VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een...

54
Inclusief 30 brevetten en stickers voor de leerlingen! EDUCATIEF PAKKET voor de eerste graad lager onderwijs VOETGANGERS BREVET BRONS VOETGANGERS BREVET ZILVER

Transcript of VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een...

Page 1: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Inclusief 30 brevetten en stickers voor de leerlingen!

EDUCATIEF PAKKET voor de eerste graad lager onderwijs

VOETGANGERSBREVET

BRONSVOETGANGERS

BREVET

ZILVER

Page 2: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier
Page 3: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

WOORD VOORAF

Als VSV (Vlaamse Stichting Verkeerskunde) hebben we een duidelijke ambitie: alle Vlamin-gen, van 0 tot 100, slimmer maken rond verkeer en mobiliteit. We willen iedereen leren zich veilig in het verkeer te begeven.

Om die ambitie waar te maken, ontwikkelden we een verticale leerlijn: een traject waarbij we jonge weggebruikers stap voor stap en trap voor trap in verschillende fases aan het verkeer leren deelnemen. De leerlijn ‘stappen’ begeleidt de leerlingen via een systeem van brevetten, van in de kleuterklas tot op het einde van de lagere school.

Het Voetgangersbrevet Zilver is de tweede halte van de leerlijn stappen. Na de stoeptrai-ning in het Voetgangersbrevet Brons gaan we ons nu focussen op het oversteken. We leren de kinderen van de eerste graad hoe ze voor het eerst individueel een aantal voetgangers-vaardigheden moeten uitvoeren. Maar nauw toezicht blijft noodzakelijk! Na een periode van oefenen en trainen volgt de eindtest. Als de leerlingen deze test tot een goed einde brengen, halen ze het Voetgangersbrevet Zilver.

In deze handleiding zijn lestips, activiteiten en motiverende spelletjes opgenomen om deze vaardigheden te trainen en te testen.

Veel succes!

Eddy KlynenCoördinator

VOETGANGERSBREVET

ZILVERVOETGANGERS

BREVET

ZILVER

Page 4: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

2 INHOUD

Woord vooraf ......................................................................................................................................................... 1

1. Inleiding ........................................................................................................................................................... 3

1.1. Stapsgewijze aanpak leerlijn stappen ........................................................................................4

1.2. Stapsgewijze aanpak Voetgangersbrevet Zilver .................................................................... 5

1.3. Eindtermen ...........................................................................................................................................6

1.4. Motorische en zintuiglijke ontwikkeling stimuleren ............................................................. 7

2. Vaardigheden trainen ................................................................................................................................9

2.1. Stappen op een berm/fietspad/fietsvoetpad als er geen voetpad is ......................... 11

2.2. Oversteken op een zebrapad ...................................................................................................... 18

2.3. Langs een hindernis stappen die het voetpad deels verspert ........................................24

2.4. Oversteken op een veilige plaats (als er geen zebrapad is) ............................................ 28

3. Eindtest Voetgangersbrevet Zilver .................................................................................................... 41

3.1. Voorbereiding ....................................................................................................................................42

3.2. Parcours ............................................................................................................................................... 43

3.2.1 Stap 1: stel het parcours op ............................................................................................. 43

3.2.2 Stap 2: overloop het parcours met de leerlingen .................................................. 44

3.2.3 Stap 3: neem de eindtest af ............................................................................................ 44

3.2.4 Stap 4: beoordeel de leerlingen .................................................................................... 45

3.3. Evaluatie .............................................................................................................................................. 49

Colofon ................................................................................................................................................................. 51

Page 5: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

1. INLEIDING

VOETGANGERSBREVET

ZILVERVOETGANGERS

BREVET

ZILVER

Page 6: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Inle

idin

g

4 1. InleidingKinderen zouden rond negen jaar veilig moeten kunnen stappen in het verkeer en zelfstan-dig een straat moeten kunnen oversteken. Dat vereist echter de nodige training. Voetgan-gerstraining gebeurt stapsgewijs. Het is belangrijk dat je als leerkracht rekening houdt met de ontwikkeling van je leerlingen en de verschillende stappen van het leerproces volgt.

1.1. Stapsgewijze aanpak leerlijn stappen

Deze leerlijn toont waar je leerlingen zich bevinden in het traject dat wij voor hen met onze voetgangersbrevetten uitgestippeld hebben.

Eerste en tweede kleuterklas

Oefenen voor het Voetgangersbrevet Brons Stoeptraining

Derde kleuterklas Eindtest Voetgangersbrevet Brons

✓ Eerste leerjaar Oefenen voor het Voetgangersbrevet Zilver Oversteektraining

✓ Tweede leerjaar Eindtest Voetgangersbrevet Zilver

Derde leerjaar Oefenen voor het Voetgangersbrevet Goud Verkeersvaardigheid

Vierde leerjaar Het Grote Voetgangersexamen

Page 7: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Inle

idin

g

5

1.2. Stapsgewijze aanpak Voetgangersbrevet Zilver

Om met je leerlingen het Voetgangersbrevet Zilver te behalen, doorloop je verschillende stappen:

à Stap 1: voorbereiding

� Lees deze handleiding goed door. � Breng je collega’s/directie op de hoogte van de leerlijn. � Breng de ouders op de hoogte van de voetgangerstraining.

à Stap 2: vaardigheden trainen

Oefen met je leerlingen de volgende vaardigheden via de spelletjes in deze handleiding:

1. Stappen op een berm/fietspad/fietsvoetpad als er geen voetpad is2. Oversteken op een zebrapad3. Langs een hindernis stappen die het voetpad deels verspert4. Oversteken op een veilige plaats (als er geen zebrapad is)

à Stap 3: eindtest Voetgangersbrevet Zilver

� Stel het parcours op. � Overloop het parcours samen met de leerlingen. � Beoordeel de leerlingen met de controlefiche (achterin deze handleiding).

Page 8: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Inle

idin

g

6 1.3. Eindtermen

Inhoudelijk en methodologisch sluiten de vaardigheden van Het Voetgangersbrevet Zilver aan bij de volgende eindtermen verkeers- en mobiliteitseducatie voor het lager onderwijs:

Mens en maatschappijVerkeer en mobiliteit

De leerlingen

4.14 kunnen de gevaarlijke verkeerssituaties in de ruimere schoolomgeving lokaliseren.

4.15 beschikken over voldoende reactiesnelheid, evenwichtsbehoud en gevoel voor co-ordinatie en ze kennen de verkeersregels voor fietsers en voetgangers, om zich zelf-standig en veilig te kunnen verplaatsen langs een voor hen vertrouwde route.

4.16 tonen zich in hun gedrag bereid rekening te houden met andere weggebruikers.

Lichamelijke opvoeding - Motorische competentiesVerantwoord en veilig bewegen

De leerlingen

1.2 kunnen veiligheidsafspraken naleven.

1.3 kennen de gevaren en risico’s van bewegingssituaties en kunnen deze inschatten en signaleren.

Lichaamsbesef

De leerlingen

1.6 tonen in het bewegen een intuïtief, maar ook een bewust kennen, aanvoelen, om-gaan en rekening houden met de eigen lichaamskenmerken, -mogelijkheden en -beperkingen.

