Voorlichting Havo-5Voorlichting Havo-5

Kiezen voor de toekomst !Kiezen voor de toekomst !

ProgrammaProgramma

• KeuzeprocesKeuzeproces

• Rol decaanRol decaan

• KeuzemogelijkhedenKeuzemogelijkheden

• AanmeldingAanmelding

• ArbeidsmarktArbeidsmarkt

• StudiekostenStudiekosten

• AanbevelingenAanbevelingen

Doelen studiedagDoelen studiedag

Loopbaan competentiemeterLoopbaan competentiemeter

• CapaciteitenCapaciteiten

• MotievenMotieven

• OnderzoekenOnderzoeken

• PlannenPlannen

• NetwerkenNetwerken

Er is zoveel om uit te kiezen!Er is zoveel om uit te kiezen!

Stel dat ik een verkeerde Stel dat ik een verkeerde keuze maak!!keuze maak!!

Kiezen Kiezen • onbewust onbewust • bewustbewust• wikken en wegenwikken en wegen• gevolgen keuzegevolgen keuze

Bewuste keuze Bewuste keuze aantal stappen :aantal stappen :

- bedenken wat je eigenlijk wilt- bedenken wat je eigenlijk wilt- verzamelen en ordenen van materiaal- verzamelen en ordenen van materiaal- vergelijken, kijken naar haalbaarheid- vergelijken, kijken naar haalbaarheid- nemen van keuzebesluit- nemen van keuzebesluit

- uitvoeren van je keuze- uitvoeren van je keuze

* Vaak invloed van anderen : gewild / ongewild* Vaak invloed van anderen : gewild / ongewild

Kiezen in een onzekere Kiezen in een onzekere situatiesituatie

• Wat zijn mijn talenten?Wat zijn mijn talenten?

• Wat houdt de studie precies in?Wat houdt de studie precies in?

• Hoe ziet het beroep eruit?Hoe ziet het beroep eruit?

• Hoe zal de arbeidsmarkt zijn?Hoe zal de arbeidsmarkt zijn?

• Wie moet ik geloven?Wie moet ik geloven?

• Examenjaar: slagen? Examenjaar: slagen?

• Studiekosten: prestatiebeurs Studiekosten: prestatiebeurs

Actieplan makenActieplan maken

AfvragenAfvragen

• Wat is nog niet duidelijkWat is nog niet duidelijk

• Hoe zou je meer duidelijkheid kunnen Hoe zou je meer duidelijkheid kunnen krijgenkrijgen

• Wanneer je wat gaat doen Wanneer je wat gaat doen

Kiezen is een vaardigheidKiezen is een vaardigheid

Het kunnen kiezenHet kunnen kiezen

Kiezen is een instellingKiezen is een instelling

De durf om te kiezenDe durf om te kiezen

LoopbaanoriLoopbaanoriëëntatientatie• Wie ben ik?Wie ben ik?• Wat vind ik leuk?Wat vind ik leuk?• Wat kan ik?Wat kan ik?• Wat wil ik?Wat wil ik?• Wat vind ik belangrijk?Wat vind ik belangrijk?

Antwoorden gekoppeld aan je ervaring(en) enAntwoorden gekoppeld aan je ervaring(en) enontwikkeling!ontwikkeling!

Keuzeproces: afstemmen op elkaar van externe Keuzeproces: afstemmen op elkaar van externe en en interne factoreninterne factoren

LOB in Havo-5LOB in Havo-5

• Studiedag / ouderavondStudiedag / ouderavond• Gesprek(ken) decaanGesprek(ken) decaan• Documentatie: algemeen en specifiekDocumentatie: algemeen en specifiek• Lob dossierLob dossier• Eventueel testen via de schoolEventueel testen via de school

Decaan: voor leerlingen , maar ook voor Decaan: voor leerlingen , maar ook voor ouder(s)!!!ouder(s)!!!

Lob dossier HAVO-5Lob dossier HAVO-5

• Afronden keuzedossier ( digitale Afronden keuzedossier ( digitale portfolio) voor : 1 maart 2009portfolio) voor : 1 maart 2009

• Formulier studiedag : 25 september Formulier studiedag : 25 september 20082008

• Trainingsdagen : 17 september 2008Trainingsdagen : 17 september 2008

““De Decaan als Coach”De Decaan als Coach”Leerlingen:Leerlingen: vragen waar ze niet uitkomen vragen waar ze niet uitkomen

Coach:Coach: betreffende levensgebied meer ervaring , betreffende levensgebied meer ervaring ,

meer weten.meer weten.

