Barbara Forrest over het Wedge DocumentGeschreven door Point of Inquirydonderdag, 26 april 2007Center for Inquiry, is een wetenschappelijke denktank met afdelingen in heel Amerika, die de belangstelling voor wetenschap en vrij onderzoek onder het grote publiek wil vergroten. Elke week wordt door D. J. Grothe iemand ge 챦 nterviewd op het gebied van politiek, maatschappij of wetenschap over pseudo-wetenschap, de paranormale wereld, alternatieve medische wetenschap, secularisme en religie.

Op 16 februari 2007 was de gast Barbara Forrest, filosofe en expert op het gebied van de evolutietheorie en Intelligent Design. Zij was ondermeer betrokken als getuige-expert bij het proces van Kitzmiller versus het Dover Area School district (Dover trial) (Zie ook Wikipedia) in 2005, dat een uitspraak deed over de vraag of ID als een alternatieve wetenschappelijke theorie tijdens de biologieles mag worden onderwezen op scholen. Omdat ID een vorm van creationisme is en dus deel van de christelijke godsdienst, mag het volgens de grondwet niet door de seculiere overheid worden ondersteund en gepromoot.

Met Paul Gross schreef Forrest Creationism's Trojan Horse: The wedge of Intelligent Design, over de zogenaamde Wedge Strategy, het pr-programma beschreven in het Wedge Document van de creationistische beweging om ID in het leerplan van scholen te krijgen. Dit document vormde een van de bewijsstukken in het proces tegen de ID-beweging, omdat het duidelijk maakte dat ID een religieuze theorie is. Uit het document bleek ook dat de conservatief-christelijke beweging actief probeert de seculiere staat op termijn te vervangen voor een religieuze staat.

Waar komt uw belangstelling voor de beweging die Intelligent Design promoot vandaan, en waarom valt u mensen aan die hierin geloven? Dit is ten slotte een democratisch land, en mensen mogen hier geloven en onder de aandacht brengen wat ze willen.

De belangstelling heb ik sinds de school waarop mijn kinderen zaten creationisme in het curriculum probeerden in te voeren als een wetenschappelijke theorie, in de jaren negentig. De organisatie die hierop aanstuurde was een creationistische beweging in New Orleans. Ik werd er dus als ouder bij betrokken. Later ben ik erover gaan schrijven vanuit mijn professionele achtergrond.

Jaren later hoorde ik van het Center for the Renewal of Science and Culture, dat in 1996 werd opgericht. Het is de creationischtische tak van het Discovery Institute, een conservatieve denktank. Een paar jaar geleden werd de naam veranderd in Center for Science and Culture, een actief creationistisch project.

Op dit moment bent u in Washington D.C. bij een afdeling van CFI uit Seattle, waar u deelneemt aan een briefing">Science and Technology Committee van het Huis van Afgevaardigen.Kan het congresleden wat schelen dat creationisten aandacht vragen voor hun visie op het ontstaan van het leven?

Ze geven zeker om de kwaliteit van de wetenschappelijke opvoeding van kinderen, maar waarschijnlijk is niet iedereen zich bewust van de doelstellingen van de ID-beweging. Ze moeten hierover ge 챦 nformeerd worden, want het Discovery Institute heeft ook in het Congres aanhangers van het creationisme, die via aanpassing van de wetgeving proberen invloed uit te oefenen om het creationisme op scholen te laten onderwijzen. Ze hebben invloedrijke connecties. Wij moeten dus de concresleden duidelijk maken hoe belangrijk het onderwijzen van wetenschap is.

Als een congreslid zou vragen wat voor kwaad het kan als op scholen alternatieve visies op het onstaan van het leven worden onderwezen, wat zou je hem antwoorden? Het is een alternatieve theorie, kinderen hebben het recht hiervan kennis te nemen.