Page 9: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Inle

idin

g

7Basisbewegingen

De leerlingen

1.9 kunnen balanceren op de grond en over diverse soorten toestellen.

1.15 kunnen hun loopstijl en -tempo aanpassen aan de afstand.

Spel en sportspelen

De leerlingen

1.17 beheersen fundamentele bewegingsvaardigheden die nodig zijn om een eenvoudig bewegingsspel zinvol te kunnen spelen in eenvoudige sport- en spelsituaties.

1.18 kunnen eenvoudige spelideeën uitvoeren in eenvoudige bewegingsspelen.

Bewegen in verschillende milieus

De leerlingen

1.32 zijn bereid zichzelf vragen te stellen over hun aanpak voor, tijdens en na het oplos-sen van een bewegingsprobleem en willen op basis hiervan een aanpak (bij)sturen.

1.4. Motorische en zintuiglijke ontwikkeling stimuleren

Jonge kinderen zijn psychomotorisch nog in volle ontwikkeling. Doorheen de basisschool ‘rijpen’ ze en zullen ze in staat zijn om bepaalde motorische vaardigheden uit te voeren. Het is belangrijk dat je die natuurlijke ontwikkeling stimuleert, maar ook dat bepaalde technie-ken (kijktechniek, oversteken …) geautomatiseerd zijn vóór de leerlingen zelfstandig in het echte verkeer gaan. Bij het Voetgangersbrevet Zilver doen ze dat altijd onder toezicht van een volwassene. De volwassen begeleider voorziet dus dat hij kan ingrijpen wanneer een kind een verkeerde inschatting maakt en zo in een gevaarlijke situatie terecht kan komen.

Page 10: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Inle

idin

g

8

Page 11: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

2. VAARDIGHEDEN TRAINEN

VOETGANGERSBREVET

ZILVERVOETGANGERS

BREVET

ZILVER

Page 12: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Vaar

digh

eden

trai

nen

10 2. Vaardigheden trainenDe vier vaardigheden die de leerlingen moeten beheersen om hun Voetgangersbrevet Zil-ver te behalen, kan je trainen in spelvorm. De spelletjes zijn gerangschikt volgens moeilijk-heidsgraad, je kan dus best beginnen met het eerste spel. Train altijd eerst in een bescherm-de omgeving en nadien pas in het echte verkeer. Als je deze opbouw volgt, werk je steeds in de juiste ontwikkelingsfase van je leerlingen.

Praktisch:

� De spelletjes duren tussen vijf en tien minuten. � Speel de spelletjes in een beschermde omgeving (speelplaats, turnzaal …). � Op de speelplaats vind je wellicht stroken of lijnen die een voetpad kunnen voorstel-

len. Zijn die er niet, teken ze dan met krijt of gebruik stoeprandstroken. Die kan je zelf maken met vinylvloerbekleding (knip stroken van 10 cm breed en ongeveer 4 m lang).

� Zorg dat je een huizenkant kan voorstellen (de buitengevel van een gebouw). � Als je nadien in het echte verkeer traint, zorg dan voor extra begeleiding. Een collega of

verkeers(groot)ouder zorgt mee voor de veiligheid van de groep in het verkeer.

Werkt jouw school al met verkeersouders? Kijk op www.verkeersouders.be.

Page 13: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Vaar

digh

eden

trai

nen

112.1. Stappen op een berm/fietspad/fietsvoetpad als er geen voetpad is.

Doel:

De leerling toont correct gedrag op de berm, fietspad of fietsvoetpad. Hij rent of speelt niet, is oplettend voor de andere weggebruikers en verleent dus op een fietspad ook voorrang aan de fietsers.

Deelvaardigheden:

De leerling

1. rent of speelt niet2. stapt aan de huizenkant3. verleent op het fietspad voorrang aan fietsers4. maakt oogcontact met weggebruikers die van opritten komen

TIP:

� Als ze op het fietspad stappen, moeten ze regelmatig achterom kijken om aankomen-de fietsers voorbij te laten.

� Als ze aan opritten (van huizen) komen, maken ze oogcontact met eventuele bestuur-ders vooraleer ze de oprit voorbij gaan.

Page 14: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Vaar

digh

eden

trai

nen

12 Buitelberm

Materiaal:Kleine valmatten

Organisatie:Leg in de lengte van de ruimte kleine valmatten over elkaar, zodat je een oneffen terrein creëert.

Spel:De leerlingen gaan achter elkaar aan het uiteinde van de valmatten staan. Op jouw fluit-signaal stappen de leerlingen één voor één over de matten, ze ervaren dat een oneffen ondergrond (berm) niet altijd even stabiel wandelt.

Page 15: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Vaar

digh

eden

trai

nen

13Struikelstrook

Materiaal:Vijf stoeprandstroken of krijt, vier kegels

Organisatie:Leg vijf rijen met stoeprandstroken evenwijdig met elkaar (of teken ze met krijt) met een tussenruimte van 1,5 m. Geef elke strook een naambordje. Of verduidelijk met een teke-ning: het voetpad, de berm, het fietspad en de straat. Leg het voetpad langs een muur (de huizenkant).

Deze oefening verduidelijkt de hiërarchie binnen de te kiezen wandelplaats. Een opstelling als deze zal je niet in een echte verkeers-situatie tegen komen, maar is belangrijk om de leerlingen te leren wat achtereen-volgend de veiligste plaatsen zijn om te stappen.

Spel:Duid twee leerlingen aan als tikker, de andere kinderen stappen vrij in de afge-bakende ruimte rond, niemand mag ren-nen. Wanneer een leerling getikt wordt of wanneer hij begint te rennen, verkleint zijn terrein: de strook met het voetpad mag hij niet meer gebruiken. Als een kind nog eens getikt wordt, mag hij niet meer op de berm, enzovoort. Wissel de tikkers eens af. Op het fluitsignaal is het spel ge-daan.

1,5 M

Page 16: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Vaar

digh

eden

trai

nen

14 Blokje rond

Materiaal:Krijt, kleine valmatten

Organisatie:Teken met krijt een rechthoek van 5 m x 3 m. Teken daarrond een fietspad aangeduid met stippellijnen. Achter het fietspad leg je valmatten, dit is de berm. En naast de berm teken je het voetpad.

Spel:Duid drie tikkers aan, ze mogen overal stappen behalve op het voetpad. De overige leerlin-gen wandelen op het voetpad. Iedereen stapt, niemand mag rennen. De tikkers kunnen de leerlingen dus moeilijk raken. Op jouw fluitsignaal, moeten de stappers op de berm gaan wandelen, nu kunnen de tikkers aan de slag! Wanneer een leerling getikt is, mag hij opnieuw naar het voetpad gaan waar hij rustig kan wandelen. Op een tweede fluitsignaal moeten de voetgangers op het fietspad stappen, na een derde fluitsignaal mag heel de ruimte gebruikt worden.

3 M

5 M

Page 17: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Vaar

digh

eden

trai

nen

15Kronkelpad

Materiaal:Eén lang touw, stoeprandstroken (of een voetpad getekend met krijt), kleine valmatten

Organisatie:Creëer een situatie waarbij je naast elkaar een voetpad, een berm en een fietspad maakt, bij voorkeur naast een muur. Het voetpad kan je leggen met stoeprandstroken of tekenen met krijt. De berm maak je met kleine valmatten en het fietspad kan je tekenen door twee evenwijdige stippellijnen te tekenen.

