STEDELIJKE OPENBARE BIBLIOTHEEKWeverijstraat 9, 8900 IEPER

057 / 239 420bibliotheek@ieper.be

Verdriet / rouwverwerking

in de jeugdafdeling

van de bib

Oktober - november 2012

Kleuters

Voor de kleuters en de eerste jaren van het lager onderwijs een themapakket ‘rouwverwerking’ beschikbaar.

Kristien Aertssen : Vogeltjelief (2007).In de tuin van mijnheer en mevrouw Pluim staat een hele grote kersenboom, waarin honderden vogels wonen. Mijnheer Pluim bestudeert hun gedrag en mevrouw Pluim luistert naar hun gezang en fluit met ze mee. Omdat zij erg op een vogeltje lijkt, noemt hij haar 'vogeltjelief'. Merel gaat graag op bezoek bij haar opa en oma. Opa vertelt haar van alles over de vogels en oma geeft haar fluitles. Op een dag in de winter wordt oma ziek; zo ziek dat ze haar bed niet meer uitkomt en dood gaat. Mijnheer Pluim is heel verdrietig en heeft nergens meer zin in totdat er een vogeltje op de vensterbank komt zitten…

Lisa Boersen : Kwijt weg foetsie (2011).Hannah wil haar laatste pepermuntje opeten, maar opa weet niet waar het is gebleven. In een boot (de stoel van opa) zoeken ze op zee (de huiskamer) naar de Foetsie-eilanden. Hier gaan alle verdwenen spullen heen, volgens opa. Onderweg komen ze o.a. een theepot, theelepeltjes, peper-en-zoutstelletje en een goudvis tegen, maar niemand heeft het pepermuntje gezien. Zelfs het vaasje, dat heel ver kan kijken, ziet het niet. Het pepermuntje is weg en op originele wijze wordt Hannah getroost…

Dick Bruna : Lieve oma Pluis (2010).Oma Pluis is doodgegaan en Nijntje heeft veel verdriet. Oma wordt thuis opgebaard en de begrafenis vindt plaats op een rustig plekje in het bos. Ten slotte zien we Nijntje plantjes brengen naar het graf. Een moeilijk thema dat op lichtvoetige en directe wijze beschreven is en aansluit bij de kinderlijke belevingswereld.

Kitty Crowther : Ik en niks (2001).Een meisje is eenzaam na het overlijden van haar moeder. Vooral omdat haar vader zich in zijn werk stort en de tuin van het grote huis ('het kasteel') tot in de puntjes verzorgt, terwijl hij hun eigen tuin, waarin vroeger heel bijzondere bloemen bloeiden, totaal verwaarloost. Haar contact met Niks, die alleen in haar fantasie lijkt te bestaan, houdt haar op de been. Toch moet ook Niks haar verlaten, wil ze in actie komen. Als ze zelf de tuin verzorgt, krijgt haar vader weer oog voor haar en voor de realiteit.

Sanne De Bakker : Willem is in de wolken (2012).Klein stevig hardkartonnen prentenboekje in oblong met twee afgeronde hoeken, waarin voor jonge kinderen op eenvoudige, natuurlijke wijze het thema ‘dood van een huisdier’ aan de orde wordt gesteld.

Jan De Kinder : Mathilde (2002).Mathilde, het witte konijn van een jongetje, is ziek. Hij zorgt goed voor zijn huisdier maar desondanks sterft ze. Hij legt Mathilde in een doos en begraaft haar in de tuin. Al doende herinnert hij zich hun goede momenten en verwerkt hij stukje bij beetje zijn verdriet. Een uit het nest gevallen wit vogeltje trekt zijn aandacht en kan hem wellicht het gemis doen vergeten. Hij noemt het 'Mathilde'.

Kristien Dieltiens : De gouden bal (2001).Als een gelukkig hemelkind al spelend zijn gouden bal verliest, gaat het op Aarde de bal zoeken. Het kind wordt daar als mensenkind geboren. Twee jaar lang groeit het op bij zijn ouders, maar op een dag vindt het kind de bal terug en gaat het direct weer naar de hemel, de ouders verdrietig achterlatend. Er gaat enige tijd overheen voor de ouders het grote verlies enigszins verwerkt hebben. Op weg naar de hemel vertelt het kind over wat het op aarde meemaakte, over goede en slechte mensen en over goede en slechte dingen.

Alan Durant : Een vriend voor altijd (2004).Otter, Mol, Vos en Haas zijn vrienden en wonen samen. Vos is als een vader voor de anderen. Op een dag sterft hij en daarna missen ze hem heel erg. Als ze na de winter bezoek krijgen van Eekhoorn, krijgen ze weer meer oog voor anderen en zien ook dat Vos niet in alles uitblonk: hij was een slechte kok, een slechte klusjesman en een slechte tuinman. Dan kunnen ze samen lachen om die grappige herinneringen en maken een tuin met een bank, waar ze taart gaan eten en merken dat ze altijd aan hem zullen blijven denken.

Bettie Elias : Altijd is voor altijd (2004).De vader van Niels is weg; zijn moeder is verdrietig. Als hij vraagt waar zijn vader is, antwoordt zij: 'Hij woont nu in een andere stad.' Geruime tijd hoort Niels niets, tot hij op zijn verjaardag een kaart krijgt. Ook dan duurt het nog heel lang voor hij zijn vader eindelijk ziet: ze gaan samen naar de dierentuin. Daar vertelt papa hem dat Niels altijd zijn allerbeste vriend zal blijven.

Oliver Jeffers : Het hart in de fles (2010).Een klein meisje verwondert zich, samen met een volwassen man (haar opa?), over de wereld. Als de stoel van de man leeg is, schrikt het meisje erg. Ze beschermt haar hart en bergt het op in een fles, die ze om haar hals hangt. Ze kan zich niet meer verwonderen en let alleen op haar hart, in de onhandige fles. Eenmaal volwassen vraagt een kind haar over de wereld. Het meisje beseft dat alleen haar hart de antwoorden weet, maar ze krijgt haar hart niet uit de fles.

Sjoerd Kuyper : Daantje doet alsof (2008).Als de koekjes op zijn, zegt oma dat Sjaantje een net-alsof-koekje van opa moet nemen. Met opa gaat ze op pad om honderd miljoen net-alsof-koekjes te kopen en dan doen ze bladzijdenlang allerlei net-alsof-dingen in net-alsof-situaties. Gaandeweg krijgt de lezer het gevoel dat het allemaal wel heel dol wordt totdat blijkt dat het fantasie was van Sjaantje en dat ze net heeft gedaan alsof opa nog leeft.

