PA

NACHE

PA N AC H

E

PA

NACHE

PA N AC H

E

PANACHE

PA N AC HE

PANACHE

PA N AC HE

PANACHE

PA N AC HE

PANACHE

PA N AC HE

VERSIE 1.0.0 Laatst bijgewerkt op: 27/04/2018

Legende

Klaar? Start!

1. DNA van amateurkunsten

2. Meersporenbeleid

3. Partnerships

4. Finaliteiten

5. Transparantie

PANACHE P. 2

LEGENDELEGENDE

PA

NACHE

PA N AC H

E

PA

NACHE

PA N AC H

E

PANACHE

PA N AC HE

PANACHE

PA N AC HE

PANACHE

PA N AC HE

PANACHE

PA N AC HE

BETEKENIS “PANACHE”1. bravoure – zwier – vaart

2. ongedwongenheid

3. ergens een (nieuw) élan aan geven

PANACHE P. 3

LEGENDELEGENDE

LEGENDELEGENDEWe graven in de diepte. We maken een analyse. Wat is er?

Wat is er niet? Hoe kunnen we bijsturen i.f.v. het vooropgestelde doel?

We gebruiken de term Amateurkunsten vooral in een beleidscontext.

Kunst in de vrije tijd, lokaal talent, kunstbeoefening… is meer gangbaar taalgebruik.

PANACHE P. 4

VOORBEELD

PANACHE

PA N AC HE

PANACHE

PA N AC HE

VOORBEELDLEESTIP

PANACHE

PA N AC HE

PANACHE

PA N AC HE

LEESTIP OPDRACHTPA

NACHE

PA N AC HE

PANACHE

PA N AC HEOPDRACHT

KLAAR? START!KLAAR? START!

PANACHE P. 5

START

WAA

ROM D

EZE

OEF

ENIN

G NA

DEZE

OEF

ENIN

GNEE

M

VERS

LAG

BELE

ID

MAKEN

IS…SA

MEN

STER

K

KLAAR? START!KLAAR? START!WAAROM DEZE OEFENING…

• Amateurkunsten hebben waarde > dus, kunnen we beter blijven investeren via gericht beleid• 1 op 3 inwoners is amateurkunstenaar: een niet te onderschatten groep die dynamiek brengt! • Transities: meer lokale autonomie, overdracht provinciale taken, BBC, decreet bovenlokale cultuurwerking…

DAAROM:

• Even tijd & ruimte nemen voor een breder helikopterblik > dan nieuwe take off • Van versnipperde energie (ieder op z’n eiland), naar krachten bundelen en samen coherente visie opstellen, dit vergroot de impact• Er is vast al heel wat ondersteuning, maar alles kan beter > from basics tot premium support

BAKEN DE OEFENING AF, WE WILLEN NADENKEN OVER:• amateurkunsten in de brede zin (alle disciplines)• een specifieke discipline (bv. beeldende kunsten, poprockmuziek, …)• een specifieke doelgroep (bv. beginnende kunstenaars, kansengroep,…)

PANACHE P. 6

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

NA DEZE OEFENING HEBBEN WE:

• Nieuwe inzichten in• Extra acties voor • Goesting om te blijven inzetten op

STRAF BELEID VOORKUNST IN DE VRIJE TIJD

KLAAR? START!KLAAR? START!

PANACHE P. 7

KLAAR? START!KLAAR? START!GA JE AAN DE SLAG?

Ga je met deze tool aan de slag? Laat het ons dan weten. Stuur ons een foto of quote van je denkproces via facebook. (www.facebook.com/amateurkunsten)

Ook feedback, eigen inzichten of vragen zijn welkom op T 09 235 40 00 of info@amateurkunsten.be

MAAK JE EIGEN VERSLAG!

Met post-its en de geprinte opdrachtformulieren kom je al een heel eind ver.

Hou fototoestel of smartphone bij de hand om je vooruitgang te documenteren.

Conclusies kan je kwijt op de ‘opvolgfiche’. Leg die niet te ver weg… en vul geregeld aan.

PANACHE P. 8

KLAAR? START!KLAAR? START!BELEID MAKEN IS…

• Ambities formuleren, contouren scheppen, bakens uitzetten en het pad ernaartoe bewandelen door coherente acties op te zetten.

• Een lokale overheid neemt het voortouw in de zoektocht naar antwoorden. Coördineert en coacht waar nodig. Ondersteunt waar mogelijk.

• Lokale spelers kunnen mee hun gewicht in de schaal leggen. Het zijn waardevolle partners om mee na te denken, in de praktijk te brengen en expertise te delen.

PANACHE P. 9

KLAAR? START!KLAAR? START!SAMEN STERK

De (amateur)kunstenaar / vrijwilliger voedt van onderuit• geeft onderbouwd advies • benoemt noden en wensen

De cultuurprofessional werkt richtinggevend• door objectieve analyses te maken• door scenario’s voor te leggen en consequenties in te schatten

De politicus maakt keuzes • om speerpunten te verwezenlijken, maar ook• om tegemoet te komen aan kleine, noodzakelijke verzuchtingen

ZET IN OP EEN RIJK EN DIVERS PALET AAN AMATEURKUNSTEN. Ga verder naar hoofdstuk 1.

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

PANACHE P. 10

PANACHE P. 11

1DN

AKE

NMERKE

N

AMAT

EURK

UNSTEN

DISCIPL

INES

PRO

FIELE

N

TOT W

IE W

ILLEN

WE O

NS RIC

HTEN

1.1.

