voltijdbrochure sociale opleidingen

Socialeopleidingen

VOLTIJD

20 1 120 1 2g e d r a g e n maatschappij

Maatschappelijk Werk en

Dienstverlening18

peDagogiek30culturele en

Maatschappelijke vorMing

06

oriënterenDe propeDeuse geDrag en

Maatschappij54

sociaal peDagogische

hulpverlening42

oriënterende propedeuse gedrag en Maatschappij

voorzieningen, locaties, Meer informatie

pedagogiek sociaal pedagogische hulpverlening

culturele en Maatschappelijke vorming

rotterdamsonderwijs Model

54

Maatschappelijk Werk enDienstverlening18

68

04

42

06

30

03

hogeschoolrotterdam

opleidingen6664

inhoud

Colofon

aan deze brochure kunnen geen rechten ontleend worden

Uitgave: hogeschool rotterdam, afdeling communicatie

redactie en coördinatie: Birgit theijssen en Marjolein termote

Ontwerp en uitwerking: nijgh, Bruikman reclamestudio

Fotografie: jan nass, Brent Wouda, laura Zwaneveld

drukker: Drukproef Bv

welkomrotterdam is voor hogeschool rotterdam veel meer dan

de meest uitdagende regio van nederland. het is een

manier van denken en doen. Wij noemen dat ‘op z’n

rotterdams’. op z’n rotterdams betekent praktijkkennis

slim toepassen in innovatieve studieprojecten. Dromen

proberen waar te maken zonder bang te zijn om op je

gezicht te gaan. gedurfd combineren, niet opgeven en

groot willen denken. Die houding is overal succesvol en

vrij exporteerbaar. Wie ’t maakt in rotterdam, maakt het

overal. onze opleidingen zijn praktijkgericht en gevestigd

op acht uitstekend te bereiken hoofdlocaties in het hart

van rotterdam en één in Dordrecht. We kunnen je opleiden

voor bijna alle beroepsgroepen.Wil je wel de kant van Gedrag en Maatschappij op,

maar weet je niet precies welke opleiding?Volg dan de Oriënterende Propedeuse Gedrag

en Maatschappij. In dit propedeusejaar maak je kennis met de opleidingen Culturele en Maatschappelijke

Vorming, Maatschappelijk Werk en Dienstverlening, Pedagogiek en Sociaal Pedagogische Hulpverlening.

Na een half jaar maak je een voorlopige keuze. Aan het eind van het jaar kies je defi nitief met

welke opleiding je doorgaat en start je in het tweede jaar van de gekozen opleiding, zonder tijdverlies!

lplpp eieieiieieidididididdidddd ngngngngnggngg, , , , , , zozozozozozozozooozondndndndndndndnndnderererererereerr ozozozozozozozooozoooo eneneneneneenenee o o o ooo o ooppppppplplplplppppppp eieie gggggg

hhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvanananananananananaananananananananannnnnnananananaaaaananannnnnannnnanannaa G G G G G GGGGG G GGG GGG GGG GG GG GGG G GGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGededededededededededededededededededededededededededdedededededededeeeeedededeeeededeededededeeeedeeeededddeedeededdeedeeeeeeedeeeeeee rararararararararararararrararrararrraarrrarrrarr g g g g gggg gggggg enenenenenenenenenennenenenenennnneeeeenenn M M MM M M MM M MM M MMMMM Maaaaaaaaa ssssssccccccccccenenenenenenennnnnnnnnnnnnnnnnnnn MMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaatttttttstsststststststttttstststttstttttstttttstststttstttttsttttstststttttsststtststtttststttsstttsssttstttsttttttttssttttstsssttsssstsssssst chchchchchcchcchcchccchcchchccchccccccccc

54

Oriënterende Propedeuse Gedrag en

Maatschappij

68

WIL JE MEER INFORMATIE?VOORZIENINGEN LOCATIES

Wat betekent opvoeden? Welke invloed heb je op het gedrag van kinderen en opvoeders? Hoe ontwikkelt

een kind zich? Hoe kun je ouders en medeopvoeders steunen bij het opvoeden en begeleiden van kinderen? Als pedagoog begeleidt en ondersteun je jeugd, opvoe-ders en medeopvoeders bij het versterken van opvoedre-laties met het oog op optimale ontwikkelingskansen voor de jeugd. Dus niet alleen de begeleiding van jeugd is jouw werkterrein, ook het ondersteunen van volwassenen die kinderen en jongeren opvoeden heeft je aandacht. Bij Pedagogiek leer je over tal van werkterreinen en doe je een breed scala aan ervaringen op. Het is een opleiding met een Rotterdams accent. Het opgroeien van jeugd in

een grote stad krijgt veel aandacht.

bbbbbbbbbbbbbdedeedeeeedeedeeeeen?n?n?n?n?n?n?n?n?n?n?n?n??n?????n?nn WWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWeleleleeeleeleleeeeeelelleeeleeeeeleee kekekekekkekekekekkekekeeekekeeeeeeee iiiiiiiiiinvnvnvnvnvnvnnvnn lolololololoolololoool eedededeedeeeeeeddddddddd h h h hhhhhhhhheeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeedededededddddedddddddd hhhhhhhhhhh

30

Pedagogiek

Als sociaal pedagogisch hulpverlener ondersteun je mensen van alle leeftijden die zijn vastgelopen in hun ontwikkeling of in hun dagelijks functioneren. Dit kan bijvoorbeeld zijn als gevolg van een handicap, psychische stoornis, ziekte, verslaving, ouderdom, relatie-, gezins- of ontwikkelingsproblemen. Samen met je collega’s

geef je zo goed mogelijk antwoord op de hulpvraag van de cliënten. Je vervult de spilfunctie in de begeleiding van cliënten en je biedt opvang, structuur en veiligheid.

De begeleiding vindt meestal plaats binnen de leefsituatie van de cliënt of een vervangende leefsituatie. Zo zorg je voor verdere groei naar zelfstandigheid of het in

stand houden van zelfredzaamheid. De hulpverlening kan in een vrijwillig maar ook in verplicht, justitieel kader plaatsvinden en daardoor ook gericht zijn op bescherming van de cliënt en/of de omgeving./o/o/oo/o/o// fff ff f dedededdedededededed o ooo oooooooooooomgmmgmgmgmgmgmmmmmmgmgmgmgmggmmmmgmmgmgmmmmmgmggeveveveveveveveeeveveeeeeveveeveeeeeeeeee ccc cccccclilililil ëënënën

ereerererrrerrrrdadadadadadadadadadadadaadadaaaaaaaad gogogogogogogogoggogogogogoogogoggggggg gigigigigigigigigigggigiigigigigggg scscscscscscscscscscscscsscscscsscccccsccchhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhh huhuhuhuhuhuhuhuhuhuhhuhhhuhhhhhhuhhhuuhuhuuuuulplplplplplplplplllpllplplllplllpplllllplplplpl vevevevevveveveveveveveveveveveeeveeeeeeeeerrrrrrrrrllllllleneneneneneneneneeneeeeneeeeeeeeeeeeeeeeeeeerlrlrlrlrlrlrrlrlrlrlllr eneneneneeeeeeeneneeneneeeeeeeeneneeennee eeeeeeeeeeeeeee

42

Sociaal Pedagogische Hulpverlening

Wie zorgt ervoor dat mensen hun vrije tijd zinvol kunnen besteden? Wie zorgt ervoor dat kinderen in hun eigen wijk een speelplek hebben, dat voor jongeren een recreatieweek wordt georganiseerd en

dat mensen uit alle culturen gebruik gaan maken van het aanbod van musea, theaters en

kunstinstellingen? Wie brengt de mensen bij elkaar om zulke projecten van de grond te krijgen?

Jij kunt diegene zijn, als je de opleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming (CMV) volgt.

De CMV’er begeleidt jongeren en volwassenen en ontwikkelt activiteiten met hen, zodat zij zelf hun sociale en culturele leven vorm kunnen geven.

iiiiiiiiiiieneneneneneneneneneneneneennennnennnnnnseseseseseseseseseseseseseeeeeeeeeeeeeeseeeeennnnnnnnnnnnnnnnnnn huhhhuhuhuhuhhuhuhuhuhuhuhuhuhuhuhuhhhhhhhhhuuuuuuuunnnnnnnnnnnnnnnnnnnn vrvrvrvrvrvrvrvrvvrvrvvrvvvrrvrvvvvrrvvvvrvvv ijijijijijijijijijijjeeeeeeeeeeeeeeeeee tititititttiiijdjdjddjdddjd z z z z z zzzzzzztititititititiijdjddjdjdjdjdjdjdjdjjdjddddddjdj

06

Culturele en Maatschappelijke

Vorming

De opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (MWD) leidt op tot het beroep van maatschappelijk werker. Als maatschappelijk werker help je mensen bij het oplossen van problemen die zij in hun leven ervaren. Je let daarbij altijd op de wisselwerking tussen de sociale en de psychische kanten van zo’n probleem en spreekt mensen aan op hun eigen kracht. Je hebt een gezonde nieuwsgierigheid naar wat mensen drijft en wat ze daarbij ervaren. Je kunt goed luisteren en hebt een snel inzicht in wat zij van jou verwachten. Je bent bereid om je in de leefwereld

van anderen te verplaatsen, maar ook om naar jezelf te kijken. Daarbij laat je anderen in hun waarde. Je werkt samen met andere hulpverleners en instellingen en kijkt verder dan de grenzen van je eigen vak. Ben je sociaal, doortastend, fl exibel en assertief, dan is de opleiding

Maatschappelijk Werk en Dienstverlening iets voor jou!

MMMMM

18


Dienstverlening

64 65

WETENSWAARDIGHEDEN, MOGELIJKHEDEN,VOORWAARDEN, ADRESSEN,TELEFOONNUMMERS EN ... EEN STAD

Outside In Inside Out. Om jou effectief te laten studeren haalt Hogeschool Rotterdam letterlijk de Rotterdamse

omgeving naar binnen. Geen verzonnen oefeningen, maar concrete projecten, onderzoeksvragen en vernieuwingen uit de Rotterdamse regio. We voegen jouw talent en onze

kennis er aan toe en geven dat geheel weer terug aan die regio. Jij leert zo wat echt werkt, wij blijven er scherp van en tegelijkertijd helpen we bedrijven en instellingen.

OPLEIDINGEN

67

KENNISPRAKTIJKKENNISKENNIS

PERSOONLIJKPRAKTIJKPRAKTIJKBALANSRSOONLRSOONLFASERINGBALANSBALANS

LESVORMENFASERINGFASERING

PROGRAMMALESVORMENLESVORMENREALISTISCHPROGRAMMAPROGRAMMA

SAMENALISTISALISTISSTAGESSAMENSAMEN

ONDERZOEKSTAGESSTAGES

ZELFSTANDIGONDERZOEKONDERZOEK

KEUZELFSTANLFSTANMINORSKEUZEKEUZE

COACHINGMINORSMINORS

ERVARINGENCOACHINGCOACHING

04

HET ROTTERDAMS ONDERWIJS MODEL GARANDEERT EEN IDEALE BALANS TUSSEN KENNIS, PRAKTIJK EN PERSOONLIJKE ONTWIKKELING

Al onze opleidingen werken met het Rotterdams Onderwijs Model. Dit model

garandeert dat onze opleidingen een ideale balans hebben tussen drie elementen: kennis,

praktijk en persoonlijke ontwikkeling.

Kennisgestuurd onderwijs

in de eerste fase van je opleiding krijg je de basis aan kennis en vaardigheden onder de knie, die nodig zijn voor je beroep. Dat gebeurt in hoor- en werkcolleges, practica en trainingen. je krijgt opdrachten om die kennis toe te passen in vraagstukken uit je beroep. Die pak je zelfstandig of samen met andere studenten aan. in de latere fasen van je opleiding ga je vaker zelfstandig op zoek naar de kennis die je nodig hebt in de beroepspraktijk.

praktijkgestuurd onderwijs

in een hbo-opleiding is de beroepspraktijk zélf de beste leermeester. De praktijk is daarom vanaf het eerste jaar geïntegreerd in je opleiding. eerst maak je kennis met die praktijk en leer je reële beroepsvraagstukken aan te pakken, bijvoorbeeld in projecten, waar mogelijk voor een ‘echte’ opdrachtgever. in de loop van de opleiding worden die projecten complexer. je werkt dan ook vaak samen met studenten van andere opleidingen. studenten pakken samen met professionals uit de praktijk en docenten externe opdrachten op. in de stage en het afstudeer-onderzoek leer je de beroepspraktijk op een heel zelf-standige manier intensief kennen.

KENNISPRAKTIJK

PERSOONLIJKBALANS

FASERINGLESVORMENPROGRAMMAREALISTISCH

SAMENSTAGES

ONDERZOEKZELFSTANDIG

KEUZEMINORS

COACHINGERVARINGEN

04

HeT ROTTeRDamS OnDeRwIJS mODeL gaRanDeeRT een IDeaLe baLanS TuSSen kennIS, pRakTIJk en peRSOOnLIJke OnTwIkkeLIng

Van geleid via begeleid naar zelfstandig leren

in het begin van je opleiding weet je wat er concreet van je verwacht wordt en krijg je veel begeleiding van docenten en studieloopbaan-coaches. langzamerhand kun je steeds meer zelf bepalen hoe je opdrachten aanpakt en aan het einde van je opleiding kun je zelfstandig problemen signaleren en oplossen. Maar ook dan sta je er niet alleen voor. De vakdocenten helpen je natuurlijk verder op weg. je hebt gedurende je hele opleiding een studieloop-baancoach. Die houdt je studievoortgang bij, steunt je bij het maken van keuzes en helpt bij het oplossen van eventuele studieproblemen. en je wisselt ervaringen uit met medestudenten uit je studiegroep of uit hogere jaren.

al onze opleidingen werken met het rotterdams Onderwijs model. dit model

garandeert dat onze opleidingen een ideale balans hebben tussen drie elementen: kennis,

praktijk en persoonlijke ontwikkeling.

studentgestuurd onderwijs

op allerlei manieren kun je bij hogeschool rotterdam kiezen wat voor jou belangrijk is. twee belangrijke mogelijk-heden zijn je keuzevakken en je minor (specialisatie). in de eerste twee jaar van je opleiding haal je studiepunten door het volgen van keuzevakken. je kunt daarbij kiezen uit een omvangrijk pakket keuzevakken, aangeboden door de verschillende opleidingen van hogeschool rotterdam. je krijgt de kans om over de grenzen van je eigen opleiding heen te kijken, maar ook om invulling te geven aan je specifieke leerbehoeften. als dat nodig is, moet je de keuzevakkenruimte gebruiken om kennis bij te spijkeren, bijvoorbeeld op het gebied van de nederlandse taal, engels of wiskunde. Belangrijk is ook de minor die je in het vierde jaar volgt. Deze minor geeft je de ruimte om naar eigen voorkeur een specifiek accent in jouw studieprogramma aan te brengen.

de lesvormen bij hogeschool rotterdam

tijdens je opleiding krijg je te maken met allerlei lesvormen. natuurlijk krijg je theorievakken in hoor- of werkcolleges. in andere lesuren oefen je je vaardigheden in practica en ‘skills-labs’ (praktijkruimtes) en krijg je studieloopbaan-coaching. samen met een aantal medestudenten werk je aan projecten, maar je zult ook regelmatig zelfstandig achter de computer zitten om informatie op te zoeken.

STUDENTGESTUURD

KENNISGESTUURD

PRAKTIJKGESTUURD

Wie zorgt ervoor dat mensen hun vrije tijd zinvol kunnen besteden? Wie zorgt ervoor dat kinderen in hun eigen wijk een speelplek hebben, dat voor jongeren een recreatieweek wordt georganiseerd en

dat mensen uit alle culturen gebruik gaan maken van het aanbod van musea, theaters en

kunstinstellingen? Wie brengt de mensen bij elkaar om zulke projecten van de grond te krijgen?

jij kunt diegene zijn, als je de opleiding culturele en Maatschappelijke vorming (cMv) volgt.

De cMv’er begeleidt jongeren en volwassenen en ontwikkelt activiteiten met hen, zodat zij zelf hun sociale en culturele leven vorm kunnen geven.

06

Culturele en maatschappelijke

Vorming

09

mireille snoeij, vierdejaars studente culturele en maatschappelijke Vorming

Kunst en cultuur

ik heb gekozen voor culturele en maatschappelijke Vorming omdat je op een praktische manier met kunst en cultuur bezig bent. je hebt naast agogiek en educatie ook vakken als psychologie, organisatiekunde en communicatie. ik merk, nu ik in mijn laatste jaar zit, dat al die kennis bij elkaar komt. Bij een kunstproject met jongeren moet je immers wel kennis hebben over groeps-processen, psychologie en kunst. mooi aan cmV is dat ik heb geleerd dat kunst ook een middel is, bijvoorbeeld om sociale vaardigheden aan te leren bij probleemjongeren. Want als zij samen een toneelstuk willen opvoeren, moeten ze ook afspraken maken en verantwoordelijkheid nemen. momenteel loop ik stage op een middelbare school waar ik help bij het vak culturele en kunstzinnige vorming. ik organiseer bijvoorbeeld de excursies en ik begeleid de leerlingen. er zijn veel mogelijkheden in het onderwijs voor cmV’ers, want scholen staan steeds meer open voor nevenactiviteiten.

beroepen zijn: Brede school coördinator, coördinator maatschappelijke stage, coör-dinator actieve leefstijl. hier is de cMv’er een netwerker die binnen- en buitenschools leren verbindt.

