Water in balans · 2016-12-08 · Water in balans dus! In de komende jaren liggen er voor het...

Verkiezingsprogramma

Water in balans, met het

CDA als uw rentmeester Met het oog op de toekomst van onze kinderen

Verkiezingsprogramma CDA Rijnland

2

Inleiding Het waterschap is een organisatie met een bestuur dat democratisch gekozen wordt. Op 18 maart 2015 worden hiervoor verkiezingen georganiseerd, welke gelijktijdig plaatsvinden met

de verkiezingen voor Provinciale Staten. Dit programma is tot stand gekomen in goed overleg met de twee provincies Noord- en Zuid Holland, waar het waterschap Rijnland onder valt. Door uw stem uit te brengen geeft u richting aan de wijze waarop het waterschap Rijnland haar taken; de zorg voor droge voeten en voldoende schoon en zoet water uitvoert. Samen leven met water, want zonder water geen samenleving. Voor het CDA zijn duurzaamheid, betaalbaarheid en samenwerking belangrijke thema’s voor het waterbeheer. Water is essentieel voor leven. Voor inwoners, ondernemers, maar ook voor flora en fauna die in onze regio zo mooi is. Voor de toekomst van onze kinderen en de wereld waarin zij leven, voelt het CDA zich verantwoordelijk voor een goede waterbalans in onze regio, die een grote veelzijdigheid kent. Zo zijn er grote

steden, zoals Haarlem, Leiden en Gouda. Daarnaast kent Rijnland ook grote agrarische gebieden en boom- en bollenteelt. Ook ligt Rijnland aan de kust, wat weer een hele ander benadering vraagt. Niet te veel water, waardoor we natte voeten krijgen, maar ook niet te weinig, waardoor het leven uit onze regio verdwijnt. Water in balans dus! In de komende jaren liggen er voor het Hoogheemraadschap van Rijnland opgaven op het gebied van bodemdaling, zeespiegelrijzing en meer en heftiger regenbuien, afgewisseld met periodes van droogte. Het waterschap zorgt voor veilig en leefbaar wonen op en achter dijken, de juiste hoeveelheid oppervlaktewater van een goede kwaliteit en voor het transport en de zuivering van afvalwater. Het CDA vindt het belangrijk dat het waterschap deze maatregelen in samenwerking met anderen voorbereidt en uitvoert. Wij willen een waterschap dat ruimte geeft aan de deskundigheid en betrokkenheid van inwoners en dat gebruik maakt van de innovatieve kennis van bedrijven en instellingen. Een waterschap dat de samenwerking zoekt om effectief en efficiënt zijn taken uit te kunnen voeren. Dit verkiezingsprogramma is tot stand gekomen door in het voortraject diverse partners te betrekken. Het is programma is samengesteld door Marlies de Vries en Bert van Leeuwen.


3

Opgaven/taken voor het Waterschap 2015-2019

Veiligheid Het CDA staat voor veilig wonen achter dijken en duinen, vanuit een flexibele benadering en maatwerk.

Het CDA vindt dat veiligheid voorop moet staan, maar wij vinden dat de belangen op en achter de dijk ook moeten meewegen. Een groene polder achter de dijk is wat anders dan stedelijk gebied en vraagt een andere aanpak. Wij staan dan ook voor maatwerk. Niet alleen uitgaan van de norm, maar ook kijken naar de samenhang in het gebied. Dit sluit nauw aan bij de nieuwe aanpak van waterveiligheid in het kader van het Deltaprogramma. De focus wordt dan deels verschoven van het voorkomen van overstromingen naar het opvangen van water en het beperken van de gevolgen.

x Het CDA heeft in de vorige bestuursperiode een Initiatiefnota ‘Kadeversterkingen’ opgesteld. De 12 uitgangspunten die daarin staan, zijn voor ons leidend en staan voor een flexibele aanpak en maatwerk. Deze punten zijn: 1. Creëer draagvlak door bewoners meer aan de voorkant, dus in een vroeg stadium

te betrekken. Neem hun kennis over het gebied erin mee; 2. Ontwerp minder robuust, rekening houdend met risico’s en kosten; 3. Zorg voor maatwerk, maak daarbij gebruik van de mogelijkheden met betrekking

tot meerlaagse veiligheid; 4. Maak handhaving integraal onderdeel van het kadeversterkingsplan; 5. Maak gebruik van lokale aannemers, zodat gebiedskennis geborgd wordt en er

meer verantwoordelijkheid gevoeld wordt bij de uitvoering van werk. Tevens is dit goed voor de lokale werkgelegenheid;

6. In diverse polders is er de mogelijkheid om water te berging, bijvoorbeeld via noodoverloopgebieden. Neem dit mee in berekeningen,;

7. Gebruik de juiste grondkwaliteit en maak hiervoor gebruik van lokale kennis (waaronder ook lokale aannemers);

8. Houd rekening met aanwezig voorland;

CDA visie op opgaven voor het Waterschap 2015-2019


4

9. Kies niet voor dure maatregelen, als goedkopere ook volstaan. Wij kiezen bijvoorbeeld voor houten palen in plaats van ijzeren damwanden. Ze zijn van natuurlijk materiaal, bestaan uit verschillende delen en sluiten zo het gebied niet helemaal af;

10. Houd rekening met het feit dat een zwaardere versterking op hoogte, meer zetting en inklinking geeft;

11. Neem in de financiële berekeningen ook de kosten voor bewoners mee; 12. Overweeg waar stabiliteitsonderzoeken wel nodig zijn. We beschikken in het

archief van Rijnland over de stabiliteitsonderzoeken van COW (Centrum Onderzoek Waterkeringen).

x Het CDA vindt de veiligheid van de kust belangrijk, met name in relatie tot het toerisme en de leefbaarheid van ons gebied. Wij hebben de initiatieven van een “dijk in duin”-constructie en het oplossen van het parkeerprobleem in Noordwijk en Katwijk vanaf het begin door het CDA omarmd. Dergelijke innovatieve samenwerkingsvormen willen wij verder initiëren en ondersteunen.

