Vitalis oud=in krant 2013 09 september

16
Informatieblad voor medewerkers, vrijwilligers, gepensioneerden, cliënten en huurders van Vitalis WoonZorg Groep Noortje Kessels, oprichter en begeleider van De Literaire Salon in Vitalis en mevrouw Van Diepen, bewoner van Vitalis Berckelhof. De Literaire Salon is een ontmoetingsplaats voor lezers én schrijvers, voor voordrachtskunstenaars én literatuurliefhebbers. Lachende varkens Het Kikkerparadijs Schrijven voor de leze - Rijk Willemse Een Zwerm Twitterspreeuwen - Rijk Willemse Wie een zwerm kan bewegen - Rijk Willemse Dichten en rijmen deel 1 Dichten en rijmen deel 2 Dichten en rijmen deel 4 Dichten en rijmen deel 3 Dichten en rijmen deel 5 Programma Week van het Geheugen Pagina 14 Programma Lichtjesroute Pagina 3 Word OOPOEH en pas op een huisdier Pagina 8 vit0116_Vitalis-krant_sep2013_04b.indd 1 05-09-13 15:52

description

Vitalis Oud=In-krant september 2013 Vitalis WoonZorg Groep

Transcript of Vitalis oud=in krant 2013 09 september

Page 1: Vitalis oud=in krant 2013 09 september

Informatieblad voor medewerkers, vrijwilligers, gepensioneerden, cliënten en huurders van Vitalis WoonZorg Groep

Noortje Kessels, oprichter en begeleider van De Literaire Salon in Vitalis en mevrouw Van Diepen, bewoner van Vitalis Berckelhof. De Literaire Salon is een ontmoetingsplaats voor lezers én schrijvers, voor voordrachtskunstenaars én literatuurliefhebbers.

Lach

ende

var

kens

Het

Kikk

erpa

radi

js

Sch

rijve

n vo

or d

e le

ze -

Rijk

Will

emse

Een

Zw

erm

Tw

itter

spre

euw

en -

Rijk

Will

emse

Wie

een

zw

erm

kan

bew

egen

- R

ijk W

illem

se

Dic

hten

en

rijm

en d

eel 1

Dic

hten

en

rijm

en d

eel 2

Dichten en rijmen deel 4

Dichten en rijmen deel 3

Dichten en rijmen deel 5

ProgrammaWeek van het Geheugen

Pagina 14

Programma Lichtjesroute

Pagina 3

Word OOPOEHen pas op een huisdier

Pagina 8

vit0116_Vitalis-krant_sep2013_04b.indd 1 05-09-13 15:52

Page 2: Vitalis oud=in krant 2013 09 september

2

LICHTJESROUTE

Vitaal VervoerVitaal Vakantie regelt voor onderstaande bestemmingen het vervoer met een 9-persoonsbus vanaf uw locatie naar de bestemming. Twee werkdagen voor vertrek geven we u telefonisch de ophaaltijd door. Betaling via een door-lopende incasso bij Vitaal Vakantie.

Donderdag 19 september Bevrijdende Vleugels Best: 13:00 - 15:00 uur € 7,00 exclusief entree € 5,50Woensdag 25 september winkelen Heuvelgalerie Eindhoven: 13:00 - 16:30 uur € 5,00

Aanmelding of informatie voor Vitaal Vervoer: 040 - 296 96 80 of email [email protected]

LICHTJESROUTE€ 10,50

We rijden met onze comfortabele touringcar de 23 kilometer lange lichtjesroute. Onderweg stoppen we voor een kopje koffie of thee met iets lekkers.

Programma: 19.15 Start lichtjesroute 21.00 Einde lichtjesroute21.30 Aankomst bij uw locatie (Programma onder voorbehoud)

Maandag 30 september Brunswijck | Peppelrode | FakkellaanDinsdag 1 oktober De Horst | Kronehoef | De Dreef | De Hoeve | Residentie PetrusparkWoensdag 2 oktober Engelsbergen | Genderstate I en II | De Hagen | TheresiaVrijdag 4 oktober Kortonjo | Wissehaege | ’t Lint | De Veldheer | Residentie Parc GennepDinsdag 8 oktober Wilgenhof | Wilgenburg | Wilgenstaete | De Wilg | Residentie WilgenhofDonderdag 10 oktober Vonderhof | Berckelhof

Aanmelding of informatie voor de Lichtjesroute: 040 - 296 96 80 of email [email protected].

Vitaal Vakantie programma

vit0116_Vitalis-krant_sep2013_04b.indd 2 05-09-13 15:52

Page 3: Vitalis oud=in krant 2013 09 september

3

Yoga in Vitalis Peppelrode Voor alle 55-plussers, man of vrouw, is er yoga op maandagmiddag van 15.00 tot 16.00 uur. De lessen worden

gegeven door Willy Oomen, Hatha Yoga-docente. De Hatha Yoga les bestaat uit afwisselende oefeningen. Staand, zittend

of liggend. Als liggen op een matje niet kan, lukt het vaak wel zittend op een stoel. Niets moet!

Het effect van wekelijkse yogalessen is dat je beter in je vel komt te zitten. De adem wordt ruimer en dieper. U zult gaandeweg meer ontspannen door het leven gaan, zich beter kunnen concentreren en in staat zijn zorgelijke gedachten aan de kant te zetten. Na afl oop van

de les is er gelegenheid om samen wat te drinken en na te praten. Iedereen kan meedoen! De eerste vier lessen krijgt u voor de prijs van drie! Als u daarna besluit om door te gaan zijn de kosten € 8,- per les. Voor informatie of aanmelding: Willy Oomen, Hatha Yoga-docente, 040 255 22 29, [email protected], www.willyoga.nl of bij Petra Dijkhoff Thijssen of Sylvia van Aggel, 040 - 215 14 16 of 06 - 83 653 243 of 06 - 83 653 238.

Zelfdoen

Een organisatie zijn waar iedereen ‘ertoe doet’. Een organisatie met veel ruimte om dingen ‘zelf te doen’ en altijd uitnodigend om ‘mee te doen’

Medewerkers en vrijwilli-gers werken samen aan een zorg- en dienstverlening waarin het accent ligt op ‘ertoe doen, zelf doen en meedoen’: ofwel aandacht voor elkaar, de ruimte om dingen zelf te doen en te kiezen, en elkaar helpen. Dat vinden wij belangrijk in dit leven én ook binnen Vitalis. Hier leest u hoe we op weg zijn om dit samen waar te maken.

