De Ontdekking van de Hemel- Harry Mulisch

Inhoud

Boekgegevens blz. 104

Samenvatting blz. 105

BoekgegevensTitel: De Ontdekking van de Hemel

Auteur: Harry Mulisch Uitgever: De Bezige BijUitgave 1e druk: 1992Gelezen druk: 46e

Aantal bladzijden: 905Genre: Roman

SamenvattingBeïnvloed door de hemel vindt op de aarde het volgende verhaal plaats:

Wanneer Onno Quist op een avond op weg is naar huis vanaf de verjaardag van zijn vader, ontmoet bij toeval Max Delius, die hem aan een lift naar huis aanbiedt. Onderweg blijken de twee het goed met elkaar te kunnen vinden en al snel worden ze goede vrienden. Wanneer zij in een etalage van een antiquaraat een boek zien dat Max wil kopen, ontmoeten zij de cello-spelende Ada, wiens vader het antiquaraat runt. Max krijgt een relatie met haar, maar omdat hij haar op een keer laat zitten voor Onno, gaat zij bij hem weg, aangezien ze niet weet dat de twee mannen op zoek gaan naar informatie of Max’ ouders. Ook Onno’s relatie met Helga loopt wegens zijn vriendschap met Max op de klippen. Dan vertrekt Max naar Polen om meer over zijn Joodse moeder te weten te komen, die tijdens de Tweede Wereldoorlog door zijn antisemitische vader de dood werd ingejaagd – waarvoor hij na de oorlog werd geëxecuteerd.

Wanneer Max weg is, worden Ada en Onno verliefd op elkaar. Als Max weer terug is, wordt Ada aangeboden om te spelen in een concert op Cuba. Max en Onno gaan mee, maar door een misverstand nemen zij deel aan een communistisch congres. De laatste dag van hun verblijf gaan Max en Ada naar het stand, maar Onno wil niet mee. Hij zegt dat hij een kerk gaat bezoeken, maar eindigt in bed met een Cubaanse weduwe. ’s Avonds hebben Max en Ada seks in de zee en ook al gebruikt Ada de pil, ze heeft het idee dat ze zwanger wordt. Daarom gaat ze diezelfde avond ook met Onno naar bed, zodat ze niet weet van wie het kind zal zijn.

Ada blijkt inderdaad zwanger te zijn, maar ondanks Max’ aandringen weigert ze het kind weg te laten halen. Onno verheugt zich op de komst van het kind en hij en Ada besluiten te trouwen. Een paar maanden later neemt Max Onno en Ada mee naar een astronomisch centrum in Westerbork, waar Max wel soms heen gaat voor zijn werk. Ada krijgt dan een telefoontje dat haar vader een hartaanval heeft, dus begeeft het drietal zich op weg naar het ziekenhuis. Het is erg slecht weer en onderweg moet Max uitwijken voor een omgewaaide boom. Max en Onno stappen uit om de auto uit de berm te duwen, maar dan valt er een andere boom op de auto en belandt Ada in coma.

Onno gaat met Ada mee naar het ziekenhuis, Max gaat naar het ziekenhuis waar Ada’s vader overleden blijkt te zijn. Hij zoekt dan Ada’s moeder Sophia op, die hem aanbiedt om te blijven slapen. ’s Nachts kruipt Sophie bij Max in bed en hebben ze seks, waarna Sophia weer naar haar eigen kamer verdwijnt. Na een paar dagen is Ada nog steeds niet wakker en hebben Sophie en Max nogmaals seks. Zo begint hun geheime relatie, waarover ze zelfs niet met elkaar spreken.

Met Ada gaat het steeds slechter, de kans is klein dat ze nog wakker wordt. Haar ongeboren kind zal het wel overleven, maar Onno kan het niet alleen opvoeden omdat hij het druk heeft als politicus. Zijn familie wil het kind opvoeden, maar als Max en Sophia aanbieden voor het kind te zorgen, kiest hij voor de laatste optie. Max doet dit omdat hij weet dat Ada’s kind misschien ook zijn eigen kind is en hij wil zijn relatie met Sophia voortzetten.

Wanneer het kind van Ada met een keizersnede ter wereld komt, noemt Onno het jongetje Quinten. Tot Max’ vreugde lijkt hij alleen op Ada. Sophia en Max hebben ondertussen een appartement in Westerbork (bij het astronomisch centrum waar Max nu fulltime werkt) in kasteel dat Groot Rechteren heet. Onno krijgt het steeds drukker met de politiek en ziet zijn

zoon maar zelden. Wanneer Quinten drie jaar is, zegt hij zijn eerste woord. Het bleek dat hij simpelweg geen zin had om te praten en juist erg voorloopt op zijn leeftijdsgenootjes.

Op school doet Quinten nooit erg zijn best, hij interesseert zich voor veel dingen die hij niet op school leert, maar bij de andere mensen die in het kasteel wonen. Als op zijn zevende zijn opa overlijdt, vraagt hij om zijn moeder te bezoeken, die nog steeds in coma ligt. Onno neemt Quinten mee naar Ada, waarna Quinten ’s nachts een droom krijgt over een enorm architectonisch wonder met een gesloten deur naar “het midden van de wereld”, dat hij “de Burcht” noemt. Op het laatst verandert de droom in een nachtmerrie en Quinten roept zijn oma, die dan uit Max’ kamer komt. Vanaf dat moment is de geheime relatie tussen Sophie en Max beëindigd.

