Voorlichting Havo-5Voorlichting Havo-5

Je toekomst als examenvak !Je toekomst als examenvak !

ProgrammaProgramma Studiedag 26 Studiedag 26 septemberseptember

• DecaneninfoDecaneninfo

• GrondhoudingtestGrondhoudingtest

• Lob-dossierLob-dossier

• ExamenreglementExamenreglement

• Oud-ll programmaOud-ll programma

InformatieInformatie decaan decaan

• KeuzeprocesKeuzeproces

• Rol decaanRol decaan

• KeuzemogelijkhedenKeuzemogelijkheden

• AanmeldingAanmelding

• ArbeidsmarktArbeidsmarkt

• StudiekostenStudiekosten

• AanbevelingenAanbevelingen

Je kunt tegenwoordig zo Je kunt tegenwoordig zo veel veel kiezen kiezen , dat ik besloten heb om mijzelf te , dat ik besloten heb om mijzelf te blijven!blijven!

Ik weet niet wat ik Ik weet niet wat ik laterlater wil wil worden, ik wil weten wie ik nu benworden, ik wil weten wie ik nu ben

Kiezen Kiezen • onbewust onbewust • bewustbewust• wikken en wegenwikken en wegen• gevolgen keuzegevolgen keuze

Bewuste keuze Bewuste keuze aantal aantal stappenstappen : :

- bedenken wat je eigenlijk wilt- bedenken wat je eigenlijk wilt- verzamelen en ordenen van materiaal- verzamelen en ordenen van materiaal- vergelijken, kijken naar haalbaarheid- vergelijken, kijken naar haalbaarheid- nemen van keuzebesluit- nemen van keuzebesluit

- uitvoeren van je keuze- uitvoeren van je keuze

* Vaak* Vaak invloed invloed van anderen : gewild / ongewildvan anderen : gewild / ongewild

Kiezen in een Kiezen in een onzekere onzekere situatiesituatie

• Wat zijnWat zijn mijn mijn talenten?talenten?

• Wat houdt de Wat houdt de studiestudie precies in? precies in?

• Hoe ziet het Hoe ziet het beroepberoep eruit? eruit?

• Hoe zal de Hoe zal de arbeidsmarktarbeidsmarkt zijn? zijn?

• Wie moet ik geloven?Wie moet ik geloven?

• Examenjaar: Examenjaar: slagenslagen? ?

• Studiekosten: prestatiebeurs Studiekosten: prestatiebeurs

Keuzes : lust of last?Keuzes : lust of last?

• HBO : HBO : 260260 verschillende opleidingen verschillende opleidingen

• Keuzevrijheid: heel groot!Keuzevrijheid: heel groot!

• TwijfelTwijfel : negatief of positief ? : negatief of positief ?

• Wie twijfelt over een studie is bezig Wie twijfelt over een studie is bezig met wat hij / zij echt wil!met wat hij / zij echt wil!

• Wie Wie op tijd op tijd beslist , verkleint de kans beslist , verkleint de kans op een verkeerde keuzeop een verkeerde keuze

Kiezen is een vaardigheidKiezen is een vaardigheid

Het kunnen kiezenHet kunnen kiezen

Kiezen is een instellingKiezen is een instelling

De durf om te kiezenDe durf om te kiezen

LoopbaanoriLoopbaanoriëëntatientatie• Wie ben Wie ben ikik??• Wat vind Wat vind ikik leuk? leuk?• Wat kan Wat kan ikik??• Wat wil Wat wil ikik??• Wat vindWat vind ik ik belangrijk?belangrijk?

Antwoorden gekoppeld aan je ervaring(en) enAntwoorden gekoppeld aan je ervaring(en) enontwikkeling!ontwikkeling!