x Het CDA vindt het belangrijk om bij de dijkversteviging de cultuurhistorische waarden, bomen en huizen mee te wegen. We kiezen dan ook niet voor de meest goedkope oplossing, als bijvoorbeeld gezichtsbepalende bomen of andere cultuurhistorische elementen moeten sneuvelen. Per dijkvak zoeken we naar beste aanpak.

x Het CDA is tegen (proef)boringen naar schaliegas in Rijnlands gebied. Wij zien schaliegaswinning als een bedreiging voor de veiligheid, milieu en leefomgeving. Hiervoor hebben wij de motie “Rijnland Schaliegasvrij” ingediend, waarin o.a. opgenomen:

o Proefboringen naar en winning van schaliegas met gebruik van “fracking” methoden gaan gepaard met risico’s op o.a. zetting van de ondergrond, bodemdaling, van vervuiling van grond- en drinkwater (zie ook onder Schoon Water) en aardbevingen;

o Volgens onderzoek van onafhankelijke deskundigen bestaat de kans dat zetting van de bodem en/of aardbevingen schade aan de (hoofd)waterkeringen kunnen veroorzaken. Dit kan onvoorstelbare gevolgen voor de veiligheid van vele burgers in een dichtbevolkt gebied veroorzaken;

Meer nog dan een bedreiging voor de veiligheid zien wij schaliegaswinning als een bedreiging voor de waterkwaliteit en het milieu. De punten die hierover gaan zijn opgenomen onder het kopje “Schoon Water”.

Voldoende Zoet Water: Niet te veel, niet te weinig! Het CDA staat voor meer ruimte voor water. Het klimaat verandert. Dit gaat zowel gepaard met periodes met een tekort aan zoet water van goede kwaliteit, als met periodes met een groot overschot, als gevolg van hevige regenbuien en dan met name op lokaal niveau. Daarnaast heeft Nederland, en dan vooral het westen, te maken met zeespiegelstijging en tegelijkertijd bodemdaling. Hierdoor kost het steeds meer moeite om zoutindringing (o.a. via kwelwater) te voorkomen. Zoutindringing is niet wenselijk in verband met de schadelijk invloed van zout op gewassen, tuinen, industriële processen, etc. Het grondwaterpeil is van invloed op de natuur en de landbouw. Ook in de zomer moet er voldoende water zijn. Dit is noodzakelijk om verdroging en inklinking en daarmee bodemdaling zo veel mogelijk te beperken. Voor het CDA is voldoende zoet water een belangrijk


5

thema. Immers het grondwaterpeil is belangrijk voor de landbouw en de natuur dus voor ons leefklimaat. Een groot deel van ons gebied ligt onder zeeniveau en om hier de gevolgen van te veel of te kort water op te vangen willen we door meer wateropslag en waterbuffers streven naar de juiste balans. Door de verbetering van de boezemgemalen (uitbreiding Katwijk en Gouda) en de voorgenomen aanleg van waterbuffers in de Haarlemmermeer en Zoetermeer is het boezembeheer veel minder kwetsbaar geworden.

x Het CDA is van mening dat het realiseren van dergelijke buffers in de zuidpunt van de Haarlemmermeer en in de Nieuwe Driemanspolder bij Zoetermeer daarbij van wezenlijk belang zijn;

x In droge perioden laat het hoogheemraadschap water in bij Gouda. Bij extreme droogte, levert dat grote problemen op. Het inlaatwater is dan brak. Het CDA wil daarom zuinig omgaan met water en voorzichtig zijn met het doorspoelen van zout kwelwater en vooral inzetten op gebiedseigen water;

x Via voorlichting aan burgers willen we stimuleren zuinig en anders om te gaan met water, bijvoorbeeld via de aanschaf van zuinige douchekoppen, maar ook watervriendelijk inrichten van tuinen;

x Watergangen moeten breed en diep genoeg zijn om de aan- en afvoer van water goed aan te kunnen

x Het CDA is van mening dat het boezemgebied en de poldergebieden uitgerust moeten zijn met voldoende bemalingscapaciteit om de veiligheid te kunnen garanderen.

Toekomst- en Klimaatbestendige stad Het CDA staat voor een groene stad met ruimte voor water.

In Haarlem, Leiden, Gouda, Alphen a.d. Rijn maar ook in dorpen en bebouwd gebied moet voldoende ruimte zijn voor water. De openbare ruimte staat steeds meer onder druk. Creativiteit en samenwerking zijn daarom nodig om te komen tot oplossingen waarmee de effecten van klimaatverandering en water leidend zijn. Kernwoord daarbij is klimaatadaptatie. Ons klimaat kent steeds meer korte, natte perioden, wat gepaard gaat met langere perioden van droogte. In de stad zijn veel grachten en slootjes gedempt, het water kan hierdoor niet meer weg als er in korte tijd hevige buien vallen. Aan de andere kant zijn er langere, drogere periodes, warmte kan dan niet weg. Hierdoor ontstaat er in de stad hittestress ontstaat in de stad. Water moet dan ook langer in de stad vastgehouden kunnen worden om het

leefklimaat aangenaam te houden. x Het CDA wil de samenwerking met gemeenten, burgers en bedrijven op dit gebied

opzoeken en bevorderen. Knelpunten worden gezamenlijk aangepakt en opgelost; x Het CDA wil om wateroverlast bij hevige stortbuien te voorkomen, dat er vooraf in

kaart gebracht is waar overlast zou kunnen optreden. Zo kan het waterschap snel ingrijpen. Om bij een calamiteit de mogelijkheid te hebben maatregelen te treffen stellen wij voor om in overleg met gemeenten en belanghebbenden noodoverloop gebieden aan te wijzen.