Spel:Geef het touw aan twee leerlingen en stel ze op bij het voetpad. De kinderen bewegen het touw en laten het kronkelen op het voetpad. De overige leerlingen wandelen op het voet-pad en mogen het touw niet raken. Op jouw fluitsignaal schuiven de kinderen met het touw op. De voetgangers zullen zich, als ze het touw niet willen raken, moeten verplaatsen naar de berm en naar het fietspad.

Page 18: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Vaar

digh

eden

trai

nen

16 Opzij, opzij, opzij

Materiaal:Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels

Organisatie:Teken een fietspad met krijt en zet vier kegels langs het fietspad.

Spel:De helft van de leerlingen gaat aan de kant staan en observeert de situatie. De andere leerlingen zijn ofwel voetganger en stappen op het fietspad (omdat er geen voetpad is), ofwel zijn het fietsers die in tegenwijzerzin rond de kegels rijden. De voetgangers zien zo de fiet-sers naderen en gaan eventueel meer aan de kant staan om de fietsers door te laten. Herhaal de oefening, nu rijden de fietsers in wijzerzin. Als de fietsers een voetganger naderen, bellen ze. De voetgangers kijken achterom en gaan opzij staan om de fietsers voorbij te laten rijden. Je vraagt feedback aan de leerlingen die toekijken: Wie doet het goed? Waar moet je op letten als voet-ganger? Als fietser? Wat is belangrijk (goed luisteren, goed rondkijken). Na-dien worden de rollen omgedraaid.

wijzerzin

tegenwijzerzin

Page 19: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Vaar

digh

eden

trai

nen

17Ken je kant in het echte verkeer

Materiaal:Extra begeleider, fluitje

Organisatie:Ga met de leerlingen naar een locatie in het echte verkeer waar geen voetpad is. Deze situ-atie is sterk afhankelijk van de schoolomgeving. Je zal de leerlingen of op de berm of op het fietspad of op het fietsvoetpad moeten laten stappen.

Spel:Neem de leerlingen mee naar de berm, het fietspad of het fietsvoetpad en geef hen nog eens de belangrijkste zaken mee: niet rennen of spelen, langs de huizenkant stappen en opletten voor andere weggebruikers. Na een afstand van ongeveer 50 meter draai je om, kijk erop toe dat de leerlingen de reflex maken om langs de huizenkant te gaan staan. De begeleider vertrekt nu alleen terug in de richting van de school, hij stopt na ongeveer 50 meter. Jij blijft bij de groep en observeert de situatie samen met de kinderen, je stelt vragen als: Wie doet het goed? Waar moet je op letten als voetganger? Wat is belangrijk (goed luisteren, goed rondkijken)? Wanneer je fluit, vertrekken de eerste twee leerlingen hand in hand naar de begeleider. Kijk erop toe dat ze waakzaam zijn en opletten voor andere weg-gebruikers. Fluit opnieuw voor de twee volgende leerlingen en zo verder tot alle kinderen bij de begeleider zijn. Bespreek de situatie en pols of de leerlingen nog vragen hebben.

Page 20: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Vaar

digh

eden

trai

nen

18 2.2. Oversteken op een zebrapad

Doel:

De leerlingen kunnen een geschikt moment kiezen om over te steken. Omdat ze de afstand van een naderend voertuig nog moeilijk kunnen inschatten, wachten ze best tot er geen ver-keer is of tot alle bestuurders zijn gestopt en aangegeven hebben dat ze mogen oversteken.

De leerlingen kunnen aangeven wanneer het veilig is om over te steken.

Deelvaardigheden:

De leerling:

1. stopt aan de stoeprand2. kijkt meerdere keren naar links en rechts3. steekt recht over als de rijbaan veilig is4. blijft opletten tijdens het oversteken5. stapt goed door, maar rent niet

TIP:

� Let op dat de leerlingen niet gewoon hun hoofd draaien naar links en rechts, maar ook echt ‘kijken’.

� Laat de leerlingen eerst naar links kijken omdat het verkeer daar het dichtst bij is. � Oefen in het verkeer eerst op een rustige plaats.

Page 21: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Vaar

digh

eden

trai

nen

19Hoepelspel

Materiaal:Drie hoepels (zeker één groene en één rode), twee dozen, kaartjes met voorwerpen in het rood of groen, krijt

Organisatie:Teken twee krijtlijnen op 6 meter afstand van elkaar. Aan het einde van de krijtlijnen liggen twee hoepels achter een doos: links een rode, rechts een groene. De leerlingen zien niet welke kleur hoepel er links of rechts ligt.

Spel:De kinderen staan achter elkaar achter de startstreep. Op het fluitsignaal van de leerkracht vertrekt de eerste leerling naar een hoepel in het midden en neemt het bovenste kaartje uit de hoepel. Op de achterkant staat een voorwerp in het rood of groen afgebeeld. De leerlin-gen moeten hun hoofd naar links of rechts draaien om te kijken naar welke kant ze moeten lopen om het kaartje in de juiste hoepel te leggen. Maak de leerlingen er attent op dat ze telkens hun hoofd draaien en niet hun hele lichaam.

6 M

Page 22: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Vaar

digh

eden

trai

nen

20 Kleurkant

Materiaal:Krijt, gekleurd papier

Organisatie:Teken met krijt drie evenwijdige lijnen op 4 meter van elkaar.

Spel:De leerlingen staan op de middelste lijn in een rij achter elkaar met de handen op elkaars schouders (op deze manier voorkom je dat kinderen hun hele lichaam gaan draaien bij het achterom kijken). Achter de leerlingen staan twee kinderen die een gekleurde kaart vasthou-den. Op jouw fluitsignaal kijken de leerlingen eerst om naar links en roepen de kleur van het papier, daarna naar rechts, ze roepen opnieuw de kleur van het papier. Laat elk kind eens het papier vasthouden, wissel de kleuren genoeg af.

GROEN!

4 M

4 M

Page 23: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Vaar

digh

eden

trai

nen

21Van voor naar achter

Materiaal:20 kegels, fluitje

Organisatie:Zet vijf rijen van vier kegels naast elkaar met telkens een tussenruimte van 3 meter.

Spel:Verdeel de leerlingen in vijf groepen en zet elke groep achter een kegel. De eerste vijf leer-lingen staan aan de startkegel, jij staat achter de leerlingen. Wanneer je een fluitsignaal geeft, lopen de kinderen naar de eerste kegel. Bij een volgend fluitsignaal lopen ze naar de tweede kegel. Wanneer je in je handen klapt, lopen ze één kegel terug, enzovoort. De kin-deren reageren onmiddellijk op je auditieve signalen. Ga verder tot de eerste leerlingen de laatste kegel hebben bereikt, daarna starten de volgende vijf leerlingen.

