Verkeersquiz 2010 leerkrachtendocument - definitief · 2010-11-10 · Wie is de baas? ... ICT in de...

Verkeersquiz 2010 www.verkeersquiz.be

Virginie Claes

Edith Donders

Bachelor- en masteropleiding verkeerskunde

Agoralaan gebouw D – 3590 Diepenbeek

Tel: 011 26 91 13 – E-mail: [email protected] – URL: www.uhasselt.be/verkeerskunde

Verkeersquiz 2010: leerkrachtendocument

Bachelor-Master Verkeerskunde

www.uhasselt.be/verkeerskunde

2

Voorwoord

Verkeersquiz 2010: Schakel je kennis naar een hogere versnelling!

Ongevallen, rijden onder invloed, GIS, gevaarlijke punten, files, milieuverontreiniging, dode hoek,

comazuipen, autoverzekering, duurzaamheid, enz. Vrijwel dagelijks worden wij (onder andere via de media)

geconfronteerd met deze begrippen. Maar wat weten wij nu eigenlijk over verkeersveiligheid en mobiliteit

in onze omgeving? Is er bij ons meer file dan in andere Europese landen? Wat doen we als we het STOP-

principe toepassen? Wat gebeurt er in de auto als we spreken over het ‘vliegende schoonmoeder’ effect?

En wat moet een rolschaatser dragen om zich veilig in het verkeer te kunnen begeven?

Een hele hoop vragen waar u zich, samen met uw leerlingen, drie weken lang over gebogen hebt. Van 4 tot

24 oktober ging de bachelor- en masteropleiding verkeerskunde van de Universiteit Hasselt voor de derde

keer op zoek naar de beste BV of “bekwame verkeerskundige” in het secundair onderwijs. Drie weken lang

konden leerlingen van de 2de

en 3de

graad secundair onderwijs het individueel of in klasverband opnemen

tegen andere deelnemers en kans maken op mooie prijzen, aangeboden door AXA Belgium.

Met meer dan 6.500 individuele deelnemers heeft deze 3de

editie van de verkeersquiz alle records

gebroken. We willen u als leerkracht dan ook oprecht bedanken voor uw deelname. We zijn ervan

overtuigd dat we hiermee samen opnieuw een steentje hebben bijgedragen aan het creëren van een

vervoersbewustzijn bij jongeren.

Het verkeersquiz team




3

Inhoudsopgave

Initiatiefnemers ..................................................................................................................................... 6

Over de verkeersquiz 2010 ..................................................................................................................... 7

Doelstelling .................................................................................................................................................... 7

Concept .......................................................................................................................................................... 7

Doelgroep ...................................................................................................................................................... 7

Educatief pakket ............................................................................................................................................ 7

Eindtermen ............................................................................................................................................ 8

Vakoverschrijdende eindtermen ................................................................................................................... 8

Vakgebonden eindtermen ........................................................................................................................... 13

Categorie 1: Blik op de weg en je omgeving .......................................................................................... 14

1. Wie exploiteert het Belgische spoorwegnet? ..................................................................................... 15

2. Meer auto’s, meer beton? Maar, meer beton ook meer auto’s? ....................................................... 18

3. Winterband of niet? ............................................................................................................................ 20

4. Ieder zijn plek op de openbare weg. ................................................................................................... 22

5. Zoek de link .......................................................................................................................................... 24

6. Ongewone verkeerskundige begrippen .............................................................................................. 26

7. Een reis ‘onder’ steden ........................................................................................................................ 28

8. Ken je (uit)wegen ................................................................................................................................. 30

9. Versnipperde ruimtes .......................................................................................................................... 33

10. Groene golven ................................................................................................................................. 36

11. Een slakkengangetje: langzaam rijdend tot stilstaand verkeer ....................................................... 38

12. Dat staat als een paal boven water ................................................................................................. 40

13. Uitgebalanceerd of uitgelijnd? ........................................................................................................ 42

14. Zelfverklarende weg ........................................................................................................................ 44

15. Op de foto ........................................................................................................................................ 46




4

Categorie 2: Milieu(vriendelijk) op pad met nieuwe technologieën ....................................................... 48

1. Een alternatief, alternerend rijden? .................................................................................................... 49

2. Wie een banaan op straat gooit, is een … ........................................................................................... 51

3. David en Goliath .................................................................................................................................. 53

4. Personenauto-equivalent (pae) ........................................................................................................... 55

5. Top 5 van de Belgische autoverzekeraars ........................................................................................... 57

6. Elke reis heeft zijn prijs ........................................................................................................................ 59

7. Bezint eer ge begint ............................................................................................................................. 61

8. G-box / G-force? .................................................................................................................................. 63

9. Binnen- of buitenland? ........................................................................................................................ 65

10. Hoe mobiel ben jij? .......................................................................................................................... 67

11. Milieu(on)vriendelijk voertuig ......................................................................................................... 69

12. Slimme heffing ................................................................................................................................. 71

13. Wees slim, wees mobiel, wees wijs! ............................................................................................... 73

14. Allen op dezelfde lijn ....................................................................................................................... 75

15. Aansprakelijkheid artikel 1382 ........................................................................................................ 77

Categorie 3: Snel(weg), maar doe het veilig .......................................................................................... 79

1. Kilometer terugdraaien heeft geen zin meer ...................................................................................... 80

2. Europees kampioen verkeersveiligheid? ............................................................................................. 82

3. Niemand ontsnapt aan de wetten van de fysica. Ook het verkeer niet! ............................................ 84

4. Gluren bij de buren .............................................................................................................................. 86

5. Zet he(l)m op! ...................................................................................................................................... 88

6. What’s in a name? ............................................................................................................................... 90

7. Het ‘vliegende schoonmoeder effect’ ................................................................................................. 92

8. Maten, makkers, BOB! ......................................................................................................................... 94

9. Te veel of niet te veel? ........................................................................................................................ 96

10. The English corner ........................................................................................................................... 98

11. Ik zie, ik zie, wat jij niet ziet ........................................................................................................... 100

12. Survival of het safest ..................................................................................................................... 102

13. Getoeter ........................................................................................................................................ 104

14. AXA rijgedragbarometer ................................................................................................................ 106




5

15. Wie niet weg is, is gezien ............................................................................................................... 108

Categorie 4: Via varia ......................................................................................................................... 110

1. Het elfde gebod ................................................................................................................................. 111

2. In de schijnwerpers............................................................................................................................ 113

3. Amazonezit ........................................................................................................................................ 115

4. Fijn stof .............................................................................................................................................. 117

5. ‘Baaie’ op weg ................................................................................................................................... 119

6. Zwarte punten voor dieren ............................................................................................................... 121

7. Wel of niet pinken? ........................................................................................................................... 123

8. In case of Emergency ......................................................................................................................... 125

9. Spiegeltje, spiegeltje … ...................................................................................................................... 127

10. Is er een weg terug? ...................................................................................................................... 129

11. Op stap met of op de bus .............................................................................................................. 131

12. Jong geleerd is oud gedaan ........................................................................................................... 133

13. Comazuipen ................................................................................................................................... 135

14. Gluren achter sturen ..................................................................................................................... 137

15. Wie is de baas? .............................................................................................................................. 139




6

Initiatiefnemers

De verkeersquiz 2010 is een initiatief van de bachelor- en masteropleiding verkeerskunde van de

Universiteit Hasselt. Deze unieke opleiding in Vlaanderen zwaaide in juni 2010 haar tweede lichting

masterstudenten af en verwelkomt graag nieuwe toekomstige verkeersdeskundigen. In deze boeiende

vijfjarige opleiding (3 jaar bachelor + 2 jaar master) staan de thema’s verkeersveiligheid en mobiliteit

centraal. Hierdoor leren studenten over verkeersveiligheid en mobiliteit vanuit verschillende invalshoeken,

zoals ruimtelijke aspecten, milieu- en gedragsaspecten, infrastructuur, economie, enz. In de bachelorjaren

kunnen studenten hun interesses verder ontplooien door de keuze uit een technisch, een economisch of

een sociaal traject. In de masterjaren kunnen studenten zich verder specialiseren in verkeersveiligheid of

mobiliteitsmanagement.

Meer info: www.uhasselt.be/verkeerskunde

De ba/ma verkeerskunde wordt ondersteund door het Instituut voor

Mobiliteit (IMOB). Dit instituut is één van de negen onafhankelijke,

wetenschappelijke onderzoeksinstituten van de Universiteit Hasselt. Haar

missie is het uitwerken van duurzame oplossingen voor problemen in de

domeinen van mobiliteit, verkeersveiligheid en logistiek. Het instituut

tracht haar missie te realiseren zowel op nationaal als internationaal

niveau door fundamenteel en toegepast onderzoek uit te voeren en door

opleidingen in verkeersveiligheid en mobiliteit aan te bieden.

Meer info: www.imob.uhasselt.be

De verkeersquiz 2010 kwam tot stand dankzij de steun van verzekeraar AXA Belgium.

AXA hecht als verzekeraar veel belang aan verkeersveiligheid en mobiliteit. Als grote speler op de Belgische

markt voor autoverzekeringen neemt AXA hierin haar maatschappelijke verantwoordelijkheid op. AXA is

van mening dat het belangrijk is dat leerlingen die met de fiets, te voet of met de brommer naar school

gaan of op het punt staan hun rijbewijs voor de brommer of auto te halen, gesensibiliseerd worden over de

complexiteit van het Belgische wegennet en de verkeerswetgeving.

Meer info: www.axa.be




7

Over de verkeersquiz 2010

Doelstelling

Het doel van deze derde editie van de verkeersquiz is inspelen op het mobiliteitsbewustzijn van jongeren.

Mobiliteit is de motor van een samenleving die de cultuur, de politiek, het milieu, de economie, maar ook

het sociale leven beïnvloedt. Mobiliteit is dan ook meer dan alleen files, boetes en ongevallen. Er zijn

daarnaast nog heel wat raakpunten met thema’s als infrastructuur, vervuiling, wetgeving, ruimtelijke

ordening, gedrag, communicatie, sensibilisatie, enz.

De verkeersquiz is een geïntegreerd didactisch pakket waarin al deze thema’s en hun onderlinge

samenhang aan bod komen. Dit alles gieten we in leuk, maar ook leerrijk spelconcept.

Concept

De verkeersquiz is een wedstrijd die online (www.verkeersquiz.be) gespeeld werd gedurende 3 weken (4

oktober 2010 – 24 oktober 2010). Elke week werden 20 nieuwe vragen online geplaatst uit 4 verschillende

categorieën:

1. Blik op de weg … en je omgeving

Vragen over ruimtelijke ordening, infrastructuur en verkeerskundige begrippen.

2. Milieu(vriendelijk) op pad met nieuwe technologieën

Vragen over milieu, economie, transport en technologie.

3. Snel(weg) … maar doe het veilig

Vragen over sensibilisatie, communicatie en gedrag.

4. Via varia

Vragen over het rijbewijs, leuke weetjes en de actualiteit.

Doelgroep

De verkeersquiz is bestemd voor jongeren van de tweede en derde graad secundair onderwijs.

Educatief pakket

De verkeersquiz 2010 mag door leerkrachten beschouwd worden als een volwaardig educatief pakket. Dit

leerkrachtendocument bevat daarom een overzicht van de 60 quizvragen met hun bijhorende bronnen en

populairwetenschappelijke onderbouwing van hun antwoorden, alsook een toelichting van hun samenhang

met de eindtermen.




8

Eindtermen

Door de thema’s verkeer en mobiliteit vanuit verschillende invalshoeken te benaderen (gedrag,

gezondheid, milieu en omgeving, duurzaamheid, wetgeving, enz.) kunnen we stellen dat deze derde editie

van de verkeersquiz naadloos aansluit bij de vernieuwde visie op de vakoverschrijdende eindtermen

binnen het secundair onderwijs. Daarnaast zijn er opnieuw enkele raakpunten met verschillende

vakgebonden eindtermen.

Vakoverschrijdende eindtermen

Zoals u weet zijn de vakoverschrijdende eindtermen minimumdoelen die niet specifiek behoren tot een

vakgebied, maar onder meer door middel van meerdere vakken of onderwijsprojecten worden

nagestreefd. Onlangs werden de oude vakoverschrijdende eindtermen geactualiseerd. De ‘klassieke’

thema’s (gezondheidseducatie, milieueducatie, opvoeden tot burgerzin, sociale vaardigheden en muzisch-

creatieve vorming) werden vervangen door een nieuw ordeningskader dat bestaat uit een

gemeenschappelijke stam en uit zeven contexten. Deze eindtermen zijn globaal voor het secundair

onderwijs geformuleerd, dus niet meer per graad. Daarnaast zijn er ook vakoverschrijdende eindtermen die

wel per graad worden aangeboden (leren leren, ICT in de eerste graad, technisch-technologische vorming in

de tweede en derde graad ASO), maar daarop wordt met deze verkeersquiz niet ingespeeld. In de

verkeersquiz 2010 komen zowel eindtermen uit de gemeenschappelijke stam als uit de contexten aan bod.

Gemeenschappelijke stam

De eindtermen uit de gemeenschappelijke stam worden via de verkeerquiz 2010 globaal benaderd.

Hiermee bedoelen we dat er een verband is met een aantal van deze eindtermen vanwege de gekozen

werkvorm (online spelconcept waar individueel of in groep aan gewerkt kan worden) of vanwege de

muldisciplinaire inhoudelijke benadering van de thema’s verkeersveiligheid en mobiliteit. Hieronder volgt

een overzicht van de vakoverschrijdende eindtermen uit de gemeenschappelijke stam waarop wordt

ingespeeld met de verkeersquiz 2010. Bij elke eindterm wordt een korte toelichting gegeven:

1 (communicatief vermogen): De leerlingen brengen belangrijke elementen van communicatief handelen

in de praktijk.

Klassen die deelnemen aan de quiz moeten als groep elke vraag beantwoorden. Om tot een

antwoord te komen, is discussie over de antwoordmogelijkheden onontbeerlijk.

4 (doorzettingsvermogen): De leerlingen blijven, ondanks moeilijkheden, een doel nastreven.

Om de quizvragen te beantwoorden is parate kennis in vele gevallen niet genoeg. Deelnemers

moeten zelf op onderzoek uit (bv. via het internet) om de juiste antwoorden te vinden. Dit is niet

altijd even evident.




9

5 (empathie): De leerlingen houden rekening met de situatie, opvattingen en emoties van anderen.

In de discussies spelen persoonlijke waarden, opvattingen en ideeën over de thema’s die aan bod

komen een belangrijke rol.

8 (exploreren): De leerlingen benutten leerkansen in diverse situaties.

Jongeren die ook buiten de klasomgeving beslissen om individueel deel te nemen doen dit op eigen

initiatief. Op die manier benutten zij zonder verplichting een leerkans buiten de klas.

9 (flexibiliteit): De leerlingen zijn bereid zich aan te passen aan wisselende eisen en omstandigheden.

Deelnemen aan de verkeerquiz kan enkel indien deelnemers akkoord gaan met het reglement dat

een aantal verplichtingen oplegt. Daarnaast is deze quiz er inhoudelijk op gericht om door het

creëren van een (duurzaam) mobiliteitsbewustzijn op de langere termijn een (duurzame)

gedragsverandering te stimuleren.

10 (initiatief): De leerlingen engageren zich spontaan.

Jongeren die ook buiten de klasomgeving beslissen om individueel deel te nemen doen dit op eigen

initiatief. Op die manier benutten zij zonder verplichting een leerkans buiten de klas.

11 (kritisch denken): De leerlingen kunnen gegevens, handelwijzen en redeneringen ter discussie stellen

a.d.h.v. relevante criteria.

De optie om deel te nemen als klas is erop gericht om diverse ideeën en redeneringen ter discussie

te stellen in de klas om via relevante criteria tot een eensluidend besluit te komen.

12 (kritisch denken): De leerlingen zijn bekwaam om alternatieven af te wegen en een bewuste keuze te

maken.

Door in de klasomgeving te discussiëren over vragen, leren de leerlingen dat door zonder

vooroordelen te luisteren naar visies en standpunten van andere leerlingen, zij hiermee hun eigen

redeneervermogen positief kunnen beïnvloeden. Dit stelt hun in staat om in de toekomst allerlei

problemen en topics vanuit meerdere invalshoeken te bekijken.

13 (kritisch denken): De leerlingen kunnen onderwerpen benaderen vanuit verschillende invalshoeken.





14 (mediawijsheid): De leerlingen gaan alert om met media.

De quiz wordt gespeeld via een website als platform. Door deel te nemen oefenen de leerlingen

hun internetvaardigheden. Daarnaast worden de leerlingen via verschillende quizvragen ook

inhoudelijk geconfronteerd met de rol die de media in de ruime zin spelen in een context van

verkeersveiligheid en mobiliteit. Hierdoor krijgen zij zicht op hoe hiermee om te gaan.




10

17 (open en constructieve houding): De leerlingen toetsen de eigen mening over maatschappelijke

gebeurtenissen en trends aan verschillende standpunten.





18 (respect): De leerlingen gedragen zich respectvol.

Om via discussie tot een eensluidend besluit te komen over antwoorden, moeten de leerlingen met

een open, respectvolle ingesteldheid luisteren naar de visies en de standpunten van andere

leerlingen.

19 (samenwerken): De leerlingen dragen actief bij tot het realiseren van gemeenschappelijke doelen.

Door deel te nemen als klas, werkt elke leerlingen individueel mee aan het bereiken van een zo

goed mogelijk resultaat.

20 (verantwoordelijkheid): De leerlingen nemen verantwoordelijkheid op voor het eigen handelen, in

relaties met anderen en in de samenleving.

Eén van de doelstellingen van de verkeersquiz is het bevorderen van een mobiliteitsbewustzijn.

Hiermee bedoelen we dat ernaar gestreefd wordt de deelnemers bewust te maken van de

verantwoordelijkheid die zij zelf hebben wanneer zij deelnemen aan het verkeer. Dit is niet alleen

een verantwoordelijkheid tegenover zichzelf, maar ook een verantwoordelijkheid tegenover andere

verkeersdeelnemers en de samenleving in het algemeen.

21 (zelfbeeld): De leerlingen verwerven inzicht in de eigen sterke en zwakke punten.

Via de verkeersquiz krijgen de leerlingen een beter zicht op hoe groot of klein hun kennis is over

allerlei verkeersgerelateerde thema’s in de ruime zin. Dit gaat dus over kennis die verder gaat dan

de wegcode alleen.

27 (zorgzaamheid): De leerlingen dragen zorg voor de toekomst van zichzelf en de ander.

Door het verhogen van het mobiliteitsbewustzijn bij jongeren wordt ernaar gestreefd jongeren te

stimuleren hun verkeersgedrag aan te passen ten gunste van zichzelf, van andere weggebruikers en

de samenleving in zijn geheel. Hiermee bedoelen we dat we door het creëren van een

mobiliteitsbewustzijn jongeren proberen te stimuleren hun verkeersgedrag ‘veiliger’ en

‘duurzamer’ te maken.




11

Zeven contexten

Op de eindtermen uit de 7 contexten wordt specifieker ingespeeld op inhoudelijk niveau via de quizvragen

zelf. In dit leerkrachtendocument kunt u bij elke quizvraag zelf lezen met welke eindtermen (uit de 7

contexten) er een link is. Op welke manier er aan die eindtermen gelinkt wordt, wordt telkens toegelicht bij

‘doelstelling vraag’. Hieronder vindt u een globaal overzicht van alle vakoverschrijdende eindtermen uit de

7 contexten waarmee er een link bestaat:

Context 1: lichamelijke gezondheid en veiligheid

2: De leerlingen leren het eigen lichaam kennen en reageren adequaat op lichaamssignalen.

8: De leerlingen schatten de risico’s en gevolgen in bij het gebruik van genotsmiddelen en medicijnen en

reageren assertief in aanbodssituaties.

11: De leerlingen passen veiligheidsvoorschriften toe en nemen voorzorgen voor een veilige leef- en

werkomgeving.

13: De leerlingen passen het verkeersreglement toe.

14: De leerlingen gebruiken eigen en openbaar vervoer op een veilige manier.

15: De leerlingen beseffen dat maatschappelijke fenomenen een impact hebben op veiligheid en

gezondheid.

Context 2: mentale gezondheid

1: De leerlingen gaan adequaat om met taakbelasting en met stressvolle situaties.

2: De leerlingen gaan gepast om met vreugde, verdriet, angst, boosheid, verlies en trouw.

3: De leerlingen erkennen probleemsituaties en vragen, accepteren en bieden hulp.

Context 3: socio-relationele ontwikkeling

9: De leerlingen zoeken naar constructieve oplossingen voor conflicten.

Met deze eindterm is er geen rechtstreeks inhoudelijke link met één of meerdere quizvragen, maar

er is wel een link vanuit de gekozen werkvorm (deelnemen in klasverband). Die link is op dat niveau

te vergelijken met de manier waarop het spelconcept gelinkt is aan de eindtermen uit de

gemeenschappelijke stam (via discussie in de klas komen tot eensluidende antwoorden op de

quizvragen).

Context 4: omgeving en duurzame ontwikkeling

1: De leerlingen participeren aan milieubeleid en –zorg op school.

2: De leerlingen herkennen in duurzaamheidsvraagstukken de verwevenheid tussen economische, sociale

en ecologische aspecten en herkennen de invloed van techniek en beleid.

3: De leerlingen zoeken naar mogelijkheden om zelf duurzaam gebruik te maken van ruimte, grondstoffen,

goederen, energie en vervoermiddelen.




12

4: De leerlingen zoeken naar duurzame oplossingen om de lokale en globale leefomgeving te beïnvloeden

en te verbeteren.

5: De leerlingen tonen interesse en uiten hun appreciatie voor de natuur, het landschap en het cultureel

erfgoed.

Context 5: politiek-juridische samenleving

5: De leerlingen tonen aan dat het samenleven in een democratische rechtsstaat gebaseerd is op rechten

en plichten die gelden voor burgers, organisaties en overheid.

6: De leerlingen erkennen de rol van controle en evenwicht tussen de wetgevende, uitvoerende en

rechterlijke macht in ons democratisch bestel.

7: De leerlingen illustreren de rol van de media en organisaties in het functioneren van ons democratisch

bestel.

8: De leerlingen onderscheiden de hoofdzaken van de federale Belgische staatsstructuur.

10: De leerlingen illustreren hoe een democratisch beleid het algemeen belang nastreeft en rekening houdt

met ideeën, standpunten en belangen van verschillende betrokkenen.

11: De leerlingen kunnen van Europese samenwerking, van het beleid en de instellingen van de Europese

Unie de betekenis voor de eigen leefwereld toelichten.

13: De leerlingen geven voorbeelden die duidelijk maken hoe de mondialisering voordelen, problemen en

conflicten inhoudt.

Context 6: socio-economische samenleving

1: De leerlingen leggen met voorbeelden uit hoe welvaart wordt gecreëerd en hoe een overheid inkomsten

verwerft en aanwendt.

4: De leerlingen hebben bij het kopen van goederen en het gebruiken van diensten zowel oog voor prijs-

kwaliteit en duurzame ontwikkeling als voor de rechten van de consument.

6: De leerlingen geven voorbeelden van factoren die de waardering van goederen en diensten beïnvloeden.

9: De leerlingen lichten de rol toe van ondernemingen, werkgevers- en werknemersorganisaties in een

nationale en internationale context.

Context 7: socio-culturele samenleving

1: De leerlingen beschrijven de dynamiek in leef- en omgangsgewoonten, opinies, waarden en normen in

eigen en andere sociale en culturele groepen.




13

Vakgebonden eindtermen

Naast de link met de vakoverschrijdende eindtermen, zijn een aantal quizvragen op inhoudelijk niveau

gelinkt aan vakgebonden eindtermen aardrijkskunde van de 3de

graad. Deze link wordt concreet toegelicht

bij de vragen zelf. Hieronder vindt u een globaal overzichtje van deze vakgebonden eindtermen:

Vakgebonden eindtermen aardrijkskunde 3de

graad

1 (kennis): De leerlingen kunnen een verscheidenheid aan ruimtelijke wetenschappen verbinden met

allerlei beroepen en onderzoeksdomeinen.

3 (kennis): De leerlingen kunnen met een toepassing van GIS de betekenis ervan voor de samenleving

illustreren.

13 (kennis): De leerlingen kunnen met voorbeelden het belang van instrumenten van ruimtelijke planning

en van milieubeleid toelichten.

15 (kennis): De leerlingen kunnen het belang duiden van natuurlijke en sociaal-economische componenten

voor de ruimtelijke planning.

16 (vaardigheden): De leerlingen kunnen aardrijkskundige gegevens opzoeken, ordenen en op een

eenvoudige manier verwerken, gebruik makend van beschikbare, hedendaagse informatiebronnen en

-technieken.

17 (vaardigheden): De leerlingen kunnen een kaartvoorstelling kiezen in functie van het gebruik.