6

x Het CDA vindt dat bij heftige stortbuien een speciale taskforce hiervoor beschikbaar moet zijn;

x Het CDA wil bewustwording bij gemeenten, bedrijven en burgers stimuleren door bijvoorbeeld een Klimaatbestendige- stads-App te ontwikkelen. In deze app, komt informatie te staan wat gemeenten en burgers zelf kunnen doen om hun woning, tuin en stad klimaatbestendig te maken, zoals bouwen en wonen met water;

x Het CDA zal zich inzetten om hiervoor een plan van aanpak met een tijdspad op te stellen.

Peilbeheer Goed peilbeheer is maatwerk en versterkt de functie van het gebied. Bodemdaling en verzilting wordt beperkt. Voldoende water is ook belangrijk voor het waterpeilbeheer. Het Hoogheemraadschap van Rijnland is verantwoordelijk voor het peilbeheer in haar gebied en stelt derhalve de waterpeilen doormiddel van peilbesluiten

vast. Dit beleid moet passen in het beleid van gemeenten, provincie, rijk en zelfs Europa. Het hoogheemraadschap legt de gewenste waterpeilen vast in peilbesluiten. Het lastige is dat in de peilbesluiten vaak rekening moet worden gehouden met verschillende, tegenstrijdige belangen. Goed peilbeheer ondersteunt en versterkt de functie van het gebied. Via het peilbeheer kan ook bodemdaling en de verzilting worden beperkt.

x Het CDA vindt dat gelet op de verschillende belangen bij het peilbeheer onderscheid

moet worden gemaakt tussen de verschillende gebieden en grondsoorten, zoals veengrond of kleigrond.

Duin- en Bollenstreek De natuur en bollencultuur van de Duin- en Bollenstreek kent een zeer fragiel evenwicht, waarin de waterstand een cruciale factor is. De bollenstreek is regionaal en nationaal van groot economisch belang en is daarom vanuit het Rijk aangewezen als Greenport.


7

Het CDA is van mening dat bij het vaststellen van de waterpeilen rekening gehouden moete worden met de belangen van de bollenteelt, maar ook met de waarde van zeldzame planten en diersoorten in het gebied.

x Ten aan zien van de fundaties van kades, wegen en gebouwen, die van groot economisch belang zijn, brengen al te grote variaties in het waterpeil risico’s met zich mee.

x Het CDA vindt dat het vaststellen van het gewenste peil in goed overleg met de betrokken gebruikers en instanties dient plaats te vinden;

Boomteeltgebied De boomteelt is economisch zeer belangrijk. De boomteelt rondom Boskoop stelt – net als de bollenteelt, als Greenport - specifieke eisen aan het waterbeheer.

x Het CDA vindt dat het kleinschalig peilbeheer in goed overleg met belanghebbenden dient te worden gevoerd;

x Het CDA wil in het belang van voldoende water voor kwekers, dat er flexibel ingesprongen moet kunnen worden op een te kort of een teveel aan water. Hiervoor zijn korte lijnen met kwekers en de belangenverenigingen essentieel. Om dit te waarborgen krijgt in elk agrarisch peilgebied of polder een agrariër, bij calamiteiten, een korte lijn met de gebiedsbeheerder.

x De agrariër heeft ook een eigen verantwoordelijkheid om te zorgen voor voldoende water. In natte perioden kan bijvoorbeeld water opgeslagen worden in waterbassins dat in drogere perioden gebruikt kan worden. Ook kan gedacht worden aan hergebruik van water. Het CDA wil samen met de agrariërs komen tot duurzame gezamenlijk gedragen oplossingen. We hebben met een gedeelde problematiek en dragen gedeelde verantwoordelijkheden.

Veenweidegebied Het veenweidegebied vinden we vooral in het Groene Hart. Hier treedt gemakkelijk bodemdaling op. Dat heeft grote gevolgen. De bodemdaling in het veenweidegebied wordt voornamelijk veroorzaakt door de oxidatie van veen en hangt daarom sterk samen met het waterbeheer.

x Om de maaivelddaling af te remmen, vindt het CDA dat een maximale drooglegging van 60 cm per peilgebied gehanteerd moet worden. Dit is ook de norm die de provincies Zuid Holland en Noord Holland hanteren. Een uitzondering moet gelden voor gebieden die extra gevoelig zijn voor maaivelddaling. Daar moet een kleinere drooglegging toegepast worden;

x Het CDA is van mening dat bij de bepaling van de gemiddelde gebiedsdrooglegging de percelen die zijn opgehoogd niet meegeteld moeten worden;

x Het CDA wil een duurzame zoetwatervoorziening in dit gebied waarborgen. Onderwaterdrainage kan hier aan bijdragen.

x Door de geringe drooglegging heeft het gebied een beperkte opslagcapaciteit. Bij veel regenval moet er snel kunnen worden ingegrepen, bijvoorbeeld door middel van voormalen, om calamiteiten te voorkomen. Een goed overleg tussen de gebiedsbeheerder en de agrariër kan calamiteiten beperken.

Uitgeveende polders en droogmakerijen De bodemdaling in deze gebieden is minimaal. Dit komt door de aanwezige kleilaag. Daarom is hier een grotere drooglegging mogelijk. Wel moet dan rekening worden gehouden met zoute kwel (verzilting).

x Het CDA wil de mogelijkheid van lokale afwijkingen van het peilbesluit openhouden (onderbemalingen, hoogwater sloten of afzonderlijke peilgebieden). De maaiveldhoogten in die gebieden verschillen enorm. Om maatwerk te leveren is een robuust peilbeheer in die gebieden niet altijd mogelijk.


