MMMMEEEEDDDDEEEEDDDDEEEELLLLIIIINNNNGGGGEEEENNNN

LEES IN DIT NUMMER :

VCGH: Lidmaatschapsbijdrage 2006 blz. 2

Ignace Lowie: Handzame, schitterende edelstenen van mijn jeugd, deel 2 blz. 3

Wilfried Maertens: Vondelingen te Woumen 1754 - 1794 blz. 16

VCGH: Aankondiging voorstelling Roger Hessel blz. 17

Gabriël Derluyn en

Annie Pollet: Kwartierstaat Priem Alice Maria blz. 18

Annie Pollet en

Georges Houvenaeghel: Kwartierstaat Dierendonck Renilde blz. 19

Pieter Donche: Nieuwe uitgave: Schepenen - Keurheren van

Veurne Ambacht 1241 - 1586 blz. 20

Wilfried Maertens: Registers Plattelandse Woumen; huwelijken, deel 1 blz. 1

Afgiftekantoor: 8610 Kortemark

VV LL AA AA MSMS CC ENTRUMENTRUM VVOOROOR GG ENEALOGIEENEALOGIE ENEN HH ERER ALDIEKALDIEK

O p e n i n g s u r e n :maandag t/m vrijdag9 - 12 uur / 13 - 17 uur

Kronevoordestraat 2AB-8610 Handzame

Tel. 051 56 74 79Fax 051 57 14 45

PR 000-1579885-46www.vcgh.be

E-mail: vcgh@scarlet.be

België - Belgique

P.B.

8610 Kortemark

P 508209

25e jaargang, nr. 1, 2006 - verschijnt driemaandelijksVerantwoordelijke uitgever: Denise Cool, Kronevoordestraat 2A, 8610 Kortemark-Handzame

2

LIDMAATSCHAPSBIJDRAGE 2006

Een nieuw kalenderjaar betekent ook een vernieuwing van het lidmaatschap.

Voor 2006 wordt de bijdrage van 17,50 euro behouden. Wij vragen u beleefd

het lidgeld, met bijgevoegd overschrijvingsformulier,

te willen overschrijven op rekeningnummer 000-1579885-46

van het Vlaams Centrum voor Genealogie en Heraldiek

Voordelen van het lidmaatschap:

kosteloze en onbeperkte raadpleging van microfiches, tijdschriften en boeken

(niet leden betalen 3,00 euro per bezoek)

gratis abonnement op ons driemaandelijks 'Mededelingenblad'.

Met oprechte dank bij voorbaat.

OOnnzzee bbeesstteewweennsseenn

vvoooorr eeeenn ssuucccceessvvoo ll

22000066

3

Vervolg Handzame, schitterende edelstenen van mijn jeud

Dr. Roger Soenen

Een beetje vergeten is de arts Roger Soenen, geboren in Handzame op 2 december 1902. In zijn studententijd

was hij in Leuven Voorzitter van het befaamde Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (1924-25) en een

jaar later van het Algemeen Vlaamsch Hoogstudentenverbond waar hij een duidelijke Vlaams-nationalistische

koers voorstond. In 1926 zat hij het Dietsch Studentencongres voor. Roger werd hoogleraar in de menselijke

ontleedkunde aan de Gentse Rijksuniversiteit bij K.B. van 25 november 1931 maar verloor die hoge functie

twee jaar later vanwege zijn openlijke Vlaamsgezindheid. Hij vestigde zich daarna als huisarts. In de Tweede

Wereldoorlog meldde hij zich in 1941 als vrijwillig arts voor het Oostfront, maar omdat hij weigerde een Duits

uniform te dragen, werd hij weggestuurd. Naar V.N.V.-leider Staf de Clercq stuurde hij een rapport om aan te

klagen dat Duitse en Vlaamse SS’ers de Vlaamse V.N.V.-gezinde Oostfrontvrijwilligers demoraliseerden. Hij

pleitte zelfs voor een radicale stop van de oostfrontwerving. Terug in Vlaanderen kon hij in Gent zijn

professoraat heropnemen (1941-1944). Het is merkwaardig dat hij desondanks toch evolueerde in de richting

van de Germaanse SS. In 1943 wordt Dr. Soenen medeoprichter én leider van de “Germaansche

Werkgemeenschap Vlaanderen”. Hij verzorgde talrijke bijdragen in het tijdschrift van de vereniging

“Hamer”. In 1944 bracht hij een opmerkelijke brochure uit, “Enkele begrippen over Ras en Rassenkunde”.

Tijdens de periode 1943-1944 bezocht hij als lid van een internationale expertencommissie de massagraven

in Winniza in Oekraïne. Onderwerp van onderzoek waren de slachtoffers van de vooroorlogse stalinistische

zuiveringen. In 1947 werd prof. dr. Soenen veroordeeld door de krijgsraad tot 10 jaar gevangenisstraf.

Uiteindelijk zal hij vijf jaar in interneringsplaatsen verblijven. Daarna vestigde Dr.Coenen zich opnieuw als

huisarts, nu in Sint-Amandsberg. In de herfst van zijn leven wijdde hij zich aan de studie van het Arabisch.

Dr. Soenen stierf in Sint-Amandsberg op 14 oktober 1977.

Dr. Andries Devos

Veel meer betrokken bij Handzame dan voorgaande personen was Dr. Andries Devos, geboren in Handzame

op 10 januari 1894 en er overleden op 26 juli 1960. Hij was een schitterende student die een prominente rol

vertolkte in de West-Vlaamse Vlaamse Beweging en nauwe contacten onderhield met dichters in Zuid-Afrika.

Dries behaalde de titel van doctor in de Germaanse filologie aan de universiteit te Leuven en was in ’14-’18

oorlogsvrijwilliger. De vernederende behandeling van de Vlaamse frontsoldaten door de officieren maakte van

Dries een strijdend flamingant. Hij was regelmatig te gast in de woning van Cyriel Verschaeve te Alveringem

en raakte begeesterd door de uitstraling van deze priester. In 1920 richtte Devos samen met Oscar Dambre een

Joe English-komitee op, zowat de voorloper van de IJzerbedevaarten. Als student was Dries reeds praeses

geweest van het Leuvense Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond. Dr. Devos werd medeoprichter van het

Roomsch Katholiek Vlaamsch Nationaal Verbond (R.K.V.N.V.) op 16 maart 1924, een vooral West-Vlaamse

telg van de Frontpartij. Andries werd meteen voorzitter van het gouwbestuur van West-Vlaanderen, wat hij zal

blijven tot einde augustus 1928. Het R.K.V.N.V. was duidelijk katholiek en Vlaams-nationalist. De kerkelijke

overheid (Mgr. Waffelaert in zijn vastenbrief van 1927) nam duidelijk stelling tegen deze partij, wat de

gevoelige Andries ten zeerste aangreep. Ook de tijdschriften “Vlaanderen” en “Jong Dietsland” waar Devos

aan meewerkte, waren ten strengste verboden lectuur in de colleges. Dr. Devos zocht in zijn sociaal-katholieke

visie naar samenwerking met de christelijke arbeidersbeweging. Hij vond daarin steun bij Jeroom Leuridan.

Deze botsten met de visie van Joris Van Severen. Het eindigde dat deze laatste het laken naar zich toetrok en

dat Dries zijn ontslag als gouwvoorzitter indiende. Dr. Devos gaf echter niet af, hij bleef in het bestuur zetelen

en probeerde nog enkele jaren Joris Van Severen tot betere gedachten te brengen. Dries stond niet achter het

solidarisme en korporatisme en ook niet achter het politieke Groot-Nederland van Van Severen. Hij

verdedigde de eigenheid en het eigen etnische karakter van Vlaanderen. In 1931 zal Andries nog een korte tijd

waarnemend gouwhoofdman van West-Vlaanderen worden, maar daarna zal zijn vooraanstaande rol gevoelig

verminderen.

Tijdens de tweede Wereldoorlog nam Dr. Andries Devos wel het voorzitterschap waar van het Algemeen

Nederlands Verbond voor West-Vlaanderen en tevens bleef hij een belangrijke figuur binnen de V.O.S. In

1958 zal hij namens deze spreken op de IJzerbedevaart. Deze doctor in de Germaanse filologie was een

cultuurmens van de hoogste orde, zo was hij de gastheer van talrijke kunstenaars uit binnen- en buitenland,

4

o.m. van Käthe Kollwitz en stond via briefwisseling in nauw contact met vooraanstaande personen in het

culturele veld van toen, o.m. met Thomas Mann. Zuid-Afrika was het stokpaardje van Dries Devos. Hij

onderhield en verzamelde een uitvoerige briefwisseling met de culturele elite van de Afrikaner-Boeren. In

Handzame heeft Dries lang een Zuid-Afrikaanse kunstenares op logement gehad. Tijdens de repressie is die

uiterst waardevolle brievendocumentatie in de vlammen opgegaan. Over de rol van Dr. Andries Devos in het

Vlaams-nationalisme te Handzame hebben we het verder in deze bijdrage.

Michiel Mispelon

Wie genealogisch onderzoek verricht in Vlaanderen hoort, ook nu nog, geregeld de naam van Michiel

Mispelon vallen. Michiel zag het levenslicht in Handzame op 27 januari 1922. Michiel was een zeer begaafde

leerling. Van opleiding was hij onderwijzer aan het “flamingantennest” dat de normaalschool van Torhout was

en waar hij afstudeerde in 1941. Hij werd vroeg aangetrokken door de Vlaamse zaak. Hij koos voor het

collaborerende V.N.V. en werd afdelingsleider voor Handzame en Zarren van de aan het V.N.V verbonden

paramilitaire Dietse Militie-Zwarte Brigade. De taak van deze organisatie was rust en orde in het bezette

gebied te helpen handhaven. Michiels broer Roger was bij de eerste lichting die naar het Oostfront trok, en er

ook het leven liet in de strijd tegen het “goddeloze communisme”. Michiel werd in 1943 gemeentesecretaris

van Merkem. Na de oorlog spaarde de repressie ook hem niet. Eenmaal vrij zal hij zijn beste krachten wijden

aan zijn grote liefde, de naam- en familiekunde, genealogie en heraldiek. Hij wordt in Vlaanderen op dit

terrein een der prominentste figuren. Van 1965 tot aan zijn dood was hij de ijverige hoofdredacteur van De

Vlaamse Stam, het tijdschrift van de Vlaamse Vereniging voor Familiekunde. In 1968 werd hij Directeur van

het Centrum van dit V.V.F. in Antwerpen. Hij startte een eigen uitgeverij “Familia et patria” te Handzame

waarbij hij zijn geliefde onderwerpen kon uitgeven. Op de radio had hij zijn wekelijks “familiepraatje”. Een

diepe wens ging in vervulling toen hij in Handzame op 24 juni 1978 het Vlaams Centrum voor Genealogie en

Heraldiek kon oprichten. Dit V.C.G.H. is uitgegroeid tot dé Vlaamse pleisterplaats voor wie op zoek is naar

z’n verre wortels. In 1974 werd Michiel opgenomen in de prominente West-Vlaamse “adelstand” van de

“Orde van ’t Manneke uit de Mane”, een eer die in 1967 ook Adiel Debeuckelaere was te beurt gevallen.

Michiel reisde Vlaanderen rond voor lessen, voordrachten, archiefdagen en vergaderingen. Begin 1979 werd

hij benoemd als lid van de Subcommissie voor Heraldiek.

Men wijst ook wel eens op de schaduwzijde die aan de figuur Michiel Mispelon kleeft. Hij wordt zelfs in

publicaties omschreven als een man van “twaalf stielen, dertien ongelukken”. Zijn fotoboek over de 5

Krekedal-parochies - Handzame, Edewalle, Kortemark, Zarren en Werken - in 1978 was spijtig genoeg een

verloren kans. De fotoweergaven waren aan de duistere kant en de ondertiteling was niet alleen bijzonder

karig en algemeen, maar in vele gevallen ook volledig foutief. Dit boek was duidelijk rap, rap in elkaar

gestoken. Ik herinner mij Michiel toen hij door onze straat kwam gewandeld, een grote imposante persoon,

breed geschouderd, schuiten van schoenen die zijn enorm grote voeten verbergen en een pijp schuin in de

mond hangend. Ik hoorde hem wel eens op de radio met zijn “familiepraatje”, ik maakte eens een vergadering

over dorpsgeschiedenis met hem mee en één keer in z’n laatste levensjaar heb ik hem langdurig persoonlijk

gesproken in zijn kantoor aan het postgebouw. Ik herinner mij dit gesprek nog als een bijzonder gemoedelijk

en interessant gesprek over het Handzaamse verleden waarbij diverse personen de revue passeerden. Hij sprak

met een warm gevoel. Op 6 februari begaf zijn hart het terwijl hij in zijn drukkerij in Handzame aan het werk

was. Hij werd op 11 februari 1980 in Handzame begraven en een gepast grafmonument werd opgericht.

Handzaams flamingantisme tussen beide oorlogen in

Toen het volksleven terug op gang was gekomen, kon ook het politieke landschap terug worden uitgetekend.

De liberale partij verdween op het lokale vlak definitief van het toneel, maar die plaats zal geleidelijk aan

worden ingenomen door de Vlaamsgezinde opinie. Al vroeg in de jaren ’20 werd in Handzame een afdeling

van V.O.S. opgericht. Die duidelijk Vlaamse lijn kende in het dorp belangrijke vertegenwoordigers: er waren

de twee broers van Adiel Debeuckelaere, Cyriel en Maurits, die nog in Handzame woonden en de

wagenmakerij van hun vader uitbouwden tot een moderne houthandel-zagerij, verder waren er Dr. Andries

Devos en Camiel Soenen die voorlopig nog voor de besturende katholieke lijst opkwam en gedurende de

periode 1921-1927 eerste schepen was. In 1922 werd eveneens in de gemeente een “Katholiek Sporencomiteit

van Handzaeme” opgericht. Daarvan maakten ook de Oud-Soldatenbond, de Muziekmaatschappij en de

5

plaatselijke afdeling van de Boerenbond deel uit. We vinden ook hier de voornoemde personen terug. Op 30

september 1928 deed in Handzame een nieuwe dorpsherder zijn intrede, Jozef Delbaere. Deze devote Heilig

Hartvereerder en overtuigde patriot zal zich diep engageren in zijn strijd tegen het oprukkende Vlaams-

nationalisme in Handzame. De Muziekmaatschappij raakte in zijn greep, de instrumenten waren eigendom

van de parochie. “Zijn muziek” zou nooit de Vlaamse Leeuw mogen spelen op de Sporenviering van het

“Katholiek Sporencomiteit”. Het gevolg was diepe onenigheid binnen het muziekbestuur met de uiteindelijke

ontbinding in 1929 als gevolg.

Een volgende confrontatie zal geschieden op 11 juli 1930. Sinds 1922 had het “Gulden Sporen Comiteit”

jaarlijks “den slag van 1302” gevierd en deze slag “in een breede algemeen Vlaamsche geest herdacht”, zoals

een pamflet uit 1930 ons diets maakt. In dat jaar werd eveneens de 100e verjaardag van België herdacht. De

gemeentelijke overheid vond er niets beter op dan dit nationaal eeuwfeest op de bewuste 11 juli te laten

plaatsvinden. Vanzelfsprekend schoot dit in het verkeerde keelgat van de Vlaams-nationalisten die opriepen

om het officieel feestgedruis niet op te volgen. Toch was er een massa volk op die bewuste dag. Na de

traditionele wielerwedstrijd zou het beroemde korps van het vierde Linieregiment op de kiosk een serenade

ten beste geven. Maart toen gebeurde de originele reactie van de nationalisten, tot ergernis van de ene, tot jolijt

van de andere. Terwijl op de Marktplaats een massa volk de vaderlandse plechtigheid volgde en vooraleer het

muziekkorps de eerste noot kon blazen, paradeerde ineens een groep verzamelde ezels over de Markt. Iedere

ezel had een begeleider die een van de katholieke gemeenteraadsleden moest uitbeelden. Achteraan liep een

bijzonder grote ezel, zijn begeleider was als pastoor verkleed… Handzame werd beroemd en berucht tot ver

buiten zijn grenzen.