LOB in Havo-5LOB in Havo-5

• Studiedag / ouderavond – 11 oktoberStudiedag / ouderavond – 11 oktober• Gesprek(ken) decaanGesprek(ken) decaan• DocumentatieDocumentatie• Lob dossierLob dossier• Eventueel testen via de schoolEventueel testen via de school• LOB-les februari/maart 2013LOB-les februari/maart 2013

Decaan: voor Decaan: voor leerlingleerling(en) , maar ook voor (en) , maar ook voor ouderouder(s)!!!(s)!!!

““De Decaan als De Decaan als CoachCoach””Leerlingen:Leerlingen: vragen waar ze niet uitkomen vragen waar ze niet uitkomen

Coach:Coach: betreffende levensgebied meer ervaring , betreffende levensgebied meer ervaring ,

meer weten.meer weten.

Doorgeven:Doorgeven: oplossingsmethoden en denkwijzen oplossingsmethoden en denkwijzen

Leerling:Leerling: kan dus iets leren van de coach! kan dus iets leren van de coach!

Aanpak Aanpak :: • Zelfsturing van de leerling bevorderenZelfsturing van de leerling bevorderen

• Proces begeleiden en stimulerenProces begeleiden en stimuleren

• Informatie en alternatieve inzichten voorleggenInformatie en alternatieve inzichten voorleggen

• Proces reflecteren met de leerlingProces reflecteren met de leerling

Lob dossier HAVO-5Lob dossier HAVO-5

• Afronden keuzedossier ( digitale Afronden keuzedossier ( digitale portfolio) voor : portfolio) voor : 1 maart 2013 1 maart 2013 - - examendossier!examendossier!

• Formulier studiedag : Formulier studiedag : 4 oktober 20124 oktober 2012

• Trainingsdagen/ Meeloopdagen : Trainingsdagen/ Meeloopdagen : 10 10 oktober 2012 oktober 2012 invullen keuzelijst en invullen keuzelijst en voor voor 31 januari 2013 31 januari 2013 digitaal digitaal portfolioportfolio

Kennismaken met Kennismaken met VervolgonderwijsVervolgonderwijs

• MeeloopdagenMeeloopdagen / Trainingsdagen / Proefstudeerdagen ( / Trainingsdagen / Proefstudeerdagen ( 22 ) )

Keuze : Keuze : Bezoek verschillende opleidingen of dezelfde opleidingen aan Bezoek verschillende opleidingen of dezelfde opleidingen aan

verschillende instituten!verschillende instituten!

Belangrijke vragenBelangrijke vragen** StudiekeuzesStudiekeuzes** DoorstromingDoorstroming** StagesStages** StudietijdStudietijd** MassaliteitMassaliteit** % afstuderen na jaren% afstuderen na jaren** BegeleidingBegeleiding

Mogelijkheden Mogelijkheden nana Havo Havo

• HBO studie : minimaalHBO studie : minimaal 4 4 jaarjaar• MBO studie ( na Havo-diploma ) : MBO studie ( na Havo-diploma ) :

Sprintopleidingen Sprintopleidingen 1/2/3 jaar1/2/3 jaar• VWO-5 : VWO-5 : 2 jaar2 jaar• Duale trajectenDuale trajecten:politie,verpleging,banken,:politie,verpleging,banken,

krijgsmacht,grootwinkelbedrijven,IT-krijgsmacht,grootwinkelbedrijven,IT-sectorsector

• TussenjaarTussenjaar: EH, diaconaal jaar, : EH, diaconaal jaar, buitenland buitenland

HBOHBO

• Kwaliteitszorg:Kwaliteitszorg: openbaar openbaar

• Grote verschillen onderlingGrote verschillen onderling

• Niet alleen letten op afstand/bereikbaarheidNiet alleen letten op afstand/bereikbaarheid

• Studeren is duur! Decaan : infoStuderen is duur! Decaan : info

• IdentiteitIdentiteit

• Ook zelf ontdekken: kritisch opstellen als Ook zelf ontdekken: kritisch opstellen als consumentconsument

