers moeten op de hoogte zijn
Arbo in de praktijk
42
6650_700
INHOUD BEDRIJFSHULPVERLENINGSPLANINHOUD BEDRIJFSHULPVERLENINGSPLAN
– Maatregelen en voorzieningen om de effecten van een calamiteit te minimaliseren en te bestrijden
– Op basis van ingeschatte calamiteiten c.q. incidenten
Welke soort incidenten:
• Type
• Omvang
• Aanwezige stoffen
• Scenario
Arbo in de praktijk
43
6650_700
INHOUD BEDRIJFSHULPVERLENINGSPLANINHOUD BEDRIJFSHULPVERLENINGSPLAN– Het bedrijfsnoodplan omvat:
– plattegrond;– waarschuwingsmiddelen;– alarm;– oefeningen;– hulpmiddelen;– eerste hulp;– wegnemen oorzaak;– melden;– waarschuwing hulpdiensten.
– Aan het plan kan ook het aanvalsplan zijn toegevoegd
Arbo in de praktijk
44
6650_700
BEDRIJFSHULPVERLENINGSORGANISATIEBEDRIJFSHULPVERLENINGSORGANISATIE
– Eisen bedrijfshulpverleningsorganisatie
– Opbouw
– Verantwoordelijkheden van iedere functie
– Totstandkoming/inrichting centra
– Alle waarschuwings- en alarmeringsprocedures
– Actuele alarmeringslijsten
– Alarmerings- en Communicatiesystemen
Arbo in de praktijk
45
6650_700
INVULLING BEDRIJFSHULPVERLENINGSPLANINVULLING BEDRIJFSHULPVERLENINGSPLAN
• Voor bedrijfshulpverlening geldt:– moet in ieder organisatie geregeld en gewaarborgd zijn;– BHV-ers moeten voldoende opgeleid zijn;– er is een vastgesteld takenpakket.
Arbo in de praktijk
• Taken van de BHV-er zijn:- verlenen eerste hulp;- bestrijden beginnende brand;- evacuatie;- communicatie met hulpdiensten;- preventie.
Elke leidinggevende moet op de hoogte zijn van de alarmeringsprocedures en zijn/haar taken
tijdens een calamiteit46
6650_700
FASERINGFASERING
– Eerste melding/antwoord– Klassering van incident bekend maken– Handelingen/maatregelen:
• Stoppen met werken, telefoon niet gebruiken• Uitschakelen apparatuur• Naar verzamelplaats en melden bij coördinator• Beëindiging incident en sporen oorzaak incident veilig
stellen
Arbo in de praktijk
47
6650_700
OPLEIDING, OEFENING, HERHALINGOPLEIDING, OEFENING, HERHALING
– Nodig voor testen van plan.
– Om medewerkers en BHV-ers voor te bereiden op incidenten.
– Oefeningen/herhaling van bedrijfshulpverleningsplan/
gemeentelijke rampenbestrijdingsplannen:
• apart
• in combinatie
Ten minste eenmaal per jaar een ontruimingsoefening
Arbo in de praktijk
48
6650_700
BEDRIJFSHULPVERLENINGBEDRIJFSHULPVERLENING
Arbowetverplichting:– in elk bedrijf voldoende bedrijfshulpverleners of– bedrijfshulpverlening geregeld hebben met bv. buurbedrijven– mede op basis van RI&E wordt invulling BHV-organisatie bepaald
– eisen van deskundigheid BHV-ers– Ontruimingsoefening ten minste eenmaal per jaar
Arbo in de praktijk
49
6650_700
VEILIGHEID DOOR LEIDINGGEVENVEILIGHEID DOOR LEIDINGGEVEN
– Rol leidinggevenden belangrijk voor de veiligheid
– Toezichthouders/directe chefs:
• hebben informatie over
medewerkers
arbeidsproces
arbeidsomstandigheden
• bepalen hoe werk moet worden uitgevoerd
Arbo in de praktijk
50
6650_700
– Handhaven– Middelen, Mogelijkheden en Mentaliteit
Leidinggevende heeft voorbeeldfunctie
Veiligheid bevorderen door goede motivatie:
– Beoordeel objectief en geef uw mening aan betreffende persoon
– Laat iemand in zijn waarde als mens/vakman bij correctie
– Vertel niet alleen hoe maar ook waarom
Arbo in de praktijk
VEILIGHEID DOOR LEIDINGGEVENVEILIGHEID DOOR LEIDINGGEVEN
51
6650_700
VEILIGHEIDSOBSERVATIESVEILIGHEIDSOBSERVATIES
– Door leidinggevenden (objectief)
– Gericht op:
• onveilige handelingen
• onveilige situaties
– Verhogen veiligheidsbewustzijn groep
– Leidinggevenden komen op werkplek
– Krijgen inzicht in de werkplek en medewerkers
– Maak jaarplan observaties
Arbo in de praktijk
52
6650_700
VCA** EN VCA*VCA** EN VCA*
VCA** - Algemene goedkeuring (voor bedrijven met 35 of meer medewerkers en
hoofdaannemers)VCA* - Beperkte goedkeuring
(voor bedrijven met minder dan 35 werknemers)
VCA petrochemie - aanvullende eisen op VCA** (voor bedrijven die risicovolle werkzaamheden in de
petrochemische industrie uitvoeren)
VCU - goedkeuring voor detachering- en uitzendbureausVCO - voor opdrachtgevers van VCA-/VCU gecertificeerde
bedrijven
Arbo in de praktijk
53
6650_700
TOOLBOX/LINE SAFETY MEETINGTOOLBOX/LINE SAFETY MEETING
(Korte vergadering over veiligheid in informele sfeer)
– overleg met medewerkers– motiveren van medewerkers
Aandachtspunten voor een goede VGM-bijeenkomst:– duidelijke vastgelegde afspraken;– toets of de boodschappen zijn begrepen.
Arbo in de praktijk
54
6650_700
Gevaarlijke stoffen
Hoofdstuk 3
Gevaarlijke stoffen
6650_700
TOXICOLOGIETOXICOLOGIE
Toxicologie = de leer van de inwerking van schadelijke stoffen op levende wezens
– Toxiciteit = giftigheid (eigenschap van een stof)
– Giftig voor alle levende organismen
– Individuele gevoeligheid:• van elke soort• binnen elke soort
Gevaarlijke stoffen
56
6650_740
57
Opname van gevaarlijke stoffen via:
• spijsverteringsorganen (mond)
• ademhalingsorganen (longen)
• huid
Blz 54
INWERKING GIFTIGE STOF OP LICHAAMINWERKING GIFTIGE STOF OP LICHAAM
Gevaarlijke stoffen
6650_700
6650_740
58
Vergiftiging
ACUUT
CHRONISCH
Gevaarlijke stoffen
6650_700
6650_700
SYSTEEMWERKINGSYSTEEMWERKING
– Stof in bloed heeft effect op bepaalde organen, bijvoorbeeld aantasting door oplosmiddelen
• Zenuwstelsel • Lever/nieren• Celverandering• Erfelijke eigenschappen (mutageen)• Schadelijk voor ongeboren kind (teratogeen)• Kankerverwekkend (carcinogeen)
– Pas op:
Van diverse stoffen zijn niet alle eigenschappen bekend
Gevaarlijke stoffen
59
6650_700
CONTACTWERKINGCONTACTWERKING
– Werking van stof op huid, ogen, slijmvliezen, neus/keel en
luchtwegen
– Bij een te lange blootstelling of allergisch zijn voor stof
– Effect:
• Eczeem
• Aandoening luchtwegen
Gevaarlijke stoffen
60
6650_700
SPECIFIEK OF ASPECIFIEK EFFECTSPECIFIEK OF ASPECIFIEK EFFECT
– Specifieke effecten kunnen worden veroorzaakt door één stof
(asbest/kanker)
– Aspecifieke effecten kunnen worden veroorzaakt door
verscheidene stoffen (schoonmaakmiddelen/sufheid)
Gevaarlijke stoffen
61
62
− draag beschermende kleding en schoeisel;− zorg voor goede ventilatie en/of adembescherming;− eet,drink en rook niet op de werkplek;− trek vuile werkkleding uit bij pauzes en einde werkdag;− was altijd eerst je handen en gezicht als je gaat eten,drinken
en roken;− verzorg wondjes zoals het hoort.
