Evaluatie CSPE 2016 (digitale vragenlijst SPV)

Handel en administratie kaderberoepsgerichte leerweg (HAkb)

De vragenlijst is 29 x ingevuld.

1 Sluit de inhoud van het CSPE als geheel aan bij het examenprogramma?25 x ja 4 x nee

- Niet bij de syllabus 1 x- Niet bij de gebruikte methode 3 x- Niet bij de lespraktijk 2 x

2 Sluiten de contexten/uitgangssituaties/onderwerpen van het CSPE aan bij de leerlingen en het vakprogramma?

24 x ja 5 x nee- Niet bij de ontwikkeling en de dagelijkse praktijk van het beroepenveld 1 x- Niet bij het gegeven onderwijs 2 x

3 Sluit het taalgebruik aan bij het niveau van de leerling?21 x ja 8 x nee

- Te veel tekst 5 x- Te lange en/of ingewikkelde zinnen 2 x- Te moeilijke woorden 5 x

4 Sluit de moeilijkheidsgraad aan bij de leerweg?14 x ja 15 x nee

- Te makkelijke praktijkopdrachten 1 x- Te moeilijke praktijkopdrachten 7 x- Te moeilijke minitoetsen 10 x- Te moeilijke ict-opdrachten 7 x- Te weinig tijd 7 x- Onoverzichtelijke lay-out 3 x- Te veel verschillende documenten 7 x

5 Sluiten de minitoetsen voldoende aan op de praktijkopdrachten?21 x ja 8 x nee

- De minitoetsen zijn te moeilijk ten opzichte van de praktijkopdrachten 6 x- De minitoetsen sluiten niet aan bij de onderwerpen van de praktijkopdrachten 1 x- De minitoetsen staan, wat betreft de leerstof, los van de praktijkopdrachten 4 x

6 is de organisatie van het examen goed uitvoerbaar?26 x ja 3 x nee

- Er is onvoldoende informatie voorafgaand aan het examen 2 x- De voorbereiding op het examen neemt te veel tijd in beslag 2 x- De afname van het examen neemt te veel tijd in beslag 2 x- Het aantal kandidaten dat tegelijkertijd geëxamineerd/beoordeeld kan worden is te klein

2 x- De afname van het examen legt te veel beslag op de praktijkruimten 1 x- De inzet van het personeel is te groot 1 x

7 heeft u extra kosten moeten maken in verband met het examen waarop u niet gerekend had?4 x ja 25 x nee

- Minder dan € 100,-- 3 x- Tussen € 100,-- en € 500,-- 1 x

8 is het correctievoorschrift duidelijk geformuleerd?21 x ja 8 x nee

- Het is te gedetailleerd en daardoor niet handig 4 x- Het is te compact, waardoor onvoldoende houvast 3 x- Bepaalde essentiële zaken worden niet beoordeeld 6 x- Niet alleen essentiële zaken worden beoordeeld 2 x

9a Beoordeling/waardering voor het CSPE als geheel. Vul een cijfer in waarbij u de keuze hebt uit 1 tot en met 10.

5 x 4 4 x 5 12 x 6 5 x 7 3 X 8 gemiddeld 5,9

9b toelichting op het gegeven cijfer:Algemeen:

- Goed te maken voor leerlingen. 2 x- Een goed compleet examen dat de inhoud goed afdekte. 1 x- Onze goedscorende leerlingen hebben zelfs geen goede score behaald.- Het examen was veel leeswerk. 3 x- Het examen was lastig. 1 x- Het examen was te moeilijk. 2 x- Het examen van de gemengde leerweg was vele malen gemakkelijker (o.a. bij het

telefoongesprek) dan het examen van de kaderberoepsgerichte leerweg. Dit moet niet kunnen. Wij vragen ons (net als vorig jaar) af of de mensen die het examen kader maken, samenwerken dan wel overleggen met de mensen die het examen voor de gemengde leerweg maken. De niveauverschillen tussen basisberoeps en kaderberoeps waren prima, maar tussen kaderberoeps en gemengde leerweg waren enorm groot (en dan in het nadeel van de kaderberoepsgerichte leerweg). Dat betreuren wij. 3 x