14

Categorie 1: Blik op de weg en je omgeving

Vragen over ruimtelijke ordening, infrastructuur en verkeerskundige begrippen.




15

1. Wie exploiteert het Belgische spoorwegnet?

Wie is verantwoordelijk voor het beheer, het onderhoud, de vernieuwing en de ontwikkeling van het

Belgische spoorwegnet?

A. De NMBS

B. De NMBS-holding

C. Infrabel

D. Interelectra

Antwoord: C

Toelichting

Om te voldoen aan de Europese richtlijnen over de liberalisering van de spoorwegen, werd de NMBS in

2005 gesplitst in de overkoepelende NMBS-Holding, spooroperator NMBS en infrastructuurbeheerder

Infrabel. Elk van deze ondernemingen heeft het statuut van een naamloze vennootschap van publiek recht,

met aan het hoofd een raad van bestuur, een directiecomité en een gedelegeerd bestuurder.

NMBS-Holding

NMBS-Holding is de moedermaatschappij van de hele Belgische spoorweggroep. Ze is de juridische

erfgenaam van de vroegere NMBS en hangt bijna volledig af van de staat, haar belangrijkste

aandeelhouder. Ze vervult een coördinerende rol tussen de NMBS en Infrabel. De verantwoordelijkheden

zijn:

• human resources;

• patrimonium;

• groepsstrategie;

• financiële consolidatie;

• informatica en telecommunicatie;

• veiligheids- en bewakingsdiensten;

• coördinatie van haar dochterondernemingen.




16

NMBS

NMBS is een dochtermaatschappij van NMBS-Holding. Ze is binnen de groep de spoorwegoperator voor

goederen en reizigers. De verantwoordelijkheden zijn:

• bepaling treinaanbod in het jaarlijkse vervoersplan (nationaal reizigersverkeer, internationaal

reizigersverkeer, goederen);

• commercialisering van de diensten en verkoopskanalen;

• tariefbepaling;

• beheer van het rollend materieel, treinbestuurders en treinbegeleiders;

• deelname in de reizigersfilialen (Thalys, Eurostar, …) en goederenfilialen (IFB, TRW, …).

Infrabel

Infrabel is een filiaal van NMBS-Holding en van de overheid. Het beheert en exploiteert het Belgische

spoorwegnet. De verantwoordelijkheden zijn:

• onderhoud, beheer en uitbreiding van de spoorweginfrastructuur;

• onderhoud, beheer en uitbreiding van de regelings- en veiligheidssystemen;

• verdeling en tarifering van de infrastructuurcapaciteit.

Interelectra

Interelectra, Iveg en WVEM bundelden in 2006 hun operationele activiteiten en richtten Infrax op, het

enige nutsbedrijf in Vlaanderen, dat instaat voor de levering van elektriciteit en aardgas

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “exploitatie Belgisch spoorwegennet”

• Infrabel

(http://www.infrabel.be)

(http://www.infrabel.be/portal/page/portal/pgr_inf2_e_internet/infrabel_short_desc/organisation/le_groupe_sncb)

• Febelrail

(http://www.febelrail.be)

(http://www.febelrail.be/news/175-Y-B-Holding-NL.pdf)

Eindtermen


5: De leerlingen tonen aan dat het samenleven in een democratische rechtsstaat gebaseerd is op

rechten en plichten die gelden voor burgers, organisaties en overheid.

8: De leerlingen onderscheiden de hoofdzaken van de federale Belgische staatstructuur.




17

Doelstelling vraag

Uit deze vraag leren leerlingen in de eerste plaats dat de exploitatie van het spoorwegnet een federale

bevoegdheid is. Bovendien illustreert de toelichting bij deze vraag dat mobiliteit en (openbaar)vervoer

domeinen zijn waarbij verschillende instanties betrokken zijn en moeten samenwerken. Dat maakt het

aanbieden van een veilig en stipt openbaar vervoer per trein alleen maar complexer. We denken hierbij

bijvoorbeeld aan het tragische treinongeval te Halle van februari 2010. De vraag wie de

verantwoordelijkheid zou dragen voor dit tragisch ongeval, bleek niet gemakkelijk te beantwoorden en

vergde grondig onderzoek. Deze quizvraag kan een insteek zijn op basis waarvan dieper kan ingegaan

worden op bevoegdheden en verantwoordelijkheden van diverse (overheids)instanties.




18

2. Meer auto’s, meer beton? Maar, meer beton ook meer auto’s?

Dagelijks schuiven honderdduizenden wagens en vrachtwagens op onze Belgische wegen aan om een stad

te bereiken of om er langs te rijden. Van tijd tot tijd steken suggesties zoals uitbreiding van de wegen de

kop op. Maar volgens het zogenaamde aanzuigeffect, leiden meer wegen ook tot meer verkeer. Het extra

verkeer dat door de bouw van nieuwe wegen wordt aangetrokken omschrijft men met het verkeerskundig

begrip:

A. Bestemmingsverkeer

B. Inductieverkeer

C. Attractieverkeer

D. Multimodaal verkeer

Antwoord: B

Toelichting

Er bestaan internationale studies die aantonen dat nieuwe wegcapaciteit in minder dan drie jaar voor 40%

wordt opgeslorpt door nieuw verkeer. Op lange termijn is dat zelfs 50 tot 90%. Inductieverkeer is dus het

nieuwe verkeer dat door de aanleg van nieuwe wegen wordt aangetrokken. (In de verkeerskunde spreekt

men ook wel eens van het aanzuigeffect).

Hoe komt dat nu eigenlijk? Alle culturen met een gelijk gemiddeld reisbudget spenderen gemiddeld 1,2 uur

per dag aan hun verplaatsingen, waar ook ter wereld. Omdat wij niet bereid zijn om langer te reizen,

proberen wij dus files te vermijden door vroeger of later te vertrekken, een sneller vervoersmiddel zoals de

trein te kiezen of door dichterbij te wonen of werken. Het gevolg is dat een file een rem is op bijkomend

verkeer. Als nieuwe wegen worden aangelegd of ‘geoptimaliseerd’, komt er plaats voor extra auto’s.

Meteen zullen we terug naar de auto overstappen en meer rond hetzelfde tijdstip vertrekken. Maar

onderzoek toont aan dat bijkomende auto-infrastructuur vrijwel onmiddellijk zorgt voor een stijging van 8

tot 20% van het totaal aantal autoverplaatsingen. Na 4 jaar is de helft tot zelfs de volledige nieuwe

capaciteit alweer opgevuld. Met andere woorden: vóór er tien jaar voorbij is, zitten alle wegen in de

omtrek weer even vol als voordien maar dan met veel meer auto’s en vervuiling. Omdat een aantal mensen

verder van hun werk is gaan wonen door de kortstondig verbeterde bereikbaarheid, is de stadsvlucht en de

ruimtelijke versnippering ook versterkt.

• Bestemmingsverkeer: het verkeer dat wordt aangetrokken door een bepaalde functie. De term

wordt ook gebruikt om de gebruikers van een weg aan te duiden die een plaats langs of nabij die

weg als reisbestemming hebben. Bestemmingsverkeer staat tegenover doorgaand verkeer.




19

• Attractieverkeer: geen verkeerskundige term

• Multimodaal verkeer: Onder multimodaal of gecombineerd vervoer wordt verstaan: “het

gecombineerde vervoer van goederen in units via meer dan één vervoersmodaliteit, waarbij het

grootste deel van het traject wordt afgelegd per spoor, kust- of binnenvaart en waarbij het

aanvullende voor- of natransport over de weg zo kort mogelijk is.”

Een andere voorwaarde om te spreken over multimodaal vervoer is dat de goederen zelf tijdens het

wisselen van vervoersmodaliteit niet behandeld worden.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “aanzuigeffect in het verkeer”, “inductieverkeer”

• Instituut voor Mobiliteit (IMOB) - UHasselt

(http://www.imob.uhasselt.be/var/files/artikels/20100309meerbeton.pdf)

• KOMIMO: Koepel Milieu en Mobiliteit

(http://www.komimo.be/category/intranettags/aanzuigeffect)

• BRAL: federatie voor actieve Brusselaars

(http://bralvzw.be/files/Alert_363_-_juni_2010.pdf)

• DSP-groep: Engels onderzoek naar 'inductieverkeer' blijkt eye-opener

(http://www.dsp-

groep.nl/getFile.cfm?file=96_01_VERKEERSKUNDE%20vervoermanagement%20op%20maat%20Nieuwe%20aanpak%20Verkeersonveilig

heid_01-1996.pdf&dir=rapport)

• SUBSIDIA Vademecum

(http://www.subsidia.be/documenten/vademecum.pdf)

Eindtermen

Context 4: Omgeving en duurzame ontwikkeling


en te verbeteren.

Doelstelling vraag

Oorspronkelijk beperkte het mobiliteitsbeleid zich bij een toename van het verkeer tot het aanleggen van

nieuwe wegen. Dit heeft ertoe geleid dat België het op één na dichtste wegennet in Europa heeft.

Deze vraag geeft aan dat een goed mobiliteitsbeleid een onderbouwd beleid is dat maatregelen neemt

waarbij de voorhanden zijnde infrastructuur zo optimaal mogelijk gebruikt wordt. Dit veronderstelt een

vorm van mobiliteitsmanagement waarbij een optimale organisatie van vervoersnetwerken bewerkstelligd

wordt. Op basis van deze vraag leren de leerlingen individueel of in groep een standpunt in te nemen ten

aanzien van dit specifieke probleem van ruimtelijke inrichting in combinatie met de fileproblematiek.




20

3. Winterband of niet?

Als de temperatuur onder de 7° C graden komt, zijn winterbanden aan te raden. Welke positieve kwaliteit

hebben winterbanden?

A. Door hun speciale rubbersamenstelling en profielopbouw

blijven ze elastisch en flexibel

B. Ze hebben een goede grip op zowel koude, natte als

besneeuwde wegen

C. Door de goede grip wordt de remweg verkort en de auto

beheersbaarder

D. Alle bovengenoemde

Antwoord: D

Toelichting

Het voornaamste kenmerk van winterbanden is ‘veiligheid’. Dit vertaalt zich in meer grip op zowel een

droog als een nat wegdek bij lage temperaturen, meer grip op sneeuw en ijs en een kortere remweg.

Winterbanden verschillen sterk van zomerbanden op vlak van grip bij een temperatuur lager dan 7°C. Dit

vanwege het gebruik van rubbermengsels die in de winter soepeler blijven dan de mengsels van

zomerbanden. Zomerbanden zijn in de winter veel harder en stugger wat niet bevorderlijk is voor de grip.

Ook zijn de profielblokken van winterbanden anders dan zomerbanden. Ze zijn vaak voorzien van lamellen

die ervoor zorgen dat er geen sneeuw of vuil in de profielen terecht komen.

Bij koude temperaturen (lager dan 7°C) slijten winterbanden niet sneller dan zomerbanden. Echter van een

temperatuur van 7°C of meer, neemt die slijtage wel sneller toe. Belangrijk is dus dat winterbanden tijdig

omgewisseld worden indien het weer omslaat van overwegend koud naar overwegend warm(er).

Over wanneer winterbanden precies moeten gemonteerd worden, bestaat nogal wat verwarring. De

stelregel zegt dat je winterbanden het meest efficiënt zullen zijn in de maanden waar een “r” in zit, want

ook bij regenweer zijn winterbanden uitermate geschikt. De profielen hebben immers een diepte van 4

millimeter, want ideaal is om sneeuw, smeltsneeuw, water en vuil af te voeren.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “winterbanden”, “voordeel winterbanden”

• Gratis Rijbewijs Online. Theorie rijbewijs B� Technische kennis� Banden

(http://gratisrijbewijsonline.be)




21

• VAB

(http://www.vab.be/nl/mobiliteit/bandenadvies/winterbanden/vragen.aspx)

Eindtermen


11: De leerlingen passen de veiligheidsvoorschriften toe en nemen voorzorgen voor een veilige leef- en

werkomgeving.


Doelstelling vraag

Deze vraag biedt de leerlingen meer technische inzichten over autobanden. Een verstandig en bewust

gebruik van autobanden kan de veiligheid van de auto-inzittenden immers sterk verhogen. Daarnaast

bereidt deze vraag de leerlingen voor op het theoretisch rijexamen categorie B.

4. Ieder zijn plek op de openbare weg.

Welke pijl duidt het deel van de openbare weg aan, waarop auto’s en brommers mogen

Antwoord: B

Toelichting

Op plaatsen waar de openbare weg niet breed genoeg is om naast de rijbaan echte fietspaden aan te

leggen, worden soms suggestiestroken voor fietsers op de rijbaan geschilderd. In tegenstelling tot

fietspaden, behoren deze fietssuggestiestroken

betekenis. Met andere woorden: zij verbieden en verplichten niets. De fietssuggestiestroken scheppen bij

de zwakke weggebruikers vaak verwarring, omdat zij denken dat ze op een echt fietspad rijden.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “openbare weg”

• Gratis Rijbewijs Online. Theorie rijbewijs B

(http://gratisrijbewijsonline.be)

Eindtermen


11: De leerlingen passen veiligheidsvoorschriften toe en nemen voorzorgen voor een veilige leef

werkomgeving.

13: De leerlingen passen het verkeersreglement toe

14: De leerlingen gebruiken eigen en openbaar vervoer op een veilige

Verkeersquiz 2010: leerkrachtendo

Bachelor


22

Ieder zijn plek op de openbare weg.

Welke pijl duidt het deel van de openbare weg aan, waarop auto’s en brommers mogen

A. De gele pijl

B. De groene pijl



fietspaden, behoren deze fietssuggestiestroken WEL tot de rijbaan en hebben geen enkele wettelijke

et andere woorden: zij verbieden en verplichten niets. De fietssuggestiestroken scheppen bij


Zoekterm GOOGLE: “openbare weg”

nline. Theorie rijbewijs B� Openbare weg� Wat behoort tot de openbare weg?

d en veiligheid

De leerlingen passen veiligheidsvoorschriften toe en nemen voorzorgen voor een veilige leef

het verkeersreglement toe.

e leerlingen gebruiken eigen en openbaar vervoer op een veilige manier.

quiz 2010: leerkrachtendocument



Welke pijl duidt het deel van de openbare weg aan, waarop auto’s en brommers mogen rijden?



tot de rijbaan en hebben geen enkele wettelijke

et andere woorden: zij verbieden en verplichten niets. De fietssuggestiestroken scheppen bij


at behoort tot de openbare weg?

De leerlingen passen veiligheidsvoorschriften toe en nemen voorzorgen voor een veilige leef- en




23




Doelstelling vraag

Fietspaden creëren doorgaans een gevoel van veiligheid bij de fietser. Niet alleen omdat een fietspad zorgt

voor een specifiek toegewezen plaats op de weg waar de fietser gebruik van kan en moet maken.

Daarnaast biedt een fietspad de fietser ook een zekere vorm van juridische bescherming bij ongevallen.

Fietssuggestiestroken doen dit echter niet. Hoewel zij visueel wel een specifieke ruimte creëren voor de

fietser, hebben deze stroken geen enkele wettelijke betekenis. Het is belangrijk dat fietsers zich hiervan

bewust zijn. Deze vraag vestigt hier de aandacht op. Daarnaast helpt deze vraag de leerlingen bij de

voorbereiding bij hun theoretisch rijexamen categorie B. Immers, ook voor autobestuurders is het van

belang te weten wat het verschil is tussen een fietspad en een fietssuggestiestrook.




24

5. Zoek de link

Wat hebben de volgende websites met mekaar gemeen: http://www.bikeroutetoaster.com/,

http://www.routenet.be, http://walkscore.com, www.googleearth.com?

A. Ze zijn allemaal ontwikkeld door dezelfde webmaster

B. Ze zijn gebaseerd op een geografisch informatiesysteem

C. Het zijn voorlopers van het huidige globaal

positioneringsysteem

D. Ze zijn allemaal toegankelijk vanuit België

Antwoord: B

Toelichting

Een Geografisch InformatieSysteem (GIS) is een computerprogramma waarmee informatie in kaart kan

worden gebracht. Met GIS worden ruimtelijke gegevens verzameld, opgeslagen, gecombineerd,

geanalyseerd en gevisualiseerd. De plaats waar iets "is" of "gebeurt" is dus heel belangrijk. Toch moeten

niet alle gegevens plaatsgebonden zijn. Ook andere informatie kan opgeslagen en gebruikt worden in GIS.

Het is reeds voldoende dat minstens één gegeven verbonden is aan een locatie.

De meerwaarde van GIS ten opzichte van de klassieke kaarten is dat je gegevens uit verschillende bronnen

via de computer kunt koppelen aan een bepaalde locatie. Door het opdelen van deze informatie in laagjes

krijg je dan een beter inzicht van hoe de situatie in mekaar zit of kan je je een situatie voorstellen in de

toekomst. Dit maakt volgende functies mogelijk:

• gegevens uit een database in kaart brengen/visualiseren;

• statistische en geografische analyses maken;

• verschillende kaarten digitaal met elkaar vergelijken;

• gebeurtenissen verklaren;

• toekomstige patronen, trends, veranderingen, … voorspellen;

• verschillende scenario’s en mogelijke oplossingen visueel voorstellen en vergelijken;

• probleemloos wijzigingen aanbrengen op kaarten;

• enz.

Door deze extra functies wordt het gebruik van GIS voor overheden en bedrijven erg zinvol en interessant.

Het laat hen immers toe om betere beslissingen te nemen. Je kunt oplossingen voor bepaalde problemen

digitaal uittesten en vergelijken. Ook bepaalde trends of veranderingen in de toekomst kunnen we

voorspellen met behulp van GIS. GIS is dus een boeiend hulpmiddel om een bepaalde beleids- of




25

verkoopsstrategie te plannen, beleidsbeslissingen te ondersteunen, enz. Het kan bedrijven zelfs helpen om

te onderzoeken waar zij zich het beste kunnen vestigen.

Ook in de verkeerskunde, planologie, de analyse van verkeer, vervoer, milieu en veiligheid wordt gebruik

gemaakt van GIS. Verkeers- en mobiliteitsinformatie over geografische objecten kunnen zo met elkaar in

verband worden gebracht en geanalyseerd. Men kan bijvoorbeeld een analyse maken van de invloed van

een factor zoals geluid of CO2 uitstoot en de effecten daarvan op bijvoorbeeld gezondheid. GIS kan ook

gebruikt worden risico- en probleemgebieden op te sporen met bijvoorbeeld ongevallenkaarten of

bereikbaarheidskaarten van het openbaar vervoer. Voorbeelden van GIS-toepassingen voor weggebruikers

zijn de routeplanners: op basis van de ligging van de straat en postcode kan de kortste of snelste route

tussen twee locaties gezocht worden.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “GIS”

• GIS (http://gis.be)

• Bachelor- en masteropleiding verkeerskunde. Universiteit Hasselt

(http://www.uhasselt.be/uhasselt@school/lesmateriaal/verkeerskunde/documenten/GIS_cursustekst.pdf)

Eindtermen

Vakgebonden eindtermen aardrijkskunde 3de

graad

1 (kennis): De leerlingen kunnen een verscheidenheid aan ruimtelijke wetenschappen verbinden met

allerlei beroepen en onderzoeksdomeinen.

3 (kennis): De leerlingen kunnen met een toepassing van GIS de betekenis ervan voor de samenleving

illustreren.

17 (vaardigheden): De leerlingen kunnen een kaartvoorstelling kiezen in functie van het gebruik.

Doelstelling vraag

Deze vraag introduceert de term GIS (Geografisch InformatieSysteem). Om leerlingen beter inzicht te

verschaffen in thema’s als vervoer, mobiliteit, ruimtelijke ordening, … dienen zij in de eerste plaats kennis

te maken met de instrumenten die voorhanden zijn. GIS is zo een instrument dat zowel door onderzoekers,

overheidsinstanties als wetenschappers gebruikt wordt. Zo is GIS bijvoorbeeld ook geschikt om

verplaatsingsgedrag te visualiseren vermits GIS toelaat dat op een overzichtelijke manier routes (veilige en

onveilige routes) getoond worden. Dat maakt van GIS een interessante tool om bijvoorbeeld

schoolbereikbaarheidskaarten te maken.

Ook “Routenet”, “Bikeroutetoaster”, “Goolge Earth” en “Walkscore” zijn gebouwd met GIS. Op deze sites

kunnen de leerlingen zelf dus bepaalde routes in kaart brengen en ze digitaal met elkaar vergelijken om zo

hun kortste, snelste of meest optimale route te bepalen.




26

6. Ongewone verkeerskundige begrippen

Welk begrip vind je niet terug in het Verkeerslexicon van Romain Poté & Hans Verbruggen (2002)?

A. Groene weduwe

B. Bermprostitutie

C. Achterbankgeneratie

D. Wegpaddestoelen

E. RUM-acties

Antwoord: E

Toelichting

In de mobiliteitsagenda van de Vlaamse Stichting Verkeerskunde lezen we een aantal ongewone

verkeersbegrippen die komen uit het verkeerslexicon van Romain Poté & Hans Verbruggen (2002):

• Groene weduwe: Echtgenoten van het actieve deel van de bevolking (meestal werknemers) die in

groene ruimte zijn gaan wonen die alleen met de auto goed bereikbaar zijn en waarvan de actieve

echtgenoot de gezinsauto gebruikt voor woon-werkverplaatsingen.

• Bermprostitutie: Bermprostitutie bestaat erin dat prostituees klanten zoeken door zich op de

autosnelwegen voor te doen als liftsters of als bestuurders met pech. Bermprostitutie komt voor in

de VS en tot voor enkele jaren ook in Nederland. In België is dit verschijnsel niet bekend.

• Achterbankgeneratie: Kinderen die met de auto door de ouders naar school gevoerd en

teruggehaald worden.

• Wegpaddestoelen: Rubberen sinusvormige aflopende schijven met een diameter van ongeveer 1

en een hoogte van maximum 8 centimeter, die gebruikt worden om de snelheid van

motorvoertuigenverkeer te vertragen. De wegpaddestoelen kunnen zonder hinder aan lage

snelheid overschreden worden door autobussen en autocars.

• De term RUM-acties wordt niet gebruikt in de verkeerskunde. De WODCA-acties (Weekend-

Ongevallen Door Controle Aanpakken) daarentegen is een door de provinciegouverneur van

Antwerpen opgezette actie in 1994 tegen de weekendongevallen in de provincie.

Bronnen

• Encyclo

(http://www.encyclo.nl/begrip/achterbankgeneratie)

(http://www.encyclo.nl/begrip/bermprostitutie)

• Romain Poté & Hans Verbruggen (2002). Verkeerslexicon. Kluwer




27

Eindtermen

Geen specifieke link met de nieuwe vakoverschrijdende eindtermen.

Doelstelling vraag

Via deze vraag maken de leerlingen kennis met een aantal opvallende verkeerskundige begrippen.




28

7. Een reis ‘onder’ steden

Welke metrokaart behoort tot Brussel?

A. B.

C. D.

Antwoord: C

Toelichting

Wikipedia definieert de metro (ook wel ondergrondse of stadsspoorweg) als een vorm van openbaar

spoorwegvervoer in grote steden of agglomeraties die gebruik maakt van een conflictvrije baan

(ongelijkvloerse kruisingen). Dat betekent dat de lijn meestal is aangelegd in een tunnel of op een viaduct.

De metro kenmerkt zich door een hoge rijfrequentie en een grote reizigerscapaciteit en houdt zowel wat

betreft snelheid als stationsafstand en gewicht van het rollend materieel het midden tussen trein en tram.

De Brusselse metro vormt de ruggengraat van het openbaar vervoer in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Sinds de opening in 1976 is het net uitgegroeid tot een lengte van 38 kilometer, verdeeld over vier lijnen en

2 premetrolijnen waaraan in totaal 59 stations liggen. Het metronet bestaat uit twee basislijnen, een

ringlijn en een oost-westlijn door het centrum, en vier radialen die elk met een van de twee basislijnen

verbonden zijn. Met een gemiddelde stationsafstand van minder dan 700 meter is het netwerk redelijk

fijnmazig.




29

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “metrokaarten”

• Subway Maps

(http://www.amadeus.net/home/new/subwaymaps/en/)

• Metrokaarten

(www.metrokaarten.nl)

• Wikipedia

http://nl.wikipedia.org/wiki/Brusselse_metro

Eindtermen







en te verbeteren.

Doelstelling vraag

In eerste instantie maken leerlingen aan de hand van deze vraag kennis maken met de metrokaarten van

diverse Europese hoofdsteden. Maar verder kan deze vraag ook aangewend worden om een discussie te

starten rond problemen met verkeer en ruimtelijke ordening in een grootstad. We denken bijvoorbeeld aan

topics als: de capaciteitsproblemen in grote steden als Brussel, congestie, duurzaam vervoer, openbaar

vervoer (voor- en nadelen), enz.