Gevaarlijke stoffen
OPNAME IN HET LICHAAM VOORKOMEN:OPNAME IN HET LICHAAM VOORKOMEN:
6650_700
6650_740
63
Gevaarlijke stoffen en leidinggeven:Gevaarlijke stoffen en leidinggeven:
• De leidinggevende maakt en houdt de medewerker bewust van:
– de gevaren;– belang hygiëne;– het voorkomen van risico’s.
• Maatregelen om risico’s te beperken:1. aan de bron;2. technische, collectieve en organisatorische.
Blz 55
Gevaarlijke stoffen
6650_700
6650_700
• gas• damp• vloeistof• vaste stof• nevel• stof
Gevaarlijke stoffen
VORMEN WAARIN GEVAARLIJKE STOFFEN VOORKOMENVORMEN WAARIN GEVAARLIJKE STOFFEN VOORKOMEN
64
• explosief• oxiderend• zeer licht ontvlambaar, licht ontvlambaar, ontvlambaar• (zeer) giftig.• schadelijk of irriterend• bijtend of corrosief• kankerverwekkend• milieugevaarlijk• sensibiliserend
6650_700
EIGENSCHAPPENEIGENSCHAPPEN
Gevaarlijke stoffenGevaarlijke stoffen
65
6650_700
• (organische)oplosmiddelen• cyclische verbindingen• zuren en logen• zware metalen• koolmonoxide• asbest• cement• huishoudmiddelen
SOORTEN STOFFENSOORTEN STOFFEN
Gevaarlijke stoffenGevaarlijke stoffen
66
676652_700
Gebruik van gevaarlijke stoffen in het huishouden.Risico’s zijn dezelfde als in het bedrijf.
Dus: dezelfde beschermende maatregelen nemen als in het bedrijf!
Houdt kinderen uit de buurt Zorg dat kinderen er niet bij kunnen komen door gevaarlijke stoffen achter slot en grendel op te slaan. Brandgevaarlijke stoffen koel opslaan.
Gevaarlijke stoffen
HUISHOUDMIDDELENHUISHOUDMIDDELEN
6650_700
ASBESTASBEST
• Asbest veroorzaakt ernstige gezondheidsaandoeningen:– asbestose (incubatietijd 15-25 jaar);– asbestlongkanker;– mesotelioom.
• Wettelijke bepalingen bij asbest:– inventarisatie van aanwezige asbest verplicht;– het nieuw toepassen en verwerken van asbest is verboden;– asbesthoudend afval scheiden;– aanwezig asbest labelen;– alle werkzaamheden met asbest melden aan de
Arbeidsinspectie.
Gevaarlijke stoffen
68
6650_700
PLAATSEN WAAR ASBEST ANGETROFFEN KAN WORDENPLAATSEN WAAR ASBEST ANGETROFFEN KAN WORDEN
– als warmte-isolatie;– in flenzen en afdichtingen;– brandwerende constructies;– in fornuizen;– als isolatie in elektrische apparatuur;– brandwerende dekens;– remvoeringen;– riool;– als afdichtingsmateriaal;– dak- en wandbeplating;– vloerbedekking.
Gevaarlijke stoffen
69
6650_700
WETTELIJKE BEPALINGENWETTELIJKE BEPALINGEN
– Ver- en bewerken asbest verboden
– Beroepsmatig omgaan asbest alleen:
• bij slopen/verwijderen
• onderhoud/reparatie
• vrijstelling/ontheffing
• KOMO procescertificaat
DTA = deskundig toezichthouder asbestverwijdering
Gevaarlijke stoffen
70
6650_700
HOE TE HANDELEN, WANNEER MATERIAAL “ASBESTVERDACHT” ISHOE TE HANDELEN, WANNEER MATERIAAL “ASBESTVERDACHT” IS
– Monster LATEN nemen door onafhankelijk laboratorium
• Werkzaamheden alleen door deskundig bedrijf
• Deskundig toezichthouder (DTA)
• KOMO-procescertificaat asbest verwijderen voor aannemers
• Medewerkers asbestsaneringswerkzaamheden volgens schriftelijk plan opleiden
– Voor elk werk geldt:
• Aangemeld bij Arbeidsinspectie
• Werkplan aanwezig
• DTA aanwezig
Gevaarlijke stoffen
71
72
• kleurcodering op schouder van cilinder.• correct opslaan.• voldoende ventilatie van opslagruimte.• nooit opslaan in of bij kelders,putten en sleuven.• zuurstofflessen gescheiden houden van flessen met
brandbare gassen.• aangepaste blusmiddelen.• water als koelmiddel bij opslagruimte.
6652_700
Gevaarlijke stoffen
INDUSTRIËLE GASCILINDERSINDUSTRIËLE GASCILINDERS
73
• controleer opslagvaten en tanks regelmatig op lekkage.
• controleer bedrijfsinstallaties zoals leidingen, filters, afsluiters en verdeelstukken op lekkages.
• zorg voor voldoende lekbakken.
• gelekte producten zo snel mogelijk opruimen.
6652_700
Gevaarlijke stoffen
PREVENTIEVE MAATREGELENPREVENTIEVE MAATREGELEN
74
Biologische stoffen komen bijvoorbeeld voor in de:• afvalverwerkingindustrie;• gezondheidszorg;• landbouw;• voedingsindustrie;• waterzuiveringsinstallaties.
6652_700
Gevaarlijke stoffen
BIOLOGISCHE STOFFENBIOLOGISCHE STOFFEN
75
Risico’s bij blootstelling:• infecties;• vergiftigingen;• allergie;• schimmels.
Wanneer?• bij contact met dieren;• werken in riolen;• werken in vervuilde grond • werken in bepaalde afdelingen van ziekenhuizen en
verpleegcentra.
6652_700
Gevaarlijke stoffen
BIOLOGISCHE STOFFENBIOLOGISCHE STOFFEN
Voor het werken met biologische agentia geldt:
– zo mogelijke eerst de bronaanpak;– aanvullende regels voor pbm’s;– strenge hygiënische voorschriften;– instructie en onderricht;– controle op en informatie over mogelijke gevolgen;– controle op legionella.
6650_700
PREVENTIEVE MAATREGELEN BIJ BIOLOGISCHE STOFFENPREVENTIEVE MAATREGELEN BIJ BIOLOGISCHE STOFFEN
Gevaarlijke stoffenGevaarlijke stoffen
76
776652_700
• inenten;
• blootgestelde werknemers beperken;
• duur blootstelling beperken;
• beschermende kleding gebruiken;
• huidcrème gebruiken;
• oogbescherming gebruiken;
• na het werk en bij pauze de handen en gezicht wassen.
Gevaarlijke stoffen
PREVENTIEVE MAATREGELEN BIJ BIOLOGISCHE STOFFENPREVENTIEVE MAATREGELEN BIJ BIOLOGISCHE STOFFEN
• Bijtende stoffen tasten bij contact je huid, ogen, longen en kleding aan.
• Irriterende stoffen kunnen ontstekingen aan je huid en slijmvliezen veroorzaken.
• Harsen, kleurmiddelen, sommige verven, metaalbehandelings- middelen kunnen een gevoelige huid veroorzaken en heftige allergische reacties oproepen.
• Cfk’s en bepaalde pesticiden zijn gevaarlijk voor mens, dier en milieu.
6650_700
Gevaarlijke stoffenGevaarlijke stoffen
78
796652_700
wordt uitgedrukt in:
• deeltjes (gas) per miljoen deeltjes lucht [ppm]
of
• milligram stof per kubieke meter [mg/m3]
Gevaarlijke stoffen
GRENSWAARDEGRENSWAARDE
806652_700
Grenswaarden zijn gezondheidskundige waarden.
De grenswaarde geldt voor mensen die:• niet meer dan 8 uur per dag werken;• niet meer dan 40 uur per week werken;• volwassen en gezond zijn; • onder normale omstandigheden werken en
geen zwaar werk doen.
Gevaarlijke stoffen
GRENSWAARDENGRENSWAARDEN
816652_700
• Grenswaarde-TGG (Tijd gewogen gemiddelde)= maximaal 8 uur per dag of maximaal 40 uur per week
• Grenswaarde-C (Ceiling)= plafondwaarde ofwel maximale waarde ongeacht tijdsduur
• Grenswaarde-H Stoffen gaan gemakkelijk door de huid
Gevaarlijke stoffen
GRENSWAARDENGRENSWAARDEN
RISICO’SRISICO’S
− reukgrens ligt hoger dan de grenswaarde;− sommige gevaarlijke stoffen ruiken aangenaam;− sommige gevaarlijke stoffen schakelen de reukzenuw al bij
lage concentraties uit waardoor je denkt dat je veilig bent (H2S);
− maskering van gevaarlijke stoffen door andere niet gevaarlijke stoffen;
− geur is persoonsafhankelijk.
