Vijf dure rechtse heilige huisjes

Door Peter van der Wel:

Er waait al jaren een kille rechtse wind over Europa. Die wind is ooit opgestoken in neo-liberale

kringen in de VS, maar intussen is ook bij ons de kou goed te voelen. Ook hier beheerst het neo-

liberale marktdenken de politiek. De politiek is verworden tot probleemmanagement waaruit de

fundamentele ideologische strijd is verdwenen. De belangrijkste politieke doelstelling is het behalen

van begrotingsevenwicht en als dat niet lukt dan toch zeker het behalen van de 3% norm. Niet langer

staan utopische toekomstvisies centraal, maar het geld staat centraal en dan vooral geld besparen.

Alles moet vooral efficiënter en dan zijn rechtvaardigheid en ethiek alleen maar lastig. De politiek

heeft zich steeds meer triviaal gemaakt door zich zelf uit te hollen en de markt centraal te stellen.

Het is daarom tijd voor een politieke lente. Laten wij duidelijk maken dat rechts beleid, slecht beleid

is. Rechts verwijt links vaak dat zij vooral maar geld wil uitgeven, maar het omgekeerde is nog veel

meer waar. Rechts beleid is niet alleen beleid dat de samenleving op hoge kosten jaagt, maar vaak is

het ook nog eens gewoon geldverspilling.

Hier vijf rechtse geldverslinders. Vijf rechtse heilige huisjes, vijf voorbeelden van rechtse symbool

politiek. Vijf voorbeelden van beleid die ons als samenleving heel veel geld kosten en die eenvoudig

kunnen worden vervangen door goedkopere, betere, linkse alternatieven.

1- De hypotheekaftrek. Toegegeven, er wordt al aan gemorreld, maar deze aftrek kost de

overheid jaarlijks nog steeds 11 miljard euro een rentevrijstellingen. (Dit dus nog los van de

maatschappelijke kosten van de vastzittende woningmarkt.)

2- Strengere gevangenisstraffen. Nog zo’n onzinnige kostbare maatregel. Gevangenissen zijn

vooral zeer dure leerscholen voor (jonge en oude) criminelen. Het is intussen genoegzaam

bewezen dat gevangenisstraf een slechte vorm van misdaadbestrijding is met veel betere en

veel goedkopere alternatieven.

3- De “war against drugs”. Nog zo’n rechts stokpaardje. Niet alleen criminaliseert dit ten

onrechte honderdduizenden gewone burgers, maar het is ook een door de overheid

gecreëerde manier voor criminele organisaties om miljarden winsten te behalen. Nu kost het

de gemeenschap alleen maar heel veel geld. Geld voor de drugsbestrijding, geld om de

drugsoverlast te bestrijden en geld dat de overheid misloopt aan accijnzen en belastingen op

nu verboden genotsmiddelen.

4- Oorlog überhaupt. Nu Europa één politieke unie vormt, hebben we geen leger meer nodig

om ons te beschermen tegen België, De Bondsrepubliek, Engeland, Frankrijk en zo nog wat

landen. Dat betekent dat we veel minder leger nodig hebben dan vroeger. Één pan-Europees

leger is vast ook veel goedkoper dan al die afzonderlijke legers. En waarom moet zo’n klein

landje als het onze bijvoorbeeld voor 5,3 miljard aan dure JSF-vliegtuigen aanschaffen? En

wat voor defensietaken voeren wij eigenlijk uit in een ver Afganistan?

5- Fossiele brandstoffen. Niet alleen zijn deze eindig en verpesten ze het milieu, maar deze

brandstoffen brengen ook nog hoge directe en indirecte kosten met zich mee. Indirecte

kosten bijvoorbeeld door hoge medische kosten aan hart- en vaatziekten en longziekten en

voortijdige sterfte, maar ook hoge directe kosten. Maar weinig mensen zijn zich er van

bewust dat Nederland de fossiele brandstoffen ieder jaar voor meer dan 6 miljard

subsidieert. Kolen- en gascentrales draaien op subsidie om onze minister president maar

eens te parafraseren.

Dit vijfpuntenlijstje kan natuurlijk niet van de ene op de andere dag worden ingevoerd. Maar indien

ingevoerd zal het jaarlijks 20 miljard euro aan directe overheidsuitgaven besparen, naast zeker nog

een zelfde bedrag aan indirecte besparingen. Denk aan minder kosten voor medische zorg, of

hogere huurinkomsten. Allerlei veel pijnlijker bezuinigingen, denk aan de zorg of het onderwijs zijn

daarmee overbodig.

Dit lijstje met vijf bespaart niet alleen veel geld, maar het levert ook geld op en wij subsidiëren niet

langer allerlei vormen van maatschappelijk ongewenst gedrag. Niet langer subsidiëren wij burgers

om te duur te wonen. Niet langer verspillen we miljarden aan niet werkende pogingen om

criminaliteit te bestrijden. Niet langer belasten we ons rechtssysteem en ons opsporingsapparaat

met een zinloze kruistocht tegen bepaalde soorten genotsmiddelen en bewustzijnsverruimende

middelen. Niet langer proberen wij de vorige oorlog te winnen. Niet langer subsidiëren wij het

maatschappelijk ongewenst opstoken van schaarse fossiele brandstoffen.

Dit vijfpuntenlijstje vormt daarmee een eenvoudig te communiceren vijfpunten plan. Het maakt

duidelijk dat deze rechtse stokpaardjes alleen maar kostbare symbool politiek zijn. Rechtse

geldverspilling dat ongewenst gedrag uitlokt, of waarmee niet-werkende maatregelen worden

betaald.