Onze missie?

3

Dagtochten met Vitalis Vitaal Vakantie

U reist per comfortabele touringcar met professionele

reisleiding. De bus is ingericht met een keuken en toilet

en is geschikt voor rolstoelen.

Wilt u familie of kennissen meenemen als begeleider,

dan kan dat. Anders zorgen wij voor begeleiding. Het

dagtochtenprogramma varieert van het bezoeken van

(openlucht)musea en boottochten tot proeverijen.

Belangstelling?U ontvangt van ons maandelijks een reisprogramma in uw

brievenbus.

Vragen of reserveren?

Bel 040 - 29 69 680 of 040 - 29 69 700.

Vitalis Vitaal Vakantie organiseert iedere maand voor alle bewoners

van Vitalis-locaties twee gezellige dagtochten in Nederland. Wij halen

u op bij uw locatie en brengen u ook weer thuis.

drie! Als u daarna besluit om door te gaan zijn de kosten € 8,- per les. Voor informatie of aanmelding: Willy Oomen, Hatha Yoga-docente, 040 255 22 29, [email protected], www.willyoga.nl of bij Petra Dijkhoff Thijssen of Sylvia van Aggel, 040 - 215 14 16 of 06 - 83 653 243 of 06 - 83 653 238.

vit0116_Vitalis-krant_sep2013_04b.indd 3 05-09-13 15:52

Page 4: Vitalis oud=in krant 2013 09 september

4

Vier dichters en een rapper gaven in de maanden mei en juni schrijfworkshops op de Vitalis-locaties Vonderhof, Kortonjo, De Horst, Brunswijck, Wilgenhof, Berckelhof en Peppelrode. De workshops brachten heel wat dicht-talent aan het licht en lieten zien dat er zelfs een aantal rappers in spé woont in onze Vitalis-locaties.

Onder leiding van de dichters Victor Vroomkoning, Anneke Claus, Ellen Deckwitz en Piet van den Boom gingen de Vitalis-bewoners gezamenlijk of individueel aan de slag. Bij een kopje koffi e of thee schreven ze na wat associatie-oefeningen gedichten over de lente, kermis en herinnerin-gen. Het leek af en toe wel alsof ze de rijmwoorden en de poëtische beelden zo uit hun mouw schudden!

De workshops van rapper Marco Martens op Vitalis Wilgenhof, Brunswijck en Berckelhof maakten veel los. Sommigen van de deelnemers waren bij aanvang wat sceptisch, want wat is dat nou precies, ‘rappen’? En waarom moet dat zo snel? Het is haast niet te volgen. Martens gaf uitleg. De ‘beat’ van een rap is de vierkwarts-maat. Daarbinnen kun je vier, acht of zelfs meer letter grepen kwijt. Hoe meer lettergrepen, hoe sneller de voordracht. Martens stelde voor om het eens samen te proberen.

Na wat associatie rondom het woord ‘fi etsen’ kwamen de deelnemers tot de volgende vier regels:

Ik vergeet mijn regenpakdat geeft mij veel ongemakmaar wanneer de zon gaat schijnenzal dat ongemak verdwijnen

Op de strakke beat droeg de groep deze rap gezamenlijk voor. Vervolgens werden de rappers in spe aan het werk gezet. Ze kozen ieder een onderwerp, zoals ‘vakantie’, ‘fi et-sen’ of ‘wandelen’. En toen begon het gepuzzel! Acht regels met ieder maximaal acht lettergrepen. Er werd wat gezucht en gesteund, maar na een half uurtje had bijna iedereen een heuse rap op papier staan. En die moest natuurlijk worden voorgedragen! Dat was op alle locaties een groot succes: de raps werden met luid applaus ontvangen door de rest van de groep. Vitalis rapte alsof het nooit anders gedaan had. Ga naar onze website www.vitalisgroep.nl en klik op het ‘laatste nieuws’ op de home page. Hier staat een fi lm-opname met rappende bewoners van Vitalis Berckelhof.

mee-doen

Marco Martens: “de ‘beat’ van een rap is de vierkwartsmaat”

ZomerHet is nu eindelijk zomerOok al word je dan wat lomerLaat ons vrolijk nu gaan dansenOok heel vrolijk kun je sjansenVlinders vliegen af en aanVrolijk fladderen ze door de laanWarm en vrolijk heen en weerJa dat doen zij keer op keer

Ik woon nu in de BerckelhofDat is dan ook een reuze bofEen goed gevoel van veiligheidOok heel vaak wat gezelligheidCultuur hoef je niet te zoekenBij Noor hoor je uit de boekenVandaag worden we weer knapperWant we leren van een rapper

Vitalis dicht en rapt

vit0116_Vitalis-krant_sep2013_04b.indd 4 05-09-13 15:52

Page 5: Vitalis oud=in krant 2013 09 september

5

Deze schrijfworkshops komen voort uit De Literaire Salon, een tweewekelijkse leesclubje in Vitalis Wilgenhof, Vitalis Berckelhof en Vitalis Peppelrode. In De Literaire Salon leest en bespreekt literatuurwetenschapper Noortje Kessels korte verhalen en gedichten met bewoners, wijkbewoners en personeel. Kessels organiseerde de schrijfworkshops samen met Stichting Poëthement. De workshops zijn gratis dankzij een bijdrage van Fonds NutsOhra. En in het najaar wordt er weer een reeks gegeven.

Ontspant uw eigen

Angstig gespannenVoor de Jimmy in de rij staanVan de glijbaan roetsjenOntspant uw eigendan staat u zo weer buiten

Maar eersthuilend de tegendraadse tonnen inen lachend er weer uitRitmisch de schuifelendebrug overMet de stroom meeop de draaiende schijfuit balansGierend met je benenin de lucht.

Kermis

We gaan samen naar de kermis,

’t mooie weer dat is niet mis.Er is altijd veel lawaai,de attracties zijn nooit saai.Mensen gillen van plezier,het reuzenrad zorgt voor vertier.

Paling eten is niet slim,die blijft er dan echt niet in.

Kermis, kermis is heel fijn,kermis moet er altijd zijn.Kermis is voor groot en klein,

kermis op het dorpsplein.

De rups is een bijzonder ding,

daar gebeurt van alles in.Ook de schommel is heel fijn,

daar kun je lang samenzijn.We gaan naar de waarzegster,handlezer of kaartlegster.Uitgelaten weer naar huis,met een zuurstok mee voor thuis.