Doorgeven:Doorgeven: oplossingsmethoden en denkwijzen oplossingsmethoden en denkwijzen

Leerling:Leerling: kan dus iets leren van de coach! kan dus iets leren van de coach!

Aanpak:Aanpak: • Zelfsturing van de leerling bevorderenZelfsturing van de leerling bevorderen

• Proces begeleiden en stimulerenProces begeleiden en stimuleren

• Informatie en alternatieve inzichten voorleggenInformatie en alternatieve inzichten voorleggen

• Proces reflecteren met de leerlingProces reflecteren met de leerling

Kennismaken met Kennismaken met VervolgonderwijsVervolgonderwijs

• Meeloopdagen / Trainingsdagen ( min.2 )Meeloopdagen / Trainingsdagen ( min.2 )

ADVIES: ADVIES: bezoek meerdere verschillende opleidingen en instituten!bezoek meerdere verschillende opleidingen en instituten!

Belangrijke vragenBelangrijke vragen** StudiekeuzesStudiekeuzes** DoorstromingDoorstroming** StagesStages** StudietijdStudietijd** MassaliteitMassaliteit** % afstuderen na jaren% afstuderen na jaren** BegeleidingBegeleiding

Mogelijkheden na HavoMogelijkheden na Havo

• HBO studie : minimaal 4 jaarHBO studie : minimaal 4 jaar• MBO studie ( na Havo-diploma ) : MBO studie ( na Havo-diploma ) :

SprintopleidingenSprintopleidingen• VWO-5VWO-5• Duale trajecten:politie,verpleging,banken,Duale trajecten:politie,verpleging,banken,

krijgsmacht,grootwinkelbedrijven,IT-krijgsmacht,grootwinkelbedrijven,IT-sectorsector

• Tussenjaar: EH, diaconaal jaar, buitenland Tussenjaar: EH, diaconaal jaar, buitenland

HBOHBO

• Kwaliteitszorg: openbaarKwaliteitszorg: openbaar

• Grote verschillen onderlingGrote verschillen onderling

• Niet alleen letten op afstand/bereikbaarheidNiet alleen letten op afstand/bereikbaarheid

• Studeren is duur! Decaan : infoStuderen is duur! Decaan : info

• IdentiteitIdentiteit

• Ook zelf ontdekken: kritisch opstellen als Ook zelf ontdekken: kritisch opstellen als consumentconsument

• WWW.STUDIEKEUZE123.NLWWW.STUDIEKEUZE123.NL

Structuur HOStructuur HO

• Bachelor / Master, Europees modelBachelor / Master, Europees model• Gelijk HBO-UniversiteitGelijk HBO-Universiteit• HBO: na 4 jaar bachelorHBO: na 4 jaar bachelor• Universiteit : na 3 jaar bachelorUniversiteit : na 3 jaar bachelor• Titel: internationaal geldigTitel: internationaal geldig• Masters: HBO en UniversiteitMasters: HBO en Universiteit• Na HBO: vaak master studie zelf betalen!!Na HBO: vaak master studie zelf betalen!!• Beter perspectief op werk!Beter perspectief op werk!

HBO studieHBO studie

• Opleiden voor beroep / beroepenveldOpleiden voor beroep / beroepenveld• Hogescholen: alle sectoren van de Hogescholen: alle sectoren van de

maatschappijmaatschappij• Door Bama: veel combinaties Door Bama: veel combinaties • Aansluiting beroepspraktijk: stages!Aansluiting beroepspraktijk: stages!• Beroepspraktijk: vooral leidinggevende Beroepspraktijk: vooral leidinggevende

functiesfuncties• Binnen een hogeschool: veel opleidingen!Binnen een hogeschool: veel opleidingen!• Studieduur: voltijd minimaal 4 jaarStudieduur: voltijd minimaal 4 jaar• Veel werkvormen worden toegepast, Veel werkvormen worden toegepast,

zelfstandig en in groepsverbandzelfstandig en in groepsverband

Tips van docenten HBO Tips van docenten HBO

• Je kiest zelf voor een opleiding: maak er Je kiest zelf voor een opleiding: maak er dan wat van, benut alle mogelijkheden die dan wat van, benut alle mogelijkheden die je opleiding je biedt.je opleiding je biedt.

