Fenne Stanssens, Paulien Mathues, Tine Verhelst en Bénédicte Van Wambeke

Don Juan

In het kader van het Big Idea ‘Heroes’ wordt in dit deel van de opdracht een beschrijving van de held, Don Juan, gegeven. In onderstaande tekst wordt besproken waar en wanneer de held leefde, hoe zijn leven is verlopen en hoe hij de status held toegekend kreeg. Ten slotte wordt de rol van de literaire held behandeld.

Waar en wanneer leefde deze held?

Men is niet zeker of Don Juan een verzonnen persoon is, of dat hij echt geleefd heeft. Er zijn vermoedens dat het ook zou kunnen gaan over Pedro Téllez-Girón. Pedro Téllez-Giron werd in de 16de eeuw geboren in Andalusië in het zuiden van Spanje. Zijn ouders kregen vijf kinderen waarvan hij de jongste was. Hij zou later een inspiratie vormen voor het boek El burlador de Sevilla y convidado de piedra en de naam Don Juan krijgen.

Zijn levensloop

Het is niet makkelijk om te achterhalen hoe het leven van Don Juan er echt heeft uitgezien. Want in vele verhalen hebben ze het karakter van het personage aangedikt, of sommige zaken gehaal verzonnen.

Pedro Téllez-Girón behoorde tot een hoog adellijke familie. Hij ging vermoedelijk studeren aan de Universiteit van Salamanca. Er zijn geruchten dat hij daar een betrekking zou hebben gehad met twee actrices. In 1593 waren er in Frankrijk onderhandelingen om een nieuwe machthebber. Er waren twee kandidaten: de katholieke Isabella van Spanje of de protestantse Hendrik van Navarra. Ze stuurden Don Pedro ernaartoe om mee te beslissen wie er de macht zou krijgen. In het jaar 1594 trouwde hij met de adellijke dame Catalina de Ribera. De hertog van Alcalá was haar vader. De familie was schatrijk. Hij werd vader van zes kinderen. Maar slecht van twee was Catalina de moeder. Don Pedro kreeg 2 buitenechtelijke kinderen met een Vlaamse vrouw Helena de la Gambe. Hij had nog twee andere onwettelijke kinderen: één in Napels en één in Sicilië. (Tichelaar, sd)

In de 17de eeuw had het Spaanse Rijk zeer veel macht. Zo was ook Nederland door hen veroverd. Maar die pikten dit niet. In 16de eeuw was er een opstand van de Nederlanders. Er was heel wat nodig om deze opstand neer te slaan. Heel wat vrijwilligers melden zich aan om aan de zijde van Albrecht van Oostenrijk te staan en hem te helpen de opstandige Nederlanders weer onder bedwang te krijgen. Ook Pedro Téllez-Girón kwam in 1602 Albrecht assisteren. Hij heeft aan heel wat beleggen deelgenomen. (Tichelaar, sd)

In 16O8 keerde Don Pedro terug naar Spanje. Hij werd er geslagen tot ridder in de Orde van het Gulden Vlies. Hij kreeg vele titels. Zo werd hij in 1610 tot onderkoning van Sicilië en verhuisde hij naar Milazzo. Later werd hij ook onderkoning van Napels. Dit alles was onder het bewind van Filips lll van Spanje. Hij werd door hem ook benoemd als de derde hertog van Osuna. Een ander titel is waaronder hij bekend stond is de beschermer van de kunsten. Hij veroverde niet alleen grond, maar ook twee vrouwen: de baronesse van Conca en diens dochter. Maar hij lied ze achter in Sicilië.

