Werk aan de weerstandHet griepseizoen is begonnenEen gezonde leefstijl, essentieel voor het immuunsysteemDoe de weerstandscheck

TIMESVITAMINTIMESTIMES

FILOSOFIE

Colofon

De Vitamin Times is een nieuwsbrief over voeding,

gezondheid en het gebruik van voedingssupple­

menten. De Vitamin Times wordt op verzoek koste­

loos toegezonden aan iedereen die geïnteresseerd

is in informatie over de relatie tussen voeding en

gezondheid en graag op de hoogte gehouden wil

worden van de nieuwste ontwikkelingen op dit

gebied.

Een proefexemplaar aanvragen kan middels bij ­

gaande briefkaart. Uw abonnement opzeg gen kan

met een briefkaart, onder vermelding van ‘Opzegging

Vitamin Times’, of via info@vitamintimes.nl

Disclaimer

De informatie in de Vitamin Times is met grote zorg

samengesteld. Aan de inhoud van deze informatie

kunnen op geen enkele wijze rechten worden ont­

leend. De Vitamin Times aanvaardt geen aansprake­

lijkheid voortvloeiende uit onjuiste informatie,

noch anderszins. Zet­ en drukfouten voorbehouden.

Vitamin Times

Postbus 88

1850 AB Heiloo

Nederland

info@vitamintimes.nl

WELLNESSWellness is uw pols

en deze eens boven de 100 laten gaan.

Wellness is hart hebben voor uw hart

en dat van een ander.

Wellness is ontbijten

en niet wat sommigen ontbijten noemen,

maar een maaltijd rijk aan voedingsstoffen,

die geen conserveringsmiddelen bevat.

Het is het sorteren van afval.

Vrijwilligerswerk doen.

Uw moeder bellen.

Wellness is op de fiets naar ‘t werk

voor uzelf

en voor de ozonlaag natuurlijk.

Wellness is niet moeilijk.

Het is zo simpel als vitamine B, C, D en E.

Het is als wandelen met de hond.

Nee.

Rennen met de hond.

Wellness is lezen

en onthouden wat u gelezen hebt.

Wellness is voor iedereen.1De informatie in deze nieuwsbrief is

informatief bedoeld en kan geenszins

beschouwd worden als medisch advies.

WERK AAN DE WEERSTAND

Werk aan de weerstandHet griepseizoen is begonnen

In ons deel van de wereld kennen wij, anders dan in landen rond

de evenaar, duidelijk verschil tussen de seizoenen. De seizoenen

wisselen doordat de aarde zich telkens op een andere positie ten

opzichte van de zon bevindt. Als het noordelijk halfrond zich meer

naar de zon keert, begint bij ons de lente. En andersom, zodra

het zuidelijk halfrond naar de zon keert, luiden wij de herfst in.

De herfst is het seizoen van korter wordende dagen, bont

gekleurde blaadjes, wegtrekkende vogels en een natuur die zich

opmaakt voor de winter. Het weer wordt koud en winderig en

een groot deel van de dagen kent een nat verloop.

De herfst wordt ook gekenmerkt door snotterende neuzen,

verkoudheid én de eerste grieppatiënten die zich bij de huisarts

melden. Het griepseizoen begint eind september en loopt door

tot de lente echt aangebroken is, half mei. (Bron: RIVM).

In deze editie van de Vitamin Times wordt gekeken naar de

verspreiding van virussen, wat u zelf kunt doen om uw weerstand

optimaal te houden, welke voedingsstoffen hierbij ondersteuning

kunnen bieden en welke supplementen worden geadviseerd als

griep­ en verkoudheid toch toeslaan. Daarnaast zijn er boeken­

tips en kunt u aan de hand van ‘de weerstandscheck’ een in­

schatting maken van uw eigen weerstand.

Virussen gedijen goed in herfst en winter Verkoudheid en griep ontstaan door virussen. De weersomstandig­

heden in de herfst en winter zijn gunstig voor de verspreiding en

levensduur van virussen. Bij een lage luchtvochtigheid, zoals in

de winter als binnen de verwarming omhoog gaat, verspreiden

virussen zich gemakkelijk over langere afstanden. Ook leven de

bekende griepvirussen langer bij een lagere buitentemperatuur.

Als we in najaar en winter vaker binnen én bij elkaar zitten, dragen

we virussen gemakkelijker over. Tijdens de pandemie van 2020

bleek eens te meer hoe eenvoudig en snel virussen zich dan

kunnen verspreiden.