Het is schadelijk omdat de stelling niet klopt: er zijn geen alternatieve visies op ons ontstaan. Als je je kind leert dat er een goed wetenschappelijk alternatief is voor evolutie, misleid je het. Er is maar een wetenschappelijke verklaring voor de manier waarop het leven op aarde is ontwikkeld, en dat is de evolutieleer. Het is dus schadelijk omdat je kinderen iets vertelt wat niet waar is.

Het draagt bij aan de afname van wetenschappelijke kennis van mensen. De kennis van het publiek hierover is al gering, en het creationisme presenteren als alternatieve wetenschappelijke opvatting zal het gebrek aan kennis alleen nog doen toenemen. Creationisme is religie, het komt niet voort uit een wetenschappelijk proces.

Maar de vraag van wat er waar is of niet, is gewoon een kwestie van opvatting. Amerika is een democratische republiek. Waarom zouden alleen niet-verkozen wetenschappers op scholen hun 'waarheid' mogen onderwijzen? Er zijn ook mensen die er anders over denken.

Wat waar is volgens de wetenschap heeft niets te maken met een meerderheidsstem. Wetenschap is geen democratie. De wetenschappelijke beslissing over wat waar is of niet is wordt niet bepaald door een democratisch proces waarin iedereen een stem heeft. Volgens een wetenschappelijk proces wordt eerst onderzoek gedaan, vervolgens komen mensen geleidelijk tot een consensus over wat de verzamelde gegevens betekenen.

Creationisten proberen het wel op zo'n manier te presenteren dat er vele opvattingen zijn die allemaal even geldig zijn, maar zo werkt het niet. Net zo min is lesgeven in een schoolklas een zaak van democratie. Het gaat hier over de opvoeding van minderjarigen die erop moeten kunnen vertrouwen dat wat ouderen zeggen klopt. Dit kun je niet laten afhangen van een meerderheidsstem.

Waarom vinden wetenschappers de ID-theorie onwetenschappelijke flauwekul? Waarom was de conclusie van rechter Jones in het Dover-proces dat ID geen wetenschap is?

De ID-beweging doet niet aan wetenschap. Ze hebben zich nooit iets wetenschappelijks geproduceerd. Het gaat hier gewoon om een moderne vorm van creationisme, die de discussie al tientallen jaren in hun greep houden.

De reden dat het bij de ID-theorie niet om wetenschap gaat, is dat wetenschap niets kan zeggen over bovennatuurlijke zaken. Het is ongrondwettelijk verklaard om ID te onderwijzen als wetenschappelijke theorie omdat mensen van de ID-beweging zelf hebben gezegd dat ID een religieus idee is. Je hoeft niet hard te zoeken om te vinden dat ID in werkelijkheid voortkomt vanuit het geloof. ID is een religieus idee, het heeft niets met wetenschap te maken, de kennis hierover is gehaald uit het evangelie van Johannes. De rechter kon er niet omheen dat het om een religieus idee gaat, en dus niet als wetenschap kan onderwezen.

Kan een religieuze visie dan nooit wetenschappelijk geldig zijn?

De religies houden zich bezig met de paranormale wereld, en de controle daarvan valt buiten de wetenschappelijke, empirische methode. Intelligent Design verwerpt de wetenschappelijke

methode. Deze methode, waarbij op basis van empirisch onderzoek data worden verzameld en geïnterpreteerd, is er de oorzaak van dat wetenschappelijk onderzoek wordt beperkt tot de meetbare en waarneembare wereld. Er wordt over het hoofd gezien dat het scheppingsverhaal over het bovennatuurlijke gaat, en dus buiten de wetenschap valt.

In 2005 was u een sleutelgetuige tijdens het Dover-proces. Het was uw getuigenis die de doorslag gaf. Er werd tegen u ingebracht dat u als seculier humanist, verbonden aan een associatie in New Orleans, bevooroordeeld stond tegenover ID, en dus geen plaats zou mogen hebben in dit proces. U hebt dus een persoonlijk motief hebt om tegen godsdienst te strijden.