8

Haarlemmermeer Dit gebied kent een versnipperd watersysteem, met een vast zomer- en winterpeil.

x Het CDA wil een flexibel peilbeheer om in perioden van droogte te zorgen voor voldoende water in het eigen gebied, o.a. voor agrarische activiteiten;

x Het gebied kent een probleem met opkomend kwelwater. Flexibel peilbeheer zorgt dat er minder gebiedsvreemd en voedselrijkwater hoeft te worden ingelaten;

x Het CDA wil met een flexibel peil inspringen op de ontwikkelingen in het gebied richting verstedelijking. Hierdoor zijn er meer mogelijkheden om water te bergen bij verhoogde neerslag;

x Meer verharding betekent minder waterbergend vermogen in het gebied. Het CDA wil zoeken naar bergingsmogelijkheden waar bedrijfsterreinen worden ontwikkeld en woningen worden gebouwd, bijvoorbeeld door aanleg van sloten en vijvers, groen en meervoudig gebruik van beschikbare ruimte. Dit water kan weer worden benut in tijden van droogte;

x Het CDA wil water zoveel mogelijk in het gebied integreren en onderdeel laten uitmaken van zowel groen, agrarisch als bebouwd gebied, zodat het een samenhangend systeem vormt.

Schoon Water Voor het CDA geldt: “Wat er niet in gaat, hoeft er ook niet uit”.

Door de samenwerking in de waterketen met gemeenten, provincie en (drinkwaterleiding)bedrijven te verbeteren wil het CDA dat er meer regenwater wordt afgekoppeld en het resterende afvalwater in gezuiverde vorm voor een deel kan worden hergebruikt als industriewater (koel- spoel- of bluswater) in plaats van het lozen op het oppervlakte water. Daarnaast vinden wij belangrijk dat er wordt ingezet op hergebruik uit afvalwater. Gedacht kan worden aan het terugwinnen van cellulose, maar ook aan het winnen van energie in de vorm van warmte en biogas.

x Illegale lozingen op het oppervlakte water ziet het CDA als een probleem dat

aangepakt moet worden. Verwijtbaar handelen moet streng bestraft worden; x Medicijnresten in het afval- en oppervlaktewater is een groeiend probleem. Het CDA

heeft dit in de vorige bestuursperiode op de agenda gezet. Dit was de aanzet tot een symposium met verschillende overheidsinstanties en bedrijven met als doel bewustwording te vergroting en kennis te vergaren, alsmede gezamenlijke acties te initiëren;

x Ons uitgangspunt is dat voorkomen beter is dan genezen. Wij willen dan ook inzetten op preventie en bewustwording bij burgers, overheden en bedrijven;

x Wij willen draagvlak zoeken voor gezamenlijk onderzoek, met bijvoorbeeld ziekenhuizen, maar ook overheidsinstanties. Door aantrekkelijke inleverprogramma’s te maken wordt bewustwording bij burgers gestimuleerd. Samenwerking met ziekenhuizen moet leiden tot minder lozing van medicijnresten in het afvalwater. Hierbij staat bronaanpak voorop, bijvoorbeeld via een pharmafilter;

x Het CDA wil zoveel mogelijk de inlaat van vervuild of zilt water voorkomen, onder andere door meer zoet water te bergen, zodat er minder water ingelaten hoeft te worden. Ook zoekt het CDA hiervoor de samenwerking met de provincies, gemeenten en bedrijven om ruimte te creëren voor water, bijvoorbeeld via het graven van slootjes, het aanleggen van waterpleinen, en bouwen met water;


9

x Te voedselrijk water is een groot probleem voor de waterkwaliteit. Het CDA wil dit bestrijden. Het CDA wil de inzet van de driehoeksmossel hiervoor verkennen;

x Het CDA wil zich richten op emissiereductie in samenwerking met de sectoren, zoals de agrarische sector en de boom- en bollenteelt;

x Het bestrijdingsmiddel imidacloprid is op sommige plaatsen in verhoogde concentraties aanwezig in het oppervlaktewater en verantwoordelijk voor het uitsterven van bijen en een dalende vogelstand. Het CDA wil een plan van aanpak opstellen in samenwerking met de sectoren, zoals de agrarische sector, de boom- en bollenteelt, maar ook bewustwording bij burgers bevorderen. Het middel zit namelijk in mierenlokdoosjes en wordt veelvuldig gebruikt;

x Het CDA wil de gezamenlijke aanpak met de bedrijven in de bollen- en boomteelten voor vermindering van gebruik van bestrijdingsmiddelen voortzetten. Ook wil het CDA hier inzetten op innovatieve methoden en onderzoek.

x Verder wil het CDA zich inzetten voor het beperken van de erfafspoeling van stoffen die het oppervlakte water vervuilen in samenwerking met de betreffende bedrijven.

x Het CDA dringt aan op onderzoek van de Unie van Waterschappen (UvW) naar de invloed van microplastics op de oppervlaktewaterkwaliteit en dringt aan op ontwikkeling van kosteneffectieve saneringstechnieken. Het CDA meent dat het een goede zaak is als de UvW komt met een lijst van producten waarin microplastics verwerkt zitten. De Unie van Waterschappen zou er bij producenten van cosmetica en andere verzorgingsproducten op aan moeten dringen microplastics niet meer te gebruiken.

x De verbetering van de waterkwaliteit vergt een gezamenlijke inspanning, waarin de diverse sectoren en betrokken partners, zoals de landbouwsector, andere bedrijven, sportvissers en natuurorganisaties een gedeelde verantwoordelijkheid hebben. Het CDA vindt het dan ook belangrijk om afspraken te koppelen aan een plan van aanpak met een duidelijk tijdspad.