Als een virus het lichaam is binnengedrongen doet het lichaam

er alles aan om het virus kwijt te raken door bijvoorbeeld niezen,

diarree of overgeven. Ook worden er in het lichaam antistoffen

aangemaakt. In eerste instantie merkt degene die geïnfecteerd

is met een virus niet veel. Er zijn weinig symptomen. Op dat

moment is iemand echter wel al besmettelijk en kan het virus

aan anderen worden overgedragen. Een virus oplopen kan snel

en gemakkelijk. Maar een virus kwijtraken is een andere kwestie.

Iemand kan wekenlang ziek zijn en ook de nasleep kan lang duren.

Rinovirus

Coronavirus

Adenovirus

RSV

Enterovirus

In�uenza

Para-in�uenzajan feb mrt apr mei juni juli aug sep okt nov dec

Het gemiddelde griepseizoen begint in week 40 en loopt door tot week 201

3

4

GEZONDE LEEFSTIJL

Extra vitamine D verbetert de weerstand tegen infecties4.

Scott JM, Kazman JB, Palmer J, McClung JP, Gaffney-Stomberg E, Gasier HG. Effects of vitamin D supplementation on salivary

immune responses during Marine Corps basic training. Scand J Med Sci Sports. 2019 Sep;29(9):1322

GEZONDE LEEFSTIJL

Gezonde leefstijlEssentieel voor het immuunsysteemIn de afgelopen jaren is er een nieuwe trend gaande in de

geneeskunde. Op verschillende niveaus is er steeds meer

aandacht voor preventie en aanpassing van leefstijl om ziekten

te voorkomen en te behandelen.

Een duidelijk signaal werd afgegeven in het voorjaar van 2020

toen de Vereniging Arts en Leefstijl namens 1.900 medisch

specialisten, huisartsen en andere zorgprofessionals in een

brief aan de staatssecretaris aangaven dat er in de voorlichting

en maatregelen rondom de pandemie een vitaal advies ontbrak:

gezond leven.

Tegelijkertijd ontving de staatssecretaris een wetenschappelijke

notitie van het Nederlands Innovatiecentrum voor Leefstijlgenees­

kunde, een initiatief van TNO en het Leids Universitair Medisch

Centrum (LUMC). Deze beschreef hoe leefstijl, leefomgeving en

leefstijlgeneeskunde van cruciaal belang zijn voor een gezonde

samenleving.

Uit de brief en notitie wordt duidelijk hoe wetenschap en praktijk

eensgezind zijn over hoe relatief eenvoudige maatregelen zoals

voldoende bewegen, stoppen met roken, goed slapen, voldoende

ontspanning en gezond eten de weerstand kunnen ondersteunen.

De voedingsadviezen in de notitie benadrukken het belang van

voldoende inname van onbewerkte producten zoals groenten en

fruit als bron van vitaminen, mineralen en vezels.

Verder is er aandacht voor de positieve invloed van:

• Omega­3 vetzuren (zoals uit ‘vette vis’)

• Specifieke plantaardige stoffen, zoals polyfenolen. Bekende

voorbeelden zijn anthocyaninen uit zwarte bessen en

frambozen, sulforaphaan uit broccoli, resveratrol uit druiven

en ECGC uit groene thee

• De vitaminen A, C en E

• Vezels, inclusief prebiotica

De weerstand is de mate waarin ons lichaam in staat

is om schadelijke bacteriën en virussen snel en effectief

aan te pakken op het moment dat deze binnendringen.

Een verminderde weerstand is minder slagvaardig en

geeft daardoor een verhoogde kans op virusinfecties zoals

verkoudheid en griep.

Hoe sterker de weerstand, hoe kleiner de kans dat bacteriën

en virussen iemand daadwerkelijk ziek kunnen maken.

5

Leestip

In ‘De kracht van immuniteit’ geeft immunoloog dr. Jenna

Macciochi antwoord op vragen als: Wat is het geheim van

mensen die nooit ziek zijn? Moet je bang zijn voor bacteriën

of zijn ze juist goed voor je? Kun je je immuunsysteem

boosten? In de vorm van een eenvoudige en duidelijke

gids biedt ze alle antwoorden op de vraag: Hoe blijf je

gezond? Dit verhelderende en onderhoudende boek geeft

een nieuwe visie op immuniteit en gezondheid.

