Wat werkt bij wie? Een doelgroepbenadering bij

Wat werkt bij wie?Een doelgroepbenadering bij innovaties in zorg en preventie

Dit rapport is opgesteld door:

De Prakijk Index Motivaction De Praktijk Jop Berkhout

Postbus 136 6980 AC Doesburg

www.depraktijkindex.nl

Postbus 15262 1001 MG Amsterdam

www.motivaction.nl

Postbus 136 6980 AC Doesburg

www.vandepraktijk.nl

Esdoornstraat 18C 3551 AJ Utrecht

www.jopberkhout.nl

In opdracht van:

Ministerie van VWS

Postbus 20350 2500 EJ Den Haag www.minvws.nl

Utrecht, juni 2009

Inhoudsopgave

5 1.Uitdagingen

11 2.Doelgroepen

16 2.1Minderzelfredzamezorgcliënten

22 2.2Pragmatischezorgcliënten

30 2.3Maatschappijkritischezorgcliënten

33 3.Innovaties

36 3.1ICTentechniek

40 3.2Organisatie,cultuur,leiderschapenondernemerschap

44 3.3Versterkingvandeprofessional/zorgverlener

2

Inle

idin

g

InleidingEr is en wordt veel gesproken en geschreven over de toekomst van de Nederlandse

gezondheidszorg. De discussies gaan steevast over zaken als kwaliteit,

toegankelijkheid en natuurlijk kosten. De uitkomsten van al die discussies staan

meestal op voorhand vast: we moeten nu ingrijpen om de toekomst van de

gezondheidszorg veilig te stellen.

Inmiddelsisveelinganggezet.Belangrijkisdewijzigingvanhetstelselenstapvoorstap

komeninnovatiestotleven.Maarhetlijkteropdatwattotnutoebedachtengedaanis

onvoldoendeis.OnvoldoendeomtevoorkomendatveelNederlandersnietdiezorgzullen

krijgenwaarzijbehoefteaanhebben,waarzijrechtophebbenenwaarvoorzijbetaald

hebben.

Ditboekjekuntubeschouwenalseenbronvaninspiratie.Hetisbedoeldvoorbeleidsmakers

enbestuurders,maarookvoordemedewerkersindezorgendegebruikersvanzorg.Het

doelvanditboekjeishetversnellenenbreedopschalenvaninnovatiesindezorg.Hoe

doenwedat?Datdoenwedoorinnovatiesindezorgtebenaderenalsproductendiein

demarktmoetenwordengezet.Datismakkelijkergezegddangedaan.Bijdeintroductie

vannieuweproducten,zoalsdeIpodofYouTube,wasergeenvraag,wantdittypeproduct

bestondeenvoudigwegnogniet.Hoezorgenweerdusvoordatechteinnovatiesbekend

wordenbijzoweldezorgleverancieralsbijdeontvanger?Welkedoelgroepenhebbenwe

daarbijophetoog?Hoegaanwediebenaderen?Enhoezorgenweervoordatdeinnovaties

vervolgenssuccesvolwordentoegepast?Bijmarketingmoetenwedenkenindoelgroepen,

marktsegmenten,product-marktcombinaties.Nietiederproductofelkeinnovatie

‘werkt’immersbijiedereen.Datgeldtvoorsocialeinnovatiesmaarookvoortechnische

innovaties.Inditboekjewillenwijoplossingsrichtingenaanreikenominnovatiessuccesvol

teimplementeren,doortedenkenenvooraltehandelenincombinatiesvanuitdagingen,

doelgroepeneninnovaties.

Allereerstwillenweunogmaareensconfronterenmetdefeitelijkeuitdagingenvande

nabijetoekomst:eenenormetoenamevandezorgvraagmetnavenantekostenenvraagnaar

arbeidskracht.Waarschijnlijkzullendezeonheilstijdingenualbekendvoorkomen.Danishet

misschiennogsteedsgoedomvooruzelfeensnategaanofdezeuitdagingenwelallemaal

indezelfdematevoorugelden.Misschienvoeltudekrapteopdearbeidsmarktinuwregio,

zorgsectoroforganisatienognietzo,maarkrijgtuinuwdagelijksepraktijkdestemeerte

makenmetongezondgedragvanjongeren.

Eenoplossingvandetoekomstigeuitdagingenbegintmetinzichtindetoekomstige

zorgvraag,maarookdooreensandersnaardezorgvragerstekijken.Wieisnueigenlijk‘die

patiënt’enwatverwachtzijofhijvandezorg?Daargaathetinveelgevallenalmis.Vaak

wordenallepatiëntenoveréénkamgeschoren:depatiëntzoektdezorgbijvoorkeurdicht

bijhuis,depatiëntweetsteedsbeterwathijwelennietwil,depatiëntisniettevredenmet

dehuisartsenzorg,depatiëntwilopeeneenpersoonskamerwonen.Datligtallemaalwat

genuanceerder.Dépatiëntbestaatnamelijkniet.Iedermensheeftzijneigenwaardenen

leefstijl.

Wijpresentereninditboekjeachtdoelgroepen,gebaseerdophetMentality-modelvan

Motivaction:groepenzorgcliëntenmetiederhuneigenhoudingtegenoverdezorg,zowel

3

Inleiding

vanuithunpositiealspatiëntalsvanuithunpositiealspotentiëlezorgverlener.Deachttypen

zorgcliëntenzijnnaderteruggebrachttotdrieclusters:deminderzelfredzamezorgcliënten,

depragmatischezorgcliëntenendemaatschappijkritischezorgcliënten.

Innovatiesmoetenhetantwoordzijnopdeuitdagingenwaarvoorwegesteldstaaninde

zorg.Eendoelgroepbenaderingkanhouvastbiedenbijdeimplementatievaninnovaties.

Ergebeurtgelukkigeenhoop.OpdewebsitevanhetZorginnovatieplatform(ZIP)staanal

veeluiteenlopendeinnovatiesinzorgenpreventiebeschrevenenhetaantalgroeitgestaag.

Waarhetnuomgaatisdeverspreidingendaadwerkelijkeimplementatievandieinnovaties.

Wijhoudenueenpaletvancreatieveinnovatiesvoor.Hetnieuweelementisdatwediein

perspectiefzettenmetdebehoeftenenkarakteristiekenvandeverschillendedoelgroepen.

Perinnovatielatenwezienaanwelkeuitdagingendezevooralhethoofdkunnenbieden

engevenweaanofeninwelkemateiedereinnovatienaarverwachtingaanzalslaanbij

iederedoelgroep.Zokuntuzienwatbijwiewerkt.Indepraktijkkanditbetekenendat

dezorginstellingenenzorgverlenersbeseffenmetwiezetemakenhebbenenvervolgens

hunstrategieënopbasishiervanaanpassen.Zowordendeinnovatiesdoelgerichter

geïmplementeerdenwordtermeereffectuitdeinnovatiegehaald.

1.Uitdagingen Watsneloponsafkomt

6

1.UitdagingenWatsneloponsafkomt

De gezondheidszorg staat in de toekomst vele uitdagingen te

wachten. Vergrijzing, snel groeiende vraag naar zorg, krapte op

de arbeidsmarkt en stijgende zorgkosten zijn de problemen van

de komende jaren.

Devraagnaarzorgverandertenneemtonverminderdtoe.Hetaantal

chronischziekenzaldekomendejarenstijgen.Ditheeftgevolgen

voorhetindividu,dezorgendemaatschappij.Demaatschappelijke

eneconomischekostenvanroken,overgewichtenbovenmatig

alcoholgebruikendeeffectenervanopchronischeziektenzijnenorm.

Dooreendreigendtekortaanmensenindezorgsectorkanstraksde

benodigdeverplegingenverzorgingnietmeergeleverdworden.Een

anderprobleemzijndesociaaleconomischegezondheidsverschillen.

Bijmensenmeteenlagesociaaleconomischestatuskomen

chronischeziektenenongezondgedragvakervoor,waardoorzeeen

slechteregezondheidhebben.

Erzijndusveeluitdagingenwaarweoplossingenvoormoetenvinden.

Indithoofdstukbeschrijvenwekortdebelangrijksteuitdagingen.

Hetgaatom:inspelenopvergrijzing,beheersingenbestrijdingvan

chronischeziekten,preventievanongezondgedrag,verkleinenvan

gezondheidsverschillenenkrapteopdearbeidsmarkt.

Hetisduidelijkdatdeuitdagingennietopeeneenduidigewijze

afgebakendkunnenwordenendatzenietlosvanelkaarstaan.Door

vergrijzingbijvoorbeeldstijgtdezorgvraagenhetaantalmensenmet

meerdereaandoeningenenditheeftindirectinvloedopdekrapte

opdearbeidsmarkt.Zoisookhetongezondegedrag,metname

overgewicht,eenbelangrijkefactorindetoenamevanverschillende

aandoeningen.

Inspelenopvergrijzing

Doorvergrijzingneemtzowelhetabsolute

aantalouderenalshetaandeelouderenin

detotalebevolkingtoe.Daarnaastiser

sprakevandubbelevergrijzing.Dithoudt

indatbinnendegroep65-plussershet

aandeel80-plussershetsterkststijgt1.De

kostenvanvergrijzingzijnhoog,metname

inhetlaatstelevensjaar.Devergrijzingsgolfzalin2040ophaar

hoogtepuntzijn:in2040zaleenkwartvandebevolkingouderzijn

dan65jaar.Nuis14%vandebevolkingouderdan65jaar2.

Vergrijzingheeftnietalleeninvloedopdestijgendezorgvraagmaar

ookopdetoenameinhetaantalmensenmetmeerdere

aandoeningen(multimorbiditeit)enindirectookopdekrapteopde

arbeidsmarkt.

1.U

itdag

inge

n

Inspelenopvergrijzing

Beheersingenbestrijdingvanchronischeziekten

Preventievanongezondgedrag

Verkleinenvangezondheidsverschillen

Krapteopdearbeidsmarkt

VolksgezondheidToekomstVerkenning,NationaalKompasVolksgezondheid.Bilthoven:RIVM,NationaalKompasVolksgezondheidwww.nationaalkompas.nl,versie3.15,25september2008.

1.

�

Beheersingenbestrijdingvanchronischeziekten

In2015zaldehelftvandebevolkingvan

25tot85jaareenchronischeziekte

hebben3.Tussennuen2025neemthet

aantalmensenmetdiabetestoemet33%,

hetaantalmensenmethartfalengroeitmet

32%enhetaantalmensenmetCOPDzelfs

met38%.Bijmensenmetkankerwordt

eengroeivan2%perjaarverwachtenhetaantalmensenmet

depressieveklachtenstijgtmet3%.Samenmetdevergrijzingneemt

dementieooktoe:dezeaandoeninggroeitmet50%1,4.

Ookzullenindetoekomststeedsmeerpatiëntenmeerdere

aandoeningenhebben,waardoordezorgvraagcomplexerwordt.

Tweederdevanalle65-plussersheeftnualtweeofmeerchronische

aandoeningen(multimorbiditeit).Deverwachtingisdathetaantal

ouderenmetmultimorbiditeitzaltoenemenvanrondde1miljoennu

tot1,5miljoenin20205.