3 M

3 M

Page 24: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Vaar

digh

eden

trai

nen

22

4 M

Kleuren kennen

Materiaal:Vijf stoeprandstroken (of markeringen tekenen met krijt), groen bordje (of groen blad pa-pier), fluitje, kaartjes met een rode, oranje en groene bol

Organisatie:Je legt de vijf stoeprandstroken evenwijdig naast elkaar met 4 meter tussenruimte. Aan elke stoeprand liggen drie kaartjes met een rode, oranje en groene bol.

Spel:De leerlingen staan per twee aan de eerste stoeprand, jij staat helemaal aan de overkant met het groene bordje. De twee eerste leerlingen mogen pas vertrekken wanneer de leer-kracht het bordje omhoog houdt. Wanneer de kinderen bij de eerstvolgende stoeprand aankomen, nemen ze een kaartje en kijken ze naar de bol, ze voeren de opdracht uit.

� Groene bol = goed links en rechts kijken, oversteken en doorwandelen naar de volgen-de stoeprand.

� Oranje bol = stoppen, vijf keer ter plaatse springen en wachten tot de leerkracht het groene bordje omhoog houdt, goed links en rechts kijken, oversteken en doorwande-len naar de volgende stoeprand.

� Rode bol = stoppen, wachten tot de leerkracht het groene bordje omhoog houdt, goed links en rechts kijken, oversteken en doorwandelen naar de volgende stoeprand.

Aan de volgende stoeprand nemen de leerlingen een volgend kaartje. De twee volgende leerlingen mogen vertrekken na jouw fluitsignaal.

Page 25: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Vaar

digh

eden

trai

nen

23Oversteken in het echte verkeer

Materiaal:Twee begeleiders

Organisatie:Neem de leerlingen mee naar een voet- en zebrapad, bij voorkeur vlakbij de schoolpoort. De begeleider neemt de helft van de kinderen mee naar de overkant van het zebrapad. Zij zullen het oversteken beoordelen. De andere begeleider blijft bij de leerlingen aan de ‘schoolkant’.

Spel:Geef de kinderen de opdracht dat ze moeten oversteken op een veilige manier. Jijzelf als leer-kracht staat aan het zebrapad en houdt strikt toezicht op het over-steken bij elke leerling. Het kind geeft telkens aan dat hij eerst stopt door te zeggen: ‘Ik stop aan de stoeprand’. Voor hij begint met oversteken, kijkt hij goed links en rechts. Wanneer hij wil vertrekken geeft hij dat aan door te zeggen: ‘Ik steek over’. Je grijpt enkel in als het oversteken op dat moment gevaarlijk is, bijvoorbeeld door een naderend voertuig. Terwijl de oefening bezig is, kunnen de begeleiders en de leerlingen aan de overkant mee observeren en reflecteren.

Ik stop aan de rand.

Ik steek over

Page 26: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Vaar

digh

eden

trai

nen

24 2.3. Langs een hindernis stappen die het voetpad deels verspert

Doel:

De leerlingen kunnen bewust kiezen om langs de huizenkant een hindernis voorbij te gaan, zodat ze niet op straat hoeven te komen.

Deelvaardigheden:

De leerling:

1. vertraagt bij de hindernis2. stapt de hindernis langs de huizenkant voorbij

TIP: Let er op dat de hindernis niet heel het voetpad verspert.

Schildpaddenrace

Materiaal:Krijt, fluitje

Organisatie:Teken een startstreep en een eind-streep met 15 meter tussenruimte.

Spel:Zet alle leerlingen aan de startstreep naast elkaar. Vertel dat ze een race zullen stappen: de schildpaddenrace. Wanneer je fluit, beginnen alle leerlin-gen naar de overkant te stappen. Wie als laatste over de eindstreep komt, heeft gewonnen. De regel is dat ze niet mogen stilstaan, ze moeten in bewe-ging blijven.

15 M

START

AANKOMST

Page 27: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Vaar

digh

eden

trai

nen

25Sneller – trager

Materiaal:Vijf rode en vijf groene kegels

Organisatie:Zet de tien kegels willekeurig in de ruimte.

Spel:De leerlingen stappen vrij rond. Wanneer ze aan een rode kegel komen, stappen ze trager. Wanneer ze een groene kegel bereiken, stap-pen ze sneller.

Stapperke stop/stapperke stap

Materiaal:Fluitje

Organisatie:Geen organisatie vooraf

Spel:De leerlingen stappen vrij rond in de ruimte. Ze voeren een opdracht uit wanneer jij een be-paald aantal keer fluit.

1x fluiten = trager stappen

2x fluiten = sneller stappen (opgelet, niet rennen)

3x fluiten = stoppen

Page 28: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Vaar

digh

eden

trai

nen

26 Veilig voorbij

Materiaal:Stoeprandstroken of krijt, een vuilnisbak, vier kegels

Organisatie:Creëer een straat met een voetpad ernaast, plaats een hindernis in het midden van het voetpad (bijvoorbeeld een vuilnisbak). Plaats vier kegels op de straat als parcours voor en-kele fietsers.

Spel:De helft van de leerlingen neemt de fiets en rijdt in rondjes langs de kegels. Zij vormen het verkeer op de rijbaan. De overige leerlingen worden opnieuw in twee groepen verdeeld. Eén groep staat aan de kant en beoordeelt de oefening en het gedrag van de kinderen. De andere groep stapt één voor één naar de hindernis, vertraagt ter hoogte ervan en stapt het obstakel langs de huizenkant voorbij. Door de aankomende fietsers ervaren de leerlingen dat de huizenkant veiliger is dan de straatkant. Wissel de groepen voldoende om.

Page 29: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Vaar

digh

eden

trai

nen

27Training in het echte verkeer

Materiaal:Extra begeleider, vuilnisbak van de school, één kegel

Organisatie:In het echte verkeer kunnen tijdelijke of permanente hindernissen voorkomen op het voet-pad (fietsen, afvalcontainer …). Breng de leerlingen naar zo’n situatie in het verkeer. Heb je deze situatie niet in de schoolomgeving, plaats dan zelf een hindernis op het voetpad om de vaardigheid in te oefenen. Zet een kegel op 5 meter na de hindernis.

Spel:Jij neemt met de helft van de leerlingen aan de overkant van de straat plaats, jullie kunnen de situatie en de vaardigheid observeren en beoordelen. Laat de kinderen nu één voor één naar de hindernis stappen, spreek af dat ze aan de kegel wachten. Ter hoogte van de hin-dernis vertragen ze, daarna steken ze het obstakel langs de huizenkant voorbij. Bespreek de oefening met de leerlingen, wissel de groepen om.

5 M

Page 30: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Vaar

digh

eden

trai

nen

28

2.4. Oversteken op een veilige plaats (als er geen zebrapad is)

Doel:

De leerlingen kunnen zelf een veilige plaats kiezen om over te steken. De leerlingen tonen dat ze gevaarlijke oversteekplaatsen vermijden.

Deelvaardigheden:

De leerling:

1. vermijdt gevaarlijke oversteekplaatsen en kiest de positie• met het beste zicht op het verkeer• waar hij zelf het best gezien kan worden door andere weggebruikers

2. steekt veilig over (zoals bij vaardigheid 2)

TIP:

� Af en toe kom je in een situatie waarin oversteken in de meest ideale omstandigheden niet mogelijk is. Een aantal factoren kunnen ervoor zorgen dat een bepaalde plaats in de straat minder veilig wordt om over te steken:

� nabij een bocht; � bij geparkeerde auto’s; � vlakbij opritten van drukke plaatsen; � op plaatsen waar een hindernis staat; � op plaatsen waar de straat breder is.