Kermis, kermis is heel fijn,kermis moet er altijd zijn.Kermis is voor groot en klein,

kermis op het dorpsplein.

even overleggen, hoe zat het ook alweer...

Bewoners in Vitalis

Berckelhof: rappers in spe

vit0116_Vitalis-krant_sep2013_04b.indd 5 05-09-13 15:53

Page 6: Vitalis oud=in krant 2013 09 september

6

Ruim 3000 gratis puzzelboeken zijn er eind juni verspreid onder bewoners

van Vitalis. Al zeven jaar op een rij is er een uitgeverij die dit voor Vitalis verzorgt. Uit de opbrengsten

van advertenties wordt dit boekje gemaakt.

Vindt u het leuk om te reageren? Of heeft u de gids niet ontvangen? Stuur dan uw berichtje naar: Redactie Vitalis Next/Oud is In, Herman Gorterlaan 300, 5644 SR Eindhoven. Mailen mag ook: [email protected]. Uw reacties zijn welkom!

“Dat lied doet me aan thuis denken”

Muziek ontspant en kalmeert mensen wanneer hun gedachten

verward zijn en heeft daardoor een positieve invloed op geestelijke en lichamelijke processen. Soms maakt muziek emoties los die op geen enkele andere manier los komen. Muziek raakt mensen.

Elke laatste dinsdag van de maand bezoekt een muzikale artiest van Stichting Erato de bewoners van Kleinschalig Groepswonen PG Vitalis Parc Imstenrade in Heerlen voor een Muzikaal Contact. Gedurende een klein uur beleven mensen met dementie door middel van muziek en zang kleine momenten van geluk. Muziek brengt blijdschap, plezier, vreugde, vrolijkheid en momenten van herkenning bij zorgafhankelijke ouderen waaronder mensen met

Aandacht voor jezelf

PuzzelgidsDeze puzzelgids wordt u aangeboden door Vitalis WoonZorg Groep

zomer 2013

vit0079_puzzelgids_03.indd 1

08-05-13 15:39

dementie. De bewoners van Kleinschalig Groepswonen Parc Imstenrade genieten met volle teugen. Eigenlijk is het niet zo zeer een optreden, maar meer een gezamenlijke ervaring. Een enkeling heeft de ogen dicht en lijkt te slapen, maar plotseling zie je dat ze de woorden letterlijk meezingt. De reactie ‘‘dat lied doet me aan thuis denken” komt rechtstreeks uit het hart van een bewoonster en er volgt een mooie anekdote. Op een respectvolle manier wordt hiernaar geluisterd. Na afl oop zitten veel bewoners met een glimlach om hun mond. Ze laten weten dat ze het gezellig vonden, dat de sfeer goed was en dat het vooral fi jn was dat iedereen meedeed. Wat een mooie ervaring om dit samen te beleven.

Medewerkers kleinschalig groepswonen in Vitalis Parc Imstenrade, Heerlen

Zelfdoen

mee-doen

vit0116_Vitalis-krant_sep2013_04b.indd 6 05-09-13 15:53

Page 7: Vitalis oud=in krant 2013 09 september

7

Peppeltalk Serie lezingen voor bewoners, wijkbewoners, vrijwilligers en

andere geïnteresseerden

De nieuwe lezingenserie is opgezet in samenwerking met het Academisch Genootschap en Lions Club Universitas in Vitalis Peppelrode. Passie is wat de sprekers in Peppeltalk delen. Passie voor hun vak, voor muziek, voor een historische fi guur of voor een onderwerp. Dit kan variëren van kernenergie tot opera, of van een reisverhaal tot een biografi e. Heel divers, maar altijd van hoog niveau.

Data lezingen najaar 2013 vrijdag 13 en 27 septembervrijdag 11 en 25 oktobervrijdag 8 en 22 novembervrijdag 6 december. 14.30 – 16.00 uur in de grote Salon, Vitalis Peppelrode, Ds.Th. Fliednerstraat 5, 5631 BM Eindhoven. Data onder voorbehoud. Een aantal onderwerpen staat al vast. Iedereen is welkom.

Vrijdag 13 september De heer Vankan, octrooi gemachtigde, vertelt over uitvindingen, zoals de welbekende muizenval.

Vrijdag 27 september Theo Mommers, hij publiceert eind 2012 het boek getiteld ‘Randje Buitenspel’. Waarom heeft Theo Mommers dit boek geschreven? Een openhartig boek over een burn-out en het herstel daarvan. Een bijzondere ziekte, vaak omringd met onbegrip, waar een groeiend aantal mensen in de toekomst mee te maken gaat krijgen.

Vrijdag 11 september Ellen Lanfermeijer, kunsthistorica, vertelt over moderne kunst

Vrijdag 25 oktober Onno van Swigchem is als sopraan-, alt- en baritonsaxofonist en componist werkzaam in de jazz, improvisatiemuziek en wereldmuziek.Hij speelt en vertelt over de verschillende soorten muziek en hoe je daarmee kunt improviseren.

Workshop ‘Social Media’ voor bewoners van Vitalis Residentie

Petruspark

Social Media, een woord dat men vandaag de dag steeds vaker hoort omdat steeds meer mensen, jong en oud, er gebruik van maken. Maar wat is dat eigenlijk precies dat social media? Kan ik daar ook aan deelnemen en hoe? Zou ik met dit middel mijn sociale leven meer uit kunnen brei-den? Het contact met mijn kinderen, kleinkinderen, familie, vrienden en kennissen nog beter kunnen onderhouden? Ja, dat kan allemaal en het is nog reuzeleuk ook! Om op al deze vragen een antwoord te krijgen worden de bewoner van Residentie Petruspark in de gelegenheid gesteld om deel te nemen aan een workshop ‘Social Media’. Het doel van de workshop is ‘bewustwording en informatie’. De workshop geeft inzicht in de basisbeginselen en mogelijkheden van het gebruik van met name Facebook en enigszins in Linkedin. De workshop heeft een sterk informa-tief en interactief karakter waarbij de trainer de deelnemers ook uitnodigt om hem personen en bedrijven op te laten zoeken, hetgeen de herkenning vergroot.