Rijnland Schaliegasvrij In de afgelopen bestuursperiode is de CDA-motie ‘Rijnland Schaliegasvrij’ aangenomen, Wij staan nog steeds achter de inhoud van deze motie en zullen er op toezien dat deze wordt uitgevoerd. In deze motie is onder andere opgenomen, dat:

x In een groot deel van de diepe ondergrond in het beheergebied van Rijnland zijn formaties geïdentificeerd met potentieel winbare schaliegasreserves. Het CDA wil geen medewerking verlenen aan verkenningen of boringen naar schalie- en of steenkoolgas.

x Proefboringen naar en winning van schaliegas met gebruik van “fracking” methoden gepaard gaan met risico’s op o.a. zetting van de ondergrond, bodemdaling , vervuiling van grond- en drinkwater en aardbevingen.

x Het beheergebied van Rijnland (zeer) kwelgevoelig is waarbij voor de winning van grondwater voor de productie van drinkwater, alsook voor agrarische bedrijvigheid en industrie schoon water essentieel is. Schaliegas als fossiele brandstof niet past in ons streven naar de reductie van CO² en Rijnlandse en provinciale duurzaamheidsdoelstellingen.

x We ons solidair verklaren met de gemeenten en provincies die zich reeds schaliegasvrij hebben verklaard en we willen gezamenlijk op trekken bij het actief uitdragen van dit standpunt;

x We willen dit standpunt actief uit dragen naar de Unie van Waterschappen, de tweede kamer, en de betrokken Ministeries van Infrastructuur &Milieu en Economische Zaken;

x Ten behoeve van schaliegaswinning is er een groot aantal diepe boringen nodig. Dit leidt tot risico’s met betrekking tot de waterkwaliteit van ondiep en diep grondwater. Deze risico’s mogen niet worden gelopen in een drukbevolkt gebied. Bovendien is er veel drukte in de bodem in verband met reeds aanwezige leidingen, buizen en kabels


10

en er nog veel claims liggen voor het benutten van de ondergrond (o.a. thermische energiewinning en warmte-koude opslag);

Duurzaamheid Het CDA staat voor een duurzaam en toekomst- en klimaatbestendig watersysteem gericht op het sluiten van de kringloop. Het werk van het waterschap dient bij te dragen aan een duurzame samenleving. We kiezen daarom voor de langetermijnvisie. Dat vraagt om een structurele aanpak van de wateropgave voor nu, maar ook voor in de toekomst. Een gesloten kringloop Het CDA streeft naar permanente beschikbaarheid van voldoende, schoon en veilig water voor iedereen. We gaan daarbij uit van een gesloten kringloop1. Dat wil zeggen dat we verspilling van water en milieuvervuiling tegengaan. Daardoor wordt de leefbaarheid verbeterd. Om deze duurzame ontwikkeling mogelijk te maken bevordert het waterschap investeringen en samenwerkingen in (nieuwe) netwerken gericht op duurzame innovaties op basis van gedeelde belangen. Bijzondere aandacht zal uitgaan naar lokale en regionale projecten, waarbij het gebruik van hernieuwbare bronnen zoals energieopwekking en hergebruik van grondstoffen uit afvalwater centraal staan en waarbij aandacht wordt besteed aan de beleving van water en duurzame waterrecreatie. Op basis van bovengenoemde uitgangspunten wil het CDA de komende vier jaren de volgende doelen realiseren:

x Het CDA beperkt overstromingsrisico’s en wateroverlast door te investeren in lange termijnmaatregelen. Onze horizon is daarbij het jaar 2050. We verschuiven onze inspanningen stapsgewijs van de korte termijn met technische oplossingen naar langetermijn-oplossingen door een natuurlijkere inrichting van het gebied;

x Het CDA wil zich inspannen, nu en in de toekomst, voor voldoende zoet water in het gebied van Rijnland. Hiervoor is het belangrijk dat het hoofdwatersysteem voldoende zoetwater aangevoerd krijgt (KWA+ dit staat voor: Kleinschalige Water Aanvoervoorzieningen, de plus betekent dat dit ook toekomstbestendig moet zijn) Rijnland is hiervoor afhankelijk van aanvoer van water van buiten het eigen gebied. We zullen hiervoor aandacht blijven vragen bij andere overheden zoals Rijk, provincies en aangrenzende waterschappen.

x We zoeken actief de samenwerking met overheden en sectoren. Ook binnen het Deltaprogramma zullen wij ruimte vragen voor de zoetwateropgaven en het terugdringen van zoutwater. Op initiatief van het CDA heeft Rijnland bij de aanleg van de nieuwe sluis in IJmuiden aangedrongen op een ontwerp waarin er geen toename van de zoutindringing zal optreden. Waar nodig komen er extra maatregelen.

x Het CDA draagt eraan bij dat ook in droge perioden voldoende water beschikbaar is. We doen dit door een optimale mix van maatregelen om regenwater zowel in de stad als op het platteland zowel in de bodem, als op innovatieve wijze bijvoorbeeld via

1 Een gesloten waterkringloop gaat duurzaam om met natuurlijke hulpbronnen zoals water, nutriënten en energie. Onder ‘duurzaam omgaan’ verstaan we het zuinig benutten van water en grondstoffen en het waar mogelijk terugwinnen van de grondstoffen en energie na gebruik.


11

daken vast te houden en te bergen. Verspilling wordt op die manier tegengegaan en hergebruik gestimuleerd;

x Maatwerkoplossingen dienen ervoor te zorgen dat landbouw, industrie en burgers efficiënter gebruikmaken van (drink)water.

Duurzame oevers Duurzame oevers zorgen voor een grotere variatie van flora en fauna, gezonde populaties en een gezonder watermilieu.

x Het CDA wil waar mogelijk, in samenwerking met partners, met de aanleg van natuurvriendelijke oevers ook recreatieve voorzieningen aanleggen (geïntegreerde uitvoering én financiering);

x Het CDA wil dat natuurvriendelijke oevers worden aangelegd op locaties waar dit voldoende bijdraagt aan de ecologische waterkwaliteit;

x Het CDA wil dat de aanleg van natuurvriendelijke oevers geschiedt in combinatie met andere functies en daar waar onderhoud goed mogelijk is. Dit moet zoveel mogelijk gecombineerd worden met andere werkzaamheden bijvoorbeeld aan boezem en polderkades.

