VLWie in zijn vrije tijd met enthousiasme aan een orgel plaatsneemt, is sowieso een winnaar. Elke...

2
Dinsdag 27 en woensdag 28 augustus was het Orgel in Vlaanderen voor de l1de editie van de Vlaamse Orgeldagen te gast in Turnhout. Deze stad in de Antwerpse Kempen is voor orgelliefhebbers lang geen onbekende meer. Dit is grotendeels te danken aan de plaatselijke orgelvereniging Octave die ondermeer door de bezieling van artistiek leider Nico Declerck Ín deze streek een aanstekelijke orgeldynamiek wist te ontplooien. Dinsdag 27 augustus De St.-Pieterskerk met zijn beroemde Le Royer-orgel uit 1662 vormde het epicentrum van deze tweedaagse. Het was dan ook hier dat Willy Van Geift, cultuurschepen van de stad Turnhout, Luc Vermoesen, onderuoorzitter van het Orgel in Vlaanderen en coördinator Daniel Vanden Broecke een kort openingswoordje hielden. Meteen ook de start van de ten- toonstelling en infobeurs.waar enkele positieven, klavecimels en orgelonderdelen konden bewonderd worden. Traditioneel trof men hier ook een infostand van het Orgel in Vlaanderen. en verkoopstanden met CD's en partituren aan. Tijdens de voormiddag werden drie ateliers georganiseerd. Karolien Schuurmans en Bart Wuilmus ontfermden zich in het kinder- atelier over de jongste deelnemers. Er werd naar haftelust gezongen, geknutseld en zelfs een heus levend orgel gevormd. Op het Stevens-orgel in de H.-Hartkerk verzorgde Wannes Vanderhoeven een workshop rond filmmuziek. Vóór de uitvinding van de geluidsfim werden de voorstellingen in de bioscoopzalen niet zelden begeleid door organisten die al improviserend inspeelden op de diverse scenes. Regelmatig duiken her en der voorstellingen op waarbij het orgel opnieuw in dialoog gaat met het witte doek. Al gauw werd in deze cursus de pupiter aan het orgel veruangen door de laptop en konden de deelnemers hun creativiteit loslaten op de beelden van Max and the donkey, een film uit 1912. Diegenen die de "speelkaartenstad" wat beter wilden leren kennen, konden deelnemen aan een wandeltocht onder leiding van een bekwame stadsgids. Gedurende de zomermaanden organiseerde Octave wekelijks op dinsdagmiddag een orgelconceft in de St.-Pieterskerk. Het middagconcert van 27 augustus, gebracht door Nicolas De Troye6 organist van de St.-Pauluskerk te Antwerpen werd opgenomen in het verloop van de Vlaamse Orgeldagen. Op het programma stonden werken van J.P. Sweelinck, M. Weck- mann, D. Buxtehude en J.S. Bach. Nog tijdens de middag kon in de sacristie een klavichord van Joris Potvlieghe bewonderd worden. Joost Vermeiren gaf een korte toelichting bU dit type instrument en liet aan de hand van muziek van Georg Böhm de mogelijkheden horen. Wie het wenste kon de namiddag spoftief inzetten door deel te nemen aan de orgelfietstocht. Eerste halte was de kapel van het St.-Elisabethgasthuis. Jeroen Follon demonstreerde aan de hand van een muzikale reis doorheen Europa de eigenschap- pen van het Van Peteghem-orgel uit L776. Volgende halte was de O.L.Vrouwekerk. Het orgel in deze kerk werd in 1739 gebouwd door lacobus Verbuecken en in de periode 2004- 2006 gerstaureerd door Manufacture dbrgue Thomas. De luisteraars werden tijdens de bespeling door Annelynn vergast op een gevarieerd programma. Een laatste stopplaats voor de fietstocht was de indrukwekkende O. L.Vrouw-M iddelareskerk. Chris Dubois veftolkte op het Klais-orgel uit 1931 naast eigen composities ook werk van andere Vlaamse comonisten als Jacques-Nicolas Lemmens, FIor Peeters, Gabriël Verschraegen, Herman Roelstraete en Peter Pieters. Parallel met de fietstocht werden nog twee andere ateliers georganiseerd. Ben Van Nespen gaf in de St.-Pieterskerk on- der de titel "Hoe omgaan met het Le Royer-PoWlieghe-orgel" tekst en uitleg bij dit fraaie instrument. Uiteraard konden de deelnemers zelf even de klavieren en het pedaal uittesten. Wannes Vanderhoeven wijdde dan weer de geïntresseerden in in de geheimen van het harmonlumspel. De eerste dag werd besloten met het presentatieconcert van de opname die Ben Van Nespen in de St.-Pieterskerk reali- seerde. De CD is de tweede in een reeks die de vzw Octave

Transcript of VLWie in zijn vrije tijd met enthousiasme aan een orgel plaatsneemt, is sowieso een winnaar. Elke...