30

8. Ken je (uit)wegen

Hieronder worden 5 trajecten weergegeven. De steden/gemeenten binnen elk traject worden verbonden

door een autosnelweg. Vink het antwoord aan waarin elk traject gelinkt wordt aan de juiste autosnelweg

die de steden/gemeenten in dit traject verbindt.

A. Traject 1: E40 Traject 2: E42 Traject 3: E313 Traject 4: E34 Traject 5: E19

B. Traject 1: E42 Traject 2: E19 Traject 3: E34 Traject 4: E313 Traject 5: E40

C. Traject 1: E313 Traject 2: E34 Traject 3: E40 Traject 4: E19 Traject 5: E42

D. Traject 1: E19 Traject 2: E313 Traject 3: E42 Traject 4: E40 Traject 5: E34

E. Traject 1: E34 Traject 2: E40 Traject 3: E19 Traject 4: E42 Traject 5: E313

Antwoord: C

Toelichting

Per dag leggen alle Vlamingen samen ongeveer 200 miljoen kilometer af. Bij meer dan 60% van de

verplaatsingen gebruiken we de auto en een kleine 40% van de gereden kilometers gebeuren over een

autosnelweg, met grote files tot gevolg. Ons huidige verplaatsingsgedrag vormt vaak de aanleiding voor

heel wat verkeersellende (ongevallen, files, milieuschade). De kosten hiervan voor de maatschappij blijven

toenemen en de verkeersleefbaarheid komt steeds meer in het gedrang. De auto blijkt nog steeds het

meest populaire voertuig, maar dit is veelal uit gewoonte. De huidige evoluties in het verkeer dwingen ons

echter om die gewoonte te herbekijken. Als je bedenkt dat veel van onze verplaatsingen binnen een straal

van 5 km gebeuren en heel wat van de locaties die wij proberen te bereiken perfect bereikbaar zijn met de

fiets, de bus of de trein, dan is het toch belangrijk dat wij onze gewoonten eens grondig onder de loep

nemen.

Mobiliteitsmanagement is een populair begrip dat dit principe in de praktijk tracht te vertalen.

Mobiliteitsmanagement staat voor het organiseren van het verkeer op een slimme manier, waarbij de

noden van de mensen die zich verplaatsen centraal staan en oplossingen op maat gegenereerd worden.




31

In deze vraag focussen we op autosnelwegen. Hierbij worden enkel autosnelwegen vernoemd die beginnen

met een E-nummer. Die E staat voor een Europese nummering. Echter, er bestaat ook een Belgische

nummering voor onze autosnelwegen. Het betreft de nummers die met een A beginnen. De huidige

Belgische snelwegen hebben altijd een A- en meestal een E-nummer. Het E-nummer is het meest bekend,

het A-nummer is slechts bekend als er geen E-nummer is.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “Lijst van Belgische autosnelwegen”

Studiedienst van de Vlaamse Regering

• Excel tabellen (Informatie over dichtheid van het snelwegennet)

(http://aps.vlaanderen.be/svr/mobiliteit.html) � Mobiliteit � Infrastructuur � 9. Wegen: Dichtheid autosnelwegennetwerk, Vlaams

Gewest en Europese Unie

• Excel tabellen (Informatie over verliesuren hoofdwegennet)

(http://aps.vlaanderen.be/svr/mobiliteit.html) � Mobiliteit � Bereikbaarheid � 9. Verliesuren hoofdwegennet

• Excel tabellen (Informatie over aan kilometer afgelegd op autosnelwegen)

(http://aps.vlaanderen.be/svr/mobiliteit.html) � Mobiliteit � Vervoersprestatie - Algemeen � 1. Aantal voertuigkilometer afgelegd

door het wegverkeer, België en gewesten

Meer informatie over Mobiliteitsmanagement

• Mobimix

(http://www.mobimix.be/thema/mobiliteitsmanagement)

• Wikipedia

(http://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_Belgische_autosnelwegen)

Meer info over wegnummering

• Wegen.vlaanderen.be, de website van het Agentschap Wegen en Verkeer.

(http://wegen.vlaanderen.be/wegen/nummering/)

• Uitleg over wegnummers

(http://wegnummers.autosnelwegen.nl/wegen/belgie/uitleg.html)

Eindtermen

Vakgebonden eindtermen aardrijkskunde 3de graad

16 (vaardigheden): De leerlingen kunnen aardrijkskundige gegevens opzoeken, ordenen en op een

eenvoudige manier verwerken, gebruik makend van beschikbare, hedendaagse informatiebronnen en

-technieken.



gezondheid.




32

Doelstelling vraag

Deze vraag zet leerlingen aan om na te denken over trajecten die via de autosnelweg worden afgelegd.

Autosnelwegen staan een beetje symbool voor verschillende problemen die wij kennen in het verkeer

(ongevallen, files, milieuproblemen). Door aan ‘mobiliteitsmanagement’ te doen, tracht men heel wat van

deze problemen te counteren. Deze vraag is dan ook een ideale insteek om een discussie te starten rond

deze thema’s. Ook puur praktisch is het belangrijk dat je als autobestuurder weet welke autosnelweg 2

locaties verbindt. In het kader van mobiliteitsmanagement wordt immers veel aandacht geschonken aan

het leveren van weginformatie in realtime (bv. aankondigen van files en ongevallen via radio, websites of

op de weg zelf via slimme verkeersborden). Hiervoor wordt steeds verwezen naar de nummers (meestal de

E-nummers) van autosnelwegen.




33

9. Versnipperde ruimtes

Versnippering vormt in Vlaanderen één van de belangrijkste oorzaken voor de achteruitgang van de

natuurwaarden. Vanuit een ruimtelijk-ecologisch oogpunt is versnippering het verschijnsel waarbij

ruimtelijke eenheden een te verspreide ligging krijgen om 'gewenste functies' te vervullen. Zo zal

bijvoorbeeld de aanleg van wegen in deze eenheden de migratie van diersoorten zoals padden

verhinderen. Welke van onderstaande mogelijkheden is geen oplossing tegen dit soort versnippering?

A. B. C.

Ecotunnel/ecobrug Ruimtelijk structuurplan

Vlaanderen

Lintbebouwing

Antwoord: C

Toelichting

Met de term "versnippering" wordt het opdelen van grotere ruimtelijke eenheden bedoeld. Denk aan het

opdelen van grote groene gebieden voor de aanleg van nieuwe wegen. Dit brengt niet alleen meer

lawaaihinder, lucht-, water- en bodemverontreiniging met zich mee, maar ook een ecologische

achteruitgang door isolatie van gemeenschappen en ecotopen en een verminderde verbondenheid

(waardoor migratie diersoorten, bv. padden onmogelijk wordt).

• Een ecotunnel kan worden gezien als een eerste maatregel in de totale

ontsnipperingsproblematiek. De bedoeling ervan is een deel van de fauna de kans te geven een

weg levend te kruisen.

• Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen is een wetenschappelijk onderbouwde visie over hoe we in

Vlaanderen met onze schaarse ruimte moeten omgaan om een zo groot mogelijke ruimtelijke

kwaliteit te krijgen. Het is sinds 1997 van kracht als kader voor het ruimtelijk beleid. Het Ruimtelijk

Structuurplan Vlaanderen (RSV) bevat daarom een aantal belangrijke bindende maatregelen die

verdere versnippering moeten tegengaan.




34

• Lintbebouwing is een nederzettingsvorm die bestaat uit aaneengesloten bebouwing (alleenstaande

gezinswoningen en/of bedrijfsgebouwen) langs wegen, waarbij achterliggende gronden

onbebouwd blijven. Lintbebouwing biedt geen oplossing tegen versnippering. Integendeel,

lintbebouwing vormt in vele gebieden een knelpunt. Het zorgt langs de meeste gemeentelijke

structuurwegen enerzijds voor een versnippering van de open ruimte, terwijl anderzijds de

verkeersonleefbaarheid en -onveiligheid in de hand wordt gewerkt.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “versnippering”, “ecotunnel”, “lintbebouwing”

• MIRA

(http://www.milieurapport.be/nl/feiten-cijfers/MIRA-T/milieuthemas/versnippering/)

• Wegen Vlaanderen

(http://www.wegen.vlaanderen.be/wegen/projecten/limburg/ecotunnel_e314/)

• Wikipedia. Lintdorp

( http://nl.wikipedia.org/wiki/Lintbebouwing)

• Van Dale

(http://www.vandale.nl/vandale/opzoeken/woordenboek/?zoekwoord=lintbebouwing)

Eindtermen


15: De leerlingen beseffen dat maatschappelijke fenomenen een impact hebben op de verkeersveiligheid

en gezondheid.





en te verbeteren.

Vakgebonden eindtermen aardrijkskunde 3de graad

13 (kennis): De leerlingen kunnen met voorbeelden het belang van instrumenten van ruimtelijke planning

en van milieubeleid toelichten.

15 (kennis): De leerlingen kunnen het belang duiden van natuurlijke en sociaal-economische componenten

voor de ruimtelijke planning.




35

Doelstelling vraag

Via deze vraag maken de leerlingen kennis met het begrip lintbebouwing. Door informatie op te zoeken

over dit begrip, leren zij meer over de gevolgen van deze typisch Vlaamse/Belgische vorm van bebouwing

voor de mobiliteit. Leerlingen worden met deze vraag attent gemaakt op het feit dat mobiliteit en

ruimtelijke ordening dan ook onlosmakelijk verbonden zijn. Verder kunnen de leerlingen door de opgedane

kennis over het Structuurplan Vlaanderen, meedenken over thema’s als ruimtelijke ordening en krijgen zij

meer inzicht in de instrumenten die hiervoor voorhanden zijn.




36

10. Groene golven

Het groene golf principe beschrijft de strategie om door middel van het regelen van verkeerslichten de

verkeersstroom te beïnvloeden. Welke van de onderstaande stellingen over de ‘groene golf’ is juist?

A. Een groene golf is een methode om het verkeer ter hoogte van open

afritten van autosnelwegen beter te laten doorstromen

B. Een groene golf is een methode om het verkeer op overwegen beter te

laten doorstromen

C. Een groene golf is een methode om het verkeer binnen (en buiten) de

bebouwde kom beter te laten doorstromen

D. Een groene golf is een methode om het verkeer op een woonerf beter

te laten doorstromen

Antwoord: C

Toelichting

Een groene golf is een methode om het verkeer binnen (en buiten) de bebouwde kom beter te laten

doorstromen, doordat men op een (doorgaande) weg met meerdere verkeerslichten deze verkeerslichten

aan elkaar koppelt.

Voordelen van een groene golf:

• Voertuigen die met een bepaalde snelheid over de weg rijden, hebben bij elk verkeerslicht groen;

• Zo kan worden voorkomen dat het verkeer steeds moet stoppen en weer optrekken;

• Er is een verhoogde veiligheid, want automobilisten hebben minder stress;

• Afhankelijk van de afstelling kunnen automobilisten tijd winnen doordat ze minder moeten

wachten op de hoofdas;

• Gelijkmatiger en vlotter verkeer;

• Minder roodrijders;

• Minder kop-staartaanrijdingen;

• De gesuggereerde snelheidslimiet wordt beter gerespecteerd omdat het toch geen enkele zin heeft

om sneller te rijden;

• Betere leefbaarheid: minder luchtvervuiling en geluidshinder.

Nadelen van een groene golf:

• Indien er veel dwarsverkeer is, dan levert de groene golf niet zo veel tijdswinst op;




37

• Het openbaar vervoer kan grote nadelen ervaren van een groene golf. Bussen en trams moeten

meestal tussen de kruispunten door aan haltes stoppen. Het kan dan gebeuren dat zij systematisch

telkens bij rood licht aan een kruispunt aankomen.

• Opkomend lokaal verkeer kan de coördinatie ongunstig beïnvloeden.

• De aangenomen richtsnelheid laat niet toe een andere snelheidsbeperking op te leggen aan het

personenverkeer dan aan het vrachtverkeer.

In België is het systeem in gebruik op de ring rond Brugge, in Dilbeek, in Brussel en in Zonhoven.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “Groene golf”

• Steunpunt Mobiliteit en Openbare Werken, spoor Verkeersveiligheid (pagina 25)

(http://www.steunpuntmowverkeersveiligheid.be/modules/publications/store/156.pdf)

• Wikipedia

(http://nl.wikipedia.org/wiki/Groene_golf)

(http://verkeer.wikia.com/wiki/Begrippenlijst#Toeritdoseerinstallatie_.28TDI.29)

• Departement Leefmilieu, Natuur en energie

(http://www.lne.be/campagnes/ikbenrob/ik-ben-rob/meer-informatie/nota_infrastructuur.pdf)

Eindtermen







en te verbeteren.

Doelstelling vraag

Het optimaliseren van de verkeersdoorstroming en het verbeteren van de verkeersveiligheid en

leefbaarheid gebeurt vaak door middel van infrastructurele maatregelen. Het groene golfprincipe kan in die

categorie worden ingedeeld vermits hier de verkeerslichten gebruikt worden om het verkeer zo optimaal

mogelijk te organiseren. Deze vraag tracht voornamelijk de voordelen van het ‘groene golf principe’ naar

voor te schuiven. Het kan interessant zijn om naar aanleiding van deze vraag samen met de leerlingen na te

denken over welke voor- en/of nadelen een groene golf in de schoolomgeving kan hebben op het verkeer,

de veiligheid en de leefbaarheid.




38

11. Een slakkengangetje: langzaam rijdend tot stilstaand verkeer

Uit een recent onderzoek van navigatieproducent TomTom, in alle Europese grote steden, blijkt dat de

langste files plaatsvinden rond: (duid het juiste antwoord aan)

A. B. C.

Antwoord: B

Toelichting

Volgens een onderzoek met meer dan 1,8 biljard snelheidsmetingen van TomTom, ‘s werelds grootste

producent van navigatiesystemen, is Brussel het moeilijkst bereikbaar, en van al de grote Europese steden

de stad met de meeste files op de toegangswegen. De ons omringende hoofdsteden doen het aanzienlijk

beter. Parijs staat op 9de

, Amsterdam op de 15de

en Berlijn op 38ste

plaats.

TomTom baseerde zijn metingen op het aantal wegen waar de standaardsnelheid niet wordt gehaald.

Overal waar automobilisten 70% of minder van de maximaal toegestane snelheid rijden, wordt het verkeer

gedefinieerd als fileverkeer.

Op de wegen naar Brussel staat de automobilist het vaakst stil. Dagelijks is bijna 40% van de hoofdwegen

volledig verstopt. Bij een uur woon-werkafstand loopt de vertraging op tot 20 minuten of langer.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “langste files in Brussel”

• Instituut voor Mobiliteit (IMOB-UHasselt)

(http://www.imob.uhasselt.be/var/files/artikels/20-4-2010+fileleed.pdf)

• Diverse krantenartikels

De Standaard: (http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=IT2P3S8D)

De Morgen: (http://www.demorgen.be/dm/nl/989/Binnenland/article/detail/1094980/2010/04/20/Brussel-geplaagd-door-langste-files-

van-Europa.dhtml)

Het Nieuwsblad: (http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=M32P3RQH)




39

Eindtermen



en gezondheid.


1: De leerlingen gaan adequaat om met taakbelasting en stressvolle situaties.



en te verbeteren.





Doelstelling vraag

Deze vraag draagt bij aan de bewustwording van hoe groot de fileproblematiek is in België. De

verkeersdrukte is zeer groot en blijft toenemen. Dit heeft een impact op de verkeersveiligheid, gezondheid,

milieu, enz. Echter, tot op heden hebben deze negatieve externe effecten van mobiliteit de populariteit van

de auto nog niet aangetast. Desondanks kan deze vraag een uitstekende insteek zijn om een aantal thema’s

verder in de klas uit te diepen. Denken we maar aan diverse thema’s die een gunstig effect kunnen hebben

op de mobiliteit, zoals bijvoorbeeld: vestiging van kantoorruimtes (centraliseren van kantoorruimtes in

grootsteden als Brussel genereert immers massaal vervoer met al even massale files tot gevolg), het

aanmoedigen van het gebruik van openbaar door werkgevers, alternatieve werkvormen (zoals flexibele

werkuren en thuiswerken) enz.




40

12. Dat staat als een paal boven water

Infrastructuurmaatregelen hebben een effect op het rijgedrag en de veiligheid van de individuele

bestuurder. Rotondes, verkeersplateaus en andere infrastructuren zoals verkeerspalen worden aangelegd

om de verkeersdoorstroming te verbeteren of om de verkeersveiligheid te verhogen. Welk revolutionair

product introduceerde het Antwerpse bedrijf Delpac International in dat verband?

A. de verkeerspaal uit kunststof die afknapt bij een aanrijding

B. de verkeerspaal die in het donker vanzelf oplicht

C. de kreukelpaal die buigt bij een aanrijding

D. de verkeerspaal met stembegeleiding, vooral voor voetgangers

en fietsers

Antwoord: A

Toelichting

In de regeerakkoorden van de gewesten worden verkeersveiligheid en mobiliteit niet behandeld zonder het

aspect verkeersinfrastructuur erbij te betrekken. Dat is volgens Febiac niet meer dan logisch: de

verkeersinfrastructuur speelt een rol in het ontstaan of de ernst van 1 op 3 zware ongevallen. Heel wat

menselijk leed en materiële schade kan worden vermeden wanneer ons wegennet degelijk is ingericht,

systematisch doorgelicht en regelmatig onderhouden.

Het wegennet fysisch veiliger maken, is een complexe opdracht, die een multidisciplinaire aanpak vergt

(stedenbouwkundigen, ingenieurs, geografen, enz.). Daarom kunnen innovatieve alternatieven zoals de

verkeerspaal die afknapt bij een aanrijding worden aangemoedigd.

De veiligheid in het verkeer vergroten kan men doen door alles in het werk te stellen om een ongeluk te

voorkomen (de primaire veiligheid), en door ervoor te zorgen dat de schade, wanneer het te laat is, zoveel

mogelijk beperkt blijft (secundaire veiligheid). De verkeerspaal uit kunststof die afknapt bij een aanrijding

behoort met andere woorden thuis in de categorie secundaire veiligheid.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “rol van infrastructuur in verkeersveiligheid”

• Febiac

(http://www.febiac.be/public/content.aspx?FID=479))




41

• Delpac

(http://www.delpac.be/ProductRange.html#Verkeerspaal)

Eindtermen





Doelstelling vraag

Deze vraag focust op de rol van infrastructuur in het bevorderen van de verkeersveiligheid. Ook

schoolomgevingen worden vaak veiliger gemaakt door middel van infrastructurele ingrepen. Deze vraag

kan een discussie op gang brengen over hoe de verkeersveiligheid in de omgeving van de school verbeterd

kan worden.




42

13. Uitgebalanceerd of uitgelijnd?

De begrippen ‘uitlijnen’ en ‘uitbalanceren’ van banden/wielen worden weleens vaker door elkaar gehaald.

Ken jij hun betekenis?

(1) heeft betrekking op het wiel (velg en band) en wordt bij elke montage of demontage van de

band toegepast. Hierbij wordt de afwijking opgezocht en opgeheven, door aan de

tegenoverliggende kant van de velg een stukje lood te plakken of vast te klemmen.

(2) heeft betrekking op het voertuig (en de ophanging) zelf en moet enkel gedaan worden indien

er enorme slijtage is van de banden of wanneer de wagen naar links of rechts trekt

A. (1) = Uitbalanceren (2) = Uitlijnen

B. (1) = Uitlijnen (2) = Uitbalanceren

Antwoord: A

Toelichting

Een goede afstemming en onderhoud van voor- en achterbanden is essentieel voor optimale prestaties en

voertuigbeheersing. Volg de richtlijnen voor het selecteren van de banden en raadpleeg de fabrikant van

het voertuig voordat u andere banden plaatst. Het is essentieel dat band/wielassemblages voor gebruik

worden uitgebalanceerd, en opnieuw worden gebalanceerd telkens wanneer de band wordt verwijderd of

vervangen. Het is aan te bevelen om alle 4 de wielen de balanceren om optimaal comfort te garanderen.

Wanneer je merkt dat het stuur begint te slingeren en je voertuig ongewone trillingen vertoont (vooral bij

snelheden tussen 80 en 120 km/u) is het tijd om het voertuig uit te balanceren. Andere negatieve gevolgen

van onbalans zijn:

• een ongelijkmatige loopvlakslijtage wat resulteert in toenemende slijtage van de banden en van de

componenten van het onderstel van je voertuig;

• een overmatige belasting van de schokdempers;

• een afnemend rijcomfort.

Of je voertuig uitgelijnd moet worden, hangt af van de sporing van het voertuig. Die sporing kan je alleen

zien als je van boven op het voertuig kijkt en de wielen kunt zien. De sporing geeft aan welke kant de

wielen opwijzen. Het is evident dat de wielen allemaal recht naar voor moeten wijzen om zo weinig




43

mogelijk wrijving te hebben met het wegdek (tijdens het rijden en dus niet per se in stilstand). De exacte

wielstanden zijn per type voertuig verschillend en de uitlijnspecialist moet dus over de specificaties van je

voertuig beschikken om zijn taak goed te kunnen volbrengen.

Is de uitlijning van je voertuig niet goed, dan gaat dat ten koste van de rijeigenschappen. Ook de wrijving

met het wegdek neemt toe waardoor de banden harder slijten en alle delen van de wielophanging

zwaarder belast worden.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “uitlijnen”, “uitbalanceren”, “belang van onderhouden banden”

• Tyrecom

(http://www.tyrecom.be/#balance.html)

• Auto en verkeer

(http://artikelen.foobie.nl/auto-verkeer/auto-uitlijnen-en-balanceren/)

• Tuninggids.nl

(http://www.tuning-gids.nl/auto_uitlijnen_auto_balanceren.htm)

• Banden.nl

(http://www.banden.nl/auswuchten.html)

• Rubonit Bandencenter

(http://www.rubonit.be/?CategoryID=236&ArticleID=330)

Eindtermen



werkomgeving.


Doelstelling vraag

Deze vraag leert dat het belangrijk is om correct om te springen met de uitrusting van je wagen. Dit kan

immers een belangrijke rol spelen bij het rijcomfort, duurzaam rijgedrag en de verkeersveiligheid. Deze

vraag helpt de leerlingen dan ook bij het voorbereiden op het theoretisch rijexamen.




44

14. Zelfverklarende weg

Eén van de manieren om de verkeersveiligheid te verbeteren is een eenduidig en consequent

wegennetwerk op te bouwen. Bij zelfverklarende wegen geeft het ontwerp van de weg zelf aan wat de

bestuurder kan verwachten en hoe hij of zij zich dient te gedragen. Onderstaande foto’s tonen een 2x2-

weg met een middenberm, pechstroken en plaatselijk vangrails, hoge verlichting én een fietspad. Is dit een

voorbeeld van een zelfverklarende weg?

A. Ja, want het wegbeeld strookt volledig met de snelheidslimiet van 120 km/uur die hier gereden

mag worden (2x2 weg – middenberm – 2x2 weg)

B. Neen, want het fietspad past niet in het verwachtingspatroon dat zo’n wegbeeld creëert.

Antwoord: Nee

Toelichting

Aarts et al. (2007) omschrijft het principe van zelfverklarende wegen als volgt: “Het principe van

herkenbaarheid en zelfverklarende wegen is gebaseerd op de redenering dat ongevallen deels te

voorkomen zijn als de omgeving van de weggebruiker (wegbeeld en medeweggebruikers) de juiste

verwachtingen oproept. Hierdoor zouden verkeersdeelnemers meer op routine aan het verkeer kunnen

deelnemen, minder vaak en minder ernstige fouten maken en zo de kans op ongevallen reduceren.

De omgeving kan de juiste verwachtingen oproepen door het wegontwerp herkenbaar en het wegverloop

voorspelbaar te maken, zo is de gedachte. Verkeersborden en wegmarkeringen maken dus deel uit van de

taal van de weg. Heel wat ingenieurs ontwerpen alleen in functie van normen en standaarden, terwijl

veiligheid een veel ruimere dimensie heeft. Je moet ook rekening houden met het gedrag van de

weggebruikers.”

Stijn Daniels van de bachelor/master verkeerskunde legt het als volgt uit: “Voor de aanleg van

verkeersinfrastructuur moeten we dezelfde aanpak introduceren zoals voor huishoudtoestellen. De

consument wil een toestel dat hij op eenvoudige wijze kan gebruiken.”

Eenvoud, helderheid, afmetingen, plaatsing en materiaalkeuze van wegsignalisatie zijn daarom essentieel!

Zeker omdat 90% van de benodigde informatie bij de rijtaak met de ogen wordt waargenomen.