KENMERKENEen amateurkunstenaar is iemand die• de intentie heeft om zich te verdiepen in een kunstvorm• streeft naar artistieke expressie• gedreven is• doelgericht handelt• zelfsturend handelt• sociale interactie nastreeft • aandacht heeft voor het proces

Dit kan • individueel • in een lescontext• tijdelijke / feitelijke groep• verenigingsverband (vzw) • of met professionele omkadering • uit verschillende culturele achtergronden

ondersteunend die actief zijn ‘achter de schermen’ met klank, belichting, decor, onthaal, promotie, fundraising, auteursrecht, publiekswerking, … en/ofcreërend / scheppend kunstenaar: die muziekstukken componeren, een audiovisuele installatie maken, song-, toneel of literaire teksten schrijven, een foto maken of beeldhouwwerk scheppen, enz. en/ofuitvoerend kunstenaar: die de reproductie van bestaande of voordien gecreëerde ontwerpen centraal stellen

BIJGEVOLG, ELKE SITUATIE > werpt andere noden en behoeften op.> vraagt om een ander ondersteuningsbeleid.

PANACHE P. 12

Amateurkunstenaar =• beginners en gevorderden• jong en minder jong• verschillende disciplines en

culturele tradities• lokaal verankerd –

globaal verbonden

LEESTIP:amateurkunstenaar?! Nog te vaak een te enge blikKlik hier voor een filmpje over de term amateurkunsten.

DISCIPLINESNEEM OPDRACHT #1 BIJ DE HAND• Wat verstaan wij onder amateurkunsten?• Moeten we onze scope verbreden?

Neem deze lijst disciplines rustig door.

Duid aan welke disciplines lokaal aanwezig zijn,

maar misschien onvoldoende ondersteuning krijgen.

Fotografi e FOTO FILM instrument bespelen dagboek tekenen multimedia fi lm/video weblog SCHRIJVEN

textiele kunsten reisverslagen poëzie pop-/rockmuziek artikels schrijven schilderen werelddans hedendaagse dans klassieke

muziek DANS samenzang elektronische muziek essays koorzang toneel of theater streetdance

liedteksten schrijven volksdans THEATER grafi ek jazzdans/moderne dans muziekproductie

papierbewerking muziek componeren stijldans jazzmuziek fanfare/brassband solozang

BEELDENDE KUNST columns schrijven mixed media toegepaste kunst

wereldmuziek/folk spelen romans schrijven zingen in een band keramiek kalligrafi e scenario’s

schrijven HAFABRA klassiek ballet vocaal ensemble edelsmeedkunst (KOOR)ZANG

muziektheater musical rap bewegingstheater poppenspel kindertheater MUZIEK cabaret twirl

opera muziektheater-zang folkzang glaskunst harmonie orkest bewegingsexpressie DJ/VJ beeldhouwen urban dance

fi gurentheater verteltheater choreografi e regie text on stage slam lichtkunst crossovers gaming experimentele kunst street art …

OPDRACHT #1 P. 1

PANACHEPANACHEVOOR KUNST IN DE VRIJE TIJD

PANACHE

PA N AC HE

PANACHE

PA N AC HEPA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

PAN

ACHE

PA N

AC

HE

PAN

ACHE

PA N

AC

HE

PANACHE P. 13

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

HEB JE OOK AAN HEN GEDACHT?Een stad/gemeente moet of kan niet op iedereen tegelijk inzetten maar ongewild worden soms doelgroepen uit het oog verloren…

PANACHE P. 14

WE HOUDEN DIVERSE PROFIELEN IN HET ACHTERHOOFD (OPDRACHT #1).

OPDRACHT #1 P. 2

Neem deze lijst profi elen door.

Duid aan welke profi elen lokaal aanwezig zijn,

maar misschien onvoldoende ondersteuning krijgen.

leerling (dans/muziek)school AFGESTUDEERDE ACADEMIE deelnemer sociaal-artistiek project

(schrijf/theater/…)collectief (MUZIEK) BAND solo artiest nieuwkomer etnisch-

culturele vereniging CREATIEVE ONDERNEMERS individuele

(fotograaf/fi lmmaker/schilder/…) leerling/afgestudeerde kunsthumaniora

creatieveling actief in jeugdhuis lid van een (koor/toneel/muziek)vereniging

creatieve senioren in dienstencentrum, okra, … deelnemer cursus Vormingplus, Wisper, …

MEDIAKUNSTENAARS individueel schoolverband los GROEPSVERBAND

vereniging (vzw)

PANACHEPANACHEVOOR KUNST IN DE VRIJE TIJD

PANACHE

PA N AC HE

PANACHE

PA N AC HEPA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

PAN

ACHE

PA N

AC

HE

PAN

ACHE

PA N

AC

HE

V.U

. Luk

Ver

schu

eren

, Abr

aham

stra

at 13

, 90

00

Gen

t / G

rafi s

ch o

ntw

erp:

ww

w.jo

snot

tebo

om.b

e

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

TOT WIE RICHTEN WE ONS NU? TOT WIE WILLEN WE ONS RICHTEN?Bepaal in welke amateurkunstenaars de stad/gemeente (extra) wil investeren.

• Komen de verschillende disciplines voldoende aan bod? • Is er aanbod & ondersteuning voor kunstbeoefenaars van jong tot oud (continuïteit)?• Spelen we voldoende in op diverse niveaus? (van beginner over gevorderd tot ambitieus en professioneel) • Zijn we ons bewust van de verschillende gedaantes? (ondersteunend, creërend, uitvoerend kunstenaar)?• Houden we rekening met de verschillende contexten (formeel, informeel, commercieel, …)?• Hebben we aandacht voor de participatie vanuit kansengroepen?• Is er voor elk van deze doelgroepen ondersteuning (en indien niet, hoe motiveren we die keuze)?