• Doe overal aan meeDoe overal aan mee• Loop de kantjes er niet afLoop de kantjes er niet af• “ “ ken jezelf ” : ontdek je zwakke en sterke ken jezelf ” : ontdek je zwakke en sterke

kanten en bepaal wat je wel of niet binnen kanten en bepaal wat je wel of niet binnen je vakgebied wil doen in de toekomst.je vakgebied wil doen in de toekomst.

• Leer je afsluiten, concentreren Leer je afsluiten, concentreren

• Zet je mobiel uit als je studeert. Waar je ook Zet je mobiel uit als je studeert. Waar je ook bent.Leer jezelf en anderen dat je niet bereikbaar bent.Leer jezelf en anderen dat je niet bereikbaar bent: je bent nu met iets anders bezig.bent: je bent nu met iets anders bezig.

• Studeer vanaf dag 1 : na 3 weken loop je Studeer vanaf dag 1 : na 3 weken loop je hopeloos achter.hopeloos achter.

• Oefen met schrijven. Maak uittreksels in je eigen Oefen met schrijven. Maak uittreksels in je eigen woorden,schrijf dingen uitwoorden,schrijf dingen uit

• Neem geen teksten blindelings over, maar Neem geen teksten blindelings over, maar omschrijf ze in je eigen woordenomschrijf ze in je eigen woorden

• Neem voor lief dat je veel moet lezen voor je Neem voor lief dat je veel moet lezen voor je studie ( langer dan een half uurtje)studie ( langer dan een half uurtje)

Duale OpleidingenDuale Opleidingen

• Werken en lerenWerken en leren

• Tijdens studie op de werkvloer Tijdens studie op de werkvloer ervaringen opdoen en leren. ervaringen opdoen en leren. Competenties!Competenties!

• Tijdens werk: salaris en geen Tijdens werk: salaris en geen studiefinancieringstudiefinanciering

• Studieduur: minimaal 5-6 jaarStudieduur: minimaal 5-6 jaar

• Organisatie: verschillendOrganisatie: verschillend

Particuliere OpleidingenParticuliere Opleidingen““soms iets meer, soms iets anders” dan reguliere soms iets meer, soms iets anders” dan reguliere opleidingenopleidingen

Nadeel:Nadeel:kosten opleidingkosten opleiding

VoordeelVoordeel vaak zeer efficivaak zeer efficiënt inrichting studieënt inrichting studie

• Vaak wel studiefinanciering en Ov-kaartVaak wel studiefinanciering en Ov-kaart• Soms: verkorte HBO-opleidingenSoms: verkorte HBO-opleidingen

AanmeldenAanmelden

• HBO: liefst voor 1 december dit HBO: liefst voor 1 december dit kalenderjaarkalenderjaar

• www.studielink.nlwww.studielink.nl (of IB-groep) (of IB-groep)

• Tegelijk: aanvragen Tegelijk: aanvragen studiefinanciering!!!!studiefinanciering!!!!

• MBO: aanmelden direct bij de scholen – MBO: aanmelden direct bij de scholen – ook studietoelage/financiering ! ( IB-ook studietoelage/financiering ! ( IB-Groep)Groep)

ArbeidsmarktArbeidsmarkt

• Prognose erg moeilijk!Prognose erg moeilijk!• Aanmelding: per jaar enorme verschillenAanmelding: per jaar enorme verschillen• Bepaalde studies blijven moeilijkBepaalde studies blijven moeilijk• Sterke sturing vanuit economieSterke sturing vanuit economie• Sollicitatie: niet waar, maar wat Sollicitatie: niet waar, maar wat

gestudeerd!gestudeerd!• Verder: sociale, communicatieve Verder: sociale, communicatieve

eigenschappen en teamgeest, eigenschappen en teamgeest, doorzettingsvermogen en flexibiliteitdoorzettingsvermogen en flexibiliteit

• Arbeidsmarkt HBO-ers: zeer gunstig (2007)Arbeidsmarkt HBO-ers: zeer gunstig (2007)

Studiekosten / FinancieringStudiekosten / Financiering

• Betalen door: overheid, ouders en Betalen door: overheid, ouders en studentstudent

