VergetenPEREN

een bondig overzicht van de verkrijgbare, ‘vergeten’, Belgische

peren, in de hoop dat ze weer meer worden aangeplant

gratis brochure - verspreiden AUB - Lieven Decrick - de Tuin van Toen - 2016

Baronne de MelloSynoniemenBaronne de Mello, Beurré Van Mons, Cannelle de Van Mons, Poire His (per ongeluk ook Adèle de Saint Denis of Philippe Goës)

HerkomstBekomen door Van Mons. Geïntroduceerd in Frankrijk omstreeks 1830 onder de naam poire 'His' door Poiteau. Later door M. Jean-Laurent Jamin gekweekt onder de naam Baronne de Mello.

Gelijkende soortenBeurré Van Mons Léon Le Clerc

Boom?

Vruchtvorm: De vruchten zijn middelgroot en hebben niet zo een mooi uiterlijk en in sommige seizoenen durft de schil scheuren. Middelgrote, peervormige, buikige, vrij gladde vruchten. steel: kelk: Middeldiep en kortschil: vlees: Het vlees is witgroen, fijn, smelten, enkele steencellen nabij het klokhuis, zeer geparfumeerd, GebruikPeer van eerste kwaliteit op goede gronden. Op slechtere gronden soms iets zuurder. Rijp in oktober

Opmerking

Belle de SoigniesSynoniemengeen gekend

HerkomstIn 1869 gevonden in een tuin te Edingen door Van den Eynde. Afgezien van deze vermelding in Morgan's 'The Book of Pears' uit 2015 vonden we er merkwaardig genoeg verder geen info over. En dat terwijl er in de periode 1800-1900 zoveel peren werden beschreven. Ze werd wel als nieuwigheid vernoemd in 'La Tribune des sociétés horticoles' van 1912. Van den Eynde, die ook een lot appels meebracht, won er met de peer Belle de Soignies een eerste prijs op een tentoonstelling.

Gelijkende soorten

Boom

Vruchtvorm: Een mooie, middelgrote tot grote peer. De vruchten zijn middelgroot tot groot en kegel tot peervormig.steel: Lang. kelk: Middeldiep tot oppervlakkigschil: Dik en ruw. De schil verkleurt van groengeel naar bruingeel en beroest bij rijpheid.vlees: Witgeel, sappig, zoetzuur, halfsmeltend.

GebruikGoede peer voor het late seizoen maar in koude jaren soms astringent. De vruchten rijpen van december tot februari - maart.

Opmerking

Bergamotte de StryckerSynoniemenBergamotte Dertrycker, Bergamote Hertrick

HerkomstMogelijks bekomen door M. Parmentier uit Edingen.

Gelijkende soortenBergamotte Esperen

BoomZeer groeikrachtige boom

Vruchtvorm: Appelvormig en klein.steel: Dik en kort. kelk: Middeldiep en kort. schil: Groengeel en beroest. vlees: Vruchtvlees is wit, zeer sappig, met een zoete en aangename smaak.

GebruikEerste kwaliteit dessertpeer. De vruchten rijpen van september tot oktober.

OpmerkingDe herkomst van deze peer is onduidelijk.

Beurré CapiaumontSynoniemenBeurré Capiaumont, Beurré Aurore of De la Glacière

HerkomstDe peer Beurré Capiaumont werd omstreeks 1787 bekomen door M. Capiaumont, een apotheker uit Mons, uit zaad van de peer Beurré Gris. In Frankrijk werd ze verspreid onder de naam Beurré Aurore.

Gelijkende soortenCalebasse Bosc, Beurré Durondeau, Beurré Clairgeau

BoomGematigde groei, wordt niet groot en is zeer vruchtbaar. Deze soort is als hoogstam en als pyramide te kweken.

Vruchtvorm: Kegelvormig tot driehoekig en middelgroot. steel: Vrij lang en middeldik. Bij de aanhechting vaak met een verdikking aan de vrucht, waardoor de steel schuin staat. kelk: Open, met korte en spitse blaadjes, die meestal stervormig over de zeer vlakke holte teruggeslagen zijn.schil: Vruchten, die in de schaduw gerijpt zijn, missen het rood en zijn geheel kaneelkleurig, hier en daar met grauwe stipjes; de huid is eenigzins ruw. Soms een rode blos aanwezig. vlees: Witachtig, fijn, saprijk, bij ons meestal smeltend, aangenaam rinsch, enigszins korrelig om het klokhuis, met kleine, zwartbruine pitten.

GebruikDe pluk valt eind september en de vruchten bewaren tot eind oktober. Zeer geschikt voor het maken van compote. OpmerkingGoed geschikt voor koudere groeiplaatsen.

Beurré CurtetSynoniemenBeurré Curtet, Beurré Quetelet, Dingler, Henry Van Mons, Beurré Cutter of Comte de Lamy

HerkomstBeurré Curtet werd in 1828 bekomen door M. Simon Bouvier uit Jodoigne en opgedragen aan M. Curtet, dokter en professor uit Brussel.

Gelijkende soorten

BoomDe bomen hebben een opvallende vruchtbaarheid.

Vruchtvorm: De vruchten zijn klein, bol- tot turbinevormig.steel: kortkelk: Middellang en vrij oppervlakkigschil: De schil is dun en verkleurt van groen naar een mooi bleekgeel bij rijpheid in de loop van september.vlees: Het vruchtvlees is witgeel, fijn sappig en smeltend, van eerste kwaliteit.

GebruikEerste kwaliteit dessertpeer. De vruchten rijpen van september tot oktober.

Opmerking

Beurré d’EnghienSynoniemenBeurré d'Enghien, Beurré Colmar of Beurré Colmar d'Automne

HerkomstDe peer Beurré d’Enghien werd voor 1823 gewonnen door Van Mons.