Taal: Nederlands

Verschijning: mei 2020

ISBN/EAN: 9789402705584

De kracht van immuniteitWaarom sommige mensen nooit ziek zijn (en anderen juist wel)

WEERSTANDSCHECK

WEERSTANDSCHECK

6

Voeding Energie

Leefstijl

Eet u dagelijks meerdere porties verse groente1 Nooit2 Zelden3 Soms4 Regelmatig5 Vaak

Gebruikt u dagelijks vezelrijke producten (zoals volkoren, havermout, of peulvruchten) 1 Nooit2 Zelden3 Soms4 Regelmatig5 Vaak

Slaapt u dagelijks minimaal 7 uur?1 Nooit2 Zelden3 Soms4 Regelmatig5 Vaak

Rookt u?1 Ja2 3 4 5 Nee

Drinkt u dagelijks meer dan 2 glazen alcohol?1 Vaak2 Regelmatig3 Soms4 Zelden5 Nooit

Beweegt u dagelijks zo’n 30 minuten?1 Nooit2 Zelden3 Soms4 Regelmatig5 Vaak

Ervaart u geregeld stress of levert u regelmatig een grote lichamelijke inspanning?1 Vaak2 Regelmatig3 Soms4 Zelden5 Nooit

Eet u dagelijks meerdere porties fruit 1 Nooit2 Zelden3 Soms4 Regelmatig5 Vaak

Eet u minimaal 2x per week ‘vette’ vis (haring, makreel, zalm) 1 Nooit2 Zelden3 Soms4 Regelmatig5 Vaak

Eet u met regelmaat fastfood/snacks?1 Vaak2 Regelmatig3 Soms4 Zelden5 Nooit

Voelt u zich vaak moe?1 Vaak2 Regelmatig3 Soms4 Zelden5 Nooit

Herstelt u gemakkelijk na inspanning?1 Nooit2 Zelden3 Soms4 Regelmatig5 Vaak

Gezonde voeding draagt bij aan een goede

weerstand. Naast dagelijks twee stuks fruit en 250

gram groente, de keuze voor goede vetten (zoals

ongebrande noten, avocado, plantaardige olie) en

regelmatig vis, mogen vezels niet ontbreken. Vezels

zoals in volkoren en peulvruchten, maar ook in

groente en fruit, zijn belangrijk voor de darmen en

darmflora, het centrum van onze weerstand.

Te weinig slaap vergroot de kans op ziek worden. Onderzoek* toont aan

dat het immuunsysteem zich gaat herstellen binnen 3 uur nadat iemand in slaap

valt. Ook als griep al heeft toegeslagen is rust en slaap belangrijk. Zo kan het

lichaam alle energie gebruiken om een virus aan te vallen. De aanbeveling

voor volwassenen is 7 uur slaap per nacht. *Bron: Journal of Physiology

De weerstand is voor een groot deel afhankelijk van de doorlaatbaarheid

van het darmslijmvlies. Als mensen veel stress ervaren, geneesmiddelen

gebruiken of alcohol consumeren, wordt de kans groter

dat er een ziekteverwekker door het darmslijmvlies kan

binnendringen. Het lichaam ziet topsport als een vorm van

stress. Beiden zorgen ervoor dat er te weinig energie naar

het centrum van de weerstand gaat, de darmen.

Bron: zorg.nu/wageningen Research

80% van

onze weerstand

wordt bepaald

in de darmen

12

3

i i

i

WEERSTANDSCHECK

7

Leeftijd&BMI

Wat is uw leeftijd?1 > 70 jaar 2 50 ­ 70 jaar 3 35 ­ 50 jaar4 20 ­ 35 jaar 5 < 20 jaar

Wat is uw BMI?1 lager dan 18,5 of hoger dan 30 2 3 25­30 45 18,5­25

Welzijn&suppletie

Geluksfactor

Teluwscoreop

Heeft u een (chronische) ziekte1 Ja2345 Nee

Gebruikt u voorgeschreven medicatie?1 Ja23 45 Nee

Ervaart u darmproblemen (diarree, verstopping)1 Vaak2 Regelmatig3 Soms4 Zelden5 Nooit