Page 1: VLWie in zijn vrije tijd met enthousiasme aan een orgel plaatsneemt, is sowieso een winnaar. Elke deel-nemer werd dan ook voorizen van een gepast príjzenpaket, een diploma en een

In het kader van ' Antwerpen Europese Sporthoofdstad' hernamHet Orgel in Vlaanderen de productie Barock Meditation.Er werden in samenwerking met Sporting A vijf conceften ge-organiseerd op verschillende locaties in Antwerpen.Nicolas De Troyer bespeelde telkens het orgel. Op het program-ma stonden de bekende Toccata en fuga in d B\ffV 565 en eenAria uit conceftsuite BVIA/ 1068 van J.S. Bach. Van Buxtehudespeelde Nicolas Praeludium, Fuga en Postludium ing-moll Bux\ffV L49 en Praeludium in D BuxWV 139.Frank De Vos zorgde voor poëtische interyenties.Twee Tai-Chi groepen namen het visuele aspect voorhun rekening. Op drie van de vijf locaties werdende toehoorders uitegenodigd om deel te nemen enenkele Tai-Chi bewegingen uit te proberen. Het eve-nement lokte in totaal ongeveer 400 toeschouwers.Jong en oud hebben eruan genoten.Het concept kan zeker nog verder uitgewerkt worden,zodat meer spoftievelingen in contact komen methet orgel.

Dinsdag 27 en woensdag 28 augustus was het Orgel in Vlaanderen voor de l1de editie van de Vlaamse Orgeldagen te gastin Turnhout. Deze stad in de Antwerpse Kempen is voor orgelliefhebbers lang geen onbekende meer. Dit is grotendeels tedanken aan de plaatselijke orgelvereniging Octave die ondermeer door de bezieling van artistiek leider Nico Declerck Ín dezestreek een aanstekelijke orgeldynamiek wist te ontplooien.

Dinsdag 27 augustusDe St.-Pieterskerk met zijn beroemde Le Royer-orgel uit 1662vormde het epicentrum van deze tweedaagse. Het was danook hier dat Willy Van Geift, cultuurschepen van de stadTurnhout, Luc Vermoesen, onderuoorzitter van het Orgel inVlaanderen en coördinator Daniel Vanden Broecke een kortopeningswoordje hielden. Meteen ook de start van de ten-toonstelling en infobeurs.waar enkele positieven, klavecimelsen orgelonderdelen konden bewonderd worden. Traditioneeltrof men hier ook een infostand van het Orgel in Vlaanderen.en verkoopstanden met CD's en partituren aan. Tijdens devoormiddag werden drie ateliers georganiseerd. KarolienSchuurmans en Bart Wuilmus ontfermden zich in het kinder-atelier over de jongste deelnemers. Er werd naar haftelustgezongen, geknutseld en zelfs een heus levend orgel gevormd.Op het Stevens-orgel in de H.-Hartkerk verzorgde WannesVanderhoeven een workshop rond filmmuziek. Vóór deuitvinding van de geluidsfim werden de voorstellingen in debioscoopzalen niet zelden begeleid door organisten die alimproviserend inspeelden op de diverse scenes. Regelmatigduiken her en der voorstellingen op waarbij het orgel opnieuwin dialoog gaat met het witte doek. Al gauw werd in dezecursus de pupiter aan het orgel veruangen door de laptop enkonden de deelnemers hun creativiteit loslaten op de beeldenvan Max and the donkey, een film uit 1912.Diegenen die de "speelkaartenstad" wat beter wilden lerenkennen, konden deelnemen aan een wandeltocht onder leidingvan een bekwame stadsgids.Gedurende de zomermaanden organiseerde Octave wekelijksop dinsdagmiddag een orgelconceft in de St.-Pieterskerk. Hetmiddagconcert van 27 augustus, gebracht door Nicolas DeTroye6 organist van de St.-Pauluskerk te Antwerpen werd