Festival- en evenementen-organisatie

sommige cMv’ers zetten hun professie in als organisator van grootschalige publieks-evenementen. het gaat dan om evenementen op het gebied van sport, cultuur, kunst, muziek, theater in de stad, maar ook om evenementen rond maat-schappelijke thema’s. De cMv’er herken je in dit beroep aan de inzet om ook lastiger te bereiken groepen bij deze evenementen te betrekken.

rond burgerschap

cMv’ers programmeren activiteiten die bijdragen aan deelname van burgers aan het maatschappelijk debat.

beROep

afgestudeerden zijn breed inzetbaar en in ieder geval op de volgende terreinen werkzaam:

Welzijn

op het gebied van welzijn zijn er vele mogelijkheden voor cMv’ers. in het opbouwwerk, het sociaal-cultureel werk, de (re-)integratie, het sporten recreatiewerk, het jongeren-werk, het ouderenwerk, het migranten- en het vrouwenwerk kunnen cMv’ers hun professie uitoefenen. in het welzijnswerk zet je al je professionaliteit, creativiteit en ondernemingslust in om mensen meer kansen te geven en nieuwe, positieve ervaringen op te doen.

educatie

op het gebied van educatie gaat de cMv’er aan de slag als programmeur, organisator en uitvoerder van educatieve programma’s. Musea, theaters, bibliotheken, volksuniver-si teiten, centra voor natuur en milieu, centra voor ontwik-kelings samenwerking, organisaties voor mensenrechten, allemaal hebben ze behoefte aan aansprekende, creatieve en betrokken cMv’ers, die mooie educatieve programma’s kunnen neerzetten voor een divers publiek.

rond het onderwijs

De Brede school, de vmbo-campus, de maatschappelijke stage, kunst en cultuur in de klas, meer bewegen en gezonder eten, voorlichting over sexualiteit, loverboys en drugs, trainingen sociale vaardigheden en assertiviteit, voorkomen school drop-out: het is een greep uit de vele mogelijkheden voor de cMv’er rond het onderwijs. typische

culturele en Maatschappelijke

vorMing

1110

OpLeIDIng

OpbOuw Van De OpLeIDIng

De opleiding culturele en Maatschappelijke vorming staat midden in de grote stad. alle facetten van je opleiding zie je dus om je heen. in je opleiding besteed je veel aandacht aan het programmeren van activiteiten die burgers in staat stellen deel te nemen aan allerlei aspecten van het culturele en maatschappelijk leven in de stad. Denk hierbij aan culturele en kunstzinnige activiteiten, aan politiek, aan activiteiten rond de wijk, de buurt en de school en vrijwilligers-werk voor jong en oud. De cMv’er maakt het mogelijk!

Waar je als cMv’er ook werkt, steeds werk je samen met mensen in een grote diversiteit aan leefstijlen. Daarom staat voorop dat je geïnteresseerd bent in andere mensen. je zult als cMv’er open moeten staan voor de beweegredenen en gedragingen van anderen. een ander kenmerk van het vak is dat je steeds een voortrekkersrol vervult. Daarom verwachten we van je dat je ambitieus en gemotiveerd bent. je moet een nieuwsgierige en ondernemende instelling hebben. als je culturele en Maatschappelijke vorming kiest, moet je durven nadenken over de effecten van je gedrag en beschikken over contactuele eigenschappen. verder verwachten we dat je nieuwsgierig bent naar nieuwe ontwikkelingen in de samenleving, dat je je actief opstelt en dat je de discipline hebt om je serieus met de opleiding bezig te houden!

propedeuse

het eerste jaar is het prope-deusejaar. je oriënteert je op de beroepen die voor een cMv’er openstaan, oefent met diverse basisvaardig-heden en doet theoretische en praktische kennis op. je bent dit eerste jaar vooral op school. je krijgt basis kennis aangereikt in de vakgebieden sociologie, psychologie, agogiek, oriëntatie op beroep, recht en bestuur en organisatiekunde. je leert een aantal belang-rijke beroepsvaardigheden, zoals omgaan met groeps-dynamica, jezelf presenteren en communicatieve vaardig-heden. je oriënteert je op de praktijk van cMv door een stage en door projecten. in dit jaar kun je kijken of de opleiding iets voor jou is en de opleiding kijkt of je geschikt bent voor het vak. aan het einde van het propedeusejaar krijg je een bindend studie-advies: stoppen of doorgaan.

hoofdfase

in de hoofdfase verdiep je je in de verschillende onderdelen die je als cMv’er moet beheersen. je voert onder meer projecten en onderwijsopdrachten uit, in nauwe samenwerking met organisaties uit het werkveld. je maakt programma’s, voert deze in de praktijk uit en je krijgt feedback van pro-fessionele cMv’ers. Zo leer je bijvoorbeeld een expositie te maken en een educatief programma te ontwerpen. in het derde jaar ontwikkel je je verder in de praktijk tot cMv’er in een grote stage en volg je diverse ondersteunende onderwijsprogramma’s op school. gedurende dit jaar kies je ook je minor; deze volg je in de eerste helft van het vierde jaar. De minor is een specialisatie. in de laatste periode van het vierde jaar werk je, veelal in opdracht van de praktijk, aan je afstudeerproject en volg je een aantal afsluitende onderwijsprogramma’s.

Werkvormen

De opleiding culturele en Maatschappelijke vorming verwacht van je dat je een actief lerende student bent. je oefent je beroepsvaardigheden in practica op school en in de praktijk, je maakt gebruik van de mogelijkheden van allerlei nieuwe media, je neemt deel aan onderwijs-congressen, je werkt aan projecten die rechtstreeks uit de beroepspraktijk komen en je verwerft theoretische kennis met de ondersteuning van hoorcolleges en werkcolleges. je werkt in kleine groepen samen met studenten van je eigen opleiding en soms met die van andere opleidingen. andere studieonderdelen doe je helemaal zelfstandig. Maar je staat er niet alleen voor. Behalve door de vakdocenten word je begeleid door een studieloopbaancoach, die samen met jou je studievoortgang bijhoudt zodat je blijft groeien als cMv’er. ook kun je terecht bij de peercoaches. Dit zijn ouderejaars studenten die eerste- en tweedejaars studenten begeleiden en ondersteunen.

PRAKTIJKGESTUURD

KENNISGESTUURD

PRAKTIJKGESTUURD

STUDENTGESTUURD

KENNISPRAKTIJK

PERSOONLIJKBALANS

FASERINGLESVORMENPROGRAMMAREALISTISCH

SAMENSTAGES

ONDERZOEKZELFSTANDIG

KEUZEMINORS

COACHINGERVARINGEN


vorMing

13

mInORS

alle hbo-studenten krijgen een basisprogramma. het gaat om vakken als com municatie, management en organisatiekunde. tot het basisprogramma behoren ook gezamenlijke projecten waarin je in het eerste en in het tweede jaar samen met studenten van andere oplei-dingen werkt in opdracht van een organisatie uit de regio rijnmond.

het merendeel van de opleiding bestaat uit beroepsspecifieke vakken. in deze vakken komen bijvoorbeeld het oriënteren op en contact leggen met doelgroepen, het programmeren en organiseren van klein- en grootschalige activiteiten en het begeleiden en leidinggeven aan de orde. je ontwikkelt je kennis en vaardigheden in educatie, samenlevingsopbouw, kunst, cultuur en recreatie.

STUDENTGESTUURD

KENNISGESTUURD


vorMing

afstuderen op excellent niveau

je kunt ervoor kiezen je verder te ontwikkelen tot excellente professional. Dat betekent dat je, naast deelname aan het innovation lab, ook delen van het opleidingsgebonden programma (denk aan stage, afstudeerproject, opdrachten m.b.t. beleid en internationalisering) op een hoger plan tilt. Behalve aan de competenties van je eigen opleiding werk je hiermee ook aan competenties op excellent niveau. je ontwikkelt je tot een excellente innovator, verkenner, teamspeler en kennisproducent. je laat zien dat je in samenwerking met anderen in staat bent nieuwe kennis te creëren die praktisch toepasbaar is in de beroepspraktijk. je bent niet bang een publicatie of presentatie te ver zorgen over de resultaten van je afstudeeropdracht. je neemt deel aan een leerwerkgemeenschap onder verantwoordelijk-heid van de kenniscentra Versterking beroepsonderwijs en Opgroeien in de Stad. je afstudeeropdracht sluit aan bij de thema’s waar deze kenniscentra zich mee bezig houden. voor studenten die aan dit traject willen deelnemen vindt een selectie plaats. als je hieraan wilt deelnemen, schrijf je een motivatiebrief en bewijs je je geschiktheid in je portfolio. succesvolle deelname aan het totale honoursprogramma leidt tot een honours degree als aantekening op je diploma. een pré op je cv!

12

baSIS-pROgRamma beROepSSpeCIfIeke Vakken

in het vierde jaar volg je een minor. een minor geeft je de gelegenheid je te verdiepen in een bepaald onderdeel van het vak of je kennis te verbreden.

Beroepsspecifieke minors voor de opleiding culturele en Maatschappelijke vorming zijn bijvoorbeeld de minors cultureel ondernemerschap en media en cultuur. ook bestaat de mogelijkheid om een minor van een andere opleiding te kiezen.

honoursprogramma

Ben jij op zoek naar meer uitdaging in je opleiding? Wil je een bonus op je diploma? neem dan deel aan het honours-programma dat aan studenten van de sociale en de leraren-opleidingen wordt aangeboden. Dit programma bestaat uit de volgende onderdelen:

innovation lab ‘talent in uitvoering’

rotterdam is de meest complexe stad van nederland om in op te groeien. er is veel jeugd, maar ook met een laag gemiddeld opleidingsniveau. hoe kunnen we de kansen voor de jeugd vergroten? in het innovation lab ‘talent in uitvoering’ wordt gezocht naar innovatieve manieren om met dit complexe vraagstuk om te gaan. Dit vraagt om een multidisciplinaire aanpak. Daarom werken aankomende leraren (po, vo en mbo), pedagogen, jongerenwerkers, schoolmaatschappelijk werkers, jeugdverpleegkundigen, groepsleiders en misschien wel bouwkundigen of vrijetijds-managers hierin met elkaar samen. ook wordt intensief samengewerkt met bewoners en professionals in diverse wijken in rotterdam waar innovatieve praktijken worden vormgegeven. Dit innovation lab is geschikt voor studenten die van de gebaande paden gaan en naar nieuwe, speelse en creatieve oplossingen willen zoeken. als je verder kunt kijken dan je eigen neus en opleiding lang is, durft te experimenteren en wilt leren nieuwe dingen te creëren op hoog niveau is het iets voor jou. vanuit verschillende mi-nors is het mogelijk aan dit innovation lab deel te nemen. succesvolle deelname aan het innovation lab leidt tot het certificaat ‘innovatieve professional’.

15

STuDIeROuTeS

VOLTIJD

De voltijdopleiding is een vierjarige dagopleiding, speciaal geschikt voor havo-, vwo- en mbo-niveau 4-gediplomeerden. stages vormen een belangrijk onderdeel van de opleiding.

VeRkORT

voor mbo-niveau 4-gediplo-meerden met een verwante opleiding (niet langer dan zes jaar geleden behaald) bestaat de mogelijk heid om de oplei-ding een jaar te verkorten.De haalbaarheid van een studieverkorting wordt aan de hand van de startmeter en het doorstroomportfolio met je bekeken in een startgesprek. je stroomt vervolgens in het eerste kwartaal - het brugkwartaal - van de hbo-opleiding in en volgt een aangepast programma. aan het einde van het brugkwar-taal wordt beoordeeld of je in aanmerking komt voor deze verkorting. afhankelijk van je studieresultaten in het brugkwartaal volg je het driejarig dan wel het vierjarig traject. Maar je kunt natuurlijk ook de reguliere route van vier jaar volgen. studenten met een niet-verwante mbo-opleiding niveau 4 volgen altijd het gehele vierjarige studie programma. afdeling studievoorlichting & aanslui-ting kan je hierover verder informeren.

DuaaL

Wie kiest voor de duale route stapt in een traject waarin werken en leren wordt gecombineerd, zowel op school als in de praktijk. op school vindt de begeleiding plaats door docenten; in de praktijk door de werkgever. aan het duale opleidingstraject gaat altijd een leerwerkovereenkomst vooraf. om als duale student van start te gaan, is het noodzakelijk dat je over relevant werk beschikt en dat je werkgever medeverantwoordelijk is voor je opleidingstraject.

DeeLTIJD

De vierjarige deeltijdroute is voor mensen die in het eerste studiejaar minimaal 14 uur betaald of onbetaald werk hebben binnen het brede sociaal agogisch domein en vanaf het tweede studiejaar 16 uur per week betaald of onbetaald werk hebben binnen één van de cMv-werk-terreinen. De opleiding dient de werkplek goed te keuren. in een aantal gevallen kan vanuit de opleiding ondersteu-ning geboden worden bij het verwerven van een geschikte werkplek. er is sprake van onderwijs, waarbij studeren en werken samengaan. vraag bij afdeling studievoorlichting & aansluiting de speciale brochure over de deeltijdopleiding aan als je geïnteresseerd bent in deze route.

keuZeVakken

hogeschool rotterdam vindt het belangrijk dat je de mogelijk-heid krijgt om een deel van je opleiding zelf in te vullen. in de eerste twee jaar van je opleiding haal je studiepunten door het volgen van keuzevakken. je kunt daarbij kiezen uit zo’n 300 hogeschoolbrede keuzevakken, aangeboden door de verschillende opleidingen van hogeschool rotterdam. je krijgt de kans om over de grenzen van je eigen opleiding heen te kijken maar ook om invulling te geven aan je specifieke leerbehoeften. Denk daarbij aan het keuzevak arabisch filmfestival. of leer een moderne vreemde taal, zoals spaans. andere voorbeelden zijn effectieve verslavings-preventie, vrijwilligerswerk voor rotterdammers of non-verbale communicatie. Daarnaast moet je de keuze-vakkenruimte soms gebruiken om kennis bij te spijkeren, bijvoorbeeld op het gebied van de nederlandse taal, engels of wiskunde. het kan allemaal!

STUDENTGESTUURD


vorMingSTage/afSTuDeRen

ter aanvulling op het studie-programma op school en de praktijkervaring in de projecten, is het opdoen van praktijkervaring via stages natuurlijk een must voor je beroepsvoorbereiding. in het tweede en derde jaar ga je stage lopen. in deze stages beoefen je je rol als cMv’er in de praktijk en groei je naar de situatie van een beginnend beroepsbeoefenaar. je wordt hierbij zorgvuldig begeleid door een praktijk begeleider van de organisatie en door je stagedocent van de opleiding. in sommige gevallen is de stageorganisatie ook de opdrachtgever voor je afstudeerproject.

PRAKTIJKGESTUURD

14

specialisatie theater en maatschappij

vanaf september 2010 start binnen de voltijdopleiding culturele en Maatschappelijke vorming (cMv) de specialisatie theater en Maatschappij. tijdens deze vierjarige specialisatie word je niet alleen opgeleid tot een vakkundige cMv’er, maar word je ook als acteur en theatermaker tot het hoogste niveau opgeleid. als onderdeel van de bachelor opleiding biedt deze specialisatie een combinatie van vakken op het gebied van agogie, cultuur en theater. voor het theateronderwijs krijg je les van de beste acteurs in nederland. Dit kunnen wij als hogeschool doen omdat we deze specialisatie samen met hofplein rotterdam aanbieden, een zeer bekende en ervaren theaterschool die in de afgelopen jaren een groot netwerk in de stad en omgeving heeft opgebouwd.

Door de combinatie van theater en Maatschappij leer je binnen deze specialisatie hoe je vanuit acteer- en thea tervaardigheden kunt omgaan met problemen in een stad als rotterdam. je krijgt inzicht in de ver-schillende culturen binnen een grote stad en in grote organisaties. De problemen die daaruit voortkomen, los je op. je leert hoe je sociale cohesie binnen wijken kunt bevorderen en hoe je het imago van buurten of wijken kunt verbeteren. op deze manier word je een professional én rolmodel en kun je een brug slaan naar jongeren en andere doelgroepen.

per jaar kunnen 10 tot 15 studenten deelnemen aan de specialisatie theater en Maatschappij. je moet auditie doen voordat je kunt worden toegelaten. Wanneer je wordt toegelaten, moet je rekening houden met een intensieve studiebelasting. De medewerkers van studievoorlichting & aansluiting kunnen je verder informeren over deze specialisatie.

16

meeR InfORmaTIe

actief en betrokken

veel studenten van de rotterdamse cMv-opleiding doen meer dan alleen studeren. Ze zijn actief binnen commissies en jaarraden en helpen mee met voorlichtingsactiviteiten zoals de open dagen en open avonden. en de organisatie van speciale festiviteiten voor medestudenten is ze op het lijf geschreven! ook buiten de opleiding zijn veel cMv’ers behoorlijk actief. Met muziek, dans, studentenverenigingen, evenementen en nog veel meer.

Kenniscentrum

hogeschool rotterdam heeft negen kenniscentra. in deze kenniscentra werken docenten en studenten van diverse opleidingen en professionals uit de beroepspraktijk samen om zich te verdiepen in vraagstukken die om een multi-disciplinaire aanpak vragen. in de kenniscentra wordt kennis gedeeld, onderzoek uitgevoerd en ervaring opgedaan die maatschappelijk relevant is en in de praktijk wordt toe gepast. studenten van de opleiding cMv krijgen tijdens hun opleiding te maken met het kenniscentrum opgroeien in de stad, dat zich bezighoudt met grootstedelijke jeugdpro-blematiek. via dit kenniscentrum kun je deelnemen aan projecten of je kunt er je afstudeerproject doen.

competenties

De opleiding culturele en Maatschappelijke vorming aan hogeschool rotterdam is nauw verbonden met de dagelijkse beroepspraktijk. De opleiding biedt je precies datgene wat je daarvoor nodig hebt. Wij noemen dat competentiegericht leren. je leert de juiste acties te ondernemen op het juiste moment. in het eerste en tweede jaar krijg je heel veel knowhow aangereikt, ook over jezelf. Wat maakt je een goede cMv’er? je beschikt niet alleen over vakkennis en vakvaardigheden, maar je leert ook een eigen visie op het beroep te ontwikkelen, gebaseerd op jouw ethische of levensbeschouwelijke uitgangspunten. Daarvoor moet je jezelf leren kennen. in je derde en vierde jaar ga je voor een lange periode de praktijk in. gedurende deze periode kom je steeds weer terug naar school om je denken en doen verder op elkaar af te stemmen. steeds krijg je vanuit de opleiding de vakken die je in deze fase nodig hebt. je persoonlijke interesses vind je er ongetwijfeld in terug.

startgesprek

als je je aangemeld hebt voor de opleiding culturele en Maatschappelijke vorming ontvang je een uitnodiging voor het startgesprek. samen met een ervaren docent kijk je daarbij of je verwachtingen ten aanzien van de opleiding realistisch zijn. Daarnaast kijk en bespreek je welke vakken moeilijk voor je kunnen zijn. je kunt het advies krijgen om een week voor het begin van de introductieweek je voorkennis op te frissen in de summerschool.

titel

een afgeronde opleiding culturele en Maatschappe-lijke vorming van hogeschool rotterdam geeft recht op de internationaal erkende titel Bachelor of social Work. achter je naam mag je de titel B sW voeren.

internationalisering

er zijn voor studenten culturele en Maatschappelijke vorming verschillende mogelijkheden voor opleiding en/of stage in het buitenland. er bestaat altijd de mogelijk-heid om een deel van de stage in een land van jouw keuze te lopen. veel studenten zijn je al voorgegaan, met een stage onder andere in Denemarken, Brazilië, canada en suriname. Zowel op persoonlijk niveau als voor je beroeps-ontwikkeling kan internationalisering bijzonder inspirerend zijn. cMv’ers worden zo voorbereid op een wereld die steeds internationaler wordt. het leuke is dat het je andere perspectieven biedt, een andere kijk op dingen die hier zo gewoon lijken. je ziet opeens overeenkomsten én verschillen. ook zijn er onderwijsmodules die zick specifiek op de internationale context van het beroep richten.

een actieve introductie

je start de opleiding met een introductieprogramma, waarin je je medestudenten en je docenten ontmoet. je leert de opleiding en de stad rotterdam kennen. je gaat direct samen met je medestudenten aan de slag met een speelse opdracht. Met veel enthousiasme maak je zo een prima start van je opleiding. De thema’s van de introductie geven je een indruk van de inhoud van je opleiding. en je wordt uitgedaagd om meteen je resultaten op een creatieve manier te presenteren. Deze introductie wordt mede georganiseerd door studenten cMv. Met veel vragen kun je dus direct terecht bij ‘ervaren’ cMv’ers!