• WWW.STUDIEKEUZE123.NL en en WWW.tkmst.nl/hogescholenWWW.tkmst.nl/hogescholen

Structuur HOStructuur HO

• Bachelor / Master, Europees model Bachelor / Master, Europees model (BAMA)(BAMA)

• Gelijk HBO-UniversiteitGelijk HBO-Universiteit• HBO: na HBO: na 4 jaar 4 jaar bachelorbachelor• Universiteit : na 3 jaar bachelorUniversiteit : na 3 jaar bachelor• Titel: internationaal geldigTitel: internationaal geldig• MastersMasters: HBO en Universiteit: HBO en Universiteit• Beter perspectief op werk!Beter perspectief op werk!

HBO studieHBO studie

• Opleiden voor Opleiden voor beroep / beroepenveldberoep / beroepenveld• Hogescholen: alle sectoren van de Hogescholen: alle sectoren van de

maatschappijmaatschappij• Door Bama: veel combinaties Door Bama: veel combinaties • Aansluiting beroepspraktijk: Aansluiting beroepspraktijk: stages!stages!• Beroepspraktijk: vooral leidinggevende Beroepspraktijk: vooral leidinggevende

functiesfuncties• Studieduur: voltijd Studieduur: voltijd minimaal 4 jaarminimaal 4 jaar• Veel werkvormen worden toegepast, Veel werkvormen worden toegepast,

zelfstandig en in groepsverbandzelfstandig en in groepsverband

Tips van docenten HBO Tips van docenten HBO

• Je kiest zelf voor een opleiding: maak er Je kiest zelf voor een opleiding: maak er dan wat van, benut alle mogelijkheden die dan wat van, benut alle mogelijkheden die de opleiding jou biedt.de opleiding jou biedt.

• Doe overal aan meeDoe overal aan mee• Loop de kantjes er niet af – intake gesprek!Loop de kantjes er niet af – intake gesprek!• ““ ken jezelf ken jezelf ”” : ontdek je zwakke en sterke : ontdek je zwakke en sterke

kanten en bepaal wat je wel of niet binnen kanten en bepaal wat je wel of niet binnen je vakgebied wil doen in de toekomst. je vakgebied wil doen in de toekomst. ( P.O.P )( P.O.P )

• Leer je afsluiten, concentreren Leer je afsluiten, concentreren

• Zet je Zet je smartphonesmartphone uit als je studeert, waar je ook uit als je studeert, waar je ook bent . Leer jezelf en anderen dat je niet bent . Leer jezelf en anderen dat je niet bereikbaar bent: je bent nu met iets anders bezig.bereikbaar bent: je bent nu met iets anders bezig.

• Studeer vanaf dag 1 : na 3 weken loop je Studeer vanaf dag 1 : na 3 weken loop je hopeloos achter.hopeloos achter.

• Oefen met schrijven. Maak uittreksels in je eigen Oefen met schrijven. Maak uittreksels in je eigen woorden , schrijf dingen uitwoorden , schrijf dingen uit

• Neem geen teksten blindelings over, maar Neem geen teksten blindelings over, maar omschrijf ze in je eigen woordenomschrijf ze in je eigen woorden

• Neem voor lief dat je veel moetNeem voor lief dat je veel moet lezen lezen voor je voor je studie ( langer dan een half uurtje) Engels!studie ( langer dan een half uurtje) Engels!

Duale OpleidingenDuale Opleidingen

• Werken en lerenWerken en leren

• Tijdens studie op de werkvloer Tijdens studie op de werkvloer vaardigheden opdoen en leren. vaardigheden opdoen en leren. Competenties!Competenties!