opgenomen in het verloop van de Vlaamse Orgeldagen. Ophet programma stonden werken van J.P. Sweelinck, M. Weck-mann, D. Buxtehude en J.S. Bach. Nog tijdens de middag konin de sacristie een klavichord van Joris Potvlieghe bewonderdworden. Joost Vermeiren gaf een korte toelichting bU dit typeinstrument en liet aan de hand van muziek van Georg Böhmde mogelijkheden horen.Wie het wenste kon de namiddag spoftief inzetten door deel tenemen aan de orgelfietstocht. Eerste halte was de kapel vanhet St.-Elisabethgasthuis. Jeroen Follon demonstreerde aan dehand van een muzikale reis doorheen Europa de eigenschap-pen van het Van Peteghem-orgel uit L776. Volgende haltewas de O.L.Vrouwekerk. Het orgel in deze kerk werd in 1739gebouwd door lacobus Verbuecken en in de periode 2004-2006 gerstaureerd door Manufacture dbrgue Thomas. Deluisteraars werden tijdens de bespeling door Annelynn vergastop een gevarieerd programma. Een laatste stopplaats voor defietstocht was de indrukwekkende O. L.Vrouw-M iddelareskerk.Chris Dubois veftolkte op het Klais-orgel uit 1931 naast eigencomposities ook werk van andere Vlaamse comonisten alsJacques-Nicolas Lemmens, FIor Peeters, Gabriël Verschraegen,Herman Roelstraete en Peter Pieters.Parallel met de fietstocht werden nog twee andere ateliersgeorganiseerd. Ben Van Nespen gaf in de St.-Pieterskerk on-der de titel "Hoe omgaan met het Le Royer-PoWlieghe-orgel"tekst en uitleg bij dit fraaie instrument. Uiteraard konden dedeelnemers zelf even de klavieren en het pedaal uittesten.Wannes Vanderhoeven wijdde dan weer de geïntresseerdenin in de geheimen van het harmonlumspel.De eerste dag werd besloten met het presentatieconcert vande opname die Ben Van Nespen in de St.-Pieterskerk reali-seerde. De CD is de tweede in een reeks die de vzw Octave

Page 2: VLWie in zijn vrije tijd met enthousiasme aan een orgel plaatsneemt, is sowieso een winnaar. Elke deel-nemer werd dan ook voorizen van een gepast príjzenpaket, een diploma en een

eVL

HIN

oelNr/

onder eigen Iabel uitbrengt. Het is een boeiende productiedie de veelzijdigheid van het instrument goed in de verf zet.Ben Van Nespen bracht tijdens het concert een ruime selectieuit de opgenomen werken.Woensdag 28 augustusDe tweede dag werd in de voormiddag een excursie naar deSt.-Katharinakerk van Hoogstraten georganiseerd. Organisten beiaardier Luc Dockx wachtte de deelnemers op. HetPels-orgel uit 1961 is wegens restauratie momenteel buitengebruik. Wie het wenste, kon toch al even een bezoek brengenaan het doksaal en de stand van zaken van naderbij bekijken.De herinspeling wordt voorzien in de loop van het voorjaar20t4. Luk Bastiaens maakte de deelnemers wegwijs aanhet Thomas-orgel dat sinds 2004 vooraan in de kerk staatopgesteld.Ondertussen liep onder leiding van Fran§ Wagemans inTurnhout het atelier voor mensen met een visuele beperking.De geheimen van de orgelbouw werden tijdens de workshop*EHBO, Eerste Hulp Bij Orgelproblemen" door Rinze Witteveenuit de doeken gedaan.De hele namiddag was voorbehouden aan de wedstrijd vooramateurorganisten. In totaal dienden 11 kandidaten zich aan,verspreid over twee categorieën: lagere graad en middelbare/hogere graad. De deelnemers werden ter voorbereiding ge-coacht door Marc Van Driessen tenruijl de jury bestond uit LukBastiaens (voorzitter), Chris Dubois, Stijn Hanssens, JoostVermeiren en Robert Hostyn (secretaris).Ter afronding van de Vlaamse Orgeldagen 2A13 was eenverrassingsconceft aangekondigd. Het werd een improvisa-tieconcert verzorgd door Wannes Vanderhoeven. Iedereenkon vooraf enkele thema's indienen waaruit de organist eenselectie maakte. Het werd een uur vol afiruisseling: van eenreeks versetten in klassieke stijl op het "serieuze" Salve Re-gÍna over film- en balletmuziek tot een bewerking van Barbiegirl. Dit tot grote vreugde van de toehoorders. Van de St.-Pieterskerk ging het naar het stadhuis waar de proclamatie