Gelijkende soorten

BoomGroeikrachtig en een grote productiviteit.

Vruchtvorm: Groot, eivormig en onregelmatig. steel: Middellang en dik, meestal rechtopstaandkelk: Groot en opvallend, halfopenschil: Geelachtig met bruine stippen met rode vlekken en een rode blos aan de zonkant. vlees: Wit, halffijn, smeltend, bevat steencellen. Het sap is zeer aangenaam zurig.

GebruikVan eerste kwaliteit. De peren rijpen van half oktober tot half december.

OpmerkingEr bestaat onduidelijkheid over de Beurré d’Enghien. De echte Beurré d’Enghien zou reeds in Augustus worden gegeten, zo vermeld Leroy in zijn Dictionnaire de Pomologie, en eigenlijk geen synoniem zijn voor de Beurré Colmar of Beurré Colmar d'Automne die trouwens ook door Van Mosn werd gewonnen.

Beurré d’HardenpontSynoniemenBeurré d'Hardenpont, Beurré d'Arenberg, Goulu morceau, Beurré de Kent, Beurré Lombard of Hardenpont Winterbutterbirne

HerkomstReeds in 1759 bekomen door abt Nicolas Hardenpont (1705-1774) op zijn domein 'Mont Panisel', nabij Mons (Henegouwen, België). De naam 'Goulu Morceau' of 'Gloux-Morceau', waarvan gedacht werd dat hij uit Groot-Brittannië afkomstig was, vindt zijn oorsprong in Vlaanderen. Ze werd voor 1849 gegeven door M. Parmentier, burgemeester van Edingen. Glout/Goulu/Gloux komt van het Keltische 'gluth', dat dierbaar betekend. Verwijzend naar de voortreffelijke smaak van de peer. Lange tijd bleef de soort in Frankrijk onbekend, tot Louis Noisette in 1806, de voor hem onbekende peer ‘ontdekte’ in het kasteel van de hertog van Arenberg, te Heverlee. Noisette doopte de peer zelf tot 'Beurré d'Arenberg'. Daarnaast werd ze veel verward met twee andere peren, met Beurré d'Hardenpont d'Automne, die echter door Van Mons werd ontwikkeld, en met de peer Orpheline d'Enghien, die ook Beurré d'Arenberg wordt genoemd, maar die door Deschamps uit Edingen werd bekomen.

Gelijkende soortenBeurré Six, Le Lectier, Légipont

BoomRedelijk productieve boom. De eerste jaren is de groei matig. Prefereert warme en lichte gronden voor optimale vruchten. Daardoor veel als leifruit aangeplant.

Vruchtvorm: Peer- en kegelvormige vruchtensteel: Lang en dunkelk: Middeldiep en kortschil: Groen, rijp geelgroen, gladvlees: Wit, vast en goed smeltend. Zeer sappig, zoet tot lichtzuur met een zeer aangenaam, meloenachtig aroma.

GebruikEerste kwaliteit dessertpeer op geschikte, warme groeiplaatsen. Van eind november tot januari

OpmerkingUiterst geschikt als leifruit

Beurré de GhelinSynoniemenVon Ghélins Butterbirne

HerkomstBekomen door M. Fontaine de Ghelin uit Mons in 1858.

Gelijkende soorten

Boom

Vruchtvorm: De vruchten zijn groot, bolvormig, onregelmatig steel: Kort en dikkelk: Middeldiep en kortschil: Bleekgeel van kleur met een rode waas aan de zonnekant. vlees: Het vlees is smeltend, geel en zeer sappig met een heerlijk parfum.

GebruikDe vruchten rijpen van oktober tot december.

OpmerkingZeer zeldzame, verdwenen? soort

Beurré de JongheSynoniemenJonghes Butterbirne

HerkomstDe peer werd bekomen door Gambier uit Sint-Genesius-Rode en als eerbetoon vernoemd naar zijn vriend Jean De Jonghe, die een kwekerij had in Sint-Gillis (Brussel). De Jonghe vond de peer tussen Gambier’s zaailing in zijn tuin te Ukkel in 1852. De Jonghe verspreidde en pomootte de peer verder.

Gelijkende soorten

BoomMiddelmatige groeikracht.

Vruchtvorm: Middelgrote, conische tot peervormige vruchten. steel: Kort en dikkelk: Ondiep met korte kelkbladerenschil: Fijn. Licht groengeel, later geel worden en beroest. vlees: Het vlees is wit, sappig, smeltend, fijn, zoet- gebalanceerd licht zurig en met een exotisch aroma.

GebruikDe peer kan van zeer goede kwaliteit zijn voor zo laat in het seizoen. Van november-december tot januari-februari.

Opmerking

Beurré de NivellesSynoniemenBeurré Parmentier

HerkomstDe peer Beurré de Nivelles werd door M. François Parmentier uit Nijvel bekomen omstreeks 1822. Parmentier was de oprichter van de Société d Horticulture de Nivelles. Hij bekwam de soort uit zaailing van Passe Colmar, die waarschijnlijk kruiste met Bergamotte Crassane. In 1837 verschenen de eerste vruchten aan de boom.

Gelijkende soortenBési de Chaumontel

BoomMiddelmatige groeikracht maar een opmerkelijke vruchtbaarheid.

Vruchtvorm: Middelgrote vruchten. Driehoekige tot appelvormige vruchtensteel: Lang en dunkelk: Kort en vrij diepschil: Dun, aanvankelijk dofgroen, rijp olijfgeel, volledig gespikkeld en met rode blosvlees: Witachtig, een beetje transparant, halffijn, halfsmeltend, sappig, wijnachtig en goed geparfumeerd.

GebruikPeren van tweede kwaliteit. Ze rijpen van november tot januari-februari.