NOTEER DE CONCLUSIES OP DE OPVOLGFICHE. Voor verdere verfijning ga naar hoofdstuk 2.

OPVOLGFICHE P. 1

Naam stad/gemeente

Data werksessies

Data werksessies

Deelnemers

Profi ciat! Jullie hebben een intens denkproces achter de rug.

Jullie kritische zelfrefl ectie bracht heel wat zaken aan het licht:

leemtes maar evengoed te ontginnen potentieel. Na de ideeën, de

uitvoering. Hoe pakken jullie het verder aan?

De ingevulde opdrachten maken integraal deel uit van deze

opvolgfi che. Voeg ze (fotogewijs) toe aan dit document. Deze

opvolgfi che wil immers de essentie van jullie resultaten en

bedenkingen weergeven. Na elke opdracht - stap voor stap dus -

wordt je uitgenodigd deze fi che aan te vullen zodat je eindigt met

een toekomstgericht actieplan.

&&&

Het Forum voor Amateurkunsten helpt je graag verder op weg bij

concrete vragen. Kant-en-klare antwoorden zijn er niet altijd, maar

wel een brede blik en veel enthousiasme om mee te zoeken naar

bijkomende mogelijkheden.

PANACHEPANACHEVOOR KUNST IN DE VRIJE TIJD

LEESTIP:Op zoek naar onontdekt talent in jouw gemeente? Klik hier voor tips.

PANACHE P. 15

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

2M

EER

SPORE

N

BELEI

DST

AVAZ

ARA

ND-

VOO

RWAA

RDEN

LATE

N

SCHITT

EREN

COMPO

NENTE

N

DISPAT

CH

2.2.

PANACHE P. 16

Na het in kaart brengen en afbakenen van de (potentiële) doelgroep (=opdracht 1)volgt de vraag: wie heeft welke ondersteuning nodig?

‘Met een subsidiereglement alleen kom je er niet. Een doorgedreven (amateur)kunstenbeleid

vraagt om meer.’

‘De ambitie van kunstbeoefenaars hangt vaak samen met de uitdagingen en stimulansen die zij ervaren. Als lokaal

bestuur kan je het verschil maken.’

PANACHE P. 17

PANACHE P. 18

PANACHEPANACHEVOOR KUNST IN DE VRIJE TIJD

PANACHEPANACHEVOOR KUNST IN DE VRIJE TIJD

Amateurkunsten maakt deel uit van eenLokaal cultuur/vrijetijdsbeleid

• Speelplaats en toonplaats voor artistiek talent• Integraal & geïntegreerd (ondersteunings)beleid• 365 dagen lang• Met welgemikte hoogtepunten• Voor elk wat wils maar ook doelgroepgericht• Samen met vele lokale spelers• 9 landelijke organisaties als partner• Onderdeel van het meerjarenplan• En bovenlokaal cultuurbeleid• Toppartners: academie, cultuur- of gemeenschapscentrum,

bibliotheek, jeugdhuis, lokaal dienstencentum, …

STAVAZAOndersteunen kan op veel manieren.

Een uitgekiend samenspel van maatregelen leidt tot de beste resultaten.Waar liggen de sterktes & verbeterpunten van jouw stad/gemeente.

START DE ZELFSCAN.

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

PANACHE P. 19

INVESTEREN IN AMATEURKUNSTEN = RANDVOORWAARDEN SCHEPPEN

BASICLY:• financieel: subsidiereglementen, tussenkomst auteursrechten, verzekeringen, …• logistiek: uitleen materiaal, technische ondersteuning en advies, opbouw … • infrastructuur: ter beschikking stellen van aangepaste(!) en goed uitgeruste accommodatie aan billijke prijzen

LEESTIP 1 LEESTIP 2

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

PANACHE P. 20

NEEM OPDRACHT #2 BIJ DE HANDNoteer welke kapstokken en hefbomen aanwezig zijn.

• diverse subsidielijnen• uitleenreglementen en aanbodmateriaal• (unieke) locaties

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

OPDRACHT #2 P. 1

PANACHEPANACHEVOOR KUNST IN DE VRIJE TIJD

• Identifi ceer en concretiseer waar mogelijk!

• Neemt de gemeente zelf het initiatief, of organiseert een ander (vereniging,

instelling, organisatie, school,…). Zorg dat je het onderscheid duidelijk ziet

door bv. een ander kleur Post-it te gebruiken.

• Positioneer de acties in het raster. Sommige bevinden zich op een snijlijn.

Welk totaalbeeld krijgen we? Wat krijgt meest gewicht?

Zijn er hiaten? Noteer de conclusies op de opvolgfi che.

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

V.U

. Luk

Ver

schu

eren

, Abr

aham

stra

at 13

, 90

00

Gen

t / G

rafi s

ch o

ntw

erp:

ww

w.jo

snot

tebo

om.b

e

PANACHE P. 21

MAAR OOK KUNSTEN LATEN SCHITTEREN:

• werken aan zichtbaarheid: kunstenaars en hun activiteiten promoten, werk in de kijker zetten• toeleiding: de gemeente kan niet alles zelf doen. Ken je pappenheimers, zo kan je doorverwijzen• know how: weten wat reilt en zeilt in het brede cultuurlandschap om gericht te informeren (bv. hoofdlijnen Vlaamse cultuurbeleid, waar zitten specialisten inzake wetgeving, zakelijk advies, kansen via andere beleidsdomeinen…) • samenwerking: bevorderen van netwerken en contacten, faciliteren/stimuleren om handen in elkaar te slaan• eventcoaching: tips over het organiseren van evenementen en bijhorende administratieve ondersteuning• inspraak en agendasetting: het belang en ondersteuning van kunstbeoefening geregeld op de (politieke) agenda zetten, geef betrokken actoren de kans hun noden te formuleren• inspireer: daag amateurkunstenaars uit om eens op een andere manier te werken of te presenteren

PANACHE P. 22

Kortom naast randvoorwaarden creëren is amateurkunstenbeleid talent aanspreken en ontwikkelen.