Meyer, Lehmann, Schulze : Slaap zacht, Piepje (2009).Wanneer Selin en Anton op weg naar de kleuterschool een dode vogel vinden, stopt Selin deze stiekem in haar tas. Tijdens het eten op school gooit ze de vogel op het bord van Richard. Iedereen schrikt. Als de rust is teruggekeerd, stelt Anton voor de vogel te begraven. Iedereen heeft inspraak in de manier waarop dat moet gebeuren; het wordt dan ook een multiculturele begrafenis.

Brigitte Minne : Een fijn plekje in de hemel (2012).Als Wolf hoort dat alle dode mensen en dieren naar de hemel gaan, is hij een beetje bezorgd over zijn oma. Ook zij gaat naar de hemel als ze doodgaat, maar zou ze het daar niet veel te druk vinden? En weet God wel wat oma leuk vindt en wat niet? Hij besluit het zekere voor het onzekere te nemen en stuurt een brief naar God, met daarin precies uitgetekend hoe het plekje in de hemel voor oma moet worden.

Inge Misschaert : Balthazar : de eenzaamste ezel ooit (2009).De moeder van de ezel Balthazar vertelt dat ze ooit moet gaan en dat hij dan flink moet zijn. Als ze plots verdwenen is, gaat Balthazar verdrietig op zoek naar wanneer ooit voorbij is. Hij ontmoet verschillende dieren, maar ooit lijkt nooit voorbij te gaan. Van een hond leert hij dat je kunt kiezen om vrolijk te gaan. Zo gaat Balthazar weer door, spelend met vriendjes (uil en muizen) die al die tijd al op verschillende prenten ongemerkt met hem mee waren gegaan en voor hem hebben gezorgd.

Elfi Nijssen : Benjamin (2009).Kleuter Robin heeft een babybroertje gekregen, Benjamin, en fantaseert wat ze later samen kunnen spelen. Maar dan wordt Benjamin ongeneeslijk ziek en sterft. Mama is verdrietig, papa knorrig, allemaal missen ze Benjamin. Bij opa, oma en zijn lievelingstante vindt Robin geborgenheid en afleiding. Samen met zijn juf maakt Robin een mooie tekening met zijn wensen erop geschreven, zoals papa en mama die weer gelukkig zijn, die ze omhoog sturen met een ballon. Want volgens mama is Benjamin bij de sterren en de maan.

Janneke Van der Pal : Adriaan : een kist voor Stippie (2009).Adriaan fietst samen met zijn vader naar een kistenmaker om voor zijn dode hondje Stippie een kist te kopen. Het hondje wordt vervolgens begraven in aanwezigheid van vader, moeder en vriend Teun. Adriaan moet de dood van zijn hondje nog een plek geven en reageert onaangenaam op Teun en heeft moeite afscheid te nemen van zijn dierenvriend. Toch maken de jongens samen een kruis voor op het graf.

Veronique Puts : Een boekje over troost van Spits (2010).Op iedere dubbelpagina treffen we Spits aan, denkend over de dood van zijn vriend, muis Ootje. Er zijn tranen, er is stilte en de behoefte iets voor de overledene te maken. Er zijn gevoelens van vervreemding, herinnering, het verlangen troost te zoeken en te krijgen en zelfs de hoop op een weerzien ‘achter de sterren’.

Thierry Robberecht : Eva in het land van de verloren zusjes (2002).Eva en haar oudere zusje Elisa waren onafscheidelijk totdat Elisa is gestorven. Toen is Eva naar het land van de verloren zusjes gegaan. Dat is een land met veel verdriet (depressie). Andere kinderen proberen te troosten of hebben er ook geen woorden voor. Gelukkig komt er een tijd dat Eva met haar verdriet leert leven.

Antonie Schneider : Een plek voor oma : een boek over rouwverwerking om voor te lezen aan kinderen vanaf 3 jaar (2010).Als oma’s vogeltje Chaja sterft, legt oma haar kleinkinderen uit dat het beestje nu op een speciaal plekje is. Iedereen gaat op een dag dood, zegt ze, maar door veel aan de dode te denken, zal die altijd in ons hart blijven voortleven. Net als oma zelf, die even later sterft. Uitstekend uit het Duits vertaald prentenboek over rouwverwerking, waarin een parallel getrokken wordt tussen de dood van dier en mens.

Harmen Van Straten : De engel van de overkant (2009).Teuntje die boven in een stadspand woont met zeven grote broers zwaait elke dag naar een engel op het hoge dak aan de overkant. Daaronder woont haar vriendin, de oude dansmevrouw. Samen maken ze een verrassing voor de engel, maar opeens is haar vriendin er niet meer.

Hilde Vandermeeren : Krullen (2003).Liesl, de zus van de hoofdpersoon, is erg ziek. De dokter vertelt dat ze gauw dood zal gaan. Haar broertje vraagt zich af of Liesl beter zal worden als papa weer terugkomt, maar mama zegt dat ze niet eens weet waar hij naartoe is gegaan. Het broertje probeert iets te bedenken, waardoor zijn zusje zal blijven leven, maar niets helpt. Er komt een 'wensmens' thuis en Liesl mag een wens doen. Ze wil naar het land van Sneeuwwitje en Mickey Mouse en mama en haar broertje mogen mee. Niet lang na het bezoek gaat Liesl dood; door zijn fantasie weet de ik-figuur zich niet alleen staande te houden, maar kan hij ook met het verdriet van zijn

moeder omgaan. Ontroerend verhaal waarin een jongetje in de ik-vorm het verhaal vertelt rond het sterven van zijn zusje.

Birgit Vandermeulen : Bedje in de wolken (2009).Joep heeft het gezellig met zijn vader en moeder, maar het wordt nog leuker, want er is een baby op komst. Dat lijkt Joep geweldig. Het duurt heel lang voor de baby geboren wordt, maar als Maike er is, blijkt ze erg ziek te zijn. Ze is te vroeg geboren en heel erg zwak. Tot groot verdriet van Joep en zijn ouders gaat ze dood. Samen doen ze het kindje in een mandje en gaan haar begraven. De volgende zomer ziet Joep aan de sterrenhemel een prachtige lachende ster. Samen met zijn vader en moeder bedenkt hij een sterrenwens voor zijn zusje.

Edward Van de Vendel : Kleinvader (2007).Een kleine jongetje is erg trots op zijn opa. Opa woont aan de rand van het bos en zorgt voor de eekhoorns, de oude das, de vos en de kippen. Grootvader is ook erg goed in het verzinnen van leuke activiteiten, zoals dammen, schaatsen en schieten met een boog. Hij is enthousiaster dan de gewone vaders langs de lijn van het voetbalveld. Soms is opa stil, want dan denkt hij aan zijn overleden vrouw. Op die momenten is het jongetje even een steun voor hem en eigenlijk zijn ‘kleinvader’.

