VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

29
1 Muntuit: Innoveren door Belonen

Transcript of VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

Page 1: VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

1

Muntuit: Innoveren door Belonen

Page 2: VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

2

Plan

1. Context van Vandaag

2. Wat zijn Complementaire Munten?

3. Sociale Toepassingen

4. Bedrijftoepassingen

5. Piloot Project Gent

6. Vragen?

Page 3: VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

3

Vier megatrends 2000- 2020(extrakt uit “Het Geld van de Toekomst” 1999)

2005

2020

Klimaatverandering

Monetaire instabiliteit

Informatierevolutie

Vergrijzing

Page 4: VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

4

Vier megatrends 2000- 2020(extrakt uit “Het Geld van de Toekomst” 1999)

Klimaatverandering

Monetaire instabiliteit

Informatierevolutie

Vergrijzing

Van waar komt het nodige geld?

Strijd tussen kort-termijn financiele druk en nood voor lang-termijn beslissingen?

Van waar komen de nodige Werkgelegenheden?

Wat kunnen wij doen met Een systemische wereldcrisis?

Geldvragen?

Page 5: VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

5

Tweede deel crisis 2010-….

Bancair

Financieel

Economisch

Monetair

Steden, regio’s en landen (ook V.S.) gaan diep in het rood

=>Onvoorspelbare periode

US$ WereldMonetairstelsel

Page 6: VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

6

Dé Vraag

Bezuinigen en nieuwe belastingen als antwoord

op de megatrends?

Hoe kunnen complementaire munten een deel worden van een gemeenschapsvormend antwoord vanuit het middenveld op de vergrijzing, de groeiende werkloosheid, de individualisering en de klimaatverandering?

Page 7: VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

7

Plan

1. Context van Vandaag

2. Wat zijn Complementaire Munten?

3. Sociale Toepassingen

4. Bedrijftoepassingen

5. Piloot Project Gent

6. Vragen?

Page 8: VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

8

Complementaire Munten (CM)

Geld is een overeenkomst binnen een gemeenschap om een gestandardiseerd iets te gebruiken als ruilmiddel.

‘Complementaire’ munten: munten, anders dan de euro, die er parallel mee omlopen en, om zelfgekozen doelen beter vervullen. Verbinden onvervulde noden met onderbenutte

activa Onvervulde noden Onderbenutte activa

C.M.

Page 9: VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

9

Wat complementaire munten (CM) kunnen doen

Niet alleen verbieden en straffen, maar ook oplossinggericht gedrag belonen “Wat men niet kan meten, kan men niet verbeteren”

Bijvoorbeeld: Gemeenschapsleven versterken Bedrijven meer veerkracht geven

Page 10: VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

10

Plan

1. Context van Vandaag

2. Wat zijn Complementaire Munten?

3. Sociale Toepassingen

4. Bedrijftoepassingen

5. Piloot Project Gent

6. Vragen?

Page 11: VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

11

Twee voorbeelden van bestaande sociale munten

E portemonnee

Munt die milieusparend gedrag beloont

Fureai kippu

Zorgmunt voor ruil in zorgverlening

Page 12: VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

12

De e-portemonnee

Gemeentelijk spaar- en beloningssysteem.

Inwoners kunnen punten verdienen met milieusparend gedrag en terug uitgeven voor producten en diensten aangeboden door de overheid.

Operationeel in 17 Limburgse gemeenten

Page 13: VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

13

Verdienen Besteden

100% groene stroom gebruiken

Goederen naar kringwinkel

Sticker tegen reclame

Ecodriving cursus

Energierenovaties

Composteren

...

Bibliotheek,Zwembad,

Culturele centra, Musea,

Sport,…

Voetbal

Openbaar vervoer

Milieusparende producten

Tombola

e-portemonnee

Page 14: VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

14

Werking e-portemonnee

ID kaart als identificatie van deelnemer. Electronische lezers bij verdien- en verzilverplaatsen.

De punten van iedere deelnemer-familie worden in een database met elektronische portefeuille bijgehouden.

Totaal puntensaldo vermeerdert of vermindert (zoals in een gewone bankrekening) bij verdienen door gedrag of besteden aan producten of diensten

Page 15: VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

15

Potentieel e portemonnee “Beloond gedrag neemt altijd toe”

Zo veel mogelijk milieusparend gedrag belonen

met producten en diensten met:

-een lage milieu impact

-een lage marginale kost in Euros voor de overheid per extra gebruiker

Voorbeelden: cultuur, sport, recreatie,

communicatie, amusement, milieusparen

Page 16: VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

16

Zorgcirkels: Fureia Kippu

Senioren, mindervaliden en andere

zorgbehoevenden worden door anderen geholpen

voor niet terugbetaalde diensten.

De vrijwilligers ontvangen daarvoor punten die ze kunnen gebruiken voor eigen zorg of zorg van Familieleden (ook in andere steden).