‘Amateurkunst is een samenspel van artistieke, sociale en

educatieve componenten. Alle facetten verdienen zorg en aandacht.’

SOCIAAL ARTISTIEK

EDUCATIEFAMATEURKUNST OMVAT 3 COMPONENTEN

deze blijft somsonderbelicht

PANACHE P. 23

de artistieke component verder uitdiepen: EEN LIJST VAN MOGELIJKE ACTIES TER INSPIRATIE

wedstrijd/competitie talentontwikkeling netwerking ontdekking creatieproces WORK IN PROGRESS lab debat uitstap KUNSTVEILING publicatie kunst in de publieke ruimte experimenteerruimte (ruimte om

te falen) kennisuitwisseling ATELIERBEZOEKEN coachingstraject amateur meets professional CROSS OVERS (zakelijke) vorming artistieke feedback toonmoment zichtbaarheid van kunstenaar

en/of werk (ook digitaal) DETECTIE TALENT inspiratie bieden leren van kunst leren door kunst aankoopbeleid kunst artistiek advies PRODUCTIE VAN A TOT Z kunst in opdracht

deel van de programmatie AANSPREEKPUNT presentatie

BEKIJK BOVENSTAANDE VOORBEELDACTIES. Welke zijn aanwezig in onze stad/gemeente? Concretiseer of benoem i.f.v. de lokale context. (voorbeelden: presentatiekansen = Kunstmuur, aankoopbeleid = aankoop werk amateurkunstenaar, kwaliteitsbevordering = deelname koorwedstrijd, cursus, kennisuitwisseling = gebeurt op cultuurforum, plaatsbezoek = jaarlijkse atelierbezoeken, workshops = creatieve week op school, verdiepen = bijwonen inspiratiesessies...

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

PANACHE P. 24

VOORBEELD VAN DE COMPONENTEN OPDRACHT 2

PANACHE P. 25

INSPIRERENDE VOORBEELDEN

afgelopen jaren zijn veel inspirerende projecten vooraf gegaan

voorbeeldreeks 1voorbeeldreeks 2voorbeeldreeks 3voorbeeldreeks 4voorbeeldreeks 5

PANACHE P. 26

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

‘Wees als gemeente aanwezig om deuren te openen waar het een individu niet alleen lukt.’

DISPATCH

NOTEER DE CONCLUSIES OP DE OPVOLGFICHE.

Je hoeft deze ondersteuningstaken niet allemaal alleen op te nemen!

Ga verder naar hoofdstuk 3: partners

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

OPVOLGFICHE P. 2

PANACHEPANACHEVOOR KUNST IN DE VRIJE TIJD

PANACHE

PA N AC HE

PANACHE

PA N AC HEPA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

PAN

ACHE

PA N

AC

HE

PAN

ACHE

PA N

AC

HE

VERTREKPOSITIE en BLIK VOORUIT

1. DNA AK > DOELGROEPEN

Tot wie richten we ons nu al?

Welke kunstbeoefenaars bleven tot nu

onderbelicht in ons beleid?

• Welke disciplines

• Welke profi elen

Tot welke kunstbeoefenaars willen we ons

in de toekomst meer gaan richten?

• Welke disciplines

• Welke profi elen

PANACHE P. 27

PANACHE P. 28

PAUZE

PANACHE P. 28

PAUZE

PROFICIAT!! JE BENT HALF WEG! EEN LIJST VAN MOGELIJKE ACTIES TER CONCENTRATIE

speel verstoppertje eet een stukje fruit dans de limbo doe een slaapje wandel in het park HOU EEN BUREAUSTOELENRACE speel truth or dare speel pictionary drink een koffie

PROBEER MET JE TONG JE ELLEBOOG TE RAKEN raad van elkaar het geboortejaar Zing het smurfenlied Sta om het langst op een been Hou 3 minuten je adem in SPEEL EENS

“BELLEKE TREK” vertel een mop speel levend standbeeld IMITEER PRINCE doe 10 squads wissel eens van plaats vertel iets over je linkerbuur Som de kleuren van de regenboog op PROBEER 20

DOOR 0 DELEN MET JE REKENMACHINE doe even wat je graag doet

PANACHEPANACHEVOOR KUNST IN DE VRIJE TIJD

PANACHE

PA N AC HE

PANACHE

PA N AC HEPA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

PAN

ACHE

PA N

AC

HE

PAN

ACHE

PA N

AC

HE

3PA

RTNER

-

SHIP

SEL

KAAR

VERS

TERK

EN

MINIM

ALE

MINDMAP

UITSMIJT

ER

ROLV

ERDEL

ING

3.3.

PANACHE P. 29

HOE ELKAAR VERSTERKEN?Een amateurkunstenbeleid uitwerken is een gedeelde verantwoordelijkheid.

(Potentiële) actoren trekken best aan hetzelfde zeil… Afstemming is nodig.