OpmerkingToen de vruchten voor het eerst werden beschreven waren de meningen niet bijzonder lovend over de vruchten. Dat veranderde echter toen diezelfde personen de vrucht opnieuw voorgeschoteld kregen in april van het daaropvolgende jaar. Nog steeds waren de vruchten in uitstekende conditie en al die tijd perfect bewaard gebleven.

Beurré de RanceSynoniemenDe peer Gastelier, Beurré d'Hiver, Jenart, Beurre Hardenpont de Printemps, Beurré Rance, Bon Chrétien de Rance, Beurré de Noirchain, Beimont ou Beymont, Beurré Bon Chrétien, Beurré de Pentecôte, Beurré du Rhin

HerkomstVermoedelijk omstreeks 1758 door abt Nicolas Hardenpont uit Mons bekomen en vermoed naar het kleine, Waalse dorp Rance.

Gelijkende soorten

BoomWeinig groeikrachtig boom.

Vruchtvorm: Peervormig.steel: Lang en dunt. kelk:. Halfdiep. schil: Groen, ruw en dik. vlees: Witgroen, halffijn en halfsmeltend. Meestal met licht rins sap, maar aromatisch en smakelijk.

GebruikTweede kwaliteit dessertpeer te gebruiken van november tot februari. De beste peer voor de bereiding van compote.

OpmerkingIntussen een zeer zeldzame soort geworden.

Beurré DillySynoniemenBeurré Dilly, Beurré Delannoy of Poire de Jollain

HerkomstDe peer Beurré Dilly werd omstreeks 1848 bekomen door M. V. Dilly, hoefsmid te Jollain, nabij Doornik.

Gelijkende soorten

BoomRedelijk groeikrachtige boom.

Vruchtvorm: De vruchten zijn vrij groot, turbinevormig en bijna even breed dan hoog. steel: Middellang en dun. kelk: Redelijk groot, ondiep, errond licht geribdschil: Vrij dik en ruw, de schillen voor gebruik. vlees: Witgroen, fijn, smeltend, zeer sappig, zoet, aangenaam zurig. De smaak doet denken aan die van Beurré Gris.

GebruikEerste kwaliteit dessertpeer. Rijpt in september-oktober.

OpmerkingEr werden destijds 2 verschillende peren beschreven onder de naam Beurré Dilly. Een ronde vorm en een peervormige. De ronde is waarschijnlijk echte Beurré Dilly. De andere, peervormige, werd beschreven in de Nederlandsche Fruitsoorten uit 1942.Een weinig gekweekte soort.

Beurré DubuissonSynoniemenGeen gekend.

HerkomstDe peer Beurré Dubuisson werd in 1832 bekomen door Isidore Dubuisson, tuinman te Jolain nabij Doornik.

Gelijkende soorten

BoomWeinig groeikrachtige boom

Vruchtvorm: Middelgroot tot vrij groot, tonvormig tot buikig, afgeknot aan de basis. steel: Steel kort, dik en schuin ingeplant in een kleine inzinking. kelk: Middelgroot, gesloten. Geribbeld aan de randen. schil: De schil is dik en ruw. Te schillen voor gebruik. Lichtgroen tot goudgeel bij rijpheid. Soms een lichte rode blos. vlees: Vlees witachtig, fijn, boterachtige, sappig, fijn zoet, zurig, aangenaam geparfumeerd.

GebruikZeer goede kwaliteit. De vruchten rijpen van december tot februari. Zeer gewaardeerd omwille van zijn goede bewaarcapaciteiten en prima eetkwaliteitein. .

OpmerkingSpeciaal geschikt als leifruit door de lage groeikracht. Goede soort voor de amateur, niet gevoelig voor schurft.

Beurré DumontSynoniemenGeen gekend.

HerkomstDe peer Beurré Dumont werd in omstreeks 1829 als toevalszaaiing bekomen door M. Joseph Dumont-Dachy, tuinier van het kasteel van de baron van Joigny te Esquelines, nabij Percq. De eerste vruchtdracht was in 1833.

Gelijkende soorten

BoomWeinig krachtig maar vrij vruchtbaar.

Vruchtvorm: Middelgroot tot groot en ovaal/conisch tot tonvormig. steel: Dik en kort tot middellang. kelk: Middelgroot en open in een vrij diepe holte. schil: Dik. Bij rijpheid geelgroen met soms een rode blos. vlees: Het vluchtvlees is witgeel, zeer fijn, licht wijnachtig, zeer sappig, zoet en heerlijk geparfumeerd.

GebruikEerste kwaliteit dessertpeer. De vruchten zijn van goede kwaliteit en rijpen in oktober-november. Opmerking

Beurré NapoleonSynoniemenBeurré Napoleon, Médaille, Liard, Napoléon Vrai, Roi de Rôme d'Automne, Du Wurtemberg, Belle Caenaise, Beurré D'Antin, Bon Chrétien Napoleon, Captif de Saint-Hélaine, , Napoleon I, Charles X, Gloire De L'Empéreur, Melon d'Automne, Grosse-Milanaise verte of Beurré d'Autein

HerkomstIn 1808 door Liart uit Mons bekomen. Liart verkocht daarna zijn moederboom door aan de abt Duquesne. Het was Dr. Diel die de peer vanaf 1816 'Beurré Napoleon' ging noemen. Er werd aangenomen dat de peer door Van Mons uit Leuven was bekomen maar dit werd door hem zelf rechtgezet.

Gelijkende soortenBeurré Alexandre Lucas, Président Drouard, Beurré d'Hardenpont, Beurré Six

BoomEen matig groeikrachtige maar productieve boom

Vruchtvorm: Groot, klok- toto peervormig.steel: Dik en middellang. kelk: Klein en geslotenschil: Dun. Groengeel vlees: Wit, doorschijnend, fijn, zeer smelten, zeer sappig met een fijn en aangenaam aroma. De peer is zo smeltend en sappig dat men ze quasi kan 'drinken'.