Mijn enige motief is dat ik de Amerikaanse wet en het recht op een goede opvoeding verdedig. Het doel van de ID-aanhangers was om mij als getuige-expert te elimineren. Ik was bij het proces betrokken via mijn boek Trojan Horse, dat over de religieuze doelstellingen van ID gaat. Mijn onderzoek tegen ID was van groot belang voor de zaak, dus in plaats van te proberen mijn gegevens te weerleggen, probeerden ze mij op een totaal irrelevante manier in diskrediet te brengen door me te koppelen aan het seculiere humanisme.

Ik ben bij de New Orleans Secular Humanist Association ooit via een lezing betrokken geraakt. Het is misplaatst om te denken dat iemands integriteit in twijfel kan worden getrokken omdat hij verbonden is aan een humanistische groep.

Wat betreft het conservatieve Discovery Institute in Seattle en hun doelstellingen, hebben zijn hun verhaal aangepast sinds Dover?

Het Discovery Institute heeft in 1996 het Center for the Renewal of Science and Culture opgericht, wat nu Center for Science and Culture heet. Ze hebben nog altijd hetzelfde doel, namelijk ID op het leerplan van scholen te krijgen. Dat wordt nu ontkend, maar het is simpel aan te tonen dat zij zich hebben ingezet om het voor elkaar te krijgen. Hun uiteindelijke doel is het ondermijnen van de seculiere democratie.

Dat is een zware beschuldiging.

Ze gaven zelf openlijk aan dat ze niet blij zijn met de manier waarop de moderne wetenschap en met name Darwin het idee heeft ondermijnd dat de mens is geschapen naar het beeld van God. Ze hebben hun strategie vastgelegd in een document, de Wedge Strategy. Dat opent met de vaststelling dat het westen is gefundeerd op het geloof dat de mens naar het beeld van god is geschapen. Ze uiten openlijk hun zorg over de wetenschap, de seculiere maatschappij, de seculiere overheid en het seculiere onderwijs, en zijn er doelbewust op uit deze te ondermijnen en te vervangen voor een religieuze staat. In een tekst geschreven door mensen die verbonden zijn aan het Discovery Institute, Unapologetic Apologetics, wordt openlijk het idee van de seculiere democratie bekritiseerd. Hun wens is deze te ondermijnen en te vervangen door iets met een religieus uitgangspunt. Het is misschien een grote beschuldiging, maar het is een van de grote doelstellingen van het Discovery Institute.

Hun doelstelling is dus niet veranderd, maar hun tactiek wel. Zelfs al voor de Kitzmiller v Dover trial namen ze afstand van de term Intelligent Design, omdat het al rond begin 2004 was ontmaskerd als creationisme. Men heeft het nu over het ter discussie stellen van de 'sterke en zwakke kanten' van de evolutieleer. Ze willen nu op het lesprogramma bewijs voor en tegen de evolutietheorie behandelen. Aan kinderen moet de evolutietheorie worden gepresenteerd als een controversi 챘 le theorie waar lang niet iedereen achterstaat - Teaching the controversy, zoals ze deze strategie noemen.

Sinds het Dover-proces mag ID niet langer als wetenschappelijke theorie worden aangemerkt. Het Discovery Institute drong er bij het bestuur van de school op aan ID te herzien of het van het leerplan te halen. Er moet dus een andere manier worden bedacht om het op de scholen in te voeren. Aangezien de keuze is de theorie te herschrijven of zich terug te trekken wordt er gezocht naar een andere tactiek.

Wat het Wedge Document betreft, is het niet alarmerend dat er een samenzwering blijkt te zijn om het creationisme te verspreiden en het Amerikaanse schoolsysteem over te nemen?