Dr. Andries Devos was niet voorbestemd om in de Handzaamse politiek te treden. Hij schonk zijn beste

krachten aan de brede Vlaamse Beweging waarbinnen hij in West-Vlaanderen een leidende rol vervulde. Maar

in het begin van de jaren ’30 raakte hij na politieke disputen met Joris Van Severen in de schemerzone. Hij

leefde in het dorpscentrum van Handzame als een rijke landheer zonder te werken, midden zijn boeken,

schilderijen, fonoplaten en bloemen. Hij was een enigszins levensvreemde kunstminnaar en vrijgezel, die

ondanks zijn rijke afkomst de zijde van het gewone volk koos. Hij was een cultuurmens van hoge orde,

overtuigd Vlaams-nationalist én katholiek. Dries was een goede kerkzanger maar de “politieke” pastoor

Delbaere verbood hem de toegang tot het doksaal. Dit greep de mens Dries Devos ten zeerste aan. Hij was een

leidende figuur in de plaatselijke V.O.S.-afdeling en engageerde zich vanaf 1922 in het plaatselijk “Gulden

Sporen Comiteit”. Hoogstaande openluchttonelen heeft men in Handzame kunnen bewonderen met de 11 juli-

vieringen in de hovingen van Dries Devos in de Ambachtstraat. In 1931 was de opvoering van “Tijl” door het

Vlaamse Volkstoneel onder regie van A.Vandevelde de pleisterplaats van een Vlaamsminnend publiek. Maar

hét hoogtepunt was het Guldensporenfeest van 11 juli 1933. Door het Vlaamsch Nationaal Toneel, onder

leiding van Staf Bruggen, werd “Krelis Louwen” opgevoerd. Na de opvoering was er in de mooi verlichte tuin

een gratis en grootse familiale feestavond, onvergetelijk voor de mensen van toen. Op 11 juli 1936 was het

Vlaamsch Nationaal Toneel nogmaals te gast bij Dries. “Een mandeke fruit” stond borg voor een genietbare

– wel theatraal verouderde – maar cultureel hoogstaande opvoering. Voor dit middeleeuws stuk werden

leerlingen uit de gemeentelijke jongensschool als figuranten aangeworven.

Door de groeiende spanningen tussen de officiële katholieken en de (katholieke) Vlaams-nationalisten is Dries

toch in de gemeentepolitiek verzeild. Op 9 oktober 1932 waren er gemeenteraadsverkiezingen. Dries Devos

werd de kopman van lijst nr.1 met Vlaams-nationalistische strekking. Lijst nr. 2 was de klassieke katholieke

lijst met als kopman Emiel Vandekerckhove. Dat Handzame niet ongevoelig bleef voor de Vlaamse strijd

bleek uit de uitslag. De katholieken haalden het slechts in een nek-aan-nek-race met 28 stemmen voorsprong

en veroverden zes zetels. De nationalisten - die overwegend kopstemmen behaalden - bezetten vijf zetels in

de gemeenteraad en waren met heren als Andries Devos en Cyriel Debeuckelaere, broer van Adiel, een

krachtige oppositieformatie geworden. Een foto uit 1936 herinnert aan de doortocht van talrijke

IJzerbedevaarders langs Handzame, op weg naar Diksmuide. De rijksweg Lichtervelde-Zarren was juist

aangelegd. Onder leiding van de Vlaams-nationalist Maurits Darras werd een reuzenerehaag opgericht, met in

koeien van letters: “Bedevaarders, Handzame groet U”. Veertien Vlaamse leeuwenvlaggen sierden het geheel.

De 11 juli-vieringen van het Gulden Sporen Comiteit floreerden en waren heuse massamanifestaties met

turnfeesten, muziekuitvoeringen en het traditioneel afsluitende vuurwerk.

6

Uit het Gulden Sporen Comiteit zal in 1937 met Dries Devos als voorzitter het “Guldensporenkomitee”

ontstaan, dat zich met flamingantische inslag ten dienste stelde van de wielersport in Handzame, de volkssport

bij uitstek. Dit zal nog datzelfde jaar leiden tot de allereerste beroepsrennerwedstrijd in Handzame, de

“Guldensporenprijs” met voor de winnaar een heuse ‘Guldensporentrui”. Politiek gekrakeel in de

gemeenteraad zal er voor zorgen dat in 1938 geen wielerwedstrijd zal volgen maar in 1939 volgde de tweede

“Guldensporenprijs”. Een politieke aardverschuiving had zich in Handzame immers voorgedaan.

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 16 oktober 1938 maakte Dries immers het onmogelijke waar: als

kopman van de Vlaams-nationalisten veroverde hij ten koste van de katholieken het Handzaamse

gemeentehuis. Buiten Handzame slaagde men daar binnen West-Vlaanderen slechts alleen in Zuienkerke in.

Toch een merkwaardige en veelzeggende gebeurtenis voor het

bescheiden Handzame.

Uit de verkiezingsfolders van 1938 halen we enkele zinnen. Lijst nr.1 was andermaal die van Dries Devos.

Deze folder verklaart: “Wij durven verhopen dat deze lijst aan iedereen voldoening zal schenken. Het is onze

bedoeling een lijst samen te stellen waarvan al de kandidaten stuk voor stuk instaan voor de ondubbelzinnige

Katholieke en Vlaamsch nationale gevoelens van hun zelf en van hun medekandidaten…onverduitscht,

onverfranscht. In Vlaanderen die Leeuwe danst…” Lijst nr.2 van de katholieke burgemeester Vandekerckhove

vond het belangrijk om het volgende duidelijk te maken: “Wij zijn de eenige ware katholieke lijst,

onderteekend door de E.H. Priesters der parochie, en door de Eerwaarde Zusters van de verscheidene

kloosters…” De V.N.V.-leider van Handzame, Maurits Debeuckelaere, broer van Cyriel en Adiel, duwde

(laatste plaats) de Vlaams-nationalistische lijst, en ook de voormalige katholieke eerste schepen Camiel

Soenen vervoegde de verkiezingslijst. Andermaal zullen de nationalisten overwegend kopstemmen behalen,

410 tegenover 103 voor de katholieken. De katholieke personaliteiten, met de uittredende burgemeester op

kop, verzamelen heel wat meer voorkeurstemmen, Vandekerckhove 411 tegenover Devos 88. Maar alles

samen behalen de nationalisten de overwinning met een overschot van 76 stemmen. In een dankbrief spraken

deze van een “klinkende zegepraal”. De situatie in de gemeenteraad was nu omgekeerd: 6 zetels voor de

Vlaams-nationalisten en 5 voor de katholieken die voor het eerst sinds 1884 hun meerderheid in de gemeente

kwijtraakten.

Een nationalistisch bestuurscollege diende zich bijgevolg vanaf 1939 aan: burgemeester Dr. Andries Devos,

1° schepen Cyriel Debeuckelaere en 2° schepen Maurits Darras.

Nu was er geen enkel beletsel meer om een tweede uitgave van de “Guldensporenprijs” te laten doorgaan, de

populaire wielersport met onze “flandriens” en het flamingantisme hand in hand. De legendarische

streekgenoot Karel Van Wijnendaele, die het Vlaamse volk wilde verheffen door de lof van de Vlaamse

spierkracht te bezingen, schreef in “De Sportwereld” van 26 juni 1939 volgend bloemrijk proza naar

aanleiding van de 2° “Guldensporenprijs”: “Handzame, ’n stil plattelands dorpje, maar waar kranige kerels

wonen. We noemen de heeren Devos, de gebroeders Debeuckelaere, W. Dewilde, M. Vanderschaeghe en

Meester C. Maes. Deze dierven onze beroepsrijdersklasse onder hun toren roepen om aan ons Westvlaamsche

volk een sporthoogdag te bezorgen. We komen er aan en daar fladderen de fiere leeuwenvlaggen aan talrijke

gevels naast de Belgische driekleur. De Vlaamsche Leeuw weerklinkt, de leeuwen dansen en de blauwvoeten

vliegen…Burgemeester Devos welke met zijn leeuwenvaan op de schouder fier aan de eindmeet alles gade

slaat, verdient een pluimpje.”

Vlaams-nationalisme in Handzame tijdens de Tweede Wereldoorlog en de repressie

Gedurende de Duitse bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog bleef het Vlaams-nationalistisch

schepencollege de gemeente besturen, met Dries Devos aan het hoofd.

Algemeen wordt aangenomen dat Andries Devos Handzame als een goed burgervader bestuurde en zich niet

al te veel door het politiek discours van die tijd liet meeslepen.

Het nationalistisch schepencollege bleef de gemeente zo goed en zo kwaad mogelijk beheren. Dries hield zich

buiten de partijpolitiek en was géén lid van het collaborerende V.N.V.(Vlaams Nationaal Verbond). Hij nam

het op voor alle inwoners en heeft bij de Duitsers z’n best gedaan om te voorkomen dat inwoners in Duitsland

moesten werken.Gedurende de oorlogsjaren kende Handzame al bij al een vrij gewoon en normaal bestaan

met over het algemeen correcte Duitse bezetters, geheel anders dan in de Eerste Wereldoorlog toen de Duitsers

brutaal de gemeente innamen, de burgemeester vermoordden en toen Handzame door de Belgische troepen

7

grondig werd vernield en de ganse burgerbevolking naar andere oorden moest uitwijken. Er was “wit” en

“zwart”. Handzame stond wel bekend voor de stevige aanhang van het V.N.V., “klein Duitsland” werd wel

eens met de nodige overdrijving gezegd. De waarheid is echter dat er zoals overal in Vlaanderen, overwegend

“grijs” was, een bevolking die zich noodgedwongen neerlegde bij een “nieuwe orde” en er het beste probeerde

van te maken.

Talrijke jonge Vlaamse en ook enkele Handzaamse idealisten meldden zich als vrijwilliger voor de strijd tegen

het communisme aan het Russische Oostfront. Als vrijwilliger van het Vlaams Legioen sneuvelde Roger

Mispelon op 2 maart 1942. Hij was de broer van de latere genealoog Michiel Mispelon, zelf in de V.N.V.-

collaboratie. Het was een opmerkelijke gebeurtenis in Handzame, de rouwdienst op zaterdag 18 april 1942

voor de gesneuvelde Oostfronter Roger Mispelon. Pastoor Karel Vankemmel, die pastoor Delbaere in 1937

was opgevolgd als dorpsherder, weigerde de leeuwenvlag in de kerk. Uiteindelijk heeft een Duitse

legeraalmoezenier de rouwdienst geleid. De West-Vlaamse V.N.V.-gouwleider Jeroom Leuridan en de

Kommandant-Generaal van de Dietsche Militie-Zwarte Brigade Joris Van Steenland gingen de familieleden

vooraf. In het V.N.V.-dagblad “Volk en Staat” van 21 april 1942 sprak Clemens De Landsheer schande over

deze gebeurtenissen in zijn nabeschouwing “De tragiek van Vlaanderen”:

“Geen parochiepriesters in de kerk, de geestelijkheid keert dus den rug naar het edelmoedig offer van dezen

die het goddeloos bolsjevisme bestrijden…zoo gaat het dus in Handzame den alouden burcht van hetVlaamsch Nationalisme…”, en verder geeft De Landsheer ook de burgemeester een veeg uit de pan: “…Had

ook niet de Vlaamsche Burgemeester van Handzame, het gemeentehuis geweigerd om er een voorafgaande

hulde aan den jongen gesneuvelden held zijner gemeente te laten brengen? Neen dat hadden wij vanwege

dezen eens Vlaamsch Nationalen Dries Devos nooit verwacht…”. Opmerkelijk was ook dat “bepaalde lieden”

zich bezig hielden met de naam van de aanwezigen in de kerk te noteren…

Voor Roger Mispelon werd op het kerkhof te Handzame, dicht bij de ingang, het berkenkruis van de

Oostfronter opgericht, omringd door een eikenhouten omheining. In september 1944 werd alles verwijderd en

vernield.

De oorlog was ten einde, een Vlaamsvijandige sfeer diende zich nu aan: de repressie. Op 9 september 1944

was het Handzame kermis. Deze keer geen wielerwedstrijd of foorattracties, maar wel een massa volk op de

Markt. Aan de gevels wapperden de banen van de “tricolore” en voor het gemeentehuis werd de leeuwenvlag

verbrand. In Kortemark had men de dag voordien op 8 september zwaar te keer gegaan. Ganse inboedels –

piano’s incluis – belandden op de straatstenen. “En morgen trekken we naar Handzame”, orakelde de

zogenaamde “weerstand” van het laatste uur. De Handzaamse rijkswacht heeft gelukkig kunnen verhinderen

dat Handzame van baldadigheden gespaard bleef. In Handzame werden de “incivieken” in het gemeentehuis

verzameld, daarna werden ze in een open vrachtwagen naar het voorlopig interneringscentrum in het college

van Diksmuide overgebracht. In die hatelijke sfeer zal ook burgemeester Devos het moeten ontgelden, hij

werd begin oktober 1944 aangehouden en opgesloten, en werd uit zijn burgemeestersambt ontzet (officieel op

22 oktober 1945, bij beslissing van de Prins-Regent). Op tweede kerstdag belandde Devos in het bekende

“Pandreitje” te Brugge. Hij ontmoette er z’n vroegere kompaan Jeroom Leuridan ,die Dries als “le

gentilhomme campagnard” omschreef, en Dom Modest van Assche, abt van Steenbrugge. Andries mag er de

rol van “gevangenisarchivaris” spelen. Maar men kon Dries weinig of niets verwijten, zodat hij al spoedig vrij

kwam. Vanaf nu leidde hij een eerder teruggetrokken leven. Dries werd omschreven als een goed mens met

veel kwaliteiten, maar waarmee hij, spijtig genoeg, weinig mee aanving.

Schepen Maurits Darras kreeg de benijdenswaardige taak om in die bevrijdingsdagen het waarnemend

burgemeesterschap op zich te nemen. Van oktober 1944 tot 31 mei 1945 zal hij deze functie moedig en

waardig vervullen tot ook hij zonder de minste reden werd aangehouden en in de gevangenis van St. Kruis

werd opgesloten. Men kon hem niets ten laste leggen en na tien dagen was hij reeds vrij. De gevoelsmens

Maurits Darras (1886-1980), die in zijn jeugdjaren een overtuigde Vlaming was geworden, bleef zijn verdere

leven door deze gebeurtenissen getekend. Op 26 juli 1960 is Andries Devos in zijn geboortedorp schielijk

overleden, eenzaam en alleen. Op het bidprentje wordt zijn persoon in een treffende zin weergegeven: “Zijn

godsliefde droeg het luisterrijke gelaat der schoonheid en de deerniswekkende gestalte van arm Vlaanderen”.

Het Vlaams-nationalisme als politieke factor in de gemeentepolitiek was daarmee definitief uitgespeeld en

ook de gemeente Handzame zelf verdween op 1 januari 1977 als zelfstandige

8

bestuursentiteit. Volledig los van de politiek, werd binnen de gemeente in de na-oorlogstijd een

cultuurflamingantische Davidsfonds-vereniging opgericht op 24 maart 1945, en dit in een anti-Vlaamsgezinde

tijdsgeest. Deze vereniging ontplooide onder de voorzitter apotheker Walter Reynaert en vooral onder het

bezielend voorzitterschap van onderwijzer “meester” Wilfried Willaert menige activiteiten en is al die jaren

een bloeiende en vooraanstaande Vlaamse cultuurbaken in Handzame gebleven. Mijn vader heeft er

binnenkort 50 jaar bestuurslidmaatschap van de DF-afdeling opzitten en nog dit jaar vierde de sterk verjongde

Davidsfonds-afdeling Handzame met de nodige luister haar 60e verjaardag.

Paul Vanderschaeghe

Nog bekende namen uit Handzame? Paul Vanderschaeghe is een niet onbelangrijk schrijver geweest die

enkele gelauwerde boeken publiceerde waarin hij soms ook personen uit Handzame, onder schuilnaam, ten

tonele voerde. Hij zag het levenslicht in onze gemeente in 1930. Als licentiaat Germaanse filologie gaf hij les

te Brugge waar hij sinds 1956 woonde.Als dichter en prozaïst publiceerde hij verzenbundels, essays over kunst en literatuur, verschillende romans en

novellen. De romans “De twee honden”, “De straat waarin je leeft”, “Havikshorst” en “De magere morgen”

spelen zich af in het denkbeeldige “Alleweie”(alles weiland), dit is Handzame en omgeving. Door de

provincie West-Vlaanderen werd hij enkele keren bekroond voor zijn literair werk. Paul overleed in 2001.