6650_700
Gevaarlijke stoffen
Blootstelling aan gevaarlijke stoffen moet regelmatig gemeten worden.
Bij het meten is van belang dat de concentratie wordt vastgesteld.
Werkplekvergunningen vereisen meestal een continue meting van de concentratie.
82
6650_700
Bij het werken met gevaarlijke stoffen moet de leidinggevende extra toezicht houden. Hij let daarbij op:
gebruik pbm’s;
orde en netheid;
reinigingen gereedschap en andere middelen;
afvoeren afval.
DE ROL VAN DE LEIDINGGEVENDEDE ROL VAN DE LEIDINGGEVENDE
Gevaarlijke stoffen
83
6650_700
•Maatregelen aan de bron
•Ventilatie
•Scheiden van mens en bron
•Persoonlijke bescherming
Gevaarlijke stoffen
MAATREGELEN TEGEN GEVAARLIJKE STOFFENMAATREGELEN TEGEN GEVAARLIJKE STOFFEN
84
6650_700
Gevaarlijke stoffenGevaarlijke stoffen
• Ioniserende straling:– genoeg energie om bestraalde materiaal te veranderen– afhankelijk van sterkte, dosis en blootstelling schadelijk voor mens en
omgeving – bv. geneeskunde, kerncentrales, meet/detectieapparatuur,
aardgaswinning en ertsverwerking
• Niet-ioniserende straling:– niet van invloed op materiaalstructuur– hoge dosis / langdurige blootstelling wel schadelijk (letsel)– bv. zonlicht, ultraviolet/infrarood straling, laserstralen, radio- of
microgolven
WERKEN MET STRALINGWERKEN MET STRALING
85
6650_700
WERKEN MET STRALINGWERKEN MET STRALING
– Risico van radioactieve straling:“Je hoort, ziet, voelt en ruikt niets”
Maatregel nummer 1:Zo ver mogelijk er vandaan(de stralingssterkte neemt af met het kwadraat van de afstand :
afstand 4 x groter stralingsdosis 16 x kleiner)
Gevaarlijke stoffen
86
6650_700
WERKEN MET STRALING WERKEN MET STRALING (VERVOLG)(VERVOLG)
• Veiligheidsmaatregelen bij het werken met straling zijn:– afstand houden;– verpakkingen van de materialen niet beschadigen;– gebied rond de bron afzetten;– pbm’s gebruiken;– waarschuwingsborden plaatsen;– permanent meten.
• Medewerkers zijn verplicht om:– de persoonlijke dosis straling te laten meten;– nauwkeurig alle voorschriften te volgen;– een medische keuring te ondergaan.
Gevaarlijke stoffen
87
6650_700
WERKEN MET STRALING WERKEN MET STRALING (VERVOLG)(VERVOLG)
• De verplicht aanwezige stralingsdeskundige:– houdt toezicht op de stralingsveiligheid en -hygiëne;– controleert medewerkers en materiaal op besmetting;– neemt zonodig extra maatregelen;– kan werkzaamheden stilleggen.
• Bij niet-ioniserende straling gelden de volgende veiligheidsmaatregelen:– instructie en informatie op toestellen;– werken volgens de instructies;– net langer dan toegestaan doorwerken;– houdt afstand.
Gevaarlijke stoffen
88
6650_700
ARBEIDSHYGIËNISCH ONDERZOEKARBEIDSHYGIËNISCH ONDERZOEK
– Oriënterend werkplekonderzoek:• Is er kans op blootstelling aan een bepaalde stof?• Aard van de blootstelling• Hoeveel mensen hebben kans op blootstelling?
Geeft antwoord op mogelijke risico’s en te nemen maatregelen
– Monitoring:• Metingen en registraties• Resultaten vergelijken met:
grenswaarden eigen bedrijfswaarden
• Gericht op gezondheidsbeheersing op werkplek
Gevaarlijke stoffen
89
6650_700
ARBOWET - GEZONDHEID WERKNEMERSARBOWET - GEZONDHEID WERKNEMERS
– Werkgever moet werknemers in de gelegenheid stellen zich periodiek medisch te laten onderzoeken
– Periodiek gezondheidskundig onderzoek:– op vrijwillige basis– tijdig schade onderkennen en beperken/wegnemen– soms verplicht (bv bij werken met asbest, straling en bestrijdingsmiddelen,
gebruik ademluchtapparatuur).
– Arbeidsgezondheidsonderzoek voorafgaand aan specifieke werkzaamheden (functiekeuring) verplicht (bv ademluchtapparatuur, werken met onderdruk/overdruk)
Gevaarlijke stoffen
90
6650_700
Etikettering en signalering
Hoofdstuk 4
Etikettering en signalering
6650_700
SIGNALERING/ETIKETTERINGSIGNALERING/ETIKETTERING
– Signalering van gevaar op de werkvloer:
• Zodanig aanbrengen, dat deze wordt opgemerkt• Zodanig vormen, dat de betekenis duidelijk is• Zo min mogelijk tekst
– Etikettering van gevaarlijke stoffen:
• Grote verscheidenheid stoffen• Risico’s inschatten om juiste maatregelen te nemen
Etikettering en signalering
92
6650_700
ELKE STOF IN EEN CATEGORIEELKE STOF IN EEN CATEGORIE
– Etiket– Goed zichtbaar– Gemakkelijk leesbaar– In het Nederlands– Aanduidingen:
• Naam stof• Gevaarssymbool/symbolen• Bijzondere gevaren• Veiligheidsaanbevelingen
– WMS: kleinverpakking– Vervoer: vervoerscodering (ADNR)
Etikettering en signalering
93
6650_700
(licht)ontvlambaar
explosief
bijtend
oxiderend
schadelijkirriterend
(zeer) giftig
milieu-schadelijk
klein chemisch afval
Etikettering en signalering
94
956652_700
Nieuwe gevaarsymbolen
GHS01: Explosiegevaar
GHS02: Brandgevaarlijk
GHS03: Brandbevorderend
GHS04: Houder onder druk
GHS06: Giftig
GHS05: Bijtend
GHS07: schadelijk (minder giftig)
GHS08: lange termijn gezondheidsschadelijk
GHS09: Milieugevaarlijk
Etikettering en signalering
6650_700
NIEUWE SYMBOLEN VOOR:NIEUWE SYMBOLEN VOOR:
– Carcinogeen (kankerverwekkend)
– Teratogeen (functiestoornissen ongeboren kind)
– Mutageen (erfelijke eigenschappen veranderen)
Etikettering en signalering
96
6650_700
GEVARENDIAMANT (grootverpakkingen)GEVARENDIAMANT (grootverpakkingen)
reactiviteitinstabiliteit
brandgevaar
gezondheids-gevaar
Bijzondere aanduidingen
1
2
0w
Etikettering en signalering
97
6650_700
CHEMIEKAART CHEMIEKAART acetonaceton
Etikettering en signalering
98
6650_700
SIGNALERINGSIGNALERING
– Verplicht op werkvloer, geregeld in Arbowet/besluiten
– Vijf groepen:
• verbod
• gebod
• waarschuwing
• Veiligheidsvoorziening
• mededeling
Tijdelijke markering:
Etikettering en signalering
99
6650_700
Elektriciteit
Hoofdstuk 5
Elektriciteit
6650_700
GEVAREN BIJ GEBRUIK ELEKTRICITEITGEVAREN BIJ GEBRUIK ELEKTRICITEIT
– Stroomdoorgang door menselijk lichaam
– Verwonding door vuur
– Letsel van val ten gevolge van elektriciteit
– Brand/explosie
VEILIGE INSTALLATIEals gevaren er niet zijn of
tot een minimum worden beperkt
Elektriciteit
101
1026652_700
VEILIGHEID BIJ ELEKTRICITEITVEILIGHEID BIJ ELEKTRICITEIT
• ongevallen
- weerstand kleiner : stroomsterkte groter - stroomsterkte groter : warmteontwikkeling groter
Elektriciteit
1036652_700
Stroomdoorgang kan dodelijk zijn!