� De kinderen moeten heel duidelijk weten dat ze moeten oversteken op de plaats waar zij het beste zicht hebben op de verkeerssituaties en waar zij het best gezien worden door andere weggebruikers. Geen verstoppertje spelen dus, maar de veiligste plaats kiezen is de boodschap!

Page 31: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Vaar

digh

eden

trai

nen

29Positiespel

Materiaal:Klaspop of een ander voorwerp eigen aan de klas

Organisatie:Zet je met de kinderen in de leeskring. Zet de klaspop of een ander voorwerp ergens in de klas terwijl de leerlingen meekijken.

Spel:De kinderen weten waar het voorwerp staat of ligt. Vraag aan de leerlingen om op een plaats in de klas te gaan staan waar ze het voorwerp het best kunnen zien. Alle leerlingen kiezen hun po-sitie van waaruit ze het beste zicht hebben. Laat ze verwoorden waarom ze die plaats gekozen hebben.

Uitbreiding:

Plaats enkele voorwerpen her en der in de klas net onder ooghoogte. Laat de leerlingen naast hun bank staan. Stel volgende soort vragen: Kan jij de klaspop zien? Ga eens op een plek staan waar je ze nog beter ziet? Denk je dat x de klaspop kan zien? Zeg jij eens waar x best gaat staan?

Page 32: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Vaar

digh

eden

trai

nen

30 Oogcontact

Materiaal:Krijt, vier kegels, fietsen voor een derde van de klas

Organisatie:Maak met stoeprandstroken of teken met krijt een straat met een bocht op de speelplaats. Plaats een kegel aan het begin en op het einde van de straat. Zet vervolgens een kegel aan de binnenkant en één aan de buitenkant van de bocht.

In een bocht kan je het verkeer niet goed overzien. Als je dat traint op de speelplaats, moet je dat slechte zicht op de verkeerssituatie zelf creëren. Daarom raden we aan om een bocht te maken langs de hoek van een gebouw of een speeltuig in de binnenbocht.

Spel:Verdeel de klas in drie groepen: de eerste groep staat achter elkaar aan de kegel in de binnen-bocht, de tweede groep achter elkaar in de buitenbocht, de derde groep fietst op de straat (van kegel tot kegel, zij vormen het verkeer op de rijbaan). De fietsers maken telkens oogcontact met de eerste leerlingen in de buitenbocht en vervolgens met die in de binnenbocht. De leerlingen die in de bocht staan, sluiten achteraan de rij aan. Nu is de volgende leerling aan de beurt. Als iedereen aan de beurt geweest is, vraag je feedback: fietsers, welke leerling zag je eerst? Waar sta je best in een bocht? Kon iedereen voldoende oogcontact maken? Wissel de groepen af.

Page 33: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Vaar

digh

eden

trai

nen

31Bochtje om

Materiaal:Fluitje, stoeprandstroken of krijt, zes kegels

Organisatie:Maak met stoeprandstroken of teken met krijt een straat met een bocht en langs beide kanten een voetpad. Plaats in de binnenbocht zes kegels op een rij net na de bocht.

TIP: Denk er ook hier aan om een bocht te leggen langs de hoek van een gebouw of speel-tuig. Zo zien de leerlingen onmiddellijk op welke plaats ze het beste zicht hebben.

Spel:Zet bij elke kegel een leerling. Zet één leerling voor de bocht, hij is de tikker. De overige leerlingen bekijken de situatie. Op jouw fluitsignaal vertrekken de zes leerlingen aan de ke-gel, ze steken de straat haaks over. Ze mogen niet rennen, noch snel stappen, het is geen wedstrijd. De tikker vertrekt op hetzelfde moment en mag iedereen aantikken die nog niet aan de overkant is geraakt. Vraag en geef feedback: Wie kon getikt worden? Welke leerlin-gen konden veilig oversteken? Wie kon het rustigst oversteken? Wat als de tikker een auto was? Wissel de leerlingen af. Concludeer dat je best verder van de bocht gaat staan om een goed zicht te hebben op aankomend verkeer, zodat je tijd genoeg hebt om te beslissen dat je gaat oversteken.

Page 34: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Vaar

digh

eden

trai

nen

32 Tussen de auto’s

Materiaal:Twee vuilnisbakken (containers of andere hoge obstakels), stoeprandstroken of krijt, twee kegels

Organisatie:Maak een straat met stoeprandstroken of krijt. Voorzie langs beide kanten een voetpad. Plaats op de rijbaan langs de stoeprand twee grote vuilnisbakken, die stellen geparkeerde auto’s voor. Plaats twee kegels op het voetpad langs de kant van de auto’s.

Spel:Laat de helft van de leerlingen in de straat wandelen langs de kant van de auto’s tussen de kegels, de overige leerlingen staan bij jou aan de overkant en bekijken de opdracht. Op jouw fluitsignaal steken de leerlingen de straat over. Kijk goed welke plaats de leerlingen kiezen. Wissel de groepen om. Pas wanneer beide groepen hebben overgestoken, geef en vraag je feedback over de situatie: Waar steek je best niet over? Waar ben je het best gezien? Wie kon je totaal niet zien? Ken jij plaatsen waar je dit probleem vaak hebt? Concludeer dat je beter niet voor, achter of tussen geparkeerde auto’s oversteekt, tenzij het niet anders kan.

Page 35: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Vaar

digh

eden

trai

nen

33Kijk uit

Materiaal:Vuilnisbak (container of ander hoog obstakel), stoeprandstroken of krijt

Organisatie:Maak een straat met langs beide kanten een voetpad met stoeprandstroken of teken er één met krijt. Zet een vuilnisbak of een ander hoog obstakel op het voetpad. Je kan ook het voetpad creëren bij een speeltuig op de speelplaats of een haag.

Spel:Laat de helft van de leerlingen op het voetpad wandelen, de overige leerlingen staan bij jou aan de overkant en bekijken de opdracht. Op jouw fluitsignaal steken de leerlingen de straat over, kijk goed welke plaats de leerlingen kiezen. Wissel de groepen om. Pas wanneer beide groepen hebben overgestoken, geef en vraag je feedback over de situatie: Waar steek je best niet over? Waar word je het best gezien? Wie kon je totaal niet zien? Ken jij plaatsen in de buurt waar dit ook zo is? Concludeer dat je beter niet net achter de hindernis gaat staan, maar ervoor of een heel eind er voorbij.

Page 36: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Vaar

digh

eden

trai

nen

34 Opgelet oprit

Materiaal:Stoeprandstroken of krijt, twee stoelen, twee kegels, fietsen voor een derde van de groep

Organisatie:Maak een straat met langs beide kanten een voetpad met stoeprandstroken of teken er één met krijt. Plaats aan het voetpad twee stoelen, die stellen de sporthal voor. Naast de sporthal zet je twee kegels tegenover elkaar met een tussenruimte van 8 meter.