Dekostenvoorzorgvoordezepatiëntenzullenindezelfdeordevan

groottetoenemen.Zonemenbijvoorbeelddekostenvoorhartfalen

toevan385miljoennaar5�2miljoeneuroin2025.Dekostenvoor

COPDstijgennogharder:van280miljoennaarruim1miljardeuroin

2025.Endekostenvoorbehandelingenbegeleidingvanmensenmet

depressienementoevan��3miljoennaar1,1miljardeuro4,6.

Preventievanongezondgedrag

Hetaantalmensenmeteenchronische

aandoeningneemttoealsgevolgvaneen

ongezondelevensstijl.Ongezondgedrag

komtsteedsvakervoor.Nurooktzo’n28%

vandeNederlanders�en81%drinkt

alcohol1(waarvan18%overmatigof

zwaar8).Minderdan10%vandebevolking

eetgezond2endehelftbeweegtonvoldoende,waardoorbijnade50%

vandebevolkingtezwaaris8.Overgewichtiseenbelangrijkefactorin

detoenamevanverschillendeaandoeningen,zoalsdiabetesen

kanker.NualisdehelftvandeNederlanderstezwaarenheeft1opde

10ernstigovergewicht8.Vandekinderenisdatruim15%.Hetisde

verwachtingdatin2015éénopdevijfNederlandersernstig

overgewichtheeft9.Bijkinderenisdetoenamevanovergewichthet

grootst.

Behalve overgewicht vormen roken en drinken een flink

probleemvoordegebruikers,maarookvoordesamenleving.De

maatschappelijkekostenalsgevolgvanovergewicht,rokenen

drinkenwordengeschatop7,8miljardeuroperjaar4.

1.Uitdagingen

VolksgezondheidToekomstVerkenning,SamenvattendRapport.Bilthoven:RIVM,VTV-2006,www.vtv2006.nl,versie1.0,28juni2006

RosendalH.Ketenzorgvoorchronischeziekten:modeofmust?HogeschoolLeiden,2006.

NationaleDenkTank.ReceptvoorMorgen.Eenfrisseblikopbeterezorgvoorchronischezieken.StichtingdeNationaleDenkTank,2006.

Gezondheidsraad.Ouderdomkomtmetgebreken.DenHaag:Gezondheidsraad,2008.

VolksgezondheidToekomstVerkenning.KostenvanZiekteninNederland2005.Bilthoven:RIVM,KostenvanZiektenwww.kostenvanziekten.nl,versie1.1,26juni2008.

Stivoro,www.stivoro.nl,2008

VolksgezondheidToekomstVerkenning,NationaleAtlasVolksgezondheid.Bilthoven:RIVM,NationaleAtlasVolksgezondheidwww.zorgatlas.nl,versie3.15,25september2008.

BemelmansWJE,HoogenveenRT,VisscherTLS,VerschurenWMM,SchuitAJ.Toekomstigeontwikkelingeninovergewicht.Inschattingeffectenopdevolksgezondheid.Bilthoven:RIVM,2004.

2.

3.

4.

5.

6.

�.

8.

9.

8

Verkleinenvangezondheidsverschillen

Chronischeziektenenongezondgedrag

komenvakervoorbijmensenmeteenlage

sociaaleconomischestatus(SES).Hierdoor

heeftdezebevolkingsgroepeen

levensverwachtingdie4,9jaarbijmannen

en2,6jaarbijvrouwenlagerisdanbij

mensenmeteenhogeSES1.Ookheeftdeze

groepoverhetalgemeenvijftiengezondelevensjarenminder1.Het

verkleinenvangezondheidsverschillentussenbevolkingsgroepenis

danookéénvandeuitdagingenvoordekomendejaren.

Krapteopdearbeidsmarkt

Eenanderprobleemdatoponze

samenlevingafkomt,isvooralhettekort

aanmensendieindeverzorgingen

verplegingwillenwerken.Dubbele

vergrijzing,sterkgroeiendeaantallen

chronischziekenenouderenendegrote

krapteopdearbeidsmarktzorgeninde

nabijetoekomstvoorgroteproblemen.

Verschillendestudiesvoorspellenbovendieneenkrimpvande

arbeidsmarktindezorgvan10%eneenstijgingvandezorgvraag

van45%indeperiodetot202510,11.Zoblijktbijvoorbeelddatalleen

aldetoenamevanhetaantalpatiëntenmetdementieenhart-en

vaatziekten,incombinatiemetdekrimpendeberoepsbevolking,er

in2025toeleidtdat60%vandebenodigdeverplegingenverzorging

nietgeleverdkanworden.

Detoenamevanarbeidskrachtenblijftdusachterbijdebehoefteaan

zorg.Nuwerkt11%vandebevolkingindezorg,maarin2025zouéén

opdevijfmensenindezorgmoetenwerken.Omtotdezestijgingte

komenzaler15%meerinstroominzorggerichteopleidingenmoeten

komen.Deinstroomneemtechterjuistaf12.Ookhierzullenwedus

echteoplossingenvoormoetengaanvinden.

1.U

itdag

inge

n

CommissieArbeidsparticipatie.Naareentoekomstdiewerkt.AdviesCommissieArbeidsparticipatie,2008.

CentraalPlanbureau,www.cpb.nl,2008.

RVZ,RaadvoordeVolksgezondheid&Zorg.ArbeidsmarktenZorgvraag.DenHaag:RVZ,2006.

KPN,Zorgvoorinnovatie!InnovatieenICTindecuratievezorg.KPN:2006.

MinisterievanVolksgezondheid,WelzijnenSport.Notaovergewicht.Uitbalans:delastvanovergewicht.DenHaag:MinisterievanVWS,2009.

10.

11.

12.

13.

9

1.Uitdagingen

1.Uitdagingen

Dekomendetijd

Deuitdagingenzullendekomendedecenniagroteinspanningen

vergenvandeNederlandsemaatschappij.Daartegenoverstaatdat

heteconomischebelangvandegezondheidszorgalsbedrijfstak

zeergrootis.Metruiméénmiljoenarbeidsplaatsenenmet12%van

hetBrutoBinnenlandsProduct(BBP)isdegezondheidszorgéén

vandegrootstesectoreninNederland.Daaromzijninnovatiesin

degezondheidszorgenpreventievanchronischeziektenvangroot

belang.

2.Doelgroepen Voorwieweheteigenlijkdoen

12

2.D

oelg

roep

en

2.DoelgroepenVoorwieweheteigenlijkdoen

In de zorg wordt nog veel gedacht in vaste patronen en

stereotypen. Patiënten worden vooral vanuit de individuele

aandoening benaderd en niet vanuit ‘heel de mens’.

Tegelijkertijd redeneren we nog te vaak vanuit dé patiënt, alsof

iedereen hetzelfde denkt en dezelfde behoeftes heeft. Om goede

zorg te kunnen verlenen moeten we op een andere manier naar

patiënten kijken.

Behalverekeninghoudenmetdeaandoeningmoetenweookde

verschillenonderkennenwatbetrefthunwaarden,behoeftenen

verwachtingen.Inclusiefdeverschilleninzelfredzaamheidende

manierwaaropmenbijvoorbeeldmetzorginformatieomgaat.

Indithoofdstukbeschrijvenweeerstachttypenzorgcliëntenaande

handvanhetzogenaamde‘Mentality-model’vanMotivaction.Deze

achttypenzijnnaderteruggebrachttotdrieclusterszorgcliënten.

Tenslottewordendeachtdoelgroepennadertoegelicht.

Achttypenzorgcliënten

Wensen,behoeftenenverwachtingentenaanzienvanzorgverschillen

tussenzorgcliënten.Dezeverschillenhangensamenmetdewijze

waaropgroepenzorgcliënteninhetlevenstaan.Inonzeheterogene

samenlevingzijnersterkeverschillentussenmensenwatbetreft

hunwaarden,levensstijlenzorgbehoefte.Ookzijnerverschillenin

zelfredzaamheidvanzorgconsumentenendemanierwaaropmen

metzorginformatieomgaat.Sommigegroepenzullenbijvoorbeeld

zelfactiefopzoekgaannaarzorginformatieopinternet,terwijl

anderegroepenveelmoeilijkerbereikbaarzijn.

Hetzichtbaarmakenvandebelevingswereldvanzorgcliëntenin

eencomplexeensnelveranderendesamenlevinggebeurtopbasis

vanMentalityI,eenonderzoeksmodeldatmensengroepeertnaar

hunlevensinstellingenhunpersoonlijkewaarden.UitditMentality-

onderzoekblijktdatdeNederlandsesamenlevingintedelenisinacht

socialemilieus.Dewaardenpatronenvanelkmilieukomentotuiting

inconcreetgedrag,bijvoorbeeldophetgebiedvanvoeding,media,

politiek,hetgebruikvannieuwetechnologieënenhoudingten

aanzienvanzorg.Voordezeuitgavehebbendeachtsocialemilieus

eeneigennaamgekregendiepastbijhunhoudingtegenoverzorgII.

I HetMentality-modelisopeigeninitiatiefontwikkelddooronderzoeksbureauMotivaction.IndeafgelopenjarenismetMentalityaangetoonddathetmogelijkiseenconsistenteenpraktischbruikbaresegmentatietemakenvandeNederlandsebevolkingopbasisvansocialemilieusdieeenlevenshoudingenwaardenoriëntatiedelen.

II DeoorspronkelijkenamenvandeMentality-milieuszijnrespectievelijktraditioneleburgerij,moderneburgerij,gemaksgeoriënteerden,nieuweconservatieven,opwaartsmobielen,kosmopolieten,postmodernehedonistenenpostmaterialisten.VoormeerinformatieoverdeMentality-milieus:www.motivaction.nl

13

2.Doelgroepen

Deverschillendesocialemilieusmethuneigenkarakteristieke

waardenprofielen kunnen globaal worden ingedeeld aan de hand van

driewaardenoriëntaties:

eentraditionelewaardenoriëntatiediezichkenmerktdoor

dewaarde‘behouden’;

eenmodernewaardenoriëntatiediezichkenmerktdoorde

waarden‘bezitten’en‘verwennen’;

eenpostmodernewaardenoriëntatiediezichkenmerktdoor

dewaarden‘ontplooien’en‘beleven’.

InNederlandonderscheidenwedevolgendetypenzorgcliënten:

Volgzamezorgcliënten(16%)

Consumptiegerichtezorgcliënten(22%)

Gemaksgerichtezorgcliënten(10%)

Luxegerichtezorgcliënten(8%)

Resultaatgerichtezorgcliënten(13%)

Kwaliteitsgerichtezorgcliënten(10%)

Eigenzinnigezorgcliënten(11%)

Maatschappijkritischezorgcliënten(10%)

»

»

»

»

»

»

»

»

»

»

»

Segmentatievanzorgcliënten

Omdehoofdlijnenduidelijkerzichtbaartemakenzijndeacht

typenzorgcliëntenteruggebrachttotdrieopzorggebiedsterk

onderscheidendesegmentenIII.

1.Minderzelfredzamezorgcliënten

2.Pragmatischezorgcliënten

3.Maatschappijkritischezorgcliënten

Figuur2.1AchttypenzorgcliënteninNederland(200�,bevolking15-80jaar)

Dezedriewaardenoriëntatieszijnbijdeschematischeweergavevan

desocialemilieusalsuitgangspuntgenomenenzijnbepalendvoorde

horizontaleasvandemilieu-index.Deverticaleasvandemilieu-index

issamengesteldopbasisvandesociaaleconomischestatus.