Oriënterende propedeuse gedrag en maatschappij

Wil je wel de kant van gedrag en Maatschappij op, maar weet je nog niet precies welke opleiding je het meest zal liggen, dan kun je de oriënte-rende propedeuse gedrag en Maatschappij (opgM) volgen. in dit propedeusejaar maak je kennis met culturele en Maat-schappelijke vorming, sociaal pedagogische hulpverlening, pedagogiek en Maatschappe-lijk Werk en Dienstverlening. na een half jaar maak je een voorlopige, en na een jaar een definitieve keuze. Daarna ga je door met het tweede jaar van de gekozen richting. Zo verlies je geen kostbare studiejaren. kijk voor meer informatie op p. 54 van deze brochure.

Kaarsenmakerij in Brazilië voor inkomsten én zelfvertrouwen

cultuur en recreatie. dat zijn de twee onderwerpen die ik binnen cmV gekozen heb. hier heb ik veel mee gedaan tijdens mijn stage in Brazilië. in een opvanghuis voor ex-verslaafden en verwaarloosde vrouwen hebben we een kaarsenmakerij opgezet die zorgt voor inkomsten en een zinvolle dag besteding. dit project heb ik samen met enkele medestudenten uitgevoerd, die ruimte kregen we van de opleiding. in nederland hebben we voorafgaand aan de stage op een basisschool een sponsorloop georganiseerd en presentaties gehouden. met het geld dat dit opleverde, konden we de investeringen doen. de prachtige kaarsen bleken niet het enige resultaat. de vrouwen kregen ook meer zelfvertrouwen, omdat ze de vaardigheden hadden die kaarsen helemaal zelf te maken. dat zie ik als een belangrijk doel van cmV: door met deelnemers aan de slag te gaan en door hen te begeleiden geef je ze de kans op persoonlijke groei!

anouk van Luijk, Vierdejaars studente culturele en maatschappelijke Vorming


vorMing

tOeLatingsVOOrWaardenUitgebreide informatie over de toelatingsvoorwaarden vind je op

hogeschoolrotterdam.nl.

De opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (MWD) leidt op tot het beroep van maatschappelijk werker. als maatschappelijk werker help je mensen bij het oplossen van problemen die zij in hun leven ervaren. je let daarbij altijd op de wisselwerking tussen de sociale en de psychische kanten van zo’n probleem en spreekt mensen aan op hun eigen kracht. je hebt een gezonde nieuwsgierigheid naar wat mensen drijft en wat ze daarbij ervaren. je kunt goed luisteren en hebt een snel inzicht in wat zij van jou verwachten. je bent bereid om je in de leefwereld

van anderen te verplaatsen, maar ook om naar jezelf te kijken. Daarbij laat je anderen in hun waarde. je werkt samen met andere hulpverleners en instellingen en kijkt verder dan de grenzen van je eigen vak. Ben je sociaal, doortastend, flexibel en assertief, dan is de opleiding

Maatschappelijk Werk en Dienstverlening iets voor jou!

18

maatschappelijk werk en

Dienstverlening

21

nadine Langerak, afgestudeerde maatschappelijk Werk en dienstverlening

hier toepassen wat ik in guatemala heb geleerd

ik haalde zoveel voldoening en plezier uit mijn bijbaan bij een daklozen-centrum dat ik besloot daarvan mijn beroep te maken. deze opleiding past daar perfect bij. en doordat het zo praktisch is, word je goed voorbe-reid op het beroep. Zo doen we practica waarin medestudenten cliënt of hulpverlener spelen en lopen we veel stages. Om meer uit die stages te halen ben ik in het derde jaar naar een kindertehuis in guatemala gegaan. daar hield ik bij welke kinderen binnenkwamen, deed ik huisbezoeken en was ik vrijwilligerscoördinator. echt een unieke ervaring. toen ik die stage achteraf evalueerde met een supervisor, zag ik in wat ik daar geleerd heb en hoe ik dat ook hier kan toepassen. nu ben ik aan het afstuderen. ik heb gekozen voor de richting ‘geweld’. het ene deel van het afstuderen be-staat uit een project. samen met medestudenten doe ik onderzoek naar de benadering van jongeren door slachtofferhulp nederland. daarnaast schrijf ik een artikel over ontspoorde mantelzorg. hierna wil ik meer leren over de relatie tussen praktijk en beleid. hoe laat je die twee goed op elkaar aansluiten? ik ben voorlopig dus nog niet uitgestudeerd!

en kennis hebben van de sa-menleving en haar instituties en de sociale netwerken waar de cliënt op terug kan vallen.Bovenal moet je beschikken over goede communicatieve en relationele vaardigheden en tegen een stootje kunnen. Deze grote diversiteit maakt het maatschappelijk werk tot een boeiend beroep dat weliswaar nogal wat van je vraagt, maar het geeft je ook de voldoening dat je mensen echt een stap verder hebt geholpen bij het weer grip krijgen op hun eigen leven.

beROep

Mensen met een diploma Maatschappelijk Werk en Dienstverlening kun je overal tegenkomen: als algemeen maatschappelijk werker in de diverse wijken van de stad, als maatschappelijk werker in een ziekenhuis, bij een sociaal pedagogische Dienst of in de ouderenzorg, als bedrijfs-maatschappelijk werker en als werker in de sociaal juridische hulpverlening. Maar ook op meer gespecialiseerde terreinen: in de reclassering of bij de raad voor de kinderbescherming, in de verslavingshulpverlening, de jeugdhulpverlening, de daklozenopvang en de geestelijke gezondheidszorg. Met je diploma ben je in principe op elk van die terreinen inzetbaar, maar tijdens je opleiding ga je wel een bepaalde richting op door te kiezen voor een minor (specialisatie).

Verbindende rol tussen de cliënt en de sociale omgeving

Waar je als maatschappelijk werker ook werkt, steeds vervul je een verbindende rol tussen de cliënt en diens sociale omgeving. je analyseert de factoren die aanleiding zijn voor verstoringen in menselijke relaties, treft maatregelen en voorzieningen en legt contacten met allerlei soorten instanties in bijvoorbeeld de geestelijke gezondheidszorg, de rechtshulpverlening, uitkeringsinstanties en woning-corporaties. je biedt persoonlijke ondersteuning, geeft informatie en advies en bemiddelt tussen partijen. Daarbij richt je je allereerst op de individuele cliënt en stimuleer je deze om zoveel mogelijk van zijn eigen kracht gebruik te maken. Maar om deze persoon goed te kunnen helpen, moet je ook de omgevingsfactoren goed in kaart brengen


Dienstverlening

2322

OpLeIDIng


hogeschool rotterdam staat midden in een grote stad. alle facetten van je opleiding zie je dus om je heen. Bij de opleiding besteed je veel aandacht aan grootstedelijke vraagstukken als schooluitval, opvoedingsondersteuning, verslavingsproblemen en multicultureel werk. als ‘rotterdamse’ MWD’er ben je niet verlegen uitgevallen: je oefent veel in rollenspellen, waarin je je ook persoonlijk moet laten zien. Dat is in het begin wel eens eng, maar heel leerzaam.

De opleiding is opgebouwd uit twee fasen: de propedeuse van één studiejaar en de hoofdfase die uit drie studiejaren bestaat.

propedeuse

het eerste jaar is een oriën-tatie op het beroep van maatschappelijk werker. in dit jaar leer je ook de verschillen en overeenkomsten kennen tussen het maatschappelijk werk en aanverwante sociale werkvelden, zoals sociaal pedagogische hulpverlening en het sociaal cultureel werk. je oefent diverse basis-vaardigheden en doet theoretische sociaal-weten-schappelijke, methodische en praktische kennis op. in elk kwartaal werk je aan een opdracht die aansluit bij het kwartaalthema. je zoekt informatie op, houdt interviews, voert discussies en houdt een onderzoek in de praktijk van de hulpverlening. De resultaten presenteer je aan de hele groep. in dit jaar kun je kijken of de opleiding iets voor jou is en de opleiding kijkt of je geschikt bent voor het vak.

hoofdfase

na de propedeuse ga je je kennis verdiepen in de driejarige hoofdfase. in het tweede jaar ga je dieper in op de beroepsvaardigheden van het maatschappelijk werk en leer je de doelgroepen van dit beroep en hun sociale achtergronden kennen. je oefent in rollenspelen met je medestudenten en leert in het practicum planmatig

en methodisch te werken met cliënten. in het derde jaar ga je de confrontatie met de praktijk aan in een grote stage, waarbij je zowel op je stage-instelling als op school begeleid wordt. een speciale vorm van begeleiding in dit jaar is de supervisie; je leert om de diverse rollen die de maatschap-pelijk werker vervult te verbinden met je eigen persoonlijke sterke en zwakke kanten. in het vierde jaar verdiep je de inzichten die je hebt opgedaan in het stagejaar. in de eerste helft van het vierde jaar volg je een minor (specialisatie). Daarna ga je aan de slag met je afstudeeropdracht. aan het einde van dit jaar laat je in je afstudeerpresentatie zien dat je het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar bereikt hebt. je sluit de opleiding af met het getuigschrift Bachelor of social Work.

Werkvormen

omdat de meeste voltijdstudenten nog geen ervaring hebben opgedaan in het maatschappelijk werk, is de oplei-ding stapsgewijs opgebouwd, zodat je steeds verder kennis maakt met en inzicht krijgt in je toekomstige beroep. in het begin zijn de lessen nog wat schools en krijg je intensieve studiebegeleiding, in de hogere jaren wordt een steeds groter beroep gedaan op je vermogen om zelfstandig je opleiding te organiseren. De opleiding gebruikt een mix van werkvormen die elk een eigen onderwijsdoel dienen. je volgt hoorcolleges in grotere groepen om algemene theoretische kennis op te doen en je verwerkt deze kennis in kleinere werkcolleges. De praktische vaardigheden oefen je in kleine oefengroepen en practica. verder werk je geregeld in groepen van vier tot zes studenten aan een project of een opdracht. hier leer je de verwerkte kennis en de verworven vaardigheden toe te passen in de praktijk. Behalve door de vakdocenten word je begeleid door een studieloopbaan-coach bij wie je terecht kunt met vragen over je opleiding.

projecten en integrale opdrachten

omdat een maatschappelijk werker een breed werkgebied heeft, moet hij/zij steeds zijn kennis en vaardigheden uit verschillende vakken kunnen combineren. je leert dit tijdens de opleiding door samen met andere studenten aan projecten te werken of gezamenlijke opdrachten uit te voeren. De vakken en deze opdrachten horen steeds bij een thema, bijvoorbeeld verlies en opvang, arbeid en Zorg of gezin en opvoeding. vaak komt de projectopdracht direct uit het werkveld. Zo werk je in je tweede studiejaar samen met studenten van andere opleidingen aan een project van een organisatie uit de regio rijnmond. in je vierde jaar werk je met enkele studenten van je eigen opleiding aan een project van een instelling voor maatschappelijk werk.

OPBOUW PROPEDEUSE HOOFDFASE PROJECTEN

KENNISSTAGES

EXCURSIESMINORS

VERKORTVOLTIJDDEELTIJD

PRAKTIJKGESTUURD

KENNISGESTUURD

PRAKTIJKGESTUURD

KENNISGESTUURD


Dienstverlening

25

alle studenten van hogeschool rotterdam krijgen een aantal basisvakken. je leert hier bijvoorbeeld hoe je op een professionele manier een presentatie kunt geven en hoe je je correct schriftelijk moet uitdrukken. Bij MWD bestaat het basisprogramma uit vakken als communicatie, informatica, taalvaardig-heden, studievaardigheden en onderzoeksvaardigheden.

in de beroepsspecifieke vakken leer je de beroepsvaardigheden die een maatschappelijk werker nodig heeft in de omgang met zijn cliënten. in practica oefen je de verschillende fases van het hulpverleningscontact in het maatschappelijk werk. je krijgt vakken als gesprekstechnieken, hulpverleningsmethoden, onderzoek en rapportage, werken met gezinnen, groepswerk en materiële hulpverlening. Daarbij volg je ook achtergrondvakken als psychologie, sociologie, psychiatrie, geschiedenis, recht en filosofie. Deze vakken ondersteunen je bij de opleiding van het menselijk gedrag en de samenleving. Bovendien ontwikkel je met behulp van deze vakken je beroepsvisie en je beroepshouding.

KENNISGESTUURD

mInORS

STUDENTGESTUURD

in de eerste helft van het vierde jaar volg je een minor. een minor is een programma dat je de mogelijkheid biedt om je te specialiseren in een bepaalde richting. je kunt je in de minor verdiepen in bepaalde doelgroepen of bepaalde vormen van hulp- of dienstverlening, maar je kunt ook over de grenzen van je eigen vak kijken door beroepsover-stijgende thema’s samen met andere studenten van andere opleidingen te bestuderen. Minors die direct aansluiten bij MWD zijn bijvoorbeeld geweld, de jeugdprofessional in een complexe samenleving, begeleidingskunde of recht en hulpverlening. Maar het is natuurlijk ook uitdagend om een minor te kiezen die ingaat op thema’s die nauw verwant zijn aan het Maatschappelijk Werk, zoals agoog in de ggZ, topvoeden (over pedagogische ondersteuning) of zelfs media en cultuur. verdieping of verbreding van je inzichten in het sociale werk horen dus beide tot de mogelijkheden in het minoronderwijs.

honoursprogramma



rotterdam is de meest complexe stad van nederland om in op te groeien. er is veel jeugd, maar ook met een laag gemiddeld opleidingsniveau. hoe kunnen we de kansen voor de jeugd vergroten? in het innovation lab ‘talent in uitvoering’ wordt gezocht naar innovatieve manieren om met dit complexe vraagstuk om te gaan. Dit vraagt om een multidisciplinaire aanpak. Daarom werken aankomende leraren (po, vo en mbo), pedagogen, jongerenwerkers, schoolmaatschappelijk werkers, jeugdverpleegkundigen, groepsleiders en misschien wel bouwkundigen of vrijetijds-managers hierin met elkaar samen. ook wordt intensief samengewerkt met bewoners en professionals in diverse wijken in rotterdam waar innovatieve praktijken worden vormgegeven. Dit innovation lab is geschikt voor studenten die van de gebaande paden gaan en naar nieuwe, speelse en creatieve oplossingen willen zoeken. als je verder kunt kijken dan je eigen neus en opleiding lang is, durft te experimenteren en wilt leren nieuwe dingen te creëren op hoog niveau is het misschien iets voor jou. vanuit verschil-lende minors is het mogelijk aan dit innovation lab deel te nemen. succesvolle deelname aan het innovation lab leidt tot het certificaat ‘innovatieve professional’.

24



Dienstverlening


je kunt ervoor kiezen je verder te ontwikkelen tot excellente professional. Dat betekent dat je, naast deelname aan het innovation lab, ook delen van het opleidingsgebonden programma (denk aan stage, afstudeerproject, opdrachten m.b.t. beleid en internationalisering) op een hoger plan tilt. Behalve aan de competenties van je eigen opleiding werk je hiermee ook aan competenties op excellent niveau. je ontwikkelt je tot een excellente innovator, verkenner, teamspeler, lerende en kennisproducent. je laat zien dat je in samenwerking met anderen in staat bent nieuwe kennis te creëren die praktisch toepasbaar is in de beroeps-praktijk. je bent niet bang een publicatie of presentatie te verzorgen over de resultaten van je afstudeeropdracht. je neemt deel aan een leerwerkgemeenschap onder verantwoordelijkheid van de kenniscentra Versterking beroepsonderwijs en Opgroeien in de Stad. je afstudeer-opdracht sluit aan bij de thema’s waar deze kenniscentra zich mee bezig houden. voor studenten die aan dit traject willen deelnemen vindt een selectie plaats. als je hieraan wilt deelnemen, schrijf je een motivatiebrief en bewijs je je geschiktheid in je portfolio. succesvolle deelname aan het totale honoursprogramma leidt tot een honours degree als aantekening op je diploma. een pré op je cv!

27

STuDIeROuTeS

VOLTIJD

De voltijdopleiding is een vierjarige dagopleiding, speciaal geschikt voor havo-, vwo- en mbo-niveau 4-gediplomeerden. stages vormen een belangrijk onderdeel van de opleiding.

VeRkORT

voor mbo-niveau 4-gediplo-meerden met een verwante opleiding (niet langer dan zes jaar geleden behaald) bestaat de mogelijk heid om de opleiding een jaar te verkorten. als je dat wilt, kun je in aanmerking komen voor een studieverkorting van een jaar. De haalbaarheid van een studieverkorting wordt met je bekeken in een startge-sprek. je stroomt vervolgens in het eerste kwartaal - het brugkwartaal - van de hbo-opleiding in en volgt een aangepast programma. aan het einde van het brugkwar-taal wordt beoordeeld of je in aanmerking komt voor deze verkorting. afhankelijk van je studieresultaten in het brugkwartaal volg je het driejarig dan wel het vierjarig traject. Met een verwante mbo-opleiding niveau 4 kun je natuurlijk ook de reguliere route van vier jaar volgen. studenten met een niet-ver-wante mbo-opleiding niveau 4 volgen altijd het gehele vierjarige studieprogramma. afdeling studievoorlichting & aansluiting kan je hierover verder informeren. ORT

DeeLTIJD

De vierjarige deeltijdroute is voor mensen die in het eerste jaar minimaal 14 uur betaald of onbetaald werk hebben binnen het brede sociaal agogisch domein en vanaf het tweede studiejaar 16 uur per week betaald of onbetaald werk hebben binnen het maatschappelijk werk. De opleiding bepaalt of het werk voldoet aan de gestelde eisen. De deeltijdstudent volgt tijdens de opleiding op twee dagdelen lessen op de hogeschool. De werkeisen die gelden voor het eerste, propedeutische jaar, zijn inhoudelijk anders dan de eisen die vanaf het tweede jaar gelden. tijdens het intakegesprek dat volgt op je aanmelding, worden hier afspraken over gemaakt. Meer informatie over de deeltijdopleiding vind je in de speciale deeltijdbrochure die je kunt aanvragen bij afdeling studievoorlichting & aansluiting.


