7/29/2019 Verantwoording premiersenqute nrc.nl

1/2

De enqute die NRC Handelsblad samen met de Utrechtse bestuurskundige Paul t Hart hield onder

experts en bezoekers van nrc.nl, is de eerste premiersenqute in deze gecombineerde vorm.

De uitslag van de expertpoll is gebaseerd op twee onderdelen: de antwoorden op de open vraag Wie

vindt u de beste premier en waarom? en de gemiddelde scores op acht gesloten vragen. Daar

moesten wetenschappers en journalisten telkens maximaal drie premiers noemen die naar hunoordeel het best presteerden op criteria, ontleend aan de internationale literatuur over

regeringsleiders. Het gaat daarbij om zaken als het leiding geven aan de coalitie, de

wetgevingserfenis en belangenbehartiging in het buitenland. Beide onderdelen bepaalden elk voor

50 procent het eindresultaat van de expertpoll.

Vijftig van de tachtig aangeschreven experts retourneerden de enqute. Vijfendertig van de vijftig

vulden het tweede deel met de criteria in. Paul 't Hart, die een boek over premiers in Angelsaksische

landen publiceerde, noemt de respons van de vijftig ,,zeer goed, vergeleken met wat gangbaar is.

De publieksenqute op nrc.nl bevatte alleen de bovengenoemde vraag wie site-bezoekers de bestepremier vinden, en waarom. Dit leverde 3.500 reacties op. Na aftrek van ongeldige reacties (zo had

iemand 23 keer op Balkenende gestemd) bleven er 3.441 stemmen over. Doordat Drees bij de

experts met aanmerkelijk groter verschil van Lubbers won, dan - omgekeerd - Lubbers van Drees bij

het publiek, eindigt Willem Drees als de winnaar.

Bestuurskundige t Hart erkent dat gebrek aan kennis, met name over vooroorlogse premiers, de

resultaten van de uitslag kan benvloeden, zoals verschillende deelnemers opmerkten. Het gaat er

echter niet om de objectief beste minister-president sinds 1900 te vinden, maar om te proberen te

achterhalen wat voor kwaliteiten experts in onze premiers zoeken, aldus t Hart. Wil men in een

lastig te besturen land met veel minderheden, simpel gezegd, een visionair, een sterke man of een

dealmaker? Uiteindelijk het laatste, zo blijkt, wat niet wegneemt dat visionairen als Joop den Uyl die

goed scoort in de webenqute, altijd aantrekkingskracht op het publiek zullen uitoefenen.

Op de vraag wie de vijftig deelnemende experts de beste premier sinds 1900 vonden, antwoordden

er 16 Drees. Cort van der Linden kreeg 11 stemmen, Lubbers 10, De Jong 5, Den Uyl en Kok ieder 2.

Colijn en Schermerhorn kregen elk 1 stem. Rutte en Balkenende kregen geen stemmen. Daarnaast

stemde iemand ex aequo op Drees en Cort van der Linden en nog een expert op een reeks oud-premiers.

Jan Peter Balkenende en Mark Rutte werden niet genoemd. De scoringslijsten voor onderdelen van

het premierschap (leiding geven aan coalitie, wetgevingserfenis etcetera) leverden een top-drie op

van Drees (16), Lubbers (14) en Den Uyl (6). De einduitslag van de expert-enqute bevat daarom een

afgetekende zege voor Drees. Met in totaal 32 punten blijft hij Lubbers (24) en Cort van der Linden

(13) ver voor.

In de 3.441 geldige reacties op de web-enqute op nrc.nl/premiers won Lubbers nipt van Drees (885

tegen 878 stemmen). Beiden lijken te hebben geprofiteerd van een toevloed aan stemmen nadat De

7/29/2019 Verantwoording premiersenqute nrc.nl

2/2

Wereld Draait Door afgelopen dinsdag aandacht aan het project had besteed. Den Uyl eindigde als

derde (576), Kok als vierde (303), en Cort van der Linden als vijfde (157).