III DezesegmentatiekomtvoortuiteeneerderonderzoekvanMotivactioninopdrachtvanhetministerievanVWS:Dezorgklantvanmorgen,wensenenbehoeftenineenveranderendesamenleving(2005).MinisterievanVolksgezondheid,WelzijnenSport.Nietvanlaterzorg.DenHaag:MinisterievanVWS,200�.VoorextrainformatieoverMentalityzie:www.motivaction.nl

14

2.D

oelg

roep

en

Minderzelfredzamezorgcliënten(1)

Totdezegroepbehorendevolgzame,deconsumptiegerichteende

gemaksgerichtezorgcliënten.Deminderzelfredzamezorgcliënten

zijnhetminsttevredenmethunhuidigegezondheidstoestand.De

zorgvraagisinhetalgemeenrelatiefhoogeninformatieoverzorg

moeteenvoudigzijn.Ookzijndeminderzelfredzamenmeerlokaal

georiënteerdenhebbenzeeenvoorkeurvoorzorgvoorzieningenbij

henindebuurt.Zijhebbeneenwatpassievehoudingtenaanzien

vandezorg.Debetalingsbereidheidvoorextra’sindezorgislaagtot

gemiddeld.

Indekomende15jaarzaldesamenstellingvanhetminder

zelfredzamesegmentveranderen:hetaantalvolgzamezorgcliënten

zalsterkafnemen,terwijlhetaantalgemaksgerichtezorgcliëntenzal

toenemen.

Pragmatischezorgcliënten(2)

Dekerngroepenbinnenditsegmentzijndeluxegerichte,de

resultaatgerichte,dekwaliteitsgerichteeninietsminderematede

eigenzinnigezorgcliënten.Menisoverhetalgemeenmeertevreden

overdehuidigegezondheidstoestanddandeminderzelfredzame

zorgconsument.Ditsegmentiszelfredzaamenveeleisendenwil

gebruikkunnenmakenvandenieuwstemedischetechnologieën.

Dekwaliteitvanhetzorgaanbodstaatvoorop.Zezijnbereidmeerte

betalenvoorextra’sindezorg.Verderzalmenookzelfactiefopzoek

gaannaarbetrouwbareinformatieopzorggebiedenheeftmenweinig

moeitemettoenemendekeuzemogelijkhedenindezorg.Bovendien

heeftdepragmatischezorgcliëntgeenmoeiteomelders(inhet

buitenland)eenmedischebehandelingteondergaan.

Deomvangvanditsegmentzaltoenemenindekomende15jaar.

Hierdoorzalwellichtmeervraagontstaannaardebehandelingen

waarindenieuwstemedischetechnologieëngebruiktgaanworden.

Ookzalditsegmentmeereisengaanstellentenaanzienvanluxe

voorzieningenensnellebehandelingsmethodes.

Maatschappijkritischezorgcliënten(3)

Hetsegmentvandemaatschappijkritischezorgcliëntenkan

geplaatstwordentussendetweebovengenoemdesegmenten.

Ditsegmentiskritischerenmondigerdandeminderzelfredzame

zorgconsument,maaristegelijkeentegenstandervanteveel

individualisering(indezorg).Daarnaastismenmindertechnologisch

enmaterialistischingestelddandepragmatischezorgconsument.

Maatschappijkritischezorgcliëntenhebbendoorgaanseengezonde

levensstijlenzijntevredenoverhungezondheidstoestand.Zijzoeken

naarbetrouwbareenverdiependeinformatie,enwillengraagveel

keuzevrijheideninspraakhebbentenaanzienvanzorginstellingen

enbehandelaars.Debetalingsbereidheidvoorextra’sindezorgisbij

dezegroeplaagtotgemiddeld.

Desamenstellingvandezegroepzaldekomende15jaarongeveer

gelijkblijven,maardaarnainomvangafnemen.

15

2.Doelgroepen

2.Doelgroepen

Figuur2.2SegmentatievanzorgcliënteninNederland

Minderzelfredzamezorgcliënten

Pragmatischezorgcliënten

Maatschappijkritischezorgcliënten

16

2.D

oelg

roep

en2.

Doe

lgro

epen

2.1Minderzelfredzamezorgcliënten

Volgzamezorgcliënten

De moralistische, plichtsgetrouwe en de op status-quo gerichte burgerij die vasthoudt aan tradities

en materiële bezittingen.

Belevingswereld

Hetdagelijkslevenverloopt

ordelijkenvolgenseenvast

stramien.Discipline,regelmaat

ennetheidspelenhierineen

belangrijkerol.Binnenditmilieu

wordtdoorgaanszuiniggeleefd

(‘overdaadschaadt’).Bovendien

hangtmendeopvattingaandat

‘hardwerkengoedisvoorde

mens’engeeftmenalleenaan

genietentoealsmenhetgevoel

heeftdatditwerkelijkverdiendis.Ditneemtnietwegdateraanmomentenvanrust

engezelligsamenzijn(veelalingezins-offamilieverband)veelwaardewordtgehecht.

Volgzamezorgcliëntenzijnveelalsterkmaatschappelijkbetrokken.

2.1Minderzelfredzamezorgcliënten|2.2Pragmatischezorgliënten|2.3Maatschappijkritischezorgcliënten

1�

2.Doelgroepen

2.Doelgroepen

Overvolgzamezorgcliënten

Gezondheid

gaanbewustommethuneigengezondheid,bijvoorbeelddoorvoldoendegroenteenfruitteeten

leideneenrustigenregelmatiglevenenvermijdenrisico’senstressvollesituatieszoveelmogelijk

zwaarovergewichtkomttochvakervoor,hoewelditookverklaardzoukunnenwordendoordegemiddeldhogeleeftijd

sportenminderdangemiddeld

Zorg

zorggebruikisvrijhoog,metnamehetbezoekaandehuisarts

vastehuisarts/zorgverlenerbelangrijk

voorkeurvooreenziekenhuisdatindebuurtis,maarookdesfeerendevriendelijkheidvanhetpersoneelzijnbelangrijk

nietergbereidomextratebetalenvoorluxevoorzieningenindezorg

Arbeidsmarkt

doenveelalmaatschappelijkzinvolwerk

eengemiddelddeelwerktindegezondheidszorg

doenveelvrijwilligerswerkenzijnbereidom(vrijwillig)zorgteverlenenindeeigenbuurt

ICT

staannegatieftegenovertechnologischevooruitgang

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

10 - 14

14 - 17

17 - 1919 - 22

Percentage inwoners

gemiddelde

Dont’sonlinespreekuurhuisarts

zelfregieoverzorglatenvoeren

veelen/ofingewikkeldeinformatiegeven

•

•

•

Do’spersoonlijkcontact

vastezorgverleners

bijdehandnemen

zorgdichtbijhuis

mantelzorg

•

•

•

•

•

18

2.D

oelg

roep

en

Consumptiegerichtezorgcliënten

De conformistische, statusgevoelige burgerij die het evenwicht zoekt tussen traditie en moderne

waarden als consumeren en genieten.

Belevingswereld

Traditionelewaardenalsrespect,

‘lawandorder’enfamiliegeluk

wordenbelangrijkgevonden.

Daarnaasthoudtmenvaneen

makkelijkenplezieriglevenmet

aandachtvoorconsumeren,

avontuurengenieten.Zijplannen

hunlevenzorgvuldig,zijn

toekomstgerichtenproberen

dejuistebalanstevinden

tussenhetaangenameenhet

noodzakelijke.Zijhoudenenerzijdsvanluxe,comfortenzichzelfverwennen,anderzijds

gaan zij weloverwogen met geld om en streven ze sterk naar financiële zekerheid. Het

gezinslevenneemteenbelangrijkeplaatsinenmetdefamilieonderhoudtmennauwe

contacten.Menhechtrelatiefveelbelangaansocialestatusenuiterlijkezaken,zoals

presentatie,verzorgingeninrichting.


19

2.Doelgroepen

2.Doelgroepen

Overconsumptiegerichtezorgcliënten

Gezondheid

nietergbewustmetgezondheidbezig

lekkeretenengenietenwordtbelangrijkergevondendangezondeten

(zwaar)overgewichtkomtvakervoor

makenzichsnelzorgenoverhuneigengezondheidstoestandendievanhungezinsleden

Zorg

bezoekenvakereenmedischspecialistinhetziekenhuis

kiezenvakereenziekenhuisofzorginstellingopbasisvan‘zachte’criteria(sfeer,vriendelijkheid,service,voorzieningen)

zijnweinigbereidtebetalenvoorextra’sindezorg

geenvoorstandersvanmeerzelfredzaamheidindezorg

voorkeurvooroverzichtelijkheideneenbeperktaantalkeuzemogelijkheden

Arbeidsmarkt

maatschappelijkzinvolwerkisnietzobelangrijk

doenmindervaakaanvrijwilligerswerkofmantelzorgenzijnmindervaakwerkzaamindezorgsector

ICT

staanwatwantrouwendtegenovertechnologie

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

15 - 18

18 - 22

22 - 3030 - 37

Percentage inwoners

gemiddelde

Dont’sonlinespreekuurhuisarts

veelkeuzemogelijkhedengeven

veelen/ofingewikkeldeinformatiegeven

luxeextra’saanbieden

•

•

•

•

Do’szorgoverzichtelijkeneenvoudigmaken

zorgdichtbijhuis

•

•

20

2.D

oelg

roep

en

Gemaksgerichtezorgcliënten

De impulsieve en passieve consument die in de eerste plaats streeft naar een onbezorgd, plezierig en

comfortabel leven.

Belevingswereld

Genieteneneenzorgeloos

levenleidenvormenbelangrijke

doelen.Aanwerkhechtenzij

weinigwaarde,‘lekkerleven’en

gemakstaanvoorop.Erbestaat

debehoeftezoveelmogelijk

tekunnendoenenlatenwaar

menzininheeft.Menhecht

veelbelangaan‘vrijzijn’(geen

verplichtingenhebben)enaan

eenongedwongenlevensstijl.Zij

hebbenafstandgenomenvaneentraditioneelcalvinistischelevensopvatting,datwil

zeggen:genietenenverwennenmag,zonderdatdaareersthardvoorisgewerkt.


21

2.Doelgroepen

Overgemaksgerichtezorgcliënten

Gezondheid

gemiddeldtevredenovereigengezondheidstoestand

nietbewustbezigmeteengezondeleefstijl(ongezondevoeding,onvoldoendebeweging)

gevenwelaangezondertewilleneten,maarniettewetenhoezijditindepraktijkkunnenbrengen

makenzichvaakzorgenoverhungezondheid

Zorg

alszezorgnodighebben,willenzehierhetliefstzoweinigmogelijkmoeitevoordoen

hebbenmoeiteomzichgoedteinformerenoverzorg:zijzijnnietgeneigdomzelfnaarbetrouwbareinformatietezoeken

voorkeurvoorverzorgingshuisofverpleeghuisdichtbijhuis,familieenvrienden,voldoendevoorzieningen

weinigbereidbijtebetalenvoorextrazorgvoorzieningen

Arbeidsmarkt

hechtenweinigwaardeaanwerkenencarrièremaken,menwerktindeeersteplaatsomgeldteverdienen

maatschappelijkzinvolwerknietbelangrijk

minderbereidomeventuelezorgaanouderszelfteorganiserenenweinigwerkzaaminzorgsector

ICT

zientechnologischevooruitgangopzorggebiedineersteinstantienietalsverbetering

makenveelgebruikvaninternetmaarvooralalsontspanning

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

6 - 8

8 - 10

10 - 1212 - 13

Percentage inwoners

gemiddelde

Dont’sveelen/ofingewikkeldeinformatiegeven

luxeextra’saanbieden

•

•

Do’szorgoverzichtelijkeneenvoudigmaken

zorgdichtbijhuis

•

•

22

2.D

oelg

roep

en2.