DienstverleningkeuZeVakken

hogeschool rotterdam vindt het belangrijk dat je de mogelijk-heid krijgt om een deel van je opleiding zelf in te vullen. in de eerste twee jaar van je opleiding haal je studiepunten door het volgen van keuzevakken. je kunt daarbij kiezen uit zo’n 300 hogeschoolbrede keuzevakken, aangeboden door de verschillende opleidingen van hogeschool rotterdam. je krijgt de kans om over de grenzen van je eigen opleiding heen te kijken maar ook om invulling te geven aan je speci-fieke leerbehoeften. Denk daarbij aan het keuzevak de kleur-rijke samenleving. of leer een moderne vreemde taal, zoals spaans. andere voorbeelden zijn vrijwilligerswerk voor rotterdammers, effectieve verslavingspreventie of neuro linguïstisch programmeren. Daarnaast moet je soms de keuzevakkenruimte gebruiken om kennis bij te spijkeren, bijvoorbeeld op het gebied van de nederlandse taal, engels of wiskunde. het kan allemaal!

STUDENTGESTUURD

STage/afSTuDeRen

ter aanvulling op het studie-programma op school en de praktijkervaring in de projecten, is het opdoen van praktijkervaring via stages natuurlijk een must voor je beroepsvoorbereiding. in het eerste jaar doe je vrij-willigerswerk om te proeven aan het sociale werk. in het tweede jaar loop je een korte verkennende stage om de doel groepen van het beroep te leren kennen. in het derde jaar ga je de echte confrontatie met de beroepspraktijk aan tijdens de grote stage. Deze stage duurt tien maanden, en je bent er zo’n 28 uur per week mee bezig. je wordt daarin zorgvuldig begeleid, zowel binnen de instelling als vanuit school. in het vierde jaar blijf je contact houden met deze stage-instelling, wanneer dat voor je afstudeer-project nodig is. en menig student houdt dit contact nog langer aan, want je vindt je eerste betaalde baan vaak bij deze instelling.

PRAKTIJKGESTUURD

28

Kenniscentra

hogeschool rotterdam heeft negen kenniscentra. in deze kenniscentra werken docenten en studenten van diverse opleidingen en professionals uit de beroepspraktijk samen om zich te verdiepen in vraagstukken die om een multidis-ciplinaire aanpak vragen. in de kenniscentra wordt kennis gedeeld, onderzoek uitgevoerd en ervaring opgedaan die maatschappelijk relevant is en in de praktijk wordt toe gepast. MWD-studenten krijgen tijdens hun opleiding onder andere te maken met het kenniscentrum opgroeien in de stad, dat zich bezighoudt met grootstedelijke jeugdproblematiek. via dit kenniscentrum kun je deelnemen aan projecten.

competenties

De opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening van hogeschool rotterdam is nauw verbonden met de dagelijkse praktijk. De opleiding biedt je precies datgene wat je daar-voor nodig hebt. je leert de juiste acties te ondernemen op het juiste moment. in het eerste en tweede jaar krijg je heel veel knowhow aangereikt, ook over jezelf. Wat maakt je een goede maatschappelijk werker? je beschikt niet alleen over vakkennis, maar je leert ook een eigen visie op het beroep te ontwikkelen, gebaseerd op jouw ethische, filosofische of religieuze uitgangspunten. Daarvoor moet je jezelf leren kennen. aan het einde van je tweede jaar ken je je sterkere en zwakkere kanten al beter en na het derde jaar, met de grote stage, weet je in welke richting je je kennis verder wilt toespitsen. je krijgt daarvoor de ruimte in je minor. Daarin kun je je kennis verdiepen (specialiseren) of verbreden. of je kunt je voorbereiden op een soepele doorstroming naar een masteropleiding bij een universiteit of hogeschool rotterdam.

studieloopbaancoaching

naast de vakinhoudelijke programma’s is er in elk leerjaar een onderdeel studiebegeleiding. samen met je studie-loopbaancoach bewaak je de voortgang van je opleiding en bespreek je problemen die zich daar in voordoen. je krijgt advies en ondersteuning bij je keuze van de stage, keuze-vakken, de minor en je krijgt informatie die van belang is om achterstanden in te lopen en je eigen weg te vinden in je opleiding.

meeR InfORmaTIe

startgesprek

als je je aangemeld hebt voor de opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening krijg je een uitnodiging voor het startgesprek. samen met een ervaren docent kijk je daarbij of je verwachtingen ten aanzien van de opleiding realistisch zijn. Daarnaast kijk en bespreek je welke vakken moeilijk voor je zijn. je kunt het advies krijgen om een week voor het begin van de introductieweek je kennis op te frissen in de summer-school.

titel

een afgeronde opleiding Maatschappelijk Werk en Dienst-verlening van hogeschool rotterdam geeft recht op de internationaal erkende titel Bachelor of social Work. achter je naam mag je de titel B sW voeren.


Wil je wel de kant van gedrag en Maatschappij op, maar weet je nog niet precies welke opleiding je het meest zal liggen, dan kun je de oriënterende propedeuse gedrag en Maatschappij (opgM) volgen. in dit propedeusejaar maak je kennis met culturele en Maatschappelijke vorming, sociaal pedagogische hulpverlening, pedagogiek en Maatschappelijk Werk en Dienstverlening. na een half jaar maak je een voorlopige, en na een jaar een definitieve keuze. Zo verlies je geen kostbare studiejaren. Daarna ga je door met het tweede jaar van de gekozen richting. kijk voor meer informatie op p. 54 van deze brochure.


er zijn voor studenten Maatschappelijk Werk en Dienst verlening verschil-lende mogelijkheden voor opleiding en/of stage in het buitenland. er bestaat altijd de mogelijkheid om stage te lopen in een land van jouw keuze. veel studenten zijn je al voorgegaan met een stage in onder andere amerika, groot-Brittannië, Duitsland, suriname of curaçao.

Bezig met weten regelgeving tijdens sociale opleiding

ik was enthousiast over maatschappelijk werk omdat je daarbij één op één te maken hebt met een cliënt. gaandeweg ontdekte ik dat het ook een hele brede opleiding is, je krijgt ook vakken als psychologie en recht. Vooral dat laatste spreekt me aan, daarom heb ik ook de minor sociaal juridische dienstverlening gevolgd, over sociaal-juridische aspecten. Zo heb ik veel geleerd over wetten als de WmO en de aWBZ waar cliënten vaak vragen over kunnen hebben. als maatschappelijk dienstverlener weet je hoe procedures lopen en kun je hen de weg wijzen. Bijvoorbeeld als mensen een huur-probleem hebben en een bezwaarschrift in willen dienen maar niet weten hoe dat moet. momenteel ben ik bezig met afstuderen. ik schrijf onder meer een artikel over eenzaam-heid onder ouderen. misschien wil ik die kant ook wel op. maar het lijkt me goed om eerst als algemeen maatschappelijk werker aan de slag te gaan. Voor een goede basis en kennis van de verschillende hulpvragen die je tegen kunt komen. de opleiding zorgt ervoor dat je aan de slag kan in een heel breed werkveld. als je eenmaal aan het werk bent, geven instellingen je de kans voor verdere specialisatie.

mirjam van der heide, vierdejaars student maatschappelijk Werk en dienstverlening



Wat betekent opvoeden? Welke invloed heb je op het gedrag van kinderen en opvoeders? hoe ontwikkelt

een kind zich? hoe kun je ouders en medeopvoeders steunen bij het opvoeden en begeleiden van kinderen? als pedagoog begeleidt en ondersteun je jeugd, opvoe-ders en medeopvoeders bij het versterken van opvoedre-laties met het oog op optimale ontwikkelingskansen voor de jeugd. Dus niet alleen de begeleiding van jeugd is jouw werkterrein, ook het ondersteunen van volwassenen

die kinderen en jongeren opvoeden heeft je aandacht. Bij pedagogiek leer je over tal van werkterreinen en doe je een breed scala aan ervaringen op. het is een opleiding met een rotterdams accent. het opgroeien van jeugd in een grote stad krijgt veel aandacht.

30

pedagogiek

33

maaike annega, afgestudeerde pedagogiek

gezinnen verder helpen geeft voldoening

Op de pabo ontdekte ik dat ik graag wilde werken met kinderen die extra aandacht nodig hebben. daarom heb ik de switch gemaakt naar pedagogiek. die opleiding werd interessanter naarmate ik verder kwam. Omdat ik graag aan de slag wilde als ambulant pedagogisch gezinsbegeleider heb ik gekozen voor de minor opvoeden. inmiddels, bijna een jaar na mijn afstuderen, werk ik als pedagogisch gezinsbegeleider. ik kom thuis bij gezinnen die te maken hebben met enkel- of meervoudige problematiek. denk aan moeilijk opvoedbare kinderen en/of mishandeling. Zij krijgen verplicht of vrijwillig hulp; dat maakt natuurlijk veel uit voor de stemming die er heerst. met het gezin stel ik een werkplan op en samen bedenken we hoe de doelen bereikt kunnen worden. met spelletjes bijvoorbeeld of juist met gesprekken. en of het hele gezin daarbij betrokken moet zijn of maar één persoon. soms moet je best even slikken omdat je met grote problemen te maken krijgt. maar als je ziet dat je mensen verder helpt en zij hun leven zelf weer kunnen oppakken, geeft dat veel voldoening.

4. jeugdzorg en gehandicaptenzorg

als opvoedspanning hoog oploopt, zijn pedagogen actief in de directe begeleiding van kinderen/jeugdigen in jeugd- of gehandicaptenzorg. pedagogen kunnen terecht als ambulant begeleider van mensen met een beperking, als gezinscoach, onderzoeker in de niet-vrijwillige hulp-verlening (bijv. de raad voor de kinderbescherming) of zijn werkzaam in de pleegzorg of de jeugdvoogdij.

5. jeugdbeleid

als pedagoog kun je ook werkzaam zijn op het gebied van beleidsontwikkeling. hierbij gaat het om ontwik-keling van beleidsdoelen en instrumenten om deze doelen te realiseren of om het ontwikkelen van beleidsadviezen. voorbeelden hiervan zijn kwaliteitsmede werker jeugdbeleid, beleidsmede-werker bij een instelling of overheidsdienst zoals gg&D, dienst jeugd, onderwijs en samenleving of proces-begeleider van samenwer-kingsverbanden.

beROep

afgestudeerden van de opleiding pedagogiek zijn op vijf terreinen werkzaam:

1. Kinderopvang en buitenschoolse opvang

Werken in de kinderopvang en buitenschoolse opvang met kinderen die in moeilijke situaties opgroeien, is hard nodig. als pedagoog meedenken over de aanpak en de manier van werken met deze kinderen en hoe hun ouders hierbij te betrekken, is van groot belang. het vormgeven van pedagogisch beleid, kinderparticipatie en deskundig-heidsbevordering van pedagogische medewerkers is een belangrijke taak. pedagogen versterken ook ondersteunings-organisaties en de stedelijke of regionale koepelorganisaties voor kinderopvang. Zij zijn de professionals die de samenwerking tussen gemeenten, welzijnsorganisaties en onderwijs op gang houden.

2. rondom het onderwijs

in het onderwijs zijn verschillende ontwikkelingen gaande. pedagogen kunnen zich bezighouden met ontwikkelings-stimulering in projecten voor voor- en vroegschoolse educatie (2 tot 6 jaar). ook in brede scholen zijn pedagogen actief op het terrein van de sociaal-emotionele ontwikkeling (trainingen op het gebied van sociale vaardigheden of faal-angst), de invulling van dagarrangementen, leerlingzorg en preventie van schooluitval. pedagogen zijn hier werkzaam in de begeleiding om jongeren binnen boord te houden.

3. Opvoedingsondersteuning

Dit is het terrein van preventie, voorlichting, advisering en ondersteuning. in toenemende mate kunnen ouders terecht bij pedagogische spreekuren (opvoedbureaus, centra voor jeugd en gezin), oudercursussen en uiteenlopende projecten voor ontwikkelingsstimulering of lichte pedagogische hulp. het gaat hier om opvoedingsadviezen aan ouders waarbij sprake is van ‘lichte’ opvoedingsvragen of problemen. ook intensievere vormen van opvoedingsondersteuning leer je kennen in de opleiding.

peDagogiek

3534


propedeuse

in het eerste jaar staan kennis making en introductie centraal. je maakt kennis met het beroep van pedagoog en met de opleiding en je oriënteert je tijdens een stage bij een instelling. je maakt ook kennis met meerdere werkvormen zoals hoorcolleges, werkcolleges en individuele begeleiding. andersom maakt de oplei-ding kennis met jou: ben je geschikt voor het beroep, ben je in staat om te reflecteren op je eigen gedrag?

hoofdfase

in het tweede jaar staat ‘het versterken van de opvoedrelatie’ centraal. leer je in het eerste jaar vooral basiskennis en -vaardigheden, in het tweede jaar ligt de nadruk op de op-voedrelatie. Wat moet een pedagoog weten en doen om de opvoedrelatie van het kind met (professionele) opvoeders te versterken en/of verbeteren?

om dat nog beter te leren is er één dagdeel per week een stage waarin je de praktijk (en jezelf) leert kennen.in het derde en vierde jaar bestaat de helft van de opleiding uit een stage. in de stageperiode leer je het vak van pedagoog onder de knie te krijgen. ook kies je in het derde jaar een minor (specialisatie) waarmee je in de eerste helft van het vierde jaar aan de slag gaat. in de tweede helft van het vierde jaar werk je aan een eindopdracht die je krijgt uit het werkveld. je wordt dan geacht een product te maken voor de praktijk. Dat is je afstudeerwerkstuk.

Werkvormen

vanaf je eerste studiejaar krijg je te maken met een variatie aan werkvormen: ‘gewone’ hoorcolleges en werkgroepen, maar ook practica om je vaardigheden te oefenen en projecten probleemgestuurd onderwijs. leren in en met de praktijk vinden wij belangrijk. er is een duidelijke afwisse-ling van leren in de praktijk en leren op school. De stage is een belangrijk onderdeel van de opleiding om praktijkerva-ring op te doen. naarmate de opleiding vordert neemt het aantal stage-uren toe. een ander belangrijk onderdeel van de opleiding is dat je zelfstandig keuzes leert maken. je kunt voor een deel je eigen opleiding inrichten. Zo maak je een keuze voor de stageplaatsen waar je wilt werken, kies je voor een minor (specialisatie) en voor keuzevakken. je krijgt in het onderdeel studieloopbaancoaching individuele studiebegeleiding bij het maken van keuzes. tijdens het onderdeel studieloopbaancoaching maak je deze welover-wogen keuzes.

OpLeIDIng

De rotterdamse opleiding pedagogiek kiest voor de breedte. Dat betekent: een bewuste keuze voor brede inzetbaarheid boven een opleiding die je voor een specifieke functie klaarstoomt. hogeschool rotterdam biedt je een praktijkgerichte opleiding. al vanaf je eerste jaar maak je door werkbezoeken, gastcolleges en stages kennis met de werkterreinen van de pedagoog.

het beroepsveld zit met zijn neus bovenop de opleiding en dat zorgt voor een uitwisseling van praktijk en leersituatie. Die uitwisseling maakt de opleiding bovendien actueel.

OPBOUW PROPEDEUSE HOOFDFASE PROJECTEN

KENNISSTAGES

EXCURSIESMINORS

VERKORTVOLTIJDDEELTIJD

PRAKTIJKGESTUURD

KENNISGESTUURD

STUDENTGESTUURD

PRAKTIJKGESTUURD

peDagogiek

37

mInORS

het merendeel van de opleiding bestaat uit de beroeps-specifieke programma’s, waarin bijvoorbeeld de ontwik-keling en opvoeding van jongeren aan de orde komen, leer- en gedragsproblemen en de wijze waarop je daar-mee kunt omgaan. ook stages en projecten vallen onder beroeps specifieke programma’s.Binnen het kader van deze op het beroep gerichte programma onderdelen wordt ook veel aandacht besteed aan algemene beroepsvaardigheden. het gaat om vaardig-heden als communicatieve vaardigheden en organisatie, management en beleid. tot het basisprogramma behoort een gezamenlijk project dat je in je tweede studiejaar uitvoert samen met studenten van andere opleidingen, in opdracht van een organisatie uit de regio rijnmond.

STUDENTGESTUURD

peDagogiek

36

geRICHT Op De beROepSpRakTIJk

in het vierde jaar volg je een minor. hiermee kun je je kennis en inzichten op een specifiek onderwerp ver breden of verdiepen. Beroepsspecifieke minors voor de opleiding pedagogiek zijn onder meer: psycho diagnostiek en peda-gogisch handelen, topvoeden, en geweld. er bestaat de mogelijkheid een minor van een andere opleiding te kiezen.

honoursprogramma



rotterdam is de meest complexe stad van nederland om in op te groeien. er is veel jeugd, maar ook met een laag gemiddeld opleidingsniveau. hoe kunnen we de kansen voor de jeugd vergroten? in het innovation lab ‘talent in uitvoering’ wordt gezocht naar innovatieve manieren om met dit complexe vraagstuk om te gaan. Dit vraagt om een multidisciplinaire aanpak. Daarom werken aankomende leraren (po, vo en mbo), pedagogen, jongerenwerkers, schoolmaatschappelijk werkers, jeugdverpleegkundigen, groepsleiders en misschien wel bouwkundigen of vrijetijds-managers hierin met elkaar samen. ook wordt intensief samengewerkt met bewoners en professionals in diverse wijken in rotterdam waar innovatieve praktijken worden

vormgegeven. Dit innovation lab is geschikt voor studenten die van de gebaande paden gaan en naar nieuwe, speelse en creatieve oplossingen willen zoeken. als je verder kunt kijken dan je eigen neus en opleiding lang is, durft te experimenteren en wilt leren nieuwe dingen te creëren op hoog niveau is het misschien iets voor jou. vanuit verschil-lende minors is het mogelijk aan dit innovation lab deel te nemen. succesvolle deelname aan het innovation lab leidt tot het certificaat ‘innovatieve professional’.


je kunt ervoor kiezen je verder te ontwikkelen tot excel-lente professional. Dat betekent dat je, naast deelname aan het innovation lab, ook delen van het opleidingsgebonden programma (denk aan stage, afstudeerproject, opdrachten m.b.t. beleid en internationalisering) op een hoger plan tilt. Behalve aan de competenties van je eigen opleiding werk je hiermee ook aan competenties op excellent niveau. je ontwikkelt je tot een excellente innovator, verkenner, team-speler, lerende en kennisproducent. je laat zien dat je in samenwerking met anderen in staat bent nieuwe kennis te creëren die praktisch toepasbaar is in de beroepspraktijk. je bent niet bang een publicatie of presentatie te ver-zorgen over de resultaten van je afstudeeropdracht. je neemt deel aan een leerwerkgemeenschap onder verantwoordelijkheid van de kenniscentra Versterking beroepsonderwijs en Opgroeien in de Stad. je afstudeer-opdracht sluit aan bij de thema’s waar deze kenniscentra zich mee bezig houden. voor studenten die aan dit traject willen deelnemen vindt een selectie plaats. als je hieraan wilt deelnemen, schrijf je een motivatiebrief en bewijs je je geschiktheid in je portfolio. succesvolle deelname aan het totale honoursprogramma leidt tot een honours degree als aantekening op je diploma. een pré op je cv!

