Waar staan we?

Pedagogische verlegenheid en levensbeschouwelijk onderwijs

Studiedag Carmel 8 maart 2012

Pedagogische verlegenheid en levensbeschouwelijk onderwijs

1. Het probleem: wat betekent het vak levensbeschouwing in de school?

2. De voorgeschiedenis: hoe levensbeschouwing een schoolvak werd en zijn pedagogie verloor

3. De context: verzakelijking en ontpedagogisering in de school

4. Pedagogie: ontwikkeling tot waardigheid5. Twee pedagogische stijlen6. Drie typen voor het vak levensbeschouwing

1. Het probleem: Wat betekent het vak levensbeschouwing in de school?

• Opgaan in leergebieden• Wordt het vak amorf? • Vragen van leerlingen

Waarom gaat het?Wat is de plaats in school?Hoe pak je het aan?

2. De voorgeschiedenis: Hoe levensbeschouwing een schoolvak werd en zijn pedagogie verloor

• Schoolcatechese• Godsdienstonderwijs• Levensbeschouwing• Waardegericht leren

3. De context: Verzakelijking en ontpedagogisering in de school

• De school in de greep van leertechnocratie en procesbeheersing

• Grootschaligheid en formalisering van relaties• Het model van de productiehal• Motivatiecrisis bij leraren en schoolleiders• Druk op pedagogische kern van de school• Tegenkrachten (teamvorming)• De aanpassing van levensbeschouwing aan de

ontpedagogiseerde school

4. Pedagogie: Ontwikkeling tot waardigheid

• Kernactiviteit van de school• De pedagogische impuls van het nieuwe leren• De pedagogie van de waardigheid• Waarderen en religie• Waarderende pedagogie en de plaats van

levensbeschouwing in school

5. Twee pedagogische stijlen• Twee persoonlijkheidsmodellen– Individualisme --- autonomie– Sociaal personalisme --- dialoog

• Twee modellen voor groei– Van latent naar manifest (evolutie)– Het nieuwe lokt het oude naar zich toe

• Twee pedagogische stijlen– Spiegelen– Gidsen

• Twee typen voor religieuze pedagogie– Queeste: omgaan met persoonlijke levensvragen– Perspectief: in relatie met aanbod van kernervaringen

6. Drie typen voor het vak levensbeschouwing

• Ideaaltypen

1. Kennisvak los van pedagogie2. Vormingsvak met spiegelpedagogie3. Vormingsvak met gidspedagogie

• Visie, doel, inhoud, rol van leraar, spiritualiteit, betekenis van vak in school

Waar staan we?

Pedagogische verlegenheid en levensbeschouwelijk onderwijs?

Waar staan we?