Doe

lgro

epen

2.2Pragmatischezorgcliënten

Luxegerichtezorgcliënten

De liberaal-conservatieve maatschappelijke bovenlaag die alle ruimte wil geven aan technologische

ontwikkeling, maar zich verzet tegen sociale en culturele vernieuwing.

Belevingswereld

Luxegerichtezorgcliënten

hebbentraditioneleopvattingen

overnormenenwaarden.Zij

levenzelfbewust,planmatig,

risicomijdendengedisciplineerd.

Decalvinistischearbeidsmoraal

‘hardwerkenisgoedvoorde

mens’isnogvolopaanwezig.

Hardwerkenencarrièremaken

zijncentraledrijfverenenworden

vaakbelangrijkergevondendan

hetprivéleven.Zijhechtenwelveelwaardeaanhetgezinslevenenhebbeneenrustige,

veelalhuiselijkeinvullingvandevrijetijd.


23

2.Doelgroepen

2.Doelgroepen

Overluxegerichtezorgcliënten

Gezondheid

gaanbewustommetgezondheid,lettenvakeropdegezondheidsaspectenvanvoedingendoenrelatiefvaakaansport

zijntevredenoverhunhuidigegezondheidstoestandenmakenzichnietzosnelzorgenoverhungezondheid

chronischeziektenenzwaarovergewichtkomenmindervaakvoor

Zorg

bezoekenmindervaakeenmedischspecialist,bezoekaandehuisartsisgemiddeld

betalingsbereidheidvoorextra’sindezorgisvrijgroot

vindenhetergbelangrijkombetrouwbareinformatietekrijgentenaanzienvanzorg

zijnvoorstandersvanmeerzelfredzaamheid

Arbeidsmarkt

hechtenveelwaardeaanhunwerkenhebbenvaakeenhogerefunctie

werkenbijeenmaatschappelijkverantwoordbedrijfvindenzijbelangrijk

zijnnietvakerwerkzaamindezorg

zijnrelatiefveelbezigmetvrijwilligerswerk,maarnietmetmantelzorg

organisatievandezorgvooroudersendedaadwerkelijkeuitvoeringvandezorgwordtlieveruitbesteed

ICT

staanopenvoornieuwetechnologischeontwikkelingen

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

5 - 7

7 - 8

8 - 1515 - 21

Percentage inwoners

gemiddelde

Dont’szorgverleneralsautoriteit

alternatievegeneeswijzen

•

•

Do’sbetrouwbareengedetail-leerdeinformatiegeven

luxeextra’s

nieuwe(technologische)ontwikkelingenaanbieden

•

•

•

24

2.D

oelg

roep

en2.

Doe

lgro

epen

Resultaatgerichtezorgcliënten

De carrièregerichte individualisten met een uitgesproken fascinatie voor sociale status, nieuwe

technologie, risico en spanning.

Belevingswereld

Maatschappelijksuccesen

hogeropkomenvormen

belangrijkedrijfveren.Zijhechten

ertevensveelwaardeaanom

aananderentekunnenlatenzien

watzijhebbenbereikt.Overhet

algemeenismenmaterialistisch

ingesteld:(veel)geldverdienen

enconsumerenzijnbelangrijk.

Zijleideneenbijzonderdruk

engehaastlevenenvoor

huishoudelijkebezighedenisnauwelijkstijd.Zehebbeneenimpulsieve,onregelmatige

leefstijl.Zowordenvastemaaltijdenweleensovergeslagenomeentoevluchttenemen

tot‘tussendoortjes’of‘buitendedeureten’.


25

2.Doelgroepen

2.Doelgroepen

Overresultaatgerichtezorgcliënten

Gezondheid

belangrijk om fit te blijven en er goed uit te zien maar doen weinig moeite om gezond te leven

sportenietsmeerdangemiddeld

chronischeziektenkomenmindervaakvoor

gebruikenvakervrijverkrijgbaremedicijnenenvoedingssupplementen,zoalsmiddelenvoorspieropbouw

Zorg

relatieflagezorgbehoefte

weinigmoeiteomdewegtevindenindeverschillendemogelijkhedenvanhetzorgaanbod

hogebereidheidommeertebetalenvoorluxerevoorzieningenindezorg

mindergeduldwatbetreftwachtlijstenenproberendezeactieftevermijden,bv.doorvooreenbehandelingnaarhetbuitenlandtegaanalsdewachttijddaarkorteris

voorstandervanmeerzelfredzaamheid

Arbeidsmarkt

maatschappelijkzinvolwerkdoenisminderbelangrijk,weinigvrijwilligerswerkenmantelzorg

mindervaakwerkzaamindezorgsector

ICT

grootvertrouwenindemedischewetenschap

veelvuldiggebruikvaninternet

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

4 - 9

9 - 13

13 - 1616 - 19

Percentage inwoners

gemiddelde

Dont’sveelinformatiegeven

langewachtlijsten

werkindezorg

mantelzorg

•

•

•

•

Do’snieuwe(technologische)ontwikkelingenaanbieden

luxeextra’s

onlinespreekuur

•

•

•

26

2.D

oelg

roep

en2.

Doe

lgro

epen

Kwaliteitsgerichtezorgcliënten

De open en kritische wereldburgers die postmoderne waarden als ontplooien en beleven integreren

met moderne waarden als maatschappelijk succes, materialisme en genieten.

Belevingswereld

Hetmilieuvande

kwaliteitsgerichtezorgcliënten

kenmerktzichdoorambitie

(hardwerkenenmaatschappelijk

hogeropkomen),behoefte

aanzelfontplooiingensociale

betrokkenheid.Nieuwe

ervaringenenkennisopdoenom

zichpersoonlijkteontwikkelen

vormenbelangrijkedrijfveren.

Deleefstijlisactiefenveelzijdig.

Kwaliteitvanlevenstaathooginhetvaandel.Kwaliteitstaathierbijnietalleenvoor

veelzijdigheidenzelfontwikkeling,maarookvoorluxeeneenhogelevensstandaard.

Hetlevenisdoorgaansnietstrakgepland.


2�

2.Doelgroepen

2.Doelgroepen

Overkwaliteitsgerichtezorgcliënten

Gezondheid

gaanbewustommeteigengezondheid(gezondeleefstijl)

veelgebruikvanvoedingssupplementenzoalsvitaminepillenenmiddelenvoormeerweerstand

Zorg

gemiddeldematevanzorggebruik

gebruikenvaakopeigeninitiatiefvrijverkrijgbaregeneesmiddelen

autonoomingesteldophetgebiedvanzorgeneengrotebehoefteaanbetrouwbareinformatie

willennietafhankelijkzijnvaneenzorgverlener,maarzelfingrotematemeekunnenbepalenhoedebehandelingverloopt

willengraagzolangmogelijkthuisblijvenwonen

bereidommeertebetalenvoorluxeextra’sindezorg

kiezendoorgaanseenzorginstellingopbasisvankwaliteitenalgemenereputatiehiervan

zorgvoorouderswordthetliefstzelfgeorganiseerd

Arbeidsmarkt

zijnvakerdangemiddeldwerkzaamindezorgsector,meestalinleidinggevendeposities

maatschappelijkzinvolwerkenwerkenbijeenmaatschappelijkverantwoordbedrijfbelangrijk

ICT

staanopenvoornieuwetechnologischeontwikkelingen

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

5 - 7

7 - 10

10 - 1414 - 18

Percentage inwoners

gemiddelde

Dont’snietofweiniginformeren•

Do’sinspraakgeveninbehandeling

zorgaanbiedersvergelijkenopinternet

secondopinion

luxeextra’s

•

•

•

•

28

2.D

oelg

roep

en2.

Doe

lgro

epen

Eigenzinnigezorgcliënten

De pioniers van de beleveniscultuur, waarin experimenteren en het breken met morele en sociale

conventies doelen op zichzelf zijn geworden.

Belevingswereld

Eigenzinnigezorgcliëntenzijn

individualistischingesteld.Men

wilonafhankelijkenimpulsief

leveninhethierennu.Centrale

drijfveerinhetlevenishet

opdoenvannieuweervaringen.

Deambitiesvandezegroepzijn

vooralintrinsiekgemotiveerd

enstaanbetrekkelijklosvan

statusofhetstrevennaar

maatschappelijkeerkenning.Er

wordtgestreefdnaareencomfortabeleleefstijlzonderveelopgelegdeverplichtingen.

Materiëlezakenspelengeenprimairerol.Tenaanzienvandeeigenlevensstandaard

steltmenzichgeenbijzonderhogedoelen:luxeiswelkom,maarvormtgeen‘must’.


29

2.Doelgroepen

2.Doelgroepen

Overeigenzinnigezorgcliënten

Gezondheid

zijnnietergbewustbezigmethungezondheid

makenzichmindervaakdangemiddelddrukomhungezondheidengevenvakeraandatzijzeertevredenzijnmethunhuidigegezondheidstoestand

lichamelijkehandicapofeenchronischeziektekomtmindervaakvoor

Zorg

zorgbehoefteislaag:bezoekenmindervaakdehuisartsofspecialistengebruikenmindervaakmedicijnen

zorgcliëntendieweleensklachtenhebben,gevenookvakeraanhiergeenmedicijnenvoortegebruiken

zijnweinigtotgemiddeldbereidombijtebetalenvoorextra’sindezorg

zijnmindergerichtoplokaleen‘vaste’hulpverleners:zijzijngeneigdomverdertekijkenenwaarderenkeuzevrijheid

hebbenweinigbehoefteaaninformatieovergezondheid,ziekteengeneesmiddelen

Arbeidsmarkt

eengemiddelddeelwerktindegezondheidszorg

weiniganimovoormantelzorgofvrijwilligerswerk

ICT

hebbeneenopenhoudingtegenovernieuweontwikkelingen,maarzijverwachtenhierooknietteveelvan

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

3 - 7

7 - 11

11 - 1313 - 14

Percentage inwoners

gemiddelde

Dont’s‘betuttelen’,veelaandehandnemen

zorgverleneralsautoriteit

luxeextra’s

mantelzorg

•

•

•

•

Do’salternatievenaanbieden

zorgviainternet

•

•

30

2.D

oelg

roep

en2.

Doe

lgro

epen

2.3Maatschappijkritischezorgcliënten


De maatschappijkritische idealisten die zichzelf willen ontplooien, zich verzetten tegen sociaal

onrecht en opkomen voor het milieu.

Belevingswereld

Solidariteitenharmonie

kenmerkendemensenbinnen

ditmilieu.Zezijnkritischten

opzichtevandehedendaagse

maatschappij.Zehechtener

veelbelangaantekunnenleven

volgenshuneigenprincipesen

zijnsterksociaalbewogen.Veelal

heeftmeneenvastleefpatroon

datweinighectischofgejaagdis.