Welk cijfer geeft u uw geluksgevoel 1 2 3 45

Neemt u extra vitamine D?1 Nooit2 Zelden3 Soms4 Regelmatig5 Vaak

Neemt u een multi-vitamine?1 Nooit2 Zelden3 Soms4 Regelmatig5 Vaak

Langdurig gebruik van bepaalde geneesmiddelen

kan tot soms ernstige vitaminen­ en/of

mineralentekorten leiden. Zo kan het langdurig

gebruik van de anti­conceptiepil leiden tot afname

van vitamine B­6, foliumzuur en magnesium

in het bloed. Ook kan langdurig gebruik van

maagzuurremmers leiden tot magnesium en

vitamine B­12 tekorten. Bron: www.ivg-info.nl

De BMI geeft aan of een gewicht gezond is

in relatie tot de lengte. Een score van 18,5

tot 25 wordt gezien als gezond. Bereken de

BMI door het lichaamsgewicht (bijvoorbeeld

72 kg) te delen door de lengte x lengte

(bijvoorbeeld 168 cm). De berekening is

dan: 72/(1,68x1,68) = BMI 25,5.

0-25 punten: Uw weerstand is laag en zeer waarschijnlijk ervaart u ook klachten die hieraan gerelateerd zijn. Bekijk uw antwoorden op de vraag nog eens en kijk waar u verbetering kunt aanbrengen of consulteer een leefstijlarts en neem controle over uw eigen gezondheid, vitaliteit en

weerstand.

25-50 punten: Uw weerstand is waarschijnlijk laag, wat zich kan uiten in regelmatige vatbaarheid voor griep en verkoudheid. Simpele maatregelen kunnen al helpen om veel verschil te maken zoals wat extra slaap, wat meer beweging en een gezond(er) voedingspatroon. Ook voedingssupplementen zoals vitamine D, een goede multi en visolie kunnen extra ondersteuning

bieden.

50-75 punten: Uw weerstand is misschien niet optimaal, maar u bent op de goede weg. U leeft redelijk goed tot gezond. U zou nog wel wat puntjes op de i kunnen zetten. Geniet, maar

kies wat vaker voor gezond en voor wat extra’s, zoals vitamine D en een multivitamine.

75-100 punten: Op basis van uw score is af te lezen dat u goed voor uzelf zorgt en daarmee voor uw gezondheid en weerstand. Ga zo door! Aan de hand van uw antwoorden kunt

u checken of u ergens nog wat verbeterpunten kunt aanbrengen.

Geluk is vergelijkbaar met al dan niet roken; mensen die

gelukkig zijn leven enkele jaren langer dan mensen die

dat niet zijn. Waarschijnlijk leidt onvrede met het leven

tot stress, wat schadelijke reacties met zich meebrengt,

zoals hogere bloeddruk en verminderde werking van het

immuunsysteem.

Bron: Gezond geluk - Erasmus Universiteit

4 5

6

7

i

i

i

TipKies donker glas Dit beschermt de

ingrediënten tegen licht en lucht en is

beter voor het milieu.

VOEDINGSSUPPLEMENTEN

8

“Ester-C® wordt ook wel vitamine C

met turbo genoemd.

In vergelijking met ‘gewone

vitamine C’ wordt het niet-zure

Ester-C® beter verdragen, sneller

opgenomen en minder snel

afgebroken, waardoor het langer

actief blijft in het lichaam.”

Mitmesser SH, Ye Q, Evans M, Combs M. Determination

of plasma and leukocyte vitamin C concentrations in a

randomized, double-blind, placebo-controlled trial with

Ester-C(®).

Hoeveel vitamine D heb ik nodig?

Een optimaal vitamine D­gehalte in het bloed ligt tussen

de 75 en 100 nmol/L. U kunt via de huisarts een meting

aanvragen. Omdat vitamine D zo belangrijk is, wordt steeds

vaker geadviseerd om dagelijks minimaal 25 mcg (1.000 IE)

vitamine D in de vorm van een supplement te nemen.

De Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) heeft

vastgesteld dat langdurige dagelijkse inname van 100 mcg

(4.000 IE) voor alle volwassenen veilig is.

VOEDINGSSUPPLEMENTEN

VoedingssupplementenOndersteun de natuurlijke weerstand

Vitamine D, de weerstandsvitamineDe eerder genoemde voedingsadviezen van het Nederlands

Innovatiecentrum voor Leefstijlgeneeskunde, komen overeen

met de opinie van andere deskundigen, zoals Jaap Seidell,

Hoogleraar Gezondheid en Voeding. Toen RTL Nieuws hem in

mei van dit jaar vroeg wat je moet eten om je weerstand te

verhogen, benadrukte hij het belang van groenten, fruit,

volkoren graanproducten en vis. Daarnaast noemde hij het

belang van vitamine C, zink en vitamine D. Seidell gaf aan dat

veel mensen een tekort hebben aan de stoffen die juist zo’n

grote rol spelen bij een goed immuunsysteem. Hij benoemde

dat naar schatting 35% van de mensen een vitamine D­tekort

heeft in de zomer en maar liefst 60% in de winter.