45

De foto geeft een 2x2-weg weer met een middenberm, pechstroken en plaatselijk vangrails en hoge

verlichting. Men mag hier 120 km/h rijden, wat volledig in overeenstemming is met het wegbeeld. Wat

echter helemaal niet strookt met dit wegbeeld en de snelheidslimiet, is het fietspad dat zich rechts naast

deze weg bevindt. In het verwachtingspatroon dat zo’n wegbeeld creëert, zullen namelijk zeker geen

fietsers terug te vinden zijn.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “zelfverklarende wegen”, “belang van infrastructuur in verkeersveiligheid”

• Steunpunt Mobiliteit en Openbare Werken, spoor Verkeersveiligheid

(http://www.steunpuntmowverkeersveiligheid.be/en/modules/publications/store/107.pdf)

• Febiac

(http://www.febiac.be/public/content.aspx?FID=479)

• VAB

(http://www.vab.be/nl/actueel/dossiers/pdf/rondetafel_verkeer.pdf)

Eindtermen



Doelstelling vraag

Deze vraag gaat over de leesbaarheid van de verkeersinfrastructuur. De verkeersinfrastructuur speelt een

rol in het ontstaan of de ernst van 1 op 3 zware ongevallen. De weginfrastructuur zou moeten aanzetten

tot een vlotte en veilige verkeersafwikkeling en de kans op beoordelings- en rijfouten van weggebruikers

beperken. Hierbij is het belangrijk dat het verkeersbeeld en de verkeersregels geen schijnbare contradictie

oproepen. Deze vraag maakt de leerlingen bewust van het feit dat zich blindelings laten leiden door het

verkeersbeeld, zeer gevaarlijk kan zijn.




46

15. Op de foto

De camera’s aan kruispunten met verkeerslichten, de zogenaamde roodlicht camera’s controleren

overtredingen op:

A. Zowel snelheid als roodlicht

B. Alleen snelheid

C. Alleen roodlicht

Antwoord: A

Toelichting

De roodlicht camera registreert de overdreven snelheid en het roodrijden van de voertuigen. Ze worden

geplaatst ter hoogte van door verkeerslichten geregelde kruispunten en werken via twee lussen per

rijstrook, die zijn aangebracht in het wegdek en die een magnetisch veld opwekken (je kan ze dus

herkennen aan de groeven in het wegdek). De lussen bevinden zich meestal ter hoogte van de stopstreep.

Voor het roodrijden wordt het ogenblik dat het voertuig over de lus rijdt vergeleken met de signaalstand

van het verkeerslicht (al dan niet rood). De afstand tussen de lussen is exact bepaald, dus kan men de

overdreven snelheid vaststellen door de tijdspanne te meten waarbij het voertuig over de twee

opeenvolgende lussen rijdt. Bij elke overtreding maakt de roodlichtcamera twee foto's. De eerste foto

registreert de overtreding. De tweede foto registreert of het voertuig nog stopt of doorrijdt en vermeldt de

snelheid ervan.

Het Steunpunt Mobiliteit en Openbare Werken, spoor Verkeersveiligheid van de Universiteit Hasselt stelt

dat flitspalen het aantal verkeersongevallen met ongeveer 21 procent kunnen terugdringen en het effect

wordt bij elke studie bevestigd. Alles hangt uiteraard af van de plaats waar de flitspalen worden gezet.

Flitspalen worden best op risicoplaatsen opgesteld, waar zij een duidelijk verschil kunnen maken in het

aantal ongevallen waarbij er letsels worden opgelopen.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “roodlichtcamera”

• Mobiel Vlaanderen (http://www.mobielvlaanderen.be/flitspalen/hoe.php?a=4&nav=3)




47

• Gratis Rijbewijs Online� auto� snelheid�andere belangrijke regels

(http://www.gratisrijbewijsonline.be)

Eindtermen





en gezondheid.








Doelstelling vraag

Deze vraag gaat dieper in op het verkeersreglement, met bijzondere aandacht voor de

snelheidsproblematiek. Verder gaat deze vraag in op het doel en het maatschappelijk nut van de fel

besproken roodlichtcamera’s. Roodlichtcamera’s zijn ‘hot’, zowel in de onderzoekswereld, als in de pers.

Onderzoek heeft het nut van deze camera’s uitvoerig bewezen en aangetoond dat zij wel degelijk een

gunstig effect hebben op de verkeersveiligheid. In de samenleving en in de pers circuleren echter heel wat

uiteenlopende visies en meningen hierover. Het zou interessant zijn om ook in de klas een debat te

organiseren over het doel en het maatschappelijk nut van deze camera’s.




48

Categorie 2: Milieu(vriendelijk) op pad met

nieuwe technologieën

Vragen over milieu, economie, transport en technologie.




49

1. Een alternatief, alternerend rijden?

In Parijs, Rome en Athene wordt alternerend rijden ingezet bij smog. Ook Brussel wenste bij smogalarm

deze regel begin 2010 in te voeren. Maar alternerend rijden, wat is dat nu?

A. Het ene moment mogen wagens enkel de stad binnenrijden, het

andere moment wordt enkel voor uitgaand verkeer

voorbehouden.

B. Het ene moment mogen alleen auto's met even nummerplaten

de stad in, het andere moment is enkel voorbehouden voor

auto’s met oneven nummerplaten.

C. Het ene moment zullen enkel mannelijke chauffeurs in Brussel

worden toegelaten, het andere moment enkel vrouwelijke

chauffeurs.

D. Het ene moment worden enkel witte, zwarte en rode auto’s de

stad binnengelaten, het andere moment is voorbehouden voor

ander kleuren.

Antwoord: B

Toelichting

SMOG, een begrip waar we –zomer en winter- in het nieuws wel vaker mee geconfronteerd worden, is een

combinatie van de Engelse woorden smoke en fog. Letterlijk vertaald betekent smog: door rook en

uitlaatgassen vervuilde mist. Het is dus de luchtvervuiling die in een bepaalde periode opeens sterk

toeneemt. De stoffen die invloed hebben op het ontstaan van smog zijn vooral ozon en fijn stof en in

mindere mate stikstofdioxide en zwaveldioxide. Doorgaans wordt er gesproken over 3 types van

smogsituaties: “geen of geringe smog”, “matige smog” en “ernstige smog”. Naar concentraties in

microgram per kubieke meter onderscheiden deze types zich als volgt:

Stoffen Geen of geringe smog Matige smog Ernstige smog

Ozon (uurgemiddelde) < 180 180 – 240 > 240

Fijn stof (daggemiddelde) < 50 50-200 > 200

Zwaveldioxide

(uurgemiddelde) < 350 350 – 500

> 500

(3 uur achtereen)

Stikstofdioxide

(uurgemiddelde) < 200 200 – 400

> 400

(3 uur achtereen)




50

Deze 3 types van smogsituaties hebben andere effecten op de gezondheid:

• Geen of geringe smog: alleen extra gevoelige mensen / kinderen zullen bij deze mate van smog

soms klachten krijgen.

• Matige smog: klachten kunnen ontstaan bij mensen / kinderen die extra gevoelig zijn, maar ook bij

mensen met aandoeningen aan de luchtwegen en bij mensen die zich zwaar inspannen in de

buitenlucht.

• Ernstige smog: effecten op hele bevolking en toenemende klachten bij risicogroepen.

In Vlaanderen geldt het smogalarm wanneer ernstige smog verwacht wordt. Op een aantal snelwegen en

ringwegen is er dan een snelheidsbeperking van kracht van 90 km/u. Sinds begin 2009 is de maatregel voor

alternerend rijden op basis van de nummerplaat in voege, maar de maatregel is nog niet effectief in

werking getreden. In steden als Parijs, Rome en Athene, maar ook in Londen bestaat de maatregel al

langer. Als de waarden niveau 2 bereiken, zullen de ene dag alleen de auto’s met even nummerplaat

mogen rijden en de volgende dag de auto’s met oneven nummerplaten. Alarmniveau 2 komt in Brussel

gemiddeld één keer om de 2,5 jaar voor

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “SMOG”, “alternerend rijden”

• Wikipedia: Smog

(http://nl.wikipedia.org/wiki/Smog)

• Radio 1 – Smog: alternerend rijden in russel

(http://www.radio1.be/verkeer/1328059)

• De Morgen - Een alternatief: alternerend rijden (9 februari 2010) (mediargus)

• De Morgen

(http://www.demorgen.be/dm/nl/989/Binnenland/article/detail/602306/2009/01/09/Morgen-beslissing-over-verlenging-

smogalarm.dhtml)

• IBGEBIM

(http://www.ibgebim.be/uploadedFiles/News/010608_Projet_arrete_picpol_NL.pdf)

Eindtermen



en gezondheid.

Doelstelling vraag

SMOG is een ernstig probleem, waar iedereen zich wel van bewust is. Desondanks lijkt er weinig draagvlak

te zijn voor anti-SMOG maatregelen. Door hier vanuit wetenschappelijk oogpunt aandacht op te vestigen,

hopen we met deze vraag te kunnen bijdragen aan het creëren van een draagvlak voor maatregelen, met

als doel het vrijwaren van een gezonde leefomgeving.




51

2. Wie een banaan op straat gooit, is een …

Het is volgens de Belgische wegcode verboden het verkeer te hinderen of onveilig te maken door

voorwerpen, zwerfvuil of stoffen op de openbare weg te werpen. Hiermee bega je een overtreding van de

2de graad. Toch werd in 2009, 2.817 ton zwerfafval opgehaald langs onze auto- en gewestwegen. Welke

Vlaamse provincie was in 2009 dé zwerfvuilprovincie?

A. Antwerpen

B. Limburg

C. Oost- Vlaanderen

D. West-Vlaanderen

E. Vlaams Brabant

Antwoord: A

Toelichting

Volgens cijfers van Vlaams minister van Openbare Werken Hilde Crevits werd in heel Vlaanderen in 2009,

2.817 ton zwerfaval opgehaald langs de 900 km autosnelwegen en 5000 km gewestwegen, goed voor een

extra kost van bijna 4 miljoen euro. Antwerpen blijft met 961 ton dé zwerfvuilprovincie van Vlaanderen,

dan volgen Vlaams-Brabant (876 ton), West-Vlaanderen (418 ton), Oost-Vlaanderen (334 ton) en Limburg

(228 ton).

Met zwerfvuil bedoelen we klein afval dat we vaak nonchalant en zonder er bij stil te staan op straat

weggooien. Voorbeelden genoeg: sigarettenpeuken, kauwgom, etensresten, blikjes, plastic flesjes, tickets,

papieren zakjes, kranten, tijdschriften, enz.

In 2003 al waren 330 ambtenaren van de administratie Wegen en Verkeer gelegitimeerd om een proces-

verbaal op te stellen tegen sluikstorters. Wanneer deze ambtenaren een sluikstorter op heterdaad

betrappen, stellen zij een proces verbaal op en sturen dit door naar het parket met de vraag er een

gerechtelijk gevolg aan te geven. In 2009 werden in heel Vlaanderen slechts 21 processen verbaal

opgesteld tegen weggebruikers die zwerfvuil hadden gedumpt.




52

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “zwerfvuil langs Belgische wegen”, “zwerfafval”

• Wegcode. Koninklijk besluit van 1 december 1975 houdende algemeen reglement op de politie van

het wegverkeer en van het gebruik van de openbare weg.

• Wegcode (B.S. 09.12.1975)

(http://www.wegcode.be/wet.php?wet=1&node=art7#7.3)

• Agentschap wegen en verkeer

(http://wegen.vlaanderen.be/wegen/zwerfvuil/)

• Indevuilbak.be

(http://www.indevuilbak.be/waarom)

Eindtermen





erfgoed.







Doelstelling vraag

Met deze vraag wordt de relatie verkeer-milieu vanuit een andere invalshoek aangekaart. Meestal wordt

enkel het schadelijke effect van voertuigen (emissies, geluidshinder, enz.) onder de aandacht gebracht.

Maar deze vraag toont aan dat er ook andere vormen van vervuiling zijn in een verkeerscontext die bewust

of onbewust het gevolg zijn van onverantwoord gedrag van mensen.




53

3. David en Goliath

Het binnenschip op deze foto is een Groot Rijnschip. Hoeveel vrachtwagens zou je volgens de Vlaamse

binnenvaart nodig hebben om hetzelfde aantal ton vracht te vervoeren als dit binnenschip? Tip: Een

vrachtwagen kan gemiddeld 25 ton goederen vervoeren.

A. Minder dan 12 vrachtwagens

B. Tussen 13 en 100 vrachtwagens

C. Tussen 100 en 1000 vrachtwagens

D. 1000 vrachtwagens

Antwoord: B

Toelichting

Het binnenschip op de foto is een Groot Rijnschip. Volgens de Vlaamse Binnenvaart is de gemiddelde

tonnenmaat van een Groot Rijnschip 2160 ton. In de vraagstelling werd aangegeven dat een vrachtwagen

in onze berekening ongeveer 25 ton kan vervoeren. Voor 2160 ton vracht heb je dus ongeveer 86

vrachtwagens met een gemiddelde tonnenmaat van 25 ton nodig.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “groot rijnschip”

• Binnenvaart

(http://www.binnenvaart.be/nl/binnenvaartinfo/scheepstypes.asp#rijnschip)

• Studiedienst van de Vlaamse Regering (Excel tabellen – Informatie over modale verdeling

goederenvervoer)

(http://aps.vlaanderen.be/svr/mobiliteit.html) � Mobiliteit � Bereikbaarheid � 2. Modale verdeling goederenvervoer, België en

Gewesten.

Eindtermen



en ecologische aspecten er herkennen de invloed van techniek en beleid.




54

Doelstelling vraag

Heel vaak is de binnenvaart een volwaardig alternatief voor vrachtwagens om goederen te vervoeren.

Bovendien bevordert deze keuze ook het duurzaam karakter van transport. Niet alleen wordt door deze

keuze veel minder openbare ruimte in beslag genomen, dit draagt eveneens bij aan het verminderen van

de fileproblematiek. Deze vraag kan aanleiding geven tot discussie over beleidsmaatregelen in een

mobiliteitscontext (in de brede zin, dus zowel m.b.t. personen- als goederenvervoer). Tenslotte tracht deze

vraag het in beslag nemen van de openbare ruimte zo tastbaar en bevattelijk mogelijk voor te stellen.




55

4. Personenauto-equivalent (pae)

De pae is een getal dat aangeeft hoeveel ruimte een bepaald voertuig inneemt in vergelijking met een

personenauto. Als je weet dat 1 vrachtwagen evenveel ruimte inneemt als 2 personenauto’s (pae = 2),

hoeveel fietsers heb je volgens de personenauto-equivalent dan nodig om dezelfde ruimte in te vullen die

de vrachtwagens uit de vorige vraag innemen?

A. Minder dan 48 fietsers

B. Tussen 48 en 400 fietsers

C. Tussen 400 en 1500 fietsers

D. 1500 fietsers

Antwoord: B

Toelichting

Deze vraag is een vervolg op vraag 3 van deze categorie. De verkeerscapaciteit of gewoon capaciteit van

een weg, spoorlijn of loopverbinding is een verkeerskundig begrip dat het maximale aantal eenheden

(voertuigen, vervoerseenheden of voetgangers) aanduidt dat een doorsnede van de infrastructuur per

tijdseenheid kan passeren. Bij de constructie en planning van wegen wordt daarom om het aantal wagens

en vrachtwagens te kunnen optellen gebruikgemaakt van de personenauto-equivalent.

Algemeen is de waarde voor wagens 1, voor vrachtwagens 2 en voor fietsers 0.5, dus 1 vrachtwagen = 2

auto’s = 4 fietsers. In onze vorige vraag vonden wij als antwoord voor het aantal vrachtwagens 86 (tussen

13 en 100). Dit komt dus overeen met 344 fietsers (86 x 4). Dit is een waarde tussen de 48 en 400

(antwoord B).

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “personenauto-equivalent”

• Wikipedia (http://nl.wikipedia.org/wiki/Personenauto-equivalent)




56

Eindtermen




Doelstelling vraag

Ook deze vraag heeft als doel het in beslag nemen van de openbare ruimte zo tastbaar en bevattelijk

mogelijk voor te stellen.

5. Top 5 van de Belgische autoverzekeraars

De beroepsvereniging van verzekeringsondernemingen Assuralia maakte een ranking van de vijftien

grootste motorrijtuigenverzekeraars in ons land op basis van cijfergegevens van 2008. Hieronder wordt de

top 5 van Belgische autoverzekeraars voor burgerlijke aansprakelijkheidscontracten afge

antwoord geeft volgens jou de juiste volgorde

Antwoord: C

Toelichting

Het fenomeen auto is amper een eeuw oud en toch heeft deze

teweeggebracht in onze maatschappij. Betreffende de aansprakelijkheid van de bestuurder van een auto

kan verwezen worden naar verschillende wetteksten. Het is vooral de onzekerheid

vergoeding van de slachtoffers en de ongelijkheid tussen het voertuig en de voetganger die de wetgever tot

vele initiatieven heeft aangezet.

In 1956 werd de verplichte autoverzekering geïntroduceerd en de wet van 1 juli 1956 vormt daarmee

ongetwijfeld de basis voor de autoverze

standaard (modelpolis) zijn er dus zeer weinig verschillen tussen de verzekeraars inzake algemene

voorwaarden burgerlijke aansprakelijkheid.

van 21/11/1989 VERPLICHT voor elk motorvoertuig dat op de openbare weg komt. Deze verplichte

verzekering vergoedt de derden aan wie u schade hebt veroorzaakt bij het gebruik van uw auto.

Eindtermen


4: De leerlingen hebben bij het kopen van goederen en het gebruiken van diensten zowel oog voor prijs


9: De leerlingen lichten de rol toe van ondernemingen, werkgevers



Bachelor


57

van de Belgische autoverzekeraars



autoverzekeraars voor burgerlijke aansprakelijkheidscontracten afge

volgens jou de juiste volgorde weer binnen deze top 5.

A. AXA – KBC – P&V – Et

B. AXA – P&V – AG Insurance

C. AXA – Ethias – AG Insurance

D. AXA – Ethias – KBC – AG Insurance

Het fenomeen auto is amper een eeuw oud en toch heeft deze modus al enorm veel verschuivingen


kan verwezen worden naar verschillende wetteksten. Het is vooral de onzekerheid met betrekking tot

toffers en de ongelijkheid tussen het voertuig en de voetganger die de wetgever tot


ongetwijfeld de basis voor de autoverzekering. Omdat de autoverzekeraars zich baseren op deze

zijn er dus zeer weinig verschillen tussen de verzekeraars inzake algemene

rlijke aansprakelijkheid. De verzekering Burgerlijke Aansprakelijkheid Auto is bij



economische samenleving

rlingen hebben bij het kopen van goederen en het gebruiken van diensten zowel oog voor prijs


e leerlingen lichten de rol toe van ondernemingen, werkgevers- en werknemersorganisati







autoverzekeraars voor burgerlijke aansprakelijkheidscontracten afgebeeld. Welk

Ethias – AG Insurance

AG Insurance – KBC – Ethias

AG Insurance – KBC – P&V

AG Insurance – P&V

al enorm veel verschuivingen


met betrekking tot de

toffers en de ongelijkheid tussen het voertuig en de voetganger die de wetgever tot


kering. Omdat de autoverzekeraars zich baseren op dezelfde

zijn er dus zeer weinig verschillen tussen de verzekeraars inzake algemene

De verzekering Burgerlijke Aansprakelijkheid Auto is bij Wet



rlingen hebben bij het kopen van goederen en het gebruiken van diensten zowel oog voor prijs-

en werknemersorganisaties in een




58

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “assuralia top 15”

• Assuralia : cijfergegevens verzekeringsondernemingen: top 15

(http://www.assuralia.be/fileadmin/content/stats/03_Cijfers_per_tak/01_Auto/02_Verzekeringsondernemingen/NL/04_Top_15_BA.ht

m)

Doelstelling vraag

Het behalen van een rijbewijs en zich op de openbare weg begeven met een bromfiets, brommer of wagen

klinkt natuurlijk fantastisch in de oren van leerlingen van de tweede en derde graad. Maar een voertuig

besturen omvat buiten heel wat vrijheid en rechten, ook heel wat plichten en verplichtingen. Het

verzekeren van je voertuig (= een indirecte kost) is zo een financiële verplichting. Je auto verzekeren is vaak

een dure aangelegenheid en daar willen we jongeren met deze vraag op wijzen. Deze vraag kan een insteek

zijn om dieper in te gaan op indirecte kosten die gepaard gaan met verkeersdeelname.




59

6. Elke reis heeft zijn prijs

Volgens de Federale Overheidsdienst economie spendeerde in 2008 een huishouden gemiddeld …. % van

het gezinsbudget aan vervoer.

A. Minder dan 10%

B. Tussen 10 en 20%

C. Tussen 20 en 30%

D. Meer dan 30%

Antwoord: B

Toelichting

EU-HBS (European Union – Household Budget Survey) is een enquête over inkomsten en uitgaven die elk

jaar een schatting maakt van de uitgaven van de Belgische huishoudens op basis van een representatieve

steekproef op het niveau van het Koninkrijk en de drie Gewesten (Brussel, Vlaanderen en Wallonië). Het is

een belangrijk werkinstrument om zowel op Belgisch als op Europees niveau de consumptiegewoonten van

de bevolking over een jaar te beschrijven.

Kijken we naar tabel huishoudonderzoek 2008 dan zien dat de gemiddelde uitgaven van een Belgisch

houden per jaar 32.896 euro bedraagt. Bij code 6 ‘vervoer & communicatie’ zien we dat hieraan in 2008,

5.413 euro werd uitgegeven. Willen we zicht krijgen op hoeveel er precies naar vervoer is gegaan, trekken

we hiervan nog het bedrag af dat we besteedden aan communicatie. Dat geeft het volgende resultaat:

5.413 – 895 = 4.518

6 VERVOER EN COMMUNICATIE 5.413

61 AANKOOP VAN VOERTUIGEN 2.001 6242 Andere kosten en verkeersbelasting 245

6101 Aankoop van auto's 1.913 63 VERVOERDIENSTEN 222

6102 Aankoop van tweewielers 88 6301 Treinvervoer (N.M.B.S.) 78

62 VERBRUIKSUITGAVEN VOOR

VOERTUIGEN 2.296 6302 Streekvervoer (autobussen)

22

6211 Wisselstukken en herstellingen 103 6303 Stadsvervoer (tram, bus, metro) 22

6221 Brandstof 1.051 6304 Andere vervoerdiensten 80

6222 Smeermiddelen en antivries 5 6305 Diverse kosten 4

6231 Onderhoud en herstellingen (stukken

inbegrepen) 373 6309 Vervoer per bus z.o.

16

6241 Huur van garages of voertuigen 519 64 POST EN TELECOMMUNICATIE 895




60

Wanneer wij de verhouding nemen van de gemiddelde uitgaven aan vervoer ten opzichte van de totale

gemiddelde uitgaven per huishouden, krijgen we volgend resultaat: 4.518 / 3.2986 = 0,13696.

Of anders gezegd: in 2008 spendeerde een huishouden gemiddeld tussen de 10 en 20 % van het

gezinsbudget aan vervoer.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “gemiddelde bestedingen van huishoudens in 2008”

• FOD economie, K.M.O, Middenstand en energie

(http://statbel.fgov.be/nl/statistieken/gegevensinzameling/enquetes/huishoudbudget/index.jsp)

Eindtermen





Doelstelling vraag

Deze vraag geeft een idee van hoe groot het deel is van je budget dat besteed wordt aan vervoer. Dit kan

een insteek zijn om ook duurzame vervoersalternatieven die niet betalend zijn (zoals fietsen – aankoop

fiets niet meegerekend – en stappen) nog meer in een positief daglicht te plaatsen. Op die manier wordt

het principe ‘duurzame mobiliteit’ benaderd vanuit een economisch standpunt.




61

7. Bezint eer ge begint

Wikipedia definieert duurzame mobiliteit als mobiliteit die aandacht heeft voor begrippen als

bereikbaarheid, billijkheid, economisch welzijn, gezondheid en veiligheid, efficiënt gebruik van ruimte en

natuurlijke hulpmiddelen. In de wereld van verkeer en vervoer wordt er in dat verband regelmatig

gesproken over het STOP-principe. Wat is dat precies?

A. Het STOP-principe betekent: Geef voorrang en stop

voor de zwakke weggebruiker.

B. Het STOP-principe staat voor: Stappen, Trappen,

Openbaar vervoer en Privé vervoer. Pas als de eerste

drie alternatieven onmogelijk zijn, is het gebruik van

de auto te verantwoorden.

C. Het STOP-principe is een anti-autobeleid: STOP de

wagen!

D. Het STOP-principe staat voor Safe Traffic and

Ongoing Protection of the environment.

Antwoord: B

Toelichting

In de media wordt vaak gesproken over ‘duurzame mobiliteit’. Mobiliteit is duurzaam, wanneer voldaan

wordt aan volgende voorwaarden:

• verplaatsingen zijn mogelijk;

• bestemmingen zijn bereikbaar;

• mobiliteit is betaalbaar, zowel voor verkeersgebruikers al voor de overheid;

• mobiliteit is ecologisch verantwoord;

• mobiliteit gaat niet ten koste van de kwaliteit van de omgeving;

• mobiliteit is veilig voor iedereen;

• mobiliteit geeft mogelijkheid om zich zelfstandig te verplaatsen.