Dolf Verroen : Job is dood (2009).Als Job de straat oploopt achter zijn bal aan wordt hij door een auto aangereden en is hij op slag dood. Zijn zus en broer, Jasmijn en Bart, kunnen het maar niet geloven. Job ligt thuis opgebaard, alsof hij slaapt. De jongere Bart is bang en wil niet mee naar de begrafenis. Opa zegt dat het niet eng is en misschien gaat Job wel naar de hemel. Na de begrafenis denkt Bart ‘Ik blijf aan hem denken. Zolang ik aan hem denk, is het net of hij leeft’. Prentenboek dat uitstekend geschikt is om te gebruiken bij de rouwverwerking van een overleden broertje.

Dolf Verroen : Een hemel voor beer (2003).Het boek vertelt over Kleine Beer, die na de dood van zijn opa op zoek gaat naar de berenhemel waar iedereen gelukkig is. Alleen wil niemand hem opeten, dus kan hij er niet komen.

Judith Viorst : Dat is heel wat voor een kat (2007).De poes van de 'ik-figuur' (een jong kind met wie zowel jongens als meisjes zich kunnen identificeren, maar in deze gewijzigde herdruk meer een meisje) is doodgegaan. Bij de begrafenis noemt de ik-figuur negen goede eigenschappen van de poes. De tiende ontdekt zij in gesprek met haar vader: het meezorgen voor de bloemen

Vrouwke Klapwijk : Dag lieve omaIn het eerste deel van dit boek wordt met behulp van prenten het verhaal over het ziek zijn, sterven en begraven van de oma van Marte verteld. In het tweede deel wordt aan de hand van vragen informatie gegeven over rouwverwerking. De vragen zijn bedoeld voor volwassenen om samen met kinderen te bespreken. Zowel het verhaal als de informatie wordt gegeven vanuit een christelijke achtergrond.

Vanaf 7 jaar

Kitty Crowther : Kleine dood en het meisje (2004).Kleine Dood is zelf nog een kind maar heeft de zware taak om gestorven mensen op te halen om naar het dodenrijk te brengen. De meeste mensen vinden het vreselijk om dood te gaan. Dan haalt Kleine Dood Lidewijde die hem vertelt hoe ziek ze was en dat ze nu geen pijn meer heeft. Lidewijde is een lief en vrolijk meisje dat leven in de brouwerij brengt. Maar het huis van Kleine Dood is een tussenstation en Lidewijde moet verder. Kleine Dood mist haar en is heel gelukkig als zij als engel terugkomt. Voortaan halen ze samen mensen op die doodgaan en als die de glimlach van Lidewijde zien, zijn ze niet bang meer om dood te gaan. Dit voor kleine kinderen moeilijk in woorden te vervatten thema is in dit prentenboek met humor en respect verwoord en getekend.

Thea Dubelaar : De wonderbril (2010).Sjuul vindt in de werkplaats van opa, die een halfjaar geleden overleed, zijn bril. Als ze hem opzet, ziet ze wonderlijke dingen: haar vriendje Tim als kikker, haar moeder als bloeiende plant, maar ze ziet ook opa. Ze durft het niet aan oma te vertellen, die het nog heel moeilijk heeft met zijn dood. Sjuul zit behoorlijk met de toverbril in haar maag, maar uiteindelijk is het oma die alles een plaatsje weet te geven, waarmee de verwerking van opa's dood voor hen beiden een stapje dichterbij komt.

Ianka Fleerackers : Zwaan (2007).Uil vliegt over het bos; als hij een goede plek heeft gevonden om te zitten, hoort hij geluid dat komt uit wat een diepe nachtzwarte put blijkt te zijn. Het is Zwaan, die haar partner verloren heeft en “zit te broeden op haar verdriet”, zoekend naar het waarom van zijn dood. Uil, die iets soortgelijks heeft meegemaakt, gaat voor haar op zoek naar de reden van het verlies, maar als hij beseft dat er geen achterhaalbare reden is, besluit hij de beste te geven die hij kan bedenken, zodat Zwaan verder kan met haar leven.

Koos Meinderts : Lucas in de sneeuw (2008).De vader van Lucas (ca.10) is overleden. Op 31 december sluipt hij vroeg het huis uit om in de sneeuw te gaan lopen. Hij overdenkt het jaar waarin zoveel is gebeurd. Als een vriendinnetje vraagt hoe het met hem gaat, antwoordt hij: "Het heeft gesneeuwd", wat betekent dat het leven weer een beetje mooi en nieuw is geworden. Soms wisselt het perspectief en spreekt vader tegen Lucas, bijvoorbeeld: "Wonderen bestaan niet, Lucas. Dat heb je bij mij gezien."…

Inge Scheynen : Kleine Bobo (2001).De papa van de zesjarige kleine Bobo, grote Bobo de clown, is gestorven. Zijn moeder reist als operazangeres de wereld rond en is allergisch voor Bobo. Daarom mag hij helpen in het circus, waar hij door zijn naïviteit de show steelt.

Bettina Wegenast : Hanna en ik (2009).Een meisje speelt graag begrafenisje met haar beste vriendin Hanna. Volgens een vast ritueel begraven ze kleine huisdieren of vogels, en als er niets 'beters' voorhanden is, insecten. Dan wordt Hanna overreden door een uit de koers geraakte vrachtauto en is op slag dood. Het meisje wil niet naar de begrafenis, ze voert later alleen bij het graf van Hanna hun begrafenisrituelen uit.

Vanaf 9 jaar

Liël Braitman : Mijn vader is een engel : een kind over de dood van haar vader (2008).Jonge kinderen kunnen heftig reageren als een van hun ouders sterft. Zo ook Liël, vier jaar oud. Haar moeder noteert vanaf het begin de vragen en uitspraken van haar dochtertje op elk stukje papier dat op zo'n moment in de buurt is. En ze noteert letterlijk alles wat Liël zegt en vraagt als het over de zo geliefde vader gaat. De opmerkingen van het kind breken je soms het hart. De moeder noteert vijf jaar lang en publiceert tenslotte het boekje met Liëls toestemming, 'voor later als ik groot ben, hè mama?' In wat het kleine meisje zo af en toe vertelt, heeft ze contact met haar vader, is ze boos op God en op de dokters, die juist haar vader lieten doodgaan.

Carolien Ceton : Hoog boven de wolken (2012).De acht hoofdstukken van het boek beslaan acht dagen uit het leven van Loos (bijna 9 jaar). Loos heeft een depressieve moeder, een onzichtbare vader, een vriendin met gescheiden ouders en een praatgraag buurmeisje. Onder de enigszins losstaande opeenvolging van alledaagse gebeurtenissen schuilt spanning naar de vraag waar haar vader is. Er wordt over hem in de tegenwoordige tijd gesproken, maar hij is nergens fysiek aanwezig. Loos ‘belt’ met hem via een ouderwetse telefoon en een vreemd nummer: zeven keer nul. De schijnbare opeenstapeling van voorvallen bevat subtiele aanwijzingen. Losse foto’s, een vermiste telefoon en een dooie dierendoos verwijzen naar het onontkoombare: Loos’ vader is dood.