De grootte en aard van het letsel is afhankelijk van: - weg van stroom door lichaam - aanrakingsoppervlak - stroomsterkte - tijd stroomdoorgang - soort en hoogte spanning - lichamelijke conditie
Elektriciteit
1046652_700
STROOMSTERKTESTROOMSTERKTE
0,2 - 2 mA licht prikkelend gevoel
2 mA - 10 mA sterk wordende pijnlijke spierkramp
10 - 20 mA grensstroomsterkte; onder spanning staande delen kan je niet meer loslaten
>20 mA ademhaling wordt belemmerd;snelle hulp is nodig om verstikkingte voorkomen
100 mA hartfibrillatie is dodelijk als niet direct wordt ingegrepen (directe elektrocutie)
Elektriciteit
1056652_700
STROOMSTERKTE FATAALSTROOMSTERKTE FATAAL
Afhankelijk van:• huidweerstand;• aanrakingsoppervlak;• standplaats;• soort en hoogte spanning
veilige spanning is• maximaal 120 V• maximaal 50 V ~
Elektriciteit
1066652_700
VEILIGHEIDSMAATREGELEN:VEILIGHEIDSMAATREGELEN:
• alleen handelingen door deskundigen• VOP = voldoende onderricht persoon
• gebruik "veilige spanning" (in besloten ruimten);• veiligheidsaarding van uitwendig metalen omhulsel
aarding steigers;• bij bouwwerken aardlekschakelaar in elektrische
voeding (aanspreekstroom 30 mA);• aarding van metalen werkplaats- en opslagcontainers;• deugdelijke kabels (mechanische bescherming).
Elektriciteit
1076652_700
VEILIGHEIDSMAATREGELEN (vervolg):VEILIGHEIDSMAATREGELEN (vervolg):
• fysieke afscherming;• isolatie;• dubbele isolatie;• aardlekbeveiliging;• lage spanningen; • veiligheidstransformator;• jaarlijkse controle.
dubbel geïsoleerd
Elektriciteit
1086652_700
STATISCHE ELEKTRICITEITSTATISCHE ELEKTRICITEIT
• Risico bij:• slecht geleidende stoffen;• geïsoleerde (niet-geaarde) opstelling.
• oplading door wrijving• vonkoverslag als elektrische lading niet kan weglekken
via aardleiding .
Elektriciteit
1096652_700
preventieve maatregelen zijn:
• toevoegen anti-statische dope (ASA);• beperken stroomsnelheid;• goede aarding leidingen, apparatuur, tanks;• valhoogte in opslagvat beperken;• hogedrukspuit aarden;• toepassen inert gas (bijvoorbeeld stikstof);• aansluiten op aardleidingnet;• verhogen luchtvochtigheid bij droge stof.• draag altijd antistatisch schoeisel, kleding
Elektriciteit
STATISCHE ELEKTRICITEITSTATISCHE ELEKTRICITEIT
6650_700
GEVAREN DOOR ELEKTRICITEITGEVAREN DOOR ELEKTRICITEIT
– Gevaar van installaties/machines/apparatuur/gereedschap:• Niet in orde/verkeerd behandeld
– Veel ongevallen:• Defecte en ondeugdelijke machines/toestellen/leidingen• Slechte of ontbrekende aardverbindingen• Foutieve aanleg of montage• Onwillekeurige aanraking onder spanning staande delen
Elektriciteit
110
6650_700
Brand- en explosiegevaar
Hoofdstuk 6
Brand- en explosiegevaar
1126652_700
5 componenten voor brand
Brand- en explosiegevaar
1136652_700
RISICO’S VAN BRANDRISICO’S VAN BRAND
• vlampunt;• explosiegrenzen;• zuurstofgehalte;• reactiebevordering;• reactie met water;• zelfontbranding;• brandbevorderende stoffen.
Brand- en explosiegevaar
1146652_700
TYPE BRAND:TYPE BRAND:
Vaste stof
Vloeistof
Gas
Metaal
Brand- en explosiegevaar
VLAMPUNT:VLAMPUNT:
1156652_700
• bij vloeistoffen en dampen• temperatuur waarbij de
damp (in juiste mengverhouding met omgevingslucht) kan worden ontstoken
(met bv. aansteker, lucifer)
Brand- en explosiegevaar
EXPLOSIEGRENZENEXPLOSIEGRENZEN
• bij gas, stof (stofexplosie)• volumepercentage gas of stof
dat (in juiste mengverhouding met omgevingslucht) kan exploderen
(ontsteking door vlam, vonk)
elk gas heeft eigen explosiegebied
1166652_700
Brand- en explosiegevaarBrand- en explosiegevaar
1176652_700
• gas- en oliewinninginstallaties;
• raffinaderijen;
• overlaadstations;
• opslag brandbare stoffen;
• graansilo’s.
Brand- en explosiegevaar
Explosie gevaarlijke omgevingenExplosie gevaarlijke omgevingen:
1186652_700
In explosiegevaarlijke omgevingen is het strengverboden om:
• zonder toestemming te betreden;
• zonder toestemming materialen en middelen meete nemen die een gevaar kunnen opleveren;
• zonder werkvergunning werkzaamheden uit te voeren.
Brand- en explosiegevaar
Explosie gevaarlijke omgevingenExplosie gevaarlijke omgevingen:
1196652_700
Blussen door middel van:
• natte blusstoffen• water, schuim en AFFF
• droge blusstoffen• zand en bluspoeder
• gasvormige blusstoffen• kooldioxide (CO2) ook wel
koolzuursneeuw
Brand- en explosiegevaar
BLUSSTOFFENBLUSSTOFFEN
1206652_700
BLUSSTOFFENBLUSSTOFFEN
Water (stoom) - koelende werking zuurstofverdringing
Schuim - zuurstofafsluiting
Zand - zuurstofafsluiting en koelend
Bluspoeder - negatieve katalyse
CO2 - zuurstofverdringing
AFFF - zuurstofafsluiting
Brand- en explosiegevaar
1216652_700
Wat als……?
• Zorg voor eigen veiligheid• Meld de brand• Waarschuw mensen in de omgeving• Doe deuren en ramen dicht• Breng mensen in veiligheid
Onderneem alléén een bluspoging als het veilig kan
Brand- en explosiegevaar
6650_700
Werken in besloten ruimten
Hoofdstuk 7
Werken in besloten ruimten
1236652_700
BESLOTEN RUIMTENBESLOTEN RUIMTEN
Eigenschappen:
• erg klein;
• moeilijk te ventileren;
• kleine in- en uitgangen;
• slecht verlicht;
Voorbeelden:
• opslagtanks;
• reactieketels;
• kelders;
• riolen;
• liftschachten;
• putten/sleuven.
Werken in besloten ruimten
1246652_700
RISICO’S BESLOTEN RUIMTENRISICO’S BESLOTEN RUIMTEN
• brand en explosie
• gevaarlijke stoffen
• zuurstoftekort
• elektrocutie
• vallen en struikelen
Werken in besloten ruimten
Maatregelen:• voorbereidende werkzaamheden• tijdens het werk
1256652_700
VOORBEREIDENDE WERKZAAMHEDENVOORBEREIDENDE WERKZAAMHEDEN
• organiseren;
• toezicht en verblijfsduur;regelen: veiligheidswacht
• metingen verrichten.
Werken in besloten ruimten
• zuurstof : 19-21%
• explosiegevaar : < 10% LEL
• giftige stoffen : < grenswaarde
1266652_700
MAATREGELEN TIJDENS HET WERKMAATREGELEN TIJDENS HET WERK
• bereikbaarheid en vluchtmogelijkheid
• ventileren
• specifieke maatregelen nodig bij:• lassen;• verven;• overige bijzondere werkzaamheden
Controle via werkvergunning
Werken in besloten ruimten
1276652_700
GRAAFWERKZAAMHEDENGRAAFWERKZAAMHEDEN
Maatregelen vooraf:
• melden bij het KLIC
• geldige graafvergunning
• eventueel opspoorapparatuur gebruiken
Begin met:
• proefsleuf graven(binnen 1,5 meter van opgegeven locatie)
• afwijkingen van leidingen en kabels melden.
• graven met machine met een niet-getande graafbak
• denk aan opstelling van machines
• ook een sleuf kan worden beschouwd als besloten ruimten
• houdt rekening met instortingsgevaar!
• neem de juiste voorzorgsmaatregelen!
Werken in besloten ruimten
1286652_700
Isoleren van leidingenmet behulp van een steekflens (zo dicht mogelijk bij de besloten ruimte!)