Anders geformuleerd, voorziet duurzame mobiliteit in de mobiliteitsbehoeften van de huidige generatie,

zonder dat de behoeften van de toekomstige generatie in het gedrang komen. Een duurzaam

mobiliteitsbeleid is echter geen anti-autobeleid, maar vertrekt vanuit het STOP-principe.

In het STOP principe staat de S voor stappen, de T voor trappen, de O voor openbaar vervoer en de P voor

personenwagen. Pas als de eerste drie alternatieven onmogelijk zijn, is het gebruik van de auto te

verantwoorden.




62

Niet alleen de verkeersgebruikers zelf worden aangespoord om het STOP-principe toe te passen. Ook

overheden bouwen hun beleid veelal op rond dit principe. (Lokale) overheden kunnen maatregelen voor

verkeer en mobiliteit nemen, die in de eerste plaats ten goede moeten komen aan de zachte

weggebruikers: voetgangers en fietsers, waarbij de voetgangers nog voor de fietsers komen. Denk maar

aan maatregelen zoals het aanleggen van comfortabele en veilige voetgangers- en fietsvoorzieningen,

veilige fietsstallingen, vrije busbanen, ondersteunen van autodeel- en carpoolinitiatieven, aangepaste

infrastructuur, enz.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “stop principe”

• Het Mobiliteitshandboek. Duurzame mobiliteit in klare taal. Afl. 8, oktober ’98, pp. 189 – 192

(http://www.mobielvlaanderen.be/pdf/convenants/convenant6-1-1.pdf)

• Wees wegwijs. Het praktisch handboek rijbewijs B, 2009, p. 96

(http://www.weeswegwijs.be)

Eindtermen



gezondheid.







en te verbeteren.

Doelstelling vraag

Deze vraag focust op het STOP principe. Niet alleen (lokale) besturen worden geacht het STOP-principe

centraal voor ogen te houden bij het ontwikkelen van hun mobiliteitsbeleid. Ook de weggebruikers zelf

hebben een verantwoordelijkheid die begint bij het kiezen voor een duurzaam vervoermiddel. Voor de

weggebruikers (en dus de leerlingen) zou idealiter de toepassing van het STOP-principe een ingeburgerd

gedragspatroon moeten zijn, zodat zij (milieu)bewust een passende vervoerswijze kiezen voor hun

verplaatsingen. Leerlingen worden met deze vraag bewust gemaakt dat ook zij een verantwoordelijkheid

hebben en dat ook zij zoveel mogelijk het STOP-principe moeten proberen te volgen.




63

8. G-box / G-force?

Eind 2008 kwam verzekeraar AXA op de proppen met een groen doosje, de zogenaamde G-box. Wat meet

deze doos?

A. De G-box meet het rijgedrag van jonge chauffeurs tussen 18 en

22 jaar. Bestuurders die na 6 maanden een positieve rijstijl

kunnen aantonen, hoeven van AXA 20% minder te betalen voor

hun autoverzekeringspremie.

B. De G-box meet het aantal uren dat een chauffeur ‘s nachts of bij

slechte weersomstandigheden rijdt. Hoe meer uren de G-box

registreert hoe kleiner de vergoeding bij een ongeval ’s nachts

of bij slecht weer en hoe hoger de verzekeringspremie.

C. De G-box behoort tot het proefproject van slimme mobiliteit en

rekeningrijden. Het meet het aantal afgelegde kilometers

waarvoor chauffeurs in de toekomst zullen moeten betalen.

Hoe minder kilometers een bestuurder rijdt, hoe kleiner zijn

bonus-malus.

D. De G-box meet de CO2 uitstoot van wagens. Bestuurders die

hun rijstijl aanpassen en daardoor minder CO2 uitstoten hoeven

van AXA 10% minder te betalen voor hun

autoverzekeringspremie.

Antwoord: A

Toelichting

De G-box van AXA is een innovatieve tool bedoeld om de rijstijl van jonge chauffeurs tussen 18 en 22 jaar

na te gaan. Bestuurders die na 6 maanden een positieve rijstijl kunnen aantonen, krijgen van AXA een

korting van 20% op hun autoverzekeringspremie.

Agressief, brutaal rijden zal snel duidelijk worden, want dat resulteert in sterke zijdelingse krachten die tot

0,5 G kunnen oplopen. Verticale krachten, zoals deze veroorzaakt door verkeersdrempels of stoepen,

worden niet gemeten. Eenmaal per dag wordt de informatie van de laatste 24 uur door de ingebouwde

gsm-zender doorgestuurd naar een centrale. Bij thuiskomst kan de jonge chauffeur zijn prestaties via een

beveiligde website opvragen. Indien hij 70% of meer behaalt dan krijgt hij na 6 maanden 20% van zijn

premiebedrag door AXA terugbetaald. Een score tussen 50 en 70% levert nog 10% terugbetaling op, maar

met een lager resultaat volgt begrijpelijk geen terugbetaling.




64

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “G-BOX”

• AXA

(http://www.axa.be )

• Mobimix

(http://www.mobimix.be/inhoud/g-box-leert-beter-te-rijden)

Eindtermen










Doelstelling vraag

Deze vraag illustreert de sensibiliserende rol die een bedrijf kan hebben. In dit concrete voorbeeld heeft

AXA een rol in het beïnvloeden van het rijgedrag van jongeren. Onaangepast rijgedrag is in vele gevallen dé

oorzaak of één van de oorzaken van ongevallen. Ook bij jongere bestuurders is dat vaak het geval, wat

meestal te wijten is aan hun gebrek aan ervaring in het verkeer, invloeden van peers (leeftijdsgenoten) en

het niet toepassen van het verkeersreglement. Deze vraag toont aan dat door creatief te zijn er ook

stimulerende maatregelen genomen kunnen worden ter bevordering van wenselijk rijgedrag, zonder te

bestraffen en/of te beboeten.




65

9. Binnen- of buitenland?

In welk voorbeeld spreekt men over cabotagevervoer?

A. Een Portugese vrachtwagen vervoert goederen van Genk naar

Antwerpen.

B. Een Franse vrachtwagen vervoert goederen van Oostende naar

Zürich

C. Een Portugese vrachtwagen vervoert goederen van Genk naar

Lissabon.

D. Een Belgische vrachtwagen vervoert goederen van Charleroi naar

Brussel.

Antwoord: A

Toelichting

Wikipedia vat ‘cabotage’ samen als volgt: “Het is het vervoeren van goederen of passagiers tussen twee

punten in hetzelfde land door een bedrijf uit een ander land. Cabotage is vervoer over trajecten die

beginnen en eindigen in een EU-land, dat verschillend is van het land van de (buitenlandse)vervoerder.

Oorspronkelijk betrof het alleen de scheepvaart, maar cabotage heeft nu ook betrekking op het lucht-,

spoor- en wegvervoer.”

Cabotage verwijst dus ook naar het recht van een bedrijf uit het ene land om in een ander land handel te

drijven. De meeste landen staan cabotage door buitenlandse bedrijven niet toe, maar dit is in Europa aan

het veranderen voor de lidstaten van de Europese Unie.

Vooral de loon- en arbeidsvoorwaarden gekoppeld aan cabotage leveren voer voor discussies: Indien

Poolse of Hongaarse transporteurs in België cabotageopdrachten uitvoeren moeten ze zich weliswaar

houden aan de Belgische veiligheidsvoorschriften, het Belgische verkeersreglement, enz. Maar hun

chauffeurs mogen betaald worden aan de voorwaarden van het land van herkomst.

Verder roept cabotage ook duurzaamheidsvragen op: “lege” trucks die van verre bestemmingen onderweg

zijn, zijn uiteraard te vermijden. Ons milieu hoeft immers niet meer belast te worden dan strikt

noodzakelijk is.




66

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “cabotage”

• Wikipedia

(http://nl.wikipedia.org/wiki/Cabotage)

• Wegcode

(http://wegcode.be/actueel.php?nr=230)

Eindtermen



conflicten inhoudt.






Doelstelling vraag

Deze vraag legt de link tussen de politiek-juridische en socio-economische aspecten van het verkeer en

meer specifiek, het goederenvervoer. Al te vaak wordt bij de negatieve effecten van verkeer voor de

maatschappij (CO2 uitstoot, fileleed, enz.) met de vinger gewezen naar het personenvervoer, maar ook de

rol en de impact van het goederenvervoer mag niet onderschat worden. Gezien de centrale ligging van

Vlaanderen in Europa, moeten onze verkeersdeskundigen oplossingen vinden die duurzame mobiliteit

bevorderen, maar die er tegelijkertijd voor zorgen dat dit niet ten koste gaat van de economische belangen

in een internationale context.




67

10. Hoe mobiel ben jij?

Wat is volgens het derde onderzoek naar het verplaatsingsgedrag het gemiddeld aantal verplaatsingen per

persoon per dag in Vlaanderen in de periode september 2007 - september 2008? (GAVPPPD)

A. Tussen 1 en 3 verplaatsingen

B. Tussen 3 en 5 verplaatsingen

C. Tussen 5 en 8 verplaatsingen

D. Meer dan 8 verplaatsingen

Antwoord: B

Toelichting

Het antwoord op deze vraag is gebaseerd op de resultaten die voortkomen uit het OVG3. OVG3 is het

derde onderzoek naar het verplaatsingsgedrag in Vlaanderen, dat heeft plaatsgevonden van september

2007 tot september 2008. De rapportage werd volledig beëindigd in september 2009.

In dit onderzoek wordt melding gemaakt van een gemiddelde van 3,14 verplaatsingen per dag (vergelijk

met het onderzoek OVG2 uit 2004 met een gemiddelde van 2,76 verplaatsingen per persoon per dag). Dit

komt neer op een totale afstand van gemiddeld 41.64 kilometer, zoals samengevat in de tabel hieronder.

TABEL: OVERZICHT GAVPPPD EN GAAKPPPD

GAVPPPD GAAKPPPD

3,14 verplaatsingen per dag 41,64 kilometer

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “verplaatsingsgedrag”

• Mobiel Vlaanderen

Rapport OVG Vlaanderen 3 (sept 2007 - sept 2008) � TABELLEN ZOEKEN OVG VLAANDEREN (3) �

gegevens over verplaatsingen � gegevens over het gemiddeld aantal verplaatsingen per persoon

per dag (gavpppd) � algemene gegevens � tabel 52 (http://www.mobielvlaanderen.be/ovg/ovg03.php?a=19&nav=10)




68

Eindtermen







Doelstelling vraag

Vooraleer dieper ingegaan kan worden op het keuzeproces van een transportmiddel, is het creëren van een

verplaatsingsbewustzijn bij jongeren nodig. Deze vraag tracht een eerste stap te zetten in het creëren van

een dergelijk bewustzijn. Pas dan wordt voor de leerlingen duidelijk dat mobiliteit (en de bijhorende

verplaatsingen) eigenlijk onze levensstandaard bepaalt. Gaan, werken, sporten, op reis gaan zou allemaal

minder evident zijn zonder mobiliteit. Via deze vraag krijgen jongeren inzicht in hoeveel verplaatsingen en

hoeveel kilometer de gemiddelde Vlaming per dag aflegt. Deze vraag is een interessant insteek om het

verplaatsingsgedrag van de leerlingen in de klas onder de loep te nemen. Hiervoor zou elke leerling

eventueel een verplaatsingsdagboekje kunnen bijhouden waarin voor elke verplaatsing gegevens worden

bijgehouden als: wanneer, hoe, met wie, waarom, vervoermiddel, enz.




69

11. Milieu(on)vriendelijk voertuig

De milieuvriendelijkheid of –onvriendelijkheid van een voertuig wordt uitgedrukt in een ecoscore. Welke

bewering is in dit verband NIET waar?

A. De ecoscore brengt het broeikaseffect, de geluidshinder

en de luchtvervuiling mee in rekening.

B. De ecoscore van een Toyota Prius (benzine, 2005) is lager

dan de ecosore van een Toyota Avensis (LPG, 1997)

C. De ecoscore wordt uitgedrukt in een waarde tussen 0 en

100: hoe hoger de score, hoe milieuvriendelijker het

voertuig.

D. De ecoscore van een MINI cabrio cooper S (120 KW AGS,

benzine 2004) is lager dan de ecoscore van een MINI

cooper Clubman (1.6d 4PL diesel 2010).

Antwoord: B

Toelichting

De ecoscore is een milieuscore voor voertuigen. Deze score geeft met andere woorden een indicatie van de

globale milieuvriendelijkheid van een voertuig. Hiervoor worden verschillende schade-effecten mee in

rekening gebracht: broeikaseffect, luchtkwaliteit (gezondheidseffecten en effecten op ecosystemen) en

geluidshinder. Aan elk voertuig kan een ecoscore toegekend worden tussen 0 en 100. Hoe dichter een

voertuig bij 100 komt, hoe milieuvriendelijker het is. Op www.ecoscore.be kunnen op die manier de

ecoscores van verschillende personenwagens worden opgezocht. Uit onderstaande gegevens blijkt duidelijk

dat de ecoscore van een Toyota prius NIET lager is dan van een Toyota Avensis.

• ecoscore Toyota prius = 75

• ecoscore Toyota avensis = 69

Ter informatie vind je hieronder ook de volgende ecoscores:

• ecoscore MINI cabrio cooper S (120 KW AGS, benzine 2004)= 55

• ecoscore MINI cooper Clubman (1.6d 4PL diesel 2010)= 73




70

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “ecoscore”, “milieuprestaties van een voertuig”

• Ecoscore (www.ecoscore.be)

• Ecoscore personenwagen

(http://www.ecoscore.be/ecoscore/EcoscoreMerk.asp?Language=NL&vcat=M1&ExtendedSearch=M)

Eindtermen





en te verbeteren.

Doelstelling vraag

Deze vraag sluit aan bij de vorige vraag van dit thema over verplaatsingsgedrag. Want pas na het creëren

van een degelijk verplaatsingsbewustzijn zoals in de vorige vraag, kan pas dieper ingegaan worden op het

keuzeproces van een transportmiddel zoals in deze vraag. Het doel van deze vraag is aan te geven dat er

ook tussen auto’s (verschillende merken en modellen) grote verschillen zijn in milieuvriendelijkheid en dat

zelfs in de ecoscore (die een indicatie van milieuvriendelijkheid geeft) niet alle schade-effecten in rekening

worden gebracht. Niet onbelangrijke informatie voor jongeren die binnen een aantal jaren zullen kiezen

welke wagen zij gaan kopen.




71

12. Slimme heffing

Slimme kilometerheffing oftewel rekeningrijden is gericht op het verschuiven van de financiële lasten van

mobiliteit. Hierbij wordt er niet langer voor bezit betaald, maar voor gebruik. In het regeerakkoord van de

huidige Vlaamse Regering (2009-2014) wordt gesteld dat men deze slimme kilometerheffing wil invoeren

voor vrachtwagens tegen 2013. Over een heffing voor personenwagens is nog niets beslist en wordt er

eerst gestart met een proefproject om de impact en het effect te onderzoeken. Met welke aspecten zal bij

de heffing op personenwagens GEEN rekening gehouden worden?

A. Het tijdstip waarop men rijdt

B. De afgelegde kilometers

C. De gemiddelde snelheid die wordt aangehouden op

bepaalde trajecten

D. De milieu-impact

Antwoord: C

Toelichting

Wikipedia omschrijft de kilometerheffing, het rekeningrijden, de kilometerprijs en beprijzing als concepten

die gericht zijn op het belasten van het gebruik van de auto. Dit kan gebeuren door middel van een heffing

per kilometer (bijvoorbeeld door middel van benzine-accijns) of een heffing gekoppeld aan het gebruik op

een bepaalde weg (bijvoorbeeld door middel van tolheffing) op een bepaald tijdstip. In Nederland

bijvoorbeeld besliste de regering (midden november 2009) om het rekeningrijden in te voeren voor zijn

autosnelwegen vanaf 2012. De automobilisten zullen dan moeten betalen per gereden kilometer.

In Vlaanderen is in het regeerakkoord van de huidige Vlaamse Regering (2009-2014) het beleidsprincipe

van rekeningrijden opgenomen in de zin dat de Vlaamse Regering een kilometerheffing wil invoeren voor

vrachtwagens tegen 2013. Over een eventuele kilometerheffing voor personenwagens is nog niets beslist.

Eerst gaat de Vlaamse Regering een proefproject starten om de impact en effecten te onderzoeken die het

rekeningrijden van de personenauto's zou hebben op ondermeer:

• het sociaal en maatschappelijk leven, de leefbaarheid;

• het mobiliteits- of verplaatsingsgedrag (o.a. effect op openbaar vervoer);

• het gebruik van het wegennet in Vlaanderen

Daarnaast zal de Vlaamse Regering zich hiervoor baseren op het tijdstip waarop men rijdt, de afgelegde

kilometers en de milieu-impact.




72

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “rekeningrijden”

• Wikipedia

(http://nl.wikipedia.org/wiki/Rekeningrijden)

• Invoering rekeningrijden in Vlaanderen en België:

(http://www.vlaanderen.be/servlet/Satellite?pagename=Infolijn%2FView&c=Solution_C&p=1186804409590&cid=1168837212171)

Eindtermen










Doelstelling vraag

Deze vraag legt de nadruk op de (toekomstige) variabele kosten van het wegvervoer. Bovenop de

aankoopprijs van een wagen, moeten leerlingen beseffen dat er ook nog andere kosten zijn, zoals een

verzekering, brandstof, kosten van onderhoud, enz. Door principes als rekeningrijden te gaan toepassen,

wordt de variabele beprijzing bovendien ook transparanter omdat er dan betaald wordt voor gebruik.

Oplopende kosten door hoog gebruik van de auto, kan een extra stimulans zijn om openbaar vervoer in

overweging te nemen.




73

13. Wees slim, wees mobiel, wees wijs!

Sinds het begin van de Industriële Revolutie (1750) is de uitstoot van broeikasgassen met 61%

toegenomen en stijgt het nog steeds. 80% van deze uitstoot wordt veroorzaakt door CO2, voornamelijk

afkomstig van fossiele brandstoffen die we in het verkeer terugvinden. De auto zoveel mogelijk aan de

kant laten staan is dus de boodschap. Een aantal aanbieders van duurzaam vervoer hebben de krachten

gebundeld en ontwikkelden een info- en adviespunt waar particulieren en bedrijven terecht kunnen met

vragen over de ideale route, een duurzame routeplanner, fiscale voordelen, enz. Wat is de naam van dit

info- en adviespunt?

A. Slim mobiel

B. Duurzaam mobiel

C. Slim weg

D. Wees wegwijs

Antwoord: C

Toelichting

Slimweg is een info- en adviespunt voor iedereen die meer wil weten over duurzame mobiliteit. Zowel

particulieren als bedrijven kunnen er terecht. Ben je op zoek naar jouw ideale route? Wil je weten welke

fiscale voordelen je kunt genieten? Ben je op zoek naar een partner in duurzame mobiliteit? Dan vind je al

deze informatie op www.slimweg.be.

Slimweg of ‘Van A naar B met minder CO2’ is een samenwerkingsverband tussen elf verschillende partners

die stuk voor stuk duurzame mobiliteit promoten en de multimodaliteit van het reisadvies garanderen: De

Lijn, NMBS, Cambio, Taxistop, Voetgangersbeweging, Fietsersbond, Autopia, FBAA, Taxifederatie, VSV,

provinciebestuur.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “

• Slimweg

( http://www.slimweg.be/index.htm)

• Het Mobiliteitshandboek. Duurzame mobiliteit in klare taal. Afl. 8, oktober ’98, pp. 189 – 192 (http://www.mobielvlaanderen.be/pdf/convenants/convenant6-1-1.pdf)




74

Eindtermen





en te verbeteren.

Doelstelling vraag

Aandacht hebben voor duurzame verplaatsingen is een taak van elke weggebruiker. Met deze vraag willen

we meer bekendheid creëren voor dit info- en adviespunt. Dit is een hulpmiddel voor leerlingen om te

ontdekken op welke manier zij hun verplaatsingsgedrag kunnen ‘verduurzamen’.




75

14. Allen op dezelfde lijn

Ook het openbaar vervoer werkt aan duurzame mobiliteit. Zo investeert De Lijn in hybride dieselbussen,

die tot 30% stiller zijn en tot een kwart minder verbruiken en schadelijke stoffen uitstoten dan de gewone

dieselbussen. In welke steden rijden tegen eind 2010, 79 hybride dieselbussen?

A. Brugge, Gent en Leuven

B. Kortrijk, Brussel, Gent en Antwerpen

C. Mechelen, Leuven, Sint-Niklaas, Roeselare en Genk

D. Brugge, Gent, Leuven, Antwerpen en Hasselt

Antwoord: D

Toelichting

Voormalig Vlaams minister van Mobiliteit Kathleen Van Brempt besliste een tijd geleden om, na de

bestelling van 35 hybride bussen, opnieuw 15 miljoen euro vrij te maken voor een bestelling van 44 extra

hybride bussen. De 44 hybride bussen zullen in drie steden ingezet worden: 25 in Leuven, 10 in Antwerpen

en 9 in Hasselt. De 44 komen bovenop de 35 die al besteld waren en die 35 zullen ingezet worden in Leuven

(10), in Brugge (5) en in Gent (20).

De Lijn test regelmatig nieuwe, milieuvriendelijke brandstoffen en technologieën, zoals roetfilters, puur

plantaardige olie en waterstof, maar zet dus nu in op hybride technologie. De hybride dieselbussen worden

aangedreven door elektromotoren. De elektrische aandrijving gebeurt door de dieselmotor en door een

soort batterij die remenergie opslaat en vrijgeeft bij vertrek. Dankzij deze aanpak rijdt een hybride bus tot

30% stiller, vooral wanneer hij vertrekt vanuit stilstand. Daarnaast verbruikt hij tot 25% minder brandstof

dan een gewone dieselbus, waardoor hij minder schadelijke stoffen uitstoot. Dankzij het verminderd

verbruik wordt ook de CO2 uitstoot verminderd en dat met ongeveer 70 ton per bus en per jaar.”

Bronnen

• Het Nieuwsblad

(http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=BLSTE_20090529_002)

• De Lijn

(http://www.delijn.be/nieuws/archief/Nieuwe_milieuvriendelijke_bus_maakt_eerste_rit_in_Gent_758.htm)




76

Eindtermen









Doelstelling vraag

Deze vraag toont aan dat in het debat rond duurzame mobiliteit ook een rol weggelegd is voor de

vervoermaatschappijen. Het is ook hun plicht om aan de zorg voor het milieu een bijdrage te leveren en zelf

initiatieven te nemen in het kader van duurzame mobiliteit. Deze vraag biedt verder een ideale insteek voor

een debat over het gebruik van openbaar vervoer versus het gebruik van de wagen.




77

15. Aansprakelijkheid artikel 1382

De burgerlijke aansprakelijkheid autoverzekering is een van de uitzonderlijk verplichte verzekeringen voor

particulieren. Beeld je het volgend scenario in en duid de juiste stelling aan. Luc rijdt met de wagen van

zijn vriend Wim tegen een ander voertuig en is verantwoordelijk voor het ongeval. Luc’s vriendin Lisa (die

naast hem zit), Luc zelf en de bestuurder van het andere voertuig zijn gewond. De twee voertuigen zijn

beschadigd. Welke van de onderstaande stellingen is correct, gegeven de hierboven beschreven situatie.

A. De BA verzekeraar van vriend Wim zal de letsels van Lisa, de

letsels van de tegenpartij en de schade aan het voertuig van de

tegenpartij vergoeden. De verwondingen van Luc en de schade

aan het voertuig van Wim worden niet terugbetaald.

B. De BA verzekeraar van vriend Wim zal de verwondingen van

Luc, de letsels van diens vriendin Lisa, de letsels van de

tegenpartij, de schade aan het voertuig van zijn vriend Wim en

de schade aan het voertuig van de tegenpartij vergoeden.

C. De BA verzekeraar van vriend Wim zal niets vergoeden, vermits

Luc niet de eigenaar van het voertuig is.