Frantz Roelens

Ik wil eindigen met een paar burgervaders die ik nog heb gekend. De eerste is Frantz Roelens, zoon van

grootgrondbezitter en liberaal politicus Hector Roelens. Om de impact van dergelijke heerschappen maar eens

te illustreren, het volgende. De achtbare Hector had z’n chicorei-ast overgelaten aan zijn zoon Frantz en hij

woonde sindsdien te Brugge. Maar nog éénmaal per week kwam hij met de trein naar Handzame om zijn zoon

bij te staan, naar het schijnt omdat Frantz het niet alleen kon beredderen. In de morgen arriveerde mijnheer

Hector met de trein in het station van Handzame. In de vooravond had de notabele ook z’n vast uur van

vertrek. Stationchef Leon Reynaert was op zijn hoede om te zien of mijnheer Hector al in het station was

aangekomen. Men zou het niet hebben aangedurfd om zonder de heer Roelens te vertrekken. De al even

eerbiedwaardige “Mijnheer Frantz” – let op de “z” achteraan! – was ook actief in de Handzaamse

gemeentepolitiek, evenwel als vertegenwoordiger van de katholieken. In 1939 nam Frantz het in de

gemeenteraad naar aanleiding van de reeds vermelde tweede “Guldensporenprijs” voor wielerprofs resoluut

op voor de stiefmoederlijk behandelde Kortemarkstraat, de inwoners aldaar mochten ook wel eens de renners

bewonderen. Er kwam een vergelijk uit de bus. Het was verzamelen geblazen aan de chicorei-ast van Frantz

Roelens, en daarna moesten de renners in parade een wandeling maken met de fiets aan de hand naar de

startplaats in de Ambachtstraat. Een prachtige foto getuigt van dit toch wel wonderbaarlijk fenomeen. Na de

oorlog wordt Frantz eerste schepen en hij zal zelfs een paar jaar burgemeester worden, na het overlijden van

burgemeester Vandekerckhove. Ik zie op mijn kamer nog een foto staan die de opening van de nieuwe brug

over de Handzamevaart in de Stationsstraat illustreert, “Mijnheer Frantz” pronkt er fier met de tricolore sjerp.

Ik herinner me hem als oude man door onze straat wandelend, eigenlijk eerder waggelend en bevend,

mensenschuw, wereldvreemd en met het gezicht naar beneden gericht. Ik denk dat ik nooit z’n taal heb

gehoord, maar men vertelde mij dat hij nog graag een woordje Frans sprak. Eigenlijk had ik een beetje te doen

met deze heer, hij was het gewoon geweest dat men voor hem z’n klak afnam, beleefd boog en een goeden

dag wenste, nu liep men deze “zonderling” zonder “boe of ba” voorbij.

Henri Vandenberghe

Na 1945 geraakte de ideologische tweespalt die onze lokale politiek zovele decennia had beheerst op de

achtergrond: de tegenstellingen katholiek versus liberaal en katholiek versus Vlaams-nationalist verdwenen,

althans in de typisch Handzaamse politiek. Dorpse lijsten als “Gemeentebelangen” of “Volksbelangen”

beheersten nu het politieke landschap. Het begrip “katholiek” verdween en werd verruimd tot “christelijk”.

De burgemeester van mijn jeugd was Henri Vandenberghe, een vooruitstrevend Handzamenaar in hart en

nieren, aanvoerder van een nieuwe politieke generatie en lijstaanvoerder van de “Gemeentebelangen” in 1958.

Bedrijfsleider van de Handzaamse sigarillos-fabriek “Neos” in de Stationsstraat, werd hij na die verkiezingen

de gedroomde burgervader voor Handzame. Als kind keek ik dan ook geweldig op naar deze imposante

9

persoon die bij festiviteiten met ronde buik en tricolore sjerp vooraan liep. Bij de laatste

gemeenteraadsverkiezingen van het zelfstandige Handzame in 1970 werd Henri tegen alle verwachtingen in

aan de kant geschoven. Vanaf dan heerste chaos in de Handzaamse dorpspolitiek, zelfs in die mate dat de pers

er een vette kluif aan had om het weinig fraais dik in de verf te zetten. Het was jammer dat de laatste

bestuursperiode van Handzame onder dergelijk gesternte is moeten eindigen. Het zal het aanzien en de

uitstraling van onze gemeente geen deugd hebben gedaan toen de fusiegesprekken aan de gang waren.

De fusies van gemeenten

Op 1 januari 1977 hield Handzame op te bestaan als zelfstandige gemeente. Vanaf dan waren we inwoners van

“Groot”-Kortemark. Ik denk dat bijzonder weinigen uit Handzame, al of niet daar geboren, zich

“Kortemarknaar” voelen of noemen. De fusies van gemeenten draag ik niet in mijn hart. Wat is er trouwens

mis met kleinschaligheid? Mensen voelen zich knusser, warmer en veiliger in een goed herkenbare

thuishaven, een biotoop die samenvalt met hun identiteitsgevoel. Een Handzamenaar blijft voor eeuwig en

drie dagen een Handzamenaar. Kortemark heeft ons als “deelgemeente” ook niet verwend. Voor alles en nog

wat moeten onze mensen naar Kortemark trekken. Ons wondermooie gemeentehuis, samen met onze gotische

kerk hét dorpszicht van Handzame, in 1902 onder burgemeester Hippoliet Ampe neergezet, heeft men laten

verkommeren en door de weerelementen aantasten, toch een aantasting van het eergevoel en de trots van de

Handzamenaar. Er is vanuit het gemeentebestuur wel gevoelige beterschap beloofd. Sommigen orakelen dat

we niet naar het verleden mogen kijken, maar moeten “meegaan met onze tijd”, en die toekomst zou dan

“Groot-Kortemark” moeten heten. Het geheel startte al onder een slecht gesternte, toen waardevolle

benamingen van Handzaamse straatnamen moesten sneuvelen, zoals de naar de geschiedenis verwijzende

Ambachtstraat, en dit nota bene mede door toedoen van Kortemarkse heemkundigen … Terechte en

gefundeerde kritiek van het Davidsfonds Handzame werd koudweg van tafel geveegd. Mijn ouderlijk huis

staat niet langer in de Kortemarkstraat maar in de “Handzamestraat”. De Handzamestraat in Handzame, het is

ons belachelijk maken, want wat denkt de buitenstaander, is er daar maar één straat misschien? Gelukkig is

het verenigingsleven in Handzame nog levendig en dynamisch.

Deel 4: De tijd van toen

Maria Vanderschaeghe werd geboren te Handzame op 16 oktober 1910, ze is uitgegroeid tot een kleurrijke

dorpsfiguur die smakelijk en sappig over “de oude tijd” kon vertellen, meer bepaald spreuken, rijmelarijen en

volksliedjes kon ze probleemloos uit het hoofd declameren. Dat ontging zelfs de toenmalige BRT niet. Maria

was de centrale figuur in het radioprogramma “Abraham al gezien”, op BRT2 in maart 1988.

Maria stamde uit een artistieke familie. Haar vader, Désiré Vanderschaeghe, was destijds lid van het

muziekkorps en fungeerde eveneens als plaatselijke klokkenluider. Maria was één van Désiré’s zeven

kinderen en het gezin woonde in de Handzaamse Kortemarkstraat. Maar door de oorlog moest hals over kop

worden gevlucht naar Limburg en pas in 1919 kwamen ze terug naar Handzame. Nu vestigden ze zich in de

Ambachtstraat waar Maria de rest van haar leven bleef wonen. De familie bleef niet van tegenslagen gespaard,

zoals toen haar 28-jarige broer Leon, slechts drie weken gehuwd, aan het Handzaamse station bij een

treinongeval verongelukte. Een andere broer die in het klooster was, stierf op 23-jarige leeftijd aan

tuberculose.

Bij het opschudden van de Leuvense stoof sloeg Maria vaak aan het vertellen. Mijn klasgenoot in de lagere

school, Rik Brackx, tekende het volgende op in “De Weekbode”, dit naar aanleiding van het radioprogramma:

“Thuis was het eerst schoenwinkel, maar men schakelde over naar textiel. Reeds op 10-12 jarige leeftijd werd

zij naar de kerk gestuurd om te gaan “kloppen” voor een begrafenis omdat het mansvolk anders te veel

werkverlet had. Zo moest zij later ook wat helpen op het kerkhof, waar vader en broer “putmaker” waren. Ze

kende nog een gedichtje van de Handzaamse onderpastoor Dondeyne die over haar broer-putmaker Tuur

dichtte: “Tuur Schaeve heeft wel goe gaven, maar als putmaker maakt hij graven. Hij werkt daaraan met

verdriet, en voor u herder deugt dat niet, want daar zes voeten onder grond, is ’t veel te nat en ’t is

ongezond…” Zo kent Maria ook nog heel wat verzen die gemaakt werden door de parochianen bij de inhaling

van een nieuwe pastoor, zoals: “Heer pastoor, wees gegroet, doet de misse kort en goed, in de preekstoel niet

te lang, in de biechtstoel niet te hard, want de mensen zijn hier allen fraai, uitgenomen hier en daar een

gaai…”Op deze volkse ludieke wijze werden toen overigens ook andere nieuwsfeiten en gebeurtenissen

10

bekommentarieerd. Schrikkelijke ongelukken, wrede moorden en ongelukkige liefdeshistories werden op die

manier treffend beschreven. Maria, die lang “koekegoed voor haar leeftijd” was, kon er uren over vertellen.”

De vader van Maria, Désiré, zag het levenslicht in Handzame in het jaar 1859. Hij was naast klokkenluider

tevens hovenier “bij de rijke mensen en geestelijken”. Haar moeder, Leonie Meersman, geboren in 1871 was

eveneens van Handzame. Het inkomen was niet groot, men moest “zaaien naar de zak”, zoals Maria het

plastisch uitdrukte. Haar moeder verdiende wat bij met een schoenwinkeltje en ze kweekte ook beesten. Vader

Désiré verdiende 1,5 frank per uur. In de winter kon hij maar weinig verdienen in de hoven. Om het hoofd

boven water te houden, herstelde hij toen zakken voor een graanhandelaar. Bij het einde van de Eerste

Wereldoorlog kwam eerst moeder met twee van haar zonen terug uit Limburg, ze schreef aan vader dat ze al

werk had gevonden voor haar zonen en dat vader met de rest van het gezin mocht overkomen. De zonen

konden stenen kuisen, in het kader van de wederopbouw, aan 1fr per uur. Vader antwoordde dat ze in de hel

zouden terechtkomen, want hij vond die frank per uur veel te veel geld… Na de oorlog en dus na de terugkeer

uit Limburg, waar Maria school had gelopen en haar Eerste Communie vierde, betrok de familie de vervallen

woning in de Ambachtstraat die haar moeder van haar ouders had geërfd. Er waren de nodige

verbouwingswerken nodig, gedurende die tijd verbleef het ganse gezin in het nabije ouderlingentehuis. Om

die herstellingen te bekostigen moest men lenen. Een broer van Maria heeft door het vele werken die lening

kunnen afbetalen, schulden waren in die tijd uit den boze. Op familie buiten het gezin konden ze weinig

rekenen. Bij de dood van haar vader in 1923 zat moeder daar alleen met 7 kinderen die allen geen werk

hadden. Op de steun van een schoolmeester en de overste van het rustoord kon ze wel rekenen. Ook bij de

tragische dood van Maria haar broer Leon was er van familiesteun weinig sprake. Leon verdiende 80 cent per

dag en de jonge weduwe trok vanaf dan … 240fr per dag. Maria en haar zusters bleven thuis werken, moeder

wilde niet dat ze naar Frankrijk trokken of naar Brussel om als dienstmeid te gaan “dienen”. Maria omschreef

haar vader als braaf maar met weinig gezag die tegen moeder zei: “doe wat ge wilt.” Moeder moest alles

regelen maar was ook zeer streng. De kinderen moesten vroeg hun plan trekken. Toen de kinderen na de

oorlog met de fiets uitreden, zei vader Désiré: “De velo is een uitvinding van de duivel, ze rijden met de fiets

in de plaats van naar de vespers te gaan.” Vader bracht al eens fruit mee uit de hoven van de rijke mensen in

de gemeente. Broers van Maria speelden in het toneel en in de muziekfanfare. Maria zelf studeerde goed in

de lagere school waar men haar stimuleerde om voor onderwijzeres te studeren. Moeder vond dat veel te hoog

gegrepen voor “arme mensen” en ze had liever dat Maria leerde naaien. Maria verkoos echter het breien. Ze

was het vele werk gewoon, in de ouderlijke woning moest ze al helpen met “de beesten doen” en op het land

werken.

Die ouderlijke woning was vrij groot maar de pacht was dan ook hoog. Er waren naast een winkelruimte, de

nodige “stallingen” en ook een grote kelder. In het huis sliepen tijdens de oorlog nog 50 Duitse soldaten. Tot

aan het huwelijk moesten de jongens samen slapen, en dit gold ook voor de meisjes. Rond 8u ’s avonds kroop

men onder de lakens en tussen 6 en 7u ’s sprongen ze uit de veren. Aan de muren van de slaapkamers hingen

een kruisbeeld en een kader met een beeld van één of andere heilige. Wassen gebeurde slechts één keer in de

week en men gebruikte soms klei om de handen rein te houden. In de woonkamer moesten 8 mensen aan een

klein tafeltje zitten, in 1897 gekocht voor 18 fr! Er moest steeds, volgens een beurtrol, één iemand op de trap

zitten wegens plaatsgebrek. Uiteindelijk heeft men het huis in de Kortemarkstraat kunnen kopen. Reeds in

1913 kwam de eerste fiets in huis, het was een pronkstuk dat een plaats in de beste kamer veroverde. Vrouwen

die met de fiets reden werden echter minachtend bekeken. Een broer van Maria is nog per fiets naar Roubaix

geweest om er de aankomst van de kasseiklassieker Parijs-Roubaix bij te wonen. Na de oorlog en bij de

terugkeer naar Handzame kon de familie kleren en naaigerief bekomen, ook een naaimachine die nog altijd

werkte. De kinderen droegen steeds klompen, ook om naar school te gaan. Alleen de zondag vormde daar een

uitzondering op. De kleren droeg men tot ze versleten waren, en ze gingen van de ene op de andere over. Haar

broers, die de edele taak van misdienaars vervulden, moesten de verkregen centen in een potje deponeren. Dit

diende voor de aankoop van kleren voor de Eerste of Plechtige Communie. Boeken werden af en toe gelezen,

Maria’s broer Medard bracht al eens een boek mee uit de kloosterbibliotheek. Steeds las men kranten, vooral

de regionale “Torhoutse Bode” en de “Torhoutenaer”. In de omgeving van de ouderlijke woonst huisden

vooral renteniers zoals de families Roels, Decorte en Jonckheere. De Kortemarkstraat was een “rijke” straat

en de familie van Maria kon het goed met hen vinden. In de omgeving van de Ambachtstraat woonden

overwegend arbeiders. In Limburg waren het allemaal schamele boertjes. Maria zei dat men in Limburg wel

50 jaar achter was in vergelijking met West-Vlaanderen. Haar vader kon daar niet aarden, de kinderen wel. Op

Plattelandse Woumen huwelijken, deel 1, 1754 – 1774 VCGH 2005 1

HUWELIJKEN

AERNOUT FRANCISCUS JACOBUS ex Merkem fs Petrus Jacobus ex Beveren x 10/07/1770 TANT PETRONELLA JACOBA ex Klerken fa Petrus ex Lichtervelde, weduwe van Crabbe Franciscus Get. Aernout Petrus Jacobus en Tant Petrus beide vaders v/d gehuwden

AMEELE JOANNES ex Keiem x 06/04/1769 CLAEYS MARIA JOANNA ex Woumen Get. Boele Jacobus en Blomme Sigismundus Emanuel