39

STuDIeROuTeS

VOLTIJD

De voltijdopleiding is een vierjarige dagopleiding, speciaal geschikt voor havo-, vwo- en mbo-niveau 4-gediplomeerden.

VeRkORT

voor mbo-niveau 4-gediplo-meerden met een verwante opleiding (niet langer dan zes jaar geleden behaald) bestaat de mogelijkheid om de opleiding een jaar te verkorten. als je dat wilt, kun je in aanmerking komen voor een studieverkorting van een jaar. De haalbaarheid van een studieverkorting wordt met je bekeken in een startge-sprek. je stroomt vervolgens in het eerste kwartaal - het brugkwartaal - van de hbo-opleiding in en volgt een aangepast programma. aan het einde van het brugkwar-taal wordt beoordeeld of je in aanmerking komt voor deze verkorting. afhankelijk van je studieresultaten in het brugkwartaal volg je het driejarig dan wel het vierjarig traject. Met een verwante mbo-opleiding niveau 4 kun je natuurlijk ook de reguliere route van vier jaar volgen. studenten met een niet-ver-wante mbo-opleiding niveau 4 volgen altijd het gehele vierjarige studieprogramma. afdeling studievoorlichting & aansluiting kan je hierover verder informeren.

DeeLTIJD

als je de opleiding met een baan en/of gezin wilt combineren, kun je kiezen voor de deeltijdopleiding. Deze vierjarige route is bedoeld voor mensen die in het eerste studiejaar minimaal 14 uur betaald of onbetaald werk hebben binnen één van de pedagogische werkdomeinen. vanaf het tweede studiejaar dien je 16 uur per week betaald of onbetaald werk te hebben. De opleiding dient de werkplek goed te keuren. er is sprake van onderwijs waarbij studeren en werken samengaan. vraag bij afdeling studievoorlichting & aansluiting de speciale deeltijdbrochure aan.

keuZeVakken

hogeschool rotterdam vindt het belangrijk dat je de moge-lijkheid krijgt om een deel van je opleiding zelf in te vullen. in de eerste twee jaar van je opleiding haal je een aantal van je studiepunten door het volgen van keuzevakken. je kunt daarbij kiezen uit zo’n 300 keuzevakken, aangeboden door de verschillende opleidingen van hogeschool rot-terdam. je krijgt de kans om over de grenzen van je eigen opleiding heen te kijken maar ook om invulling te geven aan je specifieke leerbehoeften. voorbeelden van keuzevakken zijn: jeugd in meervoud, spaans, omgaan met schokkende gebeurtenissen, de kleurrijke samenleving, vraaggericht opvoeden en brede school. Daarnaast moet je de keuze-vakkenruimte soms gebruiken om kennis bij te spijkeren, bijvoorbeeld op het gebied van de nederlandse taal, engels of wiskunde. het kan allemaal!

STUDENTGESTUURD

peDagogiek

stages lopen als een rode draad door de opleiding heen en komen in steeds com-plexere vorm terug. in het eerste jaar doe je je eerste praktijkervaring op door je te oriënteren binnen een instelling op het beroep en de doelgroepen.het karakter van de stage in het tweede jaar is het oefe-nen van het uitvoeren van beroepstaken en het leren werken met de doelgroepen. studenten doen dit in de vorm van een lintstage: de stage wordt gespreid over een heel studiejaar (gemiddeld 5 uur per week) en vooral in projecten in de grote stad uitgevoerd.

het derde studiejaar kent de meest intensieve stage, waarbij je een jaar lang 3,5 dag per week stage loopt. hoofddoel van deze stage is het methodisch leren werken in de praktijk. je maakt het beroep in al zijn complexiteit eigen en leert te werken in een arbeids organisatie.

PRAKTIJKGESTUURD

STage/afSTuDeRen

aSSOCIaTe DegRee

in september 2011* start het associate Degree-programma pedagogisch-educatief Medewerker. je kunt in twee jaar het aD-diploma halen en eventueel daarna instro-men in het derde jaar van de hbo-opleiding pedagogiek.

kijk voor meer informatie op hogeschoolrot-terdam.nl of neem contact op met afdeling studievoorlichting & aansluiting.

* onder voorbehoud van goedkeuring door de overheid

40

meeR InfORmaTIeWat maakt pedagogiek studeren bij hogeschool rotterdam anders?

jeugd- en jongerenbeleid is een hot item. Met name de vier speerpunten van het jeugdbeleid van de stad rotterdam, opvoedingsondersteuning, jeugdoverlast, voorkomen en bestrijden van jeugdwerkloosheid en voeding en beweging, worden nauwlettend gevolgd. vernieuwende, innoverende oplossingen voor deze problematiek bedenken, is van groot belang gedurende je opleiding. Dat kun je niet zonder te zorgen voor je persoonlijke ontwikkeling. tijdens je opleiding merk je dat er aandacht is voor jouw leerstijl en je leer-proces, je toenemende zelfstandigheid en het koppelen van wat je hebt geleerd aan de praktijk. Zo leer je je talenten kennen en ontwikkelen. Maar hoe zelfstandig je ook bent, je staat er niet alleen voor. studieloopbaancoaching krijg je door de vier jaren heen. je coach ondersteunt je, denkt met je mee en stelt die vragen die je aan het denken zetten om keuzes te maken tijdens je opleiding over bijvoorbeeld het volgen van keuzevakken, het kiezen van een stageplek, etc. De studieloopbaancoaching is het meest intensief in de eerste twee jaar. je studieloopbaancoach en docenten zijn er om je met raad en daad terzijde te staan. studiegenoten kunnen belangrijk voor je worden zodat je niet alleen op school voor elkaar klaar staat, maar ook daarbuiten een persoonlijk netwerk vormt.

Kenniscentrum

in een kenniscentrum verdiepen docenten en studenten van diverse opleidingen en professionals uit de beroeps-praktijk zich in actuele vraagstukken. Zij delen onder leiding van een lector kennis, voeren onderzoek uit en organiseren bijeenkomsten. Dit levert weer nieuwe inzichten op die maatschappelijk relevant zijn en in de praktijk worden toegepast. studenten van de opleiding pedagogiek kunnen deelnemen aan projecten van het kenniscentrum opgroeien in de stad, dat zich bezighoudt met grootstedelijke jeugd-problematiek. via dit kenniscentrum kun je deelnemen aan projecten of je kunt er je afstudeeropdracht doen.

startgesprek

als je je aangemeld hebt voor de opleiding pedagogiek ont vang je een uitnodiging voor het start gesprek. samen met een ervaren docent kijk je daarbij of je verwach tingen ten aanzien van de opleiding realistisch zijn. Daarnaast kijk en bespreek je welke vakken moeilijk voor je kunnen zijn. je kunt het advies krijgen om een week voor het begin van de introductieweek je voorkennis op te frissen in de summerschool.

titel

een afgeronde opleiding pedagogiek van hogeschool rotterdam geeft recht op de internationaal erkende titel Bachelor of social Work. achter je naam mag je de titel B sW voeren.

Oriënterende propedeusegedrag en maatschappij

Wil je wel de kant van gedrag en Maatschappij op, maar weet je nog niet precies welke opleiding je het meest zal liggen, dan kun je de oriënterende propedeuse gedrag en Maatschappij (opgM) volgen. in dit propedeusejaar maak je kennis met culturele en Maatschappelijke vorming, sociaal pedagogische hulpverlening, pedagogiek en Maatschappelijk Werk en Dienstverlening. na een half jaar maak je een voorlopige, en na een jaar een definitieve keuze. Daarna ga je door met het tweede jaar van de gekozen richting. Zonder verlies van kostbare studiejaren. kijk voor meer informatie op p. 54 van deze brochure.


Bij pedagogiek kijk je niet alleen over de grenzen van je eigen vakgebied, maar je kunt ook over de grenzen van je eigen land kijken. Binnen het gehele onderwijstraject kom je internationale projecten tegen, maak je gebruik van internationale literatuur en is internationale student- uit wisseling mogelijk.

als eerste denk je bij internationaal waarschijnlijk aan een internationale stage. Dat is de meest voor de hand liggende keuze als je echt wat internationaals aan den lijve wilt ondervinden en voor langere duur in het buitenland wilt verblijven. ook kun je studeren in het buitenland. Dat is mogelijk door de contacten die het instituut voor sociale opleidingen heeft opgebouwd met hogescholen en univer-siteiten in het buitenland.

is onderwijs in een vreemde taal een te groot struikelblok voor je, denk dan eens aan studeren in vlaanderen bij de hogeschool gent, waar een studieprogramma wordt aangeboden dat vergelijkbaar is met dat van hogeschool rotterdam.

Wil je wel wat internationaals, maar niet naar het buiten-land, probeer dan een stageplaats met veel internationale elementen: bijvoorbeeld bij een organisatie die actief is op het gebied van culturele (kennis)uitwisselingen of onder-deel is van een overkoepelende internationale organisatie, zoals amnesty international, cordaid of greenpeace.

verder liggen er ook kansen om een internationale invulling te geven aan bepaalde opdrachten vanuit je opleiding. kennisname van internationale praktijken en methodieken is in verschillende modulen opgenomen. je komt zo in contact met verschillende culturele achtergronden en in-ternationale welzijnsinstellingen. je verzorgt bijvoorbeeld een culturele activiteit in de buitenschoolse opvang van een brede school en bij het studieonderdeel pMg kun je een internationaal gerichte projectopdracht doen. en wat te denken van een internationaal gerichte publicatie zoals je afstudeerproject, scriptie, paper of artikel? een andere optie is om een internationale minor te kiezen zoals de minor international aid and Development. niet alleen is de minor engelstalig, ook loop je vier tot zes weken in de zomervakantie stage in het buitenland. Deze minor geeft je de kans om goed zicht te krijgen op de internationale arbeidsmarkt die voor je open ligt.

tot slot neemt de opleiding pedagogiek deel aan internatio-nale projecten in de vorm van studie-uitwisselingen en zijn in het kader van enkele minors excursies naar het buitenland georganiseerd waaronder uitwisselingen met tsjechië en België. kortom, genoeg mogelijkheden om je opleiding op een internationaal niveau te tillen.

Waarom pedagogiek?

ik heb het onderwijs altijd interessant gevonden, maar wilde niet zelf voor de klas staan. pedagogiek was de oplossing. door me te richten op de opvoeding van kinderen kon ik bij organisaties terecht komen die achter de schermen van het onderwijs werken. toen ik student werd, waren we de tweede lichting. alles was dus nieuw. Uiteindelijk hebben studenten zoals ik, die zelf veel tijd en moeite hebben gestoken in de opleiding, het als een leuke tijd ervaren. een opleiding waar op een brede manier alles rondom de opvoeding van het kind werd aangeboden. heel prettig was de betrokkenheid van de praktijk bij de lessen. de docenten die zowel in de praktijk werkten en daarnaast aan ons lesgaven. daar leerde je het meeste van!

rozemarijn ’t hart, afgestudeerde pedagogiek

peDagogiek



als sociaal pedagogisch hulpverlener ondersteun je mensen van alle leeftijden die zijn vastgelopen in hun ontwikkeling of in hun dagelijks functioneren. Dit kan bijvoorbeeld zijn als gevolg van een handicap, psychische stoornis, ziekte, verslaving, ouderdom, relatie-, gezins- of ontwikkelingsproblemen. samen met je collega’s

geef je zo goed mogelijk antwoord op de hulpvraag van de cliënten. je vervult de spilfunctie in de begeleiding van cliënten en je biedt opvang, structuur en veiligheid. De begeleiding vindt meestal plaats binnen de leefsituatie van de cliënt of een vervangende leefsituatie. Zo zorg je voor verdere groei naar zelfstandigheid of het in

stand houden van zelfredzaamheid. De hulpverlening kan in een vrijwillig maar ook in verplicht, justitieel kader plaatsvinden en daardoor ook gericht zijn op bescherming van de cliënt en/of de omgeving.

42

Sociaal pedagogische Hulpverlening

45

roxan nederlof, vierdejaars studente sociaal pedagogische hulpverlening

Basisprogramma waarin je je eigen accenten legt

ik dacht al dat ik met mensen met een verstandelijke beperking wilde werken, maar na de vrijwilligersstage tijdens het eerste jaar wist ik het zeker. deze stage in het eerste jaar is bedoeld om kennis te maken met één of meerdere doelgroepen. dat kunnen verslaafden, jongeren of psychiatrische patiënten zijn, maar ook verstandelijk gehandicapten. de opleiding bestaat uit een basisaanbod van kennis waarbij je zelf accenten kunt leggen. Bij een vak over psychologie bijvoorbeeld, kun je een casus analyseren over de doelgroep die jij interessant vindt. als je precies weet wat je wilt, kun je je eigen route volgen. Weet je het niet, dan pik je overal wat van mee. Vooral tijdens de stages en de minor leer je veel over het onderwerp dat je zelf selecteert. inmiddels ben ik bezig met mijn afstudeerproject. ik ontwikkel een steun- of ontmoetingspunt in een woon-complex voor verstandelijk gehandicapten en volwassenen met psychia-trische problematiek. daarvoor zoek ik onder meer uit welke behoeften er zijn omtrent de voorzieningen van zo’n punt, wat mogelijk is en hoe andere organisaties zoiets doen. de uitkomsten hiervan worden opgeno-men in het beleid van de stichting. en ik zal met eigen ogen zien hoe het steunpunt bevalt, want ik zal hier waarschijnlijk blijven werken.

beROep

sociaal pedagogisch hulp-verleners werken bijvoor-beeld als groepsleider, pedagogisch medewerker, gezinscoach, woonbegeleider, sociotherapeutisch medewer-ker of activiteitenbegeleider. je werkt meestal in en vanuit de woon- en leefsituatie van cliënten. Dat kan op verschil-lende manieren: in de ambu-lante hulpverlening waar je cliënten thuis begeleidt in hun eigen woon- en leef-omgeving of in de semi-residentiële hulpverlening. hier ondersteun je cliënten die één of meer dagdelen in een instelling verblijven, zoals een medisch kleuter-dagverblijf, dagcentrum voor mensen met psychiatrische problemen of verslaafden-opvang. in de residentiële hulpverlening begeleid je cliënten die gedurende kor-tere of langere tijd 24 uur per dag zijn opgenomen in een instelling, zoals een crisiscen-trum, een gevangenis, een tbs-kliniek, een instelling voor jeugd hulpverlening of een verpleeghuis.


hulpverlening

Project Woonfoyer

De afgelopen jaren hebben Zadkine, het Albeda College, FlexusJeugdplein, Woonstad en Hogeschool Rotterdam de Woonfoyer ontwikkeld. Woonfoyer Sandelingplein is een opvangvoorziening bedoeld voor jongeren van de ROC’s Zadkine en het Albeda College en is tegelijkertijd een leerwerkplaats voor hbo-studenten en mbo-leerlingen die jongeren van deze ROC’s begeleiden naar zelfstandigheid. Door hun problematische thuissituatie en het nog onvol-doende zelfstandig zijn om op zichzelf te kunnen wonen, dreigen deze jongeren hun opleiding niet af te maken. Omdat deze jongeren niet in aanmerking komen voor jeugdzorg, vallen ze tussen wal en schip.Derdejaars studenten Sociaal Pedagogische Hulpverlening (SPH), mbo-leerlingen en beroepskrachten van Flexus-Jeugdplein werken gezamenlijk aan de ontwikkeling van een begeleidingsmethode. Dat deze vorm van werken effect heeft, bewijst het gegeven dat FlexusJeugdplein deze voorziening heeft overgenomen. Het is niet langer een experiment, maar een reguliere voorziening die ook op andere plekken in de stad navolging vindt.

PRAKTIJKVOORBEELD

47

OpLeIDIng


De opleiding sph is een brede opleiding. je krijgt stevige theoretische en methodische bagage mee en doordat je al veel stage hebt gelopen en praktijkprojecten hebt uitgevoerd - zoals het voorbeeld hiernaast - ben je na afronding van de opleiding klaar om te werken met de doelgroep van je keuze. in de opleiding sph leer je op een bewuste en doelgerichte manier te werken met indivi-duen, gezinnen en groepen, onder andere door middel van creatieve middelen zoals drama en beeldende vorming.

in de opleiding is ook aandacht voor het werken binnen een organisatie en het doen van praktijkgericht onderzoek. immers, een goede sph’er werkt ook mee aan de ontwikkeling van nieuwe oplossingen voor complexe vraagstukken in de grote stad.

propedeuse

het propedeusejaar is bedoeld om je te oriënteren op het beroep van de sociaal pedagogisch hulpverlener. je leert bewust na te denken over je handelen en eigen leerdoelen op te stellen. je werkt in de propedeutische fase aan een goede mix van theoretische vakken (onder andere gezinssociologie, levenslooppsychologie, organisatie van de hulpverle-ning) en praktijkgerichte projecten (onder andere de grote stad-safari en social work). je traint communica-tieve en creatieve vaardig-heden en er is het eerste jaar een oriënterende stage gepland.

hoofdfase

in het tweede jaar worden je kennis en kunde verdiept en verbreed. je leert dat de hulpverlening complex is en je wordt voorbereid op het (samen)werken in die complexe omgeving. je besteedt aandacht aan systematisch hulp-verlenen en het behandelings- of begeleidingsplan. in het theoretisch onderwijs komen onder meer handelingstheorie, ethiek, praktijkgericht onderzoek en het inzetten van crea-tieve middelen aan de orde; de vaardigheden die je daarbij ontwikkelt, zijn waarnemen, observeren en rapporteren, signalering en preventie, vraaggericht werken en metho-disch werken. ook staat in dit jaar, in het kader van internationalisering, een bezoek aan het buitenland gepland en loop je een beroepsvoorbereidende stage. in het derde jaar staat de beroepsvormende stage centraal. Daarnaast volg je vakken op de hogeschool. in het vierde jaar volg je een minor (specialisatie). Daarna volg je een majorprogramma met afrondende theorie- en praktijkgerichte vakken en ga je afstuderen. in dat kader doe je een praktijkgericht onder-zoek en maak je een innovatief beroepsproduct voor een opdrachtgever uit de praktijk.