Kristien Dieltiens : Ik ben nummer 13 (2004).Als Jozefiens ouders scheiden en Jozefien met haar moeder vanuit Antwerpen naar een dorp aan zee verhuist, wordt zij depressief. Ze voelt zich moe, lelijk, bang en triest en zou het liefst niet meer bestaan. Aanvankelijk lijkt haar situatie op school en thuis alleen maar te verslechteren, maar dan roept haar begripvolle meester professionele hulp in en laat hij Jozefien bovendien de hoofdrol spelen in de afscheidsvoorstelling van de zesde klas. Haar tegenspeler, de stoerste jongen van de klas, wordt geleidelijk haar beste vriend en gaandeweg wordt ze weer de oude.

Ludo Enckels : Verwondingen (2003).De vader van Gerry wil zich 'engageren' als ontwikkelingswerker in Afghanistan. Hij is specialist in het maken van prothesen voor ledematen. Via Artsen zonder Grenzen wordt hij uitgezonden. Een mortier op zijn jeep doodt hem daar op slag. Gerry en zijn moeder wacht een rampzalige periode. Ze moeten o.a. verhuizen naar een flatje in een volksbuurt…

Pieter Gaudesaboos : Hoe oma plots verdween (2004).Bijzonder prentenboek, over een met veel geheimzinnigheid omgeven manier van afscheid nemen. Op een dag bemerkt Niels via een advertentie in de krant dat het huis van oma verkocht wordt. Vanaf die dag besluit hij erachter te komen waarom oma het huis, waar hij zich altijd zo heerlijk thuis voelt, verkoopt en wie het van haar zal kopen.

Ronald Hermsen : Dag opa : een afscheid (2007).De verteller blikt in dit prentenboek als jong volwassene terug op de laatste levensjaren van zijn opa. De oude man woonde eenzaam op een klein kamertje, waar de ik-verteller niet graag kwam, totdat hij boven hem ging wonen en wat zorgtaken op zich nam. Kort daarna verhuisde opa naar een verzorgingstehuis en kondigt de ik-verteller aan dat hij een lange reis gaat maken. Ze weten bij het afscheid beiden dat ze elkaar nooit meer zullen zien.

Claudia Jong : Wolfje (2011).Wolfje woont samen met haar moeder. Haar vader is verongelukt toen ze klein was. Vriendinnen heeft ze niet. Dan ontmoet ze de excentrieke zwerver Rooie, die goed verhalen kan vertellen en op elke (levens)vraag wel een antwoord heeft. Ze raken bevriend. Wolfje geeft haar geld voor een nieuwe jas uit aan wijn en eten voor Rooie. Als moeder vraagt naar de jas, bedenken Wolfje en Rooie een plan om het geld terug te verdienen.

Sjoerd Kuyper : Josje (2009).Bundel met drie eerder verschenen verhalen - 'Josje' (1989), 'Josje's droom' (1992) en 'Josje’s lied' (1999) - over het meisje Josje dat in een sprookjesachtige wereld woont met dieren met menselijke eigenschappen. De verhalen vertellen over omgaan met de dood en verdriet. Het eerste verhaal vertelt hoe het varken, bij wie Josje woont, uit een boom valt en sterft. In 'Josje's droom' droomt de nu volwassen Josje dat haar soldaat niet meer terugkomt van de oorlog en ontdekt ze dat ze over haar verdriet moet praten in plaats van het ver weg te stoppen. In 'Josje's lied' denkt ze na over haar eigen dood en de wisseling van de seizoenen.

Lorna Minkman : De tweelingoma (2009).Wanneer zijn oma sterft, is Finn erg verdrietig. Hij erft oma's Chinese boodschappenkarretje. Daarin zit een grote blauwe vaas met de tekens van de Chinese dierenriem. In de vaas zitten drie knuffels plus een foto van oma als kind met een tweelingzusje! Over die zus hebben Finn en zijn zus Zoë nog nooit gehoord. Daarom gaan ze op zoek naar haar…

Berti Persoons : Mijn papa is een held (2012).Een jaar na de dood van zijn vader, zijn held, weet Joost nog steeds geen raad met zijn verdriet. Als brandweerman redde papa mensen, hoewel hij zelf op het eind van zijn leven vond dat hij gefaald had. Als een weduwnaar zijn moeder komt bezoeken, bejegent Joost hem vijandig. Hij doet een ontdekking die zijn ontreddering compleet maakt en het geloof in zijn papa doet wankelen.

Hans Schmidt : De gouden sleutel : het verhaal van een heel kleine reus (2009).Fernando woont samen met zijn zus Clara en zijn vader in een klein dorpje in Portugal. Hij is erg behulpzaam en verstandig. Als zijn vader onverwachts sterft, moet hij met Clara verhuizen naar zijn oom en tante en neef Bruno in de stad. Fernando wordt oneerlijk behandeld en vals beschuldigd door Bruno, die jaloers is op zijn knappe neefje. Zal hij Fernando klein krijgen? Alles verandert als Fernando het oude gebedenboek van zijn vader opent en daar een heel bijzondere brief in vindt.

André Sollie : Een raadsel voor Roosje (2007).Roosje mist haar veel te vroeg gestorven grote zus Pia erg. Ze probeert haar zus te tekenen en gebruikt allerlei technieken, maar het wil niet lukken om haar zus goed op papier te zetten. Toen Roosje tien jaar werd, kreeg zij van Pia een schrift met daarin tien versjes. Kort daarna stierf haar zus en heeft ze er nooit meer ingekeken. Nu leest ze de gedichten opnieuw en ook de raadachtige opdracht voor in het schriftje. “Een uit een. Tien uit tien. Roosje zal het zien. Een raadsel voor Roosje. Van je grote zus, Pia”.

Karla Stoefs : De verzwegen brief (2012).Lotte (11) woont met haar moeder Ella en oma Esmé in één huis. Vader Vincent zeilt de wereld rond en schrijft in een brief, dat hij lang niet thuis zal komen. Lotte verzwijgt de ontvangst van die brief, ook omdat haar oma ernstig ziek is. Lotte wil dat vader naar huis komt, omdat zijn zus Josefien zich verontrustend hebzuchtig en bemoeizuchtig gedraagt. Ze wil de erfenis van oma al regelen en beheert haar rekening. Dat dreigt onaanvaardbare vormen aan te nemen. Haar erudiete en filosofische opa is al twee jaar dood, maar Lotte mijmert nog veel over hem, voelt zich door hem geïnspireerd en brengt veel tijd in zijn kamer door. In een geheim gesloten boek vindt ze een tweede, ook lang ‘verzwegen’ brief.