AMELOOT IGNATIUS LUDOVICUS ex Langemark x 11/05/1762 MOLEIN PETRONELLA Get. Molein Ludovicus en Ameloot Jacobus

AMELOOT THOMAS JACOBUS ex Langemark weduwnaar x 24/10/1758 PANNEEL ROSA CECILIA ex Woumen Get. Panneel Petrus, vader v/d bruid en Ameloot Jacobus, broer v/d bruidegom

AMELOOT THOMAS JACOBUS ex Langemark x 22/02/1754 DOUCHY MARIA CATHARINA ex Woumen Get. Douchy Joannes Baptista vader bruid en Hemelsoen Joannes Baptista

AMERY PETRUS ALEXANDER ex Woumen fs Alexander, weduwnaar De Zeure Isabella x 24/04/1770 WULLEPIT REGINA FRANCISCA ex Boezinge fa Petrus Franciscus ex Boezinge Get. Wullepit Petrus Franciscus en Wullepit Carolus

AMERY PETRUS ALEXANDER ex Woumen x 28/01/1766 DE SEURE ISABELLA FRANCISCA ex Woumen Get. De La Haye Guillielmus en De Cramer Jacobus

AMPE JACOBUS ex Woumen x 10/04/1766 WULLEM ISABELLA ex Woumen Get. Wullem Joannes Baptista en Outerman Petrus

ASCRAWAT PETRUS JOSEPHUS ex Woumen fs Petrus ex Esen x 15/06/1773 DU MOLLIN ROSALIA DELPHINA fa Ludovicus Get. De Smet Petrus Leonardus en Du Mollin Josephus broer v/d bruid

BALLIAERT THOMAS JACOBUS ex Pollinkhove x 20/12/1768 ROOSE GODELIEVA ex Woumen weduwe Get. Balliaert Josephus vader v/d bruidegom en Blomme Sigismundus

BEAUPREZ FRANCISCUS ex Woumen x 06/10/1767 VAN STECKELMAN MARIA JOANNA ex Woumen weduwe Get. Beauprez Ludovicus vader v/d bruidegom en De Smet Leonardus

BEDERT JOANNES BAPTISTA CAROLUS ex Oostvleteren fs Joannes Ciprianus ex Oostvleteren x 03/05/1774 VANDER HAEGE ANNA CLARA ex Langemark fa Joannes ex Langemark Get. Castelein Philippus en Van Daele Franciscus

BEUN FERDINANDUS JACOBUS ex Bikschote x 09/10/1764 D’YSERE ISABELLA Get. Beun Laurentius en Ameloot Ignatius

BLOMME SIGISMUNDUS EMANUEL ex Woumen weduwnaar x 15/03/1763 HENDERIX ISABELLA CLARA ex St. Jacobskapelle Get. Wouterman Petrus en Douchy Eugenius

BODEIN IGNATIUS LEOPOLDUS ex Reninge x 02/09/1760 COLSAET MARIA CLARA ex Woumen weduwe Get. De Brune Joannes Baptista en Douchy Eugenius

BOMMES JACOBUS weduwnaar x 10/03/1755 DAUW PETRONELLA ex Merkem Get. Sioens Petrus en Blomme Emanuel

BOMMES JACOBUS weduwnaar x 31/03/1761 WILLAERT ISABELLA CLARA ex Woumen Get. Sioen Petrus en Blomme Sigismundus

BOUCK THOMAS ex Woumen x 28/10/1755 VAN VLAENDER MARIA CATHARINA ex Woumen weduwe Get. De Schoemaecker Joannes en Blomme Emanuel

BOUCK THOMAS x 02/05/1758 PUYDT MARIA JOANNA ex Klerken Get. De Swaerte Petrus en Blomme Sigismundus

Plattelandse Woumen huwelijken, deel 1, 1754 – 1774 VCGH 2005 2

BOUTRY ABRAHAM x 22/07/1760 AMPE ROSA CLARA ex Woumen Get. De Bouvere Joannes Baptista en Van Den Abeele Maximilianus

BROUCKAERT JOANNES STEPHANUS ex Esen x 25/04/1769 DE BRUNE MARIA PETRONELLA ex Klerken Get. De Necker Philippus en De Brune Franciscus

BROUCKAERT JOSEPHUS ex Woumen x 27/09/1763 PANNEEL VICTORIA ex Woumen Get. Panneel Petrus vader v/d bruid en De Necker Philippus

BROUCKAERT PETRUS weduwnaar x 20/04/1762 STEVEN VERONICA ex Esen Get. Terry Joannes en Toulouse Petrus

BROUCKAERT PETRUS x 18/05/1756 DE RIES ISABELLA ex Woumen weduwe Get. Brouckaert Joannes en Panneel Joannes

BUSSENMAECKER JACOBUS ex Geldria x 10/12/1758 DE WILDE MARIA JOANNA ex Woumen weduwe Get. De Wilde Petrus en De Bouke Joannes

CALLEWAERT ANTONIUS x 18/06/1754 VERMEERSCH MARIA PHILIPPA ex Woumen Get. Callewaert Joannes en Le Noire Jacobus

CALLIAU JOANNES BAPTISTA ex Noordschote fs Jacobus ex Zuidschote x 28/07/1772 VAN DER HAEGE CATHARINA THERESIA ex Woumen fa Joannes, weduwe van De Coene Guilielmus Get. Calliau Petrus Jacobus broer v/d bruidegom en Louwagie Petrus Jacobus

CARNIER JOANNES JACOBUS ex Klerken fs Petrus Jacobus ex Klerken x 23/04/1771 LAMMEN MARIA ROSALIA ex Zarren fa Petrus ex Klerken Get. Carnier Petrus Jacobus vader v/d bruidegom en Gouwy Josephus

CARPENTIER DOMINICUS ex Merkem x 07/01/1765 CHARLET JOSEPHA ex Woumen Get. Soenen Petrus en Haeghe Petrus

CASTELEIN JOANNES BAPTISTA ex Esen weduwnaar x 15/03/1768 DE CLERCK MARIA PETRONELLA EUGENIA ex Woumen Get. Castelein Petrus en De Spegel Emanuel

CASTELEIN PETRUS JACOBUS x 04/04/1762 DE BURGHGRAEVE MARIA JOANNA weduwe Get. De Burghgraeve Petrus en Castelein Joannes

CASTELEIN PHILIPPUS ex Esen x 16/08/1763 DE WAELE ANNA THERESIA ex Esen weduwe Get. Castelein Joannes en De Waele Petrus

CASTELEIN SYLVESTER JACOBUS ex Esen fs Jacobus x 17/04/1770 DE SODT HELENA CONSTANTIA ex Woumen fa Andreas ex Klerken, weduwe van Peel Josephus Get. De Sodt Andreas vader v/d bruid en Du Pont Michaël

CELEN JACOBUS FRANCISCUS x 17/09/1765 DE LEYE MARIA CATHARINA weduwe Get. Celen Jacobus vader v/d bruidegom en Lussaert Petrus

CHARLET LAURENTIUS ex Woumen x 17/07/1764 BRION GENOVEVA FRANCISCA ex Merkem Get. De Wilde Petrus en Haeghe Joannes

CHARLEZ LAURENTIUS JOANNES ex Woumen fs Petrus, weduwnaar Coopman Jacoba x 12/04/1774 LYNNEEL ISABELLA CLARA ex Woumen fa Jacobus ex Esen Get. Lynneel Jacobus vader v/d bruid en De Bruyne Henricus

CLAEYS JOANNES ex Woumen weduwnaar x 04/07/1758 DE SOT ISABELLA ex Woumen Get. De Sot Petrus en Claeys Joannes zoon v/d bruidegom

CLAEYS JOSEPHUS BENEDICTUS ex Woumen fs Joannes x 20/03/1773 VERMERSCH MARIA JACOBA ex Woumen fa Abraham ex Klerken, weduwe De Ries Christianus Get. Claeys Joannes en Casteleyn Petrus

CLARYSSE JOANNES BAPTISTA ex Merkem x 09/09/1760 VERMEERSCH PHILIPPA ex Woumen weduwe Get. Callewaert Joannes en Clarysse Petrus

Plattelandse Woumen huwelijken, deel 1, 1754 – 1774 VCGH 2005 3

CLAUW TIBERTUS VALERIUS ex Klerken x 09/02/1768 DESPIERE MARIA FRANCISCA ex Woumen weduwe Get. Despiere Petrus en Van Ronse Josephus

COUTEAU JOANNES ex Esen x 05/02/1760 DE NECKER ANNA MARIA ex Woumen Get. Le Noir Petrus Joannes en Blomme Sigismundus

DARTOIS CAROLUS FRANCISCUS ex St. Margarita Andomari fs Jacobus Philippus x 07/05/1771 DE ROO EUGENIA REGINA ex Woumen fa Joannes ex Merkem Get. De Roo Joannes vader v/d bruid en Reuben Thomas

DE BACKER FRANCISCUS ex Noordschote fs Jacobus ex Langemark x 12/02/1771 WULLEPIT ISABELLA ex Woumen fa Petrus ex Boezinge Get. Wullepit Carolus broer v/d bruid en Blomme Sigismundus

DE BAECKE JACOBUS ex Woumen x 13/11/1764 POELE EMERENTIANA ex Zarren Get. Poele Petrus en Lussaert Petrus

DE BEE PETRUS ex Woumen weduwnaar x 18/10/1754 PROVOOST DOROTHEA ex Klerken weduwe Get. De Bee Marinus en Haerynck Jacobus

DE BLYDEN BONIFACIUS ex Esen weduwnaar x 12/07/1763 PEIREN ROSA CLARA ex Woumen weduwe Get. Van Tournout Marcelllus en Wouterman Petrus

DE BRUNE JOANNES BAPTISTA ex Klerken x 06/11/1759 MALEGIER MARIA FRANCISCA ex Woumen Get. De Brune Franciscus en Carnier Joannes

DE BRUNE JOANNES EUGENIUS ex Merkem x 19/10/1762 LOGIER HELENA ex Woumen Get. Logier Philippus vader bruid en Waemen Petrus

DE BRUNE PETRUS JACOBUS ex Klerken x 22/10/1759 STRAGIER MARIA JOANNA ex Woumen Get. Stragier Joannes en Verhamme Joannes

DE CAESTECKER JOANNES BAPTISTA ex Woumen x 21/04/1761 WULBRECHT MARIA ex Esen Get. Vermeersch Petrus en Wulbrecht Bonifasius

DE CEUNINCK FRANCISCUS ex Woumen x 11/02/1755 FLAMEN MARIA JOSEPHA ex Woumen Get. Gardelein Franciscus en Liephout Petrus

DE CEUNINCK PETRUS ex Woumen x 18/09/1759 VERPLAETSE CECILIA ex Woumen weduwe Get. De Ceuninck Franciscus, vader v/d bruidegom en De Beselaere Zacharius

DE CLERCK PETRUS JACOBUS ex Woumen x 02/05/1761 DU PON MARIA JOANNA ex Esen Get. Du Pon Michiel en Blomme Sigismundus

DE COENE GUILIELMUS weduwnaar x 15/12/1767 VANDERHAEGHE CATHARINA THERESIA Get. Panneel Joannes en Castelein Philippus

DE FEBVRE JACOBUS ex Woumen weduwnaar x 08/01/1756 LEROY ANNA BRIGITTA ex Beerst Get. De Helslander Silvester en Wullem Joannes Baptista

DE FEBVRE JOANNES BAPTISTA ex Woumen x 20/09/1768 SEYS FRANCISCA ex Woumen Get. Seys Joannes en De Febvre Petrus beide vaders van de gehuwden

DE FEBVRE PETRUS JACOBUS ex Klerken fs Joannes ex Zarren, weduwnaar van Dyon Helena en De Selschotter Maria Francisca x 14/07/1773 DE PAPE CONSTANTIA ROSALIA ex Woumen fa Petrus Get. De Febvre Petrus Jacobus en Vander Meersch Silvester

DE FEBVRE PETRUS JACOBUS ex Woumen x 04/07/1758 SYS ROSA ex Woumen weduwe Get. De Febvre Petrus vader v/d bruidegom en Petrus Wouterman

DE FRESNE PETRUS MARTINUS ex Woumen x 24/06/1760 UTERY JOANNA ROSALIA ex Klerken Get. De Fresne Petrus Martinus, vader v/d bruidegom en De Keerle Judocus

DE GRAEVE PETRUS LAURENTIUS ex Woumen fs Petrus ex Staden x 11/01/1774 WEYNE EUGENIA CONSTANTIA ex Woumen fa Bonifacius Josephus ex Merkem Get. De Graeve Petrus vader v/d bruidegom en Blomme Sigismundus

Plattelandse Woumen huwelijken, deel 1, 1754 – 1774 VCGH 2005 4

DE GRAVE INNOCENTIUS ex Woumen fs Petrus x 19/06/1770 LA CLUSE CONSTANTIA COLUMBA ex Woumen fa Petrus, weduwe van Bruneel Petrus Joannes Get. De Grave Petrus en Blomme Sigismundus

DE GRAVE JACOBUS ex Handzame fs Jacobus, weduwnaar De Grieck Maria Catharina en Casier Maria Anna x 15/03/1774 VANDER HAEGE MARIA MARTHA ex Langemark fa Henricus ex Langemark Get. Vander Haege Joannes Benedictus en Vander Haege Josephus broer v/d bruid

DE KA JOANNES BAPTISTA fs Jacobus x 28/05/1771 STRAGIER ANGELA CONSTANTIA ex Hoge Zieken Ieper Get. De Bruyne Petrus Joannes en Stragier Petrus broer v/d bruid

DE KEIREL JOANNES x 07/02/1764 HOSTEN ISABELLA ex Woumen Get. Hosten Joannes vader v/d bruid en Blomme Sigismundus

DE LA HAEYE GUILIELMUS FRANCISCUS ex Diksmuide weduwnaar x 08/03/1763 DE SEURE ANNA THERESIA ex Woumen Get. De Seure Josephus en De Craemer Petrus

DELBEKE PETRUS JACOBUS ex Staden fs Michaël ex St. Jacob Ieper x 21/12/1773 HOSTEN ROSA CLARA ex Woumen fa Petrus ex Langemark, weduwe van Van Daele Petrus Get. Hosten Petrus vader v/d bruid en Du Mollin Joannes

DE LEU JACOBUS IGNATIUS ex Langemark x 09/05/1758 DE WULF MARIA ex Woumen weduwe Get. De Wulf Matheus en Huyghe Franciscus

DE LEU JOSEPHUS JACOBUS ex Woumen x 23/07/1766 DE GRAEVE VERONICA ROSALIA ex Woumen Get. De Graeve Jacobus en De Leu Petrus

DE LORETTE JOANNES BAPTISTA ex Noordschote x 24/01/1758 DE CLERCK IDA FRANCISCA ex Ardooie Get. Du Four Petrus Jacobus en Utenhove Philippus

DE MAN JACOBUS JOANNES ex Woumen weduwnaar x 19/11/1754 DE CEUNINCK MARIA JOANNA ex Woumen Get. Bommes Jacobus en De Jonckheere Joannes

DE MAN JACOBUS ex Woumen weduwnaar x 17/07/1759 LAVAIN ISABELLA CLARA ex Woumen Get. Toulouse Carolus en Blomme Sigismundus

DE MAN JOANNES ex Woumen weduwnaar x 03/08/1756 GELTHOF MARIA CATHARINA ex Merkem Get. De Croix Alexander en De Wachter Philippus

DE MAN PETRUS JOANNES ex Woumen x 03/07/1764 HOSTEN VERONICA JOSEPHA ex Merkem Get. Cap Joannes en Leeman Josephus

DE MAN PETRUS JOANNES ex Woumen weduwnaar x 03/05/1768 NOYEZ MARIA FRANCISCA ex Esen Get. Logier Philippus en Cap Joannes

DE MAN PETRUS LUDOVICUS x 28/01/1767 MATHIEU JOANNA THERESIA Get. Vande Woestyne Ferdinandus en Amery Petrus

DE MEDTS MARINUS ex Ardooie x 22/08/1769 DE FEBVRE ROSA CLARA ex Woumen weduwe van Maerten Petrus Get. De Febvre Thomas en De Medts Hilarius