Een evenwichtige visstand door visvriendelijk beheer

x In de ogen van het CDA moet het waterschap zorgen voor een visvriendelijk beheer, onder andere door de aanleg van vispassages bij stuwen en gemalen, maar ook door de gemalen visvriendelijk te maken.

x Het CDA wil door met sporten beroepsvissers samen te werken in bijvoorbeeld onderzoek, maar ook bij het overzetten van vis rond gemalen, werken aan een evenwichtige visstand.

Natuurvriendelijk boeren:

x Het CDA wil natuurvriendelijk boeren ondersteunen. De samenwerking tussen boeren en het waterschap kan elkaar versterken. Boeren moeten een tegemoetkoming kunnen krijgen als zij de waterkanten natuurvriendelijk onderhouden;


12

x Het CDA vindt dat kansen waar het gaat om de uitvoering van het Europees Landbouwbeleid, zoals blauwgroene diensten, maaivrije zones, beheer van natuur vriendelijke oevers moeten worden benut en gestimuleerd.

Natuurgebieden: x Het CDA vindt dat natuurgebieden een hoger en flexibel peil kunnen hebben dan

bebouwd gebied of weidegrond. Met een wat hoger of flexibel peil wordt water gespaard voor drogere perioden;

x Het CDA vindt dat zorgvuldig moet worden omgegaan met het peilbeheer in natuurgebieden en dat daarbij ook aandacht moeten worden besteed aan de inlaat van gebiedsvreemd water. Om te komen tot een goed peilbeheer in die gebieden zal het waterbeheer in goed overleg met de betreffende natuurbeheerder moeten worden gevoerd.

Recreatie op en aan het water Voor het CDA is water ook om van te genieten. Een gezonde balans tussen natuur, veiligheid en schoon water is belangrijk. Daarnaast is water ook iets om van te genieten. Om in te zwemmen, over te varen of op een andere manier bij te recreëren. Het waterschap werkt daarom aan een balans tussen alle belangen die met water te maken hebben: inwoners die veilig willen wonen, agrariërs die hun bedrijf willen uitoefenen, natuurliefhebbers die de biodiversiteit willen beschermen en recreanten die van het water willen genieten.

x Het CDA onderschrijft deze balans als basis voor het recreëren op en in het water. Waar het gaat om zwemmen in de vrije natuur zijn wij voor het bestrijden van blauwalg. Als het nodig is, doen we dat met menginstallaties, maar een duurzamere wijze geniet de voorkeur, waarbij met doorstroming een goede kwaliteit van het water wordt bereikt;

x Het CDA wil dat Rijnland, daar waar het haar eigendommen betreft, deze openstelt voor recreatief medegebruik, rekening houdend met een gezonde balans tussen natuur, veiligheid en waterkwaliteit;

x Het CDA vindt dat watergebruikers ook een eigen verantwoordelijkheid hebben met betrekking tot schoon en veilig water en wil hen hier ook op aanspreken;

x Het CDA vindt de diepgang van vaarwegen essentieel voor een goede doorvaart voor boten, maar ook voor een goede waterafvoer richting gemalen. Daarom is het noodzakelijk dat de waterdiepte van de vaarwegen wordt gewaarborgd door regelmatig te baggeren. Daar waar het kan, wordt gezocht naar duurzame oplossingen, zoals bijvoorbeeld stroming, om vaarwegen op diepte te houden.

Het CDA is de partij van de samenleving. Onze CDA-uitgangspunten zijn publieke gerechtigheid, solidariteit, rentmeesterschap en gespreide verantwoordelijkheid. Voor het waterschap betekent dit dat we staan voor duurzaamheid, voor samenwerking en voor betaalbaarheid. Dat houdt in dat we kiezen voor:

CDA-uitgangspunten voor waterbeheer


13

x “Ja, tenzij”. We willen ruimte geven aan initiatieven vanuit de samenleving. Als

mensen iets willen realiseren, moet daar in principe ruimte voor zijn tenzij andere belangen, zoals veiligheid, voorgaan. In de afgelopen bestuursperiode heeft het CDA zich sterk gemaakt voor ‘anders werken’. In de nieuwe Keur, de nieuwe verordening, komt dit principe tot uiting. Wij willen dat dit ook samengaat met een andere manier van handhaving, waarbij communicatie belangrijker wordt. Als er sprake is van misbruik van de regels, moet er echter streng worden opgetreden;

x Gebruikmaken van kennis en innovatief vermogen dat in de samenleving aanwezig is;

x De langetermijnvisie is leidend. Duurzaamheid is van levensbelang als het om water gaat;

x Het zuinig en zorgvuldig omgaan met geld en solidariteit in tariefstelling; x Samenwerking met burgers, organisaties, andere overheden en wetenschappelijke

instellingen: samen kunnen we meer én goedkoper.

OESO-rapport ‘Water Governance in the Netherlands- Fit for the future?’2 Het CDA wil met de conclusies en aanbevelingen uit dit rapport aan de slag. Het Nederlandse waterbeheer is klaar voor de toekomst. Zo concludeerde de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling ( OESO) in maart 2014. De OESO prijst de bestuurlijke organisatie van het waterbeheer, die zich steeds heeft aangepast aan nieuwe omstandigheden. Toch blijven er altijd aandachtspunten en uitdagingen bestaan als we kijken naar klimaatverandering. Ook constateerde de OESO dat het waterbewustzijn bij Nederlanders opvallend laag is. Inwoners zijn zich te weinig bewust van de hoeveelheid werk die dagelijks wordt verricht om droge voeten te houden. Ten aanzien van de waterkwaliteit, die jarenlang in Nederland verbeterde, werd geconstateerd dat die nu stagneert; Tenslotte werd aanbevolen om de samenhang tussen water, landgebruik en ruimtelijke ordening in een betere samenhang te brengen.

x Deze aanbevelingen brengen het CDA ertoe om te blijven inzetten op goede water -educatieprojecten op scholen. De jeugd heeft de toekomst en we moeten zorgen dat zij weten wat de zorg voor water met zich meebrengt;

x De samenhang van water en ruimtelijke ordening zal duidelijk op de agenda gezet moeten worden richting de nieuwe Omgevingswet. Zo zorgen we ervoor dat deze samenhang er goed in terugkomt. Water is ordenend bij de locatiekeuze en inrichting van een gebied. De problematiek van Rijnland en de sterke verstedelijking en de druk die ervan uitgaat, vraagt om een sterke samenhang binnen de ruimtelijke ordening. Het CDA is dan ook voorstander van het handhaven van de watertoets;

x Bij die ruimtelijke ordening dient meervoudig ruimtegebruik zoveel mogelijk te worden toegepast, bijvoorbeeld voor waterberging.

x De waterschappen vormen een belangrijke functionele bestuurslaag met duidelijke taken voor de waterhuishouding. Er is internationaal bewondering voor de rol die waterschappen in Nederland spelen. Het CDA wil dat graag zo houden.