- Sommige vragen waren onduidelijk geformuleerd, zoals bijvoorbeeld de vraag over manco/breuklijst. 1 x

- Niet alles was even duidelijk omschreven. 1 xMinitoetsen:

- Eerste 2 minitoetsen te moeilijk. 2 x- Leerlingen hadden vooral moeite met minitoetsen. 1 x- De minitoetsen waren prima en van een goed niveau. 1 x- Opdr. 3 minitoets: bedrijfseconomisch rekenen blijft voor veel KBL-leerlingen té moeilijk.

Vaak moeten de leerlingen 2 of 3 denkstappen zetten om tot het juiste antwoord te komen. 1 x

ICT:- Er moesten 2 schermen geopend worden (naast elkaar). Leerlingen doen dit zelden of nooit

en raakten hierdoor in de stress. 2 x- Heel veel Excel zoals ieder jaar. 1 x

Boekhouden/Telraam:- Het gebruikte programma sloot onvoldoende aan bij hetgeen de leerlingen tot nu toe

gewend waren. 1 x- Onderdeel boekhouden te moeilijk. 1 x- Telraam, dat er gelukkig uitgaat, sloot niet goed aan. 1 x- Te veel opdrachten voor dit onderdeel. 1 x- Telraam kan echt niet meer. Loopt vast en te weinig oefenmateriaal aanwezig. 1 x- In Telraam moesten de kandidaten handelingen verrichten die ze nog nooit gedaan hadden.

Voor veel leerlingen bleek dit een reden tot paniek. 1 x

Tijd:- Over het algemeen kregen leerlingen veel te weinig tijd om het examen naar behoren te

maken. Zelfs de beste leerlingen hebben hun tijd nodig gehad. 2 x- Niet goed nagedacht over tijdsbesteding: leerlingen moeten presentatie individueel doen,

anders kan er worden afgekeken wat van de inspectie absoluut niet mag (aangegeven tijdens bezoek). 1 x

- Alle leerlingen hadden tijd tekort bij het administratieve gedeelte. 1 x- De tijdsduur die voor het examen stond, was in onze optiek, te kort. Leerlingen hebben

bepaalde opdrachten niet kunnen maken gezien de tijdsdruk. 1 x- Er was te weinig tijd voor het telefoongesprek. 1 x- Gebruik geen tijdklok in Excel, leerlingen raken hierdoor in paniek. 2 x- Veel leerlingen hebben moeite met het omgaan met de tijdsdruk die bij het gebruik van de

tijdklok. Het examen is al stressen en dan komt die extra druk er nog een keer bij. 1 x- Voor de tijdsopdracht zou het fijn zijn dat de tijd oplopend is. Dat is fijner voor de leerlingen

en voor de docenten. Verder vragen wij ons af of leerlingen met dyslexie of dyscalculie extra tijd (langer over mogen doen) bij deze opdrachten. We hebben dit nu niet geteld maar toch hebben leerlingen met dyslexie mogelijk meer tijd nodig (en ze hebben daar recht op). Sommige leerlingen kunnen nu eenmaal lastig lezen of moeten worden voorgelezen en dan is de tijd van de tijdsopdracht zo om. De leerling leest namelijk eerst zelf en daarna leest de docent nogmaals voor. De tijd tikt dan gewoon weg. Sommige leerlingen worden hiet zenuwachtig van. Als de tijs oploopt en in het correctievoorschrift staat wat de maximale tijd mag zijn (met of zonder dyslexie, etc.) dan geeft dat bij de leerlingen, maar ook bij ons als docenten, een prettiger gevoel. Dit geldt zowel voor basis-, kader- als gemengde leerweg-leerlingen. 1 x