DE MEYERE JOANNES ex Houteghem x 27/01/1761 CASIER ALDEGONDA ex Handzame weduwe Get. Van Daele Leonardus en Hoornaert Joannes

DE NECKER FRANCISCUS ALBERTUS x 16/04/1765 CROMBÉ ISABELLA ex Woumen Get. Crombé Ferdinandus en De Necker Philippus

DE NECKER JOANNES BAPTISTA ex Woumen fs Joannes x 09/06/1772 VERHAEGE NATHALIA CONSTANTIA ex Woumen fa Ambrosius Get. Verhaege Ambrosius vader v/d bruid en De Necker Petrus broer v/d bruidegom

DE NECKER PHILIPPUS EUGENIUS ex Woumen x 25/05/1757 HUYGHE ISABELLA CLARA ex Esen Get. De Necker Joannes en Terry Joannes

DE POORTER FRANCISCUS x 27/11/1759 SYS ANNA MARIA ex Woumen Get. Sys Jacobus en Van Dycke Joannes

Plattelandse Woumen huwelijken, deel 1, 1754 – 1774 VCGH 2005 5

DE POORTER JOANNES EMANUEL ex Woumen x 29/01/1760 BRACKÉ GODELIVA ex Zarren weduwe Van Raes Petrus Get. Wulleput Jacobus en Panneel Petrus

DE POVERE JOSEPHUS FRANCISCUS x 26/11/1765 HOUVENAEGHEL ISABELLA Get. Houvenaeghel Joannes en Van Steene Petrus

DEPUYDT PETRUS ex Woumen weduwnaar x 11/07/1758 ALBRECHT JOANNA THERESIA ex Esen Get. Hemelsoen Cornelius en De Sot Joannes

DE PUYDT PETRUS ex Woumen weduwnaar x 18/09/1754 BECAERNE ANNA THERESIA ex Woumen weduwe Ascrawat Petrus Get. Werbrouck Dominicus en Hemelsoen Joannes Baptista

DE RAET ALEXANDER IGNATIUS x 08/01/1760 DE MERSSEMAN HELENA JACOBA Get. Verdeele Guillielmus en De Ries Christianus

DE RAET FRANCISCUS ex Woumen x 16/02/1762 VAN HAUWE MARIA FRANCISCA weduwe Get. De Raet Joannes en De Swaerte Alexander

DE RAET JACOBUS x 09/06/1761 STRAGIER ROSA CLARA Get. Stragier Joannes en Stragier Petrus

DE RIES CHRISTIANUS ex Woumen weduwnaar x 04/11/1756 VERMEERSCH MARIA JACOBA ex Woumen Get. Le Noire Jacobus en De Clerck Josephus

DE RIES CHRISTIANUS ex Woumen x 18/04/1754 CARETTE GENOVEVA ex Woumen weduwe De …. Josephus Get. De Clerck Petrus en De Poorter Franciscus

DE ROS JOANNES NICOLAUS ex Diksmuide x 27/08/1754 VANDERMEERSCH JACOBA BARBARA ex Woumen Get. Vandermeersch Joannes Baptista en Bakeroot Petrus

DE RUYTER JOANNES BAPTISTA ex Vladslo fs Franciscus ex Vladslo, weduwnaar Moerman Anna Catharina x 04/02/1773 PAESSCHESEUNE ROSA CLARA ex Woumen fa Joannes Get. Verdeele Franciscus Benedictus en Vanden Driessche Franciscus Ignatius

DE SCHOEMAECKER PETRUS ANDREAS ex Woumen weduwnaar x 06/02/1759 VERDEELE ROSA JOANNA ex Woumen Get. Verdeele Guilielmus en De Schoemaecker Joanna

DE SOT JOANNES BAPTISTA x 01/08/1758 HAWEELE MARIA ex Woumen Get. De Sot Joannes en Hauweele Joannes de beide vaders

DE SOT JOANNES ex Woumen weduwnaar x 22/01/1765 CHARLET HELENA JACOBA ex Woumen weduwe Get. De sot Petrus en Charlet Laurentius

DE SOT JOANNES ex Woumen weduwnaar x 23/08/1755 DE CLEERE MARIA JOSEPHA ex Merkem Get. Sys Petrus Jacobus en Blomme Sigismundus

DE SOT PHILIPPUS JACOBUS ex Woumen fs Andreas Laurentius ex Klerken x 19/01/1773 DE WILDE MARIA CATHARINA ex Woumen fa Petrus ex Merkem Get. De Sot Andreas Laurentius vader v/d bruidegom en Castelein Silvester

DESPIERE JACOBUS ex Westvleteren x 17/09/1763 DIERENDONCK ANGELA ex Klerken weduwe Get. Dierendonck Joannes en Vande Walle Jacobus

DE SWAERTE FELICIUS ex Woumen x 04/11/1755 VAN HAUWE MARIA FRANCISCA ex Merkem Get. De Swaerte Joannes en Blomme Sigismundus

DE SWAERTE JOANNES ex Woumen weduwnaar x 16/04/1754 DE FEBVRE ROSA JOANNA ex Woumen Get. De Febvre Petrus vader V/d bruid en De Swarte Petrus broer v/d bruidegom

DE WACHTER PHILIPPUS JACOBUS ex Woumen x 12/08/1755 DU PON MARIA PETRONELLA ex Woumen Get. Du Pon Petrus vader v/d bruid en Douchy Joannes Baptista

Plattelandse Woumen huwelijken, deel 1, 1754 – 1774 VCGH 2005 6

DE WALSCHE PETRUS JOANNES x 25/02/1756 PROVOOST BRIGITTA ex Woumen Get. Millecan Jacobus en Provoost Silvester

DE WILDE ALEXANDER IGNATIUS ex Woumen fs Nicolaus ex Esen x 11/05/1773 RAES MARIA JACOBA ex Woumen fa Petrus Get. Crombé Joannes Josephus en De Poorter Joannes Emmanuel

DE WILDE JACOBUS LEONARDUS x 18/04/1758 VANDERBANCK JACOBA Get. De Wilde Petrus senior en De Wilde Petrus junior

DE WILDE PETRUS JOANNES weduwnaar x 19/02/1765 STRAGIER PETRONELLA THERESIA ex Woumen Get. Stragier Joannes en Stragier Petrus Jacobus

DE WILDE PETRUS ex Woumen weduwnaar x 13/06/1754 VERCOILLIE MARIA FRANCISCA ex Woumen Get. Vercoillie Joannes broer v/d bruid en Blomme Emanuel

DE WULF PETRUS FRANCISCUS ex Woumen x 22/05/1762 DE GRAVE ROSALIA ex Langemark Get. Hursel Petrus en Vande Velde Jacobus

DE WYSE PETRUS JACOBUS ex Klerken fs Petrus Jacobus ex Klerken x 01/09/1772 DE CAESTECKER PETRONELLA THERESIA ex Woumen fa Carolus ex Passendale, weduwe van Seys Joannes Bernardus Get. De Wyse Petrus Jacobus vader v/d bruidegom en De Caestecker Petrus broer v/d bruid

DOUCHY CORNELIUS EUGENIUS ex Merkem x 17/10/1758 D’EEREN HELENA CONSTANTIA ex Nieuwkerke Get. Douchy Joannes Baptista en Nieuwenhuyse Franciscus

DU MOLIN BERNARDUS LUDOVICUS ex Klerken fs Ludovicus x 06/02/1770 BEAUPREZ ROSA JOANNA ex Woumen fa Ludovicus Get. Du Molin Ludovicus en Beauprez Franciscus

DU MOLLEIN PETRUS FRANCISCUS ex Klerken x 20/09/1768 MARCHAND MARIA JOANNA ex Woumen Get. Du Mollein Ludovicus en Marchand Nicolaus beide vaders van de gehuwden

DU MOLLIN JOANNES BAPTISTA ex Klerken fs Ludovicus ex Klerken x 09/01/1773 VAN OVERBEKE CATHARINA CONSTANTIA ex Klerken fa Jacobus Get. Du Mollin Petrus broer v/d bruidegom en Van Overbeke Jacobus vader v/d bruid

DU MOLLIN JOSEPHUS ex Klerken fs Ludovicus x 20/03/1773 BERNAERT ANNA CATHARINA ex Klerken fa Petrus Carolus ex Beveren Get. Du Mollin Petrus Franciscus en Du Mollin Bernardus

DU MONT JACOBUS x 26/10/1761 ROSE FRANCISCA ex Woumen weduwe Get. Verdeele Franciscus en Blomme Sigismundus

DU PON ALEXANDER ex Woumen x 28/04/1761 VAN DAMME MARIA CATHARINA ex Merkem Get. Du Pon Petrus en Jacobus Silvester

DU PON JOANNES JACOBUS x 18/01/1763 CIELEN MARIA JACOBA ex Woumen Get. De Wachter Philippus en Cielen Jacobus

DUROND PETRUS FRANCISCUS ex Woumen fs Joannes ex Merkem x 31/07/1770 CHARLET MARIA JOANNA ex Woumen fa Petrus, weduwe Lachat Petrus Get. Durond Joannes vader v/d bruidegom en Charlet Laurentius

DUWELLE ALEXANDER ex Westrozebeke fs Andreas ex Westrozebeke x 08/01/1771 MAERTEN MARIA CECILIA ex Handzame fa Joannes ex Vladslo, weduwe La Ga Petrus Get. Duwelle Andreas vader v/d bruidegom en Sohier Alexander

EDUARE JOANNES BAPTISTA ex Esen x 18/04/1769 DE SMET MARIA CATHARINA ex Woumen Get. Eduare Nicodemus en De Smet Leonardus

EERAERT FRANCISCUS DAMIANUS ex Merkem x 28/10/1754 AMPE ROSA ex Woumen Get. Beauprez Ludovicus en Warmoes Jacobus

Plattelandse Woumen huwelijken, deel 1, 1754 – 1774 VCGH 2005 7

GERARDYN JOANNES BAPTISTA ex Merkem fs Petrus, weduwnaar Assé Rosalia Clara x 04/06/1771 LENOIR ROSALIA ex Esen fa Jacobus ex Rozebeke Get. Gerardyn Benedictus Jacobus en Lenoir Jacobus vader v/d bruid

GERARDYN JOANNES weduwnaar x 20/09/1763 DESPIERE MARIA FRANCISCA ex woumen Get. Despiere Petrus vader v/d bruid en De Leu Josephus

GHYSELEN EMANUEL ex Vladslo x 01/02/1758 CUVEELE MARTHA JOANNA ex Woumen Get. Ghyselen … en Erard Franciscus

GOVAERE GERARDUS ex Klemskerke x 16/10/1759 CAESTECKER MARIA CATHARINA ex Esen Get. Caestecker Mauritius en De Bouvere Joannes Baptista

HAEGHE JOANNES ex Woumen x 25/02/1754 WULLEM JACOBA ex Woumen weduwe Charlet Petrus Get. Matten Petrus en De Snick Benedictus

HAERYNCK JACOBUS ALEXANDER x 28/07/1767 DE SMITTER PETRONELLA Get. Verbrugge Ignatius en De Smitter Joannes

HAERYNCK JACOBUS THEODORUS ex Woumen x 06/06/1758 OUTERLOOT JOANNA ex Esen Get. De Brune Henricus en Wullem Philippus

HAUWEELE FRANCISCUS ex Woumen x 01/05/1759 DE ROMMELAERE CORNELIA ex Esen Get. Moreel Petrus en De Seure Josephus

HAUWEELE PHILIPPUS JACOBUS ex Woumen fs Joannes ex Bovekerke x 11/05/1773 VLAMYNCK MARIA JOANNA ex Woumen fa Franciscus Get. Hauweele Franciscus broer v/d bruidegom en Vlamynck Franciscus vader v/d bruid

HOORNAERT ANDREAS IGNATIUS ex Woumen x 12/04/1768 VAN DORPE ANNA THERESIA ex Klerken Get. Hoornaert Petrus Jacobus en Hoornaert Philippus Jacobus

HORELBEKE LAMBERTUS ex Langemark fs Joannes Franciscus x 23/02/1773 RICKEBOER MARIA JOANNA ex Leisele fa Joannes ex Leisele, weduwe van Harink Petrus Get. Mahieu Franciscus en Harinck Franciscus

HOSTEN JOANNES ex Woumen weduwnaar x 15/12/1760 PEIREN MARIA JOANNA ex Woumen Get. Wouterman Petrus en Vlamynck Franciscus

HOSTEN PETRUS ex Woumen x 19/04/1763 HENDERYCK PETRONELLA THERESIA ex Woumen Get. Hosten Petrus vader v/d bruidegom en Blomme Sigismundus

HOSTEN PHILIPPUS JACOBUS ex Woumen x 22/07/1760 VAN TOURNOUT REGINA ex Esen Get. Hosten Petrus en Blomme Sigismundus

HOUVENAEGHEL JOANNES JACOBUS x 20/10/1767 PLETZ MARTHA Get. Houvenaeghel Joannes vader v/d bruidegom en De Pouvre Franciscus

HURSEL PETRUS ex Woumen weduwnaar x 20/05/1760 VERMEERSCH ROSA CECILIA ex Woumen Get. La Va Petrus en Matten Petrus

HURSEL PETRUS ex Woumen x 08/07/1760 DOMESCENT ROSA CLARA ex Woumen Get. Crombe Ferdinand en Blomme Sigismundus

JACQUE JOSEPHUS ex Klerken x 27/07/1756 DE BRUNE ANNA MARIA JACOBA ex Noordschote Get.Jacque Joannes en Blomme Sigismundus

JACQUE JOSEPHUS weduwnaar x 05/11/1765 VAN HOVE MARIA CATHARINA Get. Vande Wiere Carolus en Velle Petrus

JACQUE LAURENTIUS JOSEPHUS x 22/10/1765 WARMOES MONICA ROSALIA Get. Blomme Sigismundus en Blomme Jacobus

JACQUE VITALIS LUDOVICUS x 09/06/1760 DE BESELAERE ISABELLA ex Woumen weduwe Get. Douchy Joannes Baptista en Blomme Sigismundus

Plattelandse Woumen huwelijken, deel 1, 1754 – 1774 VCGH 2005 8

JACQUES JOANNES BAPTISTA ex Woumen fs Josephus ex Klerken x 26/10/1773 TREZ ROSALIA ex Oostvleteren fa Nicolaus, weduwe van Brion Jacobus en De Wilde Petrus Get. De Poover Petrus en Hemelsoen Cornelius

JACQUES LUDOVICUS VITALIS ex Woumen fs Jacobus, weduwnaar van Beselaere Isabella en Missy Maria x 16/02/1773 LYNNEEL ROSA ex Woumen fa Jacobus Get. Lynneel Jacobus vader v/d bruid en Jacques Benedictus broer v/d bruidegom

LACHAT PETRUS FRANCISCUS ex Woumen x 11/07/1758 DE KEERLE MARIA JACOBA ex Woumen Get. Vlamynck Franciscus en Blomme Sigismundus

LALEMAN EDUARDUS ex Esen fs Joannes ex Handzame x 21/01/1773 BROUCKAERT MARIA JOANNA ex Woumen fa Jacobus Get. Van Thournout Petrus en De Necker Philippus Eugenius

LASAT PETRUS ex Esen weduwnaar x 19/04/1768 CHARLET MARIA JOANNA ex Woumen Get. Brouckaert Petrus en Haeghe Petrus

LA VA JOANNES FRANCISCUS ex Merkem x 07/05/1765 DE GRAEVE MARIA JOANNA JOSEPHA ex Woumen Get. De Grave Jacobus en La Va Petrus

LE BLAN FRANCISCUS LEONARDUS ex Woumen x 26/07/1757 VAN BEVEREN MARIA CORNELIA ex Pollinkhove Get. … Joannes en Blomme Sigismundus

LE BLAN JACOBUS ex Woumen x 22/11/1757 DE WILDE MARIA JOANNA ex Woumen Get. Verbrugghe Ignatius en Claeys Christianus

LE NOIR PETRUS JOANNES ex Woumen weduwnaar x 09/09/1760 SINAEGHEL SUSANA ex Esen Get. Quartier Andreas en Le Noir Joannes, vader van de bruidegom