Verantwoordlevenisbelangrijk

inditmilieu:zonderverspilling,winstbejagenzonderaantastingvanhetmilieu.De

materialistischeconsumptiemaatschappijwordtverworpenenvooreen‘goed’en

‘eerlijk’levenismenbereideenstapterugtedoen.


31

2.Doelgroepen

2.Doelgroepen

Overmaatschappijkritischezorgcliënten

Gezondheid

gaanbewustommethungezondheid,lettenvakeropdegezondheidsaspectenvanvoeding

hebbennietvakerdangemiddeldlastvaneenlichamelijkebeperkingofchronischeziekte

staanpositieftegenoveralternatievegeneeswijzenenhetgebruikvannatuurlijkegeneesmiddelen

gebruikenvakervoedingssupplementenzoalsvitaminepillenenmiddelenvoormeerweerstand

hebbeneenminderpositievehoudingtegenoverhetgebruikvanregulieremedicijnen

Zorg

vindenhetbelangrijkomdezorgdiezijontvangenzoveelmogelijk‘ineigenhandtehebben’

zeerbelangrijkomzelftekunnenkiezenvooreenzorginstelling,behandelaarenbehandeling

gaanopzoeknaarbetrouwbare,verdiependeinformatieviadeeerstelijnsgezondheidszorg,patiëntenverenigingeneninternet

betalingsbereidheidvoor(luxe)extra’sindezorgislaagtotgemiddeld

zijnzeerzelfredzaam,maarstaankritischtegenovermeerzelfredzaamheidenmarktwerkingindezorg

Arbeidsmarkt

zijnvakerwerkzaaminzorgsector

verrichtenrelatiefvaakvrijwilligerswerk

ICT

open,maarkritischehoudingtenaanzienvantechnologischeontwikkelingen

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

4 - 7

7 - 10

10 - 1313 - 15

Percentage inwoners

gemiddelde

Dont’snietofteweiniginformeren

luxeextra’s

•

•

Do’sinspraakgeveninbehandeling

alternatievegeneeswijzen

mantelzorg

•

•

•

3.Innovaties Watwerktbijwie?

34

3.InnovatiesWatwerktbijwie?

Innovaties moeten worden ingezet om een oplossing te bieden

aan de uitdagingen die op ons af komen. Bij het implementeren

van innovaties moet je nadenken over welke doelgroepen je

kunt of wilt bereiken en vervolgens hoe je die wilt benaderen om

zo veel mogelijk effect uit de innovatie te halen. Hoe beter de

doelgroep wordt gekend, hoe beter de meest effectieve innovatie

kan worden gekozen en geïmplementeerd. Het kan ook zijn dat

dezelfde oplossing voor dezelfde uitdaging bij verschillende

doelgroepen op een andere wijze moet worden geïmplementeerd.

Indithoofdstukgaanweeerstkortinopdedriethema’svan

hetZorginnovatieplatform.Daarnaplaatsenwedeuitdagingen,

innovatiesendoelgroepeninéénperspectief.Webeschrijvenvoor

drieZIP-thema’senkelevoorbeeldenvaninnovaties,waaropwede

doelgroepbenaderingtoepassen.Perinnovatielatenwezienaan

welkeuitdagingendezevooralhethoofdkunnenbiedenengevenaan

hoeeninwelkemateiedereinnovatienaarverwachtingaanzalslaan

bijiederedoelgroep.Zokuntuzienwatbijwiewerkt.

ZIP-thema’s

Ergebeurtalveelophetgebiedvaninnovatieindezorg.

OpdewebsitevanhetZorginnovatieplatform(ZIP)staanalveel

uiteenlopendeinnovatiesinzorgenpreventiebeschrevenenhet

aantalgroeitgestaag.DeinhoudelijkefocusvanhetZIPligtop

patiëntgerichtenetwerkzorgdieleidttotarbeidsbesparing.

Deaandachtgaatineersteinstantieuitnaarchronischziekenen

ouderen.

DeverschillendeinnovatieskunneningedeeldwordenindrieZIP-

thema’s:

ICTentechniek

Organisatie,cultuur,leiderschapenondernemerschap

Versterkenvandeprofessional

1.

2.

3.

3.In

nova

ties

HetZorginnovatieplatform(ZIP)iseeninitiatiefvanministerKlinkenstaatssecretarisBussemaker.HetZIPwileengoedinnovatieklimaatengoederandvoorwaardenvoorhetinvoerenvaninnovatiesinzorgenpreventiecreërenenhetonderwerpopdeagendazetten.DaarnaastwerkendeZIP-ledenaanhetopschalenenbrederinvoerenvansuccesvolleinnovaties.

VoormeerinformatieoverhetZIPzie:www.zorginnovatieplatform.nl

35

DeinzetvantechnologieenICTneemteenhogevluchtenbiedt

mogelijkhedenvoorinnovatieindezorg.Technologieindezorgkan

grofwegingedeeldwordenindrietypen:

Technologie die monitoring, zorg op afstand en efficiënte

zorgmogelijkmaak(bv.ehealth,telemonitoring);

Technologiediezelfmanagementeneigenregie(gevoelvan

veiligheid)ondersteunt.Ditkunnenapparatenofsystemen

zijndieopbasisvansignalenautomatischhandelingen

kunnenverrichten(bv.roboticaendomotica);

Technologiediecomplexezorgprocessen,informatie-

uitwisselingensamenwerkingondersteunt(bv.hetlandelijk

elektronischpatiëntendossier).

Uitstudieseninventarisatiesblijktdateralveelkennisbestaat

ophetgebiedvandeontwikkelingvantechnischeinnovatiesen

concreteprojectenenproducten.Hierzitvaakniethetprobleem;

welbijdeopschalingenbredeimplementatievandezeinnovatieve

techniekendienietvandegrondkomt.Voorhetsuccesvolleverloop

vanimplementatievantechnologiemoeteencultuurverandering

plaatsvinden.Hiervoorzijndeinnovatiesoporganisatorischvlak

(socialeinnovatie)nodig.Socialeinnovatieskunnenzorgenvoorhet

brekenmetbestaandepatronenbinnendeorganisatieenbrengen

meervernieuwing,ondernemerschapenleiderschapmetzichmee.

»

»

»

Innovatierondorganisatie,cultuur,leiderschapen

ondernemerschapkentdrieelementen:

innovatiebinnenentussenzorgorganisatiesen

zorgprofessionals;

innovatievanzorgorganisatiesenzorgprofessionalsinhun

maatschappelijkecontextenmethunpartners;

en,misschienwelhetbelangrijkst:innovatiegerichtophet

centraalstellenvandepatiënt.

HetderdeZIP-themaheefttemakenmethetversterkenvande

professional/zorgaanbieder.Ditkanbijvoorbeelddoorverandering

inopleidingoftaakherschikking.Ookkandearbeidsproductiviteit

verhoogd worden door slimmer, beter en efficiënter werken.

Hiernaastkandeaantrekkelijkheidvanhetberoepzorgverlenerin

hetalgemeenvergrootworden.Derolvandezorgverlenermoet

veranderdwordenwaardoorhijweertrotsopzijnberoepkanzijnen

hetaantrekkelijkerwordtomindezorgsectortewerken.Hiervoor

kunnendeinnovatieseenoplossingbieden.

»

»

»

3.Innovaties

36

3.In

nova

ties

3.In

nova

ties

3.1ICTentechniek

Zorgopmaatdoorelektronischegegevensuitwisseling

Erzijnapparaatjesontwikkeldwaarmeechronischzieken(bv.metdiabetes,hartfalen

ofCOPD)gegevensoverhunlichamelijkekenmerkenkunneninvoereneninformatie

krijgenoverbijvoorbeeldleefstijlenmedicijngebruik.Dezeinformatiewordtautomatisch

doorgegevenaaneenverpleegkundige,diehierdoordirectinzichtheeftindestatusvande

patiënt.Deverpleegkundigekanaandehandvandezegegevensafsprakenmakenmetde

patiëntoverextrazorgenbegeleiding.




Uitdagingen

««««« ««««« «««««Minderzelfredzamezorg-cliëntenhechtenoverhetalgemeenveelwaardeaanpersoonlijkcontact.Hetisvoordezegroepvanbelangdatelektronischegegevens-uitwisselinggeenvervangingisvanpersoonlijkcontactmetzorgverleners.Ookzijnzeoverhetalgemeenietsmin-dervaardigindeomgangmetICT-toepassingen.Elektro-nischegegevensuitwisselingkaneengoedeaanvullingzijnopdezorg,opvoorwaardedatdezegroephiergoedebegeleidingbijkrijgt.

Elektronischegegevensuit-wisselingsluitgoedaanbijdewensenenbehoeftenvandezegroep:hetissnel,gemakkelijkenverhoogtdekwaliteitvandezorg.AangeziendezegroepergopenstaatvoornieuweICT-toepassingen,zalgebruikvanhetapparaatvoorhenweinigproblemenopleveren.

Elektronischegegevensuit-wisselingpastookgoedbijdegroepmaatschappijkritischezorgcliënten.Dezegroepvindthetprettigomextrainformatietekrijgen.Ookkanhethenhelpenomdeeigenbehandelingbetertemonitoren.Hetgebruikvanhetapparaatzalbijdezegroepwaarschijnlijkweinigproblemenopleveren.Welishetraadzaamomhierbijdezegroepalertopteblijvenenbegeleidingtebiedenalsdatnodigis.

Arbeidsmarkt

Ziekten&aandoeningen

Verhogingtherapietrouwdoormonitoringmedicijngebruik

Omdetherapietrouwvanmensendiemedicijnengebruikenteverhogen,zijnverschillende

technischehulpmiddelentoetepassen.Bijvoorbeelddooreenalarmtelatenafgaanof

eenSMS-jetesturenwanneerdemedicijnenniettijdigwordengenomen.Indepraktijkis

geblekendatdezemethodendaadwerkelijkleidentoteenverhoogdetherapietrouw.Bij

mensenmetdiabeteskanditleidentoteenverminderdekansopcomplicaties,waardoor

uiteindelijkdezorgkostenzullendalen.Degegevensovermedicijngebruikkunnendaarnaast

ooknogwordenopgeslagenenverstuurdnaardezorgverlener,zodatdiewaarnodiggerichte

begeleidingkanbiedenaandepatiëntomdetherapietrouwverderteverhogen.




Uitdagingen

««««« ««««« «««««Dezeaanpakbiedtvooralledoelgroepeneengoedekansomdetherapietrouwteverhogen.Monitoringhiervanlijktvooralnuttigvoordegroepminderzelfredzamezorgcliënten.Dezegroepheefterwaarschijnlijkhetmeestemoeitemeetebepalenwanneerzijwelkemedicijnenmoeteninnemen.Eennadeelkanmisschienzijndatzijhetgevoelhebbendatzegecontroleerdworden(‘bigbrotheriswatchingyou’).Daaromishetrelevantomaantegevendatdekansopcomplicatiesmetdezeaanpakkleinerwordt.

Voordezegroepzalde‘service’vaneenherinneringperSMSalszijmedicijnenvergetenwelkomzijn.

Ookdezegroepzaldevoor-delenhiervanzienenervooropenstaan.Hetismogelijkdathetmonitorenvanmedi-cijngebruikvoormaatschap-pijkritischezorgcliëntenzelfmindernoodzakelijkis,om-datzijhieroverhetalgemeenalvrijnauwkeurigmeezullenomgaan.Maarzijzullenwelhetnutvanmonitoreninzienvooranderegroepen.