GebruikEerste kwaliteit dessertpeer. De vruchten rijpen in de loop van oktober.

Opmerking

Beurré SterckmansSynoniemenBeurré Sterkmans, d'Esterkmann, Doyenné Sterkmans of Belle-Alliance, Doyenné d'Esterkeman, Beurré Strequeman of Strekman

HerkomstBekomen door M. Sterkmans uit Leuven en verspreid door Van Mons omstreeks 1820.

Gelijkende soorten

BoomEen grote en constante productiviteit.

Vruchtvorm: De vrij grote vruchten van goede kwaliteit.steel: Dik en middellang. kelk: Klein en geslotenschil: Dun. Groengeel vlees: Halfzacht, zeer sappig zoet vlees met een smakelijk aroma.

GebruikDecember-januari. Dessertpeer van goede kwaliteit.

Opmerking

Bronzée d’EnghienSynoniemenBronzierte von Enghien

HerkomstOver de herkomst van deze peer bestaat enige onduidelijkheid. In les Fruits Belges wordt vermeld dat ze door Paternoster uit Edingen werd ontwikkeld. Waarschijnlijk wordt echter de peer Beurré Bronzé bedoeld, die inderdaad door Paternoster werd bekomen. De Rassenlijst fruitbomen van West-Vlaanderen uit 2015 vermeld dat ze door Jean De Jonghe in 1853 gevonden werd in een tuin in Edingen. Nog 2 andere bronnen vermelden de soort als zijnde bekomen door Van Mons.

Gelijkende soorten

BoomMiddelmatige groeikracht.

Vruchtvorm: Middelgrote vrucht, ovaal peervormig,steel: Halflang tot lang en vrij dik. Schuin ingeplant. kelk: Klein, halfopen, kort. schil: Licht brons gekleurd met gele vlekjes. vlees: Geel, fijn vlees, zeer sappig, zoetachtig rins, frisse smaak. Zonder specifieke geur.

GebruikDe vruchten zijn rijp van november tot februari.

OpmerkingAanbevelenswaardige wintervariëteit voor de boomgaard. Draagt haast alle jaren goed. Vrucht houdt zeer goed aan de boom en weerstaat aan de sterkste winden.

CastellineSynoniemenCastelline of La Castelline

HerkomstDe peer Castelline werd in 1836 door M. Florimond Castelain uit Etaimputs (nabij Doornik) bekomen.

Gelijkende soortenSeigneur Esperen, Joséphine de Malines

BoomMatige tot goede groeikracht

Vruchtvorm: Klein tot middelgroot en driehoekig.steel: Redelijk dik en middellang. kelk: Klein en vrij ondiep. schil: Redelijk dikke schil. Aanvankelijk groen, bruin gespikkeld. . vlees: Vruchtvlees is geel, fijn, sappig en zoet. Zeer aangenaam geurend.

GebruikEerste kwaliteit dessertpeer. De peren rijpen eind oktober-begin november.

Opmerking

Délices d’HardenpontSynoniemenDélices d'Hardenpont, Beurre d’Hardenpont (foutief), Délices de Huy, Délices de Mons of Archiduc Charles

HerkomstDe peer Délices d'Hardenpont werd in 1759 door abt Nicolas Hardenpont bekomen in zijn tuin Porte d'Havré aan de voet van de heuvel Paniselle, nabij Mons. Ze stamt uit dezelfde tijd als de peer Beurré d'Hardenpont.

Gelijkende soortenBeurré d’Hardenpont, Alexandre Lucas

BoomEen groeikrachtige en productieve boom.

Vruchtvorm: De vruchten zijn redelijk groot. steel: Kort en dik, met een gelige kleur. Meestal ingeplant in een kleine holte. kelk: Middelgroot en half open.schil: Redelijk dik maar toch zacht. Aanvankelijk bleekgroen maar bij rijpheid verkleurend naar bleekgeel tot goudgeel aan de zonkant. vlees: Het vlees is wit en zeer fijn. Perfect smeltend, zeer zoet en sappig en met een aangename geur.

GebruikPeren van goede kwaliteit. Ze rijpen van oktober tot november.

Opmerking

Doyenné d’HiverSynoniemenDoyennée d'Hiver, Bergamotte de la Pentecôte, Bergamote cassane d'Hiver, Bergamote de Pâques, Philippe d'Hiver of Pastorale, (Michiels, Fruits des Choix, 1889), Beurré du Bardou of beurré Anglais, Pastorale d'hiver, Belle d'Ixelles, Beurré d hiver, Pastorale dHiver, Pastorale de Louvain, Capucine de Louvain, Doyenné de Printemps, Seigneur d`Hiver Bergamotte d`Hiver, Hildesheimer Winter Bergamotte, Beurré d'Hiver de Bruxelles, Poire du Pâtre, Easter Beurré, Chaumontel très-gros of Besi Chaumontel très-gros

HerkomstZe werd bekomen door de capucijner abt du Bardou eind 1700 of begin 1800.

Gelijkende soortenPasse Crassane, Olivier de Serres, Bergamotte Esperen.

BoomGroei middel sterk. Gesteltakken schuinopwaarts, voldoende vertakt. Vruchthout korte twijgen, sporen en stekeltwijgen. De twijgen zijn van gemiddelde lengte met korte leden en een beetje zigzag gebogen. Roodbruin met olijfkleur en vuil witte stippen aan de schaduwzijde.