Steeds meer 65- tot 75-jarigen zijn regelmatig online. Uit onderzoek blijkt dat ze internet gebruiken voor het ontvangen en versturen van e-mail en voor het opzoeken van informatie over producten en diensten. Het percen-tage ouderen dat actief is op internet

is sinds 2005 bijna verdubbeld. Nu is ongeveer 60 procent van de mensen tussen de 65 en 75 jaar online. Samen met de Luxemburgse en de Scandinavische senioren zijn de Nederlandse senioren het meest actief op internet in Europa. In Nederland is nu bijna 90 procent van de bevolking online. Van de 45-minners is volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek zelfs vrijwel iedereen online.

Volgt u ook de ontwikkelingen op: www.skipr.nl en www.hetnieuweouderworden.nu/vitaaljournaal.

mee-doen

mee-doen

Huh?... Extramurale zorg… wat is dat?Binnen Vitalis spreken we voortaan liever over ‘thuiszorg’. Want het begrip ‘extramurale zorg’ zorgt steeds voor verwarring bij bewoners en voor mensen die niet in de zorg werken. Vitalis houdt niet van onduidelijkheid, dus

is besloten om voortaan te spreken over ‘thuiszorg’. Een begrip dat veel duidelijker is qua beeldvorming. Als u toch weer ergens ‘extramurale zorg’ leest, weet dan dat wij daarmee bedoelen ‘zorg die u thuis ontvangt’.

vit0116_Vitalis-krant_sep2013_04b.indd 7 05-09-13 15:53

Page 8: Vitalis oud=in krant 2013 09 september

8

Met de heropening van het Rijksmuseum leeft de grote architect uit de neogotiek, Pierre Cuypers, meer dan ooit. Voor Annette Balmer, cultureel medewer-ker van Vitalis Residentie Petruspark, een goede aanleiding om aan bewo-ners van Residentie Petruspark deze architect in een tweetal lezingen toe te lichten. Wie was hij eigenlijk?

Pierre Cuypers (1827-1921), zijn naam wordt vaak in een adem genoemd met het Rijksmuseum (1876-1885) en het Centraal Station (1881-1889), beide in Amsterdam. Maar ook de Catharinakerk in Eindhoven wordt veelal beschouwd als het hoogtepunt van de vroege periode van Cuypers’ carrière. In een reeks van twee lezingen besprak Sophie Tutelaers, kunsthistorica van de cyclussen ‘Op zoek naar een Meesterwerk’, het oeuvre van

Cuypers. Hierop aansluitend werd op vrijdag 21 juni een bezoek gebracht aan Museum het Cuypershuis in zijn geboorteplaats Roermond. Het gebouw is een visitekaartje van Cuypers’ visie op wonen en werken. Waar anders in Nederland kun je in een museum het werk van een architect bewonderen, die het heeft gebouwd en bewoond?

Een heel bijzonder moment tijdens het bezoek aan het museum was dat een bewoonster van Vitalis Residentie Petruspark een geweldige ontdekking deed. Ze zag plots een factuur van het Rijksmuseum in Amsterdam die was ondertekend door de grootvader van haar man. Het was haar wel bekend dat de ondertekenaar, de heer Moorman, had gewerkt voor Pierre Cuypers, maar dit werd nu bevestigd en zij zag met eigen ogen de handtekening op de factuur uit 1877! Een geweldig moment en natuurlijk werd deze ontdekking onmiddellijk op foto’s vastgelegd voor de familie.

Zelfdoen

Stichting OOPOEH (Opa’s en Oma’s Passen Op Een Huisdier) helpt mee aan een leuke dagbesteding door opa’s en oma’s in te zetten als oppas voor huisdieren. OOPOEH wil hiermee drie vliegen in één klap slaan:

• U krijgt meer sociale contacten, gezelschap en beweging.

• U helpt baasjes (huisdierenbezit-ters) aan een betrouwbare oppas.

• U helpt huisdieren aan de aan-dacht en verzorging die zij nodig hebben.

Meer informatie?Kijk op www.oopoeh.nl of bel naar (020) 785 37 45.

Verschillende bewoners van Vitalis Engelsbergen zijn bezig met het oppimpen van hun eigen afdelingen door zelf creatief te zijn. Ze hebben samen een aantal grote schilderijen gemaakt. Ieder op hun eigen manier en tempo. Met behulp van een activiteitenbegeleidster en vrijwilligers zijn ze enkele weken bezig geweest om een aantal mooie schilderstukken te verwezenlijken. Gezien hun lichamelijke en geestelijke beperkingen is dit extra knap. Zeker als je nagaat dat de meeste mensen nog nooit een kwast in hun handen hebben gehad. De schilderijen zijn voorlopig vanaf juli te bewonde-ren in de hal van Vitalis Engelsbergen. Als u in de buurt bent, kom gerust eens binnenlopen.

Word OOPOEHen pas op een huisdier wanneer u dat wilt!

Ertoedoen

Bewoners Engelsbergen maken eigen schilderijen voor op hun afdeling

Met bewoners ‘Op zoek naar een Meesterwerk’ in de architectuurTwee lezingen en een bezoek aan het Cuypershuis in Roermond

maar dit werd nu bevestigd en zij zag met eigen ogen de handtekening op

(020) 785 37 45.

een Meesterwerk’, het oeuvre van met eigen ogen de handtekening op de factuur uit 1877! Een geweldig moment en natuurlijk werd deze ontdekking onmiddellijk op foto’s vastgelegd voor de familie.

mee-doen

vit0116_Vitalis-krant_sep2013_04b.indd 8 05-09-13 15:53

Page 9: Vitalis oud=in krant 2013 09 september

9

en pas op een huisdier wanneer u dat wilt!

Kinderen van de buitenschoolse opvang van Korein Kinderplein verzorgen wekelijks dit bijzondere stukje tuin samen met groepjes cliënten van afdeling De Wilg en De Voorde. Een van de kinderen bedacht ook de naam. Er is een compostbak, een kas, een gieter en gereedschap en natuurlijk een regenton. De bakken waarin de kruiden en aardbeien staan, zijn hoog op poten geplaatst, zodat ook mensen vanuit een rolstoel erbij kunnen. Toevallige pas-santen mogen ook plukken, proeven en voelen. Als ze het plantje maar laten staan zodat het weer verder kan groeien.

