vruchtwater - UGent · 1. Biofysische eigenschappen: volume, osmolaliteit, druk. 2. Te weinig...

vruchtwater

Een kind in 't Moeders Lighaam met een weiagtige melk gevoed werdend, kan even na de geboorte, niet terstond zulke vaste spyse nuttigen gelyk een, die ouder van jar en is: daar om heeft den alwijsen Raad goed gedogt de vrouwen melk in haare Borsten te doen vlieten, om de tandloose Kindertjes op het gemakkelijkste te voeden.

... De reden daar van is klaar , om dat het kind, reeds van binnen het moederlyke voedsel gewoon is , zo dat het een groote V eranderinge zoude geven, indien men het kind aan een andere vreemde Soogster gaf, als zijn eigen Moeder.

VERHANDELINGE VAN DE OPVOEDINGE EN ZIEKTEN DER KINDEREN

STEPH. BLANKAART - Ph. & Med. Doctor, en Practizijn t' Amsterdam.T' AMSTERDAM

By HIERONYMUS SWEERTS, 1684

HISTORISCHE MIJLPALEN

1850: De cel als morfologische eenheid (Schleiden, Schwann).!!

1919: Chemische samenstelling van vruchtwater (Uyeno).

1949: Ontdekking van sex-chromatine (Barr).

1951: Sex-chromatine in vruchtwatercellen (Rosa).

1961: Bilirubinemeting in vruchtwater (Liley).

1971: Vruchtwaterphospholipiden: foetale longmaturatie (Gluck)

1972: !-foetoprotëine in vruchtwater: neurale buis defecten (Brock).

< 1850: De "Homunculus" theorie.

1. Biofysische eigenschappen: volume, osmolaliteit, druk.

2. Te weinig vruchtwater: oligohydramnion.

3. Te veel vruchtwater: polyhydramnion.

4. Samenstelling.

5. Voedingswaarde ?

6. Meconiaal vruchtwater.

7. Prenatale diagnostiek en risicoschatting.

8. vruchtwater en de ontwikkelingspsychobiologie.

VRUCHTWATER

Zwangerschapsleeftijd (weken)

Am

nio

nvocht

volu

me

(mill

ilite

rs)

0

500

1000

1500

2000

10 14 18 22 26 30 34 38 42 46

p95

p5

p90

gemiddelde

p10

KLINISCHE EVALUATIE VAN HET VRUCHTWATERVOLUME

1. Indicator-dilutie technieken: de gouden standaard ! vb. Congo rood, para-aminohippuraat, gemerkt albumine, ...

2. Ultrasonografische methoden:

! a. subjectieve schatting van 'echovrije' zones

! b. 'MVP': maximale verticale pocket: 1 - 8 cm

! c. 'AFI': 'amniotic fluid index' of 4-quandrant-methode! !

! ! ! ! 5 - 25 cm (gemiddeld 16)

! d. 3-dimensionele echografie= toekomst !

Experimenten van Holterman 1924

Methyleenblauw aan moeder kort vòòr geboorte

Kleurloos amnionvocht

Baby plaste blauw postnataal

“Foetale nieren secreteren niet zolang de foetusin de baarmoeder verblijft”

“Professor De Snoo heeft bewezen hoe datbij inspuiting van saccharine in deamniosholte de hoeveelheid gedronkenvruchtwater vermeerdert en in sommigegevallen van hydramnios, dit hydramniosvermindert”.

Prof. Dr. Frans DaelsBeginselen van de praktische verloskundeDerde uitgave, De Sikkel, blz. 388, 1942

Zwangerschapsleeftijd (weken)

Osm

ola

liteit

(m

Osm

/kg)

240

250

260

270

280

290

300

-4 0 4 8 12 16 20 24 28 32 36 40 44

255

niet zwanger

moeder en foetus

Vruchtwater

OSMOTISCHE GRADIENT FOETUS - VRUCHTWATER

280

290

DRUK IN DE AMNIONHOLTE

1. vnl. bepaald door uteriene tonus, meer dan door intra-uterien volume.

2. neemt toe bij vorderende zwangerschap: plateau vanaf 2de trimester.

3. normale druk: 1 - 14 mmHg! ! PH: 17 - 26 mmHg! ! ! ! ! ! ! ! OH: < 1 mmHg

OH

alveolo-amniotische drukgradiënt daalt

longvochtverlies stijgt

longhypoplasie

Toepassing ?

Amnio-infusie ?