van de orgelwedstrijd plaatsvond. Na een venruelkoming doorWilly Van Geirt maakte jurryoorzitter Luk Bastiaens de na-men van de laureaten bekend. Nadruk werd gelegd dat dezewedstijd eerder als een stimulans dan een zware competitiemoet worden gezien. Wie in zijn vrije tijd met enthousiasmeaan een orgel plaatsneemt, is sowieso een winnaar. Elke deel-nemer werd dan ook voorizen van een gepast príjzenpaket,een diploma en een juryrapport. Luk Lemmens, voorzitter vanhet Orgel in Vlaanderen sprak een slotwoordje en nodigde deaanwezigen uit op de receptie.Uitsl a g org elwedstrij dLagere graadlste Iaureaat: Genshu Obata2de laureaat: Anton Recki3de laureaat: Sieje NeyensJoost Doclo, Dries Giebens, en Jonas Van Hees: finalistenM iddel bare/Hogere g raadlste laureaat: Elisabeth VanwijnsbergheZde laureaat: Jonas Roose3de laureaat: Theo VercruyssenFrank Debaecke[ Jos Smets: finalistenNabeschouwingTerugblikken op de llde editie van de Vlaamse Orgeldagenkan niet zonder dat heel wat positieve dingen opvallen: dehoogstaande aftistieke prestaties tijdens de bespelingen ende avondconceften, het aanstekelijk enthousiasme van dedeelnemers, de gedreven inzet van de organisatorenr... .

Eén heikel punt baart toch wat zorgen: het geringe aantaldeelnemers. Sommige ateliers konden maar op een matigeopkomst rekenen of moesten worden afgelast wegens gebrekaan belangstellenden. Persoonlijk ben ik er van overtuigd dater in Vlaanderen plaats is voor een meerdaags orgelfestival.Hoe dit ingevuld dient te worden en hoe een breder publiekkan worden aangetrokken, leveft zeker stof tot nadenkenvoor de editie 2015.

El **lfius?:.,&,r.*t ,*:'»t'r.arz rray ,Jr7 ,,:rí,ffi..r% "' ''.

,,',

T2'ar.t-v.znt:nr,: 2,3'",/xz:"m*i*,'rffi i" : ."!

,ór'ffi,eVL

HÏN

*

:i ::

:: ,::'::::]::::ll

:\:tl:-§:i

S\§§\§l\\:

:-\

.N

§§§*§N\

S§SNNNSN:s:il::t-::

::J:::

:-i:.::

:l::sA I*W%/í'%'772'//:':r,.r?.

Op dinsdag 27 augustus presenteerde Ben Van Nespen zijnnieuwe orgelcd volledig opgenomen op het prachtíge LeRoyer orgel uit 1662 in de St.-Pieterskerk op de Grote Marktte Turnhout. De cd is uitgegeven door Octave vzw waar je decd voor 15 € kan bestellen. Het OIV trok erop uit en steldeBen Van Nespen een aantal vragen.Ben Van Nespen (Antwerpen, 1978) kwam reeds op jongeIeeftijd in contact met de wereld van de historische klavierin-strumenten. AIs 15-jarige speelde hij zijn eerste orgelrecital,met op het programma de complete cyclus "La Nativité duSeigneur" van Olivier Messiaen.Hij behaalde aan het Lemmensinstituut te Leuven het mees-tergraads- en specialisatiediploma voor orgel bij Reitze Smitsen tevens het meestergraadsdiploma voor klavecimbel bij

Kris Verhelst. Daarnaast volgde hij diverse cursussen bij o.a.Jos Van Immerseel, loris Verdin, Louis Robilliard, LudgerLohmann, Hans-OIa Ericsson, Stef Tuinstra, Menno van Delft,Herman Stinders, ...Hij behaalde een lste prrjs voor klavecimbel in de "NationaleMuziekwedstrijd van het Gemeentekrediet' C96-'97), naasteen lste prijs op het 7e Orgelconcours te Leiden CgB), inde categorie "20ste-eeuwse muziek". Bovendien behaalde hUin augustus 2009 de lste prijs op het orgelconcours "MusicaAntiqua" te Brugge, als eerste Belg ooit in de geschiedenisvan het festival.AIs solist op orgel en klavecimbel vertolK hU een uitgebreidrepertoire, gaande van de 16de tot en met de 21ste eeuw,met speciale aandacht voor muziek van eigen bodem.