Vruchtvorm: Middelgroot tot groot, bol- tot tonvormig. steel: Dik en kort tot middellang. Verdikt op het uiteinde. kelk: Nauw tot middelwijd, diep met stevige zwellingen die de middel grote halfgeopende kelk meestal in elkaar drukt. Meesdal hoornachtig met onvolkomen en afgebroken kelkbladeren. De kelkblaadjes zijn dik, hard, spits, rechtopstaand, in het midden gebogen.schil: Droog, stroef tot ruw, grof, dik, stevig, leerachtig. Voor het consumeren moet de peer geschild worden. Veel grote, voelbare bruingrauwe stippen. Ze is troebelgroen, rijp troebel-groenachtig geel.vlees: Witachtig geel/roomkleurig, op de warmste standplaatsen smeltend, fijnkorrelig, sappig,weinig zuur, fijne kruidige geur. Één van de nobelste winterperen. Op weinig geschikte standplaatsen raapachtig, steencellen, hard, zonder suiker of aroma, zelfs nauwelijks geschikt als stoofpeer.

GebruikGoede, zeer laat rijpende dessertpeer. Eetbaar in april-mei.

OpmerkingAlleen in zuidelijke wijnbouwstreken een geschikte peer, gedeeltelijk ook voor de export. 1e klas tafelwinterpeer. Een goede kwaliteit wordt op koelere plaatsen niet bereikt. Liefhebbers kunnen op warme plaatsen muurbeplanting aanbrengen.

Fondante d’IngendaelSynoniemenFondante d’Ingendaal

HerkomstPeer afkomstig uit de boomgaard van het Hof Te Ingendaele, op de grens van Beersel en Sint-Genesius-Rode. Ze werd bekomen door M. Gambier omstreeks 1856.

Gelijkende soortenBonne Louise d’Avranches, Bergamot d’Avranches,William IV, Poire de Jersey

BoomMiddelmatige groeikracht en een goede vruchtbaarheid.

Vruchtvorm: Middelmatige, kegel- of tolvormige vruchten. steel: Lang en vrij dunkelk: Zeer oppervlakkig en lang. schil: Goremig met vrij veel schurft. vlees: Goede smaak. Verdere beschrijving onbekend.

GebruikZomerpeer van goedekwaliteit.

Opmerking

Het hof te Ingendael waar de peer werd gevonden. Bemerk ook de leipeer tegen de gevel.

Fondante des BoisSynoniemenFondante des Bois, Bouche Nouvelle, Briljante, Impédatrice de France, Sire Bosc, Beurré de Bourgogne, Fondante Spence, Beurré Foidart, Mouille-bouche nouvelle, Beurré Deftinghem, Beurré Saint-Amour, Deftingen Feodale, Belle de Flandres, Nouvelle gagnée a Heuze, Beurré de Deftinge, Beurré Davy, Beurré Spence of Bosch

HerkomstFondante des Bois werd omstreeks 1790 gevonden in een bos door M. Chatillon, de voormalige directeur van het park van Edingen. Hij gaf de peer de naam Bosch-peer (soms ook Bosc-peer, niet te verwarren met de peer Calebasse Bosc). De 35! synoniemen laten vermoeden dat de peer ooit zeer verspreid voorkwam en dat ze erg gewaardeerd werd. Enkele synoniemen verwijzen naar het dorp 'Deftinge', een deelgemeente van Lierde in de Vlaamse-Ardennen. Anders dan meestal wordt vermeld ligt Deftinge (Deftinghem) niet zozeer bij Aalst maar wel ten noordwesten van Geraardsbergen. Van Mons vermoedde dat ze in een hakhoutbos werd gevonden omstreeks 1810. Er werd verkeerdelijk gedacht dat Van Mons de kweker was van de peer. Waarschijnlijk omdat Van Mons de gewoonte had om nieuwe soorten zelf een naam te geven, zoals hij ook nu deed, met de naam Beurré Davy. Bivort hernoemde de peer, naar Beurré de Deftinghe, Thuillier noemde ze Beurré Spence, enz…

Gelijkende soorten

BoomDe boom heeft een grote groeikracht.

Vruchtvorm: Groot, Driehoekige- en kegelvormige vruchtensteel: Lang en dikkelk: Middeldiep en kortschil: Dun, effen en houtkleurig bij rijpheidvlees: Geelwit vruchtvlees, smeltend, sappig, zeer zoet, sappig en met een eigenaardig fijn gekruide smaak.

GebruikEerste kwaliteit dessertpeer. Rijpt vanaf de pluk in september tot half oktober. Goed bewaarbaar.

Opmerking

FortunéeSynoniemenBergamotte Fortunée, Fortunée de printemps, Fortunée de Reims, Beurré de Remme, Fortunée Parmentier,Die Glücksbirne

HerkomstDe peer Fortunée werd omstreeks 1820 bekomen door een toevalszaaiing van M. Fortunée de Raisme. Ze werd verder verspreid door Parmentier uit Edingen. Door een fout werd de peer oorspronkelijk opgedragen aan Parmentier.

Gelijkende soorten?

BoomDe boom is weinig groeikrachtig, maar vruchtbaar.

Vruchtvorm: Middelgroot, appel- (bergamot)vormige vruchtensteel: Dik en kortkelk: Diep, kelkblaadjes kleinschil: Dun, groengeel bij rijpheidvlees: Geelachtig. Half smeltend, zeer sappig, zoet, zurig, als de bodem van goede kwaliteit is. Op natte en koude gronden blijft de peer droog en wrang.

GebruikMeestal 2de kwaliteit dessertpeer, soms ook van 1ste kwaliteit. Rijpt zeer laat, pas in april en mei, en is daardoor een zeer uitzonderlijke peer. Eetbaar vanaf februari tot juni.

OpmerkingEen zeer goede soort op voorwaarde dat ze op een warme groeiplaats staat en pas laat wordt geplukt.