Voor de ondersteuning komt vrijwilliger Els, met veel ervaring en groene vingers, regelmatig helpen en kijken of alles goed gaat. Dennis de tuinman is de professionele achterwacht. Het project verloopt tot nu heel goed. Tijdens een speciaal georganiseerde activiteit belanden de tomaten en groenten in de pan en vervolgens in de diverse magen. Niet alleen de planten en de oogst krijgen aandacht. Ook regelmatig overleg tussen Korein, De Wilg, De Voorde en de medewerkers en vrijwilliger staat op de agenda. De bijdrage van de afgelopen zomer is ook van belang: veel warmte, veel water en voldoende zon.

Zelfdoen

De Eetbare WereldAardbeien, boontjes, peultjes en

piepers, geurige kruiden, van alles groeit er. ‘De Eetbare Wereld’ is de naam van de groente- en

kruidentuin van Vitalis Peppelrode.

moestuin Vitalis Peppelrode

Parktheater Eindhoven Elzentlaan 50, Eindhoven, kaart-verkoop 040 - 2 111 122, www.parktheater.nl

Het Parktheater biedt de mogelijkheid om van kwaliteitstheater te genieten tegen een verlaagd tarief. Het gaat om de serie “Ontroerend goed’’. Een voorstelling inclusief drankje kost u € 12,50. Als u vier voorstellingen uit de serie van zestien boekt, krijgt u er één cadeau. Het gaat om voorstel-lingen van gezelschappen die zich al wel hebben bewezen, maar nog niet bekend zijn bij een groot publiek. Zij zijn daarom bereid hun voorstellingen (genres: toneel, cabaret en dans) te spelen tegen een laag tarief. Voorwaarde is wél dat u boekt in de voorverkoop of uiterlijk tot zes weken vóór de voorstelling. Daarna gaat de normale prijs gelden.

Uitgaan in EindhovenDit seizoen zijn er Ontroerend Goed-voorstellingen op: 14 november 2013 (toneel), 21 november (cabaret), 3 december (dans), 7 december (cabaret), 22 januari 2014 (toneel), 19 februari (toneel), 14 maart (dans), 19 maart (cabaret), 6 mei (toneel) en16 mei (dans). Nadere inlichtingen via de kassa of de website.

MuziekgebouwHeuvelgalerie 140, Eindhoven, kaartverkoop 040 - 2 442 020, www.muziekgebouweindhoven.nl

• Het Storioni Trio koestert al lang de wens om in één keer alle opussen uit te voeren die Beethoven schreef voor pianotrio’s. Zij spelen op zaterdag 9 november om 20.15 uur op moderne instrumenten een dwarsdoorsnede uit het repertoire. Op zondag 10 november volgt

van 15.30 uur tot 20.00 uur een marathonconcert met verschillende pauzes en maaltijdbuffet.

• In de serie Scherpdenkers vindt op donderdag 14 november om 20.15 uur een concert plaats van André Kuipers samen met pianist Ralph van Raat. Astronaut André Kuipers vertelt en Ralph van Raat speelt op piano.

• Half september zijn de wekelijkse lunchconcerten begonnen. Telkens om 12.30 uur en duren ongeveer 3 kwartier. Kaarten voor de lunchconcerten kosten 2 euro per stuk (u betaalt alleen de servicekosten) en zijn uitsluitend verkrijgbaar bij het ticketbureau van het Muziekgebouw vanaf 11.15 uur, alleen op de dag zelf en zolang de voorraad strekt.

vit0116_Vitalis-krant_sep2013_04b.indd 9 05-09-13 15:53

Page 10: Vitalis oud=in krant 2013 09 september

10

Stephan van der Pol is blij met de komst van het snelle net: “In de driehoek internetdiensten, infrastructuur en abonnees wacht iedereen eigenlijk op elkaar. Ik ben blij dat nu de vaart erin komt. Ons Net Eindhoven neemt haar verantwoordelijk-heid en pakt door.” Ons Net Eindhoven verzorgt de promotie van glasvezel en de vraagbundeling voor de aanleg van glas-vezel in de wijken. Hoe nu verder? Stephan: “We overleggen op dit moment of het mogelijk is om alle Vitalis-locaties als één wijk in de glasvezelaanleg mee te laten doen, in plaats van alleen onze locaties in Stratum. Het is praktischer om dat in één keer te doen en ook gemakkelijker om daarvoor goede afspraken en planningen te maken. Vandaar dat we graag zien dat er overal een aansluiting komt. Dus in elke kamer en verblijfsruimte, zodat we een complete interne infrastructuur hebben liggen voor bijvoorbeeld persoonsalarmering en toezicht. Kabelgoten, plafonds, et cetera liggen toch al open voor de aansluiting en dan zijn we in één keer helemaal klaar voor de toekomst.”

Glasvezel – en vooral het snelle en brede internet – is belangrijk voor Vitalis en haar bewoners. Stephan legt uit: “Als je ouder wordt, komt er een moment waarop je meer

veiligheid en comfort wenst, meer aandacht nodig hebt en meer behoefte hebt aan interactie, communicatie en ontspanning. Diensten en toepassingen kunnen er mede voor zorgen dan je dan langer thuis kunt blijven wonen. Je krijgt als het ware een virtuele aanleunwoning.”Ook in de levensfase waarin mensen meer zorg nodig heb-ben, is zo’n verbinding een uitkomst: “Je kunt bijvoorbeeld eerder naar huis na revalidatie. De fysiotherapeut kan oefe-ningen op afstand laten doen, meteen meekijken of alles goed gaat en hoe de vorderingen zijn. Dat is nog goedkoper ook. Ook kunnen we op op afstand over mensen waken. Persoonsalarmering biedt dan ook extra comfort, gemak en veiligheid.” Dit soort service en diensten is nog volop in ontwikkeling, beaamt Stephan: “De gemiddelde leeftijd van onze bewoners is hoog in de 70. Niemand zit te wachten op ingewikkelde en lastig bedienbare techniek. De behoefte aan en acceptatie van zulke internetdiensten moet echter nog groeien. Binnen drie tot vijf jaar zullen die al veel groter zijn dan nu. Maar dan pas snel en breed internet oppikken is te laat. Daarom kiezen we er nu voor de infrastructuur aan te leggen en de komende paar jaar te benutten voor het bij elkaar brengen van klanten en leveranciers en het ontwikkelen van praktische toepassingen. Die kunnen we dan zo effi ciënt mogelijk uitrollen, omdat de infrastructuur al geen discussiepunt meer is. Voor de partijen die glasvezel gaan aanleggen, gaat de kost dus voor de baat uit.”