Antwoord: A

Toelichting

Tot voor 1989 vergoedde de verzekeraar B.A. auto de tegenpartij enkel indien zijn eigen verzekerde

verantwoordelijk was voor het ongeval. De wetgever heeft een uitzondering gemaakt op deze regel en

maakte de verzekering Burgerlijke Aansprakelijkheid Auto bij Wet van 21/11/1989 VERPLICHT voor elk

motorvoertuig dat op de openbare weg komt en dat ter bescherming van de zwakke weggebruikers (of dus

alle personen die aan het verkeer deelnemen zonder een motorrijtuig te besturen). De BA autoverzekeraar

vergoed de lichamelijke letsels (met inbegrip van de kledijschade) zonder de vaststelling van de

verantwoordelijkheid voor het ongeval af te wachten, en zelfs indien de zwakke weggebruiker

verantwoordelijk is voor het ongeval. Bijvoorbeeld: een fietser beschadigt de wagen van Meneer X. Deze

fietser, verantwoordelijk voor het ongeval, is zwaar gewond en zijn fiets is kapot. De BA autoverzekeraar

van Meneer X zal de lichamelijke letsels van de fietser betalen, maar niet de fiets. Meneer X kan aan de

fietser of aan zijn verzekeraar BA familiale een schadevergoeding vragen voor de wagen. De premie ervan

hangt af van:

• uw woonplaats,

• uw leeftijd,

• uw beroep,




78

• uw bonus-malusgraad,

• hoe lang u uw rijbewijs al hebt

In het dossier Auto comfort van AXA kan men de nodige informatie en voorwaarden voor de verzekering

burgerlijke aansprakelijkheid terugvinden: http://www.axa.be/pdfs/verz/auto_4185561_03_2010_nl.pdf.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “comfort auto”, “burgerlijke aansprakelijkheid auto”

• AXA Belgium

(http://www.axa.be/pdfs/verz/auto_4160542_01_2009_nl.pdf)

Eindtermen






Doelstelling vraag

Deze vraag sluit aan bij vraag 5 van deze categorie en benadrukt één aspect van de indirecte kosten en de

rechten en plichten die gepaard gaan met deelnemen aan het verkeer. Op die manier vormt deze vraag ook

een ideale insteek om een debat over voor- en nadelen van verschillende vervoersmiddelen te voeren.

Deze vraag biedt een economische invalshoek om dit topic te benaderen.




79

Categorie 3: Snel(weg), maar doe het veilig

Vragen over sensibilisatie, communicatie en gedrag.




80

1. Kilometer terugdraaien heeft geen zin meer

Onderstaande publispot is een spot ter promotie van:

A. De ecopremie, de overheidskorting die wordt aangeboden bij de aankoop van een ecologisch

vriendelijke wagen met een lage CO2 uitstoot.

B. De slooppremie, de premie die door de nationale overheid van een land wordt aangeboden om

eigenaren van een oudere wagen te overtuigen deze sneller aan te bieden voor de sloop en in te

ruilen voor een jongere (en schonere) wagen.

C. De Car-pass, het document dat iedere verkoper van zijn tweedehandswagen verplicht moet

hebben en dat toebehoort aan de tweedehandswagen

Antwoord: C

Toelichting

CAR-PASS vzw is een initiatief van FEBIAC, FEDERAUTO en GOCA, in samenwerking met de Federale

OverheidsDienst (FOD) Economie, KMO, Middenstand en Energie en FOD Mobiliteit en Vervoer en streeft

naar de bescherming van de koper en een eerlijke handel in de sector van de occasievoertuigen door de

bestrijding van fraude met de kilometerteller.

De wet van 11 juni 2004 tot beteugeling van bedrog met de kilometerstand van voertuigen (B.S.

05/07/2004) heeft de basis gelegd voor een efficiënte bestrijding van fraude op dit vlak.

Sinds 1 december 2006 moet de verkoper (ongeacht of hij een particulier is of een professional) van een

tweedehands auto of lichte bestelwagen VERPLICHT een CAR-PASS overhandigen, met de kilometerstand

van het voertuig op verschillende data. Het document mag niet ouder zijn dan 2 maanden.




81

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “car-pass”, “kilometers terugdraaien heeft geen zin meer”.

• Car-pass. (http://www.car-pass.be)

(http://www.car-pass.be/nl/perskit/2010%20folder%20NL.pdf)

Eindtermen




Doelstelling vraag

Deze vraag benadrukt de rechten en plichten van kopers en verkopers van tweedehandswagens. Met deze

informatie in het achterhoofd, zullen leerlingen niet voor verrassingen komen te staan, bij de eventuele

aanschaf van een tweedehandswagen.

2. Europees kampioen verkeersveiligheid?

De meest gebruikte verkeersveiligheidsrangschikking van landen gebeurt op basis van het aantal

verkeersdoden per miljoen inwoners. Om de veiligheidsprestatie van een land uit te drukken maakt men in

Europa ook gebruik van 7 indicatoren die gecombineerd worden in 1 verkeersveiligheidsindex: welke

indicator hoort niet thuis in het rijtje?

Antwoord: E

Toelichting

Landen of regio’s kunnen op vlak van verkeersveiligheid vergeleken worden op 3 manieren.

1. In de eerste plaats kunnen geregistreerde ongevallencijfers gebruikt worden. In elk land worden

omstandigheden van een letselongeval door de politie genoteerd op basis waarvan het totaal

aantal (geregistreerde) letselongevallen voor een specifiek jaar kan bepaald worden, evenals het

aantal doden, zwaargewonden en lichtgewonden.

2. Een eerlijke vergelijking tussen landen kan echter pas verkregen worden indien deze absolute

cijfers worden gedeeld door een bepaalde blootstellingsmaat, zoals het aantal inwoners, het aantal

motorvoertuigen of de afgelegde voertuigkilometers in een land. In dit geval sprek

risico’s. Een van de meest voorkomende vergelijking

aantal verkeersdoden per miljoen inwoners. De SUN

en Nederland) blijken de meest veilige landen in Euro

onderliggende dimensies van ongevallen en slachtoffers. Uit de literatuur kunnen de volgende

belangrijke risicodomeinen worden afgeleid: alcohol en drugs, snelheid, beschermende uitrusting,

voertuig, infrastructuur en naz

3. Een derde manier om het niveau van verkeersveiligheid te bepalen is op basis van een

verkeersveiligheidsindexscore voor elk land. Een index is een verzameling van indicatoren. De

verkeersveiligheidsindicatoren gerelateerd aan de risicodomeinen alcohol en drugs, snelheid,

beschermende uitrusting, voertuig, infrastructuur en nazorg geven voor elke indicator afzonderlijk


Bachelor


82

ioen verkeersveiligheid?



toren die gecombineerd worden in 1 verkeersveiligheidsindex: welke

oort niet thuis in het rijtje?

A. Rijden onder invloed

B. Onaangepaste snelheid

C. Dragen van de veiligheidsgordel

D. Gebruik van voertuigverlichting overdag

E. Vermoeidheid

F. Leeftijd van het wagenpark

G. Infrastructuur

H. Nazorg


In de eerste plaats kunnen geregistreerde ongevallencijfers gebruikt worden. In elk land worden



aantal doden, zwaargewonden en lichtgewonden.

lijking tussen landen kan echter pas verkregen worden indien deze absolute


motorvoertuigen of de afgelegde voertuigkilometers in een land. In dit geval sprek

risico’s. Een van de meest voorkomende vergelijkingen van verkeersveiligheid is op basis van het

aantal verkeersdoden per miljoen inwoners. De SUN landen (i.e., Zweden, het Verenigd Koninkrijk

en Nederland) blijken de meest veilige landen in Europa te zijn. Risicofactoren zijn de



voertuig, infrastructuur en nazorg. Elk risicodomein wordt gemeten aan de hand van indicatoren.

Een derde manier om het niveau van verkeersveiligheid te bepalen is op basis van een


igheidsindicatoren gerelateerd aan de risicodomeinen alcohol en drugs, snelheid,







toren die gecombineerd worden in 1 verkeersveiligheidsindex: welke

Dragen van de veiligheidsgordel

Gebruik van voertuigverlichting overdag


In de eerste plaats kunnen geregistreerde ongevallencijfers gebruikt worden. In elk land worden de



lijking tussen landen kan echter pas verkregen worden indien deze absolute


motorvoertuigen of de afgelegde voertuigkilometers in een land. In dit geval spreken we van

van verkeersveiligheid is op basis van het

landen (i.e., Zweden, het Verenigd Koninkrijk

pa te zijn. Risicofactoren zijn de



org. Elk risicodomein wordt gemeten aan de hand van indicatoren.

Een derde manier om het niveau van verkeersveiligheid te bepalen is op basis van een


igheidsindicatoren gerelateerd aan de risicodomeinen alcohol en drugs, snelheid,





83

de relatieve prestatie. Daarnaast is het interessant om één samengestelde indicator te creëren,

zoals in andere onderzoeksdomeinen al vaak gebeurt (vb. economie, duurzaamheid, technologie).

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “verkeersveiligheidrangschikking van landen”

• Instituut voor Mobiliteit (IMOB) – Universiteit Hasselt

(http://doclib.uhasselt.be/dspace/bitstream/1942/9548/1/risicofactoren.pdf)

• Addemar (http://www.addemar.be/files/cust_121/files//Artikel_3_december_07.pdf)

Eindtermen



gezondheid.

Doelstelling vraag

Het vergelijken van verschillende landen op vlak van verkeersveiligheid geeft inzicht in de globale

verkeersveiligheidsprestatie van België. Dit kan een interessante aanzet bieden om dieper in te gaan op

beleidsmatige aspecten van de thematiek.




84

3. Niemand ontsnapt aan de wetten van de fysica. Ook het verkeer niet!

In het verkeer is de remafstand gelijk aan de afstand afgelegd door je voertuig vanaf het moment dat je

begint te remmen tot het moment dat je wagen effectief tot stilstand is gebracht. Daarom is afstand

houden in het verkeer belangrijk. Maar hoe moet je de juiste afstand houden? De vuistregel om bij

normale weersomstandigheden afstand te houden in het verkeer luidt:

A. De ‘2 seconden’ regel

B. De ‘3 seconden’ regel

C. De ‘5 seconden’ regel

D. Er bestaat geen vuistregel

Antwoord: A

Toelichting

De "tweesecondenregel" is een eenvoudig hulpmiddel om voor jezelf na te gaan of je voldoende afstand

houdt in het verkeer. Hoe werkt het precies? Neem een herkenningspunt langs de weg (een

verlichtingspaal, een huis,...) en tel twee seconden (een-en-twintig, twee-en-twintig) vanaf het moment dat

je voorligger dit punt voorbijrijdt. Kom je zelf voorbij het herkenningspunt als je nog aan het tellen bent,

dan rij je te dicht achter je voorligger. Vertraag! Wanneer het regent, tel je er nog een seconde bij. Op een

nat wegdek is je remafstand immers langer.

Uitweg.be beschrijft de volgende vier redenen om afstand te houden in het verkeer.

• Veiliger: Als je voor je voertuig voldoende ruimte laat, heb je tijd om te remmen. Je loopt dus

minder risico om tegen je voorligger aan te knallen als hij plots remt. Bovendien geef je jezelf ook

meer tijd (en ruimte) om kleine obstakels of diepe plassen op de weg op te merken en te

ontwijken.

• Hoffelijker: Niemand heeft graag een bumperklever achter zich. Dat is vervelend en stresserend,

ook voor de bumperklever zelf. Afstand houden is veel hoffelijker en rustgevender. Op die manier

geef je de bestuurders die de snelweg willen oprijden, ook de kans om veilig in te voegen.

• Milieuvriendelijker: Als je afstand houdt, moet je minder remmen en optrekken. Daardoor

verbrandt de motor minder brandstof en stoot je voertuig minder vervuilende stoffen uit.

• Goedkoper: Als je geen afstand houdt en voortdurend remt, verslijten de remmen van je voertuig

sneller. Je moet ook meer optrekken en verbruikt dus meer brandstof. Bovendien loop je meer

kans op ongevallen en ook daar kunnen veel kosten aan vasthangen. Afstand houden levert je dus

ook een besparing op.




85

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “afstand houden in het verkeer”

• Belgisch Instituut Verkeersveiligheid (http://www.bivv.be/main/VeiligRijden/Verkeerstips.shtml?language=nl)

• Uitweg.be (http://www.uitweg.be/uitweg68/Vier_goede_redenen_om_afstand_te_houden.html)

Eindtermen



werkomgeving.


Doelstelling vraag

Deze vraag is rechtstreeks gericht op het bevorderen van verkeersveilig verkeersgedrag. Via deze concrete

vraag wordt een aspect van defensief rijgedrag onder de aandacht gebracht, namelijk het voldoende

afstand houden ten opzichte van een voertuig dat voor je rijdt.




86

4. Gluren bij de buren

Wat observeert de politie met de Mobiele Observatie-Auto’s?

A. Overdreven snelheid

B. Overtreding op de ‘voorrang van rechts’ regel

C. Agressief, onaangepast rijgedrag

Antwoord: C

Toelichting

De MOA (mobiele observatie auto) is een anonieme videowagen waarmee de (Limburgse) politie

weggebruikers betrapt die het verkeer onveilig maken door onaangepast rijgedrag en die uitgerust is met

een videosysteem waarmee inspecteurs tijdens hun patrouille opnamen maken van verkeerssituaties.

Indien zij een overtreder staande houden, kunnen de inspecteurs de videofilm aan de overtreder tonen,

zodat deze ziet wat hij fout gedaan heeft. Wanneer de overtreder zijn inbreuk betwist, kan de videofilm als

bewijs gebruikt worden. De MOA kan ook preventief ingezet worden. Men gaat dan op zoek naar mensen

met een positief rijgedrag welke met een gadget beloond worden. De meeste mensen kennen de MOA van

de televisieprogramma’s ‘Blik’ en “zware voet”.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “mobiele observatie-auto”

• Politie. Zone Beringen-Ham-Tessenderlo (http://www.politie-bht.be/index2.php?option=com_docman&task=doc_view&gid=252&Itemid=65)

• Het Nieuwsblad (http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=NBRA17072001_048)

Eindtermen



2: De leerlingen gaan gepast om met vreugde, verdriet, angst, boosheid, verlies en rouw.




87




6: De leerlingen erkennen de rol van controle en evenwicht tussen de wetgevende, uitvoerende, en


Doelstelling vraag

Deze vraag biedt meer info over MOA’s, een technisch hulpmiddel waarmee verkeersgedrag geregistreerd

wordt. Zoals uit de toelichting mag blijken, proberen we met deze vraag ook duidelijk te maken dat

registratie van verkeersgedrag niet alleen gebeurt om foutief gedrag te kunnen bestraffen, maar ook om

correct gedrag te kunnen belonen.




88

5. Zet he(l)m op!

Volgens het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid (BIVV) zijn meer dan 80% van de verkeersdoden

bij fietsers het gevolg van hoofdwonden. Een fietshelm beschermt het hoofd en vermindert bij een

valpartij de kans op een schedeltrauma met maar liefst 85%. De vraag is dan ook wanneer je jouw fiets- of

brommerhelm moet vervangen?

A. Nooit, de schokabsorberende functie zal steeds intact

blijven, enkel de buitenkant kan schade oplopen.

B. Na 1 enkele valpartij, ook al zie je geen beschadiging.

C. Na een gemiddelde van 5 valpartijen. Een helm kan 3 tot

5 keren zijn taak vervullen.

Antwoord: B

Toelichting

Na een val of ongeval is de helm niet meer bruikbaar. De klap die werd opgevangen maakt de helm

onherroepelijk stuk, ook als er aan de buitenzijde geen zichtbare schade is. Een goede helm moet een

etiket hebben met de code CE EN 1078. Best beschikt de lichte en comfortabele helm ook over

verluchtingsgaten, netten tegen insecten en een schuimplastic voering.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “fietshelm”, “wanneer fietshelm vervangen”

• BIVV, Belgisch Instituut Verkeersveiligheid (http://www.bivv.be/dispatch.wcs?uri=715654367&action=viewStream&language=nl)

• Fietshelm.com (http://www.fietshelm.com/veilige_fietshelm.html)

Eindtermen



werkomgeving.





89

Doelstelling vraag

Deze vraag spoort rechtstreeks aan tot een veilige verkeersdeelname. Vele jongeren plaatsen de fiets- of

brommerhelm in de categorie ‘speelgoed’. Nochtans speelt de helm een cruciale rol in de letselpreventie.

Een fiets- of brommerhelm kan een (onge)val niet voorkomen (cfr. ongevalpreventie), maar hij kan wel de

ernst van de hoofdverwondingen beperken (cfr. letselpreventie). Hem dragen vermindert immers het risico

op een hoofdletsel met 75% en het risico op een hersenletsel met 85%. Zich met veilig en goed

onderhouden materiaal op de weg begeven, is dus al een eerste zinvolle stap in de letselpreventie.

6. What’s in a name?

Welke eigennaam vinden we niet terug in brochures en campa

verkeersveiligheid?

Antwoord: D

Toelichting

BOB is hét symbool van de strijd tegen rijden onder invloed en werd in 1995 opgericht door het BIVV

met de Arnoldus Groep van de Belgische Brouwersfederatie. Reeds vanaf het prille begin kende Bob een

aanzienlijk succes. Enkele weken na Bobs geboorte ha

praten.

ROB staat voor Rustig Op de Baan. Wie ROB is, past zijn rijstijl aan, voor een veiliger verkeer

betere leefomgeving. Automobilisten die rustig zijn op de baan, verhogen niet enkel de

ze rijden ook milieuvriendelijker. ROB past perfect binnen het Vlaams Klimaatbeleidsplan

Milieubeleidsplan en het Mobiliteitsbeleidsplan

(het reduceren van de broeikasgasemi

Ook het verkeer moet hiervoor inspanningen leveren. Een lager brandstofverbruik zal bovendien ook

voelbaar zijn in onze portemonnee.

BART staat voor Belgian Accident Research Team en analyseert ongevallen met vrachtwagens op

autosnelwegen en gewestwegen in West

met vrachtwagens ligt namelijk dubbel zo hoog als bij andere ongeva

meer zicht krijgen op de omstandigheden van de ongevallen: gedrag van de vrachtwagenbestuurders en

van de weggebruikers rond de vrachtwagen, toestand van de infrastructuur, voertuigtechniek,

verkeersdrukte., enz. Aan de resultaten uit het onderzoek kunnen dan passende maatregelen gekoppeld

worden.


Bachelor


90

Welke eigennaam vinden we niet terug in brochures en campagnes als het gaat over verkeer en

A. BOB

B. ROB

C. BART

D. BERT

is hét symbool van de strijd tegen rijden onder invloed en werd in 1995 opgericht door het BIVV


aanzienlijk succes. Enkele weken na Bobs geboorte hadden al meer dan vier op vijf Belgen over hem horen

staat voor Rustig Op de Baan. Wie ROB is, past zijn rijstijl aan, voor een veiliger verkeer

betere leefomgeving. Automobilisten die rustig zijn op de baan, verhogen niet enkel de

ze rijden ook milieuvriendelijker. ROB past perfect binnen het Vlaams Klimaatbeleidsplan

Milieubeleidsplan en het Mobiliteitsbeleidsplan, waarbij maatregelen om de Kyoto-doelstellingen te halen

(het reduceren van de broeikasgasemissies zoals CO2) en zo te zorgen voor een beter milieu


baar zijn in onze portemonnee.

staat voor Belgian Accident Research Team en analyseert ongevallen met vrachtwagens op

autosnelwegen en gewestwegen in West- en Oost-Vlaanderen vanaf 2000. Het aantal doden bij ongevallen

met vrachtwagens ligt namelijk dubbel zo hoog als bij andere ongevallen. Met BART willen de onderzoekers



e resultaten uit het onderzoek kunnen dan passende maatregelen gekoppeld




gnes als het gaat over verkeer en

is hét symbool van de strijd tegen rijden onder invloed en werd in 1995 opgericht door het BIVV samen


Belgen over hem horen

staat voor Rustig Op de Baan. Wie ROB is, past zijn rijstijl aan, voor een veiliger verkeer en voor een

betere leefomgeving. Automobilisten die rustig zijn op de baan, verhogen niet enkel de verkeersveiligheid,

ze rijden ook milieuvriendelijker. ROB past perfect binnen het Vlaams Klimaatbeleidsplan, het

doelstellingen te halen

ssies zoals CO2) en zo te zorgen voor een beter milieu prioriteit zijn.


staat voor Belgian Accident Research Team en analyseert ongevallen met vrachtwagens op

Vlaanderen vanaf 2000. Het aantal doden bij ongevallen

llen. Met BART willen de onderzoekers



e resultaten uit het onderzoek kunnen dan passende maatregelen gekoppeld




91

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “BOB”, “ROB in het verkeer”, “BART in het verkeer”, “BERT”

• BOB.be (http://www.bob.be/nl/campagne/capagne.htm)

• Uitweg.be (http://www.uitweg.be/uitweg64/BART_analyseert_ongevallen.html)

• Wegcode.be (http://www.wegcode.be/actueel.php?nr=33)

• Lne.be (http://www.lne.be/campagnes/ikbenrob/ik-ben-rob/wie-is-rob)

Eindtermen



bestel.

Doelstelling vraag

Deze vraag plaatst een aantal ‘merknamen’ in de kijker die courant gebruikt worden in een

verkeerscontext. Dat kan zijn in de vorm van een sensibiliseringscampagne (BOB, ROB) of als letterwoord

voor een onderzoeksteam (BART). In beide gevallen staat de merknaam voor het verbeteren van

verkeersveilige en/of duurzame mobiliteit. Wanneer we meer informatie opzoeken hierover blijkt dat in elk

van deze initiatieven moeite gedaan wordt om een draagvlak te creëren voor de problematiek die

aangekaart wordt. Daar is men doorgaans ook in geslaagd.




92

7. Het ‘vliegende schoonmoeder effect’

In de verkeerskunde gebruikt men wel eens de term ‘vliegende schoonmoeder effect’. Welke van

onderstaande campagnebeelden sluit het best aan bij deze term?

A. B. C.

Antwoord: A

Toelichting

Met het ‘vliegende schoonmoeder effect’ bedoelt men dat inzittenden vooraan in de wagen soms worden

gekwetst door passagiers achteraan in de wagen die naar voren worden gekatapulteerd. Afbeelding 1 is de

afbeelding die het BIVV gebruikte in haar sensibiliseringscampagne waarin deze problematiek onder de

aandacht gebracht wordt.

De gordel is een van de goedkoopste en eenvoudigste manieren om de gevolgen van een ongeval te

beperken en om het aantal verkeersslachtoffers te doen afnemen. Deze uitvinding heeft naar alle

waarschijnlijkheid de meeste levens gered in het verkeer. Bij een botsing bewegen de inzittenden van een

wagen zich nog enkele tienden van een seconde verder, met dezelfde snelheid als waarmee de wagen zich

voor de aanrijding verplaatste. Zijn de inzittenden niet vastgeklikt, worden ze dus met deze snelheid tegen

voorwerpen of andere inzittenden in de wagen gekatapulteerd, met alle mogelijke gevolgen van dien. De

voornaamste rol van de gordel is dus beletten dat inzittenden van een voertuig bij een ongeval tegen de

binnenkant van het voertuig tegen elkaar gesmakt worden, maar daarnaast wil de gordel ook voorkomen

dat inzittenden uit de auto geslingerd worden. In dat geval loop je immers 5 keer meer risico om te

overlijden dan iemand die de gordel draagt.

Helaas is het dragen van de gordel in België nog steeds geen reflex. Indien 90% van de inzittenden zich

zouden vastklikken, zouden we elk jaar honderden doden en zwaargewonden minder tellen. Algemeen

genomen vermindert de gordel het gevaar voor schedeltrauma’s met meer dan 40% en de kans op

overlijden ten gevolge van een letsel daalt met 50%. Inzittenden van een wagen moeten zich ervan bewust

zijn dan reeds bij een snelheid van 20 km/u er een gevaar op overlijden bestaat. Want zelfs bij lage snelheid

worden er immense krachten uitgeoefend op voorwerpen die niet vastgeklikt zijn (dus ook inzittenden). Bij




93

een snelheid van 50 km/u bijvoorbeeld komt de impact overeen met 35 keer het gewicht van de persoon.

Een volwassenen van 75 kg wordt dan een dodelijk projectiel van meer dan 2,5 ton.

Ook achterin is de gordel verplicht (sinds 1991). Wanneer inzittenden achterin immers tegen inzittenden

voorin gesmakt worden, kunnen zij ernstige letsels veroorzaken. Een studie wees uit dat 80% van de

verkeersdoden onder de inzittenden voorin vermeden had kunnen worden indien de passagiers achterin de

gordel hadden omgedaan.

Bronnen

Evans, L. (2004). Traffic safety. Bloomfield Hills, Michigan, USA: Science Serving Society, p. 284

Zoekterm GOOGLE: “ gordel achteraan”

• Klikvast.be (http://www.klikvast.be/be)

• Ikbenvoor.be (http://www.ikbenvoor.be/content.aspx?id=40&LangType=2067

(http://www.ikbenvoor.be/content.aspx?id=2230)

• BIVV: brochure ‘De gordel, de juiste reflex!’ (http://www.bivv.be/main/PublicatieMateriaal/Informatie/catalogDetail.shtml?detail=710217876&language=nl)

Eindtermen



werkomgeving.





bestel.

