Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

32
Sam Capiau Vlaamse Erfgoedbibliotheek Informatie aan Zee | 2015-09-17 Verzamelen of verliezen: Deponeren van digitale publicaties uit Vlaanderen

Transcript of Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

Page 1: Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

Sam CapiauVlaamse Erfgoedbibliotheek

Informatie aan Zee | 2015-09-17

Verzamelen of verliezen: Deponeren van digitale publicaties uit Vlaanderen

Page 2: Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

22015/09/17

Inhoudstafel

Onderzoeksrapport Probleemstelling Haalbaarheidsonderzoek Conclusies

Literatuuronderzoek Omgevingsanalyse Vlaanderen

Volgende stappen Proeftuinproject

Page 3: Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

32015/09/17

Probleemstelling

Einde van 20e eeuw: digitale publicatie-explosie

Verantwoordelijkheid duurzame bewaring?

Page 4: Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

42015/09/17

Probleemstelling

Digitale informatiemaatschappij in Vlaanderen

Page 5: Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

52015/09/17

Haalbaarheidsonderzoek

Uitbreiden wettelijk depot“Legal deposit is a statutory obligation which requires that any organization, commercial or public, and any individual producing any type of documentation in multiple copies, be obliged to deposit one or more copies with a recognized national institution.” (Lunn, UNESCO guidelines for legal deposit, 2000)

In 19/28 (68%) landen uit Europese Unie zijn online publicaties een onderdeel van de depotwetgeving(Niet in Slovakije, Portugal, Roemenië, Tsjechië, Cyprus, Bulgarije, Italië, Nederland en België)

Page 6: Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

62015/09/17

Haalbaarheidsonderzoek

Situatieschets België Wettelijk depot bij de Koninklijke Bibliotheek

(KBR) voor gedrukte publicaties (1965) Vrijwillig depot KBR voor elektronische

online publicaties (2008) Verouderde technologie Aandeel commerciële uitgevers beperkt

“Dit voorstel strekt er nog niet toe de toepassingssfeer uit te breiden tot de publicaties die beschikbaar zijn op internet. Het feit dat alles zo snel verandert zou het erg moeilijk maken om de wet toe te passen en controle uit te oefenen. […] Er zijn dus tal van ingewikkelde vragen die pas wettelijk kunnen worden opgelost als er diepgaand is nagedacht over het internet.” (senator François Roelants du Vivier, 2004)

Page 7: Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

72015/09/17

Haalbaarheidsonderzoek

Departement CJSM: onderzoek Inventariseren buitenlandse voorbeelden Haalbaarheid van een deponeringskader

van Vlaamse digitale publicaties in kaart brengen

Page 8: Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

82015/09/17

Projectorganisatie

Stuurgroep Opvolgen en aansturen onderzoek Bekrachtigen conclusies en

beleidsaanbevelingen

Page 9: Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

92015/09/17

Methodologie

Externe omgevingsanalyse Literatuuronderzoek Buitenlandse voorbeelden

Page 10: Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

102015/09/17

Methodologie

Interne omgevingsanalyse Interview Koninklijke Bibliotheek van België Schriftelijke enquête in de Vlaamse boeken-,

bibliotheek- en cultureel-erfgoedsector Twee focusgroepen

Page 11: Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

112015/09/17

Conclusiesexterne omgevingsanalyse

Page 12: Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

122015/09/17

Depotwetgeving

Tijdloze definities

Depotwetgeving Noorwegen, 1989

Depotwetgeving Frankrijk, 2006

Depotwetgeving Duitsland, 2006

Page 13: Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

132015/09/17

Depotwetgeving

Breed verzamel- en selectiebeleid Digitale publicaties reguliere uitgevers

Identificatie via ISBN/ISSN .epub, .pdf

Internetmedia / webarchivering Websites Blogs Sociale media …

Page 14: Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

142015/09/17

Depotwetgeving

Selectie Digitaal – fysiek Persoonlijke data Publicatietypes

Page 15: Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

2015/09/17 15

Depotwetgeving

Acquisitie Harvesting

Deponering

Depotwetgeving Verenigd Koninkrijk, 2013

Depotwetgeving Duitsland, 2006

Page 16: Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

2015/09/17 16

Depotwetgeving

Terbeschikkingstelling Aantal locaties Aantal simultane gebruikers Tijdelijke embargo’s

Page 17: Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

172015/09/17

Depotwetgeving

Aanpassen en implementeren depotwetgeving is een stapsgewijs proces

Page 18: Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

182015/09/17

Depotwetgeving

Proactieve houding nationale bibliotheken Proef- en pilootprojecten rond de

deponering en bewaring van (nieuwe) digitale publicatietypes

Samenwerkingsverbanden met uitgevers Voorbeelden

Frankrijk: sinds 2000 loopt een project rond de deponering van digitale kranten met beperkt aantal krantenuitgevers

Duitsland: overeenkomst met belangenbehartiger van Duitse uitgevers in 2001

Nederland: herbekijken van overeenkomst met Nederlands Uitgeversverbond i.h.l.v. e-publicaties in 2005

Page 19: Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

192015/09/17

Depotwetgeving

Rol van de regio’s Nationale wetgeving

Frankrijk Verenigd Koninkrijk

Nationale + regionale wetgeving Duitsland Australië

Page 20: Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

202015/09/17

Conclusiesinterne omgevingsanalyse

Page 21: Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

212015/09/17

Consensus

Erkenning van de probleemstelling Deponeringskader = meerwaarde Wettelijk verankerd

Selectie Digital only is prioriteit Digitale versies boeken,

kranten, tijdschriften

Page 22: Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

222015/09/17

Consensus

Terbeschikkingstelling Auteursrechtwetgeving

Praktische organisatie Een rol weggelegd voor de KBR Mede-aansturing door de regio’s Inhaken op bestaande processen en

initiatieven van organisaties

Page 23: Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

232015/09/17

Uitdagingen

Individuele auteursrechthebbenden Hoe bereiken en betrekken? Return?

Selectie Parallelle publicaties? Internetmedia? Druk- of bronbestanden? Wat is ‘Vlaams’?

Page 24: Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

242015/09/17

Uitdagingen

Terbeschikkingstelling Digitale beveiliging

Praktische organisatie Verschillende bestuursniveaus en

organisaties Budgetten

Page 26: Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

262015/09/17

Vervolgproeftuinproject voorbereiden

Page 27: Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

272015/09/17

Proeftuinproject

I.s.m. Bibnet en VIAA een proeftuinproject in Vlaanderen voorbereiden Projectsubsidie voor een

ontwikkelingsgericht cultureel-erfgoedproject

Toegekend budget: 62.820 € Looptijd: 1 september 2015 – 30 september

2016

Page 28: Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

282015/09/17

Proeftuinproject

Wat? Vrijwillige samenwerking tussen beperkt

aantal uitgevers en een depotinstelling In afwachting van een wettelijke en

structurele oplossing Al doende antwoorden en inzicht geven

Page 29: Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

292015/09/17

Proeftuinproject

Doelstellingen ≠ volledigheid Keuzes en afspraken maken

Procedures en workflow verfijnen Selectie Terbeschikkingstelling …

Sensibiliseren Input geven voor een wettelijke aanpak in

de toekomst

Page 30: Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

302015/09/17

Proeftuinproject

Resultaat = plan van aanpak om het proeftuinproject op te starten Rollen en verantwoordelijkheden Stappenplan Timing Begroting

Page 31: Verzamelen of verliezen: deponeren van digitale publicaties?

312015/09/17

Verdere toekomst?proeftuinproject realiseren,

evalueren en bijsturen

volwaardig deponeringskader