• Overheid: iedereen basisbeurs en OV-Overheid: iedereen basisbeurs en OV-studentenkaartstudentenkaart

• Ouders: ouderlijke bijdrage boven op Ouders: ouderlijke bijdrage boven op basisbeurs ( inkomen en andere basisbeurs ( inkomen en andere kinderen)kinderen)

• Student: lenen - terugbetalen ( rente!) en Student: lenen - terugbetalen ( rente!) en bijbaantje ( maximum)bijbaantje ( maximum)

PrestatiebeursPrestatiebeurs

• Eerst lening, met mogelijke Eerst lening, met mogelijke kwijtschelding mits voldoende prestaties! kwijtschelding mits voldoende prestaties! Ook voor OV-kaart!Ook voor OV-kaart!

• Meting: eerste studiejaar en tijdstip van Meting: eerste studiejaar en tijdstip van afstuderenafstuderen

• Maximaal: 4 jaar prestatiebeurs en max. 3 Maximaal: 4 jaar prestatiebeurs en max. 3 jaar lenen.jaar lenen.

• Overheid: maandbudgetten verschil in uit Overheid: maandbudgetten verschil in uit – thuiswonend– thuiswonend

• Aanvullende financiering: altijd gift!Aanvullende financiering: altijd gift!

Aanvragen Aanvragen studiefinancieringstudiefinanciering

• Aanmelden: Studielink.nl, daarna IB-groep Aanmelden: Studielink.nl, daarna IB-groep

• Onderscheid: voltijd / deeltijd / duaalOnderscheid: voltijd / deeltijd / duaal

• Altijd aanvragen: max. aanvullende beurs!Altijd aanvragen: max. aanvullende beurs!

• Controle : inkomen ouders via Controle : inkomen ouders via belastingdienstbelastingdienst

• 17-jaar: laatste kwartaal kalenderjaar 17-jaar: laatste kwartaal kalenderjaar ingaan studiefinancieringingaan studiefinanciering

• Ouders: geen KB meer!!!!Ouders: geen KB meer!!!!

Waarschuwingen / Waarschuwingen / AanbevelingenAanbevelingen

• Als jij je toekomst belangrijk vindt, kies dan een studie Als jij je toekomst belangrijk vindt, kies dan een studie waarmee je een redelijke kans hebt op de waarmee je een redelijke kans hebt op de arbeidsmarkt.arbeidsmarkt.

• Bij middelmatige begaafde en zwak gemotiveerde Bij middelmatige begaafde en zwak gemotiveerde leerlingen is een studiekeuze overeenkomstig het leerlingen is een studiekeuze overeenkomstig het niveau van de vooropleiding veelal een niveau te hoogniveau van de vooropleiding veelal een niveau te hoog

• De veel voorkomende drastische verandering in het De veel voorkomende drastische verandering in het onderwijsmodel, is de oorzaak van veel onderwijsmodel, is de oorzaak van veel studieproblemenstudieproblemen

• De overgang naar een zelfstandig bestaan als student De overgang naar een zelfstandig bestaan als student komt voor velen te vroeg en is eveneens oorzaak van komt voor velen te vroeg en is eveneens oorzaak van veel studievertragingveel studievertraging

• Leerlingen die zonder voorkennis aan een studie Leerlingen die zonder voorkennis aan een studie beginnen, lopen bijna altijd vast.beginnen, lopen bijna altijd vast.

Als je niet weet wat je wilt, bedenk dan dat het niet Als je niet weet wat je wilt, bedenk dan dat het niet altijd verstandig is om zomaar wat te gaanaltijd verstandig is om zomaar wat te gaanstuderen.studeren.

Met studies waarmee “je alle kanten op kunt” kom Met studies waarmee “je alle kanten op kunt” kom je vaak in baantjes terecht die onder je je vaak in baantjes terecht die onder je opleidingsniveau liggenopleidingsniveau liggen

Verkeerde keuze gemaakt?Verkeerde keuze gemaakt?

• Direct stoppen met je studie!Direct stoppen met je studie!

• Jouw studie, jouw Jouw studie, jouw verantwoordelijkheid!verantwoordelijkheid!

• Veel succes bij het maken van een Veel succes bij het maken van een verantwoorde, passende keuze!verantwoorde, passende keuze!

• Op mijn (onze) steun kan je rekenen!Op mijn (onze) steun kan je rekenen!