Welke partners kunnen we in welke mate betrekken i.f.v. een gemeenschappelijk doel (kunstbeoefening stimuleren)?Elke instelling heeft z’n eigen visie en eigen aanpak.Respecteer de verschillen, maar zoek naar het gemeenschappelijk belang.

PANACHE P. 30

LEESTIP: Over samenwerking

en duurzame partnerschappen

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

PANACHE P. 31

NEEM OPDRACHT #3 BIJ DE HANDBreng de (potentiële) partners in je stad/gemeente in kaart. Welke troeven hebben ze.

• Wie zijn (potentiële) actoren/partners in jouw gemeente? • Waar zitten hun troeven? In de randprocessen, sociale, educatieve of artistieke component. • In welke mate zijn ze nu betrokken bij het uitstippelen

of uitvoeren van beleid? • Waar zit groeimarge? > betrokkenheid kan variëren van actie tot actie en doorheen de tijd. > dwing actoren niet in een keurslijf! Bottum up werkt het best.• Bepaal prioritaire partners (ad hoc & structureel) > (Her)bekijk regelmatig het potentieel van partners

TIP: op de volgende pagina vind je alvast enkele voorbeelden ter inspiratie.

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

OPDRACHT #3 P. 1

Welke organisaties, diensten, lokale spelers kunnen we bij het beleid betrekken? Hoe kunnen we elkaar versterkeni.f.v. een gemeenschappelijk doel? Inventariseer sterktes,potentieel en troeven van (toekomstige) partners. Bedenk waarze een rol van betekenis in kunnen opnemen.

GEEF DE CONCRETE BENAMINGVAN TOEPASSING IN JOUW STAD/GEMEENTE

HUIDIGE MATE

BETROKKEN-HEID

- / + / ++ / +++

ZOU MEERWAARDE KUNNEN ZIJN VOOR (ZIE OPDRACHT 2).DENK AAN PROJECTEN,PROCESSEN, ACTIES… Landelijke amateurkunstenorganisaties

Vormingsinstellingen(vormingplus, wisper, kunsteducatieve organisaties, …)

Naburige gemeentes en steden / regionale samenwerkingsverbanden

Musea, muziekclubs, grote podia…

Cultuur / vrijetijdsdienst

Diensthoofd vrije tijd – cultuurbeleidscoördinator

Cultuurcentrum / gemeenschapscentrum

(fi liaal) academie muziek,woord, dans

(fi liaal) academie beeldende kunst

PANACHEDE KUNST IN DE VRIJE TIJD SPELWIJZER

PANACHEPANACHEPANACHEVOOR KUNST IN DE VRIJE TIJD

PANACHEPANACHEVOOR KUNST IN DE VRIJE TIJD

• Het regioverband bibliotheken organiseert i.s.m. Creatief Schrijven schrijfcursussen op maat. • De jeugddienst zet mee haar schouders onder Lokale Helden. • De eindejaarstentoonstelling van de academie vindt plaats in het gemeenschapscentrum.• De middenstand speelt in op de Dag van de Poëzie (geschenkpapier, stiftgedicht bij foto, act in de winkel…).• Wisper wordt gevraagd voor een workshop in het dienstencentrum. • Amateurkunstenaars doen een meet & greet met professionele kunstenaars. • De school gaat in zee met artistieke coaches om het schoolfeest dat tikkeltje hoger te tillen. • Het gemeentebestuur stelt een stadsfotograaf aan. • Het jeugdhuis organiseert een dansbattle. • De dienst toerisme geeft opdracht tot een historische evocatie. • De dienst toerisme geeft opdracht tot een historische evocatie en werkt samen met theatergroepen.• Powered by WAK zet aan tot samenwerking met bv. Natuurpunt.• Rusthuis start een contactkoor i.h.k.v. De stem van ons geheugen. • De harmonie krijgt speelkansen op de gemeentelijke nieuwjaarsreceptie.• Er is subsidie voor het programmeren van lokale artiesten op buurt- en wijkfeesten.• De lokale horeca laat ramen betekenen door beeldende kunstenaars.• Feest van de Folk wordt gekoppeld aan workshop instrumenten maken in lager onderwijs.• Foto- of filmclub legt dagelijks leven vast in de gemeente.• Punten van de UiTpas worden ingezet voor aankoop lesmateriaal academie.• De bib geeft jonge filmmakers de kans auteurs op ludieke wijze in beeld te brengen.• Nieuwkomers schrijven verhalen over hun ervaringen met nieuwe gastland. • Designer werkt met kantverenigingen aan nieuwe toeristische producten.• Buurtgemeenten slaan handen in elkaar voor artistiek boekenproject. • Nacht van het museum; jong talent neemt de collectie op eigenzinnige wijze onder handen.• De gezinsbond zorgt voor kinderopvang tijdens de wekelijkse repetitie.

VOORBEELDEN VAN DE SAMENWERKINGSMOGELIJKHEDEN OPDRACHT 3

PANACHE P. 32

PANACHE

PA N AC HE

PANACHE

PA N AC HE

• Decreet• 9 landelijk erkende organisaties + Forum• Diverse disciplines: schrijven, muziek, dans, zang, fotografie & film, theater & beeldende kunst• Valoriseren, versterken, verbinden: aanbod op maat van de discipline• Gekende concepten: Drawing Days, Lokale Helden, wedstrijden Vlamo, B-Jazz, Feest van de Folk,

Landjuweel, Schrijfdag, Grote Belgische Dansvitrine, Doewap, ZOOM/TAKE, Jongdoek…• Relevantie publicaties: Iedereen schrijft,

organiseer Lokale Helden, … 360º

LEESTIP:Partners die mee vorm kunnen geven

aan het amateurkunstenbeleid

PANACHE P. 33

Gedreven partner op Vlaams niveau: de amateurkunstensector

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

NEEM OPDRACHT #3 NOGMAALS BIJ DE HANDCombineer de compontenten (sociaal, educatief en artistiek)

met de benoemde partners. TIP: Noteer in het midden de casus waarrond je concreet wil nadenken.