4. Samenstelling.

5. Voedingswaarde ?



8. Vruchtwater en de ontwikkelingspsychobiologie.

VRUCHTWATER

BEHANDELING VAN POLYHYDRAMNION

1. Etiologisch.

2. Rechtstreekse foetale behandeling:!

! foetale transfusie (anemie)! digoxine (SVT)

3. Reductieve amniocentese (serieel):

! niet (?) zinvol bij eenlingzwangerschap (turn -over = 3 uur)! wel bij TTTS (afname van amnionvocht druk)

4. Indomethacine therapie

! afname van de foetale diurese! afname van de foetale longvocht efflux




4. Samenstelling.

5. Voedingswaarde ?




VRUCHTWATER

SAMENSTELLING VAN HET VRUCHTWATER98,5 % H2O en 1,5 % (an)organische stoffen

BESTANDDEEL! 2de TRIMESTER! 3de TRIMESTER

Natrium (mEq/L)! ! ! 135! ! ! ! 120

Chloride (mEq/L)! ! ! 108! ! ! ! 108

Glucose (mg/dl)! ! ! 65! ! ! ! 30

Urinezuur (mg/dl)! ! ! 4! ! ! ! 7Kreatinine (mg/dl)! ! ! 1! ! ! ! 2Ureum (mg/dl)! ! ! 20! ! ! ! 35

Bartter syndroom

Chorio-amnionitis

Maturiteit

NUT ?

vruchtwater

INTRA-UTERIENE GROEIRETARDATIE EN VRUCHTWATER

EGF

IGF-BP-1

glucose

vrije vetzuren

Interleukine-6

TNF-!

insuline

Magnesium

Cadmium

PIIINP

glycine / valine

geen pre-analytische selectie specimen ongewijzigd

31P of 1H-NMR spectroscopie

1993: AZ, creatinine, glucose, org. zuren!

1994: longmaturiteit (PL)

in vivo (u)topische NMR-spectroscopie van het vruchtwatercompartiment ?

"

"

#

#

"

#

##

"

"

"

”Want eerst is de melk al te vet, wanneermen daar geen water by doet; en de redenis klaar, wanneer men eens siet, wat eendunnen voedsel de ongeboren kinderen inhaar moeders lighaam gebruiken”

Stephanus Blankaert 1684

VOEDINGSWAARDE VAN AMNIONVOCHT ?cfr. Stephanus Blankaart 1684

1989 Dierenexperiment slokdarmligatuur bij het foetaal

konijn

Gewichtsreductie van 18 % na 6 dagenDarmvillusafwijkingen (corrigeerbaar door EGF)




4. Samenstelling.

5. Voedingswaarde ?




VRUCHTWATER

MECONIAAL VRUCHTWATER

µ!"#$%#$ = sap van de klaproos of opium (Aristoteles):"meconiaal vruchtwater en de slapende pasgeborene".

1. 2de trimester (0,2 - 1 %): bloedpigment ipv meconium.

2. 3de trimester (6 - 10 %): meestal geen betekenis! ! ! ! maternale infectieuse morbiditeit

3. Intrapartale meconiumlozing (1 - 18 %):! !

! ! toegenomen sectio - rate! ! CTG-afwijkingen en lage Apgar score = controversieel !

Meconium in vruchtwater is op zich geen aanwijzing voor foetale nood, maar wel een reden om met bijkomende middelen foetale nood op te sporen.




4. Samenstelling.

5. Voedingswaarde ?




VRUCHTWATER

HISTORISCHE MIJLPALEN

1850: De cel als morfologische eenheid (Schleiden, Schwann).!!

1919: Chemische samenstelling van vruchtwater (Uyeno).

1949: Ontdekking van sex-chromatine (Barr).

1951: Sex-chromatine in vruchtwatercellen (Rosa).

1961: Bilirubinemeting in vruchtwater (Liley).

1971: Vruchtwaterphospholipiden: foetale longmaturatie (Gluck)

1972: !-foetoprotëine in vruchtwater: neurale buis defecten (Brock).

< 1850: De "Homunculus" theorie.

VRUCHTWATER EN PRENATALE DIAGNOSTIEK

AMNIONVOCHT

Centrifugatie

! ! !

! ! FOETALE CELLEN!! SUPERNATANT

!

Cytologisch onderzoek! Celcultuur! biochemisch onderzoek

Enzymatisch onderzoek! Cytogenetica! DNA!!

Prenatale diagnostiek

leeftijd van de moeder ! ! 80 %vorig kind karyotype anomalie! 7 %risiko voor X-gebonden ziekte ! 2 %risiko voor metabole ziekte! 2 %

Amniocentese: 14 - 16 w

Chorionvillus biopsie: 8 - 12 w

pseudo-mosaïcismecontaminatie: moederlijk weefsel

RISICO EVALUATIE voor NEURALE BUIS DEFEKTEN (NBD) (1 - 7/1000 geboorten)

gestegen !-FP in moederlijk serum bij NBD

(MS-!-FP)

1956, Bergstrand: gestegen !-foetoproteïne in het vruchtwater bij foetussen met een open defect van de neurale buis: open spina bifida en encefalocoele.