Werkvormen

vanaf je eerste jaar krijg je te maken met een variatie aan werkvormen: ‘gewone’ hoorcolleges en werkgroepen, maar ook practica om je vaardigheden te oefenen en projecten, waarbij de praktijk altijd het uitgangspunt is. je leert in de loop van de opleiding steeds zelfstandiger te leren. studie-loopbaancoaching is een vast onderdeel in elk studiejaar.

PRAKTIJKGESTUURD

PMG

Alle tweedejaars studenten van het Instituut voor Sociale Opleidingen, waar de SPH-opleiding onderdeel van uitmaakt, en het Instituut voor Gezondheidszorg volgen het programma van PMG. PMG staat voor Projectmatig werken in Multi-disciplinair samengestelde groepen aan Grootstedelijke vraagstukken. Een mond vol, maar het betekent dat negen-honderd à duizend studenten in gemengde groepen van acht studenten werken aan een projectopdracht van een externe opdrachtgever. Voorbeelden van opdrachten zijn:

De Dordtse Welzijns Organisatie wil weten hoe klantvriendelijk de peuterspeelzaalleidsters van haar tien peuterspeelzalen zijn

Zes pilotscholen op Rotterdam Zuid willen de maatschappelijke stage, die ingevoerd moet worden in het voortgezet onderwijs, invullen door met een groep leerlingen aanbod te ontwikkelen

Vestia Hoogvliet heeft klankbordgroepen van toekomstige bewoners zich laten bemoeien met het te bouwen complex en wil nu weten wat het effect is van deze inzet in vergelijking met projecten waar dit niet gebeurd is

Platform Buitenlanders Rijnmond wil student- groepen inschakelen bij de uitvoering van een project met als doel mensen bekend te laten raken met de regelingen voor bijzondere bijstand

PRAKTIJKVOORBEELD

KENNISGESTUURD


hulpverlening

49

alle studenten krijgen een basisprogramma: de algemene beroepsvaardigheden. het gaat om vakken als communi-catieve vaardigheden, neder-lands, organisatiekunde en onderzoeksvaardigheden. tot het basisprogramma behoort een gezamenlijk project dat je in je tweede studiejaar uitvoert samen met studenten van andere opleidingen, in opdracht van een organisatie uit de regio rijnmond.

het merendeel van de opleiding bestaat uit de beroepsspecifieke programma’s. De ontwikkeling en opvoeding van jongeren, leer- en gedragsproblemen en de wijze waarop je daarmee om kunt gaan, komen hierin bijvoorbeeld aan de orde. ook stages en projecten vallen onder het beroepsspecifieke programma.

KENNISGESTUURD

mInORS

STUDENTGESTUURD

alle studenten volgen in de eerste helft van het vierde jaar een minor naar eigen keuze. een minor is een programma dat je de mogelijkheid biedt om je te specialiseren in een bepaalde richting.

in een minor werk je meestal samen met studenten van andere opleidingen en leer je om vanuit verschillende per-spectieven naar grootstedelijke vraagstukken en oplossingen te kijken.Door je extra in één aspect van je beroep te verdiepen of door je horizon te verbreden op een terrein dat grenst aan je eigen beroep, kwalificeer je je straks beter op de arbeidsmarkt.

je kunt kiezen voor een minor die door het instituut voor sociale opleidingen wordt aangeboden, maar ook voor een minor van een geheel ander instituut en zelfs voor een minor van een andere hogeschool.Minors van het instituut voor sociale opleidingen zijn onder meer: topvoeden, begeleidingskunde, creativiteit in het sociale werk, geweld, hulpverlening in een gedwongen kader en agoog in de ggZ.

er zijn ook doorstroomminoren. Deze zijn bedoeld om de doorstroom naar een masterstudie te vergemakkelijken.

honoursprogramma



rotterdam is de meest complexe stad van nederland om in op te groeien. er is veel jeugd, maar ook met een laag gemiddeld opleidingsniveau. hoe kunnen we de kansen voor de jeugd vergroten? in het innovation lab ‘talent in uitvoering’ wordt gezocht naar innovatieve manieren om met dit complexe vraagstuk om te gaan. Dit vraagt om een multidisciplinaire aanpak. Daarom werken aankomende leraren (po, vo en mbo), pedagogen, jongerenwerkers, schoolmaatschappelijk werkers, jeugdverpleegkundigen, groepsleiders en misschien wel bouwkundigen of vrijetijds-managers hierin met elkaar samen. ook wordt intensief samengewerkt met bewoners en professionals in diverse wijken in rotterdam waar innovatieve praktijken worden



hulpverlening

vormgegeven. Dit innovation lab is geschikt voor studenten die van de gebaande paden gaan en naar nieuwe, speelse en creatieve oplossingen willen zoeken. als je verder kunt kijken dan je eigen neus en opleiding lang is, durft te experimenteren en wilt leren nieuwe dingen te creëren op hoog niveau is het misschien iets voor jou. vanuit verschil-lende minors is het mogelijk aan dit innovation lab deel te nemen. succesvolle deelname aan het innovation lab leidt tot het certificaat ‘innovatieve professional’.


je kunt ervoor kiezen je verder te ontwikkelen tot excellente professional. Dat betekent dat je, naast deelname aan het innovation lab, ook delen van het opleidingsgebonden programma (denk aan stage, afstudeerproject, opdrachten m.b.t. beleid en internationalisering) op een hoger plan tilt. Behalve aan de competenties van je eigen opleiding werk je hiermee ook aan competenties op excellent niveau. je ontwikkelt je tot een excellente innovator, verkenner, team-speler, lerende en kennisproducent. je laat zien dat je in samenwerking met anderen in staat bent nieuwe kennis te creëren die praktisch toepasbaar is in de beroepspraktijk. je bent niet bang een publicatie of presentatie te ver-zorgen over de resultaten van je afstudeeropdracht. je neemt deel aan een leerwerkgemeenschap onder verantwoordelijkheid van de kenniscentra Versterking beroepsonderwijs en Opgroeien in de Stad. je afstudeer-opdracht sluit aan bij de thema’s waar deze kenniscentra zich mee bezig houden. voor studenten die aan dit traject willen deelnemen vindt een selectie plaats. als je hieraan wilt deelnemen, schrijf je een motivatiebrief en bewijs je je geschiktheid in je portfolio. succesvolle deelname aan het totale honoursprogramma leidt tot een honours degree als aantekening op je diploma. een pré op je cv!

51

STuDIeROuTeS

VOLTIJD

als je kiest voor de voltijd-route, volg je een vierjarig programma waarbij je overdag naar school gaat en in de latere studiefasen stage loopt. Deze route is een goede keuze voor wie direct van het voortgezet onderwijs komt (havo, vwo en mbo-niveau 4).

VeRkORT

voor mbo-niveau 4-gediplo-meerden met een verwante opleiding (niet langer dan zes jaar geleden behaald) bestaat de mogelijk heid om de opleiding een jaar te verkorten. als je dat wilt, kun je in aanmerking komen voor een studieverkorting van een jaar. De haalbaarheid van een studieverkorting wordt met je bekeken in een startge-sprek. je stroomt vervolgens in het eerste kwartaal - het brugkwartaal - van de hbo-opleiding in en volgt een aangepast programma. aan het einde van het brugkwar-taal wordt beoordeeld of je in aanmerking komt voor deze verkorting. afhankelijk van je studieresultaten in het brugkwartaal volg je het driejarig dan wel het vierjarig traject. Met een verwante mbo-opleiding niveau 4 kun je natuurlijk ook de reguliere route van vier jaar volgen. studenten met een niet-ver-wante mbo-opleiding niveau 4 volgen altijd het gehele vierjarige studieprogramma. afdeling studievoorlichting & aansluiting kan je hierover verder informeren.OR

DeeLTIJD

De vierjarige deeltijdroute is voor mensen die in het eerste studiejaar minimaal 14 uur betaald of onbetaald werk hebben binnen het brede sociaal-agogisch domein en vanaf het tweede studiejaar 16 uur per week betaald of onbetaald werk hebben binnen het sociaal pedagogisch beroepenveld. De opleiding dient de werkplek goed te keuren. er is sprake van onderwijs waarbij studeren en werken samengaan; dat betekent minder onderwijs op de opleiding en meer zelfwerkzaamheid. vraag bij afdeling studievoorlichting & aansluiting de speciale deeltijdbrochure aan.

keuZeVakken

hogeschool rotterdam vindt het belangrijk dat je de moge-lijkheid krijgt om een deel van je opleiding zelf in te vullen. in de eerste twee jaar van je opleiding haal je studiepunten door het volgen van keuzevakken. je kunt daarbij kiezen uit zo’n 300 hogeschoolbrede keuzevakken, aangeboden door de verschillende opleidingen van hogeschool rotterdam. je krijgt de kans om over de grenzen van je eigen opleiding heen te kijken maar ook om invulling te geven aan je specifie-ke leerbehoeften. Denk daarbij aan het keuzevak effectieve verslavingspreventie. of leer een moderne vreemde taal, zoals spaans. andere voorbeelden zijn achter gedrag kijken, over taboes gesproken en gezwegen of filosofie. Daarnaast moet je de keuzevakkenruimte soms gebruiken om kennis bij te spijkeren, bijvoorbeeld op het gebied van de nederlandse taal, engels of wiskunde. het kan allemaal!

STUDENTGESTUURD


hulpverleningSTage/afSTuDeRen

stagelopen is een onderdeel van je opleiding. in het tweede jaar loop je ongeveer 15 weken lang, twee dagen in de week, stage. in het derde jaar ga je in totaal 10 maanden, gemid-deld 28 uur per week, stage lopen bij een sph-instelling, waarbij je vanuit de opleiding zowel stagebegeleiding als studie loopbaancoaching krijgt. Daarnaast volg je één dag per week onderwijs. De opleiding biedt je ook de mogelijkheid om een inter-nationale stage uit te voeren van vijf maanden. Daarna volgt dan nog een stage-periode van vijf maanden in nederland. in het vierde jaar ga je afstuderen en in dat kader doe je onderzoek en maak je een innovatief beroeps product voor een opdrachtgever uit de praktijk.

PRAKTIJKGESTUURD

52

titel

een afgeronde opleiding sociaal pedagogische hulpverlening van hogeschool rotterdam geeft recht op de internationaal erkende titel Bachelor of social Work. achter je naam mag je de titel B sW voeren.

Kenniscentrum

in de kenniscentra van hogeschool rotterdam wordt de relatie met de beroepspraktijk binnen de hogeschool helemaal duidelijk. in deze kenniscentra verdiepen docenten en studenten van diverse opleidingen en professionals zich samen in actuele vraagstukken die om een multidisciplinaire aanpak vragen. in een voortdurende wisselwerking delen zij kennis, voeren ze onderzoek uit en doen ze ervaring op. Dit levert weer nieuwe kennis op die maatschappelijk relevant is en in de praktijk wordt toegepast. studenten van de oplei-ding sociaal pedagogische hulpverlening kunnen deelnemen aan projecten van het kenniscentrum opgroeien in de stad, dat zich bezighoudt met de grootstedelijke jeugdproblematiek.

competenties

De opleiding sociaal pedagogische hulpverlening is compe-ten tiegericht. Dat wil zeggen dat je tijdens de opleiding werkt aan de vaardigheden (competenties) die je in je latere beroep nodig hebt. het gaat daarbij om het leren kennen van de verschillende aspecten van hulpverlening, het kunnen uitvoeren van handelingen die daarin passen en je eigen motivatie. je zult merken dat kennen, kunnen en willen steeds terugkerende elementen zijn. vanaf het begin van je opleiding bouw je een eigen portfolio op. in dit portfolio toon je aan in welke mate je de competenties van de sph’er beheerst. elk studiejaar is ingedeeld in vier periodes, waar-bij je hoorcolleges en werkcolleges bijwoont, trainingen volgt, stages loopt en in projectgroepen werkt. Daarnaast krijg je klassikaal lessen waar je de kennis en vaardigheden opdoet die je nodig hebt om die projecten uit te voeren. je hele opleiding lang word je gecoacht door een studieloop-baancoach, bij wie je met al je studievragen terecht kunt. Met deze coach bespreek je voortdurend welke weg je volgt en hoe je dat kunt doen op de manier die voor jou het beste is.

meeR InfORmaTIe

startgesprek

als je je aangemeld hebt voor de opleiding sociaal pedagogische hulpverlening ontvang je een uitnodiging voor het startgesprek. samen met een ervaren docent kijk je daarbij of je verwachtingen ten aanzien van de opleiding realistisch zijn. Daarnaast kijk en bespreek je welke vakken moeilijk voor je kunnen zijn. je kunt het advies krijgen om een week voor het begin van de introductieweek je voorkennis op te frissen in de summerschool.


sociaal pedagogische hulpverlening is een brede opleiding, waarbij je dikwijls over de grenzen van je eigen vak zult kijken. Maar je krijgt ook de kans om over de grenzen van je eigen land te kijken, want ook in andere landen en culturen bestaan visies op hulpverlening die de moeite waard zijn. sph organiseert bijvoorbeeld buitenlandse studiereizen. tijdens zo’n reis kun je onderwijs- en opvoedingssystemen en hulpverleningsinstellingen in andere landen leren kennen en je blik op toekomstige beroepsmogelijkheden en werk-terreinen verruimen. je moet daar wel voor betalen, maar je wordt er ook rijker van: niet alleen doe je een schat aan erva-ring op, maar je krijgt er ook nog een studiepunt voor. naast deelname aan een buitenlandse studiereis kun je ook stage lopen in het buitenland. als je daar veel voor voelt, moet je één en ander wel zelf regelen, maar je krijgt hulp van het international office van hogeschool rotterdam.


Wil je wel de kant van gedrag en Maatschappij op, maar weet je nog niet precies welke opleiding je het meest zal liggen, dan kun je de oriënterende propedeuse gedrag en

Maatschappij (opgM) volgen. in dit propedeusejaar maak je kennis met culturele en Maatschappelijke vorming, sociaal pedagogische hulp-verlening, pedagogiek en Maatschappelijk Werk en Dienstverlening. na een half jaar maak je een voorlopige, en na een jaar een definitieve keuze. Zo verlies je geen kostbare studiejaren. Daarna ga je door met het tweede jaar van de gekozen richting. kijk voor meer informatie op p. 54 van deze brochure.

mijn hart ligt bij de jeugdhulpverlening

Op mijn twaalfde las ik het boek ‘tralie-kinderen’, over kinderen in een jeugdinrichting. daar was ik zo door geboeid dat ik er meer over ben gaan lezen. het heeft uiteindelijk geleid tot mijn aanmelding voor deze opleiding. een goede zet, want de opleiding draait onder meer om deze doelgroep. en tijdens stages waar je ieder schooljaar voor een deel mee vult kom je daar ook echt mee in aanraking. in het derde jaar heb ik stage gelopen bij een behandelgroep voor 8 tot 13-jarigen, met een uitloop naar 16-jarigen. Zij waren veelal uit huis geplaatst en hadden onder meer sociaal-emotionele problemen. sommigen bereidden we voor op de terug-keer naar huis, anderen op een zelfstandig leven of overplaatsing naar een andere groep. momenteel ben ik met een heel andere doel-groep bezig tijdens mijn afstudeeronderzoek. dat gaat namelijk over het negatieve imago van een heroïneproject in rotterdam. door gesprekken met onder meer toekomstige hulpverleners en cliënten probeer ik erachter te komen hoe dat imago is ontstaan en hoe we het kunnen verbeteren. daarnaast werk ik ondertussen als invalkracht bij de behandel-groep, want daar ligt toch mijn hart.

merve sabuncu, vierdejaars studente sociaal pedagogische hulpverlening



Wil je wel de kant van gedrag en Maatschappij op, maar weet je niet precies welke opleiding?

volg dan de oriënterende propedeuse gedrag en Maatschappij. in dit propedeusejaar maak je

kennis met de opleidingen culturele en Maatschappelijke vorming, Maatschappelijk Werk en Dienstverlening,

pedagogiek en sociaal pedagogische hulpverlening. na een half jaar maak je een voorlopige keuze. aan het eind van het jaar kies je definitief met

welke opleiding je doorgaat en start je in het tweede jaar van de gekozen opleiding, zonder tijdverlies!

54

Oriënterende propedeuse gedrag en

maatschappij

57

maatschappelijk Werk en dienstverlening (mWd)

als maatschappelijk werker werk je samen met andere hulpverleners en instellingen en kijk je verder dan de grenzen van je eigen vak. hiervoor beschik je over een gezonde nieuwsgierigheid naar wat mensen drijft en wat ze daarbij ervaren. je kunt goed luisteren en hebt snel inzicht in wat zij van jou verwachten. je bent bereid om je in de leefwereld van anderen te verplaatsen, maar ook om naar jezelf te kijken. Daarbij laat je anderen altijd in hun waarde. Maatschappe lijk werkers vind je in zieken-huizen, de bejaardenzorg, als bedrijfsmaatschappelijk werker of in de sociaal- juridische hulpverlening. Maar ook bij de reclassering, de raad voor de kinder-bescherming, de verslavings-zorg of de daklozenopvang.

kies je na je propedeuse voor MWD dan krijg je onder andere les in materiële hulpverlening, psychosociale hulpverlening, groepsmaat-schappelijk werk, onderzoek en rapportage, recht, preventie en psychiatrie. in practica oefen je de verschillende fases van het maatschappelijk werk. alle vakken die je krijgt, zoals verlies en opvang, arbeid en gezins leven, gezin en opvoe-dingsondersteuning, rechts-staat en privéleven horen bij een thema.

kijk voor meer informatie op p. 18 van deze brochure.

beROep

culturele en maatschappelijke Vorming (cmV)

als cMv’er laat je individuen en groepen in de samenleving participeren en emanciperen. Zodat mensen kansen zien, hun zelfredzaamheid vergroten, zichzelf ontplooien op al hun levensgebieden, hun talenten leren te ontwikkelen en elkaar ontmoeten. Dit doe je op verschillende manieren door mensen formeel en informeel te laten leren. je kunt hierbij denken aan computercursussen voor ouderen of evenementen met een educatief doel, zoals het Dunya Festival waar mensen in contact komen met andere culturen en stadsevenementen. organisaties voor kinder-, tiener-, ouderen-, jongeren- en opbouwwerk horen daar vanzelf-sprekend bij.

ook ontwikkelingssamenwerkingsorganisaties en organi-saties met een ideële grondslag gaan steeds meer gebruik maken van cMv’ers. als cMv’er word je breed en veelzijdig opgeleid. Daardoor kun je later kiezen voor een baan op alle mogelijke werkterreinen. Bij bedrijven en overheidsinstel-lingen, bij projecten, als beleidsmaker of als uitvoerder.