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

DE MINIMALE MINDMAP

We hebben nu potentiële partners in het vizier. Combineer de compontenten (sociaal, educatief en artistiek)

met de benoemde partners. Noteer in het midden een casus waarrond je concreet wil nadenken.

OPDRACHT #3 P. 3

PANACHEPANACHEVOOR KUNST IN DE VRIJE TIJD

PANACHEPANACHEVOOR KUNST IN DE VRIJE TIJD

V.U

. Luk

Ver

schu

eren

, Abr

aham

stra

at 13

, 90

00

Gen

t / G

rafi s

ch o

ntw

erp:

ww

w.jo

snot

tebo

om.b

e

PANACHE P. 34

DE MINIMALE MINDMAP

De rol die elke actor opneemt kan verschillen. Complementair werken, is raadzaam. Kies de meest relevante rollen voor jouw gemeente uit. Wat moet een stad/gemeente doen?!

Welke rollen nemen anderen op? Zit het geheel evenwichtig in elkaar?

• initiatiefnemer (idee) • trekker (procesbewaker)• uitvoerder (dromen omzetten in daden)• netwerker & matchmaker (linken zien tussen actoren

en hen samen brengen ) = regisseur• fondsenwerver (middelen binnen brengen)• klankbord (kritische vragen en constructieve

feedback)• organisator (overschouw project van a tot z)• aanbieder (staat in voor kant-en-klaar product)• visie-ontwikkelaar (bewaakt het geheel en stuurt aan

in een bepaalde richting)• wegwijzer (verwijst door naar experten met kennis

of ervaring)

• facilitator (maakt de dingen mee mogelijk, ondersteunt)

• supporter (mentaal en materieel)• innovator (frisse ideeën)• ambassadeur (brengt mee je boodschap naar buiten)• financierder (sympathiserende geldschieter)• communicator (promoot en communiceert over

vooruitgang)• kunstenspreider (biedt presentatiekansen)• publieksverbreding (boort nieuwe publieken aan)• productieontwikkelaar (staat in voor de realisatie)• springplank (stimuleert jong talent)• ontdekker van goesting en talent• …

UITSMIJTER

PANACHE P. 35

4

FINALI

TEIT

EN

EVEN

RECAP

ITULE

REN

SAMEN

HANG

WAA

R NAA

RTO

E

EXTR

A

KEUZE

S MAK

EN

4.4.

PANACHE P. 36

EVEN RECAPITULEREN...

Wat hebben geleerd i.v.m. ?

1/ doelgroepWe zijn er in geslaagd een heldere blik te werpen op de veelheid aan disciplines en profielen.

2/ ondersteuningWe kunnen onderscheid maken tussen randvoorwaarden en de specifieke behoeften van amateurkunstenaars.

3/ partnersWe hebben zicht welke partners we kunnen aanspreken en wie welke troeven heeft.

PANACHE P. 37

SAMENHANG IN HET BELEID

Om losse flodders te kanaliseren en ad hoc-beleid te stroomlijnen bepalen gemeentebesturen finaliteiten.Welke doelstellingen stellen we voorop in functie van meerjarenplanning?

NEEM OPDRACHT #4 BIJ DE HANDBepaal op basis van de gedefinieerde resultaten (doelgroep,

ondersteuning en partners) waar jouw stad/gemeente de komende jaren echt werk moet van maken.

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

OPDRACHT 4

Neem nu de opvolgfi che bij de hand en bepaal op basis van de

gedefi nieerde resultaten (doelgroep, ondersteuning en partners) waar

jouw stad/gemeente de komende jaren echt werk moet van maken?

Laat onderstaande doelstellingen binnensijpelen.

Bepaal jouw prioriteiten door sterren toe te kennen aan

elk van de hieronder geformuleerde fi naliteiten.

• Welke scoort het hoogst?

• Zie je één of meerdere haalbare accenten?

WAT WILLEN WE VOORAL REALISEREN?

KEN STERRENTOE

* / ** / ***

Talent detecterenTelkens opnieuw en gericht op zoek gaan

naar (nieuwe) kunstenaars

Talent fi lterenInschatten wat hun niveau is en weten

in wie je verder investeert

Talent ontwikkelen Artistieke en zakelijke coaching

Groeikansen gevenToonkansen geven, je netwerk inzetten om

connecties te leggen, opstap geven naar (nog)

breder publiek en (meer) professionele omkadering

KwaliteitsbevorderingEen leertraject aanbieden (artistiek en/of

organisatorisch)

Participatie stimulerenDeelname stimuleren; toegankelijkheid

(ongeacht huidig artistiek niveau)

Inclusie stimulerenErvoor zorgen dat ook kansengroepen

een plaats krijgen in je verhaal

CultuurspreidingAandacht hebben voor de spreiding

van creatie- en toonmomenten

Zichtbaarheid nastrevenErkenning geven door werk in de kijker

te zetten (zowel fysiek, als digitaal)

Randvoorwaarden creërenPraktische beslommeringen wegnemen zodat

de focus op kunst kan liggen

andere

OPDRACHT #4 P. 1

PANACHE P. 38

WAAR WILLEN WE NAARTOE?

• Wat behouden?• Wat uitbreiden? • Wat schrappen?