STEEKFLENSSTEEKFLENS
Werken in besloten ruimten
6650_700
RISICOBRONNEN EN WERKVERGUNNINGRISICOBRONNEN EN WERKVERGUNNING
Risico’s:
– Het werk, het gereedschap, het materiaal
– processen (inhoud/soort)
– beheersen door werken volgens voorwaarden vergunning
– Wat is de invloed van uw werkzaamheden op uw omgeving
– Wat is de invloed van uw omgeving op uw werkzaamheden
Doel van werkvergunning: goede voorbereiding van risicovol werk
Een werkvergunning is een bedrijfsregel, geen wettelijke verplichting
Werken in besloten ruimten
129
6650_700
AANVRAAG WERKZAAMHEDEN(In te vullen door aanvrager)
Locatie / equipment nr.:
Afdeling:
Omschrijving van het werk:
Werkwijze:
monteren/demonteren hakken/boren openen installaties slijpen betreden besloten ruimte hogedruk spuiten branden/gutsen/lassen gritstralen röntgen/stralingswerk graven handmatig/machinaal hijsen instrumentatie/Electrical
Toegepaste gereedschappen:
Toegepaste voertuigen / equipment:
Gepland aantal uitvoerenden : personen
Geplande begindatum :
Geplande einddatum :
Werktijd van tot
Bijzondere vergunningen van toepassing:
Hottap Graafvergunning
Pluglas
Werken in besloten ruimten
130
6650_700
MAATREGELEN TE NEMEN DOOR VERSTREKKENDE AFDELING(In te vullen door verstrekker/area operator)
Welk product bevat of heeft de apparatuur/leiding bevat?
Invloed van naburige werkzaamheden:
Nodig Gereed flenzen labelen
systeem spoelen
systeem aftappen
systeem stomen
systeem inblokken
systeem afsteken
systeem afkoppelen
systeem drukvrij maken
systeem productvrij maken
omgeving controleren op tox. en/of agress. stoffen
omgeving controleren op brandbaar materiaal
apparatuur elektrisch blokkeren (nr./handtekening )
apparatuur elektrisch vrijschakelen (nr./handtekening )
apparatuur mechanisch blokkeren (hoe? )
besloten ruimte conditierapport (nr. )
verzamelplaats
milieueschermende maatregelen
(t.w. )
Speciale operationele aandachtspunten:
Mogelijke risico’s:
GASMETINGEN
continu
Nodig meting
Datum
Tijd
Zuurstof % O2
Explosiviteit % LEL
Toxische stoffen ppm
Type meting
Paraaf
Werken in besloten ruimten
131
6650_700
MAATREGELEN TE NEMEN DOOR HOUDER(In te vullen door aanvrager)
Te nemen voorzorgsmaatregelen:putten goten en/of riolen afdekken binnen 30 meter
vonkafscherming plaatsen
werkplek afzetten
mangatwacht inzetten
brandwacht inzetten
brandwaterslang gereed met straalpijp
aanvullende brandblusmiddelen (t.w. )
werkplek en/of werkstuk nat houden
werkplek beveiligen tegen valgevaar
(t.w. )
ventilatie
Aanvullende persoonlijke beschermingsmiddelen:ruimzicht/zuurbril
gelaatscherm
valbescherming
hand/arm bescherming (t.w. )
beschermende kleding (t.w. )
vluchtmasker binnen handbereik
Persoonlijke gasalarmering (t.w. )
gebruik adembescherming
filtermasker (type )
verse lucht kap
persluchtmasker
Extra eisen (in te vullen door verstrekker):
Werken in besloten ruimten
132
6650_700
BEKRACHTIGINGRisico Categorie:
Risico analyse (nr. )
De kolommen “Aanvraag werkzaamheden” en “Maatregelen te nemen door houder” zijn juist ingevuld:
Aanvrager
Naam: Firma:
Telefoon:
Datum: Handtekening:
Principe toestemming bijzondere werkzaamheden: n.v.t.
Operationeel beheerder
Naam:
Datum: Handtekening:
Vergunning mede beoordeeld: n.v.t.
Mede ondertekenaar
Naam: Afdeling:
Datum: Handtekening:
Vergunning is voorbereid: n.v.t.
Vergunning voorbereider
Naam:
Datum: Handtekening:
Het werk kan veilig uitgevoerd worden en beheersmaatregelen zijn doorgesproken met vergunninghouder:
Verstrekker
Naam:
Datum: Handtekening:
Akkoord met opgelegde eisen en draagt zorg voor uitvoering volgens de vergunningsvoorwaarden:
Houder
Naam: Firma:
Datum: Handtekening:
Houder na overdracht
Naam: Firma:
Datum: Handtekening:
Verlenging maximaal 1 week geldig
Hoog Laag
Verstrekker Houder
Datum Naam Paraaf Naam Paraaf
Werken in besloten ruimten
133
6650_700
Algemene werkplekeisen
Hoofdstuk 8
Algemene werkplekeisen
1356652_700
STRUIKELEN, UITGLIJDEN EN VERSTAPPENSTRUIKELEN, UITGLIJDEN EN VERSTAPPEN
Oorzaken: - niet-egale ondergrond
- gladde ondergrond
- hoogteverschil
- beperking menselijk lichaam
Preventie: - aanpak bij de bron
- scheiden van mens en gevaar
- markeringen
- persoonlijke bescherming/gedrag
Algemene werkplekeisen
1366652_700
GEVAREN BIJ SLOOPWERKZAAMHEDENGEVAREN BIJ SLOOPWERKZAAMHEDEN
• verstappen en struikelen;
• uitstekende constructiedelen;
• werken op hoogte;
• instabiliteit bij sloopfront;
• vallend sloopmateriaal;
• instorting;
• vrijkomen gevaarlijke stoffen;
• lawaai.
Algemene werkplekeisen
1376652_700
VEILIGHEIDSMAATREGELEN BIJ SLOOPWERKZAAMHEDEN
• persoonlijke valbeveiliging gebruiken
• rekening houden met draagkracht van overblijvende
constructie
• zonder specifiek plan niet boven of onder elkaar werken
• gebruik stortkokers
• persoonlijke beschermingsmiddelen; helm,
• veiligheidsschoenen, overall, adembescherming,
• gehoorbescherming gebruiken
• inventariseren concentratie gevaarlijke stoffen
(bv. asbestinventarisatie)
Algemene werkplekeisen
1386652_700
ELEKTRISCH LASSENELEKTRISCH LASSEN
Mogelijke gevaren:
• elektrocutie;
• brand en explosie door hittevorming en wegspringende
spetters;
• verbranding van de huid door vrijkomende UV-straling;
• verbranding van het hoornvlies door vrijkomende UV- straling;
• verblinding van de ogen door vrijkomende infrarood straling;
• warmtestraling;
• vergiftiging door lasrook;
• longaandoeningen door inademen van lasrook;
• verkeerde werkhouding.
Algemene werkplekeisen
1396652_700
ELEKTRISCH LASSENELEKTRISCH LASSEN
Veiligheidsmaatregelen
• spanningverlagend relais (in besloten ruimten verplicht);
• persoonlijke bescherming:- laskap - lasschort- laskleding - veiligheidsschoenen- luchtgeventileerde laskap;
• lasgordijnen voor bescherming van personen in de omgeving
tegen UV en infraroodstraling;
• plaatselijke afzuiging van lasrook;
• ruimtelijke ventilatie;
• blusmiddelen onder handbereik;
• werkvergunningensysteem indien vereist.
Algemene werkplekeisen
1406652_700
AUTOGEEN LASSEN, SNIJDEN EN BRANDENAUTOGEEN LASSEN, SNIJDEN EN BRANDEN
Gevaren en risico’s:
• geraakt worden door spetters gloeiend materiaal;
• brand door brandbaar materiaal dat vlam vat;
• vlamterugslag;
• lekkage van gas en zuurstof;
• sommige gassen zoals propaan zijn zwaarder dan lucht
en blijft hangen in putten, uitgravingen en kelders.
Algemene werkplekeisen
1416652_700
AUTOGEEN LASSEN, SNIJDEN EN BRANDENAUTOGEEN LASSEN, SNIJDEN EN BRANDEN
Veiligheidsmaatregelen:
• draag de juiste beschermende kleding;
• verwijder eerst de brandbare materialen in je omgeving of dek ze af;
• gebruik van vlamdover in de slang tussen acetyleenfles en brander;
• terugstroombegrenzers op gas en zuurstofslang van brander;
• wees bedacht op lekkage van gas en zuurstof in laaggelegen
werkomgeving;
Algemene werkplekeisen
142
• slangbreuk beveiliging toepassen;
• continue gas meten;
• acetyleenfles rechtopstaand gebruiken of minimaal onder een
hoek van 30 graden;
• plaatselijke afzuiging van lasrook en gassen;
• ruimtelijke ventilatie.
