Verminderen van

voedselverspilling

FRDO Jaarforum, Brussel 25 November 2014

Hilke Bos-Brouwers

…Verkennen van de mogelijkheden van de natuur,

... Het verbeteren van de kwaliteit van leven

Onze missie: Wetenschap met impact

• Hoe groot is het probleem?

• Wat zijn de kritieke punten doorheen de hele

keten van productie tot consumptie?

• Hoe groot is het aandeel van de verschillende

actoren in het probleem?

• Mondiale context, EU perspectief & België

• Enkele voorbeelden van aanpak

De uitdagingen van voedselverspilling

London Borough Market

LeClerc, Templeuve – Conad, Bologna

Comfort Hotel Runway, Oslo – Scandic Grand Place, Brussels

Texas Steakhouse Woudenberg

Voedsel: een complexe keten

Agricultural production

Processing

Distribution

Consumption

End of life

Postharv. handling and storage

Distributie

Consumptie

End of life? Landbouw

Naoogst

behandeling &

opslag

Verwerking

Bewerking van FAO, 2013

- Restaurant

- Catering

- Thuis

- Sociale donatie

Mondiale context

Ca.1/3 van het voedsel wereldwijd geproduceerd voor menselijke consumptie gaat verloren of wordt verspild. De omvang is ca. 1.3 Gton per jaar (FAO, 2011)

Uitgedrukt in geld / sociale impact

Verspilling in Europa

89 miljoen ton per jaar

179 kg/pppj

Europese cijfers over verspilling

Nederland:

• 1,67 – 2,6 milioen ton in 2012

• 100-150 kg/pppj

• 47 kg/pppj voor huishoudens

• Ambitie: -20% in 2015 (t.o.v. 2009)

“Eigen” cijfers over verspilling

Soethoudt & Bos-Brouwers, 2014

België

• 1.9-2.3 miljoen ton / 314-372 kg/pppj

• Huishouden: 10-16 kg/pppj

• Ambitie: -75% in 2050 (FIDO/POD)

“Eigen” cijfers over verspilling

DG SANCO, ENVI, AGRO, MARES, TAXUD, ENTERPRISE, ENERGY, etc...

Communicatie duurzame voedselsystemen uitgesteld...

Wel: “Towards a Circular Economy: a zero waste programme for Europe”

Circulaire economie = hergebruiken, repareren, herstellen en recycleren van bestaande

materialen en producten. Wat eens gezien kon worden als ‘afval’ wordt wederom een

grondstof. Alle grondstoffen moeten doorheen hun levenscyclus meer efficiënt worden

gebruikt.

Doel: Vermindering voedselverspilling met 30% in 2025

Europese beleidscontext

• Meten = weten: monitoring

• Redistributie / herverdeling door charitatieve organisaties (BTW)

• Houdbaarheidsdata

• Diervoederrestricties (“feed ban”)

• Consumentenbewustzijn

• Technische innovaties(additieven, verpakking, houdbaarheid)

• Delen van goede voorbeelden

http://ec.europa.eu/food/safety/food_waste/good_practices/index_en.htm

• Horizon 2020 / onderzoeksfondsen

Europese beleidscontext: aanpak

Het doel is bij te dragen aan het harmoniseren van

het monitoren van voedselverspilling, het verkennen

van sociale innnovatie om voedselverspilling te

voorkomen en bijdragen aan het ontwikkelen van

een Gemeenschappelijk Beleid Voedselverspilling

voor EU27 (28)

Project duur: 48 maanden (2012 – 2016)

www.eu-fusions.org

Doelstelling van FUSIONS

21 partners in 13 Lidstaten

Building the framework: Defining Food

Food is “any substance or product whether processes, partially

processed or unprocessed intended to be or reasonably expected to be

eaten by humans” (EU, 2002)

food

Inedible part of “food“

Building the framework: Defining food supply chain

Food supply chain refers to “a connected series of activities used to

produce, process, distribute food to the end consumer”.

Principal starting point: When crops are mature for harvest and animals

ready for slaughter

Principal endpoint: When the food is (1) eaten or consumed (2) removed

from the food supply chain.