Spel:Laat een derde van de leerlingen uit de sporthal komen en vertel hen dat ze zo dadelijk de straat moeten oversteken. Geef niet te veel tips. Een derde fietst rond de twee kegels, zij zijn het verkeer dat de parking van de sporthal verlaat. De overige leerlingen staan bij jou aan de overkant en bekijken de opdracht. Op jouw fluitsignaal steken de leerlingen de straat over, kijk goed welke plaats de leerlingen kiezen. Wissel de groepen om. Pas wanneer beide groepen hebben overgestoken, geef en vraag je feedback over de situatie: Waarom heb je deze plek gekozen? Waar steek je best niet over? Welke plaats is beter? Concludeer dat je best een eindje van de oprit van de parking oversteekt.

8 M

Page 37: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Vaar

digh

eden

trai

nen

35Breder en smaller

Materiaal:Stoeprandstroken of krijt

Organisatie:Maak een straat met stoeprandstroken met langs beide kanten een voetpad of teken er één met krijt. In het midden versmalt de straat om daarna opnieuw breder uit te lopen, je bootst een verhoogde inrichting na (verkeersplateau). Verwijs eventueel naar een gelijkaardige si-tuatie in het echte verkeer die de leerlingen kennen.

Spel:Laat de helft van de leerlingen op het voetpad wandelen, de overige leerlingen staan bij jou aan de overkant en bekijken de opdracht. Op jouw fluitsignaal steken de leerlingen de straat over. Kijk goed welke plaats de leerlingen kiezen. Wissel de groepen om. Pas wanneer beide groepen hebben overgestoken, geef en vraag je feedback over de situatie: Waar steek je best niet over? Wat is de beste plaats? Concludeer dat je beter oversteekt op het smallere stuk van de straat, je hebt er beter zicht op het verkeer en bestuurders zien jou beter staan. Bovendien ben je dan sneller aan de overkant en dus sneller uit de gevarenzone.

TIP: Combineer deze laatste vijf oefeningen zoveel mogelijk met elkaar. De leerlingen moe-ten in elk van deze omstandigheden weten waar ze het veiligst oversteken, waar ze het best gezien worden en waar ze zelf het beste zicht hebben op de situatie. Benadruk dat een zebrapad steeds de beste keuze is en dat het zelfs verplicht is om het te gebruiken als er één binnen de 30 meter is.

Page 38: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Vaar

digh

eden

trai

nen

36 Kies wijs in het echte verkeer

Materiaal:Extra begeleider(s), fluitje, eventueel vuilnisbak als hindernis of eigen auto’s

Organisatie:Ga naar een straat in de schoolomgeving waar geen zebrapad ligt en waar minstens twee ‘gevaren’ aanwezig zijn. Die ‘gevaren’ kan je ook ensceneren door bijvoorbeeld je eigen auto te parkeren in de straat of een vuilnisbak neer te zetten op het voetpad. Deze oefening is sterk afhankelijk van hoe je schoolomgeving eruit ziet. Vermijd zeer gevaarlijke plaatsen maar blijf realistisch. Er zijn nu eenmaal minder ideale verkeerssituaties die ook tot de leef-wereld van de kinderen behoren.

Spel:Straat met een bocht

Neem de leerlingen mee naar een straat met een bocht. De begeleider neemt de helft van de leerlingen mee naar de binnenbocht. Neem zelf plaats in de buitenbocht met de andere helft van de leerlingen. Op jouw fluitsignaal kiezen de leerlingen in de buitenbocht de voor hen beste plaats om de straat over te steken. Voor je hen laat oversteken stel je drie vragen:

1. Kan je vanop jouw plaats het verkeer goed zien aankomen?

2. Zien de bestuurders jou goed staan op deze plek?

3. Als je denkt dat er een betere plaats is, verplaats je dan.

Na de derde vraag zal je vaststellen dat één plaats de voorkeur krijgt. Breng alle leerlin-gen daar samen en bespreek kort. Als je kan besluiten dat dit inderdaad de beste plaats is dan gaat daar de training verder voor alle leerlingen. Op jouw fluitsignaal steken de leerlingen één voor één veilig over (zoals bij vaardigheid twee). Herhaal dat tot alle leer-lingen zowel een binnen- als buitenbocht hebben genomen.

Page 39: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Vaar

digh

eden

trai

nen

37Straat met geparkeerde auto’s

Neem de leerlingen mee naar een straat waar gepar-keerde auto’s staan (eventueel ensceneren met eigen wagen). Jijzelf neemt de helft van de leerlingen mee naar de kant van de straat waar de auto’s staan, de overige kinderen blijven bij de begeleider en bekijken de situatie van aan de overkant. Op jouw fluitsignaal kiezen de leerlingen een startplek om de straat over te steken. Kijk goed welke plaats de leerlingen kiezen. Voor je hen laat oversteken stel je dezelfde drie vra-gen als bij het eerste spel van deze reeks ‘Straat met bocht’ en geef je op dezelfde manier feedback.

Straat met een hindernis op het voetpad

Neem de leerlingen mee naar een straat waar een hindernis staat op het voetpad (aanplanting, boom, terras …) of zet zelf een vuilnisbak of een fiets op het voetpad in de straat. Jijzelf neemt de helft van de leerlingen mee naar de kant van de straat waar de hindernis(sen) staan, de overige kinderen blijven bij de begeleider en bekijken de situatie van op afstand. Op jouw fluitsignaal kiezen de leerlingen de voor hen beste plaats om de straat over te steken. Voor je hen laat oversteken stel je dezelfde drie vragen als bij het eerste spel van deze reeks ‘Straat met bocht’ en geef je op dezelfde manier feedback.

Page 40: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Vaar

digh

eden

trai

nen

38 Straat met een drukke plaats

Neem de leerlingen (indien mogelijk) mee naar een straat waar een drukke plaats is (winkel, parking …). Jijzelf neemt de helft van de leerlingen mee naar de kant van de straat waar de winkel zich bevindt, de overige kinderen blijven bij de begeleider en bekijken de situatie van op afstand. Op jouw fluitsignaal kiezen de leerlingen een startplek om de straat over te steken. Kijk goed welke plaats de leerlingen kiezen. Voor je hen laat oversteken, stel je dezelfde drie vragen als bij het eerste spel van deze reeks ‘Straat met bocht’ en geef je op dezelfde manier feedback.

Page 41: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Vaar

digh

eden

trai

nen

39Straat met een versmalling of verhoogde inrichting

Neem de leerlingen (indien mogelijk) mee naar een straat met een verhoogde inrichting of een straat die op een bepaald moment verbreedt/versmalt. Jijzelf neemt de helft van de leerlingen mee naar de overkant van de straat, de overige kinderen blijven bij de begeleider en bekijken de situatie van op afstand. Op jouw fluitsignaal kiezen de leerlingen een start-plek om de straat over te steken. Kijk goed welke plaats de leerlingen kiezen. Voor je hen laat oversteken stel je dezelfde drie vragen als bij het eerste spel van deze reeks ‘Straat met bocht’ en geef je op dezelfde manier feedback.

TIP: Afhankelijk van de schoolomgeving kan je ‘gevaren’ combineren. Oefen alvast met min-stens twee gevaren in de straat. Kinderen moeten goed weten waar ze beter niet gaan staan in de verschillende omstandigheden.