• blusmiddelen onder handbereik;
• werkvergunningensysteem indien vereist.
Algemene werkplekeisen
Veiligheidsmaatregelen (vervolg):
AUTOGEEN LASSEN, SNIJDEN EN BRANDENAUTOGEEN LASSEN, SNIJDEN EN BRANDEN
6650_700
1436652_700
WERKEN IN KOUWERKEN IN KOU
Gevaren:
• versnelde afkoeling met gevolg:
• bevangen raken door de koude;
• bevriezingsverschijnselen;
• veel materiaal niet veilig te gebruiken.
Maatregelen hiertegen zijn:• warmteondergoed en isolerende kleding dragen;
• op beschutte werkplek je werk uitvoeren;
• nooit in tocht werken;
• geschikt gereedschap gebruiken;
• op tijd extra pauzes inlassen;
• afwisselen met collega’s.
Algemene werkplekeisen
1446652_700
WERKEN IN WARMTEWERKEN IN WARMTE
Gevaren:
• bevangen raken en flauwvallen;
• onvoldoende afvoer van
lichaamswarmte;
• verlies van lichaamsvocht.Maatregelen hiertegen zijn:
• voldoende pauzes inlassen;
• afwisselen met collega’s;
• op tijd voldoende drinken;
• ademende werkkleding gebruiken;
• hittewerende werkkleding gebruiken.
Algemene werkplekeisen
1456652_700
WERKEN MET HOGE DRUKWERKEN MET HOGE DRUKGevaren:
• openbarsten van leidingen;
• geraakt worden door wegschietende onderdelen;
• onbevoegd en onbekwaam werken met hoge druk machine
zoals industriële hoge druk reinigers.
Maatregelen hiertegen zijn:
• voor ingebruikname installaties en machines testen;
• afpersen van installaties met vloeistof, meestal water;
• testen en afpersen met zo weinig mogelijk personeel en gebied
afschermen/afzetten;
• veiligheidsinstructies nauwkeurig opvolgen;
• alleen hiertoe opgeleid personeel inzetten.
Algemene werkplekeisen
6650_700
DEFINITIE ERGONOMIEDEFINITIE ERGONOMIE
Ergonomie volgens Arbowet: vooral gericht op het welzijn van de medewerker
Gezondheid van medewerkers beschermen door stellen van ergonomische randvoorwaarden:
- machines;- gereedschappen- gebruiksvoorwerpen- werkplek- omgevingsfactoren: geluid licht trillingen klimaat
Algemene werkplekeisen
146
6650_700
ARBOWETARBOWET
Arbeidssituatie en taak
aanpassen aan de
eigenschappen van de
werknemers
en niet andersom!
Algemene werkplekeisen
147
6650_700
MENS-MACHINESYSTEEMMENS-MACHINESYSTEEM
Werkplek is combinatie van twee zaken:
– Machines, gereedschappen, gebruiksvoorwerpen en werkplekomstandigheden daaromheen:• verlichting• geluid• klimaat• trillingen
– Mens met zijn:• lichamelijke belasting
inspanning beweging werkhouding
• geestelijke belasting
Algemene werkplekeisen
148
6650_700
7 FACTOREN, DIE ERGONOMIE WERKPLEK BEPALEN7 FACTOREN, DIE ERGONOMIE WERKPLEK BEPALEN
1. Tillen
2. Zitten en staan
3. Geluid
4. Klimaat
5. Trillingen
6. Verlichting
7. Lichamelijke en mentale belasting
Algemene werkplekeisen
149
6650_700
TILLENTILLEN
– Belastende factor in veel beroepen
– Minste belasting:• rug recht• massa boven rug
– In praktijk:• tillen last vóór lichaam
– Belastbaarheid spier/skeletsysteem individueel verschillend:• leeftijd• geslacht• lichaamsbouw• getraindheid:
bewustwording belastingen tilinstructie
Algemene werkplekeisen
150
6650_700
TILINSTRUCTIETILINSTRUCTIE
Plan maken Benen in spreid-stand, voeten 45
graden naar buiten
Knieën buigen,rug recht houden
Vanuit staande positiebeginnen met lopen
Algemene werkplekeisen
151
6650_700
MAATREGELEN TER BEPERKINGMAATREGELEN TER BEPERKINGVAN TILBELASTINGVAN TILBELASTING
– Mechanisering/hulpmiddelen
– Verminder gewicht
– Organisatie werk
– Meer mensen
– Niet zittend tillen
– Beperk tilhoogte
– Beperk verplaatsingsafstand
Algemene werkplekeisen
152
6650_700
ZITTENZITTEN
– Langdurig zitten is belastendstatische belasting van bekken, wervelkolom, schouder, gordel
– Afwisseling voorkomt klachten• lopen/staan/zitten/verschillende zithoudingen
– Optimale zithouding:• goede ondersteuning benen• goede stand rug• ontlasting schouders• mogelijkheid kiezen andere houdingen
Algemene werkplekeisen
153
6650_700
STAANSTAAN
Alleen, indien:• Onvoldoende beenruimte om te zitten• Vaak reiken (hoog, laag, ver)• Gescheiden werkplekken (vaak heen en weer lopen)• Neerwaartse krachten (verpakkingswerkzaamheden)
Gebruik:• Stasteun:
vangt 60% lichaamsgewicht op ontlast benen/voeten
Algemene werkplekeisen
154
6650_700
GELUIDGELUID
– Lichamelijke effecten:
• verhoogde bloeddruk• gestoorde ademhaling• gestoorde stofwisseling• tragere bloedcirculatie• tragere spijsvertering• hoofdpijn• gespannen spieren• moeheid• nervositeit• verminderde waakzaamheid
Algemene werkplekeisen
155
6650_700
GELUID GELUID (VERVOLG)(VERVOLG)
– De grootte van het blijvende gehoorverlies is afhankelijk van:
• totale blootstellingstijd
• duur van blootstelling
• duur van rustperiode tussen blootstelling (beschadiging in het begin omkeerbaar)
• sterkte van het lawaai
• frequentiespectrum van het lawaai (hoge tonen schadelijker dan lage)
• continuïteit van het geluid
Algemene werkplekeisen
156
6650_740
157
GELUID (VERVOLG)GELUID (VERVOLG)
Optellen van twee geluidsbronnen.
• Een verdubbeling van de afstand tot de geluidsbron geeft een vermindering van 6 dB(A).
Algemene werkplekeisen
6650_700
6650_740
158
Maatregelen om geluidhinder te voorkomen in volgorde van prioriteit:1. niveau van de geluidsbron verlagen;2. geluidsbron afschermen;3. geluidtrillingen dempen;4. persoonlijke gehoorbescherming.
Blz 135
Geluid (vervolg)Geluid (vervolg)
Algemene werkplekeisenAlgemene werkplekeisen
De werkgever moet tegen geluid de volgende maatregelen nemen:– vanaf 80 dB(A):
• mogelijkheid tot gehooronderzoek;• gehoorbescherming uitreiken.
– vanaf 85 dB(A):• beheersplan;• maatregelen;• waarschuwingsborden.
6650_700
Geluid (vervolg)Geluid (vervolg)
Algemene werkplekeisenAlgemene werkplekeisen
159
6650_700
TRILLINGENTRILLINGEN
– Veroorzaken stotende verplaatsingen van het gehele lichaam of gedeelten daarvan
– Grootte van verplaatsing bepaalt het gevolg
– Gevolgen
– Trillingen
Algemene werkplekeisen
160
6650_700
TRILLINGEN (vervolg)TRILLINGEN (vervolg)
– 4 - 9 Hz: algemeen onwel 13 - 20 Hz: hoofdpijn 4 - 14 Hz: buikpijn
Algemene werkplekeisen
161
• Fysieke trillingen:– hand- en armtrillingen bij gebruik handgereedschap;– lichaamstrillingen door een voertuig, installatie of
bewegend vloer.
TRILLINGEN (vervolg)TRILLINGEN (vervolg)
• Klachten door hand- en armtrillingen:– pijn;– beschadiging bloedvaten en gewrichten;– gevoelloze vingertoppen;– “witte vingers”.
• Klachten door lichaamtrillingen:– maagklachten;– rugklachten;– vermoeidheid;– hoofdpijn;– spierpijn;– verminderde concentratie;– aandoeningen evenwichtsorgaan
6650_700
Algemene werkplekeisen
162
6650_700
MAATREGELEN TEGEN BLOOTSTELLING AAN TRILLINGENMAATREGELEN TEGEN BLOOTSTELLING AAN TRILLINGEN
Algemene werkplekeisen
163
• Maatregelen tegen trillingen:– aandacht bij aanschaf machines;– aanbrengen van dempers of isolatie;– toepassen alternatieve technieken;– beperken van blootstellingduur .