• Wat steunen?• Met wie uitwerken? • Wat veranderen?

NEEM OPDRACHT #4 OPNIEUW BIJ DE HANDPassen bestaande/gewenste projecten, acties,

maatregelen in de vooropgestelde visie?

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

OPDRACHT #4 P. 2

Hoe sturen we de huidige ondersteuning bij, in functie van

de gestelde prioriteiten. Dit zowel op vlak van reglementen, werkwijzes,

betrokkenheid van de burgers en partners en draagvlak.

Waak over een samenhangend geheel.

DOELSTELLING 1:

WAT SCHRAPPEN? WAT BEHOUDEN? WAT AANPASSEN?

DOELSTELLING 2:

WAT SCHRAPPEN? WAT BEHOUDEN? WAT AANPASSEN?

PANACHE P. 39

ENKELE EXTRA KEUZEMOGELIJKHEDEN

Een gemeentebestuur moet dagelijks scherpe keuzes maken. Liefst gemotiveerd samenhangend. Op welke zeggen we ja? Bijvoorbeeld: Mag ik hier tentoonstellen? Kan ik projectsubsidie krijgen?

Wil je mijn werk promoten?

Welke vragen beantwoorden we positief in functie van onze finaliteiten en welke vragen moeten eerst verder rijpen?

Wat past bij onze lokale context?

1/ Lokale inbedding als handelsmerkStreeft onze gemeente/stad naar een eigen identiteit? Indien ja, dan kan dat kunsten steviger verankeren in andere beleidsdomeinen.

Een eigen identiteit legt linken met • de historiek van je gemeente• een unieke site / locatie• de eigenheid van de streek of haar inwoners• specifieke actoren

PANACHE P. 40

2/ Guiding principles als kompas

Voorbeelden van principes: • We stellen ons laagdrempelig op. We willen dat elke vraag beantwoord wordt: door onszelf of via doorverwijzing. • We gaan de actuele maatschappelijke uitdagingen aan en spelen in op een veranderende context.

Cfr. Toekomstverkenning 2025. • We bieden weerwerk aan ‘vermarketing’ van de vrije tijd. • We leggen het eigenaarschap bij de kunstenaars zelf. De stad/gemeente ondersteunt wat ze doen. • De stad/gemeente werkt vnl. complementair en initieert initiatieven waar leemtes zijn. • Kunstbeoefening staat centraal, los van hokjes en domeinen. (bv. DKO, jeugd, welzijn,… zit mee in de scoop)• We besteden extra zorg aan ontluikende initiatieven, tasten mogelijkheden af en faciliteren waar nodig.• Diversiteit is een toetssteen. Bereiken we kunstenaars van Westerse origine of kansengroepen?• Duurzaamheid. We denken na over wat goed is voor mens en milieu.

NEEM OPDRACHT #5 BIJ DE HANDWelke principes nemen we als leidraad mee

als we keuzes moeten maken?OPDRACHT #5 P. 1

Als gemeente/ stad kan je niet overal ja op antwoorden.

Maak de afweging binnen het kader van je focus (fi naliteit).

Daarnaast kan je je laten leiden door een aantal principes, die bepalen

of iets al dan niet een prioriteit krijgt in de ondersteuning.

Past de binnengekomen vraag in onze visie?

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

PANACHE

PA N AC HE

PANACHE

PA N AC HE PANACHE

PA N AC HE

PANACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

PANACHE P. 41

PANACHE

PA N AC HE

PANACHE

PA N AC HE

PANACHE P. 42

NOTEER DE CONCLUSIES OP DE OPVOLGFICHE.Samen naar buiten komen, finaliteiten benoemen en uitpakken

met behaalde successen. Ga verder naar hoofdstuk 5.

OPVOLGFICHE P. 3

2. ONDERSTEUNING > MEERSPORENBELEID

Welke ondersteuning is reeds aanwezig?

• Basis/randvoorwaarden (fi nancieel, materiaal, ruimte)

• Welke specifi eke dienstverlening naar amateurkunsten is goed uitgebouwd?

(detectie, zichtbaarheid, inspraak, kennis, coaching, samenwerking, inspiratie, …)

• Welke component (sociaal, educatief, artistiek) krijgen momenteel het meest gewicht en waarom?

Waarop willen we in de toekomst meer inzetten?

• Sociale, educatieve, artistieke

• Kansengroepen, beginners, gevorderden, kunstenaars met ambitie

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

5

TRAN

SPARA

NTI

E

EVAL

UEREN

INSP

RAAK

ZICHTB

AARH

EID

5.5.

PANACHE P. 43

We stellen een set van indicatoren op en evalueren op basis hiervan.

NOTEER JE CONCLUSIES OP DE OPVOLGFICHE

MEET EN EVALUEERVoorbeeldindicatoren (resultaat- of inspannigsgericht)

• We brengen minstens 1x/jaar de amateurkunstenaar van discipline(s) Y samen voor kennisuitwisseling en overleg• We staan in voor… toonmomenten per jaar: in het cultuurcentrum, in open lucht• De academie, bibliotheek en x-vereniging slaan de handen in elkaar voor … • We voorzien een budget voor coaching. • We informeren amateurkunstenaars over (Vlaams) aanbod, dienstverlening en wetgeving via de cultuurraad en

digitale nieuwsbrieven, website…• Onze database met gekende kunstbeoefenaars groeit jaarlijks aan met …• We monitoren hoeveel % van de projectsubsidie toekomt aan kunstbeoefening. • De bezettingsgraad van de repetitieruimtes bedraagt … • We lanceren een oproep voor een kunstproject in opdracht.• We duiden jaarlijks een kunst/cultuurambassadeur van het jaar aan…

PANACHE P. 44

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

PANACHE

PA N AC HE

PANACHE

PA N AC HE

PANACHE

INSPRAAK & PARTICIPATIE

Samen weet je meer dan alleen. En samen brengt ons verder…

• Hoe en wanneer kunnen we momenten inbouwen waarbij we de burgers bevragen en betrekken bij dit proces? • Hoe zorgen we ervoor dat we niet alleen de luide stemmen horen, maar ook betekenisvolle individuen aan het

woord laten? • Eén keer volstaat niet. Input vragen kan vooraf, tijdens en na een proces of beslissing.