Toon Tellegen : Een hart onder de riem : dierenverhalen vol troost (2008).

Peter Van Gestel : Al dat heerlijke verdriet (2011).Jasper is dol op zijn vader, ondanks dat hij de meest vreemde en foute dingen doet en soms wekenlang weg blijft. Wanneer vader, die qua gedrag wel wat lijkt op de vader uit de boeken over Polleke van Guus Kuijer, plotseling overlijdt, is dat een enorme schok voor Jasper. Na zijn dood worstelt Jasper erg met zichzelf en reageert hij zich af op zijn moeder en zus Reni, die op hun eigen manier hun verdriet verwerken. Langzaam maar zeker leert Jasper het verlies een plek te geven.

Paul Verrept : Kleine Pieter deed open (2011).De dood klopt aan en neemt Kleine Pieter mee. Zijn familie rent hem nog achterna, maar de dood laat niet meer los. Ze begraven hem en zingen zijn lievelingsliedjes. De dood is aangeslagen, maar zegt niet anders te kunnen. Een aangrijpend, maar ook troostrijk verhaal, verteld vanuit Kleine Pieters zus. Allerlei facetten van het rouwproces zitten erin verborgen.

Detty Verreydt : Wachten op Venusta (2002).Het Vlaamse meisje Lulu verhuist met haar ouders van de stad naar een dorp. Het dorp kent leuke kanten; ze mag alleen naar school en ze mag nu op vioolles, maar ze mist haar vriendje David heel erg. De eerste persoon die ze echt leert kennen in haar nieuwe woonplaats, is de oude man Joachim. Ze maakt dagelijks een praatje met hem en al snel vertrouwt ze hem zodat ze durft te vertellen over haar heimwee. Joachim heeft het altijd over Venusta, die hij gauw weer thuis verwacht. Lulu leeft met hem mee en kijkt uit naar haar komst. Maar Venusta blijkt een geliefde schim uit Joachims verleden te zijn.

Klaus Verscheure : Tot ziens! : over loslaten en afscheid nemen (2008).De vogel Ischa is het allerbeste vriendje van Tim. Maar Ischa heeft de moed niet meer om te vechten tegen Kater. Hij is zo moe. Stilletjes gaat hij weg. Tim neemt voor de laatste keer zijn vriendje in zijn handen. Het lijkt wel of Ischa al zijn mooie kleuren terug krijgt. Ischa vliegt. Hij vliegt om nooit meer te landen. Mama en Anna lezen samen het verhaal van Tim en Ischa. Anna is heel ziek en net zo moe als Ischa. Ze wil slapen. Ze wil dromen van Ischa en het plekje waar hij naartoe is. Maar Anna heeft nog veel vragen. Is Ischa nu gelukkig? En Tim? En is er voor haar ook zo’n speciaal plekje? Mama knuffelt Anna stevig. Ze blijven voor altijd samen. Met dvd.

Monique Van der Zanden : Het pad van de regenboog (2005).De elfjarige Mirte zoekt de weg naar het Hemelhuis om haar stervende oma te helpen. Ze wordt onderweg geholpen door sprekende Hemelbosdieren die nu via Mirte sprookjes als een soort hemeltaal overbrengen van 'overleden' mensen aan achtergebleven dierbaren; vertellingen gebaseerd op normen en waarden. Voordat Mirte het Hemelhuis bereikt, ontmoet ze vreemde personages die uit eigenbelang tevens de weg willen vinden.

Vanaf 12 jaar

William Bell : De geest van de indiaan (2000).Als de Canadese Karen (ik-figuur) en John 's nachts hun huis verlaten om rond te kijken op een eiland in het meer, ontdekken ze op een begraafplaats de geest van een Indiaan. Eerst schrikken ze ervan, maar later zijn ze nieuwsgierig en met Noah gaan ze terug naar het eiland. Omdat het 's nachts ook in het eigen huis spookt, proberen ze achter de oorzaak te komen. De geesten blijken nog niet naar het dodenrijk te mogen, omdat ze nog een schuld te vereffenen hebben. Zo heeft de Indiaan een man vermoord, de vorige eigenaar van het huis van Karen en John, die ook niet helemaal zuiver is, omdat hij de Indiaan verdreef en vermoordde. Ook ziet Karen de geest van haar bij een ongeluk om het leven gekomen tweelingbroer, nu twee jaar geleden. Door met de geest van de Indiaan te spreken, wordt de geschiedenis van hun huis en van de Indianenstam duidelijk en leert Karen de dood van haar broer accepteren.

Stefan Boonen : 100 procent Lena (2007).De 12-jarige Bas blikt terug op het te korte leven van zijn zus Lena, die op 17-jarige leeftijd zelfmoord pleegt. Gedurende het rouwproces komen er wel wat kleine aanknopingspunten naar boven; een heldere reden komt er uiteindelijk niet. De verwerking kost veel pijn en moeite. Lange wandelingen met hond Mozart en gesprekken met een oude buurman verlichten zijn verdriet iets. En de dagelijkse dingen en vriendschappen gaan, hoe onwezenlijk soms ook, gewoon door. Een (zelf)hulpboek, waarin alle aspecten van de onduidelijkheden na de zelfgekozen dood van een naaste een rol spelen.

Sabien Clement : Linus (2007).Bijzonder, oblong prentenboek over de eenzame Linus. Hij woont samen met zijn moeder, maar hij voelt zich erg alleen. Hij tekent wegwijzers naar zijn huis, stuurt een uitnodiging via een ballon de wijde wereld in en schrijft een brief aan zijn grote broer. Grote broer Boris (die hij alleen gezien heeft toen hij nog heel klein was), staat de volgende dag voor de deur. In korte verhalen (losse stukken in het 'grote' verhaal) hoort Linus van Boris' avonturen en samen hebben ze de tijd van hun leven. Linus is de enige die Boris ziet en hoort. Als Boris weer eens weg is, gaat Linus naar de kamer van zijn moeder. Zij rommelt in een doos: een doos met cadeautjes voor Linus? Nee, een doos met spullen van Boris! In dit wonderbaarlijk vormgegeven prentenboek (een ingewikkelde collage van tekeningen, stempels, handgeschreven tekst, postzegels, geschilderde en gestempelde prenten, stukjes van briefjes) lopen werkelijkheid, gevoelens en fantasie door elkaar…

Sandra Glover : Oog in oog (2002).Adelle kan de problemen van een schandaal rond haar vader, de scheiding en de dood van haar oma niet verwerken. Ze schaamt zich en is ervan overtuigd dat ze dik is. Dat juist het tegenovergestelde het geval is, durft ze pas na lange tijd aan zichzelf toe te geven.