Doelstelling vraag

Veilig deelnemen aan het verkeer is niet alleen een taak van bestuurders van voertuigen. Ook de passagiers

hebben een verantwoordelijkheid (bv. passagiers moeten gordel dragen als zij andere inzittenden in het

voertuig niet willen verwonden bij ongevallen). Deze vraag plaatst de thematiek van gordeldracht opnieuw

in de kijker.




94

8. Maten, makkers, BOB!

Welke partner startte in 1995 samen met het BIVV de BOB-campagne op?

A. De Arnoldus groep van de Belgische brouwersfederatie

B. Assuralia, de beroepsvereniging van

verzekeringsondernemingen & verzekeraar AXA

C. De bachelor/master verkeerskunde & het instituut voor

mobiliteit van de Universiteit Hasselt

D. De federale politie

Antwoord: A

Toelichting

BOB is uitgegroeid tot hét symbool van de strijd tegen rijden onder invloed en werd in 1995 opgericht door

het BIVV samen met de Arnoldus Groep van de Belgische Brouwersfederatie. Sinds 2004 krijgt BOB ook de

steun van Assuralia, de beroepsvereniging van verzekeringsondernemingen. Reeds vanaf het prille begin

kende BOB een aanzienlijk succes. Enkele weken na BOBs geboorte hadden al meer dan vier op vijf Belgen

over hem horen praten. Meer dan 5 op 10 bestuurders is zelf al BOB geweest. Dit cijfer stijgt jaar na jaar.

BOB zorgde voor een mentaliteitsverandering: de maatschappelijke afkeuring van rijden onder invloed is de

laatste jaren aanzienlijk gestegen. De grote meerderheid van de bestuurders beschouwt rijden met meer

dan 0,5 promille alcohol in het bloed als een ernstige tot heel ernstige overtreding. Kort geleden deden

VAB, de Universiteit Gent en de Technische Universiteit Delft nog een gezamenlijk onderzoek naar de

beleving van verkeersveiligheid bij Belgische en Nederlandse automobilisten. Rijden onder invloed van

alcohol (en drugs) werd daarin door de automobilisten als de belangrijkste factor beschouwd die de kans

op een ongeval sterk vergroten. Vijf op tien automobilisten gaf zelfs aan te geloven in het positief effect van

nieuwe technologieën die het onmogelijk maken om de wagen te starten als je te veel gedronken hebt.

Sinds 2001 werd het BOB-concept met de steun van de Europese Commissie ook in andere landen van

Europa een begrip. In totaal loopt de BOB-campagne in niet minder dan 17 Europese lidstaten. Een mooi

bewijs van erkenning voor "onze" BOB.




95

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “BOB”

• BOB.be (http://www.bob.be/nl/campagne/campagne.htm)

• VAB (http://www.vab.be/nl/actueel/dossiers/printdossier.aspx?Id=337)

Eindtermen



reageren assertief in aanbodsituaties.


gezondheid.



bestel.

Doelstelling vraag

Deze vraag vestigt de aandacht op de BOB campagne. Dit is één van de meeste succesvolle

sensibiliseringscampagnes die ooit in België ontwikkeld werden. Deze vraag kan een insteek zijn om dieper

in te gaan op de problematiek van rijden onder invloed van alcohol. Zoals uit de toelichting mag blijken, is

er een groot maatschappelijk draagvlak dat dit fenomeen afkeurt. Echter, zeker bij jongeren , is nog niet

altijd duidelijk dat alcohol reeds vanaf de eerste slok het rijgedrag negatief beïnvloed. Deze vraag kan dan

ook een opener zijn om dit fenomeen verder te bespreken in de klas.




96

9. Te veel of niet te veel?

Hoeveel promille alcohol heeft een man van 75kg in zijn bloed om 8u ‘s ochtends, indien hij de avond

voordien vanaf 21u, 12 glazen alcohol consumeerde (Ieder soort alcohol wordt in zijn bijhorend

standaardglas geserveerd).

A. Minder dan 0.5 promille

B. Tussen 0.5 en 1 promille

C. Tussen 1 en 1.5 promille

D. Meer dan 1.5 promille

Antwoord: B

Toelichting

Om het exacte alcoholgehalte in je bloed te berekenen, moet je met meerdere factoren rekening houden.

Naast het aantal glazen dat je gedronken hebt, moet je immers ook rekening houden met je gewicht, de

periode (aantal uren) waarin je die glazen gedronken hebt en of je al dan niet gegeten hebt. Heb je niet

gegeten, dan zal het alcoholgehalte in je bloed sneller stijgen. Bovendien is er ook nog een verschil tussen

mannen en vrouwen. In verhouding hebben vrouwen minder lichaamsvocht dan mannen, waardoor het

alcoholgehalte bij vrouwen sneller zal stijgen dan bij mannen.

Wens je je eigen bloedalcoholgehalte (BAG) te berekenen, dan kan je dat doen met de volgende formule:

002,0)5,0(10

⋅⋅−−

⋅

⋅= gu

rg

aBAG

a = het aantal glazen; g = lichaamsgewicht in kg; r = verdelingsfactor (bij mannen is dit steeds 0,7 en bij

vrouwen 0,5); u = aantal uren sinds je begonnen bent met drinken. Zit je BAG boven de 0,5, dan riskeer je in

België een boete of erger.

In ons voorbeeld: BAG= 10 x 12 – (11- 0.5) x 75 x 0.002 = 2.285 – 1.575 = 0.71

75 x 0.7




97

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “formule berekening alcoholpromillage”

• Alcoholinfo.nl. Wat is de formule voor het berekenen van alcoholpromillage? (http://www.alcoholinfo.nl/index.cfm?act=qena.antwoord&vraag=37)

(http://www.voedingswaardetabel.nl/watiswat/alcohol)

Eindtermen






werkomgeving.




gezondheid.

Doelstelling vraag

Deze vraag sluit mooi aan bij de vorige vraag waarin de BOB campagne onder de aandacht gebracht werd.

In deze vraag wordt ingegaan op het alcohol consumeren zelf. Meer nog, deze vraag tracht inzicht te

verschaffen in hoe je kunt inschatten of je al dan niet te veel op hebt. Deze formule toepassen is echter niet

100% waterdicht. Het enige dat wel 100% zekerheid biedt is NIET drinken als je moet rijden en een BOB

aanduiden.




98

10. The English corner

In Engeland is de dode hoek het grootst aan de linkerzijde van de vrachtwagen (met stuur aan

rechterkant)?

A. Waar

B. Niet waar

Antwoord: A

Toelichting

De dode hoek is steeds het kleinst aan de kant waar de chauffeur zit en het grootst aan de andere kant. In

België maakt vooral de dode hoek aan de rechterkant het afslaan naar rechts bijzonder gevaarlijk. In

Engeland zit de chauffeur aan de rechterzijde van de vrachtwagen en is de dode hoek bijgevolg het grootst

aan de linkerzijde van de vrachtwagen.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “dode hoek”, ”traphetaf”

• Uitweg.be (http://www.uitweg.be/uitweg68/Je_wordt_onzichtbaar_in_de_dode_hoek.html)

• Trap het af

(http://www.traphetaf.be/)

• Dobli (http://www.dobli.com/index/nl/de_dode_hoek_en_verkeersveiligheid)




99

Eindtermen:



werkomgeving.


Doelstelling vraag

Met deze vraag wordt dieper ingegaan op de problematiek van de dode hoek bij vrachtwagens. Wat is een

dode hoek nu precies en waar bevindt die zich? Als verkeersdeelnemer is het belangrijk te beseffen dat

vrachtwagenchauffeurs een grote ruimte rond hun voertuig niet kunnen zien. Daarom is het belangrijk dat

je ofwel voor het voertuig gaat staan ofwel oogcontact maakt met de chauffeur zodat je zeker weet dat de

bestuurder jou heeft gezien.




100

11. Ik zie, ik zie, wat jij niet ziet

Rijden met ondoorzichtige/aangeslagen/dichtgevroren ruiten is:

A. niet strafbaar

B. een overtreding van de eerste graad, waarop een boete

van minimaal 55 euro staat (onmiddellijke inning)

C. een overtreding van de tweede graad met een boete van

110 tot 1375 euro

Antwoord: B

Toelichting

Volgens het Koninklijk besluit van 1 december 1975 houdende algemeen reglement op de politie van het

wegverkeer en van het gebruik van de openbare weg. (B.S. 09.12.1975, TITEL IV: Technische voorschriften,

Artikel 81: Motorvoertuigen en hun aanhangwagens) moeten de uitrusting en de organen van je wagen in

‘staat van werking en voortreffelijk onderhouden zijn.’ Met aangeslagen ruiten rijden is dus strafbaar. Het is

een overtreding van de eerste graad waarop een boete staat van minimaal 55 euro (onmiddellijke inning),

wat voor de politierechter kan oplopen tot 1.375 euro.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “aangeslagen ruiten”, “rijden met ondoorzichtige ruiten”

• Vandaag.be (http://www.vandaag.be/binnenland/23941_rijden-met-aangeslagen-autoruit-kan-u-55-euro-kosten.html)

• Wegcode (http://www.wegcode.be/wet.php?wet=1&node=art81)

Eindtermen



werkomgeving.






101






Doelstelling vraag

Dit thema kreeg vorig jaar in de winter van 2009 (jammer genoeg) persaandacht toen een bestuurder het

leven liet na een aanrijding door een bestuurder die met aangeslagen ruiten reed. Rijden met aangeslagen

ruiten klinkt banaal, maar dit heeft ernstige gevolgen voor de verkeersveiligheid. Deze vraag biedt

leerlingen praktische informatie voor een veilige verkeersdeelname.




102

12. Survival of het safest

Welk Europees land scoort volgens de statistieken van ERSO (European Road Safety Observatory) het best

op het gebied van verkeersveiligheid op basis van het criterium: verkeersslachtoffers per miljoen inwoners

(cijfergegevens 2008)?

A. B. C. D.

Antwoord: C

Toelichting

De SUN-landen (Sweden – United Kingdom – Netherlands) zijn koplopers inzake verkeersveiligheid en

worden als voorbeeldlanden gezien voor slechter presterende landen. Zowel het Zweedse Vision Zero als

het Nederlandse Duurzaam Veilig gelden internationaal als toonaangevende concepten op gebied van

verkeersveiligheidsbeleid. Het Mobiliteitsplan Vlaanderen streeft op lange termijn naar een slachtoffervrij

verkeerssysteem. Elk verkeersslachtoffer is er één teveel. Dit komt overeen met het Zweedse ‘Vision Zero’

concept. Vlaanderen onderschrijft de achterliggende visies die de basis vormen van deze concepten. De

prestaties op gebied van verkeersveiligheid, de beleidsorganisatie en -aanpak in Nederland en Zweden zijn

sterk richtinggevend.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “ERSO”, “verkeersveiligste land”

• ERSO (European Road Safety Observatory)

(http://ec.europa.eu/transport/road_safety/specialist/statistics/gis/index_en.htm)

(http://ec.europa.eu/transport/road_safety/pdf/gis/mapcare10_fatal_2008.pdf)

• SWOV.nl, wetenschappelijk onderzoek verkeersveiligheid

(http://www.swov.nl/rapport/Factsheets/NL/Factsheet_Internationaal_perspectief.pdf)

• Mobielvlaanderen – Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen

(http://www.mobielvlaanderen.be/docs/persberichten/verkeersveiligheidsplan-vlaanderen.pdf?a=14)




103

Eindtermen


10: De leerlingen illustreren hoe een democratisch beleid het algemeen belang nastreeft en rekening houdt

met ideeën, standpunten en belangen van verschillende betrokkenen.

Doelstelling vraag

Deze vraag schuift een aantal goed presterende landen op vlak van verkeersveiligheid naar voor, waaraan

België zich kan spiegelen. Dit kan een interessante insteek zijn om dieper in te gaan op beleidsmatige

aspecten van de thematiek. Toch moeten de leerlingen zich realiseren dat verkeersveiligheidsgegevens van

verschillende landen zich vaak lastig laten vergelijken. Aantallen van ongevallen of verkeersslachtoffers zijn

niet zomaar vergelijkbaar, maar moeten gerelateerd worden aan bijvoorbeeld het aantal inwoners van het

land of aan de afgelegde afstand (in kilometer). Bij de interpretatie van de gegevens moet men bovendien

rekening gehouden met ontbrekende informatie en definitieverschillen.




104

13. Getoeter

In het Verkeerslexicon van Romain Poté & Hans Verbruggen (2002) wordt de verkeerskundige term

‘claxontijd’ verklaard. Waarvoor staat de claxontijd?

A. De claxontijd is een veiligheidsindicator en staat voor de tijd die

verloopt tussen het waarnemen van een benarde situatie en het

claxonneren naar de persoon die gevaar loopt.

B. De claxontijd is een agressie-indicator en staat voor de tijd die

verloopt tussen het verschijnen van het groene licht en het

claxonneren naar een voorligger die niet onmiddellijk vertrekt.

C. De claxontijd staat voor de duur van het claxonneren om bijvoorbeeld

voorrang te verlenen en voetgangers vrijbaan te geven (in landen zoals

Aruba).

D. De claxontijd staat voor de duur/lengte van het claxonneren naar een

persoon die gevaar loopt.

Antwoord: B

Toelichting

De claxontijd is de tijd die verloopt tussen het verschijnen van het groen licht en het claxonneren naar een

voorligger die niet onmiddellijk vertrekt. Een korte claxontijd is een teken van agressie.

Voor de definitie van verkeersagressie verwijzen we naar de Richtlijn van de Minister van Justitie inzake

verkeersagressie van 20 juli 2000, in werking getreden op 1 september 2000, die wij terugvinden op de

website van Mobiliteit.fgov.be. In deze richtlijn wordt bepaald dat onder agressieve verkeersovertredingen

in het kader van de verkeersregels moet worden verstaan:

• Elke overtreding van het Koninklijk Besluit van 1 december 1975 uitgevaardigd ter uitvoering van

de wetten gecoördineerd op 16 maart 1968 die wetens is begaan en wordt gekenmerkt door het

oogmerk aan anderen schade te berokkenen of het normale besturen van hun voertuig te

verstoren.

• Elke overtreding van dezelfde regels die wetens is begaan in omstandigheden die dermate

gevaarlijk zijn dat de dader zich bewust had moeten zijn van het risico dat hij aan derden schade

had kunnen berokkenen of het normale besturen van het voertuig door de weggebruiker had

kunnen verstoren, zelf als die gevolgen zich niet hebben voorgedaan.

Volgens de meeste documenten zijn mannen in het verkeer agressiever dan vrouwen. Naar leeftijd toe

bleken jongeren zich merkelijk agressiever te gedragen dan ouderen (Slotegraaf, G.,1993). Uit vele

onderzoeken is gebleken dat mannen sneller overgaan tot fysieke agressie dan vrouwen en dat mannen

zich frequenter agressief opstellen dan vrouwen. De link met de verkeersagressie is dan snel gelegd.




105

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “claxontijd”

• Romain Poté & Hans Verbruggen (2002). Verkeerslexicon. Kluwer Uit de mobiliteitsagenda 2010 van de Vlaamse Stichting Verkeerskunde

• De wereld van het verkeer (http://dewereldvanhetverkeer.blogspot.com/2009/12/claxon.html)

• Mobiliteit.fgov.be (http://www.mobilit.fgov.be/data/route/regcir/ci060000a-Dn.pdf)

Eindtermen



2: De leerlingen gaan gepast om met vreugde, verdriet, angst, boosheid, verlies en rouw.

Doelstelling vraag

Negatieve emoties, zoals boosheid en frustratie, komen dagelijks voor, ook in het verkeer, waar zij de

aanleiding kunnen vormen voor agressief gedrag. Het is niet gemakkelijk om objectief vast te stellen wat

agressief gedrag is, omdat veel afhankelijk is van persoonlijke interpretaties. Bovendien is het optreden van

zowel emoties als verkeersagressie persoons- en situatieafhankelijk. Gedrag dat eigenlijk niet agressief

bedoeld is, kan toch als agressief ervaren worden door een medeweggebruiker en vervolgens een

agressieve reactie oproepen. Denk bijvoorbeeld aan de situatie: inhalen op de pechstrook tijdens een file.

In dergelijke omstandigheden is het niet de bedoeling van deze chauffeur om zich (verkeers)agressief te

gedragen, maar een dergelijk rijgedrag komt bij de andere weggebruikers vaak wel agressief over.




106

14. AXA rijgedragbarometer

In de AXA Rijgedragbarometer 2009 wordt gepeild naar gevaarlijk gedrag. Aan welke van onderstaande 5

vormen van gevaarlijk rijgedrag bezondigt de Belgische autobestuurder zich het meest?

Meer dan 2u

zonder pauze

rijden

Niet voor

een oranje

licht stoppen

65 km/u rijden

binnen de

bebouwde kom

Niet

handsfree

bellen

Rijden na

meer dan 2

glazen alcohol

A. B. C. D. E.

Antwoord: B

Toelichting

Uit de eerste AXA Rijgedragbarometer, een onderzoek naar het rijgedrag in 10 Europese landen1, blijkt dat

3 op 4 Belgen zich veilig voelen op de weg, dat wij onze rijvaardigheid hoog inschatten en dat wij het niet zo

nauw nemen met de verkeersregels. Het onderzoek kadert in een preventiestrategie van AXA als

marktleider in autoverzekeringen en wil de aandacht trekken op opvallende factoren in verkeersveiligheid

en rijgedrag.

Nog enkele conclusies over de Belgen: Snelheidsovertredingen worden getolereerd en toegegeven,

zondigen doen we het meest aan rijden door een oranje licht, maar aan bumperkleven hebben de meeste

Belgen een hekel.

De meeste Belgen geven toe niet altijd voor een oranje licht te stoppen. Maar moet dat ook? Over het al

dan niet stoppen voor een oranje licht lezen wij in de wegcode het volgende:

In Artikel 61.

61.1. De driekleurige verkeerslichten zijn cirkelvormig en hebben de volgende betekenis :

2° vast oranjegeel licht betekent dat het verboden is de stopstreep of, zo er geen

stopstreep is, het verkeerslicht zelf voorbij te rijden, tenzij de bestuurder bij het aangaan

van dat licht het teken zo dicht genaderd is, dat hij niet meer op voldoende veilige wijze kan

stoppen; zo dit licht bij een kruispunt geplaatst is, mag de bestuurder, die de stopstreep of

het licht in dergelijke omstandigheden voorbijgereden is, het kruispunt evenwel slechts

oversteken op voorwaarde de andere weggebruikers niet in gevaar te brengen;

1 België, Duitsland, Verenigd Koninkrijk, Ierland, Italië, Luxemburg, Portugal, Spanje, Zwitserland en Frankrijk.




107

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “rijgedrag barometer”

• AXA

(http://www.axa.be/nl/bi_studies.html)

(http://www.axa.be/pdfs/rijgedragbarometer_2009_nl.pdf)

• 6 minutes business

(http://www.6minutes.be/NL/Artikel.aspx?ArtikelID=13589&RubriekID=13)

• Wegcode

(http://wegcode.be/wetteksten/selectie/wegcode/243-art61)

Eindtermen



werkomgeving.






Doelstelling vraag

Deze vraag gaat over de perceptie van verkeers(on)veilig gedrag en kan als insteek gebruikt worden om het

debat rond perceptie versus realiteit in de verkeersveiligheid op gang te brengen. Leerlingen kunnen op

basis van deze vraag zelf nagaan aan welke overtreding zij zich het meest bezondigen en aan welke

overtreding zij zich het meest ergeren, enz.




108

15. Wie niet weg is, is gezien

’s Nachts zien automobilisten je tot op ongeveer 20 meter als je donkere kledij draagt, tot op 50 meter als

je heldere kleuren draagt. Tot op hoeveel meter ben je zichtbaar als je een reflecterend fluovestje draagt?

A. 75 meter

B. 100 meter

C. 150 meter

Antwoord: C

Toelichting

In de dimlichten van een aankomende auto word je :

• met donkere kleren gezien tot op 20 m

• met heldere kleren gezien tot op 50 m

• met reflecterend materiaal gezien tot op 150 m

Hiertegenover staat de stopafstand van een auto :

• een auto aan 30 km/u heeft 13 meter nodig om stil te staan



Door aandacht te besteden aan zichtbaarheid geef je een automobilist de kans tijdig te remmen.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “ ‘s nachts gezien worden”,

• AXA

(http://www.axa.be/nl/bi_studies.html)

(http://www.axa.be/pdfs/rijgedragbarometer_2009_nl.pdf)

• Ik ben voor

(http://www.ikbenvoor.be/uploadedFiles/IkBenVoor/Burgers/Campagnes_en_acties/perstekst.pdf)




109

• Belgisch Instituut Verkeersveiligheid

(http://www.bivv.be/dispatch.wcs?uri=707272062&action=viewStream&language=nl)

Eindtermen



werkomgeving.


Doelstelling vraag

Deze vraag bewijst dat het dragen van fluovestjes in het verkeer een absolute meerwaarde heeft op vlak

van verkeersveiligheid. Ondanks talloze campagnes en het pimpen van de fluovestjes, is het fluovestje bij

jongeren nog steeds niet populair. Hoewel hier geen wettelijke verplichtingen rond bestaan, wordt met

deze vraag aangegeven dat je, om risico’s te vermijden, best steeds een fluovest draagt in het verkeer.




110

Categorie 4: Via varia

Vragen over het rijbewijs, leuke weetjes en de actualiteit.




111

1. Het elfde gebod

Wat wordt verplicht voor voertuigen vanaf 7 februari 2011? (1 punt)

A. Ledlampen in verkeerslichten

B. Permanente dagrijlichten voor nieuwe auto’s

C. Permanente dagrijlichten voor oude auto’s

D. Het rekeningrijden of het betalen per gereden kilometer

Antwoord: B

Toelichting

Vanaf 7 februari 2011 moeten alle nieuwe personenwagens (categorie M1) en kleine bestelwagens

(categorie N1) dagrijverlichting hebben. Met deze maatregel schikt België zich naar de verlichtingseisen van

Europa en wil zij haar voertuigen overdag zichtbaarder maken en het aantal verkeersdoden verminderen.

Technisch gezien zal de elektrische installatie van het lichtsysteem zodanig worden uitgevoerd dat de

dagrijlichten automatisch aangaan zodra de motor wordt gestart. De lichten moeten bovendien

automatisch doven wanneer de bestuurder zijn mistvoorlichten of koplampen aansteekt, tenzij de

koplampen slechts gebruikt worden om met korte tussenpozen onderbroken lichtsignalen te geven. De

stand- en achterlichten, de omtreklichten en de eventuele zijmarkeringslichten en de kentekenplaatlichten

mogen niet aangestoken kunnen worden wanneer de dagrijlichten branden.

Het technisch voertuigreglement verduidelijkt hierbij dat de dagrijlichten naar voren gericht zijn, zich aan

de voorkant van een voertuig bevinden en wit licht uitstralen.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “verplicht 7 februari 2011” , “dagrijlichten verplicht”

• Wegcode.be. Wegwijs in het Belgisch verkeersreglement

(http://wegcode.be/actueel/recente-wijzigingen/1490-dagrijverlichting)

• Het Laatste Nieuws

(http://www.hln.be/hln/nl/957/Belgie/article/detail/1092410/2010/04/13/Dagrijlichten-positief-voor-verkeersveiligheid.dhtml)

(http://www.hln.be/hln/nl/957/Belgie/article/detail/1091999/2010/04/13/Dagrijlichten-worden-verplicht.dhtml)




112

Eindtermen








11: De leerlingen kunnen de Europese samenwerking, van het beleid en de instellingen van de Europese

Unie de betekenis voor de eigen leefwereld toepassen.


conflicten inhoudt.

Doelstelling vraag

Deze vraag brengt het gedeelte ‘nieuwe’ regelgeving onder de aandacht en leert leerlingen omgaan met de

wegcode. Verder wordt het voor leerlingen duidelijk dat om tegemoet te komen aan de Europese

richtlijnen de bestaande Belgische wetgeving op diverse plaatsen aanzienlijk bijgewerkt moet worden.

Volgens de studie van het Brits TRL (Transport Research Laboratory), gefinancierd door de Europese

Commissie in 2006, zou het DRL-systeem (Daytime Running Light), de zogenaamde dagrijlichten, het aantal

dodelijke ongevallen doen dalen met 15%, wat ons leert dat ook innovaties in voertuigtechnologie

bijdragen tot de verkeersveiligheid.




113

2. In de schijnwerpers

Wat moet een rolschaatser volgens de wegcode minimaal dragen als hij ’s nachts op de rijbaan rijdt?

A. Vooraan een wit of geel licht en achteraan een rood licht

B. Een fluohesje

C. Kledij in heldere kleuren

Antwoord: A

Toelichting

Het Koninklijk Besluit betreffende de voortbewegingstoestellen van 13 februari 2007 regelt hoe mensen

met voortbewegingstoestellen, zoals skates, zich in het verkeer moeten gedragen. Inlineskates,

rolschaatsen, skateboards, éénwielers, steps, enzovoort, horen daarom vanaf 15 maart 2007 tot de

categorie van de niet-gemotoriseerde voortbewegingstoestellen. Dat wil zeggen dat een (inline)skater zich,

afhankelijk van de snelheid, als fietser of als voetganger zal moeten gedragen.