PANACHE P. 45

LEESTIP: GRASDUIN IN EEN ZEE VAN MOGELIJKHEDENOver participatie & democratie - www.dewakkereburger.beTussen straat en staat - www.socius.be/lokaal-vrije-tijdsbeleid-tussen-straat-en-staat Participatie expert - www.levuur.be

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

VERHOOG DE ZICHTBAARHEID

Een stad/gemeente kan niet op alle vragen ingaan. Helaas, maar daarvoor is er te weinig tijd en budget. Een heldere focus is dus nodig. We hebben ondertussen een duidelijke visie uitgewerkt. Communiceer daarover. Wat ondersteunen we wel en wat niet en waarom?

TIP: Verwijs door waar nodig. Geef aan waar amateurkunstenaars nog kunnen aankloppen. Dit voorkomt misvattingen of niet ingeloste verwachtingen.

LEESTIP: P 102 • Naar welke info is een amateurkunstenaar op zoek? Vindt hij deze

in 1 oogopslag op bv. de gemeentelijke website?• Is er een centraal aanspreekpunt voor amateurkunsten?

Is dit: laagdrempelig – ondersteund – impulsgever – organisator – netwerkmakelaar – …

PANACHE P. 46

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

PANACHE P. 47

NEEM OPDRACHT #6 BIJ DE HANDHoe kunnen we de ondersteunigsmogelijkheden centraliseren?

Hoe amateurkunst beter zichtbaar maken?

OPDRACHT 4

Even checken. Communiceert onze stad/gemeente transparant

over de dienstverlening naar kunstbeoefenaars toe? Vinden burgers

in 1 oogopslag al deze informatie terug?

vinkaan

Nee, voorlopig is die info verspreid…

te vinden op volgende webpagina’s.Tips, denk bv. aan …

Fin

anci

ële

steu

n

In eigen gemeente: jaarlijkse cult.

subsidies, projectsubsidie, artistieke

subsidie jeugd, toelage creatieve

ondernemers, enz.

Tussenkomst in sabam of

auteursrechten, verzekeringen, …

Maar ook:

subsidiewijzer amateurkunsten

Mat

erië

le s

teun

Te ontlenen materiaal (jeugd, cultuur,

feestelijkheden, …), technische bijstand,

aanwezigheid bakoven, opnamestudio,

drukpers, …

fotokopiedienst

Maar ook: provinciale uitleendienst,

suggestiefi che, aankoop materiaal, …

Ove

rzic

ht r

epet

itie/

crea

tieru

imte

,

opbe

rgru

imte

podi

um/e

xpor

uim

te

Gemeentelijk

Vergaderzalen, theaterzalen, sportinfra,

jeugdhuis, academie, in de bib,

buitenruimte, … (met technische fi che)

Privaatloodsen, leegstaande fabrieks/

winkelgebouwen, private panden,

kerken, horeca, parochiezalen

PANACHEPANACHEVOOR KUNST IN DE VRIJE TIJD

OPDRACHT #6 P. 1

PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

NEEM DE OPVOLGFICHE BIJ DE HANDWe vervolledigen de opvolgfiche en maken duidelijke afspraken

omtrent de uitvoering.

Goed gewerkt. Jullie hebben een intens denkproces achter de rug en beschikken nu

over een toekomstgericht actieplan.Succes!

PANACHE P. 48PA

NACHE

PA N AC HE

PA

NACHE

PA N AC HE

OPVOLGFICHE P. 8

Voor de acties m.b.t. het eerste half jaar.

Wie volgt op en werkt verder uit? Vergeet de

betrokkenheid van je partners niet aan te geven.

Wie kan me hier verder in helpen?

• Het Forum voor Amateurkunsten – neem contact via info@amateurkunsten.be

of T 09 235 40 00 – inschrijven op de nieuwsbrief lokaal

• 1 of meerdere amateurkunstenorganisaties

• Andere steden of gemeenten

• Gelijkaardige organisaties

V.U

. Luk

Ver

schu

eren

, Abr

aham

stra

at 13

, 90

00

Gen

t / G

rafi s

ch o

ntw

erp:

ww

w.jo

snot

tebo

om.b

e

PANACHE P. 49

PA

NACHE

PA N AC H

E

PA

NACHE

PA N AC H

E

PANACHE

PA N AC HE

PANACHE

PA N AC HE

PANACHE

PA N AC HE

PANACHE

PA N AC HE

COLOFON

TEKST & INHOUDElke Verhaeghe, Sylvia Matthys

EINDREDACTIELien Verwaeren

GRAFISCH ONTWERP www.josnotteboom.be

Verantwoordelijke uitgeverForum voor Amateurkunsten, Luk VerschuerenAbrahamstraat 13, 9000 Gent www.amateurkunsten.be

© eerste uitgave: mei 2018

Je mag uit deze publicatie citeren, mits bronvermelding.