Page 17: VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

17

Plan

1. Context van Vandaag

2. Wat zijn Complementaire Munten?

3. Sociale Toepassingen

4. Bedrijftoepassingen

5. Piloot Project Gent

6. Vragen?

Page 18: VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

18

Twee Complementaire Munten voor bedrijven

Commercial Credit Circuit (C3)

Nieuwe en goedkope brugfinancieringvoor KMOs

Wir

Bestaand Zwitsers bedrijvennetwerk

Page 19: VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

19

Verhandelbaar Bedrijfskrediet (Commercial Credit Circuit C3)

Probleem: Brugfinanciering voor KMO’s.Leveranciers eisen betaling in bv. 30 dagen

Maar grotere klanten betalen op 90 dagen

Probleem indien banken geen goedkope brugfinanciering geven…

=> “cash flow” wordt overlevingsprobleem => belangrijke bron van werkloosheid

Oplossing: Verzekerde facturen worden gebruikt als betalingsmiddel via C3 netwerk

Firma neemt verzekering tot een gegeven maximum (bv: ¼ van jaarlijkse omzet)

Firma betaalt onmiddellijk leveranciers met verzekerde klantenfactuur via C3 netwerk

Ieder leverancier heeft 2 opties:

Verzekerde factuur incasseren in Euros (maar interestkost en banktransactiekosten)

Eigen leveranciers verder betalen met verzekerde factuur (zonder kosten)

Alle transakties zijn volledig elektronisch (zeer goedkoop)

Ontwikkeld in Nederland, succesvol operationeel in Zuid Amerika

Page 20: VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

20

Wir

WIR systeem in Zwitserland gestart in1934 1 WIR = 1 Zwitserse Frank, zonder interest 75,000 bedrijven zijn lid in Zwitserland WIR-Bank = cooperative duale muntbank

(www.wir-bank.ch)

Prof. Stodder studie heeft bewezen dat WIR systeem het geheim is van de stabiliteit van de Zwitserse economie, door zijn spontaan anticyclisch effect.

Page 21: VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

21

Plan

1. Context van Vandaag

2. Wat zijn Complementaire Munten?

3. Sociale Toepassingen

4. Bedrijftoepassingen

5. Piloot Project Gent

6. Vragen?

Page 22: VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

22

Muntuit: Innovatieplatform van Netwerk Vlaanderen

Proef rond buurtzorg in Rabot, buurt in Gent Proef rond peer to peer learning in onderwijs Proef rond ecomunt Ontwikkeling nieuwe, geintegreerde

technologie Informatie via www.muntuit.eu

Page 23: VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

23

Proef Rabot:Buurt en burenzorg

BuurtzorgZoals zwerfvuil ruimen, toezicht pleinen, aanleg

buurtinfrastructuur

BurenzorgCursus geven, boodschappen doen, bejaarde

bezoeken.

Page 24: VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

24

Proef Rabot: “Torentjes” verdienen

Cluster 1 buurtzorg. inrichten en onderhoud buurttuinen / properder houden straten en pleinen / beheer volkstuintjes / toezicht of animatie op speelterreinen en speelstraten / trainen voetbalploegje / opleiding in Turks rond rationeel energiegebruik / verzorgen buurtcatering / verstellen kledij / rondbrengen buurtkrantjes / gidsen van werknemers uit justitiepaleis / webdevelopment

Cluster 2 burenzorg. Boodschappen dienst/ gezelschap eenzame senioren / huistaakbegeleiding / hulp bij invullen formulieren: ondernemerschap, energiepremies enz.

Page 25: VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

25

“Torentjes” verzilveren

• Speciale Muntuit en “Torentjes” events, tombola, enz

• Gebruik gedeelte van openbare ruimte voor volkstuinen• Verse groeten / duurzame aankopen• Gebruik lokalen / deelname cursussen en opleidingen

• Sociale economie producten• Andere diensten met lage marginale kost in Euros.

Page 26: VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

26

Plan

1. Context van Vandaag

2. Wat zijn Complementaire Munten?

3. Sociale Toepassingen

4. Bedrijftoepassingen

5. Piloot Project Gent

6. Vragen?

Page 27: VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

27

Veel voorkomende vragen

• Is CM niet hetzelfde als gewoon geld, met een andere naam?– Gewoon geld wordt geschapen door het banksysteem; CM door de gebruikers

– Gewoon geld schaarser dan nodig, en rentedragend; CM niet

– Gewoon geld promoveert competitie; CM promoveert samenwerking

– CM kan slimmere verbindingen leggen door afgelijnd gebruik

• Wordt vrijwilligerswerk niet gecommercialiseerd?– mogelijkheid dubbele gift

– Volgens studies in VS: 1/3 meer vrijwilligers, en duurzamer

• Bemoedigt het zwartwerk of zwarte handel?– Blijft in sfeer van vrijwilligerswerk.

– Alles electronisch en transparent voor deelnemers, gemakkelijk na te gaan door overheid.

– Bij aanraking met commercieel circuit gewoon BTW blijven betalen.

Page 28: VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

28

Bedankt !

Page 29: VSW2009 Muntuit innoveren door belonen - Bernard Lietaer (netwerk)

29

Premies versus slimme munten

StadsBudget

2000 €