LE NOIRE PETRUS JOANNES ex Woumen x 04/03/1755 HOSTEN PETRONELLA FRANCISCA ex Woumen weduwe Get. Le Noire Joannes vader v/d bruidegom en Hosten Joannes vader v/d bruid

LEVAIN PETRUS JOANNES ex Woumen x 08/01/1766 VAN DORPE MARIA JOANNA ex Woumen Get. Danneel Joannes en Blomme Sigismundus

LIEPHOUDT PETRUS JOANNES ex Woumen fs Petrus Franciscus x 23/08/1770 VAN BLAERE VERONICA ROSALIA ex Klerken fa Jacobus ex Klerken Get. Blomme Sigismundus en Liephoudt Petrus Franciscus vader v/d bruidegom

LIEPHOUT JOANNES BAPTISTA JACOBUS x 11/04/1758 FLAMEN MARIA JOANNA ex Woumen Get. Liephout Petrus Franciscus en De Brune Joannes

LIGNEEL EUGENIUS EMANUEL x 20/10/1767 MAET REGINA THERESIA Get. Ligneel Jacobus vader v/d bruid en De Smet Leonardus

LIGNIEL PHILIPPUS JACOBUS x 08/01/1756 VLAMYNCK MARIA JOANNA ex Woumen Get. Vlamynck Joannes en Peel Joseph

LIVEIN JACOBUS FERDINANDUS ex Woumen x 24/10/1769 MOERMAN ISABELLA ex Woumen Get. Livein Joannes Baptista en Moerman Albertus

LYNNEEL JACOBUS ex Esen fs Petrus ex Langemark, weduwnaar van De Smet Francisca x 21/09/1773 HOORNAERT ISABELLA CLARA FRANCISCA ex Woumen fa Petrus Jacobus ex Koolskamp Get. Hoornaert Petrus Jacobus vader v/d bruid en Van Den Abeele Joannes

LYNNEEL PHILIPPUS JACOBUS ex Woumen fs Jacobus ex Esen x 17/08/1774 DE BRUYNE ANNA MARIA ex Klerken fa Henricus ex Zelzate, weduwe van Wullepit Petrus Franciscus Get. Blomme Sigismundus en De Bruyne Henricus

MAEKELBERGH JOSEPHUS x 26/08/1755 VERMEERSCH MARIA JOSEPHA ex Woumen Get. Vermeersch Jacobus vader v/d bruid en Blomme Emanuel

MAERTEN JOANNES BAPTISTA ex Woumen x 19/04/1768 HAERYNCK ROSA ISABELLA ex Woumen Get. Alexander Haerynck vader v/d bruid en Toulouse Petrus

Plattelandse Woumen huwelijken, deel 1, 1754 – 1774 VCGH 2005 9

MAERTEN PETRUS ex Woumen x 24/07/1764 DE FEBVRE ROSA CLARA ex Woumen weduwe Get. De Febvre Thomas vader v/d bruid en Toulouse Petrus

MAERTEN PETRUS JOANNES ex Handzame x 12/02/1760 STRUBBE ISABELLA ex Woumen Get. Maerten Joannes en Terry Marcellus

MAES PETRUS JOANNES ex Merkem x 01/07/1764 ALBRECHT ANNA THERESIA ex Esen weduwe Get. De Smet Leonardus en Albrecht Joannes

MAHIEU JOANNES BAPTISTA ex Adinkerke weduwnaar x 13/11/1769 DE BRUNE GENOVEVA ex Merkem Get. Mahieu Jacobus en Mahieu Bonifacius

MAHIEU JOANNES BAPTISTA ex Woumen x 15/04/1760 JAMBAERE MARIA Get. Mahieu Jacobus en Le Noir Jacobus

MALENGIER PETRUS x 18/11/1755 LIGNIEL MARIA JOANNA ex Woumen Get. Peel Josephus en Blomme Emanuel

MARCHAND ALBERTUS FRANCISCUS ex Woumen x 13/05/1755 TOSSIN MARIA THERESIA ex Merkem Get. Marchand Joannes vader v/d bruidegom en Blomme Emanuel

MARCHAND JOANNES ex Woumen x 28/04//1761 BLOCKEEL MARIA JOANNA ex Woumen weduwe Get. Marchand Franciscus en Joannes

MARCHAND JOANNES x 28/04/1761 MORTIER MARIA ANNA ex Klerken Get. Marchand Joannes vader en Marchand Franciscus broer

MEERSSEMAN JOANNES BAPTISTA ex Woumen fs Arnoldus x 03/05/1774 LUYSSAER MARIA FRANCISCA ex Woumen fa Christianus ex Nieuwkerke Get. De Leu Jacobus en De Raet Alexander

MESSY JACOBUS FRANCISCUS ex Merkem x 13/04/1761 VERMARCKE ROSA JOANNA ex Woumen weduwe Terry Jacobus Get. Messy Jacobus en Vermarcke Carolus vader v/d bruid

MONTAGNIE DOMINICUS ex Kortemark x 08/02/1757 DE HAENE GENOVEVA ex Kortemark Get. De Seure Josephus en Blomme Emanuel

MOREY CAROLUS EUGENIUS ex Boezinge fa Petrus x 12/07/1774 DE COCK MARIA GODELIVA ex Merkem fa Bonifacius ex Klerken Get. Hemelsoen Petrus en Blomme Jacobus

MORREEL SILVESTER BERNARDUS ex Esen fs Jacobus x 11/02/1772 DE BUSSCHERE MARIA FRANCISCA ex Esen fa Joannes Baptista ex Esen Get. De Busschere Joannes Baptista vader v/d bruid en Morreel Joannes broer v/d bruidegom

MORTIER FRANCISCUS JACOBUS ex Merkem fs Joannes ex Merkem x 05/10/1773 DE CROO JOANNA JACOBA ex Woumen fa Alexander Get. Blomme Sigismundus en Mortier Joannes Baptista

MYNHEER PETRUS JACOBUS ex Nieuwkapelle x 28/06/1768 BENS ROSA JACOBA ex St. Jacobskapelle weduwe Get. Mynheer Joannes broer v/d bruidegom en Vanden Abeele Petrus

NIEUWENHUYSE JOANNES ex Esen fs Cornelius, weduwnaar van Becarne Rosa x 20/07/1773 DE BRUYNE LAURENTIA ex Zelzate (bisdom Gent) fa Joannes ex Zelzate, weduwe van Mobouck Joannes en Reynout Joannes Get. Van Nieuwenhuyse Petrus en Van Nieuwenhuyse Franciscus beide zonen van de bruidegom

NIEUWENHUYSE PETRUS JACOBUS ex Woumen x 15/01/1754 DE MEULENAERE PETRONELLA THERESIA ex Woumen Get. Marchand Joannes en Marchand Petrus

NOLF JACOBUS ex Lichtervelde fs Joannes ex Destelghem (Desselgem) x 09/01/1770 MAHIEU MARIA CLARA ex Woumen fa Franciscus ex Beselare Get. Nolf Joannes en Sioen Petrus

NOLLET ALEXANDER DONATUS fs Ignatius ex Gylven (Geluwe) x 06/04/1771 CHRISTIAEN MARIA JOANNA fa Josephus, weduwe Moerman Albertus Get. Le Vin Jacobus en Anteur Petrus

Plattelandse Woumen huwelijken, deel 1, 1754 – 1774 VCGH 2005 10

NOYEZ JOANNES BAPTISTA fs Albertus beide ex Passendale x 25/10/1770 SOUFFLET ISABELLA FRANCISCA ex Sorée (Henegouwen) Get. Noyez Petrus en Soufflet Jacobus vader v/d bruid, wonende Zuidschote

OBSTAEL PETRUS ex Woumen weduwnaar x 09/07/1754 WARMOES LUDOVICA ex Woumen weduwe Passchesoone Jacobus Get. Blomme Sigismundus en Ameloot Thomas Jacobus

PANNEEL FRANCISCUS ALBERTUS ex Woumen x 27/06/1769 DE BOUVERE MARIA CATHARINA ex Esen weduwe van Vande Velde Petrus Jacobus Get. Panneel Petrus en Hemelsoen Cornelius

PANNEEL JACOBUS BERNARDUS x 28/07/1767 VERPLAETSE ROSA JACOBA weduwe Get. Panneel Petrus vader v/d bruid en Vande Walle Jacobus

PANNEEL JOANNES BAPTISTA ex Woumen x 10/10/1758 RAMAUT MARIA JACOBA ex Klerken Get. Panneel Joannes en Verhaeghe Joannes

PANNEEL JOANNES ex Woumen weduwnaar x 23/06/1761 DE WILDE ISABELLA CLARA ex Woumen Get. Hemelsoen Cornelius en Wulleput Carolus

PANNEEL JOANNES ex Woumen x 08/11/1757 VERVEIRE (VERVEINE) VICTORIA ex Esen Get. De Smet Leonardus en Blomme Sigismundus

PANNEEL JOANNES FRANCISCUS x 04/08/1761 DE NECKER JOANNA JOSEPHA ex Woumen Get. Panneel Petrus en De Necker Joanna vader v/d bruid

PANNEEL PETRUS JACOBUS ex Woumen x 19/04/1768 VAN DROMME ISABELLA CLARA ex Woumen Get. Panneel Petrus vader v/d bruidegom en Peel Josephus

PARAIN JOANNES BENEDICTUS ex Rozebeke x 08/02/1763 DE CAESTECKER ANNA MARIA ex Woumen Get. Vermeersch Petrus en De Spegel Emanuel

PEEL JOSEPHUS ex Gits x 10/02/1766 DE SODT HELENA CONSTANTIA ex Woumen Get. De Sodt Andreas en Peel Petrus

PEENE PETRUS JACOBUS ex Klerken fs Petrus Jacobus ex Staden, weduwnaar De Bruyne Maria Joanna x 15/02/1774 AERNOUDT JACOBA CONSTANTIA ex Reninge fa Petrus Jacobus ex Beveren Get. Aernoudt Petrus Jacobus vader v/d bruid en Aernoudt Franciscus broer v/d bruid

PEENE PETRUS JOANNES ex Klerken x 07/11/1769 CARPENTIER MARTHA JACOBA ex Woumen Get. Peene Petrus Jacobus en Carpentier Laurentius

PLANCKE JOANNES ex Oostkerke weduwnaar x 24/04/1759 THEVEL MARIA JOSEPHA ex Woumen Get. Sioen Petrus en Blomme Sigismundus

PLATTEEL VICENTIUS JACOBUS ex Merkem x 10/09/1764 MAERTEN ANNA FRANCISCA ex Woumen Get. De Coene Guillielmus en Hoornaert Joannes

RAMAUT JOANNES JACOBUS ex Klerken x 16/04/1771 DE LEU ROSA CLARA fa Josephus ex Boezinge Get. De Leu Petrus Jacobus en De Leu Josephus

RAMON PETRUS EUGENIUS ex Merkem fs Laurentius ex Kortemark x 01/10/1773 VANDER BANCK MARIA JACOBA ex Woumen fa …, weduwe De Wilde Jacobus Get. Ramon Jacobus Matheus broer v/d bruidegom en Verhoest Franciscus

REYBROUCK JOANNES BAPTISTA ex Klerken fs Petrus Franciscus x 08/05/1770 BEAUPREZ PERPETUA ex Woumen fa Ludovicus Get. Reybrouck Franciscus en Beauprez Franciscus beide broers van de gehuwden

SEYS JOANNES BERNARDUS ex Woumen x 29/01/1760 CAESTECKER PETRONELLA THERESIA ex Woumen weduwe Get. Vermeersch Petrus en Panneel Petrus

SEYS JOSEPHUS ex Kaaskerke weduwnaar x 16/07/1765 VAN STECKELMAN CATHARINA AGNES Get. Enten Alexander en Waemen Petrus

Plattelandse Woumen huwelijken, deel 1, 1754 – 1774 VCGH 2005 11

SOENEN IGNATIUS ex Zarren weduwnaar x 22/08/1758 DYCK PETRONELLA ex Woumen weduwe Maekelbergh Marinus Get. Maekelbergh Ignatius en Donse Carolus

SOENEN PETRUS ex Zarren x 20/05/1760 DE WULF MARIA CATHARINA ex Woumen Get. La Va Petrus en Matten Petrus

SPEGEL EMANUEL FRANCISCUS ex Klerken x 25/02/1755 COORNAERT MARIA CATHARINA ex Woumen weduwe Get. Coornaert Matheus en De Seck Petrus Joannes

STRAGIER PETRUS JOANNES ex Woumen x 05/07/1768 MALENGIER ROSA CLARA ex Woumen Get. Bodein Ignatius en De Raet Jacobus

SYS JACOBUS ex Woumen weduwnaar x 04/07/1758 PEIREN ROSA ex Woumen weduwe Get. Wouterman Petrus en Vande Walle Jacobus

SYSSAU JOANNES BAPTISTA ex Merkem x 25/07/1769 DE SODT ISABELLA weduwe Terry Josephus Get. Syssau Joannes Franciscus en Charlet Laurentius

TANGHE JACOBUS ex Woumen weduwnaar x 21/04/1761 REYBROUCK JOANNA ex Woumen weduwe Get. Callewaert Joannes en Doutry Eugenius

TERRY JOSEPHUS ex Woumen x 01/06/1762 DE SOT ISABELLA ex Woumen weduwe Get. Claeys Joannes en De Sot Joannes

TERRY MARCELIUS ex Woumen x 07/11/1758 ROOSE ISABELLA ex Woumen weduwe Get. Terry Jacobus en Charlet Laurentius

THERSSEN JOSEPHUS weduwnaar x 08/01/1767 RAMAUT ROSA THERESIA ex Merkem Get. Ramaut Jacobus en Carpentier Petrus

TOULOUSE LUDOVICUS ex Woumen x 30/01/1759 SANTÉ MARIA CATHARINA ex Zonnebeke Get. De Sot Joannes en Charlet Laurentius

TOULOUSE PETRUS ex Woumen weduwnaar x 01/06/1762 MAERTEN MARIA ex Woumen Get. Toulouse Ludovicus en De Coene Guilielmus

TOULOUSE PETRUS LUDOVICUS ex Woumen x 19/09/1755 DE CLERCK ANNA MARIA ex Woumen weduwe Get. Toulouse Ludovicus en Moretz Petrus

TRATSAERT JOANNES BAPTISTA ex Rozebeke x 11/06/1765 CROMBE MARIA CLARA ex Woumen Get. De Mey Jacobus en Crombe Ferdinandus

UTENHOVE JOANNES BAPTISTA x 02/12/1758 LA CHAT MARIA THERESIA ex Woumen Get. Tanghe Jacobus en Utenhove Philippus Jacobus

UTENHOVE PETRUS JACOBUS ex Woumen x 23/07/1766 MARCHAND ROSA CLARA ex Woumen Get. Utenhove Joannes Baptista en Marchand Joannes

UTENHOVE PHILIPPUS JACOBUS ex Woumen x 04/08/1756 DE CLERCK ANNA MARIA ex Zarren Get. Utenhove Christianus, vader v/d bruidegom en Blomme Emanuel

VAN DAELE FRANCISCUS LEONARDUS ex Zuidschote x 14/02/1760 LA VA MARIA CATHARINA ex Klerken weduwe Get. Bartie Franciscus en Blomme Sigismundus

VAN DAELE JOANNES MACARIUS ex Passendale fs Ambrosius ex Steenvoorde x 20/09/1774 DE FREINE JOANNA CORNELIA ex Woumen fa Petrus ex Merkem Get. De Freine Petrus vader v/d bruid en Daels Petrus Josephus

VAN DAELE PETRUS EMANUEL ex Esen x 02/05/1758 HOSTEN ROSA CLARA ex Woumen Get. Van Daele Emanuel en Hosten Petrus (de beide vaders)

VAN DAMME AUGUSTINUS weduwnaar x 12/04/1763 DE FEBVRE ROSA CLARA ex Woumen Get. De Febvre Thomas en La Vae Petrus Jacobus

VAN DAMME JOANNES BAPTISTA ex Esen x 02/04/1754 DE WITTE MARIA weduwe Haweele Joannes Get. Van Damme Jacobus en Haweele Joannes