Binnen de opleiding wordt gebruik gemaakt van diverse onderwijs vormen, praktijkopdrachten en excursies. het domein educatie staat centraal in het onderwijsprogramma. Daarnaast heb je de keuze uit twee van de vier volgende domeinen: samenlevingsopbouw, kunst, cultuur of recreatie.


pedagogiek

pedagogiek aan hogeschool rotterdam is een brede opleiding met een duidelijk rotterdams accent. het opgroeien van de jeugd in de grote stad krijgt veel aandacht. een pedagoog vraagt zich voortdurend af waarom mensen zich gedragen zoals ze zich gedragen. hoe ontwikkelen ze zich en hoe leren ze nieuwe dingen? je bent deskundig op het gebied van leren, opvoeden en begeleiden. niet alleen kinderen hebben jouw aandacht, je ondersteunt ook volwassenen die kinderen en jongeren opvoeden. pedagogen vind je in het onderwijs, bijvoorbeeld bij het ontwikkelen van methoden waarmee kinderen op school niet buiten de boot vallen. Maar je kunt ook kiezen voor jeugdhulpverlening, voor een beleidsfunctie in de kinderopvang of opvoedingsondersteuning: ouders helpen hun kinderen op te voeden zodat die later een optimale kans krijgen. in de opleiding krijg je onder meer les in ontwikkeling en opvoeding, en in leer- en gedragsproblemen en hoe je daarmee kunt omgaan.


sociaal pedagogische hulpverlening (sph)

sociaal pedagogische hulpverlening is een vak voor mensen die geven om anderen, van jong tot oud. Maar ook voor mensen die stevig in hun schoenen staan. in deze studie werk je aan je zelfstandigheid, creativiteit en verantwoordelijkheid. je leert sterk staan in situaties die je confronteren met mensen die anders zijn. Bovendien leer je je mening durven herzien en je handelen bijstellen. Met sph kun je alle kanten op in de hulpverlening: groepsleider, woonbegeleider, werken met verstandelijk gehandicapten of met gevangenen. je houdt je bezig met de woon- en leefsituatie van cliënten, of met hun dagen vrijetijds -be steding. Dat kan bij mensen thuis, maar ook in inrichtingen, een medisch kleuterdag-verblijf, een crisiscentrum of verpleeghuis. je kunt je echter ook specialiseren in voorlichting of advieswerk. verderop in de opleiding besteed je aandacht aan systematisch hulpverlenen en het behandel- of begelei-dingsplan. in het theoretisch onderwijs komen onder meer handelingstheorie en ethiek aan de orde.



Maatschappij

KENNISGESTUURD

59

pROpeDeuSeJaaR

elke opleiding in het hoger beroepsonderwijs bestaat uit de propedeuse, die een jaar duurt, en de hoofdfase, waar drie jaar voor staat. De oriënterende propedeuse gedrag en Maatschappij (opgM) geldt als propedeusejaar voor de vier opleidingen van het instituut voor sociale opleidingen (iso), te weten culturele en Maatschappelijke vorming, Maatschappelijk Werk en Dienstverlening, pedagogiek en sociaal pedagogische hulpverlening. Met een opgM- propedeuse stroom je door naar het tweede jaar van de opleiding van jouw keuze.

een studiejaar is opgebouwd uit vier kwartalen. Bij de opgM maak je na de eerste twee kwartalen een voorlopige keuze uit één van de hiervoor genoemde vier opleidingen. tijdens de laatste twee kwartalen volg je naast de vakken uit het opgM-programma ook vakken van de opleiding van je keu-ze. Dat doe je samen met mede-opgM’ers; een enkele keer schuif je aan bij de eerstejaars van de gekozen opleiding. aan het eind van het derde kwartaal kun je van opleiding veranderen. pas aan het eind van het vierde kwartaal maak je een definitieve keuze. op welk moment van het jaar je ook kiest, je hebt in ieder geval voldoende basis om door te stromen naar de opleiding van je keuze. als opgM’er word je intensief begeleid door je studieloopbaancoach die je helpt bij het bepalen van je opleidingskeuze. Bovendien kun je bij je studieloopbaancoach terecht met al je vragen en problemen.

ORIËNTEREN STUDEREN ZEKERHEID

STUDIESUCCES VERSCHILLEN

DOORSTROMEN DUIDELIJK

BREED

hanneke de haan, tweedejaars studente sociaal pedagogische hulpverlening

Oriënteren en studeren tegelijk, zonder een jaar te verliezen

ik twijfelde tussen sph en mWd. ik kwam niet goed achter het verschil en daarnaast wist ik zelf gewoon niet goed wat ik wilde. deze propedeuse is daarom ideaal. je oriënteert je op vier opleidingen en volgt daarnaast de kernvakken die bij alle sociale opleidingen in het eerste jaar voorbij-komen, bijvoorbeeld taalbeheersing en communicatie. daardoor heb je geen achterstand en kun je het tweede jaar gewoon instromen bij de opleiding van je keuze. de propedeuse is meer dan een oriëntatie; je krijgt ook een beeld van de relatie tussen de opleidingen. een casus (een soort situatiebeschrijving) bijvoorbeeld wordt vanuit vier verschillende perspectieven bekeken. en dan zie je duidelijk het verschil tussen de rol van een pedagoog en een maatschappelijk werker. na een half jaar maak je een keuze voor één van de opleidingen. Voor mij was dat sph, omdat creativiteit een belangrijke plaats inneemt binnen de opleiding en het groepswerk mij aanspreekt. ik ben blij dat ik eerst dit jaar heb gedaan. het is verbredend, het vormt je. in de toekomst zul je ook met de andere beroepen te maken krijgen. handig dus dat je precies weet wat zij doen.

KENNISGESTUURD

STUDENTGESTUURD


Maatschappij

propedeuse

De oriënterende propedeuse gedrag en Maatschappij is opgebouwd uit een aantal onderdelen. Met drie daarvan heb je in het propedeusejaar al te maken: basisvakken, beroepsspecifieke vakken en keuzevakken. Minors waarmee je je kunt speciali-seren, komen pas later in je opleiding. in de eerste twee kwartalen staat het oriënteren op de verschillende opleidin-gen en hun beroepen velden centraal. Daarvoor krijg je veel informatie over die verschil-lende opleidingen in hoor- en werkcolleges in vier inleidende modules. Daarnaast krijgen studenten dezelfde algemeen beroepsvormende vakken die bij alle opleidingen worden aangeboden, zoals communi-catieve vaardigheden, recht, psychologie en taalbeheersing. Met deze kennis en vaardig-heden heb je voldoende ondersteunende bagage om een project uit te voeren, met de computer om te gaan, een literatuurstudie te doen, een probleemoplossend gesprek te voeren en een presentatie te houden. in kwartaal drie en vier krijg je ook vakken die specifiek zijn voor het beroep dat jij kiest. na je voorlopige keuze voor één van de rich tingen, volg je al een aantal van deze vakken. als cMv’er zul je bijvoorbeeld kunstzinnige vorming krijgen, als MWD’er het opstellen van een behandelplan, als sph’er muzische vorming en als pedagoog levensloop-pedagogiek.

Vormgeving van het keuzeproces

vanaf het begin van de oriënterende propedeuse gedrag en Maatschappij werk je samen met medestudenten binnen studie-loopbaancoaching. samen met je medestudenten en je studieloop-baancoach wordt je keuzeproces gevolgd. hierbij maak je gebruik van de kennis en ervaringen van de inleidende modules, andere basisvakken en projectopdrachten.

vanaf het eerste kwartaal voer je samen met een kleine groep andere opgM-studenten (een) praktijkopdracht(en) uit het sociaal-agogisch beroepenveld uit. hierdoor maak je kennis met het toekomstige werkveld en de doelgroep. naast projectmatig wer-ken kun je je op die manier nog meer oriënteren op het werkveld. in het derde kwartaal start je met een literatuurstudie over een onderwerp dat raakvlakken heeft met je voorlopige opleidings-keuze. hiermee ben je in de gelegenheid om je te verdiepen in de door jou gekozen opleiding en te bepalen of je de juiste keuze hebt gemaakt. tijdens het vierde kwartaal voer je samen met studenten van de vier opleidingen een opdracht uit in het kader van social Work. op die manier kun je ervaren hoe je in het werkveld elkaars kennis en kwaliteiten kunt benutten. je kunt hierbij goed gebruik maken van de kennis die je in de inleidende modules hebt opge-daan. Bovendien zie je de overeenkomsten en verschillen tussen de diverse disciplines in hun aanpak voor een bepaald probleem. Dit vormt de laatste mogelijkheid om te bepalen of je voor het juis-te beroep hebt gekozen en je keuze te bevestigen of te wijzigen.

Werkvormen

Binnen de oriënterende propedeuse gedrag en Maatschappij worden verschillende werkvormen gebruikt. je kunt lessen in klassenverband verwachten, maar er wordt ook regelmatig getraind in kleine groepen van vier tot vijf studenten. Daarnaast zul je ook een aantal keren hoorcolleges volgen en zit je met 100 medestudenten in een zaal. Binnen studieloopbaancoaching vindt ook individuele begeleiding plaats. op andere momenten kom je juist weer in subgroepen bij elkaar. Dit maakt dat het onderwijsaanbod gevarieerd is en dat je actief bezig zult zijn met je opleiding.

ORIënTeRenDe pROpeDeuSe

60

hechte club

elk jaar opnieuw vormen studenten van de oriënterende propedeuse gedrag en Maatschappij een hechte club. Dat begint al in de introductieweek, waarin je niet alleen hoge-school rotterdam en de stad rotterdam leert kennen, maar ook tijdens een tweedaags introkamp kennis maakt met elkaar. je wordt daar begeleid door ouderejaars studenten die ook allemaal met de opgM begonnen zijn. gedurende het schooljaar kun je deelnemen aan verschillende commis-sies. Bijvoorbeeld aan de activiteitencommissie die een activiteit voor opgM-studenten organiseert, aan de jaarraad waarin je je ideeën over de kwaliteit van het onderwijs kwijt kunt, aan de introductiecommissie, zodat je de studenten van het jaar na jou op weg kunt helpen of aan de voorlich tings-commissie die samen met een docent informatie geeft over de opgM tijdens open dagen en open avonden. tijdens de oriënterende propedeuse gedrag en Maatschappij werk je in kleine groepen. Zo leer je je medestudenten goed kennen en bouw je meteen een netwerk op voor de latere jaren van je opleiding. je kunt tijdens de oriënterende propedeuse gedrag en Maatschappij een beroep doen op peercoaches. Dit zijn tweedejaars studenten die binnen de opgM hebben gestudeerd. Zij helpen met alles wat met de oriënterende propedeuse gedrag en Maatschappij te maken heeft, zowel vakinhoudelijk als meer persoonlijke zaken. Zij kunnen er ook toe bijdragen dat je je snel thuis voelt binnen de opleiding en het goede studieritme te pakken krijgt.

KENNISGESTUURD

PRAKTIJKGESTUURD

ORIËNTEREN STUDEREN ZEKERHEID

STUDIESUCCES VERSCHILLEN

DOORSTROMEN DUIDELIJK

BREED

62

competenties

het onderwijs van hogeschool rotterdam is competentie-gericht. je krijgt alle studieonderdelen aangereikt, die je later in de praktijk nodig zult hebben. Wat je later in de praktijk moet weten en kunnen – de competenties - is vastgesteld in nauw overleg met het beroepenveld, dus met die organisaties waarbij je na je opleiding aan het werk zult gaan.

Keuzevakken

hogeschool rotterdam vindt het belangrijk dat je de mogelijk-heid krijgt om een deel van je opleiding zelf in te vullen. in de eerste twee jaar van je opleiding haal je studiepunten door het volgen van keuzevakken. je kunt daarbij kiezen uit zo’n 300 hogeschoolbrede keuzevakken, aangeboden door de verschillende opleidingen van hogeschool rotterdam. je krijgt de kans om over de grenzen van je eigen opleiding heen te kijken maar ook om invulling te geven aan je specifieke leerbehoeften. Denk daarbij aan het keuzevak omgaan met agressie. of leer een moderne vreemde taal, zoals spaans. andere voorbeelden zijn effectieve verslavingspreventie, improviseren in de muziek of de kleurrijke samenleving. Daarnaast moet je de keuzevakkenruimte soms gebruiken om kennis bij te spijkeren, bijvoorbeeld op het gebied van de nederlandse taal, engels of wiskunde. het kan allemaal.

meeR InfORmaTIe

startgesprek

als je je aangemeld hebt voor de oriënterende propedeuse gedrag en Maatschappij ontvang je een uitnodiging voor het startgesprek. in dit gesprek maak je kennis met hoge-school rotterdam en met de opleiding van jouw keuze. samen met een ervaren docent kijk je daarbij of je verwachtingen ten aanzien van de oriënterende propedeuse gedrag en Maatschappij realistisch zijn. als voorbe-reiding op dit gesprek heb je de startmeter gedaan. De resultaten hiervan vormen de verdere leidraad voor het gesprek. je bespreekt wat je sterke punten zijn en hoe de hogeschool jou in de toekomst kan ondersteunen om zo

succesvol mogelijk je opleiding te volgen. Daarnaast kun je aangeven of je wilt deelnemen aan de summerschool of kun je bespreken of dit voor jou raadzaam is. tijdens de summer-school maak je verder kennis met hogeschool rotterdam. ook wordt aandacht besteed aan studievaardigheden voor het hbo en word je in de gelegenheid gesteld om je verplichte instaptoets nederlands te halen. De summerschool vindt plaats in de week vóór de officiële introductieweek.

Vavo-traject

studenten die maximaal twee eindexamenvakken van de havo-/vwo-opleiding niet hebben gehaald, kunnen ook starten binnen de oriënterende propedeuse gedrag en Maatschap-pij. voor hen is er een speciaal traject: het vavo-traject. voor meer informatie kun je contact opnemen met afdeling studievoorlichting & aansluiting.

ideaal: in een jaar komenvier vakgebieden voorbij

ik twijfelde tussen maatschappelijk Werk en dienstverlening en pedagogiek. ik wilde in ieder geval graag met kinderen werken. dankzij deze propedeuse had ik nog een jaar de tijd om erover na te denken en tegelijker-tijd kennis te maken met de verschillende opleidingen. maar na een half jaar koos ik toch voor mWd en daar ben ik nu, in mijn vierde studiejaar, nog steeds erg blij om. ik merk nauwelijks dat ik een ander eerste jaar heb gehad dan studenten die meteen met mWd zijn begonnen. als je twijfelt is de propedeuse dus zeker een goede keuze. je krijgt een bredere blik en kan beter beoordelen of iets wel of niet binnen je vakgebied hoort, omdat je ook weet wat de soortgelijke vakgebieden inhouden. daarbij krijg je natuurlijk wel vakken die je minder interessant vindt omdat je zeker weet dat je die kant toch niet op wil. maar dat duurt maar een half jaar. daarna kies je een richting en richt je je daar volledig op.

Leandra Kruijssen, vierdejaars studente maatschappelijk Werk en dienstverlening


Maatschappij



64 65

weTenSwaaRDIgHeDen, mOgeLIJkHeDen,VOORwaaRDen, aDReSSen,TeLefOOnnummeRS en ... een STaD

Outside in inside Out. Om jou effectief te laten studeren haalt hogeschool rotterdam letterlijk de rotterdamse

omgeving naar binnen. geen verzonnen oefeningen, maar concrete projecten, onderzoeksvragen en vernieuwingen uit de rotterdamse regio. We voegen jouw talent en onze

kennis er aan toe en geven dat geheel weer terug aan die regio. jij leert zo wat echt werkt, wij blijven er scherp van en tegelijkertijd helpen we bedrijven en instellingen.

het totale programma doorloopt, krijg je bij je diploma een honours degree. studenten die tijdens de opleiding alleen het innovation lab volgen en afsluiten met een positief resultaat, ontvangen hiervoor een certificaat.

Overtref jezelf

laat je inspireren door onze rotterdamse mentaliteit, studieaanpak en omgeving. Wij dagen je uit en helpen je om de lat hoger te leggen dan je voor mogelijk hield. We bouwen je opleiding slim op, zorgen ervoor dat wat je leert, ook werkt in de praktijk van nu en geven je de ruimte om zelf accenten te leggen in je opleiding. Zo haal je meer uit jezelf.

studiesucces

We willen er zo goed mogelijk voor zorgen dat jij als student ook de best mogelijke begeleiding en ondersteuning krijgt om je opleiding met succes af te ronden. Daarom vinden we het belangrijk al zo snel mogelijk kennis met je te maken. veel van onze studenten kunnen wel wat extra onder-steuning gebruiken om het beste uit zichzelf te halen. Die bieden we graag.

proefstuderen

als je met je studiekeuze al een eind op weg bent, kun je een dag komen proefstuderen. je gaat actief aan de slag en ervaart of jouw beeld van de opleiding overeenkomt met de werkelijkheid. Bijna iedere opleiding biedt een eigen proefstudeerprogramma voor leerlingen van 4/5 havo en 5/6 vwo en voor derde- en vierdejaars studenten van mbo-niveau 4-opleidingen. De uren proefstuderen kun je in overleg met je decaan laten meetellen voor je totale studielast loopbaan oriëntatie en Beroep (loB). kijk voor de data op pagina 69 van deze brochure.

honoursprogramma en innovation Labs

vanaf 2010 kun je aan hogeschool rotterdam een honoursprogramma volgen. Dit programma is bedoeld voor ambitieuze studenten die graag creatief en innovatief aan hun beroep willen werken. De innovation labs nemen in dit programma een belangrijke plaats in. in een innovation lab werk je met studenten uit andere opleidingen aan com-plexe projecten van opdracht-gevers uit de rotterdamse regio. voor studenten die het honoursprogramma willen volgen is het innovation lab verplicht. voor andere studen-ten zijn de innovation labs ook toegankelijk. Wel moet je dan je motivatie aantonen in een toelatingsgesprek.

het honoursprogramma is bedoeld voor studenten met ambitie die meer willen halen uit hun opleiding. Wanneer je

cursus studiekeuze

De cursus studiekeuze helpt je bij het kiezen van je hbo-opleiding. voor eind-examenkandidaten (havo 5, vwo 6 en mbo-niveau 4) is er een cursus van vier bijeenkomsten. hierin ga je samen met andere leerlingen onder begeleiding van een studiekeuzebegeleider aan de slag. Door verschillende opdrachten krijg je inzicht in je kwaliteiten, je interesses, je toekomstwensen en de acties die je kunt ondernemen om tot een studiekeuze te komen. kijk voor meer informatie en aanmelding op hogeschoolrotterdam.nl onder het kopje ‘studiekeuze’.

studeren met een beperking

studenten met een functiebeperking kunnen ook bij ons studeren. voor studenten die een handicap, een chronische ziekte of psychische problemen hebben, zijn er daarom speciale regelingen en voorzieningen. vraag bij de decaan van je locatie welke mogelijkheden er zijn voor jou, het liefst voordat je met je opleiding begint. ook kunnen studenten van het ‘powerplatform’ informatie en begeleiding geven. kijk voor meer informatie op: hogeschoolrotterdam.nl/powerplatform.

studerende moeders

Zwangerschap of studeren in combinatie met andere gezinverantwoordelijkheden vormt een extra belasting. het vergt nogal wat regel en uitzoekwerk, daarnaast blijkt dat (her)intredende studerende moeders tegen nogal wat knelpunten aanlopen die de toegang tot onderwijs of de studievoortzetting kunnen belemmeren. via de website www.studerendemoeders.nl kunnen alle studenten met (a.s.) kinderen en (her)-intredende moeders relevante informatie inwinnen.

studentendecanen

studentendecanen werken onafhankelijk en vertrouwe-lijk. je kunt bij hen terecht als je persoonlijke problemen hebt, als je twijfelt over je studiekeuze en met vragen over geldzaken, over weten regelgeving, over studieaan-pak en over speciale voorzie-ningen. het decanaat verzorgt ook trainingen (o.a. faalangst-training, cursus studiekeuze, assertiviteitstraining).