Uit dit document blijkt dat er een vooropgezet plan bestaat dat als doel heeft de kritische scholing van kinderen te ondermijnen. Het document is geschreven in 1998 om fondsen te werven voor het Discovery Institute. Het was niet bedoeld openbaar te worden voor het publiek. In Seattle heeft iemand het document, dat was bedoeld geheim te houden, gekopieerd voor eigen gebruik. Omdat hij het er nogal onbelangrijk uit vond zien en zich niet bewust was dat het eigenlijk alleen voor intern gebruik was bedoeld, heeft hij het in februari 1999 op het internet geplaatst voor een discussiegroep.

Dit was de eerste keer dat in het openbaar te zien was op welke manier het Discovery Institute streefde naar de vernieuwing van wetenschap en cultuur. Ik het het bekeken omdat ik er aandacht aan wilde besteden. Alle aspecten van de strategie waren in dit document op een rijtje waren gezet. Hun doelen strekken zich uit over een periode van 20 jaar. Ik herkende dat deze alle werden uitgevoerd, behalve natuurlijk het toepassen van wetenschap, iets wat ze nooit hebben geprobeerd.

Het viel op dat hier een strategie werd gepland die al voor een groot deel was gerealiseerd. Allerlei speerpunten in het document waren inmiddels uitgevoerd, zoals de pogingen ID op het schoolprogramma te krijgen, ID onder de aandacht van de media brengen, samenwerkingsverbanden vormen etc. Het document bleek handig om te zien wat er al van hun plannen was uitgevoerd, en ook om inzicht te krijgen in hoe het Discovery Institute hun programma zag.

Het Wedge Document werd bovendien een belangrijk bewijsstuk in het Dover-proces, omdat hierin ondubbelzinnig te lezen was dat de creationisten van het Discovery Institute zelf dit programma beschouwen als een religieus programma.

Het Wedge Document was dus van het Discovery Institute, hoewel ze er nu zelf afstand van nemen.

Dat klopt. Ik heb belangrijke documenten gevonden in een oude directory van hun website. Ik zat gewoon een keer wat te proberen, en vond opeens een map met een aantal documenten waarin grote delen van het Wedge Document voorkwamen. Daardoor wist ik dat het Wedge Document van het Discovery Institute afkomstig was.Dit werd door mij genoemd in een stuk dat ik schreef over de ID-beweging. Ze bleven het echter ontkennen. Later vroeg Chris Mooney, die hier ook een artikel over schreef, ernaar, en toen vertelden ze opeens dat het uit hun kantoor gestolen was en zonder hun toestemming op het web gezet. Daarmee hebben ze dus toegegeven dat het wel degelijk van hun afkomstig was.

Barbara, je spreekt over het Wedge Document alsof het bewijs is van een soort samenzwering; de creationistische beweging is te zien als een Trojaans paard dat de wetenschappelijke theorie wil vervangen door ID. Maar wat is er verkeerd met de 챦 sme, het is toch prima in overeenstemming met de wetenschap? Waarom zou je wetenschap niet mogen inzetten om aan te tonen dat er een god is?

Ik noem de Wedge Strategy geen samenzwering. Alles wat de beweging doet, doet ze in het openbaar. Ze wilden alleen om de een of andere reden niet erkennen dat dit document van hen afkomstig was. Ze vonden het niet prettig dat dit document, dat bedoeld was om fondsen te werven, opeens openbaar was geworden.

Ik heb er geen bezwaar tegen dat mensen de natuur interpreteren als iets religieus dat wijst naar

God, maar wel als ze hun interpretaties wetenschap noemen. Het ontwikkelen van persoonlijke idee 챘 n is niet gelijk aan wetenschap. Hier wordt de wetenschappelijke visie overschreden en heb je te maken met persoonlijke theologische of filosofische denkbeelden. Dat is een kwestie van persoonlijke voorkeur, maar het is geen wetenschap. Wetenschap is een zeer beperkte onderneming. De wetenschappelijke methode is een krachtige manier om de natuurlijke wereld te begrijpen, maar hij is niet toepasbaar op de bovennatuurlijke wereld van de religie.