“Glasvezel?… Ja graag!”Vitalis WoonZorg Groep wil graag met alle 4.500 Vitalis-bewoners tegelijk in de glasvezel stappen. Manager ICT Stephan van der Pol legt uit waarom.

Bron: RondOnsNet, Wijkinfo Stratum

De Arend Otten fiets, de nieuwe elektrische duofiets van Vitalis Peppelrode, is deze zomer volop in gebruik. Bewoners die er niet meer op rekenden ooit nog een stukje te kunnen fietsen, zijn erg enthousiast. Mevrouw de Jong, op de foto: ”Ik heb genóten, genóten. Ik heb het tegen iedereen gezegd. Het was zó fijn!”

vrijwilliger Henny van Rooij

Mevrouw de jong

dochter van mevrouw de Jong

vit0116_Vitalis-krant_sep2013_04b.indd 10 05-09-13 15:53

Page 11: Vitalis oud=in krant 2013 09 september

11

Gaat koffi ezetten niet meer zo vanzelf? Hangt dat kastje toch wel erg hoog of wordt de koffi ekan wat zwaar? Onze ergotherapeut luistert goed naar uw hulpvraag en kijkt samen met u hoe het anders en gemakkelijker kan. Vijf vragen aan onze ergotherapeut.

1 Dagelijkse dingen als koffiezetten, douchen en aankleden gaan niet meer vanzelf. Wat kan ik hieraan doen?

Samen met u kijk ik of u de dagelijkse taken op een

andere manier zou kunnen doen, oefen ik met u en adviseer ik u zo nodig kleine aanpassingen in uw woning aan te brengen.

2 Ik loop wat minder stabiel en ben bang te vallen. Hoe moet ik hiermee omgaan?

Eerst kijk ik met u naar wat de onstabiliteit veroorzaakt.

Dit kan bijvoorbeeld door medicijngebruik, maar ook door slijtage van de gewrichten of gewoon ouderdom. Samen bekijken we dan of u zich bijvoorbeeld met een rollator weer veilig en prettig kan voelen.

3 Tegenwoordig ben ik zo gauw moe. Komt dat omdat ik ouder word?

Ouderdom kan inderdaad betekenen dat u wat minder energie heeft. We gaan samen na wat de oorzaken zijn van het vaker moe zijn en ik geef u tips hoe u hiermee om kunt gaan zodat u er minder last van heeft.

4 Mijn partner en ik zijn al behoorlijk op leeftijd en willen zo lang mogelijk zelfstandig wonen. Kan een ergotherapeut ons daarbij helpen?

Dan bent u zeker bij ons aan het goede adres. Wij bekijken uw woning en adviseren u hoe u dagelijkse dingen anders zou kunnen doen en waar eventuele aanpassingen het veiliger en makkelijker voor u kunnen maken.

5 Wat kost het mij om een ergotherapeut in te schakelen?

Ergotherapie valt voor alle Nederlanders onder de basis-verzekering. Per kalenderjaar heeft u recht op tien uur ergotherapie.

Tip van:

de ergotherapeut

Wilt u contact opnemen, of meer weten over wat de ergotherapeut voor u kan betekenen? Bel met 040 – 215 17 56 of mail naar [email protected].

vit0116_Vitalis-krant_sep2013_04b.indd 11 05-09-13 15:53

Page 12: Vitalis oud=in krant 2013 09 september

12

Dit is de sokkenwas van Vitalis Peppelrode. Het zijn de sokjes die sinds vorig jaar de tafelpoten en de vloer in de ontmoetingsruimte de Carrousel beschermen. Met vereende vrouwkracht zijn zij gebreid door de bewoners. Dit voorjaar kregen de sokken een wasbeurt: “zo kunnen zij er weer even tegen.”

Op het Dirigentplein, in de Eindhovense wijk Doornakkers, liggen 136 appartementen voor 55-plus-sers. Om de sociale contacten te bevorderen en een bij-drage te leveren aan de leefbaarheid van de bewoners hebben OnsNet Eindhoven en Woonbedrijf het mogelijk gemaakt dat de bewoners van het Dirigentplein over een eigen website kunnen beschikken. Bewoners van Vitalis Berckelhof zijn nu ook uitgenodigd om gratis deel te nemen aan deze community.

Wat is een online community? In een online community kunnen leden via het Internet contact met elkaar leggen of informatie verstrekken en vinden. Zo is het mogelijk dat bewoners van Vitalis Berckelhof communiceren via beeldbellen. Dit beeldbel-len is gratis. Ook kunnen zij nieuws over hun omgeving lezen en hierop reageren. Zelf foto’s en video’s publice-ren. Tweedehands spulletjes aanbieden of iets ruilen op Marktplaats, het kan allemaal. In de Digisoos kunnen ze een activiteit plannen, of afspreken om met elkaar iets te ondernemen. Muziek downloaden, recepten en leuke wandelroutes opzoeken in de omgeving.

Dementie wat u wel en niet moet doen

Bij dementie gaan de hersenen steeds minder goed werken. Vooral het geheugen van mensen met dementie gaat steeds verder achteruit. Dementie is een hersen-aandoening die iemand langzaam maar zeker volledig afhankelijk maakt van de zorg van anderen. Maar liefst 1 op de 5 mensen krijgt een vorm van dementie, waar-van de ziekte van Alzheimer de meest voorkomende is. Wat u vooral niet moet doen bij mensen met dementie is confronteren, de discussie aangaan, dwang opleggen, betuttelen, kinderachtig benaderen, niet meer serieus nemen. Wenst u meer informatie? Zorgtrajectbegeleider

Wilma der Kinderen biedt u graag de helpende hand, telefoon 040 - 230 80 40. Het adres van “Het Geheugensteuntje” is: Vitalis Vonderhof, Bernhardplaats 1, tel. 040 - 259 14 91.

Sok-ken-was

Vitalis Berckelhof op OnsPodium.nl

Tips voor een goede mondzorg

vit0116_Vitalis-krant_sep2013_04b.indd 12 05-09-13 15:53

Page 13: Vitalis oud=in krant 2013 09 september

13

Op 13 augustus werd mevrouw Dietz van Bree 108 jaar. Niet alleen is mevrouw Dietz de oudste inwoner binnen Vitalis, zij is nu de oudste inwoner van Eindhoven en zij mag zich de oudste inwoner van Brabant noemen. Na de felicitaties van loco-burgemeester Staf Depla van Eindhoven werd de taart binnengereden en deden de fotografen hun best om het beste plaatje voor hun programma of krant te maken. De loco-burgemeester en mevrouw Dietz haalden samen herinneringen op aan de wijk waar ze vroeger allebei woonden. Ze woonden zelfs in dezelfde straat, alleen bleek het leeftijdsverschil erg groot. Toen de burgemeester nog voetbalde met zijn vrienden was mevrouw Dietz al 70 jaar oud!