2 is een samenwerkingsverband van 34 landen om sociaal en economisch beleid te bespreken, te bestuderen en te coördineren. De aangesloten landen proberen gezamenlijke problemen op te lossen en trachten internationaal beleid af te stemmen.


14

Uitgangspunt Het CDA kiest voor ‘de samenleving, niet de overheid’. Dat betekent dat Rijnland naast de inwoners staat in plaats van tegenover hen. Wij willen een samenleving waarin de inwoners samen met anderen zoveel mogelijk zelf bepalen. Samenwerking is geen doel op zich maar een manier van werken. Iedereen kan vanuit zijn taak of belang hieraan deelnemen. Het doel van samenwerking is betere besluiten nemen en draagvlak vergroten voor de uitvoering van projecten. Samenwerken met andere organisaties en belangengroepen leidt daarnaast ook tot efficiënter werken en kostenverlaging. Samenwerken strekt zich ook uit tot andere overheden, zoals tot:

x provincies, bijvoorbeeld op het gebied van ruimtelijke ordening, waarin water leidend moet zijn;

x gemeenten, bijvoorbeeld in de afvalwaterketen; x andere waterschappen, bijvoorbeeld op het gebied van de zoetwateraanvoer; x het Rijk, bijvoorbeeld in het Deltaprogramma.

Strategische doelen samenwerking Op basis van bovengenoemde uitgangspunten wil het CDA de komende vier jaar de volgende doelen realiseren:

x Samenwerken op basis van gelijkwaardigheid vraagt een verandering van werken bij Rijnland. Daartoe wil het CDA de komende periode aanvullend beleid ten aanzien van participatie en communicatie. Dit willen wij neerleggen in een participatienota die samen met burgers, bedrijven en overheidsinstanties tot stand komt;

x Samenwerken met inwoners en ondernemers en hen aan de voorkant betrekken bij waterschapsprojecten in hun eigen omgeving moet leiden tot minder procedures met meer draagvlak;

x Burgerinitiatieven moeten voldoende kansen krijgen; x Samenwerken tussen bedrijfsleven, kennisinstituten en overheid moet leiden tot

innovatieve oplossingen voor watervraagstukken en tot slimme en goedkopere oplossingen voor beheer.

Uitgangspunt Het CDA wil dat er doelmatig en verantwoord met uw geld wordt omgegaan. Dat betekent dat we transparant willen zijn: wat geven we waaraan uit? Dat moet voor iedereen zichtbaar zijn. Het CDA heeft solidariteit hoog in het vaandel staan en wil dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. Maar ook dat de vervuiler zelf betaalt. Het CDA wil geen rekeningen doorschuiven naar toekomstige generaties. Als de inkomsten niet toereikend zijn om alle plannen te betalen, zullen ambities moeten worden bijgesteld, getemporiseerd of soberder uitgevoerd. Met het bestuursakkoord water zijn er afspraken gemaakt tussen het Rijk en de waterschappen over medefinanciering van de kosten voor veiligheid in hoofdwatersystemen door het gehele gebied. Draagvlak hiervoor over geheel Nederland is voor de kustwaterschappen van essentieel belang. Enorme investeringen zijn nodig om geheel (west)Nederland te behoeden voor overstromingen.

Betaalbaarheid

Samenwerking


15

Strategische doelen betaalbaarheid Op basis van bovengenoemde uitgangspunten wil het CDA de komende vier jaar de volgende doelen realiseren:

x Vanuit de gedachte ‘meer samenleving, minder overheid’ streven we naar een kleinere overheid. Dat willen we bereiken door vermindering van regels en meer zelfwerkzaamheid waardoor minder ambtenaren en inhuur nodig zijn.

x Het CDA wil meer transparantie in de organisatie en uitvoering van watertaken. Dit kan door betere verantwoording van uitgaven en tussentijdse rapportages van langlopende projecten. Met de mogelijkheid belanghebbenden te betrekken bij tussentijdse resultaten. Op basis van de reacties van deze belanghebbenden kan bijstelling van ambities en middelen dan aan de orde zijn.

x Door de koppeling met andere projecten in de openbare ruimte, het zogenaamde ‘werk met werk’ maken, zorgt het waterschap voor kostenreductie en toename van de kwaliteit van de leefomgeving.

x Door al deze maatregelen wil het CDA de lastenverzwaring/tariefstijging voor inwoners en ondernemers beperken. Door spreiden van investeringen en efficiënter werken zijn lastenstijgingen van 11 % al teruggebracht naar 4,2%. Ons doel is een om deze stijging te beperken tot de inflatiecorrectie.