• Tijdens werk: Tijdens werk: salarissalaris en geen en geen studiefinancieringstudiefinanciering

• Studieduur: minimaal Studieduur: minimaal 5-65-6 jaar jaar

• Organisatie: verschillendOrganisatie: verschillend

Particuliere OpleidingenParticuliere Opleidingen““soms iets meer, soms iets anderssoms iets meer, soms iets anders”” dan reguliere dan reguliere opleidingenopleidingen

Nadeel:Nadeel:kosten opleidingkosten opleiding

VoordeelVoordeel vaak zeer efficivaak zeer efficiënt inrichting studieënt inrichting studie

• Vaak Vaak welwel studiefinanciering en Ov-kaart studiefinanciering en Ov-kaart• Soms: verkorte HBO-opleidingenSoms: verkorte HBO-opleidingen

AanmeldenAanmelden

• HBO: liefst voor HBO: liefst voor 1 december 20121 december 2012• DIGI-D-code !!!!DIGI-D-code !!!!• www.studielink.nl • Tegelijk: aanvragen Tegelijk: aanvragen

studiefinanciering!!!!studiefinanciering!!!!• www. DUO Ib-groep. nlwww. DUO Ib-groep. nl• MBOMBO: aanmelden direct bij de scholen – : aanmelden direct bij de scholen –

ook studietoelage/financiering ! ( DUO ook studietoelage/financiering ! ( DUO IB-Groep)IB-Groep)

Arbeidsmarkt (Arbeidsmarkt ( 2011 2011))

• Hoogopgeleide starters komen moeilijker Hoogopgeleide starters komen moeilijker aan werk ; 20-35 jaaraan werk ; 20-35 jaar

• Kans op vast contract steeds kleinerKans op vast contract steeds kleiner• Nieuwe werken : flexibelNieuwe werken : flexibel• Nederland totale werkloosheid : 6,5 % Nederland totale werkloosheid : 6,5 %

hoogopgeleiden : hoogopgeleiden : 4 %4 %• Baan vinden op niveau : 2,8- 8 mnd.Baan vinden op niveau : 2,8- 8 mnd.• Start salaris HBO (gemid) : € 2122, 00 / mndStart salaris HBO (gemid) : € 2122, 00 / mnd• BepaaldeBepaalde sectoren zijn meer succesvol sectoren zijn meer succesvol

Studiekosten / FinancieringStudiekosten / Financiering

• Betalen door: Betalen door: overheidoverheid, , oudersouders en en studentstudent

• Overheid: iedereen basisbeurs en OV-Overheid: iedereen basisbeurs en OV-studentenkaartstudentenkaart

• Ouders: ouderlijke bijdrage boven op Ouders: ouderlijke bijdrage boven op basisbeurs ( inkomen en andere basisbeurs ( inkomen en andere kinderen)kinderen)

• Student: lenen - terugbetalen ( Student: lenen - terugbetalen ( rente!rente!) en ) en bijbaantje ( maximum)bijbaantje ( maximum)

PrestatiebeursPrestatiebeurs

• Eerst lening, met mogelijke kwijtschelding mits Eerst lening, met mogelijke kwijtschelding mits voldoende voldoende prestatiesprestaties! Ook voor OV-kaart!! Ook voor OV-kaart!

• Meting: eerste studiejaar en tijdstip van Meting: eerste studiejaar en tijdstip van afstuderenafstuderen

• MaximaalMaximaal: : 44 jaar jaar prestatiebeurs en max. prestatiebeurs en max. 3 jaar 3 jaar lenen.lenen.

• Overheid: maandbudgetten verschil in uit – Overheid: maandbudgetten verschil in uit – thuiswonendthuiswonend

• Aanvullende financiering: altijd giftAanvullende financiering: altijd gift• Tweede Studie ???? Tweede Studie ???? Betalen!!!!!Betalen!!!!!• Langstudeer boete???Langstudeer boete???

Aanvragen Aanvragen studiefinancieringstudiefinanciering

• DUO- IB- DUO- IB- groep groep

• Onderscheid: voltijd / deeltijd / duaalOnderscheid: voltijd / deeltijd / duaal

• Altijd aanvragen: max. aanvullende beurs!Altijd aanvragen: max. aanvullende beurs!