• Bij ouderen die de eigen tanden nog hebben is het belangrijk om te kijken of ze nog zelf kunnen spugen. Is dit het geval dan kan met een zachte tandenborstel en gewone tandpasta gepoetst worden. Kunnen ouderen niet (meer) zelf spugen dan zal er gebruik gemaakt moeten worden van een tandenborstel en kindertandpasta zodat de tandpasta doorgeslikt kan worden. Twee keer per dag poetsen!

• Draagt u een kunstgebit? Poets het kunstgebit twee keer per dag met vloeibare zeep. Hierna goed afspoelen met water. Gebruik geen tandpasta want hierdoor raakt een kunstgebit beschadigd. ’s Avonds bewaart u de tanden in een droog bakje. Steradent is schadelijk voor het gebit en het is beter om dat niet meer te gebruiken. Bij cliënten die bijvoorbeeld boven een kunstgebit hebben en onder de eigen tanden, kunnen de tanden en het eigen kunstgebit met tandpasta gepoetst worden.

• Sommige ouderen hebben alleen nog tandvlees en geen kunstgebit. Bij deze cliënten is het ook van belang dat er goede mondzorg plaatsvindt. Het tandvlees twee keer per dag poetsen met een zachte tandenborstel. Dit kan gewoon gedaan worden met tandpasta en afhankelijk van of u nog kunt spugen of niet, kiest u voor het soort tandpasta.

• Glaasje water drinken na het eten om de voedselresten weg te spoelen! Dit is volgens de landelijke richtlijn mondzorg in verzorging- en verpleeghuizen het beste, en drie maal daags de tanden poetsen natuurlijk ook.

Tips voor een goede mondzorg

In het ZorgInnovatieCentrum (ZIC) in Vitalis Engelsbergen – afdeling de Roos & Anemoon – lopen studenten stage van de HBO-V (Hogere Beroepsopleiding Verpleegkunde). Tijdens hun stage doen de studenten projecten en onderzoek die gericht zijn op het verbeteren van de zorg. Dit alles ondersteund door de Lecturer Practitioner (LPer). Een aantal tips als het gaat om de juiste mondzorg.

Mevrouw DietzDe loco-burgemeesterDe loco-burgemeester

Oudste inwoner van Brabant woont in Vitalis Wissehaege

vit0116_Vitalis-krant_sep2013_04b.indd 13 05-09-13 15:53

Page 14: Vitalis oud=in krant 2013 09 september

14

Kerkdienst met thema Ouder worden en het geheugenZaterdag 28 sept. om 10.30 uur: Vitalis Brunswijck, personeelsrestaurantZaterdag 28 sept. om 18.30 uur: Vitalis Engelsbergen, stilteruimte 5e verdiepingZaterdag 28 sept. om 18.30 uur: Vitalis Theresia, kapelZondag 29 sept. om 10.00 uur: Vitalis Vonderhof, stilteruimteLezing: Hoe werkt het geheugenZaterdag 28 sept. om 10.00 uur: Vitalis PeppelrodeBraintrainer, train je geheugen met een spelcomputerMa t/m vrijdag 30 sept. van 9.00-17.00 uur: Vitalis PeppelrodeDe GeheugenbiebMa, di en vrijdag van 9.00-17.00 uur: Vitalis WissehaegeDonderdag 3 okt.: Vitalis WilgenhofVeiligheid in huis, voorkomen van valongelukkenMaandag 30 sept. om 13.00 uur: Vitalis Vonderhof, stilteruimteMuziek & Dementie: Lezing + TrommelworkshopMaandag 30 sept. om 14.30 uur: Vitalis EngelsbergenGezonde voeding voor senioren, lezingMaandag 30 sept. om 15.00 uur: Vitalis Vonderhof, stilteruimteLeren omgaan met de BraintrainerDinsdag 1 okt. om 10.30 uur: Vitalis PeppelrodeInteractief communiceren, met echte ezels!Dinsdag 1 okt. om 13.30 uur: Vitalis Brunswijck, Vaandelhof, Wonen ad FakkellaanTrain je brain, langer fit blijven, infomarktDinsdag 1 okt. om 14.00 uur: Vitalis BerckelhofDinsdag 1 en donderdag 3 okt. om 16.00 uur: Vitalis Wissehaege/KortonjoHet werk van de zorgtrajectbegeleider; lezingDinsdag 1 okt. om 14.00 uur: Vitalis Vonderhof

Dement, en nu? Lezing Dinsdag 1 okt. om 19.00 uur, 3 okt. om 14.30 uurVitalis Wissehaege/KortonjoDinsdag 1 okt. om 19.30 uur: Vitalis Vonderhof, stilteruimteWorkshop Ontspoorde Zorg/Over je grens gaanWoensdag 2 okt. om 15.30 uur: Vitalis BrunswijckMuziek & Dementie: Lezing + TrommelworkshopWoensdag 2 okt. om 19.00 uur: Vitalis WilgenhofKnuffelen met dierenDonderdag 3 okt. om 10.30 uur: Vitalis Kronehoef, tuinDementie in woord en beeld, film en discussieDonderdag 3 okt. om 13.00 uur: Vitalis Vonderhof, ‘t GeheugensteuntjeDe Levensboom: Samen kunst makenDonderdag 3 okt.: Vitalis BerckelhofDonderdag 3 okt. om 14.00 uur: Vitalis De Horst/KronehoefInloopmiddag bij de dagverzorgingDonderdag 3 okt. om 14.00 uur: Vitalis Wissehaege/KortonjoVoorlichting: Dementie óók onze zorgDonderdag 3 okt. om 19.00 uur: Vitalis BrunswijckPresentatie en Workshop Portret in spiegelbeeldDonderdag 3 okt. om 19.00 uur: Vitalis BerckelhofDementie in woord en beeld, film en discussieDonderdag 3 okt.: Vitalis De Horst/KronehoefQuizcafé met muziek- en filmfragmentenDonderdag 4 okt. om 19.30 uur: Vitalis VonderhofVoorlichting over Mantelzorg en ondersteuningVrijdag 4 okt. om 14.00 uur: Vitalis WilgenhofVoorstelling Verslaafd aan zorgVrijdag 4 okt. om 14.30 uur: Vitalis Wilgenhof

De week van het eheugen:Eindhoven dat zijn wij!