• Klimaat op de werkplek wordt bepaald door:– omgevingstemperatuur;– stralingswarmte;– luchtvochtigheid;– hinderlijke luchtbewegingen.
6650_700
KLIMAATKLIMAAT
– Beheersen, zodat we ons behaaglijk voelen en optimale prestaties kunnen leveren
– Drie factoren bepalen een comfortabel klimaat:• Kleding:
Isolatie• Inspanning:
Afvoer warmte• Klimaat:
Vochtigheid (relatieve luchtvochtigheid 40-60%) Temperatuur Luchtsnelheid (‘s winters < 0,15 m/s en ‘s zomers < 0,25 m/s)
Algemene werkplekeisen
164
Maatregelen om het werkcomfort te verbeteren zijn:
– temperatuur behaaglijk en gelijkwaardig en aangepast aan de fysieke inspanning te houden;
– geen hinderlijke luchtbeweging;– verstrekken pbm’s;– vochtbalans ruimte op peil houden.
6650_700
KLIMAAT (vervolg)KLIMAAT (vervolg)
Algemene werkplekeisen
165
6650_700
VERLICHTINGVERLICHTING
– Waarnemen kleine details vereist hogere verlichtingssterkte
– Verlichtingssterkte in lux
– Lampen gaan minder licht geven– bij vervuiling– bij veroudering
– Ouderen hebben meer licht nodig dan jongeren
– Contrast niet te groot (verhouding licht : donker)
Algemene werkplekeisen
166
Bij verlichting op de werkplek rekening houden met:
– hoe kleiner de voorwerpen waarmee wordt gewerkt, hoe meer licht;
– oudere werknemers hebben meer licht nodig;– contrasten mogen niet te groot zijn;– weerspiegeling moet voorkomen worden;– nieuwe lampen geven meer licht;– lichtsterkte moet voldoen aan de wetgeving.
6650_700
Algemene werkplekeisen
VERLICHTINGVERLICHTING
167
6650_700
INSPANNINGINSPANNING
– Fysiek en/of geestelijk
– Rustperiode nodig• herstel spieren/bloedsomloop
– Statische belasting• voortdurend aanspannen van de spieren belemmert doorbloeding
blessures, letsel
– Dynamische overbelasting• spieren regelmatig spannen/ontspannen vraagt energie• algemene lichamelijke vermoeidheid
- Mentale overbelasting• geestelijke spanning• werkdruk en persoonlijke capaciteit
Algemene werkplekeisen
168
6650_700
• Risicovolle werkomstandigheden die lichamelijk klachten veroorzaken zijn:– te lange duur van de inspanning;– langdurig zitten of staan;– verkeerde houding;– blootstelling aan trillingen;– terugkerende handelingen;– bovenmatige inspanning.
• Statische belasting veroorzaakt:– verminderde doorbloeding;– spierpijn of kramp;– chronische vermoeidheid.
Algemene werkplekeisenAlgemene werkplekeisen
INSPANNINGINSPANNING
169
6650_700
• Dynamische belasting is minder slecht dan statische belasting, maar kan toch de volgende gevolgen hebben:– vermoeidheid;– spierpijn;– letsel.
• Mentale belasting wordt veroorzaakt door:– werkdruk;– taak versus capaciteiten;– relatie met collega’s;– hiërarchische relatie;– fysische arbeidsomstandigheden;– werk(on)zekerheid;– infrastructuur en uitrusting.
INSPANNINGINSPANNING
Algemene werkplekeisenAlgemene werkplekeisen
170
6650_700
Hijs- en hefwerktuigen
Hoofdstuk 9
Hijs- en hefwerktuigen
1726652_700
HIJSENHIJSEN
• manueel;• hulpmiddelen (takels e.d.);• mobiele hulpmiddelen (steekwagen, vorkheftruck);• hijskranen.
Voorbeelden:• mobiele kraan;• portaalkraan;• auto laadkraan;• bouwkraan.
Hijs- en hefwerktuigen
1736650_700
REGELS VOOR HIJSWERKTUIGEN
• kraanboek aanwezig;
• hijstabellen en hijsgrafieken aanwezig;
• keuringscertificaten aanwezig.
Hijs- en hefwerktuigen
1746652_700
VEREISTEN VOOR BEDIENERS VAN HIJSWERKTUIGEN:VEREISTEN VOOR BEDIENERS VAN HIJSWERKTUIGEN:
• deskundigheidsbewijs STVT(verplicht voor torenkranen, mobiele kranen en heistellingen)
• registratieboekje(ervaring en geneeskundige verklaring)
Hijs- en hefwerktuigen
1756652_700
RISICO’S BIJ HIJSWERKTUIGENRISICO’S BIJ HIJSWERKTUIGEN
• personen binnen draaibereik;
• afstempelen;• zware lasten;• windkracht;• (naderend) onweer.
Hijs- en hefwerktuigen
1766652_700
• kettingwerk• staalkabels• touw• stroppen, lengen• en hijsbanden• haken en ogen• takelsLet op:
maximale werklast
hoeken van lengenmogelijke slijtage
HIJSGEREEDSCHAP
Hijs- en hefwerktuigen
1776650_700
Risico’s:• mechanische breuk van takel of van bevestigingspunt;• overbelasting.
Niet doen:• overbelasten;• vastmaken aan bordessen, railing en leidingwerk;• op de punt belasten;• niet zijdelings belasten.
Wel doen:• regelmatig controleren, zeker voor elk gebruik;• defecten direct melden.
TAKELS
Hijs- en hefwerktuigen
1786652_700
VORKHEFTRUCKSVORKHEFTRUCKS
• wettelijke verplichtingen;• voorzieningen;• veilig gebruik;• markering en keuring.
Hijs- en hefwerktuigen
179
Verboden • meerijden tenzij er een 2e zitplaats is;• personen te heffen tenzij speciale voorziening
aanwezig is;• hijsen tenzij juiste aanpassing aanwezig is;• het contragewicht te verzwaren;• te roken bij elektro-heftrucks.
Verplicht • de chauffeur moet goed zicht hebben;• gebruik van de veiligheidsgordel.
6652_700
Hijs- en hefwerktuigen
VORKHEFTRUCKSVORKHEFTRUCKS
180
PALLETWAGENPALLETWAGEN
6652_700
• altijd op een vlakke ondergrondgebruiken;
• denk aan obstakels;
• zorg voor voldoende transportruimte.
Hijs- en hefwerktuigen
6650_700
Werken op hoogte
Hoofdstuk 10
Werken op hoogte
1826652_700
2,5 m
WERKEN OP HOOGTE
meer dan 2,5 m valgevaar
Werken op hoogte
6650_700
SCHUINE EN PLATTE DAKEN, GATEN IN VLOEREN EN WANDEN
Risico op vallen
– Gebruik loopplanken (hellend dak)– Gebruik valbeveiliging– Gebruik dakrandbeveiliging of vangnet (plat dak)– Dek gaten af met stevig materiaal– Breng markering aan op gevaarlijke plaatsen
Werken op hoogte
183
1846652_700
LADDERS:
• enkele ladder;
• opsteekladders;
• schuifladders;
• reformladders.
Gebruiksregels voor ladders:• in goede staat houden;
• niet verven;
• niet zelf repareren;
• zorgvuldig en goed opstellen;
• op de juiste wijze gebruiken.
Werken op hoogte
1856652_700
STEIGERS
Er geldt:
• streng verboden zelf te (ver)bouwen aan steiger;
• geen materiaal achterlaten;
• houdt de vloer stroef;
• gebruik geen los klimmateriaal op de steiger.
• let op de maximale belasting
• gebruik stortkokers voor afvoer materiaal
• gebruik de bouwlift veilig (personenlift of
goederenlift)
Werken op hoogte
1866652_700
Er gelden regels voor:Er gelden regels voor:
• kantplanken en leuningen
• inspectiewerk
• werkzaamheden
• hulpsteigers
• liften
• takels
Steigerkaart geeft veiligheidstatus aan.Geen steigerkaart of gebreken? Steiger niet betreden!