Immunoloog Carla Peeters gaf in dezelfde periode in een

interview met nu.nl aan dat een lage vitamine D­status in

verband wordt gebracht met ernstiger luchtweginfecties, ook

door griepvirussen. Zij pleit er ook voor om goed naar de

vitamine D­inname te kijken, omdat in de periode van

februari tot april de hoeveelheid vitamine D in het bloed voor

veel mensen laag is en voor de hoogste risicogroepen, zoals

ouderen, zelfs veel te laag.

Vitamine C geeft virussen minder kansVitamine C kunnen we niet zelf aanmaken in het lichaam. We zijn

afhankelijk van de inname via voeding zoals groente en fruit, of

van een supplement. Vitamine C verhoogt de aanmaak en activiteit

van witte bloedlichaampjes en versterkt de slijmvliezen. Zo krijgen

virussen minder kans.

Als een virus toch binnengedrongen is kan vitamine C de weerstand

helpen. Wel worden dan hoge doseringen aangeraden van 500

tot 1.000 mg elk uur, omdat vitamine C snel wordt afgebroken

in het lichaam.

Ester­C® heeft dan de voorkeur. Deze vorm van vitamine C

is niet zuur en wordt in vergelijking met ‘gewone vitamine C’

beter verdragen, sneller opgenomen en minder snel afgebroken,

waardoor het langer in het lichaam actief blijft5,6,7.

Ons lichaam kan weliswaar zelf vitamine D aanmaken, maar

dit gebeurt alleen als de zon krachtig genoeg is. Maar dan nog

blijkt het lastig te zijn, want zelfs in zonrijke landen als Italië

en Spanje komen vitamine D­tekorten vaak voor, omdat men de

felle zon vermijdt. Ook kleding of zonnebrandmiddelen kunnen

de aanmaak van vitamine D belemmeren.

Vitamine D-herstel duurt lang

Mensen met een tekort hebben dagelijks, gedurende minimaal

6 tot 8 weken, 50 mcg tot 100 mcg (2.000­4.000 IE) nodig om

het vitamine D­gehalte in het bloed te herstellen.

Vitamine D helpt de luchtwegen

In onderzoek is aangetoond dat extra inname van vitamine D

de duur en symptomen van bovenste luchtweginfecties (neus

en keel)2 verminderde. Ander onderzoek toonde aan dat het

aantal luchtweginfecties bij personen die hier vaak last van

hadden3 afnam bij gebruik van een hoge dosis vitamine D.

9

VOEDINGSSUPPLEMENTEN

Zink, koper en selenium bieden beschermingVitamine C is niet de enige anti­oxidant die van invloed is

op de weerstand. Ook de mineralen selenium, koper en

zink zijn belangrijk voor de communicatie in het immuun­

systeem en de bescherming van lichaamscellen tegen

invloeden van buitenaf. Het lichaam gebruikt bijvoorbeeld

zink en koper direct om ziekteverwekkers aan te vallen8.

Door een te geringe inname met de voeding, bijvoorbeeld

door lage inname van groente en fruit, komen tekorten

aan anti­oxidanten regelmatig voor. Zo bleek bij ouderen

in een verpleeghuis dat maar liefst 58% van de bewoners

een tekort aan zink had9. Toen deze mensen extra zink

kregen in de vorm van een voedingssupplement verbe­

terde bij hen direct de werking van het immuunsysteem.

Van zink is bovendien in verschillende

onderzoeken aangetoond10 dat het in staat is

om de duur van een verkoudheid met maar

liefst de helft in te korten. Kies dan wel voor een

supplement met zinkpicolinaat, ­bisglycinaat of ­citraat.

Deze organische vormen worden het beste opgenomen.

Bij selenium heeft de vorm L­selenomethionine de voorkeur.