Page 42: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier
Page 43: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

3. EINDTEST

VOETGANGERSBREVET ZILVER

VOETGANGERSBREVET

ZILVERVOETGANGERS

BREVET

ZILVER

Page 44: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Eind

test

Voe

tgan

gers

brev

et Z

ilver

42 3. Eindtest Voetgangersbrevet Zilver

3.1. Voorbereiding

De leerlingen zijn goed voorbereid. Om het voor jou op de dag van de test makkelijker te maken, hebben wij een paar tips:

à Stap 1: zoek extra begeleiding

� Voor de eindtest van het Voetgangersbrevet Zilver heb je twee extra begeleiders nodig die meestappen met de leerlingen. Denk aan de turnleerkracht, (klas)leer-kracht, directie of een (verkeers)ouder. Terwijl ze meestappen kunnen ze het kind ook beoordelen op de verschillende vaardigheden. TIP: Vraag helpende ouders om zich te registeren op www.verkeersouders.be.

� Je kan de lokale politie uitnodigen om op de dag van de test een oogje in het zeil te houden. Door samen te werken met de lokale politie toon je als school dat je er alles aan doet om de test voor het Voetgangersbrevet Zilver zo veilig mogelijk te laten verlopen.

à Stap 2: maak een planning

� Prik samen met de begeleiders een geschikte datum voor de eindtest. � Stippel een parcours uit waarin de vier vaardigheden voorkomen. De route begint

aan de schoolpoort en bevindt zich idealiter in de straat van de school, een omge-ving die voor de leerlingen relevant, veilig en herkenbaar is. Een korte route met een afstand van ongeveer 750 meter volstaat al om de voetgangersvaardigheden te testen.

� Overloop met de begeleiders de vaardigheden die de leerlingen moeten beheer-sen en hoe ze geëvalueerd worden. Bekijk samen de controlefiche. Na het mee-stappen met een leerling, moeten de begeleiders bij jou verslag uitbrengen zodat jij deze controlefiche kan invullen.

à Stap 3: maak het Voetgangersbrevet Zilver bekend

� Licht de ouders en de rest van de school in over het Voetgangersbrevet Zilver. Zij moeten achter de manier van werken staan en toestemming geven om hun kind een test te laten afleggen in het reële verkeer, onder nauw toezicht van een volwassene.

� Moedig ouders ook aan om zelf met hun kind de vaardigheden in te oefenen.

Page 45: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Eind

test

Voe

tgan

gers

brev

et Z

ilver

433.2. Parcours

De grote dag is aangebroken! Tijd om te kijken hoe vaardig je leerlingen al zijn in het verkeer.

3.2.1 Stap 1: stel het parcours op

De vertrekplaats ligt bij voorkeur op de speelplaats van de school. Op deze manier kunnen de leerlingen de vaardigheden verder inoefenen terwijl ze wachten op hun beurt. Hiervoor kan je eventueel een beroep doen op je collega Lichamelijke Opvoeding.

Op het parcours moeten de volgende vier vaardigheden getest worden:

1. Stappen op een berm/fietspad/fietsvoetpad als er geen voetpad is.

à De leerling toont correct gedrag op de berm of het fiets(voet)pad, hij rent of speelt niet. De leerling laat zien dat hij fietsers op een fietspad voorrang verleent en dat hij oplettend is voor andere weggebruikers.

2. Oversteken op een zebrapad.

à De leerling die onder toezicht van een begeleider het zebrapad wil oversteken, stopt aan de stoeprand, kijkt steeds goed links en rechts. Als het veilig is, maakt de leerling duidelijk dat hij wil oversteken door te zeggen ‘Ik steek over’.

3. Langs een hindernis stappen die het voetpad deels verspert.

à De leerling vertraagt als hij de hindernis nadert en stapt de hindernis langs de hui-zenkant voorbij.

4. Oversteken op een veilige plaats (als er geen zebrapad is).

à De leerling toont dat hij de gevaarlijke oversteekplaatsen vermijdt en een positie kiest waarbij:

1. hij het aankomende verkeer het beste kan zien;

2. hij het best gezien wordt door de andere weggebruikers.

Page 46: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Eind

test

Voe

tgan

gers

brev

et Z

ilver

44 Duid op de dag van de test de te volgen route aan zodat iedereen goed weet waar de vaar-digheden getest worden. Geef de helpers nog een korte briefing over:

� wie met welke leerlingen meestapt; � hoe ze de deelnemende leerlingen moeten beoordelen; � hoe ze mee instaan voor de veiligheid.

3.2.2 Stap 2: overloop het parcours met de leerlingen

Maak de volgende afspraken met de leerlingen:

� Alle leerlingen dragen steeds een fluohesje met een rugnummer. Zorg ervoor dat er geen nummers ontbreken en dat de nummering overeenstemt met die op de contro-lefiche.

� Je mag tijdens de test niemand voorbijsteken. Het is geen snelheidswedstrijd. Je moet dus normaal stappen en niet rennen. Kom je toch te dicht in de buurt van de leerling die voor jou vertrokken is, dan vertraag je.

� Je wordt tijdens de test niet alleen beoordeeld op de vaardigheden, maar ook op je algemeen verkeersgedrag. Breng jezelf en anderen dus nooit in gevaar!

Stap samen met de leerlingen het parcours af en sta even stil bij de verschillende vaardig-heden. Leg de kinderen uit waarop ze precies beoordeeld zullen worden.

3.2.3 Stap 3: neem de eindtest af

De leerlingen leggen één voor één de eindtest af, onder nauw toezicht van de begeleider. Om dat efficiënt te laten verlopen, kan je de klas best in twee splitsen. De helft van de leerlingen staat klaar om het parcours af te leggen. De andere helft oefent met de extra begeleider de vaardigheden nog wat verder in.

Wij raden aan dat jij als klasleerkracht bij de kinderen aan het vertrekpunt blijft. De eerste leerling vertrekt daar met zijn begeleider en voert de eerste vaardigheid uit. Als de eerste leerling deze vaardigheid uitgevoerd heeft, kan de tweede vertrekken met zijn begeleider. Als de eerste leerling weer veilig op de speelplaats is, komt de begeleider naar jou en legt uit hoe de leerling de vaardigheden uitgevoerd heeft. Op basis van deze feedback vul je de controlefiche in.

Page 47: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Eind

test

Voe

tgan

gers

brev

et Z

ilver

453.2.4 Stap 4: beoordeel de leerlingen

Je kan de leerlingen beoordelen met een controlefiche. In deze handleiding vind je een exemplaar dat je kan uitscheuren. Je kan de controlefiche ook downloaden op www.verkeeropschool.be.

De kinderen moeten vier op vier behalen op de vaardigheden om hun Voetgangersbrevet Zilver te behalen. Bij elk van de vier vaardigheden moet de controleur nagaan of de leerling de deelvaardigheden goed uitvoert. Doet een kind iets fout, dan geeft de begeleider dat door. Duid op de controlefiche alleen de fouten aan, dat werkt vlotter. Onderaan op de controlefiche is ook een vakje voorzien waarin je specifieke opmerkingen kan noteren.