Marie-Louise (Delcourt)SynoniemenMarie-Louise, Marie-Louise Duquesne, (verkeerdelijk ook) Marie-Louise Nova, Marie Louise Van Mons, Braddick’s fiels standard, Forme de Marie-Louise, Princesse de Parme, Marie-Louise Nouvelle, Corchorus, Marie-Louise Donkelaar, Marie-Louise de Jersey of Van Donkelaar

HerkomstEr wordt soms (verkeerdelijk?) vermeld dat ze door Van Mons werd bekomen. Leroy, die het waarschijnlijk bij het rechte eind heeft, vermeldt in zijn standaardwerk ‘Dictionnaire de pomologie’ dat ze oorspronkelijk door abt Duquesne uit Mons werd bekomen in 1809. In 1810 droeg Duquesne zijn peer op aan de 2de vrouw van Napoleon, Marie-Louise van Oostenrijk. Ze werd in 1816 wel door Van Mons opgestuurd naar Londen. De verwarring onstaat waarschijnlijk door de vele synoniemen en gelijkaardige namen. Zo werd Marie-Louise Nova wel door Van Mons bekomen.

Gelijkende soorten?

BoomMatig groeikrachtige soort maar aanvaardbaar productief.

Vruchtvorm: Nogal variabel. Middelgroot tot groot. Buikige, kegel of peervormige vruchtensteel: Middellang en vrij dikkelk: Middelgroot en gesloten. schil: Geelgroen, fijn en glad., veelal beroest, vooral aan de steel en de kelk. vlees: Witachtig en volledig smeltend. De vruchten hebben een heerlijke smaak, sappig, geparfumeerd, fijn.

GebruikDe peren rijpen in oktober en op geschikte standplaatsen zijn ze van allereerste kwaliteit. .

OpmerkingEr zijn weinig peren waarbij er zoveel onduidelijkheid bestaat over de herkomst als bij de peer Marie-Louise.

Marie-Louise d’UccleSynoniemenGeen gekend.

HerkomstVolgens Papeleu werd de peer Marie-Louise d'Uccle bekomen uit zaad van 'Marie-Louise Delcourt' door M. Gambier uit Sint-Genesius-Rode.

Gelijkende soorten?

BoomEen goede groeikrachtige boom.

Vruchtvorm: Vruchten groot tot zeer groot, peervormig-buikig.steel: Middellang tot lang en middeldikkelk: Middeldiep, kortschil: De schil is fijn, eerst groen, later groengeel en soms over het hele oppervlak beroest.vlees: Het vlees is witachtig, zeer fijn zeer smeltend, saprijk.

GebruikVruchten van eerste kwaliteit die rijpen eind september tot begin oktober.

Opmerking

Nec Plus MeurisSynoniemenNec Plus Meuris, Beurré d'Anjou, Winter-Meuris of Nec Plus Ultra

HerkomstDe peer Nec Plus Meuris werd bekomen door Van Mons in 1819 en door hem genoemd naar zijn tuinman Pierre Meuris. Later verspreid in Groot-Brittannië en Amerika onder de naam Beurré d'Anjou.

Gelijkende soorten?

BoomBoom groeit vrij goed, steil. Geschikt voor struikvorm en kan ook veredeld worden op zaailing en kwee.Matig vruchtbaar.

Vruchtvorm: Doyennévormig. Middelgroot tot groot, gelijkvormig, buikig.steel: Ingezonken, kort en dik. kelk: Kelk: Klein, open, in vlakke kelkholte.schil: Groen, vrijwel geheel met roest bedekt, aan zonzijde soms bruinrood.vlees: De peren zijn zeer sappig, geparfumeerd, smeltend en fijn.

GebruikDe vruchten zijn rijp oktober-november.

OpmerkingDe soort vraagt een warme groeiplaats.

Nouveau PoiteauSynoniemenNouveau Poiteau, Bougiepeer, Poire d’attrape, Retour de Rome, Choix de l’Amateur, Tombe de l’Amateur.

HerkomstIn 1827 gewonnen uit een zaailing door van Mons te Leuven. De eerste vruchten werden in 1843 geoogst.Door de zonen van Van Mons en de leerling-kweker Simon Bouvier uit Jodoigne als de Nouveau Poiteau in de handel gebracht, om haar te onderscheiden van de oude “Poiteau”, een teelt van Van Mons uit 1823, genoemd naar de grote Franse pomoloog Antoine Poiteau, directeur van de Koninklijke Tuinen in Parijs. Volgens andere bronnen een teelt van Simon Bouvier.

Gelijkende soortenBeurré d'Amanlis, Beurré d'Hardenpont, Légipont, Comtesse de Paris, Le Lectier

BoomVroeg en regelmatig dragend. Hoge tot zeer hoge producties. In 2 tot 3 keer te plukken. Boomgaardras voor hoog- en halfstam.

Vruchtvorm: Middelgroot tot groot, peervormig, onregelmatig ovaal of langwerpig, licht hobbelig. Buikig in het midden, meestal hoger aan een kant. steel: Middellang en dikkelk: Half open of gesloten, tussen de zwellingen in gekleurd. Blaadjes kort en midden breed, spits of stomp, rechtop of gedraaid.schil: Glad, droog, gedeeltelijk iets ruw, fluweelachtig, vast, korrelig, dun tot midden dik, vrucht is met schil eetbaar maar is lekkerder geschild.vlees: Vlees groenachtig, wit, saprijk, smeltend, flauw zoet met aangenaam zurige smaak. Eenmaal consumptierijp wordt de vrucht vlug beurs.

GebruikOktober - november. De troebelgroene vrucht is niet erg attractief. Is een goede droogpeer.

OpmerkingNouveau Poiteau werd een tijdlang aanbevolen vanwege de goede vruchtbaarheid en de goede gezondheid. Later werd dit ras sterk afgeraden omdat de vruchten van te geringe kwaliteit waren en de houdbaarheid van de vruchten te beperkt was. Dit ras werd niet voor niets Snotpeer genoemd.