STEIGERS
Werken op hoogte
1876652_700
Risico = verplaatsbaarheid
Aandachtspunten bij het werken met rolsteigers:
• blokkeren wielen
• van binnenuit beklimmen
• denk aan gereedschap (kan vallen)
• sta niet op de schoren
• houd de steiger schoon
• niet verplaatsen als er iemand op staat
• verrijden op vlakke ondergrond door 2 personen
• gebruik de persoonlijke beschermingsmiddelen
Werken op hoogte
ROLSTEIGERS
1886652_700
Voorbeelden:• hangbrug;• hangsteiger;• eenmanswerkbrug.
Aandachtspunten bij het werken met hangsteigers zijn:
• vanaf windkracht 7 Bft niet mee werken;
• let op bedieningsorganen;
• bij storing niet verder werken maar (laten) repareren;
• nooit gebruiksklaar achterlaten;
• hulpmiddelen gebruiken voor communicatie,
vanaf 25 m verplicht (en als normale communicatie
niet mogelijk is)
HANGSTEIGERS
Werken op hoogte
1896652_700
HOOGWERKERS
Typen:- vast opgesteld- mobiel
Risico voor beknelling (schaararm) en omvallen
Daarom: - getraind/opgeleid personeel
- signalering maximum werklast
- specifieke gebruiksregels
vanaf windkracht 7 Bft, niet mee werken
Werken op hoogte
1906652_700
WERKBAKKEN
• alleen gebruiken als het echt niet anders kan;
• windkracht vanaf 7 Bft verboden;
• de kraanmachinist en persoon in de werkbak
moeten elkaar zien en verstaan;
• iedere persoon in de werkbak draagt een
harnasgordel (vast aan de werkbak);
• in- of uitstappen alleen toegestaan als werkbak op
stevige ondergrond staat
Werken op hoogte
6650_700
Handgereedschap
Hoofdstuk 11
Handgereedschap
1926652_700
EENVOUDIG HANDGEREEDSCHAP
Risico door:
• slecht onderhoud;
• slecht gebruik.
Handgereedschap
1936652_700
HANDGEREEDSCHAP MET ELEKTRISCHE AANDRIJVING
• elektrocutie
• verbranding (vonken)
Veilige spanning:• 50 V ~ (wisselspanning)•120 V = (gelijkspanning)
dubbel geïsoleerd
Risico door:
Handgereedschap
1946652_700
Aandachtspunten bij gebruik
• gebruik met maximale werkdruk;
• geleider leeg bij plaatsen lader;
• nagels/nieten aangepast aan apparaat.
Mogelijke risico’s:
• wegschieten van de nagel;
• terugslaan van de nagel;
• doorboren van het werkstuk.
Handgereedschap
NIETMACHINE
1956652_700
Aandachtspunten bij het gebruik
• beschermkap moet snijdend deel van de
zaag volledig afschermen (vast aan het frame
en scharnierend deel aan geleider);
• automatische beschermkap over snijdend
deel van de zaag;
• spouwmes aangepast aan diameter en dikte
van de zaag.
Handgereedschap
HANDCIRKELZAAG
1966652_700
Aandachtspunten bij het gebruik:
• bedieners minimaal 18 jaar oud;
• opleiding met toets gehad hebben;
• voorgeschreven PBM gebruiken;
• stilstand ketting bij stationair toerental;
• kettingrem binnen 0,15 sec werken;
• CE markering.
KETTINGZAAG
Handgereedschap
1976652_700
HANDGEREEDSCHAP MET PNEUMATISCHE AANDRIJVING
• trillen
• geluid
dodemansknop en gehoorbescherming verplicht.
Risico door:
Handgereedschap
1986652_700
HANDGEREEDSCHAP MET HYDRAULISCHE AANDRIJVING
• oliedruk
• bevestigingen
dodemansknop en onderhoud verplicht.
Risico door:
Handgereedschap
1996652_700
HANDSLIJPMACHINES
doorslijpschijvenafbraamschijven
Risico door: • rondvliegende delen;
• aanraken slijpschijf;
• uit elkaar springen van schijf;
• brand door vonken;
• geluid;
• verkeerd gebruik.
Handgereedschap
6650_700
Gereedschapsmachines
Hoofdstuk 12
Gereedschapsmachines
2016652_700
GEREEDSCHAPMACHINES
Voorbeelden zijn:• Vast opgestelde boormachines
• let op: 'happen' in werkstuk
• Vast opgestelde slijpmachines• let op: uit elkaar vliegen slijpsteen
• Cirkelzagen• let op: snijgevaar
Gereedschapsmachines
2026652_700
CIRKELZAGENCIRKELZAGEN
• universele cirkelzaagmachine;
• bouwcirkelzaag machine
(met noodstop en als extra eis
nulspanningschakelaar);
• voor machines met meerdere
bedieningsplaatsen gelden aanvullende eisen.
Gereedschapsmachines
6650_700
Persoonlijke beschermingsmiddelen
Hoofdstuk 13
Persoonlijke beschermingsmiddelen
2046652_700
Gebruik persoonlijke
beschermingsmiddelen alléén
als het echt niet anders kan.
Persoonlijke beschermingsmiddelenbeschermen tegen:
de gevolgen van onveiligheid en ze voorkomen erger letsel
Persoonlijke beschermingsmiddelen
ALGEMEENALGEMEEN
2056652_700
Fabrikant: zorg voor PBM’s • sterk• betrouwbaar • getest • CE-markering
Gebruiker:beheert ze, controleert ze, zorgtvoor veilige opslag en goed gebruik.
Persoonlijke beschermingsmiddelen
ALGEMEENALGEMEEN
2066652_700
Drie belangrijke wettelijke eisen ten aanzienvan persoonlijke beschermingsmiddelen:
Doeltreffende bescherming
Ergonomisch verantwoord
Goede gebruiksaanwijzing in het Nederlands
Persoonlijke beschermingsmiddelen
ALGEMEENALGEMEEN
2076652_700
afhankelijke adembescherming,
bijvoorbeeld een filterbusmasker.
onafhankelijke adembescherming,bijvoorbeeld persluchtapparatuur verseluchtkap
LET OP GEBRUIKSREGELS
Omgevingsluchtfilteren
Zuurstofconcentratie < 19%Bijzondere stofOverschrijding grenswaarde
Persoonlijke beschermingsmiddelen
ADEMBESCHERMINGADEMBESCHERMING
6650_700
INDELING NAAR STOF- EN STOFFILTERKLASSEINDELING NAAR STOF- EN STOFFILTERKLASSE
Stof-klasse
2a
2b
2c
Omschrijving
Inert zwevend stof met een MAC-waarde van 10 mg/m3 behalveasbest
Schadelijke stof met een MAC-waarde van 0,1 tot 10 mg/m3
behalve asbest
Giftige stof met een MAC-waardevan < 0,1 mg/m3, waaronderasbest, carcinogene stoffen,sporen, virussen, bacteriën,proteolytische enzymen en bijbesluit aangewezen stoffen
Filter
P-1
P-2
P-3
Maximaleconcentratie
5x MAC-waarde
Snuitje:10x MAC-waardeHalfmasker:12 x MAC-waardeVolgelaatsmasker:16 X MAC-waarde
Alleen samen met vol-gelaatsmasker inzetten:200x MAC-waarde
Persoonlijke beschermingsmiddelen
208
6650_700
INDELING GASFILTERTYPENINDELING GASFILTERTYPEN
Type Kleur Beschermt tegen:A Bruin organische dampen en oplosmiddelen
B Grijs zure gassen, zoals Cl2, H2S en HCN.
E Geel zwaveldioxide
K Groen ammoniak
Speciale filters
CO Zwart koolstofmonoxide
Hg Rood kwik(damp)
NO Blauw nitreuze dampen
Re Oranje reactorfilter, radioactief jodium
Persoonlijke beschermingsmiddelen
209
2106652_700
boven 85 dB(A) verplicht!
GEHOORBESCHERMING
boven 80 dB(A) aanbevolen
watjes pluggen oordoppen otoplastieken gehoorkappen
wettelijk
Persoonlijke beschermingsmiddelen
2116652_700
SOORTEN LICHAAMSBESCHERMING:
• hoofdbescherming;
• bescherming voor handen en armen;
• bescherming voor voeten;
• bescherming voor het lichaam.
Persoonlijke beschermingsmiddelen
2126652_700
OOGBESCHERMING
• normale veiligheidsbril;
• ruim zichtbril;
• gelaatsscherm;
• lasbrillen en laskappen.
Persoonlijke beschermingsmiddelen
2136652_700
VALBEVEILIGING
• gebruik altijd een harnasgordel
(na valbelasting vernietigen);
• eventueel met remchute of nonchute
en vallijn
(na valbelasting controle).
Persoonlijke beschermingsmiddelen