Wees correct in de beoordeling. Al hoeft een kleine correctie niet te betekenen dat de leer-ling zijn brevet niet kan behalen. We vertrouwen hiervoor op jouw inschattingsvermogen en kennis van de capaciteit van je leerlingen.

Stappen op een berm/fi etspad/fi etsvoetpad als er geen voetpad is.

Oversteken op een zebrapad.

Langs een hindernis stappen die het voetpad deels verspert.

Oversteken op een veilige plaats (als er geen zebrapad is).

Opmerkingen: ……………………………………………………………………………………………………………………

Geslaagd!

Nog verder oefenen.

……………………………………………………………………………………………………………… (naam)

heeft op …. /…. /20….. (datum) onder nauw toezicht van een volwassene,

de test voor het Voetgangersbrevet Zilver afgelegd:

www.verkeeropschool.be

VOETGANGERSBREVETZILVER

VOETGANGERSBREVETZILVER

Page 48: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Eind

test

Voe

tgan

gers

brev

et Z

ilver

46

Page 49: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Om

de

cont

role

sne

l te

late

n ve

rlope

n, d

uid

je a

lleen

de

fout

en a

an. Z

et e

en k

ruis

je w

anne

er e

en k

leut

er d

ie b

e-pa

alde

vaa

rdig

heid

onv

oldo

ende

ond

er d

e kn

ie h

eeft

.

Ach

tera

an o

p de

con

trol

efic

he i

s ee

n va

kje

voor

zien

w

aarin

je o

pmer

king

en k

an n

oter

en.

CONT

ROLE

FICH

EVO

ETGA

NGER

SBRE

VET

ZILV

ER

1. ST

APPE

N OP

EEN

BER

M/F

IETS

PAD/

FIET

SVOE

TPAD

ALS

ER

GEEN

VOE

TPAD

IS.

De le

erlin

g:

1

2 3

4 5

6 7

8 9

10

11 12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22 2

3 24

25

26

27

28 2

9 30

rent

of s

peel

t nie

t;

stap

t aan

de

hu

izen

kant

;

verle

ent o

p he

t fie

tspa

d vo

orra

ng

aan

fiets

ers;

maa

kt o

ogco

ntac

t m

et w

egge

brui

kers

die

va

n op

ritte

n ko

men

.

2. O

VERS

TEKE

N OP

EEN

ZEB

RAPA

D.De

leer

ling:

1 2

3 4

5 6

7 8

9 10

11

12

13

14

15

16

17

18

19 2

0 21

22

23

24 2

5 26

27

28

29

30

stop

t aan

de

stoe

pran

d;

kijkt

mee

rder

e ke

ren

lin

ks e

n re

chts

;

stee

kt re

cht o

ver a

ls

de ri

jbaa

n ve

ilig is

;

blijf

t opl

ette

n tij

dens

he

t ove

rste

ken;

stap

t goe

d do

or,

maa

r ren

t nie

t

VOET

GANG

ERS

BREV

ET

ZILV

ERVO

ETGA

NGER

SBR

EVET

ZILV

ER

Page 50: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

CONTROLEFICHEVOETGANGERSBREVET ZILVER

4. OPMERKINGEN

(Noteer het rugnum

mer van de leerling en schrijf er de opm

erking achter.)

3. LANGS EEN HINDERNIS STAPPEN DIE HET VOETPAD DEELS VERSPERT.De leerling:

1

2 3

4 5

6 7

8 9

10 11

12 13

14 15

16 17

18 19 20

21 22 23 24 25

26 27

28 29 30

vertraagt bij de hindernis;

stapt de hindernis langs de huizenkant voorbij.

4. OVERSTEKEN OP EEN VEILIGE PLAATS (ALS ER GEEN ZEBRAPAD IS).De leerling:

1

2 3

4 5

6 7

8 9

10 11

12 13

14 15

16 17

18 19 20

21 22 23 24 25

26 27

28 29 30

vermijdt gevaarlijke

oversteekplaatsen en kiest de positie - m

et het beste zicht op het verkeer;

- waar hij zelf het best

gezien kan worden door

andere weggebruikers;

steekt veilig over (zoals bij vaardigheid 2).

Page 51: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Eind

test

Voe

tgan

gers

brev

et Z

ilver

493.3. Evaluatie

Álle leerlingen ontvangen na de eindtest het Voetgangersbrevet Zilver en de bijhorende sticker. Op de voetgangersbrevetten vink je aan of de leerling geslaagd is of dat hij nog verder moet oefenen. Je vermeldt dan welke (deel)vaardigheden nog bijzondere aandacht nodig hebben.

Het Voetgangersbrevet Zilver is zo opgesteld dat ieder kind beloond wordt voor zijn in-spanning, geslaagd of niet geslaagd. Naast het brevetje krijgt de leerling ook een bijhorende sticker om bijvoorbeeld op zijn boekentas te kleven.

Je kan de voetgangersbrevetten en stickers best zo snel mogelijk uitdelen na de test. Zo weten de kinderen nog goed wat de verschillende vaardigheden juist omvatten en kunnen ze beter terugblikken op hun prestatie.

TIP: Reflecteer in de klas samen met de leerlingen hoe ze de test ervaren hebben: wat ging goed? Wat vond je moeilijk? …

Het is ook prettig voor de leerlingen als je van de brevetuitreiking een ‘plechtig momentje’ of een leuk feestje maakt, samen met bijvoorbeeld ouders of directie. Extra voetgangersbre-vetten of stickers kan je steeds bijbestellen op www.webshop.verkeeropschool.be.

Op het voetgangersbrevet kunnen de ouders de resultaten van hun kind zien. Wij raden aan om de ouders ook via mail/brief op de hoogte te brengen van de resultaten zodat zij heel duidelijk weten welke vaardigheden nog extra oefening vragen.

www.verkeeropschool.be

VOETGANGERSBREVETZILVER

VOETGANGERSBREVETZILVERwww.verkeeropschool.be

VOETGANGERSBREVET

ZILVERVOETGANGERS

BREVET

ZILVERwww.verkeeropschool.be

VOETGANGERSBREVETZILVER

VOETGANGERSBREVETZILVER

Page 52: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

Inle

idin

g

50

Page 53: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

51COLOFON

Redactie: Helen Craps

Leescommissie: Kim Jacobs en Dirk Gabriels

Eindredactie: Liesbeth De Clerck

Lay-out en vormgeving:artoosgroup.eu

Foto’s: Daan Degroote

Verantwoordelijke uitgever:Jan Peumans, Stationsstraat 110, 2800 Mechelen

Wettelijk depot:D/2019/8258/1

Niets uit deze uitgave mag, op welke wijze dan ook, worden

overgenomen zonder de uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van de uitgever.

VOETGANGERSBREVET

ZILVERVOETGANGERS

BREVET

ZILVER

Page 54: VOETGANGERS BREVET BRONSZILVER · 2019-06-28 · Stoeprandstroken of teken een straat met een fietspad met krijt, vier kegels Organisatie: Teken een fietspad met krijt en zet vier

VSV Stationsstraat 110 - 2800 Mechelen

Tel. 015 69 79 [email protected]

www.verkeeropschool.be