1. Waterberging op sportvelden of tuinbouwbedrijven Omwonenden, sportverenigingen en ondernemers worden uitgenodigd voorstellen te doen voor een inrichting van sportvelden, die bij hevige regenval kunnen worden ingezet voor waterberging. Dit kan bijvoorbeeld door een laag ruwe stenen te gebruiken als ondergrond. Daardoor kan een kunstgrassportveld ook dienen als waterberging. Het opgevangen regenwater kan worden gebruikt als sproeiwater in droge tijden. Waterschap en betrokken gemeente ondersteunen door eventuele weten regelgeving zodanig aan te passen dat waterberging op sportvelden mogelijk wordt. Door kassen en de afvoer van het regenwater zo te construeren dat er een flinke laag water op kan staan voordat het wordt afgevoerd, geeft mogelijkheden tot voorkomen van wateroverlast en het langer vasthouden van water. Door in waterbassins op glastuinbouwbedrijven ruimte te houden voor grote regenbuien kan wateroverlast worden voorkomen en zoet water weer worden hergebruikt. Na de regenbui kan het water langzaam en beheerst worden afgevoerd en zo weer ruimte creëren voor een volgende grote hoeveelheid regenwater.

2. Aantrekkelijk watersportgebied Ondernemers, omwonenden en natuurbeheerders maken plannen om een bepaald watergebied aantrekkelijker te maken voor de watersporter. Zo moet de waterkant beter bereikbaar en bewegwijzerd worden, is meer variatie en kwaliteit in jachthavens nodig, moet meer ruimte komen voor (trend)sporten en soepelere regels voor ondernemers. De betrokken partijen krijgen de ruimte om zelf het gebied nader in te richten en te beheren en zorgen voor duurzame investeringen. Het waterschap ondersteunt dergelijke initiatieven en toetst de haalbaarheid van plannen op relevante normen.

3. Zuiveringsbeheer De samenwerking van het zuiveringsbeheer wordt gezocht op deelprocessen. Het waterschap blijft verantwoordelijk voor het beleid. De afvalwaterketen wordt niet op afstand gezet (bijvoorbeeld via een Gemeenschappelijke Regeling. Uitgangspunt blijft het aanpakken van vervuiling bij de bron en hergebruik van afval- en regenwater.

Voorbeeldprojecten


16

Er wordt samenwerking gezocht met diverse partners om efficiënter de deelprocessen te kunnen inrichten. Dit kunnen gemeenten, drinkwaterbedrijven zijn, maar ook bedrijven via publiek-private samenwerking. Het beheer van de afvalwaterketen moet zo zijn ingericht dat het dynamisch kan inspringen op innovatieve- en maatschappelijke ontwikkelingen. De samenwerkingsvormen gebeuren op basis van een gedeelde visie, waarbij de samenwerking als resultaat heeft dat dit meer oplevert aan maatschappelijke baten en op het gebied van doelmatigheid en efficiency. Bij een publiek-private samenwerking zijn het waterschap en het bedrijfsleven gezamenlijk verantwoordelijk, waarbij een ieder zijn eigen inbreng en aandeel daarin heeft. Het bedrijfsleven zorgt voor een meer bedrijfsmatige aanpak en kennis over duurzaam gebruik van grondstoffen en energie uit afwater. Het rendement op het zuiveren van afvalwater kan nog groter worden door energieopwekking en of het vermarkten van grondstoffen. Het waterschap blijft verantwoordelijk voor het zuiveren van het afvalwater.

4. Terugdringen van verspilling Verspilling van water kan worden teruggedrongen door afspraken te maken met agrarische ondernemers en natuurbeheerders over beregening. Daarnaast kan bijvoorbeeld restwater van een bierbrouwerij door agrarisch ondernemers in de omgeving worden gebruikt om het tekort aan water te compenseren. In dit water zitten goede voedingsstoffen voor landbouwgronden. Een ander voorbeeld van tegengaan van verspilling is het dusdanig bewerken van afvalwater dat het gebruikt kan worden voor het begieten (van bloemen) in de nabijgelegen glastuinbouw. Bewoners kunnen bewuster met water omgaan naar aanleiding van acties, zoals het stimuleren van het gebruik van regentonnen en het aanleggen van minder verharding. Bewustwording kan ook toenemen door educatie van de jongeren met gastlessen op scholen door waterschapsbestuurders. Indien nodig wordt via deregulering de wetgeving hierop aangepast.

5. Beregenen op maat Bedrijven die met algemene regels van beregenen niet uit de voeten kunnen, kunnen door het opstellen van een bedrijfswaterplan laten zien hoe zij verspilling tegengaan. Zo kan beregening op maat vorm krijgen.

6. Samenwerking tussen overheden Samenwerken kan veel besparen. We doen samen wat kan en werken zelfstandig als het moet. Op die manier verkleinen we de kwetsbaarheid van een individueel waterschap, verminderen we de kosten en vergroten we de kwaliteit van diensten. Waterschappen kunnen ook onderling meer winst behalen door gezamenlijk inkopen van materiaal en het uitwisselen van kennis en personeel. De samenwerking met gemeenten levert ook geld op door dingen steeds meer bij één partij neer te leggen, zoals het onderhoud van gemalen. Door meer de samenwerking met de provincies, gemeenten en drinkwaterbedrijven te zoeken in de afvalwaterketen kan de waterkwaliteit verbeterd worden en tegelijkertijd de kwetsbaarheid van het rioleringssysteem, door de toename van hemelwater, verminderd worden. Door in de afvalwaterketen efficiënter samen te werken kan dit behoorlijke besparingen opleveren.

7. Goed beheer Het CDA wil vastgelopen trajecten weer vlot trekken en hiervoor een meldpunt inrichten. Trajecten die langer dan een half jaar stil liggen pakken wij op en kijken wat er nodig is om deze weer in beweging in te zetten. Het CDA wil een meldpunt inrichten zodat burgers en bedrijven hier terecht kunnen met vastgelopen zaken die met Rijnland te maken hebben. Bijvoorbeeld: het Gemeenlandshuis in Spaarndam. Bij dit cultureel erfgoed hoort een invulling die daar recht aan doet.

Water in balans · 2016-12-08 · Water in balans dus! In de komende jaren liggen er voor het...

Documents

Transcript of Water in balans · 2016-12-08 · Water in balans dus! In de komende jaren liggen er voor het...