Correctie/beoordeling:- De beoordeling bij boekhouden was wel erg zwaar. Elke fout – 1 punt; voorheen was dat per

boekingsstempel. Leerlingen konden nu al – 3 punten krijgen per boekingsstempel; dat staat niet in verhouding. 2 x

- Ik vind het correctievoorschrift veel te zwaar. Er waren opgaven bij waar 4 punten voor te halen viel en deze bestonden uit 7 of 8 items; iedere item fout kostte veel leerlingen erg veel punten. 1 x

- Leerlingen zijn bij een aantal opdrachten alle punten snel kwijt, bijvoorbeeld de opdracht met de telefoon. 1 x

- Als een leerling de stof voor 80 tot 90 % beheerst, kan hij toch slecht scoren door de wijze van corrigeren. 1 x

- Bij de score van de planning moesten dezelfde fouten 2 keer fout gerekend worden. 1 x- Bij onderdeel C moet er beoordeeld worden op 8 onderdelen. In de praktijk heb je een

tijd/paar weken om je in te werken. Leerlingen moeten dit nu toepassen na een inleesmoment. Dan is de normering te zwaar. Daarnaast kan er niet beoordeeld worden op taalgebruik/vriendelijkheid; m.i. vreemd bij het beoordelen van een telefoongesprek. 1 x

- Onderdeel E: WAT TOETSEN WE? TELRAAM OF BOEKHOUDEN? Het is onderhand meer een telraam-examen dan een boekhoudkundig examen. ZONDER TELRAAM IS DE BOEKHOUDKUNDIGE KENNIS OOK TE TOETSEN. 1 x

- Er wordt bij opdr. 8 geen rekening gehouden met doorwerkfouten. 1 x- Correctiemodel is niet helder en concreet. Wat is fout? 1 x

Opmerkingen per onderdeel/opgave:Onderdeel A medewerkersplanning:

- Deze opdracht kon op zoveel manieren gemaakt worden dat leerlingen hierdoor in de war kwamen. Ze strepen netjes alle voorwaarden af, maar gaan dan twijfelen omdat het ook anders kan. 2 x

- Was erg moeilijk en erg ingewikkeld. 1 x

- Bij het antwoord afdrukken werd de laatste kolom niet mee uitgeprint op de 1e bladzijde. 1 xOnderdeel B springkussen kopen of huren:

- In het begin wordt gezegd dat de BTW buiten beschouwing gelaten moet worden. Het was duidelijker voor de leerlingen geweest als bij de opdracht zelf het nog een keer aangegeven werd. 1 xOnderdeel C verkoopwerkzaamheden:

- Verkoopgesprek: veel te veel informatie waar ze zich tijdens het gesprek aan moeten houden 2 x

- Het telefoongesprek was complex door de vele bijlagen (dus veel tekst) die gecombineerd moest worden met het invullen van het formulier. 1 x

- Erg veel informatie voor het telefoongesprek: op zich was het erg leuk. 1 x- Telefoonopdracht is te complex, ook door de in te schakelen (externe) klanten. 1 x- Het telefoongesprek was prima te doen zo. Het scheelde een berg organisatiehectiek. 1 x- Het telefoongesprek zoals in examen is een goede oplossing!! 1 x- Winkelwerkzaamheden: geen kassawerkzaamheden, check-out staat niet in het programma,

maar was ook wel erg gemakkelijk. 2 x- De check-out opruimen is niet erg nuttig. Waarom zat er geen afvinklijst bij zoals bij BL; dan is

voor een leerling duidelijk wat er verwacht wordt. 1 x- Opdracht 9 terugkijken is veel te moeilijk. 1 x- Terugkijken is de subjectieve beleving van de leerling, naast die van de objectieve van de

beoordelaars; levert altijd een verschil op. Veel leerlingen twijfelen/schatten zichzelf te laag in. Daardoor missen de leerlingen de punten voor het terugkijken. 1 xOnderdeel D kassawerkzaamheden:

- Dit onderdeel vraagt te veel voorbereiding. 1 xOnderdeel E boekhouden:Onderdeel F promotie:

- De poster moest in Word gemaakt worden; dit is geen goed programma daarvoor. Het format werkte ook niet goed en was een belemmering voor veel leerlingen. Waarom niet het programma vrij geven zodat de leerling zelf kan kiezen welk programma hij gebruikt. 1 x

10 Heeft u opmerkingen of suggesties voor verbetering?- Te weinig receptie, inkomende en uitgaande goederen. 1 x- Verkoopgesprek, 1 x- Meer alle onderdelen aan bod laten komen. 1 x- Het etaleren terug in het examen. 1 x- Een opgave als opgave 9, maar dan eenvoudiger vwb opzet en informatie. 1 x- Meer voorbeeldexamens waar gebruik gemaakt wordt van dezelfde software als tijdens het

CSPE 1 x- Eén of twee bijlagen per opdracht volstaat. Ook zijn basis- en kaderleerlingen gebaat bij

korte zinnen. Dat het dan wat meer korte zinnen zijn, is niet erg, maar ze begrijpen de tekst veel beter, omdat ze hem dan beter lezen en kunnen lezen. 1 x

- De rekenopdrachten simplificeren, aandeel Excel verminderen. 1 x- Examen in onderdelen leveren i.p.v. als een geheel. Dan hoeven we niet alles te kopiëren. 1 x

NB Deze opmerking kan ik niet plaatsen gezien de inhoud van de opdrachten:- Met name de praktijkopdracht presenteren was een waardeloze opdracht. Hoe kunnen

leerlingen nu van gewone bruine dozen met een A4tje er op geplakt een mooie presentatie maken. Laar Cito een compleet pakket van in dit geval de Mediamarkt aanleveren met verpakkingsmateriaal, demodozen, vaandels, etc. Uiteraard tegen betaling.

- Het examen was voor basis te moeilijk, onduidelijke vraagstelling.

- Het beginniveau van onze leerlingen is steeds lager. We hebben steeds meer LWOO-leerlingen en leerlingen met een rugzak en daar sluit de stof en het examen niet op aan. Handel en Verkoop is steeds theoretischer geworden, zeker straks in het vernieuwde VMBO terwijl onze leerlingen het vooral van de praktijk moeten hebben door dingen te doen.

- Bij onderdeel B wordt in het gesprek heel veel informatie gegeven op een hoge snelheid. Dat is erg lastig voor de leerling: ze worden overspoeld en overdonderd door de hoeveelheid info en raken daardoor de “weg” kwijt in de vraag.

- Onderdeel F: Stickers uitprinten om dozen te maken binnen een tijdsopdracht is niet te doen. Een rond voorwerp inpakken is qua technische handeling te complex voor een basisleerling, zeker als deze een motorische beperking heeft.

- De minitoetsen zijn door de docent niet in te zien en daardoor kan er niet bepaald worden of de inhoud en de moeilijkheidsgraad aansluit bij het niveau van de leerlingen. Blijkbaar was gezien de score de toets van vraag 4 te moeilijk (score was 3/15 – terwijl betreffende leerling bij de andere toetsen aanzienlijk beter gescoord heeft).

- Op zich was het een goed te doen examen. Maar met name bij het onderdeel presenteren liet het nogal wat te wensen over. Stickers plakken op dozen!!! Ook daar leert het beoordelingssysteem te weinig ruimte om juist te kunnen beoordelen.

- Het zou fijn zijn dat leerlingen veel meer met TELRAAM zouden kunnen oefenen. Wij doen dat al bewust voor de examens, omdat het programma dan beter blijft hangen bij de leerlingen. Toch blijft het stap voor stap lezen voor de basisberoepsleerlingen lastig en raken ze in de stress als ze een vraag bij TELRAAM niet weten.

- De gemengde leerweg had heel veel bijlageboekjes en dat maakt het voor de leerlingen onduidelijk terwijl 1 boekje met duidelijke vraagvermelding zou volstaan.

Wageningen, 24 mei 2016.Namens Vecon en Platform Economie & Ondernemen,Wim Huijssoon.