Vruchtwaterpunctie (+US) bij gezin met gekend verhoogd risico:> 95 % detectie van NBD

bij hoge frequentie (> 2/1000):bevolkingsscreening: 85 % detectie

Cave: slechts 3 - 5 % van alle NBD

RISICO EVALUATIE voor NEURALE BUIS DEFEKTEN (NBD) (1 - 7/1000 geboorten)

Bergstrand, 1956: gestegen !1- foetoproteine (!-FP) in vruchtwater bij NBD

+ AChE ! ! ! + NSE (1994)

Cave: families met gekend verhoogd risiko: slechts 3 - 5 % van de NBD

!-FP in moederlijk serum (MS-!-FP)

(2 x !)

'MoM '> 2.5: amniocentese (*)

3.4 % van alle onderzochte zwangerschappen en 85 % van de zwangerschappen met NBD zijn geassocieerd met een MS- !-FP spiegel > 2.5 MoM. Bij een geboorteprevalentie voor NBD van 2/1000, zullen voor iedere 10000 geteste zwangerschappen, er initieel 340 geduid worden als hoog risico en 17 van deze 340 (= 1/19) zullen inderdaad een foetus met NBD hebben (UK collaborative study).

(*) MoM = "multiples of the median" van de controle populatie.

Het wiskundig biometrisch principe:

"REGRESSION TOWARD THE MEAN" (James, 1973)

Wanneer een meetwaarde zich weg van het populatiegemiddelde situeert, zal de tendens bestaan om naar dit centrum te bewegen wanneer de meting wordt herhaald.

Een 2de meting van MS-!-FP zal:

de sensitiviteit ter detectie van neurale buis defecten verhogen.! ! ! !

de sensitiviteit ter detectie van Down syndroom verlagen.

RISICO EVALUATIE voor DOWN SYNDROOM (trisomie 21)

Merkatz (1984): lage MS-!-FP bij trisomie 21 (en 18)

Amniocentese bij leeftijd van de moeder > 35 jaar (risico > 1/250): 80 % van de Down syndromen worden "gemist".

Combinatie van leeftijdsrisicoberekening en gedaald MS-!-FP:

40 % detectie van trisomie 21

ADDITIONELE MERKERS VOOR TRISOMIE 21:

! 1987: humaan chorion gonadotropine (hCG) gestegen;

! 1988: ongeconjugeerd oestriol (uE3) gedaald

TRIPLE-TEST (!-FP + hCG + uE3):60 % detectie van trisomie 21

CONGENITALE BIJNIERHYPERPLASIE (CBH)

21-hydroxylase deficiëntie (1/10.000)

cortisol

ACTH

androgenen

VIRILISATIE VAN DE VROUWELIJKE FOETUS

(1/8)

CBH risico foetus

CONGENITALE BIJNIERHYPERPLASIE (CBH)21-hydroxylase deficiëntie (1/10.000)

ACTH

androgenen

3 - 4 w: dexamethasone (Dx) therapie

14 - 16 w: AMNIOCENTESE (*)

17-0H-progesteronegeslacht

HLA-genotype

STOP DX indien mannelijke foetus

(1/2)of gezonde vrouwelijke foetus

(3/8)

(*) chorionvillus biopsie als alternatief

Zwangerschap

geen virilisatie




4. Samenstelling.

5. Voedingswaarde ?




VRUCHTWATER

VRUCHTWATER en de ONTWIKKELINGSPSYCHOBIOLOGIE ?

1. Als alcoholist geboren ?

1991 Chotro et al.:

Prenatale alcoholcontaminatie van het vruchtwater bij rattefoetussen onderdrukt hun postnatale aversie voor alcohol.

2. Placentophagie in plaats van epidurale anesthesie ?

1990 Kristal et al.:

Natuurlijke opioïd-gemedieerde peripartale analgesie wordt bij ratten significant versterkt door het drinken van vruchtwater en het opeten van de nageboorte (blokkeerbaar door opioïd-antagonist naloxone).

vruchtwater - UGent · 1. Biofysische eigenschappen: volume, osmolaliteit, druk. 2. Te weinig...

Documents

Transcript of vruchtwater - UGent · 1. Biofysische eigenschappen: volume, osmolaliteit, druk. 2. Te weinig...