Martha Heesen : Toen Faas niet thuiskwam (2003).Een indringend verhaal over de twee broers en hun vader die achterblijven na het overlijden van de moeder. De rol van de oudste zoon die altijd heeft moeten bemiddelen tussen zijn jongere broer en de rest van het gezin, de filosofisch ingestelde jongere broer die goed met zijn moeder overweg kon en de vader die het niet begreep, ontroeren zonder vals sentiment. De zorg voor zijn broer en nu ook voor zijn vader, het voorkomen van de dreigende scheiding tussen die twee en het zelf verwerken van het verlies van zijn moeder zijn de opgaven waar de hoofdpersoon voor staat.

Anne-Rose Hermer : Gewoon vrienden (2005).Leonie is zestien jaar en haar vader is overleden door een hartstilstand. Ze heeft het daar erg moeilijk mee, maar gelukkig heeft ze een goede vriendin met wie ze dit soort dingen kan bespreken. Als er een nieuwe leraar Frans op school komt, die eveneens net zijn vader heeft verloren, kan ze ook met hem over haar verdriet praten. De lerares wiskunde ziet echter meer in deze relatie dan er in werkelijkheid is en daardoor ontstaat een vervelende situatie.

Jowi Schmitz : Ik heet Olivia en daar kan ik niets aan doen (2011).De moeder van de 10-jarige Olivia is overleden. Samen met haar vader is ze vanuit Friesland vertrokken naar een ander deel van Nederland. Ze wonen in een boot in de tuin van de kapsalon waar Olivia’s vader werkt. Ze hebben het allebei moeilijk. Olivia vindt het lastig aansluiting te vinden bij de kinderen in haar klas en heeft alleen Sasha als vriend. Haar vader huilt om alles en vindt troost bij Sonja, die boven de kapsalon woont. Olivia accepteert Sonja niet, ze mist haar opa en oma, komt in de puberteit en weet zich geen raad.

Diet Verschoor : Nu ik ! (2008).De 13-jarige Puck Verhaar is boos en onzeker. Haar ouders zijn nog steeds niet over het verlies heen van haar vierjarige zusje en dat bepaalt de sfeer in het gezin. Puck besluit het lot in eigen hand te nemen: ze laat haar rode krullen bleken en noemt zich naar de tweede naam van haar zusje. Dankzij haar inspirerende toneelleraar op school, de liefde voor een klasgenoot, haar denkbeeldige gesprekken met het zusje en ten slotte het begrip thuis, wordt haar zelfbeeld positief beïnvloed…

Wendela Walta : Zonder zusje (2008).Dagmar (14) heeft bij een verkeersongeluk haar twee jaar oudere zus Femke verloren. Het jaar na het ongeluk ervaart zij hoe het is, met alle ups en downs, om de draad weer op te pakken. Sfeervol en intens verhaal over het verschil in verwerking na het verlies van een geliefde. De een wordt kwaad, de volgende verdrietig en de ander trekt zich terug. Bij Dagmar komt alles ineens, woede en verdriet, haar ouders verwerken het verlies ieder op hun eigen manier. De enigen bij wie Dagmar terecht kan, zijn haar vriend Thor en de vriendinnen van Femke.

Vanaf 14 jaar

Luc Descamps : Hart van goud (2011).Jonas, een plotseling overleden 13-jarige Belgische jongen vertelt over het fijne leven dat hij had, te beginnen bij zijn ervaringen als baby. Centraal staat de liefde voor zijn ouders en de band die hij had met zijn vrienden. De auteur schreef het boek met gebruikmaking van gedichten van de echte Jonas en naar aanleiding van gesprekken met de ouders en de vrienden van de jongen, die overleed na een verkeersongeluk.

Jill Hucklesby : Tot op de bodem (2011).Mandy (13) zwemt in competitie. Wanneer ze samen met haar vriendin een ongeluk krijgt, moet ze niet alleen haar zwemambities opbergen maar ook het verdriet om het verlies van haar vriendin verwerken. Haar fysiotherapeut kan haar overhalen om ondanks alles toch weer te gaan zwemmen.

Brigitte Minne : Sarah : verder zonder jou (2008).De 15-jarige Karel kan zijn jeugdliefde Sarah, die aan kanker is overleden, niet vergeten en wijst elk nieuw contact af. Pas als hij zijn herinneringen aan Sarah opschrijft, is er ruimte voor nieuwe relaties. Prachtig ingetogen verhaal over de herinneringen van Karel aan Sarah: op de kleuterschool, de eerste kus, weglopen. Ook zijn emoties die hij nooit heeft uitgesproken en zijn frustraties komen aan bod: hoezo God is liefde?, de schijnheilige tranen op de begrafenis, zijn moeder die hem met wijsheden uit zelfhulpboeken probeert te helpen…

Gerda Van Erkel : Het jaar van de draak (2012).Het jaar van de draak Of het meisje dat niet werd verdronken. 1982, China. De twaalfjarige Huan en haar zes jaar jongere broer zijn tegenpolen. Huan probeert een voorbeeld te zijn, zowel thuis als op school. Tao, impulsief en eigenzinnig, doet precies wat hij wil. Ook al maakt hij het haar soms knap lastig, toch zou ze hem voor geen geld ter wereld willen missen. Maar dan slaat het noodlot toe. Na de dood van Tao is niets meer hetzelfde. Huan neemt een besluit: ze scheert haar haren af en zal nooit meer praten. Ze begraaft haar dromen en haar verlangens. Haar leven is niet langer van haar, maar is vanaf nu geheel aan haar ouders gewijd.

Gerda Van Erkel : Een rugzak vol (2006).Kristin (17) gaat alleen op reis om een trektocht te maken in de Oostenrijkse bergen. Ze loopt van berghut naar berghut, beklimt toppen, geniet van de natuur. Maar Kristin voert ook een strijd met zichzelf. Ze probeert zichzelf en haar angsten te overwinnen. Verstand op nul, alles geven, voor Lars, haar broer. Zijn dood moet een plek krijgen, zodat ze daarna weer verder kan met haar eigen leven. Maar ze loopt ook om te ontdekken dat ze niet zonder Roel kan. Ze is verliefd op hem, maar ze durft zich niet kwetsbaar op te stellen. Ze zoekt haar eigen weg. Kristins rugzak staat symbool voor haar leven, voor alles wat ze met zich meedraagt.

Cees Van Roosmalen : Kracht (2011).De 13-jarige Niels verliest zijn moeder door kanker. Hij woont tijdelijk bij het gezin van een oom, maar voelt zich daar niet welkom. Alleen zijn nichtje Amber doet normaal tegen hem. Uiteindelijk moet hij bij zijn vader en stiefmoeder Tara gaan wonen die hij amper kent. Stiefbroer Ricardo is negentien, voert niets uit behalve veel herrie schoppen. Zijn geld verdient hij met stelen. Ricardo ziet Niels niet staan, totdat hij ontdekt dat Niels handig is met de computer. Niels raakt betrokken bij de criminele zaakjes van Ricardo.