3�

3.Innovaties3.Innovaties

Beeldcommunicatie

Beeldcommunicatiekanvoorverschillendetoepassingenwordeningezetbijouderen.

Denkbijvoorbeeldaandedetectievanvallendemensenofbrand.Ofbijvoorbeeldvoor

hetgevenvanadviezenenbeantwoordenvanvragen,maarookgewoonvoorhetmaken

vaneenpraatje.Opdezemanierkandecommunicatietussendedeelnemer,familie,

zorgverleners,vrijwilligersenmantelzorgersoptimaalverlopenenwordenzorgprocessen

meer‘gestroomlijnd’.Deinzetvanbeeldcommunicatiezorgtvoormeerzelfredzaamheid,het

afnemenvandezorgvraag,verbeteringvanzorgentoenamevandekwaliteitvanleven.




Uitdagingen

««««« ««««« «««««Beeldcommunicatiemoetbijdezegroepliefstnietdeplaatsinnemenvanpersoonlijkcontact.Maaralseenaanvullingoppersoonlijkcontactofalsextramoge-lijkheidomeenpraatjetemaken,sluitdezeinnovatiewelaanbijdewensenenbehoeftenvandezegroep.Eenvoorwaardeisweldatzijgoedebegeleidingkrijgenbijhetgebruikervan.

PragmatischezorgcliëntenstaanopenvoornieuweICT-toepassingenenwaardereneen grotere efficiëntie. Daaromsluitdezeinnovatieerggoedaanbijdezedoel-groep.

Maatschappijkritischezorg-cliëntenzullenzekeropen-staanvoordezemogelijkheidenhiervoordeleninzien.Ookhebbenzijinpraktijkwaarschijnlijkweinigmoeiteomhiermeeomtegaan. Vergijzing

Arbeidsmarkt

Zorgonline

Erzijndiversevoorbeeldenvansuccesvolletoepassingvangeestelijkegezondheidszorgen

adviesviainternet.Denkaandezorgvoormensenmeteenalcoholprobleemofe-hulpaan

allochtonejongeren.Opdiemanierkunnengroepenbereiktwordendieviahetreguliere

zorgcircuitlastigtebereikenzijn.Deelsdoordathetlaagdrempeligerisdannaareen

instellingtoetegaan.Bijmensenmeteenalcoholprobleemishetbekenddatdedrempel

hoogisomnaareenzorgverlenertoetegaanomdatmenbangiseenstempeltekrijgen.

Onlinezorgisdaarombijdezegroepeenuitkomstenblijktindepraktijkookeffectieftezijn.




Uitdagingen

««««« ««««« «««««Dezebenaderingisredelijkgeschiktvoorminderzelfredzamezorgcliënten.Waarschijnlijkvindenzijeenpersoonlijkgesprektochprettiger.Maarwanneermennietgoedweetwelkeinstantiemenvoorhulpmoetbenaderen,ofwanneerdedrempelhiervoortehoogis,kanonlinehulpvoordezegroeptochmakkelijkerzijndanregulierehulp.

Onlinezorgsluitzeergoedaanbijpragmatischezorg-cliënten,omdatdezegroepzeeractiefisopinternet.Vooralbijdezegroep(metrelatiefveelhoogopgelei-denmeteengoedebaan)kanhethulpzoekenbij‘gevoelige’problemenzoalsalcoholverslavingviainternetlaagdrempeligerzijn,omdatmenminderbangisvoorgezichtsverlies.Ookisonlinehulp efficiënter dan het be-zoekenvaneenhulpverlener,ietswatvoordezegroepbelangrijkis.

Ookmaatschappijkritischezorgcliëntenzullenopenstaanvooronlinezorg,alszijziendatditvoordelenheeftzoalseengoedekwaliteitvandebehandeling en efficiëntie van kostenentijd. Ziekten&

aandoeningen

Ongezondgedrag

Gezondheids-verschillen

38

3.In

nova

ties

3.In

nova

ties

Online fitness

Bij een online fitnessles, die deelnemers thuis kunnen volgen, loggen deelnemers in en

zettendewebcamaan.Hierdooriserpersoonlijkcontacttussendebegeleiderendeelnemer.

Zowelvooralsnadeleskunnendeelnemersonderlingmetelkaarchatten.




Uitdagingen

««««« ««««« «««««Een online fitnessles sluit mindergoedaanbijdezegroep,omdatzijlieverbewegeningroepsverbandmetpersoonlijkcontact(‘metvriendinnen een kopje koffie drinkennahetsporten’).Hetchattenenhetcontactviadewebcamkanditechteper-soonlijkecontactwaarschijn-lijkmoeilijkvervangen.

Online fitness sluit goed aan bijdezegroep:zijhoudenvanfitness, doen veel via internet envindenhetprettigalszijdedeurnietuithoevenvooreenles.

Een online fitnessles zal deze groepminderaanspreken.Zijhebbeneenvoorkeurvooranderevormenvanbeweging,zoalsbuitenwandelenoffietsen.

Ongezondgedrag

AdviesopmaatviaSMS

Voorhetgevenvanbepaaldeleefstijl-engezondheidsadviezenkunnenandere

communicatiemiddelenwordeningezet.Denkbijvoorbeeldaanhetversturenvanadviesop

maatviaSMS-jes.Bijadviestijdenszwangerschapkanditdekansopcomplicatiesverkleinen.




Uitdagingen

««««« ««««« «««««Minderzelfredzamezorgcliëntenkrijgenlieverface-to-faceadviesdanadviesviaeenSMS.Zijzullenhetadviesookeerderaannemenenopvolgenalshetafkomstigisvaneeniemand(bv.eenverloskundige)diehethenpersoonlijkverteltendirecteventuelevragenkanbeant-woorden.

AdviesviaSMSsluitzeergoedaanbijdewensenenlevensstijlvandezegroep.AdviesviaSMSvindenzijeen efficiënt en gemakkelijk alternatiefvooreengesprekbijbv.eenverloskundige.Alszijvragenhebbenoverhetadviesisdezegroepgoedinstaatomopzoektegaannaarhetantwoord(bv.viainternetofdoorzelfcontactoptenemenmetdeverloskun-dige).Mensteltdaarbijweleisenaandesnelheidvanreageren:alsdezegroepbv.eenvraagterugSMS’tnaardeverloskundige,verwachtenzijweltijdigantwoord.

AdviesviaSMSsluitvrijgoedaanbijdezegroep.ZijstaanzowelopenvooradviesineenpersoonlijkgesprekalsviaanderecommunicatiekanalenzoalsSMS.


Ongezondgedrag

39


Gamen&bewegencombineren

Inspelendopdegamecultuurwaarbijkinderendagelijksachterdecomputerzittenenminder

bewegen,zijnerinteractievebewegingscentraontstaan.Hierbijwordensportieveactiviteiten

gecombineerdmetinteractievecomputerspellen.Ditconceptkanookingezetwordenop

scholenenbijbedrijven,omscholierenenmedewerkersmeertelatenbewegen.




Uitdagingen

««««« ««««« «««««Ditspreektmeerderegroepenaan,maarvanuiteenan-dereoverweging.Bijminderzelfredzamezorgcliëntenisovergewichteenprobleem,dezegroepheeftdaarombehoefteaanmeerbeweging.Denadrukop‘entertainmentenfun’(methetgezin)zaldezegroepzekeraanspreken.

Bijpragmatischezorgcliën-tensprekentechnologieengamingaan.Ookhetfeitdatjedespellenthuisenindivi-dueelkuntdoen,wanneerhethenuitkomt,sluitaanbijdebehoeftevandezegroep.

Dezegroepzalerwelvooropenstaan,maarbewegenviainteractievegameszalwaarschijnlijkniethunvoorkeurhebbenbovenanderevormenvanbeweging.Wandelen of fietsen in de natuursprekendezegroepmeeraan.

Ongezondgedrag

40

3.In

nova

ties

3.In

nova

ties

3.2Organisatie,cultuur,leiderschapenondernemerschap

Depatiëntalscoproducentvanzijneigenzorg

Zelfmanagementwordtsteedsbelangrijkerbijdezorgvoorchronischziekepatiënten.De

zorgverlenerbenadruktdatdepatiëntzelfeenbelangrijkerolspeeltbijdebehandelingen

wordtdaardoorinfeite‘coproducent’vanzijneigenzorg.Voorzelfmanagementmoetde

patiëntwetenwatzijnziekteinhoudt,watdeconsequentieszijnenwathijzelfkanenmoet

doenomdeziekteencomplicatiestevoorkomenofbeheersen.Ditkanbereiktworden

doorpatiëntenbeterteinformeren,contactmetdepatiëntteonderhoudenenbijvoorbeeld

dooreengemeenschappelijkmedischconsult.Dezorgverlenergaatopeengelijkwaardige

maniermetdepatiëntom.Hetisvangrootbelangbewustwordingtecreërenenpatiëntente

motiverenenstimuleren,bijvoorbeeldtotgedragsveranderingentherapietrouw.




Uitdagingen

««««« ««««« «««««Zelfmanagementbijdebehandelingspreektdezegroepnietaan.Zijziendezorgverleneralsautoriteitalshetomhunbehandelinggaatenhebbenweinigbehoefteaaninspraak.Aandeanderekantishetwelnodigvoordezegroepomzelfredzamerteworden.Erisbinnendezegroepveeltewinnenwatbetreftkennisoverhunziekteenbehandelingendemanierwaaropzijhierhetbestemeeomkunnengaan.

Meerzelfredzaamheidspreektdezegroepergaan.Zijzijngraaggoedgeïnformeerdoverhunziekteenbehande-ling.Ookwillenzijgraagmeebeslissenoverdekeuzevanmedicijneneninspraakhebbeninhoedebehande-lingverloopt.

Meerzelfmanagementspreektookmaatschappijkri-tischezorgcliëntenergaan.Zijvindenhetbelangrijkomzelfderegietevoerenoverhunziekteenbehandeling.Zijzijnhierovergraaggoedgeïnformeerd.Ookwillenzij–netalspragmatischezorg-cliënten–graagmeebeslissenoverdekeuzevanmedicijneneninspraakhebbeninhoedebehandelingverloopt.


Arbeidsmarkt

Revalidatieopmaat

Mensendiebijvoorbeeldnaeenberoertetijdelijkineenverpleeghuiswordenopgenomen,

lerenweertotopzekerehoogtezelfredzaamtezijn.Ditkandoorzorg‘opmaat’tegeven;

depatiëntdedingentelerendiehij/zijzélfbelangrijkvindt.Dezorgverlenerstimuleertde

patiëntomeigenverantwoordelijkheidtenemenenondersteuntdezelfredzaamheiden

participatie.




Uitdagingen

««««« ««««« «««««Eengroterezelfredzaamheidzaldezegroepnietdirectaan-spreken.Watwélaanspreektisdepersoonsgerichtebenaderingenhetingesprekgaanmetdezorgverleneroverwatbelangrijkisbijderevalidatie.

Eigenverantwoordelijkheidnemenenzelfderegieheb-benoverdebehandelingsluitgoedaanbijdewensenenbehoeftenvanpragmatischezorgcliënten.

Eigenverantwoordelijkheidnemenenzelfderegieheb-benoverdebehandelingsluitgoedaanbijmaatschappijkri-tischezorgcliënten.