VANDE CASTEELE CORNELIUS LAURENTIUS ex Woumen x 27/11/1759 VAN TOURNOUT MARIA GODELIEVA ex Esen Get. Van Tournout Marcus en Blomme Sigismundus

Plattelandse Woumen huwelijken, deel 1, 1754 – 1774 VCGH 2005 12

VANDEN ABEELE JOANNES BAPTISTA x 20/05/1760 LE ROY MARIA JOSEPHA ex Woumen Get. Le Roy Andreas en Philippus

VAN DEN ABEELE JOANNES EUGENIUS ex Woumen fs Petrus x 22/10/1771 DE SMET LEA JOSEPHA ex Woumen fa Petrus Leonardus ex Esen Get. De Smet Petrus Leonardus vader v/d bruid en Vanden Abeele Petrus broer v/d bruidegom

VANDEN ABEELE PETRUS JOANNES ex Woumen x 24/09/1769 DE VOLDER VICTORIA PERPETUA ex Reninge Get. Vanden Abeele Joannes en Crombé Augustinus Albertus

VANDEN AMEELE JACOBUS BENEDICTUS ex Pollinkhove x 07/06/1763 BALLIAERT JACOBA CONSTANTIA ex Nieuwkapelle Get. Balliaert Josephus en Vanden Ameele Eugenius

VANDE PITTE JOANNES BAPTISTA weduwnaar x 28/07/1767 HAERYNCK URSULA CATHARINA Get. Blomme Sigismundus en Wouterman Petrus

VANDER MEERSCH SILVESTER IGNATIUS x 04/05/1756 DE FEBVRE GODELIEVA CECILIA ex Woumen Get. Vander Meersch Joannes Baptista en De Febvre Petrus

VANDE VELDE BERNARDUS x 26/07/1757 NOREEL ISABELLA ex Woumen Get. Wouterman Petrus en Blomme Sigismundus

VAN DE WALLE JACOBUS THEODORUS ex Woumen fs Guidonis, weduwnaar Bever Anna Maria Francisca x 02/11/1773 DE GRAVE MARIA JOANNA ex Zarren fa Petrus Joannes, weduwe van De Raet Joannes Get. Blomme Sigismundus en Van Dycke Joannes Baptista

VANDE WALLE JACOBUS THEODORUS x 02/10/1759 VAN BEVEREN MARIA weduwe Get. Sys Jacobus en Le Blan Franciscus

VAN DYCKE JOANNES BAPTISTA ex Woumen weduwnaar x 20/09/1763 ROUSSEEL MARIA ROSALIA ex Esen Get. Haerynck Jacobus en Blomme Sigismundus

VAN GELUWE JOANNES x 23/07/1766 DE LYE AGNES MARIA Get. De Lye Ignatius en Marchand Joannes

VAN GILWE PETRUS IGNATIUS ex Diksmuide x 27/03/1758 MOERMAN REGINA ex Woumen Get. Van Gilwe Jacobus en Moerman Albertus

VAN HEE JOANNES ex Woumen fs Livinus ex Klerken x 13/01/1774 VANDER HAEGE VICTORIA ROSALIA ex Woumen fa Livinus Get. Reybrouck Franciscus en Amery Petrus Alexander

VAN OVERBERGHE PHILIPPUS ex Klerken weduwnaar x 01/02/1755 DE POORTER PETRONELLA ex Klerken Get. Noyen Felicianus en Blomme Sigismundus

VAN PEPERSTRAETE JOANNES BAPTISTA ex Esen x 23/06/1761 PLATEEUW GENOVEVA CLARA ex Langemark Get. Ameloot Jacobus en Plateeuw Joannes vader v/d bruid

VAN RENINGHE JOANNES CAROLUS ex Nieuwkapelle x 23/04/1754 WULLEPUT JOANNA ex Woumen Get. Wulleput Petrus vader v/d bruid en Blomme Emanuel

VAN STECKELMAN SILVESTER weduwnaar x 30/09/1766 CASTELEIN ANGELA JACOBA ex Esen Get. Castelein Philippus en De Smet Leonardus

VERDEELE FRANCISCUS BENEDICTUS x 01/06/1756 SEYS HELENA FLORENTINA ex Woumen Get. Verdeele Guilielmus en Seys Joannes vader v/d bruid

VERDEELE PETRUS ex Woumen x 26/04/1757 WULLEM PETRONELLA ex Esen Get. Wullem Joannes Baptista en Blomme Sigismundus

VERDEELE PETRUS JOANNES ex Woumen fs Sebastianus, weduwnaar Willem Petronella x 22/11/1774 GRYSON ISABELLA THERESIA ex Merkem fa Joannes ex Merkem, weduwe van De Wilde Josephus Get. Blomme Sigismundus en Le Noir Jacobus

Plattelandse Woumen huwelijken, deel 1, 1754 – 1774 VCGH 2005 13

VERHAEGHE CAROLUS JOANNES x 03/11/1763 JACQUE MARIA JOANNA ex Woumen Get. Verhaeghe Ambrosius vader v/d bruidegom en De Leu Jacobus

VERHAEGHE JACOBUS ex Woumen x 10/02/1755 HAERYNCK ISABELLA FRANCISCA ex Woumen Get. Verhaeghe Ambrosius vader v/d bruidegom en Blomme Sigismundus

VERHAEGHE PETRUS ex Woumen weduwnaar x 04/04/1758 WULLEM ANNA MARIA ex Esen weduwe Get. Peene Joannes en Blomme Sigismundus

VERHAMME FRANCISCUS x 11/02/1755 DE CLERCQ MARIA AGATHA ex Woumen Get. Elslander Silvester en Gardelein Franciscus

VERHAMME JOANNES ex Woumen fs Guilielmus ex Esen, weduwnaar Aernoudt Maria Joanna x 18/06/1771 FLAMEN ISABELLA ex Woumen fa Petrus Get. Flamen Petrus vader v/d bruid en Harinck Jacobus

VERHOEST LUDOVICUS FRANCISCUS ex Woumen fs Josephus x 08/10/1771 DE WILDE FRANCISCA ex Woumen fa Petrus ex Merkem, weduwe Parein Andreas Get. Stragier Petrus en De Wilde Jacobus broer v/d bruid

VERLY PETRUS x 18/05/1756 SEYS MARIA JOANNA ex Woumen Get Panneel Joannes en Seys Joannes, vader v/d bruid

VERMARCKE HUBERTUS x 22/04/1760 TERRY ISABELLA ex Woumen Get. Terry Joannes en Terry Joannes vader en broer van de bruid

VERMEERSCH JOANNES BAPTISTA ex Woumen weduwnaar x 18/07/1769 VANDEN CASTEELE MARIA THERESIA ex Woumen Get. Wouterman Petrus en Wouterman Josephus

VERMEERSCH PETRUS JACOBUS ex Merkem fs Ignatius x 12/10/1773 CROMBEZ MARIA CLARA ex Woumen fa Ferdinandus, weduwe van Tratzaert Joannes Baptista Get. Vermeersch Ignatius en Crombez Ferdinandus, beiden vaders van de gehuwden

VERMEERSCH PETRUS JACOBUS ex Woumen weduwnaar x 03/12/1756 STECKELMAN ISABELLA ROSA ex Woumen Get. De Schoemaecker Joannes en Waemen Petrus

VERMEERSCH PETRUS JACOBUS ex Woumen weduwnaar x 14/07/1761 FLORIN ANNA THERESIA ex Klerken Get. De Brune Joannes Ignatius en Waemen Petrus

VERMEERSCH POLLICARPUS x 19/06/1759 HOSTEN MARIA FRANCISCA ex Woumen Get. Hosten Joannes en Seys Joannes

VERMEULEN ANTONIUS ex Woumen x 13/09/1757 DE MEULENAERE MARIA JOANNA ex Woumen weduwe Get. De Blaere Josephus en Le Va Petrus

VERSCHINGEL LIVINUS BENEDICTUS ex Woumen fs Petrus x 04/10/1774 FLOREIN ANNA THERESIA ex Klerken weduwe van Vermeesch Petrus Get. De Schoemaecker Petrus Andreas en Vermeesch Petrus

VERSLYPE JOANNES ex Klerken x 22/11/1768 VERSLYPE MARIA JOANNA ex Woumen Get. Panneel Petrus en De Claire Carolus Franciscus

WAEMEN PETRUS JACOBUS x 08/01/1756 STECKELMAN JOANNA ex Woumen Get. Danneel Joannes en De Smet Leonard

WALLYN JOANNES BAPTISTA ex Woumen x 16/11/1762 DE RAET MARIA JOANNA ex Woumen Get. Wallyn Petrus en Blomme Sigismundus

WARMOES JACOBUS ex Woumen x 20/05/1760 DIERENDONCK ANGELA ex Klerken Get. Verhaeghe Petrus en De Beselaere Zacharius

WARMOES PETRUS FRANCISCUS ex Klerken x 12/07/1757 SIOEN MARIA CATHARINA ex Merkem Get. Warmoes Jacobus, vader bruidegom en Sioen Petrus, broer v/d bruid

Plattelandse Woumen huwelijken, deel 1, 1754 – 1774 VCGH 2005 14

WEYNE JOSEPHUS NICODEMUS ex Merkem x 01/05/1759 VAN STECKELMAN BRIGITTA JOANNA ex Woumen Get. Abeele Petrus en Blomme Sigismundus

WILLAERT JACOBUS ex Handzame x 05/05/1761 DE NECKER THECLA ex Woumen Get. De Necker Philippus en Cesar broers v/d bruid

WILLAERT JOANNES JACOBUS ex Handzame fs Jacobus Ludovicus ex Handzame, weduwnaar van De Necker Anna Thecla x 14/01/1772 LA GROU ANNA MARIA ex Kortemark fa Jacobus ex Gits Get. Castelin Petrus en Missy Jacobus

WILLEM JOSEPHUS ex Woumen x 09/02/1768 VANDER GUCHT ISABELLA CECILIA ex Woumen Get. Willem Joannes Baptista en Ampe Jacobus

WILLEM PETRUS JACOBUS ex Woumen fs Joannes Baptista x 24/07/1770 DE SCHOEMAECKER THECLA ex Woumen fa Joannes Get. De Schoemaecker Joannes en Willem Joannes Baptista beide vaders v/d gehuwden

WULLEM PHILIPPUS JACOBUS ex Woumen x 23/09/1755 HUWYN MARIA CATHARINA ex Woumen weduwe Get. Claeys Joannes en Wullem Joannes Baptista vader v/d bruid

WULLEPIT PETRUS ex Boezinge fs Adrianus ex Ardooie x 29/10/1770 DE BRUYNE ANNA MARIA ex Klerken fa Henricus ex Zelzate (Gent) Get. Blomme Sigismundus en De Bruyne Henricus vader v/d bruid

WULLEPUT CAROLUS JOSEPHUS ex Woumen x 07/05/1765 ALBRECHT ANNA THERESIA ex Esen Get. Domescent Petrus en Wulleput Petrus

WULLEPUT JACOBUS FERDINANDUS x 08/01/1766 ROMMELAERE HELENA JACOBA Get. De Smet Leonardus en Wulleput Petrus broer v/d bruidegom

WULLEPUT LUDOVICUS MATHEUS ex Woumen fs Petrus ex Boezinge x 12/02/1770 DE HONGHER MARIA ANNA THERESIA ex Boezinge fa Joannes ex Boeschepe Get. Wulleput Petrus en De Hongher Joannes beide vaders v/d gehuwden

Plattelandse Woumen huwelijken, deel 1, 1754 – 1774 VCGH 2005 15

INDEX OP NAAM VAN DE VROUW Aernoudt Jacoba Constantia .............................. 10 Albrecht Anna Theresia .................................. 9, 14 Albrecht Joanna Theresia..................................... 5 Ampe Rosa Clara .................................................. 2 Balliaert Jacoba Constantia................................ 12 Beauprez Perpetua ............................................. 10 Beauprez Rosa Joanna ........................................ 6 Becaerne Anna Theresia ...................................... 5 Bens Rosa Jacoba ................................................ 9 Bernaert Anna Catharina ...................................... 6 Blockeel Maria Joanna.......................................... 9 Bracké Godeliva .................................................... 5 Brion Genoveva Francisca ................................... 2 Brouckaert Maria Joanna...................................... 8 Caestecker Maria Catharina ................................. 7 Caestecker Petronella Theresia ......................... 10 Carette Genoveva ................................................. 5 Carpentier Martha Jacoba .................................. 10 Casier Aldegonda.................................................. 4 Castelein Angela Jacoba .................................... 12 Charlet Helena Jacoba ......................................... 5 Charlet Josepha .................................................... 2 Charlet Maria Joanna........................................ 6, 8 Christiaen Maria Joanna....................................... 9 Cielen Maria Jacoba ............................................. 6 Claeys Maria Joanna ............................................ 1 Colsaet Maria Clara .............................................. 1 Crombé Isabella .................................................... 4 Crombe Maria Clara............................................ 11 Crombez Maria Clara .......................................... 13 Cuveele Martha Joanna........................................ 7 Dauw Petronella .................................................... 1 De Clerck Anna Maria ......................................... 11 De Cock Maria Godeliva ....................................... 9 De Leu Rosa Clara.............................................. 10 De Sot Isabella ...................................................... 2 De Beselaere Isabella........................................... 7 De Bouvere Maria Catharina .............................. 10 De Brune Anna Maria Jacoba .............................. 7 De Brune Genoveva.............................................. 9 De Brune Maria Petronella ................................... 2 De Bruyne Anna Maria.................................... 8, 14 De Bruyne Laurentia ............................................. 9 De Burghgraeve Maria Joanna............................. 2 De Busschere Maria Francisca ............................ 9 De Caestecker Anna Maria................................. 10 De Caestecker Petronella Theresia ..................... 6 De Ceuninck Maria Joanna .................................. 4 De Cleere Maria Josepha ..................................... 5 De Clerck Anna Maria ......................................... 11 De Clerck Ida Francisca ....................................... 4 De Clerck Maria Petronella Eugenia .................... 2 De Clercq Maria Agatha...................................... 13 De Croo Joanna Jacoba ....................................... 9 D Eeren Helena Constantia .................................. 6 De Febvre Godelieva Cecilia .............................. 12 De Febvre Rosa Clara .................................4, 9, 11 De Febvre Rosa Joanna ....................................... 5 De Freine Joanna Cornelia................................. 11 De Graeve Maria Joanna Josepha....................... 8 De Graeve Veronica Rosalia ................................ 4 De Grave Maria Joanna...................................... 12 De Grave Rosalia .................................................. 6 De Haene Genoveva............................................. 9 De Hongher Maria Anna Theresia...................... 14

De Keerle Maria Jacoba ....................................... 8 De Leye Maria Catharina ...................................... 2 De Lye Agnes Maria............................................ 12 De Mersseman Helena Jacoba ............................ 5 De Meulenaere Maria Joanna ............................ 13 De Meulenaere Petronella Theresia .................... 9 De Necker Anna Maria.......................................... 3 De Necker Joanna Josepha ............................... 10 De Necker Thecla................................................ 14 De Pape Constantia Rosalia ................................ 3 De Poorter Petronella ......................................... 12 De Raet Maria Joanna ........................................ 13 De Ries Isabella .................................................... 2 De Rommelaere Cornelia ..................................... 7 De Roo Eugenia Regina ....................................... 3 De Schoemaecker Thecla................................... 14 De Seure Anna Theresia ...................................... 4 De Seure Isabella Francisca ................................ 1 De Smet Lea Josepha......................................... 12 De Smet Maria Catharina ..................................... 6 De Smitter Petronella............................................ 7 De Sodt Helena Constantia .............................2, 10 De Sodt Isabella .................................................. 11 De Sot Isabella .................................................... 11 Despiere Maria Francisca................................. 3, 7 De Volder Victoria Perpetua ............................... 12 De Waele Anna Theresia...................................... 2 De Wilde Francisca ............................................. 13 De Wilde Isabella Clara ...................................... 10 De Wilde Maria Catharina..................................... 5 De Wilde Maria Joanna..................................... 2, 8 De Witte Maria..................................................... 11 De Wulf Maria........................................................ 4 De Wulf Maria Catharina .................................... 11 Dierendonck Angela.........................................5, 13 Domescent Rosa Clara ......................................... 7 Douchy Maria Catharina ....................................... 1 Du Mollin Rosalia Delphina .................................. 1 Du Pon Maria Joanna ........................................... 3 Du Pon Maria Petronella....................................... 5 Dyck Petronella ................................................... 11 D Ysere Isabella .................................................... 1 Flamen Isabella ................................................... 13 Flamen Maria Joanna ........................................... 8 Flamen Maria Josepha ......................................... 3 Florein Anna Theresia......................................... 13 Florin Anna Theresia........................................... 13 Gelthof Maria Catharina........................................ 4 Gryson Isabella Theresia.................................... 12 Haerynck Isabella Francisca .............................. 13 Haerynck Rosa Isabella ........................................ 8 Haerynck Ursula Catharina................................. 12 Haweele Maria....................................................... 5 Henderix Isabella Clara ........................................ 1 Henderyck Petronella Theresia ............................ 7 Hoornaert Isabella Clara Francisca ..................... 8 Hosten Isabella...................................................... 4 Hosten Maria Francisca ...................................... 13 Hosten Petronella Francisca ................................ 8 Hosten Rosa Clara ...........................................4, 11 Hosten Veronica Josepha..................................... 4 Houvenaeghel Isabella ......................................... 5 Huwyn Maria Catharina ...................................... 14 Huyghe Isabella Clara........................................... 4 Jacque Maria Joanna.......................................... 13