Hoe kunnen leerlingen aan deze regel voldoen?

• Een skater = een voetganger

Skate je niet sneller dan stapvoets, dan moet je alles doen zoals de voetgangers: je moet gebruik

maken van de trottoirs, je bent toegelaten tot de voetgangerszones, voertuigen moeten je

voorrang verlenen wanneer je op het punt staat over te steken, je hoeft geen gebruik te maken van

lichten, enzovoort.

• Een skater = een fietser

Skate je sneller dan stapvoets, dan dien je de regels te volgen die voor fietsers gelden: je moet

gebruik maken van het fietspad, voorrang verlenen aan de voetgangers die op het punt staan zich

op een oversteekplaats voor voetgangers te begeven, je mag beperkte eenrichtingsstraten inrijden,

enzovoort.

Skate je 'op de andere delen van de openbare weg dan die, die voorbehouden zijn voor het verkeer

van voetgangers' dan dien je tussen het vallen van de avond en het aanbreken van de dag en in alle

omstandigheden wanneer het niet meer mogelijk is duidelijk te zien tot op een afstand van

ongeveer 200 meter, voorzien te zijn van:

o Vooraan, een wit of geel licht;

o Achteraan, een rood licht.




114

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “wet op niet-gemotoriseerde voortbewegingstoestellen”, “ wat moet een rolschaatser

volgens de wegcode dragen”

• Wegcode.be. Wegwijs in het Belgisch verkeersreglement

(http://www.wegcode.be/actueel.php?nr=21)

(http://www.wegcode.be/wet.php?wet=1&node=art2)

(http://www.wegcode.be/divers/brochures/straatcode.pdf)


• Brochure, wat is er veranderd in het verkeer (1 juni 2009).

• AXA- Ikbenvoor.be- Belgisch Instituut Verkeersveiligheid

(http://www.ibsr.be/dispatch.wcs?uri=728696042&action=viewStream&language=nl)

• Belgisch Instituut Verkeersveiligheid)

(http://www.bivv.be/dispatch.wcs?uri=707272062&action=viewStream&language=nl)

• Juridat

(http://www.juridat.be/cgi_loi/loi_N.pl?cn=2007021333)

• Jeugdnetwerk

(http://www.jeugdwerknet.be/regelgeving/regel/skating)

Eindtermen



werkomgeving.








Doelstelling vraag

Een aantal voorwerpen die wij beschouwen als ‘speelgoed’ worden door de wet bestempeld als niet-

gemotoriseerde voortbewegingstoestellen. Wanneer je je hiermee op de openbare weg begeeft ben je

onderhevig aan de verkeersreglementering. Deze vraag tracht de jongeren hiervan bewust te maken.




115

3. Amazonezit

De amazonezit is een zithouding waarbij je op de bagagedrager met beide benen langs één zijde van de

fiets zit. Mag iemand volgens de wet in amazonezit achter op de fiets?

A. Ja

B. Neen

C. Ik mag iemand een amazonezit laten aannemen achter op

mijn fiets indien het niet anders gaat.

Antwoord: B

Toelichting

In de wegcode (44.5) staat: “Het is de bestuurders van fietsen, bromfietsen en motorfietsen verboden de

‘amazonezit’ aan te nemen of te laten aannemen door een passagier.” Het is de passagiers van deze

voertuigen verboden de "amazonezit" aan te nemen.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “passagier op fiets”, “mag iemand achterop fiets”

• Wegcode.be

(http://wegcode.be/wetteksten/selectie/wegcode/219-art44)

Eindtermen











116

Doelstelling vraag

Deze vraag richt zich specifiek op het gedeelte regelgeving voor fietsers en leert leerlingen omgaan met de

wegcode.




117

4. Fijn stof

In mei 2010 verscheen volgende krantenkop in de kranten: ‘Fietsen langs drukke wegen is ongezond!’ Wie

op een drukke weg met de fiets naar het werk rijdt in Brussel, ademt per meter die hij al fietsend aflegt

ongeveer 5,6 miljoen deeltjes fijn stof in. Maar ook auto-inzittenden ontsnappen niet aan de ultrafijne

deeltjes afkomstig van de uitlaatgassen. Als passagier in de wagen adem je per meter ……. fijn stof in.

A. Minder dan 1 miljoen deeltjes fijn stof

B. Tussen 1 en 2 miljoen deeltjes fijn stof

C. Tussen 2 en 4 miljoen deeltjes fijn stof

D. Meer dan 4 miljoen deeltjes fijn stof.

Antwoord: B

Toelichting

Wikipedia omschrijft fijn stof als een vorm van luchtvervuiling. Tot fijn stof worden in de lucht zwevende

deeltjes kleiner dan 10 micrometer gerekend. Fijn stof bestaat uit deeltjes van verschillende grootte,

herkomst en chemische samenstelling.

Fijn stof in de atmosfeer is volgens de Vlaamse Milieumaatschappij één van de grootste gevaren voor onze

gezondheid. Het veroorzaakt of verergert acute luchtwegenaandoeningen. Het is ook een belangrijke

oorzaak van chronische luchtwegenaandoeningen en tast op lange termijn de longfunctie aan. Sommige

studies tonen bovendien een verminderde levensverwachting aan. Ten slotte is zwarte rook - een vorm van

fijn stof - ook schadelijk voor het milieu.

Uit een recente studie van de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO), blijkt dus dat ook

auto-inzittenden heel wat fijn stof inademen op drukke wegen. Voor de fietsers geldt dat de negatieve

gevolgen van het inademen van fijn stof, zelfs in de verhoogde hoeveelheden langs drukke wegen, toch nog

steeds moet onderdoen voor de positieve gevolgen van het nemen van lichaamsbeweging. Fietsen langs

drukke wegen is dus niet ongezond. Wel juist is dat fietsen langs drukke wegen ongezonder is dan fietsen

langs rustige wegen.




118

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “fietsen langs drukke wegen ongezond”, “fijn stof”

• De redactie.be

(http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/binnenland/1.790436)

• Vlaamse Milieu Maatschappij

(http://www.vmm.be/lucht/luchtkwaliteit/luchtvervuilende-stoffen/welke/fijn_stof.html)

Eindtermen



en gezondheid.


1: De leerlingen participeren aan milieubeleid en –zorg op school.

Doelstelling vraag

Vanuit het criterium ‘luchtvervuiling’ illustreert deze vraag enkele voor- en nadelen van het gebruik van de

fiets ten opzicht van de wagen en wordt het effect van CO2 uitstoot op de gezondheid aangehaald, ook op

die van de inzittenden in de wagen. Met behulp van deze informatie kunnen leerlingen een verantwoorde

keuze maken voor een bepaald vervoermiddel.




119

5. ‘Baaie’ op weg

SOS international adviseerde Nederlandse voetbalsupporters om tijdens het WK in Zuid-Afrika voorzichtig

te zijn op de weg en rekening te houden met elementen waar zij niet aan gewend zijn. De hoofdreden was:

A. In Zuid-Afrika rijden de auto’s links en lopen er wilde

dieren op de wegen.

B. Er staan verkopers van etenswaren op de middenberm

van de wegen.

C. In Zuid-Afrika hebben de zwakke weggebruikers geen

voorrang op zebrapaden.

Antwoord: A

Toelichting

Oranjesupporters die naar Zuid-Afrika afreisden, werden geadviseerd vooral voorzichtig te zijn in het

verkeer. Dat meldde SOS International. De meeste meldingen die bij de alarmcentrale uit Zuid-Afrika

binnenkwamen, hadden te maken met auto-ongelukken.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “SOS international”, “WK-voetbal Zuid-Afrika verkeer”

• AD

(http://www.ad.nl/ad/nl/1045/WK-voetbal/article/detail/487845/2010/06/03/Verkeer-grootste-gevaar-in-Zuid-Afrika.dhtml)

• Rs.goal.com

(http://www.rs.goal.com/nl/news/218/wk-2010/2010/06/03/1957119/insert%20url)

Eindtermen



en gezondheid.




120




Doelstelling vraag

Velen die in Zuid-Afrika een auto huren, moeten wennen aan het rijden op de linker weghelft. Ook

leerlingen moeten beseffen dat men in het verkeer niet op ‘automatische piloot’ mag rijden en men steeds

alert moet blijven! Of beter gezegd: voorzie het onvoorziene!




121

6. Zwarte punten voor dieren

Het verkeer eist jaarlijks verkeersslachtoffers. Ook in het dierenrijk. Onze dichte wegen in België vormen

voor wel meer dan 4 miljoen grotere wilde dieren de belangrijkste onnatuurlijke doodsoorzaak.

Dierenonderwielen maakte daarom een top 10 van die slachtoffers. Op nummer 1 staat:

A. de egel B. de vos C. de haas D. steenmarter E. de pad

Antwoord: A

Toelichting

Met het project "Dieren onder de wielen" willen de Vlaamse overheid, Natuurpunt en Vogelbescherming

Vlaanderen beter in kaart brengen hoeveel faunaslachtoffers er op onze wegen vallen en welke soorten

verkeersgevoelig zijn. Zo kunnen zij suggesties doen waar in het Vlaamse wegennet de belangrijkste

knelpunten liggen en waar wat aan de infrastructuur moet worden verbeterd. Ecoducten, amfibiebruggen

en doorgangen onder straten zijn enkele voorbeelden om het versnipperde landschap in Vlaanderen

minder gevaarlijk te maken voor dieren.

Op dierenonderwielen.be vinden wij volgende top-10 van de verkeersslachtoffers in het dierenrijk terug:




122

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “dierenonderwielen”

• Dierenonderwielen.be (http://www.dierenonderdewielen.be)

Eindtermen



werkomgeving.


gezondheid.



en te verbeteren.


erfgoed.

Doelstelling vraag

De enorme Belgische wegendichtheid en bijhorende mobiliteit eist jaarlijks heel wat slachtoffers. Niet

alleen menselijke slachtoffers, maar ook heel veel dierenlevens. Via deze vraag trachten we jongeren ook

hiervan bewust te maken, aangezien hierover weinig ruchtbaarheid gegeven wordt.




123

7. Wel of niet pinken?

Moet je de richtingaanwijzer aanzetten bij het open afrijden van een rotonde?

A. De richtingaanwijzers moeten ALTIJD gebruikt worden op een

rotonde: zowel bij het oprijden als bij het afrijden.

B. De richtingaanwijzers moeten NOOIT gebruikt worden, niet bij

het oprijden en niet bij het afrijden.

C. De richtingaanwijzers moeten WEL gebruikt worden bij het

oprijden, maar NIET bij het afrijden.

D. De richtingaanwijzers moeten NIET gebruikt worden bij het

oprijden, maar WEL bij het afrijden.

Antwoord: D

Toelichting

Bij het oprijden van een rotonde moet geen richtingsaanwijzer worden opgezet. Bij het afrijden van een

rotonde moet de rechter richtingsaanwijzer worden opgezet.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “hoe richtingsaanwijzer gebruiken op rotonde”

• Gratisrijbewijsonline � lichten & claxon � gebruik van de lichten

(http://www.gratisrijbewijsonline.be/)

• AXA

(http://www.axa.be/nl/bi_spons_verkeer.html)

Eindtermen









124

Doelstelling vraag

Deze vraag bereidt de leerlingen voor op het theoretisch en praktisch rijexamen en behandelt de wetgeving

over het gebruik van richtingaanwijzers op een rotonde. Zelfs ervaren autobestuurders durven wel eens

tegen deze regel te zondigen.




125

8. In case of Emergency

Welk noodnummer bel je in Europa bij een verkeersongeval?

A. 100

B. 112

C. 101

D. 106

Antwoord: B

Toelichting

112 is een gratis Europees noodnummer dat we in de 27 lidstaten van de Europese Unie kunnen gebruiken

in geval van agressie, een ongeval of in elke andere noodsituatie. De Raad van de Unie heeft die beslissing

genomen om te vermijden dat iedereen die naar een ander land van de Unie gaat, telkens de

noodnummers die van kracht zijn in dit land moet onthouden. Daarom kunnen de telefonisten die uw

oproep ontvangen in een ander land, ook in het Engels antwoorden.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “welk noodnummer bellen?”

• Infobel

(http://www.infobel.com/nl/belgium/Urgences.aspx)

• 112

(http://www.sos112.be/code/nl/tout.htm#1)

Eindtermen



3: De leerlingen erkennen probleemsituaties en vragen, accepteren en bieden hulp.




126


11: De leerlingen kunnen van Europese samenwerking, van het beleid en de instellingen van de Europese

Unie de betekenis voor de eigen leefwereld toepassen.


conflicten inhoudt.

Doelstelling vraag

Deze vraag geeft de leerlingen in eerste instantie praktische informatie over wat te doen in geval van een

verkeersongeval. Omdat velen in zo een situatie in paniek slaan, kan verder op deze vraag worden ingegaan

door leerlingen toe te lichten welke handelingen zij bij een ongeval moeten stellen:

1. Stel de plaats van het ongeval veilig (gevarendriehoek plaatsen)

2. bekijk de toestand van de gewonden en help indien nodig

3. bel 112

Verder is het belangrijk dat de leerlingen het Europese noodnummer kennen. Dan hoeven zij de

noodnummers die van kracht zijn in andere Europese landen niet te onthouden indien zij buiten de

Belgische grenzen rijden.




127

9. Spiegeltje, spiegeltje …

In België zijn de wagens uitgerust met een verplichte achteruitkijkspiegel. Maar hoe moet je deze spiegel

gebruiken?

A. De bestuurder moet de achteruitkijkspiegel zo afstellen dat hij

van zijn zitplaats het verkeer achter en links kan gadeslaan.

B. De bestuurder moet de achteruitkijkspiegel zo afstellen dat hij

van zijn zitplaats het verkeer achter en rechts kan gadeslaan.

C. De bestuurder moet de achteruitkijkspiegel zo afstellen dat hij

van zijn zitplaats alleen het verkeer achter kan gadeslaan.

Antwoord: A

Toelichting

In de wegcode, TITEL II: Regels voor het gebruik van de openbare weg, artikel 34 voor het gebruik van de

achteruitkijkspiegels staat letterlijk: “De bestuurder moet de achteruitkijkspiegels zo stellen dat hij van zijn

zitplaats het verkeer achter en links kan gadeslaan en ondermeer een ander voertuig kan waarnemen dat

begonnen is links in te halen.”

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “gebruik achteruitkijkspiegels”

• Wegcode.be


Eindtermen







128

Doelstelling vraag

Deze vraag vergroot het inzicht van leerlingen in de wegcode. Deze vraag bereidt de leerlingen dus voor op

het thema ‘zithouding in de wagen’ voor het theoretisch- en praktisch rijexamen.




129

10. Is er een weg terug?

In een eenrichtingsstraat …

A. Mag je achteruit rijden

B. Mag je nooit achteruit rijden

Antwoord: B

Toelichting

Het verkeersbord C1 betekent: 'Verboden richting voor ieder bestuurder'. Je mag de

verboden rijrichting niet volgen, óók niet al achteruitrijdend.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “achteruit rijden in een eenrichtingsstraat”

• Wegcode.be

(http://www.wegcode.be/wet.php?wet=11&node=art9&datum=today)

(http://wegcode.be/secties/mb/mb-111076/864-hs2art9)

Eindtermen






130






Doelstelling vraag

Deze vraag bereidt leerlingen voor op het theoretisch rijexamen en gaat in het bijzonder dieper in op de

rubriek: verkeersborden – verbodsborden.




131

11. Op stap met of op de bus

Met de bus kan je ook op stap, want in een aantal steden rijden er ‘Lijn’nachtbussen. In welke steden?

A. Gent, Antwerpen, Leuven

B. Brugge, Gent, Oostende

C. Antwerpen, Genk, Brussel

D. Brussel, Hasselt, Gent

Antwoord: A

Toelichting

In Antwerpen, Gent en Leuven rijden op vrijdag- en zaterdagavond nachtbussen en hoeven ‘feestvierders’

zich dus geen zorgen te maken over ons vervoer. In Brugge en Oostende zijn er zowel door de week als in

het weekend avondlijnen. En ook in Hasselt, Genk, Tongeren en Sint-Truiden kan men ’s avonds vlot reizen

met de avondlijnen.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “nachtbussen de lijn”

• De Lijn

(http://www.delijn.be/over/aanbod/nachtvervoer/index.htm?init=true)

Eindtermen








132





Doelstelling vraag

Deze vraag toont aan dat het openbaar vervoer moet inspelen op noden en behoeften van haar reizigers en

zich moet aanpassen aan onze huidige maatschappij, een bruisende maatschappij op het vlak van cultuur,

uitgaan en vrije tijd. Deze vraag biedt verder een ideale insteek voor een debat over het gebruik van

openbaar vervoer versus het gebruik van de wagen en kan hierdoor gekoppeld worden aan thema’s zoals

rijden onder invloed, vermoeidheid achter het stuur, enz.




133

12. Jong geleerd is oud gedaan

De online verkeersquiz van de ba/ma verkeerskunde, gesponsord door AXA, is gericht op jongeren. Ook

jullie jongere broertjes en zusjes van het lager onderwijs konden vorig schooljaar hun verkeerkennis

toetsten via het grote online verkeersexamen van de Vlaamse Stichting Verkeerskunde. Wat is de naam

van dit project?

A. De grote verkeerstoets

B. De veilige thuisactie

C. De nationale roadtrip

D. Safety@school project

Antwoord: A

Toelichting

De eerste digitale Grote Verkeerstoets in Vlaanderen – georganiseerd door de Vlaamse Stichting

Verkeerskunde was met 20.273 deelnemende leerlingen zonder een groot succes!. 17.501 leerlingen (86%)

zijn geslaagd voor de Grote Verkeerstoets, dat betekent dat ze minstens 15 op 25 vragen correct

beantwoordden. Gemiddeld scoorden de leerlingen 17,81 op 25.

Met de Grote Verkeerstoets wil de VSV lagere scholen en ouders ondersteunen bij verkeerseducatie. Door

het alsmaar drukkere verkeer, moeten kinderen meer vaardigheden beheersen om zich veilig en zelfstandig

in het verkeer te begeven.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “verkeerstoets”

• Verkeerstoets

(http://www.verkeerstoets.be)

Eindtermen






134



bestel.

Doelstelling vraag

Veilig van en naar school. Dat is het centrale onderwerp van deze vraag. Leerlingen gebruiken deze vraag

om het debat over (de verkeersveiligheid in) hun schoolomgeving op gang te brengen en de rol die

leerkrachten, scholen en ouders hierin spelen toe te lichten.




135

13. Comazuipen

Het binge drinken of comazuipen (zo veel mogelijk drinken op zo kort mogelijke tijd) is een tijdgebonden

fenomeen en associëren we vooral met Britse, Scandinavische of Nederlandse jongeren. Sinds enkele

maanden rukt het comazuipen ook op naar België. De internationaal gangbare definitie spreekt van

comazuipen vanaf:

A. 6 glazen

B. 10 glazen

C. 14 glazen

D. 20 glazen

Antwoord: A

Toelichting

De internationaal gangbare definitie spreekt inderdaad van comazuipen vanaf 6 glazen alcohol. De Engelse

term ‘binge' betekent 'braspartij' en staat voor het consumeren van zeer veel alcohol, meestal op korte tijd.

Voor mannen minstens 6 glazen op 2 uur tijd, voor vrouwen minstens 5 glazen.

'Comadrinken', wil dus zeggen zeer veel drinken op korte tijd waardoor je erbij neervalt of letterlijk in coma

gaat. Het gaat dus om een extreme vorm van 'binge drinken'. Het is een soort trend die recent in Duitsland,

Nederland en Engeland voorkomt, bij groepjes jongeren. Bijzonder verontrustend is het feit dat het

fenomeen soms ook blijkt aan te slaan bij jonge tieners.

Bronnen

Zoekterm GOOGLE: “binge-drinken”

• De Standaard

(http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=4F2QBTGT)

• Maks

(http://www.maks.be/nieuws.php?id=15367)

Eindtermen






136




gezondheid.

Doelstelling vraag

In deze vraag staat het begrip ‘alcohol’ centraal. Deze vraag geeft een aanzet om verder in te gaan op de

(beleidsmatige) aspecten van de thematiek rond rijden onder invloed. De meeste jongeren zijn er zich wel

van bewust dat dronken rijden een slechte zaak is, maar gaan onder groepsdruk en groepsnormen soms

over tot (overmatig) alcoholgebruik.




137

14. Gluren achter sturen

Wat doen we zoal achter het stuur? Daar polste een team van GN Netcom naar via een grootschalige

enquête naar de tijdsbesteding achter het stuur van 1800 autorijders in de VS, UK, Frankrijk, Duitsland,

Rusland en Japan. Wat blijkt? 72% eet in de auto en 28% heeft wel al eens een SMS verstuurd van achter

het stuur. Omkleden achter het stuur is niet bijster handig, maar toch doen we het massaal. Welke van

onderstaande bizarre handelingen die wij doen, doen wij het minst vaak achter het stuur?

A. make-up bijwerken

B. e-mailen

C. kranten of tijdschriften lezen

D. computerspelletjes spelen

E. scheren

Antwoord(en): D en E

Toelichting

Tijdens de grootschalige enquête naar de tijdsbesteding achter het stuur van 1800 autorijders in de VS, UK,

Frankrijk, Duitsland, Rusland en Japan, biechtte 5% op ooit computerspelletjes achter het stuur te hebben

gespeeld en biechtte ook 5% op zich zo nu en dan te scheren tijdens het rijden. Uit het onderzoek bleek

bovendien dat 72% wel eens eet in de auto en dat 28% wel eens een SMS verstuurd heeft van achter het

stuur. Nog meer bizarre feitjes:

• 13% van de respondenten heeft wel eens haar make-up bijgewerkt achter het stuur.

• 12% verstuurt wel eens een email tijdens het rijden.

• 10% leest kranten of tijdschriften.

Bronnen

• Autoblog

(http://www.autoblog.nl/archive/2010/05/26/35-kleedt-zich-uit-aan-of-om-achter-het-stuur)

(http://blog.leasetrader.com/archive/2010/05/27/Survey-Finds-Sex-And-Texting-Behind-The-Wheel.aspx)

• De Standaard

(http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=4F2QBTGT)

• Maks (http://www.maks.be/nieuws.php?id=15367)




138

Eindtermen



Doelstelling vraag

Deze vraag behandelt voornamelijk het “gedrag” van bestuurders en haalt duidelijk onnodige risico’s en

gedragingen in het verkeer aan, waarbij verkeersregels niet in acht worden genomen. Uit onderzoek blijkt

dat 75% van de ongevallen vaak enkel aan het gedrag van bestuurders te wijten zijn. Nuchter, kalm, sociaal

rijgedrag met oog voor andere weggebruikers is daarom aangewezen.




139

15. Wie is de baas?

Wie is de voorbije 10 jaren niet verantwoordelijk geweest voor mobiliteit vanuit de Vlaamse regering?

A. Hilde Crevits

B. Steve Stevaert

C. Kathleen Van Brempt

D. Etienne Schouppe

Antwoord: D

Toelichting

Op 20 maart 2008 werd Etienne benoemd tot federaal Staatssecretaris voor Mobiliteit (toegevoegd aan

Eerste Minister Yves Leterme, later aan Eerste Minister Herman Van Rompuy en nadien regering Leterme II)

en neemt het wegverkeer, de verkeersveiligheid, het spoorwegverkeer, de scheepvaart, de binnenvaart, de

luchtvaart en de Noordzee (marien milieu) onder zijn bevoegdheid. Hij:

• oefent onder andere de voogdij uit over de FOD Mobiliteit en Transport.

• is verantwoordelijk voor de Dienst Marien Milieu van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de

Voedselketen en Leefmilieu.

• is tevens voorzitter van het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid.

• oefent ook de voogdij uit over luchtverkeersleider Belgocontrol.

Voor meer info over:

• Hilde Crevits: www.hildecrevits.be

• Kathleen Van Brempt: www.kathleenvanbrempt.be

• Steve Stevaert: http://nl.wikipedia.org/wiki/Steve_Stevaert

Eindtermen




8: De leerlingen onderscheiden de hoofdzaken van de federale Belgische staatstructuur.




140

Doelstelling vraag

De leerlingen leren via deze vraag wie de beleidsverantwoordelijken zijn voor het domein mobiliteit op

zowel Vlaams als federaal niveau.

Verkeersquiz 2010 leerkrachtendocument - definitief · 2010-11-10 · Wie is de baas? ... ICT in de...

Documents

Transcript of Verkeersquiz 2010 leerkrachtendocument - definitief · 2010-11-10 · Wie is de baas? ... ICT in de...