Vlierbessen verkorten de griepperiodeIn het voedingsadvies van het Nederlands Innovatiecentrum

voor Leefstijlgeneeskunde wordt het gezondheidsbelang

aangehaald van de phytochemicaliën in zwarte bessen en

frambozen. Dezelfde stoffen, de anthocyanen, zijn ook

rijkelijk aanwezig in vlierbessen. Eind vorige eeuw werd

de effectiviteit van vlierbessen al aangetoond bij bestrijding

van het griepvirus. Bij de onderzoeksgroep

die een voedingssupplement met vlierbes

nam waren de griepverschijnselen veel

eerder verdwenen dan bij de groep die een

placebo (‘nep­pil’) kreeg. Ook onderzoek11,

gepubliceerd in de Journal of International

Medical Research, laat zien dat gebruik van

vlierbes de duur van griepsymptomen kan verminderen.

In een meta­analyse12 in 2019 concludeerden de onderzoekers

dat suppletie met vlierbes de symptomen van bovenste

luchtwegen infecties substantieel vermindert.

Kies bij de aanschaf van vlierbes voor een supplement

met een sterk geconcentreerd bessenextract, om goed te

kunnen profiteren van de positieve eigenschappen van

de anthocyanen.

Glucanen stimuleren het immuunsysteemEr is de laatste jaren een toenemende belangstelling voor

de rol van glucanen in het immuunsysteem. Ook glucanen

zijn voedingsstoffen. Van nature zitten deze bijvoorbeeld

in gist. Glucanen dragen bij aan het activeren van de witte

bloedlichaampjes die belangrijk zijn bij het opsporen en

onschadelijk maken van ongewenste indringers zoals

virussen. Daarom worden glucanen ook wel de regelknoppen

van het immuunsysteem genoemd. Daarnaast kunnen

glucanen het immuunsysteem stimuleren door het

verhogen van de activiteit van natural killer (NK) cellen, die

een belangrijke rol spelen in de afweer tegen infecties12,13.

10

VOEDINGSSUPPLEMENTEN

Bronnen:1 www.studeersnel.nl/nl/document/universiteit-utrecht/infectie/werkgroep-uitwerkingen/cb-3-luchtwegen-influenza-kopie/1771820/view; 2 Shimizu Y, Ito Y, Yui K, Egawa K, Orimo H. Intake of 25-Hydroxyvitamin D3 Reduces Duration and Severity of Upper Respiratory Tract Infection: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled, Parallel Group Comparison Study. J Nutr Health Aging. 2018;22(4):491-500; 3 Bergman P, Norlin AC, Hansen S, Björkhem-Berg-man L. Vitamin D supplementation to patients with frequent respiratory tract infections: a post hoc analysis of a randomized and placebo-controlled trial. BMC Res Notes. 2015 Aug 30;8:391; 4 Scott JM, Kazman JB, Palmer J, McClung JP, Gaffney-Stomberg E, Gasier HG. Ef-fects of vitamin D supplementation on salivary immune responses during Marine Corps basic training. Scand J Med Sci Sports. 2019 Sep;29(9):1322; 5 An Acute Study on the Relative Gas-tro- Intestinal Absorption of a Novel Form of Calcium Ascorbate. Research Communications in Chemical Pathology and Pharmacology 1987; 57(1):137-140; 6 Comparative Studies of “Ester-C” Versus L-Ascorbic Acid. International Clinical Nutrition Review (January 1990); 7 Mitmesser SH, Ye Q, Evans M, Combs M. Determination of plasma and leukocyte vitamin C concentrations in a randomized, double-blind, placebo-controlled trial with Ester-C(®). Springerplus. 2016 Jul 25;5(1):1161; 8 Karrera Y Djoko, Cheryl-lynn Y Ong , Mark J Walker , Alastair G McEwan.