Vergrijzing


41


Wijkgerichtegedragsveranderingdoorbrugtussenzorgenmaatschappij

Doorwijkgerichttewerkeneneenbrugteslaantussende(eerstelijns)gezondheidszorgen

demaatschappij,kunnenmensengemotiveerdwordentotgedragsverandering.Mensen

wordenbijvoorbeeldbegeleidenondersteundommeertebewegen.Ineersteinstantie

ingroepsverband,maaruiteindelijkomookzelfstandigmeertegaanbewegen.Hierbij

wordenmensengeholpenominvloedtekrijgenophuneigengezondheid,watleidttoteen

gezondereleefstijlenuiteindelijkeenafnemendezorgvraag.Deelnemerskunnenookzelf

beweegactiviteitenopzettenenhierdooreenspilfunctieindewijkvervullen.




Uitdagingen

««««« ««««« «««««Dezebenaderingsluitgoedaanbijdezegroep.Zijhebbenvaakeensteuntjeinderugnodigomtotgedragsveran-deringtekomen.Aangeziendezegroepsterkgerichtisopzijndirecteomgeving,iseenwijkgerichteaanpakzeerkansrijk.Ookhetwerkeningroepsverbandzalergaanspreken,omdatzijveelwaardehechtenaanpersoon-lijkcontactmetbijvoorbeeldzorgverlenersenanderewijkbewoners.

Dezeaanpaksluitmindergoedaanbijpragmatischezorgcliënten,omdatdezegroepmeerindividueelisingesteld.Dezegroepwilhetliefstzelfbepalenwanneerzijgaatbewegen,hoezijdatdoenenmetwie.Ookzijnzijmindergerichtophuneigenwijk.

Maatschappijkritischezorg-cliëntenzullenwaarschijnlijkwelachterdezeaanpakstaan.Dezegroepisidealistischingesteldenzijzullenindewijkgerichtebenaderinggoedemogelijkhedenzienomzwakkerenindesamenlevingteondersteunen.Hetzaldezegroepnogmeeraansprekenomzelfbeweegactiviteitenindewijkoptezetten,danomhieraandeeltenemen.

Ongezondgedrag

Arbeidsmarkt

Medicatielogistiek

Voordesteedsgroterwordendegroepmensendiemeerderemedicijnengebruikt,levert

hetnogaleensproblemenopomdejuistemedicijnenophetjuistetijdstipintenemen.Dit

kanvergemakkelijktwordendoorpatiënteneenweekdoseringteverstrekken,waarinde

verschillendemedicatieperinnamemomentsamenisverpakt.Daaropstaatpreciesvermeld

watdeinhoudisenwanneerhetingenomenmoetworden.Ditverhoogthetgebruiksgemak

endetherapietrouw,watdemedicatieveiligheidendegezondheidtengoedekomt.Deze

innovatieleentzichheelgoedvoorpatiëntendiethuiszorgofmantelzorgkrijgen.




Uitdagingen

««««« ««««« «««««Ditbiedtvooralledoelgroe-peneengoedemogelijkheidomhetgebruiksgemakendetherapietrouwteverhogen.Dezevormvanmedicatiever-strekkingsluitvooralgoedaanopdebehoeftenvandezegroep.Dezegroepheefterwaarschijnlijkhetmeestemoeitemeeomoverzichttehoudenenzelfstandigtebepalenwanneerzijwelkemedicijnenmoeteninnemen.Ookzalhetgemakvaneenvoorverpakteweekdoseringmedicijnendezegroepaanspreken.

Vooral de efficiëntie van een voorverpakteweekdoseringmedicijnenzaldezegroepaanspreken.

Specifieke voordelen zoals meer overzicht en efficiëntie zijnmindervantoepassingopdezegroep.

Vergrijzing


42

3.In

nova

ties

3.In

nova

ties

Secondopinionofbehandelingoverdegrens

Eennetwerkvaninternationaleartsenkanwordeningezetvooreensecondopinionof

tweedebeoordelingvanbeeldmateriaal,zoalsröntgenfoto’sofscans.Dezeartsbeoordeelt

dediagnoseengeeftadviesoverdebehandeling.Hierdoorverbetertdekwaliteit,omdat

erminderkansisopeengemisteofverkeerdediagnoseenkaneenbeterbehandeladvies

wordengegeven.




Uitdagingen

««««« ««««« «««««Minderzelfredzamezorg-cliëntenhebbenmindervaakbehoefteaaneensecondopinion:zijgaanvaakafopdemeningvandeartsdiezijraadplegen.Ookvindenzijhetbelangrijkomdichtbijhuisverzorgdteworden.

Dezeinnovatiesluituitste-kendaanbijpragmatischezorgcliënten.Zijstrevennaareenzogoedmogelijkediagnoseenbehandelingenhechtendaaromveelwaardeaaneensecondopinion.Ookstaanzijergopenvooreenbehandelinginhetbuiten-landalsditvoordelenbiedt(zoalseenhogerekwaliteitvandezorg,korterewachtlijs-tenoflagereprijs).

Dezeinnovatiesluitenigszinsaanbijdezegroep.Zijzullennietaarzelenomeensecondopiontevragenenzullenerookweinigproblemenmeehebbenomhiervoornaarhetbuitenlandtegaan.Maarzijzullenditwaarschijnlijkgoedoverwegenopbasisvanrationeleargumenten:hoegrootisdenoodzaakvaneensecondopinion?Wegendeeventuelenadelenvannaarhetbuitenlandgaan(tijd,kostenendergelijke)weloptegendevoordelen?


Rolpatiëntinveiligebehandeling

Inveelziekenhuizenwordtinformatiemateriaalingezetompatiëntentestimulerenzelfeen

roltenemenindeveiligheidvanhunbehandeling.Erstaanconcretetipsin,zoalshetgeven

vanalleinformatieoverdegezondheidstoestand,vragentestellenalsmedicijneneranders

uitziendannormaal,etc.Vanbelangisweldatzorgverlenerserookvooropenstaanals

patiëntenmetvragenkomen.




Uitdagingen

««««« ««««« «««««Dezegroepzaluitzichzelfweinigvragenstellenbijdebehandeling,omdatzijdeartsalsautoriteitzien.Hetisechtergoedomdezegroeperopeentoegankelijkemanieroptewijzendatzijwelvragenkunnenstellen.

Ditsluitgoedaanbijpragma-tischezorgcliëntenomdatzijdekwaliteitenveiligheidvanhunbehandelingbelangrijkvinden.

Ditsluitgoedaanbijdezegroepomdatzijdekwaliteitenveiligheidvanhunbehan-delingbelangrijkvinden.Bo-vendienisdezegroepkritischingesteld.Hetiswelmogelijkdathetvoordezegroepmis-schienmindernodigishentewijzenopdemogelijkheidomvragentestellen,omdatzijdituitzichzelfalzullendoen.


43


Werkgeversstimulerengezondgedrag

Werkgeverskunnenopverschillendemanierengezondgedragvanhunwerknemers

stimuleren.Bijvoorbeelddooreenlifestylecoachintezetten,lunchwandelentestimuleren

en fitnessfaciliteiten aan te bieden. Ook kan het aanbod van gezonde voeding in kantines een

gezondeleefstijlstimuleren.




Uitdagingen

««««« ««««« «««««Dezeaanpakspreektallegroepenaan,maarvanuitverschillendeoriëntaties.Voordeminderzelfredzamezorgcliëntenspeeltvooralhetgemakdatdewerkgeverditvoorhenregelteengroterol.

Voorpragmatischezorg-cliëntenspeeltwerkeenvrijgroterolinhunleven.Gezonderlevenstimulerenviadewerkgeverisdaaromeenkansrijkebenaderingvoordezedoelgroep.

Ookvoormaatschappij-kritischezorgcliëntenzaldezeaanpakaanspreken,voornamelijkuitsolidariteit:allelagenvandebevolkingkunnenzogezonderleven.

Ongezondgedrag


Nieuwewoonvormen

Erzijnverschillendegemeenschappelijkewoonvormenmogelijk,diefaciliterendatouderen

langerzelfstandigkunnenwonen.Socialecontactenenburenwordenhiervooringezet.

Uitgangspuntiseenbalanstussenzelfstandigheidenhulpverlenen/ontvangen.Ookkanbij

debouwvannieuwewoningensamengewerktwordentussenverschillendepartijen,zodater

optimaalwordtafgestemdopdewoonwensenvantoekomstigebewoners.




Uitdagingen

««««« ««««« «««««Ditspreektdezegroepminderaan.Zijwillennietzolangmogelijkzelfstandigwonen,maarhebbenjuisteenvoorkeurvoorwonenineenverpleeghuisalszeouderworden.Zijvindenhetvooralbelangrijkomzichveiligtevoelenendezekerheidtehebbendatervoorhengezorgdwordt.

Ditspreektdezegroepmin-deraan:onderpragmatischezorgcliëntenzijnrelatiefweinigouderen.Alsprag-matischezorgcliëntenouderworden,zouzolangmogelijkzelfstandigwonendezegroepwelaanspreken.

Ditspreektmaatschappijkriti-schezorgcliëntenaan,omdatzijhetliefstzolangmogelijkzelfstandigwonen.Zijvindenhetbelangrijkomderegietehoudenoverhuneigenlevenenhuneigenbeslissingentenemen.Alleswathendaarbijkanhelpeniswelkom.

Vergrijzing

Arbeidsmarkt

44

3.In

nova

ties

3.In

nova

ties

3.3Versterkingvandeprofessional/zorgverlener

Versterkingmantelzorgersbijallochtonen

Bijlastigtebereikendoelgroepen(eerstegeneratieoudereallochtonen)kanderolvan

mantelzorgerswordenversterkt.Zokunnenzehelpenomdezorgengezondheidvan

eerstegeneratieallochtonenteverbeteren.Bijvoorbeelddoorondersteuningtegevenbij

medicijngebruik.Depersoonlijkebandtussenmantelzorgerenzijnofhaarnaasteisdaarbij

ergbelangrijk.Denieuwemantelzorgerswordenondersteunddoorinformatieenantwoord

ophunvragentegevenviainternet.




Uitdagingen

««««« ««««« N.V.T.

Dedoelgroepvandezein-novatieiseerstegeneratieMarokkanen(55+).Voordezegroepishetvaaklastigomdewegnaardejuistezorgverlenertevinden.Ookverloopttijdensdebehande-lingdecommunicatiemetzorgverlenersvaakgebrekkig.Ditmaaktdatdezegroeptotdeminderzelfredzamezorgcliëntenbehoort.Goedgeïnformeerdemantelzorgersuitheteigensocialecircuit(zoalshuneigenkinderen)kunnendezegroepeerderenbeterbereiken.

Dezeinnovatieisgerichtopnieuwemantelzorgersenhunzorgcliëntenvanallochtoneaard.DehuidigeMarok-kaanseouderen(waardezeinnovatiezichopfocust)behorennauwelijkstotdepragmatischezorgcliënten.Denieuwemantelzorgers(jongerefamilieledenofkin-derenvandeouderegenera-tieallochtonen)behorenvaakjuistweltotdepragmatischezorgcliënten.Internetsites(zoalsMarokko.nl)zijnerggeschiktomdezegroeptebereiken.

DehuidigeMarokkaanseouderen(waardezeinnovatiezichopfocust)behorennauwelijkstotdemaatschap-pijkritischezorgcliënten.Ookdenieuwemantelzorgerszul-lennauwelijkstotdezegroepbehoren.