FUSIONS Definitional Framework

FUSIONS Definitional Framework

FUSIONS Definitional Framework

FUSIONS Definitional Framework

EU:

Food waste means food (including inedible parts) lost from the food

supply chain, not including food diverted to material uses such as bio-

based products, animal feed or sent for redistribution

Note: -20% 2020 edible food waste / -30% 2025 (in-)edible food waste

Defining food waste

FUSIONS:

Food waste is any food, and inedible parts of food, removed from the

food supply chain, to be recovered or disposed (including composted,

crops ploughed in/not harvested, anaerobic digestion, bio-energy

production, co—generation, incineration, disposal to sewer, landfill or

discarded to sea)

Re-use

Recycle

Recovery

Disposal

Oorzaken (studie door FUSIONS, 2014) Sector Technologische oorzaken Institutionele oorzaken

Primaire sector Oogstverliezen en beschadigingen

(ziektes/klimatologische omstandigheden)

Sterfte binnen dierstapel (ziekten etc.)

Niet-selectieve visserij

Microbiologische kwaliteit & bewaarwijzen

Cosmetische standaarden

Productvoorkeuren (cultureel bepaald)

Gebrek aan infrastructuur

Landbouwbeleid (overschotten, biofuels)

Marktomstandigheden (prijzen/contractteelt)

Verwerking Bewaaromstandigheden

Productieplanning

Technologische procesefficientie

Betrouwbaarheid apparatuur

Wetgeving

Marktomstandigheden

Groothandel, logistiek &

retail

Transport- en bewaaromstandigheden &

‘handling’

Verpakkingen

Koude keten inefficiënties /

voedselveiligheid

Planningsmanagement

Consumentenvraag

Afwijzen van bestellingen

Wetgeving

Out-of-home Bewaarwijze

Bestelwijze

Apparatuur

Overportionnering

Planningsmanagement

Inflexibiliteit portionnering

Wetgeving

Huishoudens Houdbaarheidsdata

Bewaarwijzen

Voedselveiligheid

Afvalmanagement

Plannen aankopen

Portiegrootte

Lage prijzen voedsel

• Demonstreren wat wordt bedoeld met

innovatieve aanpakken

• Delen van bestaande initatieven

• Aanzwengelen van nieuwe ideeën

• Deel je eigen voorbeelden met ons!

Aanpak in de praktijk

Bezoek- www.eu-fusions.org/social-

innovations

Aanpak in de praktijk

FUSIONS Feasibility studiesDecentralised Food Donation

Cr-EAT-ive Schools

Advancing Social Supermarkets

Food Service Surplus Solution

Order-Cook-Pay

Disco BôCô

Gleaning Network EU

Wat wordt er verspild in huishoudens?

Top 5 verspilde producten:

Brood (18%)

Groenten (13%)

Fruit (12 %)

Aardappelen (9%)

Vlees (8%)

Verspilling t.o.v. Inkoop = 13,5%

2010: 48 kg pppj / 376 kg per

huishouden

2013: 47 kg pppj/ 368 kg per

huishouden

t.o.v. Keten:

Van 41% 32%

Crem, 2013

Inzicht in consumentengedrag t.a.v. vv

Houding: er is een positieve houding t.a.v. voorkomen

van voedselverspilling als belangrijk thema

Bewustzijn: de consument is geïnteresseerd, maar

onderschat het probleem en zijn eigen bijdrage daarin

Kennis: relatief laag m.b.t. bewaardata en bewaring /

verpakkingen

Gewoonten: doorbreken van onbewust

gewoontegedrag

Vaardigheden en zelfsturing zijn belangrijke elementen om

gedrag te veranderen

Instrument voor gedragsverandering in

huishoudens

FoodBattle

FoodBattle Dagboek

• Koplopers groep bespaart 20-30% in korte tijd

• Beperkte maaltijd planning en overportionering de belangrijkste

oorzaken van voedselverspilling

• Dagboek bijhouden is een belangrijk instrument voor bewustwording

• In combinatie met tips omtrent kopen, koken, bewaren is flinke

besparing mogelijk

FoodBattle: het werkt!

Dank u voor uw aandacht!

Contact:

Hilke.Bos-Brouwers@wur.nl

www.eu-fusions.org