Fenne Stanssens, Paulien Mathues, Tine Verhelst en Bénédicte Van Wambeke

Pedro Téllez-Girón was een man die veel reisde. In 1616 kwam hij aan op Procida. Dat is een eiland ten westen van de Italiaanse laars. (Tichelaar, sd)

Don Pedro kon het Republiek Venetië niet luchten. Hij pleegde een aanslag op de republiek, maar deze mislukte echter.Hij stond bekend als een man met veel energie, maar handelde vaak heel onafhankelijk. Dit werd zijn ondergang. Hij werd gearresteerd en gevangengenomen in zijn eigen landhuis. Dit was in opdracht van de Spaanse raad van State. Hij kreeg een proces, maar ze treuzelden hiermee zo lang zodat hij uiteindelijk nog voor het proces eindigde, stierf aan jicht. Hij werd begraven in Sevilla. (Tichelaar, sd)

Bepaalde kenmerken bezorgden onze held een statuut

Don Pedro Téllez-Giron (eind 16de – begin 17de eeuw) was een man die toch heel wat macht had. Hij werd geboren in een hoog adellijke familie en dat maakte dat Don Pedro meteen genoeg geld op zijn spaarrekening had staan. Hij was duidelijk erg gedreven om goed werk te verrichten en vooral om een nog hogere status te bereiken. Téllez-Giron was de 3de hertog van Osuna en Spaans generaal. Op zijn 34ste werd hij al tot ridder geslagen in de Orde van het Gulden Vlies. Toen hij ongeveer 37 jaar oud was werd hij onderkoning van Sicilië en later ook van Napels. Al deze daden en gebeurtenissen maakten van Don Pedro Téllez een welvarend man die veel moed had om vooruit te streven. Hij reisde veel en voerde strijden die hij niet verloor. Dit schetst een beeld van een sterk man. Daarbovenop kwam het feit dat de heer toch wel wat succes bij de vrouwen had. Eens had hij een verhouding met twee actrices en later trouwde hij met Catalina de Ribera. In totaal had hij zes kinderen, maar vier daarvan waren buitenechtelijk. Téllez-Giron genoot dus ook van het vrouwelijke schoon rondom hem. Waarschijnlijk werd er in die tijden sterk opgekeken naar de man. Hij lijkt een hardwerkend persoon die wist wat hou wou en daar ook voor vocht. Voor mensen uit het gewone volk kon Don Pedro Téllez-Giron dus zeker een ware held zijn geweest.Toch is er iets wat niet uit het oog verloren mag worden. De buitenechtelijke kinderen maken van Don Pedro een potentiële antiheld. Dit gegeven was in die tijden namelijk een groot taboe.

(Tichelaar, sd)

Rol van deze literaire held

Zoals in voorgaande rubrieken al naar voor kwam was Don Pedro van hoog adellijke afkomst. Hij was een belangrijk persoon bij beleggen en discussies rond machtspersonen en droeg vele titels, zo werd hij onder andere tot ridder geslagen. Hij was moedig en had veel succes bij het vrouwelijk schoon. Al deze eigenschappen maakten hem waarschijnlijk tot held bij het volk. Toch was hij ook een antiheld, 2 van zijn 6 kinderen had hij bij zijn eigenlijke vrouw, de rest waren bastaarden.

Fenne Stanssens, Paulien Mathues, Tine Verhelst en Bénédicte Van Wambeke

We kunnen dus besluiten dat Don Pedro vooral een invloedrijk iemand was, iemand waar het gewone volk naar opkeek en kracht uithaalde. Waarschijnlijk is het ook daardoor dat hij als karikatuur van zichzelf een eigen leven gaan leiden is in de literatuur.

BibliografieAntihelden. (2016). Opgehaald van Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Antiheld

Hermans, H. (2012, december 10). Wat wikipedia je niet vertelt over...LITERAIRE HELDEN: DON JUAN. SG Groningen, Groningen, Nederland.

Tichelaar, T. (sd). Pedro Téllez-Girón, Spaans generaal en bestuurder. Opgehaald van Taco Tichelaar: http://tacotichelaar.nl/wordpress/biografie/pedro-tellez-giron-spaans-generaal-en-bestuurder/