De doelstelling van de Week van het Geheugen in Eindhoven is om zoveel mogelijk mensen te informeren over de impact die dementie en andere geheugenproblemen zullen hebben op onze maatschappij. Eindhovense organisaties presenteren zich, laten zien welke hulp middelen er zijn en waar je als mantelzorger terechtkunt voor ondersteuning. Er wordt in de Week van het Geheugen heel veel georganiseerd, ook in onze locaties. Er zijn activiteiten voor mensen uit het zorgvak, voor senioren, mantelzorgers en andere belangstel-lenden. Kom ook en doe mee!

Week van het Geheugen 30 september tot en met 4 oktober

vit0116_Vitalis-krant_sep2013_04b.indd 14 05-09-13 15:53

Page 15: Vitalis oud=in krant 2013 09 september

15

Volgens cijfers van de Inspectie voor de Gezondheidszorg werden er in 2010 35.000 mensen die langdurige zorg ontvingen - zowel thuis als in verpleeg- en verzorgingshuizen - in ziekenhuizen opgenomen wegens verkeerd medicijngebruik. Hoe is het verstrekken van medicijnen binnen Vitalis geregeld?

De medicatieveiligheid binnen Vitalis is geregeld en vastgelegd in een afgesproken werkwijze en in een controlestructuur die hiervoor is opgezet. Het is de taak van de commissie Geneesmiddelen en Medicatieveiligheid om samen met managers en hoofden continu te werken aan een optimale medicatie-veiligheid. Dit heeft ertoe geleid dat op locaties de ‘medicijnkar’ weer terug is van weggeweest. U kunt daarom dagelijks een medewerker met een fl uorescerend hesje tegenkomen, geconcentreerd gebogen over de kar en met een duidelijke tekst op de rug: Niet Storen! Ongestoord en met volle aandacht met medicijnen kunnen werken, voorkomt fouten.

Kennis, kunde en vaardigheden trainenVoor het bijhouden van kennis, kunde en vaardigheden van zorgmedewer-kers hebben medewerkers van Vitalis BehandelGroep samen met de Vitalis Academie een scholing over medicatie ontworpen en opgezet. Hierdoor ontstaat er meer inzicht in en bewust-wording van het hele proces van het voorschrijven door de arts, het leveren door de apotheek en het uitdelen van medicijnen door de zorgmedewerkers op de afdeling. Zorgmedewerkers wordt geleerd om de bijwerkingen van medicijnen sneller te herkennen en beter te kunnen beoordelen of cliënten in staat zijn zelf hun medicijnen in te nemen en of het vermalen van medi-cijnen nodig en verantwoord is. Dit geeft meer kennis om in voorkomende gevallen snel en adequaat te reageren.

Commissie Geneesmiddelen en Medicatieveiligheid De commissie is verantwoordelijk voor het medicatiebeleid in onze locaties. Zij maken een keuze welke medicijnen er standaard in het verpleeghuis worden bewaard en gebruikt, los van de indivi-duele noodzakelijke medicijnen voor een cliënt. Daarnaast bepaalt de commissie hoeveel voorraad er aanwezig moet zijn

en hoe en door wie de aangevraagde en voorgeschreven medicijnen worden geleverd en verdeeld. De commissie legt verantwoording af aan de Raad van Bestuur van Vitalis. Waar nodig doet de commissie voorstellen die leiden tot kwaliteitverbetering. Binnen de commissie worden ook afspraken gemaakt tussen de specialisten over het voorschrijven van geneesmiddelen. De commissie bewaakt of iedereen deze afspraken ook naleeft. De deelnemers delen hun kennis met elkaar en maken keuzes waardoor de uitgifte en het beheer van medicijnen binnen Vitalis steeds verder worden verbeterd.

Medicatieveiligheid binnen Vitalis

Week van het Geheugen

vit0116_Vitalis-krant_sep2013_04b.indd 15 05-09-13 15:53

Page 16: Vitalis oud=in krant 2013 09 september

16

AARONACHTERKLEINZOONADEMINGAGITATORALLEEALRASASSENBALIEBARSTBENENBIJZAAKBRINKDAZENDORPSDRAAIDRIBBELEIBEREXTRAFILETGALONGEMAKHORRORIMPORTKEELGATKIOSKKROEG

KRUIDLEGAATLOKAASMEDOCMELISMIAUWNEVELNODIGNOTENOCCASIONOOGSTPRIORRANCHORIJPADRIJWEGROMANSNOETJESPAANSTAMCAFETAXUSTISSUETROTSVIOOLVLAKTEWOERD

Oplossing mailen voor 31 oktober a.s. naar [email protected] onder vermelding van uw naam en adres. Of stuur uw oplossing naar Redactie Vitalis Next, Bestuurscentrum, Herman Gorterlaan 300, 5644 SR Eindhoven. Vier winnaars ontvangen een cadeaubon van 25 euro.

PUZZEL

De oplossing van de vorige puzzel is EUROPESE LANDENDe volgende prijswinnaars ontvangen een cadeaubon van 25 euro:– M.J.G. Verbeek-Meijer, vrijwilliger Vitalis Peppelrode en Vitalis Brunswijck– Erik Krijnen, coördinator thuiszorg Vitalis Engelsbergen, Vitalis de Hagen en

Vitalis Genderstate– B. de Cocq van Delwijnen, Vitalis Parc Imstenrade– Mevr. F.J.E. Anthonijsz-Michels, Vitalis De Hagen

D K E E L G A T B IJ Z A A K D

T A A G E L E E A R T X E O O

D S Z M V M N O L A G S F S O

A L L E E E O H R D N P A C H

O O F L N G D E A K R A C D C

R K I O S K I J S W K A M D N

O S R IJ W E G T O O S N A O A

T A X U S N T E L I F P T I R

A S P R I O R O O O IJ R S M E

T M R M R D A N T R O P M I N

I E E A E U S S I T R I L A E

G D R I B B E L S O S A V U T

A O K N I R B A D E B G A W O

A C H T E R K L E I N Z O O N

P J V L A K T E E H O R R O R

vit0116_Vitalis-krant_sep2013_04b.indd 16 05-09-13 15:53