OpLeIDIngen

Deze specialisaties zijn direct vanaf het eerste studiejaar te volgen binnen de opleidingen communicatie, commerciële economie en culturele en Maatschappelijke vorming

in de oriënterende propedeuse gedrag en Maatschappij maak je kennis met een aantal opleidingen uit de sector gedrag en Maatschappij

in de oriënterende propedeuse techniek en Bedrijf maak je kennis met een aantal technische opleidingen

*

**

***

associate-degreeprogramma’s

naast bacheloropleidingen biedt hogeschool rotterdam een aantal tweejarige associate- degreeprogramma’s aan.

Deze associate-degreeprogramma’s zijn nog onder voorbehoud. kijk voor een volledig overzicht op hogeschoolrotterdam.nl

geDRag en maaTSCHappIJ

Culturele en Maatschappelijke Vorming (CMV)

CMV: Specialisatie Theater en Maatschappij *

Maatschappelijk Werk en Dienstverlening

Oriënterende Propedeuse Gedrag en Maatschappij **

Pedagogiek

Personeel en Arbeid

Sociaal Pedagogische Hulpverlening

Autonome Beeldende Kunst

Docent Beeldende Kunst en Vormgeving

Vormgeving

kunST

meDIa & ICT

Bedrijfskundige Informatica

Communication and Multimedia Design

COM: Specialisatie Digitale Media *

Informatica

Mediatechnologie

Technische Informatica

Management in de Zorg

Onderwijsondersteuner Bouwtechniek

Onderwijsondersteuner Elektrotechniek

Onderwijsondersteuner Installatietechniek

Onderwijsondersteuner Leraar Gezondheidszorg en Welzijn

Onderwijsondersteuner Mechanische Techniek

Onderwijsondersteuner Motorvoertuigentechniek

Onderwijsondersteuner Techniek

Arts & Crafts *

IC-Verpleegkunde *

Maintenance & Mechanics *

Officemanagement *

Ondernemen *

Pedagogisch - Educatief medewerker *

Systeembeheer *

aSSOCIaTe DegRee

TeCHnIek

Autotechniek

Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek

Bouwkunde

Chemie

Chemische Technologie

Civiele Techniek

Elektrotechniek

Gezondheidszorg Technologie

Industrieel Product Ontwerpen

Logistiek en Technische Vervoerskunde

Maritiem Officier (i.s.m. de STC-Group)

Oriënterende Propedeuse Techniek en Bedrijf ***

Ruimtelijke Ordening en Planologie

Technische Bedrijfskunde

Watermanagement

Werktuigbouwkunde *

67

Ergotherapie

Fysiotherapie

Leraar Gezondheidszorg en Welzijn

Logopedie

Management in de Zorg

Verloskunde

Verpleegkunde

geZOnDHeIDSZORg

Accountancy

Bedrijfseconomie

Commerciële Economie (CE)

CE: Specialisatie Sportmarketing en Management *

Communicatie (COM)

Facility Management

Financial Services Management

Fiscale Economie

International Business and Languages

International Business and Management Studies

Logistiek en Economie

Management, Economie en Recht

Small Business en Retail Management

Trade Management gericht op Azië

Vastgoed en Makelaardij

Vrijetijdsmanagement

eCOnOmIe

Lerarenopleiding Basisonderwijs (PABO) (Rotterdam en Dordrecht)

Lerarenopleiding Voortgezet Onderwijs en BVE (Beroeps-onderwijs en Volwassenen Educatie): Aardrijkskunde, Biologie, Bouwkunde, Bouwtechniek, Duits, Economie, Elektrotechniek, Engels, Frans, Geschiedenis, Instal-latietechniek, Maatschappijleer, Mechanische Techniek, Motorvoertuigentechniek, Natuurkunde, Nederlands, Techniek, Werktuigbouwkunde, Wiskunde

OnDeRwIJS

68

wIL Je meeR InfORmaTIe?VOORZIenIngen LOCaTIeS

Locatie museumpark Museumpark 40 3015 cX rotterdam

Locatie academieplein g.j. de jonghweg 4-6 3015 gg rotterdam

Locatie pieter de Hoochweg pieter de hoochweg 129 3024 Bg rotterdam

Locatie wijnhaven Wijnhaven 107 3011 Wj rotterdam

Locatie wijnhaven Wijnhaven 61 3011 Wn rotterdam

Locatie blaak Blaak 10 3011 ta rotterdam

Locatie kralingse Zoom kralingse Zoom 91 3063 nD rotterdam

Locatie RDm Campus Droogdok 17 3089 jl rotterdam

8

7

6

5

4

3

2

1

E-mailaccount en internet

PC- / internetruimtes

Mediatheken / bibliotheken

International Office (voor studie / stage in buitenland)

Sportmogelijkheden (www.erasmussport.nl)

Studenten- en studieverenigingen

Restaurants en studentencafés

Vestiging Randstad Uitzendbureau

Hogeschoolmagazine Profielen

Decanen, vertrouwenspersonen, studentenpastor

Helpdesks ICT, Nederlands en Dyslexie

Platform voor studeren met een beperking (PowerPlatfom)

Steunpunt Studerende Moeders (www.studerendemoeders.nl)

Programma voor Topsporters

Stilte- en gebedsruimtes op locaties Wijnhaven, Academieplein en Museumpark

Kopieerservice Xerox

Filiaal boekwinkel Selexyz (locatie Kralingse Zoom)

Keuzeonderwijs/Minorbureau (informatie over keuzevakken en minors)

De open avonden van de Willem de kooning academie zijn alleen voor de opleidingen vrijetijdsmanagement en Docent Beeldende kunst en vormgeving.

*

masteropleidingen envoortgezette opleidingen

voor actuele informatie over de master-opleidingen en voortgezette opleidingen van hogeschool rotterdam kijk je op hogeschoolrotterdam.nl of bel je met afdeling studievoorlichting & aansluiting (010) 794 44 00

studievoorlichting

Wil je meer informatie over opleidingen, toelating, aanmelden en studeren in het hbo?neem dan contact op met afdeling studievoorlichting & aansluiting.op maandag, dinsdag en donderdag van 9.00 tot 17.30 uurop woensdag en vrijdag van 9.00 tot 17.00 uur

(010) 794 44 00 [email protected] hogeschoolrotterdam.nl

Bezoekadres

museumpark 40 3015 cX rotterdam

Belangrijke telefoonnummers

afdeling studievoorlichting & aansluiting (010) 794 44 00

studeren met een beperking (010) 794 62 48

stichting handicap en studie (030) 275 33 00

contactpersoon topsport en studie (010) 794 62 44

helpdesk Dyslexie (010) 794 40 86

Dienst uitvoering onderwijs (Duo) (050) 599 77 55

stadswonen (studentenhuisvesting) (010) 800 72 00

jongeren informatie punt (010) 436 25 44

Open dagen

tijdens de open dagen kun je kennis maken met alle opleidingen van hogeschool rotterdam en een indruk krijgen van de faciliteiten en de sfeer van de locaties. je bent welkom op:

¬ Zaterdag 13 november 2010¬ Zaterdag 22 januari 2011¬ Zaterdag 26 maart 2011

Open avonden *

verspreid door het jaar organiseren we ook een aantal open avonden, waar je naast algemene ook specifieke informatie over één of twee opleidingen kunt krijgen.

¬ Woensdag 8 december 2010 (alleen deeltijd)¬ Woensdag 8 juni 2011¬ Woensdag 24 augustus 2011

(inschrijfavond)

proefstuderen

elk jaar organiseert hogeschool rotterdam proefstudeerdagen. je kunt je aanmelden voor een proef studeerdag via hogeschool-rotterdam.nl/proefstuderen. De proefstudeerdagen worden gehouden op:

¬ Donderdag 18 november 2010¬ Dinsdag 14 december 2010¬ Donderdag 24 februari 2011¬ Dinsdag 12 april 2011

Meer informatie over proefstuderen vind je op hogeschoolrotterdam.nl/proefstuderen

meeloopdagen

er is een beperkte mogelijkheid een dag individueel met een student mee te lopen. neem daarvoor contact op met afdeling studievoorlichting & aansluiting.

70

STuDIekOSTenTOeLaTIng & aanmeLDIng

Voor vragen over (afwijkende) toelatingsvoorwaarden,

intake en assessment kun je terecht bij afdeling

studievoorlichting & aansluiting.

Overige studiekosten

afhankelijk van de gekozen oplei-ding moet je voor de aanschaf van boeken, readers en andere leer-materialen rekenen op een bedrag tussen € 300,- en € 1.000,- per jaar. ook kosten van eventuele excursies komen voor rekening van de student. Bij afdeling studievoorlichting & aansluiting kun je meer inlichtingen krijgen over financiële zaken.

instelling & opleiding

instelling:

hogeschool rotterdam

officiële opleidingsnaam:

culturele en Maatschappelijke vorming

Maatschappelijk Werk en Dienst verlening

pedagogiek sociaal pedagogische hulpverlening

aanmelden

je kunt je digitaal aanmelden op hogeschoolrotterdam.nl/aanmelden. het programma dat daarvoor zorgt, heet ‘studielink’. hogeschool rotterdam en de Dienst uitvoering onderwijs (Duo) zijn via studielink met elkaar verbonden. Met dit pro-gramma regel je meteen je aanmel-ding bij zowel Duo in groningen als de hogeschool. op de website hogeschoolrotterdam.nl/aanmelden vind je een speciale handleiding, waarin je kunt lezen hoe je je aanmeldt.

Vragen Met vragen over de opleiding en het aanmelden kun je terecht bij afdeling studievoorlichting & aansluiting van hogeschool rotterdam.

studiefinanciering voltijd en duaal

onder bepaalde voorwaarden hebben voltijd- en duale studenten met de nederlandse nationaliteit recht op studiefinanciering en een ov-jaarkaart. heb je niet de nederlandse nationaliteit, maar woon je wel in nederland? Dan kun je in een aantal gevallen toch studie-financiering krijgen. Zie voor uitgebreide informatie: www.ocwduo.nl.

deeltijd

Deeltijdstudenten komen niet in aanmerking voor studiefinanciering.

collegegeld

het collegegeld voor 2011 - 2012 is nog niet bekend als de brochures worden gedrukt. De bedragen worden elk jaar voor 1 april bekend gemaakt. in 2010 - 2011 bedroeg het collegegeld voor:¬ voltijdopleiding € 1.672,-¬ duale opleiding € 1.672,-¬ deeltijdopleiding € 1.378,-

instellingscollegegeld

studenten uit niet eer-landen betalen instellingscollegegeld. kijk voor de tarieven en uitzonderingen op hogeschoolrotterdam.nl/collegegeld.

studenten die al in het bezit zijn van een hbo- of wo-diploma betalen voor de meeste opleidingen instellingscollegegeld. kijk voor de tarieven en uitzonderingen op hogeschoolrotterdam.nl/collegegeld.

toelatingsvoorwaarden

uitgebreide informatie over de toelatingsvoorwaarden vind je op hogeschoolrotterdam.nl.

ik mis een vak

je hebt een ‘deficiëntie’ als je beschikt over een havo-, vwo- of mbo-lang diploma met een onjuist doorstroom-profiel of vakkenpakket om rechtstreeks toegelaten te worden. Deze deficiëntie moet je opheffen vóórdat je met de opleiding start. hiervoor biedt hogeschool rotterdam speciale deficiëntietoetsen aan, die je met positief resultaat moet afronden.ook kun je voor de meeste vakken voorbereidingscursussen volgen. Bij afdeling studievoorlichting & aansluiting kun je terecht voor meer informatie.

toelatingsexamen 21+

voldoe je niet aan de toelatingsvoorwaarden, dan is het mogelijk een toelatingstraject te volgen, mits je op 1 oktober van het jaar dat je met je opleiding start 21 jaar of ouder bent. het toelatingstraject bestaat uit twee onderdelen: de aanlegtest en het toelatingsexamen. De aanlegtest duurt twee uur en geeft inzicht in je capaciteiten, interesses, motivatie en leerstijl. vervolgens doe je toelatingsexamen. Deze toelatingsexamens vinden plaats in de periode van maart tot en met augustus. je kunt je door zelfstudie voor-bereiden op het examen, maar het is ook mogelijk vanaf januari speciale voorbereidingscursussen te volgen. Bij af-deling studievoorlichting & aansluiting kun je terecht voor meer informatie over het toelatingsexamen en het aanvra-gen van een informatiegids. in deze gids vind je informatie over de examen vakken, voorbereidingscursussen, voor-beeldexamens, benodigde boeken, kosten en examendata.

aanmelding voor de examens en/of voorbereidingscursussen moet altijd tegelijk gebeuren met de aanmelding voor de opleiding die je wilt volgen. aanmelden voor de opleiding verloopt via studielink. kijk voor meer informatie op hogeschoolrotterdam.nl/aanmelden.

Buitenlandse diploma’s

je kunt je met een buitenlands diploma inschrijven voor een opleiding als dit gelijkwaardig is aan het vereiste nederlandse diploma. hogeschool rotterdam oordeelt of het buitenlandse diploma gelijkwaar-dig is. Met een buitenlands diploma dat als gelijkwaardig is erkend, moet je nog wel slagen voor een toelatings-toets ‘nederlands als tweede taal’. alleen als je in het bezit bent van een diploma van het staatsexamen ‘nederlands als tweede taal - programma ii’ (nt2) hoef je de toe-latingstoets van de hogeschool niet af te leggen. voor die opleidingen waarvan is vastgesteld dat deze in een andere taal dan het nederlands worden verzorgd, is deze eis niet van toepassing. De medewerkers van af-deling studievoorlichting & aanslui-ting kunnen je over dit onderwerp meer informatie geven.

Voor vragen over (afwijkende) toelatingsvoorwaarden,

intake en assessment kun je terecht bij afdeling

studievoorlichting & aansluiting.

aanmelden Oriënterende propedeuse gedrag en maatschappij

je schrijft je officieel in voor de opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening. Bij je aanmelding in studielink kun je aangeven dat je aan de oriënterende propedeuse gedrag en Maatschappij wilt deelnemen.

72 73

naar de locaties van de hogeschool - die allemaal aan dezelfde metrolijn liggen - maar ook naar de verschillende uitgaansgebieden. vanaf de locaties Museumpark/academie -plein loop je zo naar de eet-, muziek- en danscafé’s rond de nieuwe Binnenweg en de multiculturele Witte de Withstraat. Bij de locaties Blaak/Wijnhaven liggen de terrassen van de oude haven op een steenworp afstand. en de locatie kralingse Zoom ligt vlakbij de studentikoze oostzeedijk. Maar rotterdam heeft meer, zoals bijvoorbeeld het internationale Film Festival rotterdam, de rotterdamse Museumnacht, north sea round town, de parade en het jaarlijks terugkerende Zomercarnaval. voor meer informatie over uitgaan, restaurants, evenementen, musea, enz. kun je kijken op www.rotterdam.info.

ROTTERDAMUITGAANMUSEAWONEN

FESTIVALSGALERIESTHEATERSPORTEN

ROTTeRDam: een STaD DIe COnSTanT In bewegIng IS en waaR aLTIJD waT VaLT Te beLeVen

stad om te sporten

Zelf sporten, kijken naar sport, sport en studeren, werken in de sport…het kan allemaal in rotterdam. onder de ambitieuze titel ‘rotterdam city of sports’ voert de stad al jaren een veelzijdig en aantrekkelijk sportprogram-ma van de Fortis Marathon rotterdam en Bavaria city racing tot aan het aBn-amro World tennis tournament in ahoy en de red Bull air races. Wil je zelf sporten, dan kun je bij de stichting studentenvoorzieningen bijvoorbeeld ook voor een spotprijsje een kaart kopen die je een voordelige keuze biedt uit zo’n veertig sporten.

www.erasmussport.nl

Wie in rotterdam woont of studeert, hoeft zich nooit te vervelen.

de stad is constant in beweging en er is altijd wat te beleven. een jonge stad

die bruist van de energie. Wie je ook bent, je voelt je er snel thuis. trams, bussen en metro’s brengen je overal waar je wilt zijn.

stad om te wonen

anders dan in andere studentensteden heb je in rotterdam binnen niet al te lange tijd een betaalbare woning! informeer naar jongerenhuisvesting bij www.stadswonen.nl of bij het jongeren informatie punt (jip). een briefje ophangen op de vele prikborden – van bibliotheek tot supermarkt - wil ook nog wel eens resultaat opleveren. je kunt ook naar een woning zoeken op:

www.woonnet-rijnmond.nl

www.kamernet.nl

www.huurkamers.nl

www.studentopkamers.nl

stad om te ontdekken

De hogeschoolgebouwen staan er vlakbij of zelfs middenin: de culturele as van rotterdam. De beroemde musea en talloze galeries, de schouwburg, de bioscopen en de vele kleine theaters bieden voor iedereen wel wat. leuk om te ontdekken! als student krijg je bovendien bijna overal korting. voor meer informatie:

www.010.pagina.nl

www.boijmans.nl

www.kunsthal.nl

www.wdw.nl


vorMing

peDagogiek


Dienstverlening


Maatschappij


hulpverlening

voltijdbrochure sociale opleidingen

Documents

Transcript of voltijdbrochure sociale opleidingen