Orpheline d’EnghienSynoniemenOrpheline d'Enghien, Beurré d'Arenberg (des Belges), Colmar Deschamps, Délices des Orphelins, Duc d'Arenberg, Arenberg Parfait, Beurre Burchardt, Chassane Steven, Petit-Beurré d'Hardenpont

HerkomstOmstreeks 1820 bekomen door pater Deschamps uit Edingen (Henegouwen, België). Hij volgde het voorbeeld van zijn vriend Van Mons, die zich actief met fruitboomteelt bezighield. Bij de eerste beschrijving die Deschamps naar Van Mons stuurde had hij het over een zeer goede 'Passe-Colmar'. De soort werd door Van Mons toepasselijk 'Colmar Deschamps' genoemd en hij stuurde veel enthout naar allerhande kwekers met die naam. Een tijd later kwam Van Mons dezelfde vruchten echter tegen onder de naam 'Orpheline d'Enghien'. Een naam die door de bescheiden pater Deschamps zelf was gegeven naar de tuin van waar hij de soort had gekweekt, namelijk het weeshuis van Edingen (ofte Hospice des Orphelins). Later werd echter ook de naam 'Beurre d'Arenberg' gegeven hoewel dit tot verwarring leidde, omwille van de peer Beurré d’Hardenpont die ook Beurré d’Arenberg werd genoemd. De peer werd door Van Mons in 1823 ingeschreven in zijn catalogus onder de naam Colmar Deschamps. Vanaf 1842 lijkt de naam 'Orpheline d'Enghien' gelukkig de andere synoniemen te vervangen.

Gelijkende soorten?

BoomDe boom is gemiddeld groeikrachtig.

Vruchtvorm: Middelgroot, Ronde of peervormige vruchtensteel: Dik en kortkelk: Kleinschil: Dik maar zacht. Groen, later citroengeel bij rijpheidvlees: Geelachtig, fijn, smeltend, sappig en geparfumeerd.

GebruikOp goede groeiplaatsen van eerste kwaliteit. De peer 'Orpheline d'Enghien' is rijp eind november en bewaart soms tot in januari.

OpmerkingEen zeer goede soort op voorwaarde dat ze op een warme groeiplaats staat en pas laat wordt geplukt.

Passe-ColmarSynoniemenAnanas d'hiver, Cellite, Fondante de Paris, Impératrice,Passe Colmar doré, Passe Colmar gris, Passe Colmar tardif, Passe Colmar vineux, Die Regentin, Colmar souverain, Morette sucrée jaune, Colmar épineux, Passe-Colmar gris de Paeckel, Colmar d'Hardenpont, Présent de Malines, Bergentin, Colmar Preul, La Souveraine, Marotte sucrée jaune, Suprême grise, Pucelle Condésienne, Gambier, Colmar de Silly, Double passe-Colmar, Beurré D'Argenson of Fondante de Mons.

HerkomstDe peer Passe-Colmar werd bekomen door abt Nicolas d'Hardenpont in 1758. Zonder veel zoeken vond Leroy in 'Dictionnaire de pomologie' uit 1867, al 53 synoniemen voor deze peer, die toen ongeveer een eeuw bestond. Niets zegt meer over de kwaliteit van deze peer maar het zegt ook veel over de pogingen om deze peer een andere herkomst toe te dichten.

Gelijkende soorten?

BoomGoed groeikrachtige soort en een grote vruchtbaarheid.

Vruchtvorm: Middelgroot, peervormig, buikig. steel: Kort en vrij dik en recht op de top ingeplant. kelk: Groot, halfgesloten. schil: Dun en glad met veel roest. Eerst groenig, later helder citroengeel. Aan de zonkant in warme jaren een rode blos. vlees: Witgeel, transparant, fijn, zeer smeltend en zeer sappig. Wijnachtig en heerlijk geurend.

GebruikDe peren rijpen van december tot februari zijn zijn op geschikte groeiplaatsen van allereerste kwaliteit. .

Opmerking

Tardive de NinoveSynoniemenTardive de Ninove

HerkomstNinoofse variëteit van omstreeks 1895. In de tuin van de familie Dedeyn uit Ninove stierf een perenboom tijdens een strenge winter af tot aan de grond. Na de winter ontstond uit de wortels echter een nieuwe, groeikrachtige scheut. De tuinman werd aangetrokken door de schoonheid van de vegetatie van deze scheut. Hij bekwam de toestemming om de jonge scheut te behouden en hij noemde de soort 'Tardive de Ninove'.

Gelijkende soorten?

BoomGroeikrachtige soort.

Vruchtvorm: Vruchten normaal tot groot, peervorming.steel: Lang en dunkelk: Diep, kelkblaadjes klein?schil: Dun, groengeel bij rijpheid. Rode blos aan de zonzijde. vlees: Vast vlees.

GebruikRijpt in oktober-november. Houdbaar tot maart.

OpmerkingEr is weinig geweten of teruggevonden over deze soort. Ze werd ter verdere evaluatie aangeplant in de boomgaard van de Tuin van Toen. De enige tekening die we terugvonden was die uit Bulletins d'arboriculture, de culture potagère et de floriculture - 1897“.

Triomphe de JodoigneSynoniemen

HerkomstSimon Bouvier, voormalige burgemeerser van Jodoigne bekwam deze bekende peer in 1843. Bouvier zelf is al even bekend door de vele soorten die hij via zaaiing bekwam.

Gelijkende soorten?

BoomDe boom groeit vooral in zijn jeugd snel en ontwikkelt zich krachtig, ook op kwee. Vooral als leiboom, op geschikte en beschutte standplaatsen ook als hoogstamde aan te bevelen. Eenjarige takken groeien regelmatig krom geven sterk gelobde bladeren.