Het Discovery Insitute pretendeert zich bezig te houden met wetenschap, maar wat zij doen is het religieus interpreteren van wetenschap.

Het debat tussen evolutie en ID heeft volgens het Discovery Institute en anderen grote gevolgen voor het geloof. Het lijkt centraal te staan in de cultuuroorlog tussen de seculiere en de gelovige wereld.

Dat hangt af van de manier waarop iemand persoonlijk in de wereld staat. Als je wetenschap vanuit een religieuze opvatting bekijkt, zie je het als iets dat naar god wijst, als je niet religieus bent zie je dat niet zo.

Maar zou de evolutieleer werkelijk gevolgen kunnen hebben voor godsdienst? Waarom is de evolutieleer zo bedreigend voor creationistische gelovigen? Is het een athe 챦 stische theorie?

Wetenschap is niet athe 챦 stisch. Religieus rechts bestempelt graag alles waar het woord god uit wordt gelaten tot iets athe 챦 stisch. Maar god niet noemen is niet direct hetzelfde als athe 챦sme. Het is alleen maar het gevolg van het feit dat wetenschap geen manier heeft om God in de empirische methode te betrekken.

Ik snap wel waarom ze de evolutieleer verwerpen. Evolutie is een natuurlijk proces. Dat wil zeggen dat mensen ontstaan zijn via dezelfde processen als alle andere levensvormen. Volgens mij is dat heel leuk, want daardoor zijn wij verbonden met het andere leven op onze planeet. ID-ers en creationisten maken er zich in de Wedge Strategy juist zorgen over dat als wij het gevolg zijn van een natuurlijk proces, dat we dan geen ziel hebben, dat het leven dan geen zin heeft. Maar het is aantoonbaar onwaar dat het leven voor athe 챦 sten geen zin heeft. Mensen die niet in een god geloven voelen zich helemaal goed bij het idee dat ze het product zijn van een natuurlijk proces. Het leven heeft voor athe 챦 sten evenveel zin als voor iedereen.

Gelovige mensen die de evolutie accepteren zien evolutie als een mechanisme dat god ontwikkelde om levensvormen te laten ontstaan. Het Discovery Institute staat zo'n aanpassing echter niet toe. Zij verwerpen het idee van de 챦 stische evolutie. Ze willen dat de godsdienst zich op geen enkele manier aanpast aan de wetenschap. Integendeel, wetenschap die wordt ingezet om de godsdienst te ondersteunen wordt door hen smalend accomodationism genoemd.

Hoe kunnen mensen invloed uitoefen als ze zelf iets willen doen tegen deze beweging?

Ze kunnen lokaal beginnen, bijvoorbeeld door hun stem te laten horen op de school van hun kinderen door te zeggen dat ze willen dat de evolutietheorie wordt onderwezen. Organiseer jezelf eventueel met anderen die bronnen en steun kunnen verschaffen aan scholen om dit te realiseren. Er zijn nu al een tiental 'burgers voor wetenschap'-groepen in een aantal staten.

Je kunt je ook aansluiten bij organisaties en steun het werk van anderen. Ik werk voor The natural Center for Science Education, deze organisatie kan worden gesteund door lidmaatsschapscontributie.

Ook The American Cival Liberties Union, die ondermeer de verdediging in de Kitzmiller Case steunde, Americans United for Church and State , die hier ook aan bijdroeg, en natuurlijk organisaties als het Center for Inquiry , want ook deze organisatie steunt het onderwijzen van de evolutieleer, en ze sponsoren ook de hearing in Washington van vandaag for The science and technology committee .

Al deze organisaties houden zich bezig met de bescherming van het publieke onderwijs en de grondwet. Alles wat burgers kunnen doen om dat werk te ondersteunen is van waarde.