Arbeidsmarkt


Nieuwepraktijkondersteuners

Deherkenningvanveelklachtenenaandoeningenbegintbijdehuisarts.

Praktijkondersteunersennursepractitionerswordenalingezetbijeenaantalveel

voorkomendechronischeziekten.Nieuwepraktijkondersteunerskunnenwordeningezet

bijpatiëntenmetaandoeningendienunogdoordehuisartswordengezien.Ditkande

zorglaagdrempeligermakenenzorgenvoormeercontinuïteit.Doordefunctievandeze

nieuwepraktijkondersteunersduidelijkteomschrijvenisereenduidigheidoverdetaken,

werkprocessenencompetenties.




Uitdagingen

««««« ««««« «««««Deminderzelfredzamezorg-cliëntenhebbenbehoefteaanéénvastaanspreekpuntindezorg.Zijzijnautoriteits-gevoeligenhunvertrouweninde(huis)artsisgroot.Anderzijdsishetcontactmeteenpraktijkondersteu-nerminderhiërarchischenlaagdrempeliger.Ditkanalsvoordeelhebbendatdemin-derzelfredzamezorgcliëntsnellerzakenbespreektmetdepraktijkondersteunerdanmetdearts.

Depragmatischezorgcliëntstaatopenvooreenbehande-lingvanuiteenteamvanpro-fessionals,elkmetzijneigenexpertise.Vooralalsduidelijkisdatdenieuwepraktijkon-dersteuneraanvullendeken-nisheefttenopzichtevandeandereteamleden,isdezein-novatiekansrijkvoordegroeppragmatischzorgcliënten.

Ookdemaatschappijkritischezorgcliëntstaatopenvooreenbehandelingvanuiteenteam.Voordezegroepisdesolidari-teitsgedachteergbelangrijk.Eenbesefdatdezeinnovatievoorhenzelfófgewoonvooreenandertypepatiëntvoor-delenkanhebben,zalhendezevormvanzorgookaananderendoenaanbevelen.


Arbeidsmarkt

45


Jongerencentravoorendoorjongeren

Erzijngroepenjongerendielastigtebereikenzijnenvaakmeerderevormenvanongezond

gedragvertonen.Dezegroepistebereikendoorzeeenplektebiedenwaarzekunnen

bewegenopeenmanierdiehenaanspreekt(bijvoorbeeldvechtsportofdans)enzeeigen

verantwoordelijkheidtegeven.Zowordenzenietalleengestimuleerdtotgezondgedrag,

maarooktotzelfontplooiing(opleiding,etc).Deaanpakissuccesvolgebleken;hetverhoogt

hetaantaljongerendataandenormgezondbewegenvoldoetendringtovergewichtterug.

Inbuurthuizenwordtookaandachtbesteedaangezondevoeding.Zowordenbijvoorbeeld

kookworkshopsgehoudenvoorkinderen,waarzeopeenleukemanierlerenomgezondte

koken.Omjongerenenthousiasttemakenvoorgezondevoedingwordenbekendechef-koks

ingezetomtelatenziendatgezondevoedingnietsaaihoefttezijn.




Uitdagingen

««««« ««««« «««««Jongerenzijnvooraltevindenonderminderzelfredzameenpragmatischezorgcliënten.Vooralbijdeminderzelfred-zamegroepiserbehoefteaanhetterugdringenvanover-gewichtenhetaansporentotzelfontplooiing.Ookdelokaleoriëntatieineenbuurthuissluitaanbijdezegroep.

Jongerenzijnvooraltevindenonderminderzelfredzameenpragmatischezorgcliënten.Welisdezegroepwatminderophuneigenbuurtofwijkge-richt,dedrempelomnaareenbuurthuistegaanisdaaromwellichthoog.Lerenviainternetcommunitieszaldezegroepmeeraanspreken.

Ondermaatschappijkritischezorgcliëntenzijnrelatiefweinigjongerentevinden.Dejongerendieerbinnendezegroepzijn,zullenwaarschijnlijkuitzichzelfookalaandachthebbenvoorgezondevoedingofzelfont-plooiing.Dezegroepzalhetwaarschijnlijkwelaansprekenomanderegroepenjongerenhierintestimuleren.


Ongezondgedrag

Spiltusseneersteentweedelijn

Eenartsofverpleegkundigediewerkttusseneersteentweedelijnbrengtdecomplexe

problematiekvanouderepatiënteninkaart.Dooreenintaketedoenentekijkennaarde

situatieenzorgvraagvandepatiëntwordtdezorgtusseneersteentweedelijnafgestemd.

Hierdoorwordtdezorgopmaatenpatiëntgerichtingezetenwordenonnodigeverwijzingen

naartallozespecialistenvermeden.Vooraldezepersoonlijkezorgopmaatwordtdoorde

patiëntenzeergewaardeerd.




Uitdagingen

««««« ««««« «««««Persoonlijkezorgopmaatdooréénvastezorgverleneroforganisatie(steedshetzelfdegezichtinplaatsvansteedsverschillendemensen)sluitgoedaanbijdegroepminderzelfredzamezorgcliënten.

Onderdepragmatischezorgcliëntenzijnrelatiefweinigouderen.Daaromisdezeinnovatiewatmindervantoepassingopdezedoel-groep.Welzalhetdezegroepaansprekendatdezemaniervan werken efficiënter is en tijdbespaart.

Maatschappijkritischezorgcliëntenzullenhierpositieftegenoverstaan:hetmaaktzorgkwalitatiefbeterentoegankelijker.Nietalleenvoorhenzelf,maarookvoorminderzelfredzamegroepenindesamenleving.

Arbeidsmarkt

Vergrijzing

46

3.In

nova

ties

3.In

nova

ties

Nieuwezorgstandaarden

Tiendiabeteszorggroependoenervaringopmeteenconceptketen-dbc,metalsdoel

ketenzorgprocessenbeteropelkaaraftestemmen.Hierbijstaatdepatiëntzelfcentraal

als‘regisseur’vanzijneigenzorg:depatiëntbepaaltwelkezorghijwilontvangenopwelke

manier,waarbijdezorgverlenersoptredenalsadviseur.Patiëntenkrijgenhetbeheeroverhun

eigendigitaledossierviaeeninternetsite.Hieristevindenwelkezorgzijmogenverwachten

vanwelkezorgverlener.Inhetdossierstaatalleswatbelangrijkisbijdebehandeling,

zoalsmedicijngegevens,doktersbezoekeneneendigitaallogboek.Ookkunnenzijdesite

gebruikenomzorgverlenersvragentestellen.




Uitdagingen

««««« ««««« «««««Dezebenaderingsluitmindergoedaanbijminderzelfred-zamezorgcliënten,omdatzijgeenregiewillenoverdeeigenzorgmaarditlieveraanprofessionalsoverlaten.

Dezeaanpakspreektprag-matischezorgcliëntenaan:zijzijngraagopdehoogtevanalleinsenoutsvandebehandelingenhoudengraagderegievandezorgineigenhand.Ditgeefthenhetgevoelkwalitatiefbeterezorgtekrijgen.

Dezebenaderingzaldegroepmaatschappijkritischezorg-cliëntenzelfwelaanspreken.Tochbestaateronderdezegroepwellichtminderdraagvlakuitsolidariteitmetminderzelfredzamegroependiehiermindergoedmeeuitdevoetenkunnen.

Arbeidsmarkt

Magneetziekenhuizen

Hetconceptvan‘magnethospitals’isindeVerenigdeStatenbedachtompersoneel,

vooralverpleegkundigen,alseenmagneetaantetrekken.Ineenmagneetziekenhuis

wordtgeïnvesteerdinhetpersoneel;deverpleegkundigenkrijgenmeerzelfstandigheid

envrijheid,zekunnenmeedenken,zijnmeerbetrokkenbijhetzorgprocesenookbv.

vertegenwoordigdindeleidingvanhetziekenhuis.Hierdoorstijgtdearbeidstevredenheid,

verpleegkundigenwerkenermetplezierenziekenhuizenscorenbeteropkwaliteitvanzorg

en patiëntenveiligheid. Door zich als magneetziekenhuis te profileren kunnen ziekenhuizen

(enanderezorginstellingen)arbeidskrachtenwervenenbindenenzohetdreigendetekort

aanarbeidskrachtentegengaan.




Uitdagingen

««««« ««««« «««««Erzijnrelatiefweinigmensenuitdezegroepwerkzaamindezorg.Zijzijnwathiërar-chischingesteldenhechtennietzoveelwaardeaanautonomie.Veranderingenenexperimenterenwordennietmeteentoegejuicht.

Erzijnnietzoveelpragmati-schezorgcliëntenwerkzaamindezorg.Hetgeschetstewerkklimaatenomgevingpastwelergbijdedrijfverendiezijhebbenenligtinlijnmetbijvoorbeelddemeercommerciëlesectorenwaarmensenuitdezegroepwerkzaamzijn.Eendergelijkeontwikkelingdraagtzekerbijaaneen(meer)positiefbeeldvandezorgsectoromzelfintewillenwerken.

Erzijnrelatiefveelmaat-schappijkritischezorgcliëntenwerkzaamindezorg.Eenautonomewerkhoudingenmogelijkhedenvoorveran-deringenenexperimentenwordenzekeropprijsgesteld.Debetrokkenheidbijdewijzewaarophetwerkwordtinge-richtisgroot.Dezegroepzoubijdergelijkeontwikkelingendefunctievan‘aanjager’en‘trekker’kunnennemen.

Arbeidsmarkt

4�


Zorgopmaatindehuisartsenpraktijk

Huisartsenpraktijkenkunnengebruikmakenvaneenbeslissingsondersteunendewebservice

voorzorgopmaat.Opeenvoordehuistartsgebruiksvriendelijkemanier,wordtdemeest

relevantebeschikbarekennisoppatiëntniveaubeterendirectbeschikbaartijdenshet

spreekuur.Dithelptbijhetstellenvaneendiagnoseenhetgevenvanbehandelinformatie.

Hiermeewordtdekwaliteitvanzorgverhoogdentijdbespaard.Ookverminderthet

aantaldoorverwijzingenvanpatiëntennaardetweedelijnomdatonlineeenspecialist

geconsulteerdkanworden.




Uitdagingen

««««« ««««« «««««Deminderzelfredzamezorg-cliëntenhechtenveelwaardeaanderolenmeningvandehuisarts.Opdezemanierkandehuisartszijnrolnogverdervervullen.

Deinformatiebehoeftevanpragmatischezorgcliëntenishoog.Zijoverwegenrelatiefvaakeensecondopinionenzoekenzelfstandigopinter-net.Metdezetoolskandehuisartsnogmeeraansluitenbijdebehoeftesvandezegroep.

Demaatschappijkritischezorgcliëntenhebbenookeenrelatiefhogeinformatiebe-hoefteenhechtentevensveelwaardeaandemeningvandehuisarts.Wanneerpatiëntenmetdezeinnovatiemeerinformatiekunnenkrijgenoverde(keuzevoor)eenbehandelwijze,sluitdezezeergoedaanbijhunwensenenbehoeften.

Arbeidsmarkt

Wat werkt bij wie? Een doelgroepbenadering bij

Documents

Transcript of Wat werkt bij wie? Een doelgroepbenadering bij