Vruchtvorm: De vrucht is groot tot zeer groot, tolvormig, buikig met onregelmatig bultige omtreklijnen.steel: Tamelijk lang en vrij dik, gebogen, grauwbruin, meestal scheef geplaatst door een verdikking van de vrucht. kelk: Open of half open, met bruine, meestal hoornachtige kelkbladeren, in een middelmatige, bijna vlakke holte, omgeven door verdikkingen die zich gedeeltelijk over de vrucht uitbreiden.schil: Droog en ruw, vaak met veel roest. Soms een rode blos aan de zonzijde. vlees: Het vruchtvlees is wit tot wit-gelig. In het midden is zij wat steencellig, halffijn, smeltend, zoet met een weinig rinse toets, sappig en met een aangenaam aroma.

GebruikDe vruchten rijpen van november-december. Eerste kwaliteit dessertpeer. OpmerkingWeinig perenrassen zijn zo variabel qua dikte en kwaliteit. Soms overschrijdt het gewicht van één vrucht 500 g, soms wordt nauwelijks 200g gehaald. Ook haar begin van rijptijd kan danig variëren.

UrbanisteSynoniemenUrbaniste, Poiteau, Hurbanis, Beurré Piquery, Urbanist's seedling, Beurré Drapier, Louis Dupont, Louise d'Orleans, Saint-Marc, Des Urbanistes of Beurré d'Automne de Coloma

HerkomstDe peer Urbaniste werd bekomen te Mechelen door graaf Coloma. Coloma deed de zaaiing in de tuin van de religieuze Urbanisten in 1783.

Gelijkende soorten?

BoomDe boom wordt niet groot. Hij groeit piramidaal met opgerichte, dicht met vruchttakjes bezette takken. De bladeren zijn lancetvormig, dus smaller dan die van andere peren. Zeer geschikt als leifruit. Op wildeling en kwee te veredelen. Maakt bloemknoppen aan het einde van de vruchttwijgjes, dus niet snoeien.

Vruchtvorm: Kegelvormig of eirond en naar de kelk afgerond. Deze peer is echter zeer veranderlijk. steel: Redelijk lang en vrij dikkelk: Open, kortbladerig, bijna vlak of in zeer fraaie, wijde, ondiepe holteschil: Glad, lichtgroen, later licht citroengeel, zelden met een weinig rood met in ons klimaat veel bruin dun roest, fijne stipjes en niet zelden zwarte vlekken. Toch is de schil altijd zeer fijn en hierdoor onderscheidt deze peer zich van veel andere peren die dan rijp zijn. vlees: Fijn, bijna wit, overvloeiend van sap, boterachtig, met een geurige, kalmoesachtige smaak als van citroenen. Eigenaardig en volgens velen voortreffelijk.

GebruikDe peer rijpt in oktober-november.

OpmerkingEén van de beste dessertperen volgens de Nederlandsche flora en pomona uit 1879.

VlesembeekSynoniemenThompson, Vlesembeek, Van Mons

HerkomstDe peer werd door Jean-Baptiste Van Mons gevonden omstreeks 1803 als spontane zaailing in een boomgaard van het kasteel Inkendaal. Van zijn belangrijkste soorten stuurde hij enten naar vrienden en collega's over de hele wereld. Rond 1820 kwam de peer in de fruitcollectie van de Royal Horticultural Society. Omdat er toen geen naam bekend was, werd de peer vernoemd naar de toenmalige voorzitter Robert Thompson. Zo raakte de peer Vlesembeek in de vergetelheid. Tijdens een bezoek uit Engelang aan de museumtuin in Gaasbeek passeerde men in Vlezenbeek, wat een belletje deed rinkelen. Zo werd de peer Vlesembeek herontdekt.

Gelijkende soorten?

BoomGrote groeikracht. Matig krachtige, rechtopstaande boom. Rechtop groeiende boom. Best gekweekt in een warme omgeving. Aantrekkelijk rood herfstgebladerte. Warme beschutte standplaats.Een goede productiviteit.

Vruchtvorm: Vruchten middelgroot en soms onregelmatig van vorm. steel: Vrij kort en dik. kelk: Klein, middeldiep en open, kleine kelkblaadjes. schil: Dun, fijn en roestig. Eerst bleekgroen met gele vlekken, later bleekgeel verkleurend. Geen rode blos aanwezig. vlees: Bleekgeel, transparant, fijn, perfect smeltend en zeer sappig, met een zacht rozenparfum.

GebruikPeer van eerste kwaliteit, te gebruiken in oktober.

OpmerkingEr is weinig geweten of teruggevonden over deze soort. Ze werd ter verdere evaluatie aangeplant in de boomgaard van de Tuin van Toen. De enige tekening die we terugvonden was die uit Bulletins d'arboriculture, de culture potagère et de floriculture - 1897“.

Zéphirin GrégoireSynoniemenGeen gekend.

HerkomstBekomen door M. Xavier Grégoire in 1843 te Jodoigne. Hij droeg ze op aan een familielid.

Gelijkende soorten?

BoomGoede groei. Vormt een fraaie piramide en is zeer vruchtbaar. Voor alle vormen aan te bevelen.

Vruchtvorm: Rond tot ovaal en kleinvruchtig. steel: Kort, dik, vleezig, op de vrucht, somtijds een weinig ingedrukt of ingestoken, veelal eenigszins scheef geplaatst.kelk: klein, onregelmatig, meestal half open en bladerloos, in eene kleine, van bulten omgevene holte.schil: Dun, groen, later dof geelachtig groen, van fijnere en grovere, bruine stippen en eenige zwartachtige vlekjes voorzien en met dun, kaneelkleurig roest overtogen.vlees: Roomwit, zeer saprijk, smeltend, zeer zoet en geurig, alleraangenaamst.

GebruikNovember-Februari, niet alleen in ons land, maar volgens verscheidene auteurs ook elders. Eerste klas dessertpeer

OpmerkingEen zeldzame variëteit ondanks de zeer goede eigenschappen. Het kleine volume is er waarschijnlijk de reden voor.