• Controle : inkomen ouders via Controle : inkomen ouders via belastingdienstbelastingdienst

• 17-jaar17-jaar: laatste kwartaal kalenderjaar : laatste kwartaal kalenderjaar ingaan studiefinancieringingaan studiefinanciering

• Ouders: geen Ouders: geen KB KB meer!!!!meer!!!!

Kans op succes?Kans op succes?

• rendement HBO rendement HBO - start 2001 - in - start 2001 - in 2009 : 68,8 % diploma; start 2004 - 2009 : 68,8 % diploma; start 2004 - in 2009 : 56,7 % diplomain 2009 : 56,7 % diploma

• Uitval eerste jaar : Uitval eerste jaar : Havo Havo : 13 % , : 13 % , MBO MBO : 20 %: 20 %

• Na Na 8 8 jaar studie : Havo : 72,6 % jaar studie : Havo : 72,6 % diploma, MBO 67,5 % diplomadiploma, MBO 67,5 % diploma

Rendement studiekeuze :Rendement studiekeuze :

30 % vmbo-ers haalt geen 30 % vmbo-ers haalt geen startkwalificatie startkwalificatie in het in het MBO MBO

30 % switcht of valt uit in30 % switcht of valt uit in HBO HBO

25 % switcht of valt uit in het 25 % switcht of valt uit in het WOWO

Kosten : 5,7 miljard!Kosten : 5,7 miljard!

Waarschuwingen / Waarschuwingen / AanbevelingenAanbevelingen

• Als jij je toekomst belangrijk vindt, kies dan een studie Als jij je toekomst belangrijk vindt, kies dan een studie waarmee je een redelijke kans hebt op de waarmee je een redelijke kans hebt op de arbeidsmarkt.arbeidsmarkt.

• Bij middelmatige begaafde en zwak gemotiveerde Bij middelmatige begaafde en zwak gemotiveerde leerlingen is een studiekeuze overeenkomstig het leerlingen is een studiekeuze overeenkomstig het niveau van de vooropleiding veelal een niveau te hoogniveau van de vooropleiding veelal een niveau te hoog

• De veel voorkomende drastische verandering in het De veel voorkomende drastische verandering in het onderwijsmodel, is de oorzaak van veel onderwijsmodel, is de oorzaak van veel studieproblemenstudieproblemen

• De overgang naar een zelfstandig bestaan als student De overgang naar een zelfstandig bestaan als student komt voor velen te vroeg en is eveneens oorzaak van komt voor velen te vroeg en is eveneens oorzaak van veel studievertragingveel studievertraging

• Leerlingen die zonder voorkennis aan een studie Leerlingen die zonder voorkennis aan een studie beginnen, lopen bijna altijd vast. ( meeloopdagen)beginnen, lopen bijna altijd vast. ( meeloopdagen)

Als je niet weet wat je wilt, bedenk dan dat het niet Als je niet weet wat je wilt, bedenk dan dat het niet altijd verstandig is om zomaar wat te gaanaltijd verstandig is om zomaar wat te gaanstuderen. studeren.

Met studies waarmee Met studies waarmee ““je alle kanten op kuntje alle kanten op kunt”” kom kom je vaak in baantjes terecht die onder je je vaak in baantjes terecht die onder je opleidingsniveau liggenopleidingsniveau liggen

Verkeerde keuze gemaakt? Verkeerde keuze gemaakt?

• Direct stoppen met je studie! Direct stoppen met je studie! (Studiefinanciering + OV-kaart )(Studiefinanciering + OV-kaart )

• JouwJouw studie, studie, jouwjouw verantwoordelijkheid!verantwoordelijkheid!

• Veel succes bij het maken van een Veel succes bij het maken van een verantwoorde, passende keuze!verantwoorde, passende keuze!

• OpOp mijn mijn (onze) steun kan je rekenen!(onze) steun kan je rekenen!