The Role of Copper and Zinc Toxicity in Innate Immune Defense Against Bacterial Pathogens. J Biol Chem. 2015 Jul 31;290(31):18954-61; 9 Barnett JB, Dao MC, Hamer DH, Kandel R, Brandeis G, Wu D, Dallal GE, Jacques PF, Schreiber R, Kong E, Meydani SN. Effect of zinc sup-plementation on serum zinc concentration and T cell proliferation in nursing home elderly: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Am J Clin Nutr. 2016 Mar;103(3):942-51; 10 Zinc & Colds: a Systematic Review, The Open Respiratory Medicine Journal 2011;5:51-58; 11 Journal of International Medical Research 2004 Mar-Apr;32(2):132-40. Randomized study of the efficacy and safety of oral elderberry extract in the treatment of influenza A and B virus infections; 12 Black elderberry (Sambucus nigra) supplementation effectively treats upper respiratory symptoms: A meta-analysis of randomized, controlled clinical trials Jessie-Hawkins, ColbyBaker, LindseyCherry, ElizabethDunne Complementary Therapies in Medicine Volume 42, February 2019; 13 osef R, Jitka P, Martina Z, Vlastimil K, Ivana S, Lucie DR, Vaclav V. Concentration of NK cells after ß-glucan and vitamin D supplementation in patients with di-abetic retinopathy. Folia Microbiol (Praha). 2020 Apr 4; 14 Zakay-Rones Z, Wollan T, Wadstein J. Lee YJ, Paik DJ, Kwon DY, Yang HJ, Park Y. Agrobacterium sp.-derived ß-1,3-glucan enhances natural killer cell activity in healthy adults: a randomized, double-blind, placebo-controlled, parallel-group study. Nutr Res Pract. 2017 Feb;11(1):43-50

11

Al sinds de oudheid staat het kruid Nigella (Black seed) bekend

vanwege culinaire én medicinale eigenschappen. Farao Toetanchamon

kreeg Nigella mee in zijn tombe en de Profeet Mohammed zei over

Nigella dat het alle ziekten kon genezen, behalve de dood.

Nigella vermindert ontstekingsreacties en werkt op de luchtwegen.

Het kruid is daarom populair bij astma en bronchitis, maar ook bij

verkoudheid, hoest en griep.

Het kruid Katte-klauw (Cat’s claw) is dankzij de inheemse

bevolking van het Peruviaanse Amazonegebied bekend geworden.

Intussen heeft ook de westerse wereld kennis genomen van de

antivirale en ontstekingswerende eigenschappen van dit kruid.

Het kruid dankt de naam aan de doorns onderaan het blad, die

aan de klauwen van een kat doen denken.

Vlier (Sambucus nigra, Elderberry) komt veel voor in Nederland. De struik bloeit in de zomer en draagt

bessen in het najaar. De bessen worden al eeuwen geprezen vanwege de vele gezondheidseigenschappen.

Al ver voor onze jaartelling beschreef Hippocrates, grondlegger van de westerse geneeskunde, de brede

toepasbaarheid. De bessen worden uitwendig gebruikt om wonden te behandelen en helpen inwendig bij

keelontsteking en griep. Vlierbes wordt zowel in supplementen als in siroopvorm aangeboden. Tip: kies

altijd voor de meest zuivere vorm, zonder onnodige toevoegingen.

Het kruid Echinacea heeft een positieve

invloed op het immuunsysteem, vanwege de

versterkende en antibacteriële eigenschappen.

Echinacea is nuttig op het moment dat griep

zich voordoet, omdat het de aanmaak en

activiteit van de witte bloedcellen, die het

virus moeten ‘bestrijden’, activeert.

Toch griep? Kruiden die helpen

2 x snellere opname, 2x langer aanwezig

VERHOOG UW WEERSTANDmet vitaminen, mineralen en andere voedingsstoffen

VITAMINE DVitamine D beschermt tegen luchtweginfecties, waaronder griep en verkoudheid. Uitsluitend op heel zonnige dagen in hartje zomer, kan het lichaam vitamine D aanmaken. Een dagelijkse inname van minimaal 25 mcg (1.000 IE) wordt aangeraden, zeker in de herfst en de winter.

BÈTA 1,3/1,6 GLUCANENGlucanen dragen bij aan het activeren van witte bloedcellen, die helpen om ongewenste indringers zoals virussen en bacteriën op te sporen en onschadelijk te maken.

SELENIUM + KOPERAnti-oxidanten, zoals selenium en koper, helpen het lichaam te beschermen tegen invloeden van buitenaf en ondersteunen zo de weerstand.

ZINKOnderzoeken naar de effecten van zink tonen aan dat het nemen van een zinksupplement de duur van een verkoudheid met bijna de helft kan inkorten.

VLIERBESSENVlierbessen zijn bijzonder rijk aan anti-oxidanten, deze geven de bessen hun kleur en therapeutische werking; de bessen helpen snel om griep- en verkoudheidsklachten te verminderen.

VITAMINE CVitamine C versterkt het immuunsysteem; voldoende inname verhoogt de aanmaak en activiteit van witte bloedlichaampjes en versterkt de slijmvliezen. Zo maken virussen minder kans.