Wat is ‘goede’ wetenschap? Wat onderscheidt wetenschap van pseudowetenschap

?

Wichelroedeloper

• ASTROLIJN 0909-0911 LIVE 24 UUR PER DAG

Een vergelijkingWetenschap

• Claimt wetenschap te zijn• Houd zich aan de

natuurwetenschappelijke methode

• Kritiek op eigen resultaten• Welomschreven testbare

claims • Experiment - meetresultaten• Verandert bij nieuwe

onderzoeksresultaten / waarnemingen

• Past Occams scheermes toe

Pseudowetenschap

• Claimt wetenschap te zijn• Houd zich niet aan de

natuurwetenschappelijke methode• De kern van de theorie staat boven

kritiek (soms gebaseerd op levensbeschouwing /religieuze tekst)

• Vage claims die moeilijk getest kunnen worden

• Neiging om zeer lang onveranderd te blijven

• Past Occams scheermes niet consequent toe

VoorbeeldAstronomie

• Bestudeert het heelal, de melkwegstelsels, de sterrenstelsels, sterren, planeten, manen en dergelijke.

• Dat gebeurt aan universiteiten, instituten en bijvoorbeeld ook bij ruimtevaartorganisaties.

• Verricht metingen (telescopen, straling uit ruimte)

• Kritiek op theorieën

Astrologie

• Vorm van waarzeggerij. • Samenhang tussen de stand

van de hemellichamen iemands karakter en lotgevallen

• Voorspellen van iemands toekomst en van wereld-gebeurtenissen.

• Door individuele personen• Geen metingen• Geen kritiek

Astronomie vs Astrologie

astronomie• Observeren en meten

astrologie

De koepels van het Keck-observatorium op Hawaï

Telescoop

Horoscoop

Tekens van de dierenriem

Praktijk• Soms moeilijk onderscheid te maken (Grijs gebied)• Wetenschap vertoont vaak ook 1 of meerdere van de

genoemde pseudowetenschappelijke kenmerken (bv weerstand tegen verandering / Weglaten van resultaten die niet in heersende theorie passen)

• Wetenschap komt soms voort uit een pseudowetenschap bv astronomie uit astrologie

• Veel vroegere geleerden hielden zich ook bezig met wat wij tegenwoordig als pseudowetenschap zien. bv Alchemie (Bacon, Newton, Brahe), Astrologie (Kepler)

Hoe ontstaat pseudowetenschap?

• Pseudowetenschap ontstaat vaak als: - Er een groot psychologisch / religieus belang met het onderwerp verbonden is (astrologie, jonge - aarde - creationisme)

- De theorie sociologisch een groot belang vertegenwoordigd voor een grote groep mensen of een heersende klasse (bv Russische genetica van voor WOII - marxisme)

Verkeerd gebruik wetenschap

• Naast pseudowetenschap is er ook verkeerd gebruik van wetenschap

• Toepassing in verkeerde context• Om bepaalde doelen na te streven (reclame,

financieel, politiek)• Pas op met procenten !!!

Wetenschappelijk onderzocht ?

Vitalinea misleidt consumentDe reclame claimt dat "Tijdens een

wetenschappelijke studie bij 400 Belgen, is gebleken dat 80% van de deelnemers gemiddeld 3,6 kilogram

afvalt". Misschien valt het kwartje niet direct, maar deze

statistiek wil helemaal niks zeggen! Waarom geven de onderzoekers het gemiddelde

gewichtsverlies van slechts 80% van de deelnemers? Waarom niet van de volle 100%?

Waar zijn de statistieken van die andere 20% deelnemers plots heen????

Toepassing in verkeerde context

• Sociaal Darwinisme

• In de evolutie overleven alleen de best aangepaste individuen Daarom moeten we zwakke mensen niet helpen maar aan hun lot overlaten

• Context van natuur Context van ethiek

Wetenschappelijke verklaring???• Toepassing in verkeerde context