Angelo Vergeer : Hein : de jongen die zijn moeder in een vriezer stopte (2009).De 13-jarige Hein vindt zijn alleenstaande moeder dood zittend thuis op de bank. In paniek besluit hij dit te verzwijgen, zodat zijn vertrouwde leventje doorgang kan vinden en hij niet in een weeshuis zal belanden. Nadat andere bewaarpogingen zijn mislukt, stopt hij haar uiteindelijk in de vriezer. Vervolgens wordt beschreven hoe Hein, die enig kind is en geen contact met zijn vader onderhoudt, probeert staande te blijven…

Vanaf 16 (Cross-over)

Jennifer Castle : De dag dat alles anders werd (2012).De ouders en het broertje van Laurel komen om bij een auto-ongeluk. De auto wordt bestuurd door de vader van David, Laurels buurjongen. Davids vader ligt na het ongeluk in coma, terwijl ook zijn moeder is omgekomen. Hoewel het verhaal vanuit het perspectief van de 16-jarige Laurel (ik-figuur) wordt verteld, komt ook Davids kant van het verhaal aan bod. David die constant op de vlucht is voor zijn emoties en Laurel die, mede door de liefde en de aandacht van vriendin Meg en haar oma Nana, het gemis van beide ouders en haar broertje dagelijks onder ogen ziet. Er ontstaat een bijzondere band tussen Laurel en David.

Vera Delava : Bo, mijn vriend (2004).Na de plotselinge dood van haar moeder blijft Ulrike bij moeders vriend en hun zoontje in Antwerpen wonen. Innerlijk verscheurd vindt ze troost bij Bo, haar buurjongen, een outcast, met wie ze kan lachen en dromen over de toekomst. Als het mis gaat met hem, slaan bij haar de stoppen door. Psychologische roman, geschreven vanuit het perspectief van Ulrike, waarin ze haar verdrongen herinneringen op schrift opnieuw beleeft, wat bijdraagt aan haar verwerkingsproces.

Ludo Enckels : Het oog van de naald (2006).Na de dood van zijn vader gaat het bergafwaarts met Koen: spijbelen, stelen, verslaving, schulden, weglopen. Een adolescentenroman die is geschreven vanuit het perspectief van zijn zus Natalia, de ik-figuur. Zij wordt verscheurd door liefde en haat jegens haar broer. De heldere stijl van vertellen in korte zinnen schept een zekere afstandelijkheid waardoor de lezer wel betrokken raakt bij het verhaal, maar niet wordt meegesleurd door sentimenten. Het onvermogen van de moeder om de boel bij elkaar te houden, de machteloosheid van de zus en het steeds verder afglijden van de broer als reactie op de plotselinge dood van de vader komen goed uit de verf…

Anja Feliers : Littekens (2006).Op een warme dag in juni wordt Xander voor de zoveelste keer door zijn vader mishandeld. Zijn buurmeisje Emma probeert op dat moment de dood van haar tweelingbroer Thomas te verwerken. Ze laat Xander de medaille zien die Thomas postuum ontving wegens het redden van een vriend. Xander denkt dat hij met deze medaille ook een dappere daad kan verrichten. Maar dan komt de lompe Lobbe. Hij pakt de medaille en dwingt Emma mee te gaan: Lobbe wil inbreken en vuurtje stoken. Terwijl Emma steeds wanhopiger wordt, gaat Lobbe steeds verder. Thomas steekt geen hand uit; zijn moed blijkt pas tijdens een dramatische gebeurtenis in de volgende nacht. Het is een beklemmend verhaal waarin de hitte een belangrijke rol speelt. Emma raakt steeds verder van huis en wanhopiger als ze de medaille niet terugkrijgt. De afloop van het verhaal is onzeker, maar Thomas heeft zijn moed bewezen. Een dramatisch, maar heel geloofwaardig verhaal, waarin jonge mensen hun problemen en verdriet proberen te verwerken…

Wilma Geldof : Een laatste brief (2005).Valerie (16) heeft het moeilijk na het overlijden van haar moeder. Woede en zelfmedelijden beheersen haar dagelijks leven en daarmee houdt ze iedereen op een steeds grotere afstand. Vader, zusje, vriendinnen - ze maakt overal een puinhoop van, tot ze door een gipsbeen gedwongen wordt er rustig over na te denken. Daarnaast ontmoet Valerie op haar nieuwe school een aspirant-docent. Hij doet erg populair, maar Valerie heeft later zo haar bedenkingen…

Jenny Han : Een zomer zonder jou (2011).Omdat de beste vriendin van Belly's moeder is overleden, is er een eind gekomen aan de onbezorgde zomers die Belly van jongs af aan doorbracht in een strandhuis, samen met het gezin van deze vriendin en haar eigen familie. Naast het verdriet om de dood lijkt het alsof de onzekere Belly wordt afgewezen door een van beide zonen op wie ze al jaren verliefd is.

Emily Horner : Een liefdesverhaal met mijn beste dode vriendin in de hoofdrol (2011).De 16-jarige Cass trekt op de fiets van Oost naar West-Amerika. In een bakje heeft ze de as van Julia bij zich, haar beste vriendin die is overleden bij een ongeluk. Julia en Cass zouden samen fietsen, nu is het een poging om het verlies te verwerken en te begrijpen wat de relatie met Julia precies voor Cass inhield.

Anke en Lieke Kranendonk : Alles is weg (2008).In een raamvertelling waarin Fae de hoofdpersoon is, staat de jongen Muis centraal omdat hij omkomt door een noodlottig ongeval. Beiden maken deel uit van een hechte vriendengroep met kinderen die elkaar kennen van de kleuterschool en die met hen meegroeit. De tieners leiden een intens leven en vooral Muis en zijn vriend Billy zoeken steeds naar nieuwe gevaarlijke uitdagingen. Na het ongeluk gaat iedereen op zijn eigen manier met het verdriet om.

Erna Sassen : Dit is geen dagboek (2009).Boudewijn is 16 jaar en al een tijd ‘ziek’ thuis. Van zijn vader moet hij een dagboek schrijven en iedere dag naar muziek luisteren. Als hij dit niet doet, zal zijn vader hem laten opnemen in een psychiatrische kliniek. In het dagboek, dat geen dagboek mag zijn, komt de lezer te weten dat Boudewijn boos en verdrietig is om de zelfmoord van zijn moeder. Naast alle ellende is het ook een humoristisch verhaal met leuke stukjes over zusje Doris, bijnaam Pluis, oma, zijn ex-vriendin Pauline en tante Marjan.