Onno is inmiddels weer terug bij zijn vroegere vriendin Helga en Max krijgt een relatie met de Drentse Tsjallingtsje. Quinten heeft herhaaldelijk de droom over “de Burcht” en probeert het gebouw te tekenen. Onno wordt aangeboden om Minister van Defensie te worden, maar als zijn collega’s ontdekken over zijn aanwezigheid op het communistische congres in Cuba wordt hij uit zijn functie ontheven. Diezelfde dag krijgt hij te horen dat Helga is vermoord. Hij besluit dan om te vertrekken uit Nederland en al zijn contacten te verbreken.

Een tijdje later sterft de huisbaas van Groot Rechteren, die Quinten 40.000 gulden nalaat voor zijn hulp aan zijn zwakzinnige zoon en het verzorgen van het graf van zijn renpaard. Vervolgens wisselt het kasteel om de haverklap van huisbaas, waardoor veel bewoners besluiten te vertrekken. Nadat de mislukking van een groot en duur astronomisch experiment wordt Max uitgenodigd voor een etentje bij zijn vriendin. Hij wordt dronken en zegt dat hij even alleen wil zijn, dus gaat hij naar Tsjallingtsje’s schuur. Daar gaat hij verder nadenken over het mislukte experiment en komt tot de conclusie dat het experiment eigenlijk helemaal niet mislukt is, maar dat hij de hemel heeft ontdekt. Wanneer Max terug naar binnen wil lopen, wordt hij getroffen door een meteoriet en sterft. Quinten realiseert zich dat er bijna niemand meer is om wie hij geeft. Op school gaat het ook niet goed, want hij is blijven zitten in vijf gymnasium. Daarom besluit op zoek te gaan naar zijn vader. Geld heeft hij genoeg, maar omdat hij niet weet waar hij moet zoeken, besluit hij eerst door Italië te reizen om gebouwen te bekijken die op “de Burcht” lijken. Na Venetië en Florence, gaat hij naar Rome. Bij het Pantheon komt hij Onno tegen, wie hij door zijn onverzorgde uiterlijk eerst niet herkent.

In de dagen die volgen trekt Quinten bij Onno in. Onno blijkt een hersenbloeding gehad te hebben en niet te weten dat Max is overleden, wat Quinten hem dus vertelt. Samen bezoeken ze alle bekende gebouwen in Rome, waarbij Quinten verder zoekt naar “de Burcht”. Bij de Sancta Sanctorum herkent Quinten een deel van het gebouw uit zijn droom en hij vraagt zijn vader waar de naam van het gebouw vandaan komt. Onno vertelt dat het Heilige der Heiligen een joods begrip is dat komt van de verloren Ark des Verbonds waar de tien door Mozes ontvangen gebeden in bewaard werden.

Quinten vraagt zijn vader om onderzoek te doen naar de tien gebeden en of die in de Sancta Sanctorum zouden kunnen liggen, wat Onno onzin vindt maar toch doet. Quinten raakt er steeds meer van overtuigd dat de tien geboden van Mozes er inderdaad liggen en bedenkt een plan om in te breken. Onno wil dit niet, maar laat zich toch meeslepen in Quinten’s plan.

Op een avond breekt Quinten de sloten van de Sancta Sanctorum open (wat hij heeft geleerd van een slotenmaker op Groot Rechteren) om de tien geboden te zoeken, die hij ook vindt. In de haast om weg te komen, vergeet Onno zijn wandelstok.

Onno en Quinten vluchten uit Rome en nemen een willekeurig vliegtuig dat hen naar Jeruzalem brengt. Quinten wil de tabletten met de tien geboden terugbrengen naar waar ze vandaan komen en weer vindt Onno dit geen goed idee. In een restaurant ziet Onno een vrouw die precies dezelfde ogen heeft als Quinten: een bijzondere kleur die lijkt op die van lapis lazuli. De vrouw heeft een tatoeage van een nummer uit Auschwitz op haar arm, waardoor Onno beseft dat het Max moeder zou kunnen zijn en Quinten daarom niet zijn zoon zou zijn. Hierdoor voelt hij zich niet goed worden, dus denkt Quinten dat hij een hersenbloeding krijgt.

Terug in het hotel waar ze verblijven, zegt Onno dat het wel gaat en dat hij even op bed gaat liggen. Quinten gaat naar zijn eigen kamer, waar een raaf die in Rome Onno volgde, opeens naar hem toe komt vliegen. De wereld om Quinten heen lijkt stil te staan en de raaf leidt hem zijn kamer uit. Opeens is hij in “de Burcht” en hij pakt de tabletten met de tien gebeden. De raaf leidt hem verder door “de Burcht” tot hij bij een poort komt geopend zou worden door de Messias. Het renpaard van wie Quinten vroeger het graf verzorgde, brengt hem dichter bij de poort. Nadat hij er doorheen is gelopen, is Quinten plotseling in de Kettingkapel, waar de tabletten op de grond vallen. De letters van die erop stonden vliegen weg en Quinten probeert ze te vangen. Daarna ziet hij zijn moeder zitten en wordt hij verzwolgen door de vliegende letters die veranderen in een oneindig, verblindend licht.

Onno ontdekt dan dat Quinten spoorloos is en zelfs geen kleding aanhad toen hij verdween. In paniek belt hij Sophia, die hem vertelt dat op het moment van Quinten’s verdwijning de crematie van Ada plaatsvond. Dan krijgt Onno weer een hersenbloeding.