Jenny Valentine : gebroken soep (2010).Rowan (15) leidt een ongewoon leven in hartje Londen. Haar oudere broer Jack is verongelukt, haar vader verliet het gezin en haar moeder is zwaar depressief. Rowan zorgt noodgedwongen alleen voor haar zusje van zes. Op een dag geeft een onbekende jongen Rowan een fotonegatief, dat ze volgens hem heeft laten vallen. Rowan weet nergens van, maar wanneer zij het negatief aanneemt en laat ontwikkelen, blijkt het een foto van haar broer Jack te zijn. Zij gaat op zoek naar de jongen die het haar gaf.

Laure Van den Broeck : Birdie (2012).De 15-jarige Beatrice Munday (roepnaam Birdie) worstelt met het verdriet over haar vijf jaar eerder overleden vader. Haar moeder echter lijkt meer met zichzelf en haar eigen toekomst bezig te zijn dan met Birdie, die niet wil dat de herinnering aan haar vader zomaar verdwijnt. Ze is vooral stil en introvert, ook in de hechte vriendschap met schoolgenoot Cassius, die heimelijk verliefd op haar is. Het overlijden van Birdies grootvader is het startschot voor een reeks ontwikkelingen die in toenemende mate bizarre trekken krijgt en lijkt te eindigen in een ramp. Birdie ontpopt zich steeds meer als een eigenzinnige en wilskrachtige persoon die tegen de verdrukking in haar eigen plan trekt.

Cis Van Peer : Jimi (2008)Een ik-figuur vertelt over het jaar na de verdwijning van zijn moeder. De 11-jarige jongen start een zoektocht. In die tijd schrijft hij in een dagboek dat hij 'Jimi' noemt. Jimi komt in zijn verbeelding tot leven als een kabouter op wie hij al zijn hoop vestigt. Uiteindelijk verdwijnt Jimi en beseft de jongen dat zijn moeder nooit meer terugkomt. Diepgaand psychologisch verhaal over de verwerking van verlies.

Jeugd informatief

Stefan Boonen : Buurman Reus : niet meer / nooit meer (2010).Buurman Reus heeft een ongeval gehad met zijn fiets en is overleden. Het buurjongetje (ik-persoon) heeft moeite om het te begrijpen en ermee om te gaan. Hij gaat naar de begrafenis en vertelt erover op school. Toch blijft hij angstig. Hij vindt ten slotte ook steun bij de vrouw van de buurman. Beiden missen de buurman erg.

Kolet Janssen : Het boek van de troost : met kinderen denken over afscheid en verlies, leven en geluk (2007). Dit boek laat kinderen op uiteenlopende manieren nadenken over verdriet en rouw. Aan de hand van interviews, poëzie en informatieve stukjes wordt ingegaan op allerlei soorten verdriet en de manieren om er mee om te gaan.

Patricia J. Murphy : Sterven (2011).Allerlei aspecten van doodgaan en het rouwproces komen aan bod, zoals waarom mensen sterven, het afscheid nemen, schuldgevoelens, verdriet, woede, eenzaamheid en het herdenken van dierbaren.

Diane Put : Als de maan lacht (2011).Amori vindt haar mama de allerliefste 'zachte, zoete, gekke' mama van de hele wereld. Ze is heel verdrietig als zij sterft. Oma en opa zijn extra lief voor haar en willen haar blij maken, maar Amori mist haar eigen mama. De serie 'Bobbels & bubbels' zoomt in op emoties als angst, verdriet en boosheid bij jonge kinderen en helpt deze positief om te vormen. In dit deel krijgt een klein meisje een groot verlies te verwerken.

Michael Rosen : Verdriet (2005).Iedereen heeft wel eens verdriet - jij misschien ook, net nu je dit leest. Michael Rosen wordt het verdrietigst als hij aan zijn zoon Eddie denkt, die dood is gegaan. In dit boek schrijft hij over zijn verdriet. Over wat er met hem gebeurt als hij verdriet heeft en hoe hij probeert met zijn verdriet te leven. 'Ik heb geprobeerd manieren te vinden waarop verdriet minder pijn doet. Dit zijn er een paar: Ik zeg tegen mijzelf dat iedereen wel eens verdriet heeft. Ik ben niet de enige. Misschien ben jij ook wel eens verdrietig. Elke dag probeer ik één ding te doen dat ik echt leuk vind. Het maakt niet uit wat het is, als er maar niemand ongelukkig van wordt. En soms- soms schrijf ik over verdriet.'

Nathalie Slosse : De visjes van Océane (2011).Prentvertelling waarin het meisje Océane bij opa van het aquarium geniet. De zes vissen zijn haar vriendjes. Océane geeft de vissen eten en praat met ze. Op een dag schrikt ze heel erg als ze ziet dat een visje met een boog uit het aquarium springt. Hij kan nog net gered worden. Enkele dagen later ligt hij echter dood onder de kast. Gelukkig kan ze er samen met opa over praten…

Jennine Staring : Dood gaan : dag boef! (2000).Koens beste vriend is zijn hond Boef, maar op een dag wordt Boef ziek en gaat hij dood. Koen is heel verdrietig maar samen met mamma, juf en vriendinnetje Kim wiens konijn net dood is, verwerkt hij het verlies.

Mariska Vos : Een stoel in de hemel (2005).Voor kinderen van wie een vriendje of klasgenootje is gestorven. Het verhaal van Bram (6) begint op de begrafenis van zijn vriendje. Daarna volgen we hem een tijdje bij verschillende gebeurtenissen: op school als er een groepsfoto wordt gemaakt, bij zijn verjaardagsfeestje en bij het slapengaan als de herinneringen boven komen. Er is veel aandacht en begrip (alles vanuit een christelijke geloofsovertuiging) voor de gevoelens en de beleving van het verdrietige kind.

Verdere lectuur in de volwassenenafdeling :

+ Geertje Bleukx e.a. : Als de dood voor de dood op school ? : verlies en verdriet in theorie en praktijk op de basisschool (2002).

+ Riet Fiddelaers-Jaspers : Jong verlies : rouwende kinderen serieus nemen.

+ Manu Keirse : Kinderen helpen bij verlies : een boek voor al wie van kineren houdt (2003).

+ Kinderwerking Slachtofferhulp : Kinderen helpen na een schokkende gebeurtenis : praktische gids na een misdrijf of een plotseling overlijden (2003).

+ Karin Kuipers : Tranenpotjes en geluksarmbanden : kinderen in de rouw (2011).

+ Claire Vanden Abbeele : Nu jij er niet meer bent : rouwen met kinderen en tieners (2001).

+ Erik Verliefde en Riet Fiddelaers-Jaspers : Ruimte voor verdriet : omgaan met kinderen in verliessituaties (2005).