Plattelandse Woumen huwelijken, deel 1, 1754 – 1774 VCGH 2005 16

Jambaere Maria .................................................... 9 La Chat Maria Theresia ...................................... 11 La Cluse Constantia Columba.............................. 4 La Grou Anna Maria............................................ 14 Lammen Maria Rosalia ......................................... 2 La Va Maria Catharina ........................................ 11 Lavain Isabella Clara ............................................ 4 Lenoir Rosalia ....................................................... 7 Leroy Anna Brigitta................................................ 3 Le Roy Maria Josepha ........................................ 12 Ligniel Maria Joanna............................................. 9 Logier Helena ........................................................ 3 Luyssaer Maria Francisca..................................... 9 Lynneel Isabella Clara .......................................... 2 Lynneel Rosa......................................................... 8 Maerten Anna Francisca..................................... 10 Maerten Maria ..................................................... 11 Maerten Maria Cecilia ........................................... 6 Maet Regina Theresia........................................... 8 Mahieu Maria Clara............................................... 9 Malegier Maria Francisca ..................................... 3 Malengier Rosa Clara ......................................... 11 Marchand Maria Joanna ....................................... 6 Marchand Rosa Clara ......................................... 11 Mathieu Joanna Theresia ..................................... 4 Moerman Isabella.................................................. 8 Moerman Regina ................................................. 12 Molein Petronella .................................................. 1 Mortier Maria Joanna ............................................ 9 Noreel Isabella .................................................... 12 Noyez Maria Francisca ......................................... 4 Outerloot Joanna................................................... 7 Paesscheseune Rosa Clara ................................. 5 Panneel Rosa Cecilia............................................ 1 Panneel Victoria .................................................... 2 Peiren Maria Joanna ............................................. 7 Peiren Rosa ......................................................... 11 Peiren Rosa Clara ................................................. 3 Plateeuw Genoveva Clara .................................. 12 Pletz Martha .......................................................... 7 Poele Emerentiana................................................ 3 Provoost Brigitta .................................................... 6 Provoost Dorothea ................................................ 3 Puydt Maria Joanna .............................................. 1 Raes Maria Jacoba ............................................... 6 Ramaut Maria Jacoba ......................................... 10 Ramaut Rosa Theresia ....................................... 11 Reybrouck Joanna .............................................. 11 Rickeboer Maria Joanna ....................................... 7 Rommelaere Helena Jacoba .............................. 14 Roose Godelieva................................................... 1 Rose Francisca ..................................................... 6 Rousseel Maria Rosalia ...................................... 12 Santé Maria Catharina ........................................ 11 Seys Francisca ...................................................... 3 Seys Helena Florentina....................................... 12 Seys Maria Joanna ............................................. 13 Sinaeghel Susana ................................................. 8 Sioen Maria Catharina ........................................ 13 Soufflet Isabella Francisca ................................. 10 Steckelman Isabella Rosa .................................. 13 Steckelman Joanna............................................. 13 Steven Veronica .................................................... 2 Stragier Angela Constantia................................... 4

Stragier Maria Joanna........................................... 3 Stragier Petronella Theresia................................. 6 Strubbe Isabella .................................................... 9 Sys Anna Maria ..................................................... 4 Sys Rosa ............................................................... 3 Tant Petronella Jacoba ......................................... 1 Terry Isabella....................................................... 13 Thevel Maria Josepha......................................... 10 Tossin Maria Theresia .......................................... 9 Trez Rosalia .......................................................... 8 Utery Joanna Rosalia............................................ 3 Van Damme Maria Catharina ............................... 6 Van Beveren Maria ............................................. 12 Van Beveren Maria Cornelia ................................ 8 Van Blaere Veronica Rosalia................................ 8 Van Damme Maria Catharina ............................... 6 Vanden Casteele Maria Theresia....................... 13 Vanderbanck Jacoba ............................................ 6 Vander Banck Maria Jacoba............................... 10 Vander Gucht Isabella Cecilia ............................ 14 Vander Haege Anna Clara.................................... 1 Van Der Haege Catharina Theresia ..................... 2 Vander Haege Maria Martha ................................ 4 Vander Haege Victoria Rosalia .......................... 12 Vanderhaeghe Catharina Theresia ...................... 3 Vandermeersch Jacoba Barbara.......................... 5 Van Dorpe Anna Theresia .................................... 7 Van Dorpe Maria Joanna ...................................... 8 Van Dromme Isabella Clara................................ 10 Van Hauwe Maria Francisca................................. 5 Van Hove Maria Catharina ................................... 7 Van Overbeke Catharina Constantia ................... 6 Van Steckelman Brigitta Joanna ........................ 14 Van Steckelman Catharina Agnes ..................... 10 Van Steckelman Maria Joanna............................. 1 Van Tournout Maria Godelieva........................... 11 Van Tournout Regina ............................................ 7 Van Vlaender Maria Catharina ............................. 1 Vercoillie Maria Francisca .................................... 6 Verdeele Rosa Joanna ......................................... 5 Verhaege Nathalia Constantia ............................. 4 Vermarcke Rosa Joanna ...................................... 9 Vermeersch Maria Jacoba.................................... 5 Vermeersch Maria Philippa................................... 2 Vermeersch Philippa ............................................. 2 Vermeersch Rosa Cecilia ..................................... 7 Vermersch Maria Jacoba ...................................... 2 Verplaetse Cecilia ................................................. 3 Verplaetse Rosa Jacoba..................................... 10 Verslype Maria Joanna ....................................... 13 Verveire (Verveine) Victoria ............................... 10 Vlamynck Maria Joanna.................................... 7, 8 Warmoes Ludovica.............................................. 10 Warmoes Monica Rosalia ..................................... 7 Weyne Eugenia Constantia .................................. 3 Willaert Isabella Clara........................................... 1 Wulbrecht Maria .................................................... 3 Wullem Anna Maria ............................................. 13 Wullem Isabella ..................................................... 1 Wullem Jacoba ...................................................... 7 Wullem Petronella ............................................... 12 Wullepit Isabella .................................................... 3 Wullepit Regina Francisca .................................... 1 Wulleput Joanna.................................................. 12

11

de vlucht vanuit Handzame werden ze in boerenkarren vervoerd en op een markt samengebracht alwaar ze

werden uitbesteed als werkkrachten. Enkele familieleden werkten bij de plaatselijke baron. Haar vader

hovenierde bij de baron op het kasteel en bij de pastoor. Als slaapplaats voor de familie diende een

“hennenkot”. Een broer van Maria hield een dagboekje bij over de “vlucht naar Limburg” waarin ook het

ontvangen “vluchtelinggeld” is genoteerd.

Tegenover het sparen heeft Maria steeds een positieve houding aangenomen. Ze had reeds een spaarboekje

thuis, wat ze steeds bewaarde. Af en toe werd ook iets in het missiebusje in de klas gestopt. De jaren’30

noemde Maria de “pond-tijd”. Ze vertelde dat een man in Handzame zo in paniek sloeg dat hij er ziek van

werd en uiteindelijk stierf. Er was een algemene paniek. De Raiffeisenkas en de Boerenbond waren

“gesprongen”. De kleine luiden die nu en dan eens 1000 frank naar de bank konden dragen, dachten dat ze

geruïneerd waren. Zelf was Maria ook klant bij de Raiffeisenkas en het heeft een tijd geduurd vooraleer de

centen terug keerden, in stukjes en brokjes. In Handzame viel het uiteindelijk nogal mee, de spaarders bij de

nationale Boerenbond moesten veel langer wachten en hebben er veel bij verloren. Vanaf dan werd meer en

meer in de “kous” gespaard of werd “het slijk der aarde” in de grond gestopt, zo bang was men van de banken.

Ook de “rijken” werden getroffen, zoals bij het “springen” van de bank “Dujardin”.

Maria’s vader volgde lagere, vrije school te Handzame tot aan z’n twaalfde jaar. Hij heeft zich verder

vervolmaakt in de zondagsschool onder leiding van Aloïs Ryckx. Hier leerde men vooral Frans en rekenen.

Dit was vooral om niet langer bedrogen te worden wanneer men naar Frankrijk trok om er in de

bietencampagne of in de “chicoreiast” te gaan werken. De tolk bij het onderhandelen over het loon was vaak

een bedrieger. Haar vader kon ook langer de zondagsschool volgen omdat hij geen soldaat moest worden, hij

had er zich uitgeloot. Vader was in alles goed: rekenen, schrijven, lezen en ook in Frans. Toen de liberalen

onder burgemeester Huygebaert in Handzame (19e eeuw) aan de macht waren, durfden vele ouders hun

kinderen niet meer naar school sturen. Vreemde leerkrachten kwamen zich toen immers in de parochie

vestigen. De man en vrouw in de straat waren bang van de rijke liberale burgerij, ze vreesden hun werk kwijt

te raken. Moeder volgde net als vader lager onderwijs te Handzame tot aan haar twaalfde jaar. Maria zelf

volgde onderwijs te Handzame tot aan haar vijftiende jaar. Omdat ze de jongste was, mocht ze nog een jaar

verderstuderen (4°graad). Voor het onderwijs moest de familie betalen, moeder vond die som veel te hoog.

Echt arme mensen moesten niet betalen. Maria wilde graag verder studeren maar dit mocht niet van moeder.

Maria leerde goed, ze was steeds bij de vijf besten van de klas, soms de eerste. Met rekenen kon ze minder

goed overweg. Er heerste een harde tucht in de Handzaamse klaslokalen, het deugde niet als je niet graag

gezien was. De meest geduchte straf was het reeds eerder beschreven “signe”. De zusters hielden er streng

controle op door zich onder de leerlingen te verspreiden. De gebeden in de klas gebeurden in de hoogste

klassen ook in het Frans. Maria leerde graag de taal van Molière en heeft in de school veel kennis opgedaan.

De catechismus moest men rats vanbuiten kennen, de zusters stelden een vraag en de leerlingen moesten

antwoorden. De prijzen op het einde van het schooljaar waren gewoonlijk boeken met heiligenlevens. Een

jaarrapport kreeg men mee naar huis en daarop stonden de punten vermeld van moedertaal, rekenen, tekenen,

aardrijkskunde, vaderlandse geschiedenis en de Heilige Missen. Minder begaafde leerlingen waren vaak

jaloers van de beter studerenden, dit was vaak vermengd met standenverschillen. De zusters hadden volgens

Maria de vuile neiging om de meer begoeden voor te trekken. Die zusters waren volgens onze ondervraagde

erg afgunstig tegenover het pensionaat in Kortemark. Tevens vond Maria dat de vrije meisjesschool op een

hoger peil stond dan de gemeentelijke jongensschool.

Maria moest thuis veel helpen, zowel op het land (de beesten) als in huis. Ook in haar schooltijd moest ze

soms thuisblijven om te breien of te naaien. Tijdens de oorlogstijd in Limburg ging ze mee varens trekken om

de bedden op te vullen of hielp ze de mensen op het land omdat ze daarna vlaai kreeg. Maria hield in 1928

uiteindelijk in de Ambachtstraat een textielwinkel open, samen met haar broer die schoenmaker was en met

diens echtgenote. Maria zei dat iemand die geen werk had, als “laag” werd aanzien. Bijna iedereen had werk.

Bij nood hielp men elkaar en daarvoor vroeg men geen geld. Zo was er een buurvrouw van Maria die elk jaar

de opbrengst van de “geitelammers” aan de arme mensen schonk. Maria zelf ging veel helpen bij zieke

mensen. Indien het iets verder was, trok men daar te voet naartoe en kreeg men er ook eten. De fiets gebruikte

Maria bijvoorbeeld om naar een zieke tante in Middelkerke te rijden waar Maria dag en nacht voor haar

waakte. Uiteraard leed de winkel daaronder. Haar moeder moest eens voor een zieke met een “appendecit”

zorgen en ze bracht ijs in een zwijnenblaas op de getormenteerde plaats aan. In periodes van hevige koorts

12

was het ijs in 20 minuten gesmolten. Maria heeft de werklozensteun weten opkomen. Er werd daarover

schande gesproken, o.m. door pastoor Vantomme in de jaren ’50. Maria heeft verschillende bedelaars gekend

die naar Handzame afzakten. Ze keken vooral in de “slunsezakken” (vuilniszakken en zakken met vodden).

Het was niet zozeer om voedsel dat ze kwamen. Maria is steeds graag in contact geweest met de mensen en

hield daarom zeer graag de winkel open. Ze haalde haar voorraad in Gistel, Roeselare en Tielt. Om 6.30u

stapte men ’s morgens naar de eerste mis en daarna begon het werk tot 20u ’s avonds, met een onderbreking

‘s middags. De winteravonden vulde men met handwerk. Aanvankelijk was op zondag de winkel gesloten, het

zou zonde geweest zijn om op die dag te werken. Wekelijks poetste Maria het huis en schuurde met de harde

borstel met veel water en weinig zeep. De zaterdag werd er zowat de ganse dag gekuist, op die ouderwetse

tegels hoorde men hard te wrijven. De tafels kregen een beurt met “geklopte bakkerskolen” en ook de vensters

verkregen een klaardere kijk. De winst van de winkel, tussen 1000 à 2000 fr per jaar in de jaren ’20 en ’30

ging integraal naar de inwonende moeder die dit telkens als “nieuwjaar” ontving. De jaren ’30 waren moeilijke

jaren. Tijdens de tweede Wereldoorlog gingen de zaken goed, de bezetter kocht veel. Maria verkocht het meest

“sjette” (breiwol) en ondergoed en zelf breide ze ook heel wat. Een dokter werd bij ziekte niet rap geroepen,

er was nog veel kwakzalverij. Zo werd een broer van haar genezen op basis van kruidenthee.

In het ouderlijk huis in de Kortemarkstraat kwam maar weinig vlees op tafel. Moeder sneed het met een mes

in kleine stukjes, “schuttelvlees”. Borden gebruikte men zelden, het was eten uit een grote “pateele”.

Aardappelen en pap werden daarin gelegd en men bediende zich van een grote ronde lepel. Het eten werd

telkens voorafgegaan door een gebed. Aan tafel mocht vrijmoedig gepraat worden. Drinken aan tafel deed

men bijna niet, alleen tijdens warme zomeravonden dronk men al eens een glas bier. Veel mensen aten toen

op het werk. Er was weinig afwisseling in het eten en het verliep volgens de seizoenen. Veel groenten at men

en later wanneer men zelf slachtte kon men regelmatig zwijnenvlees peuzelen. Voor het overige werd er

bijzonder weinig vlees gegeten. Men kon in Handzame trouwens maar één keer per week vlees aankopen

gewoonlijk was dat “boullie”. Maria at als kind vaak aardappelen in bouillon met persijn en “wortels” of

erwten, ten minste de zondag. Bij uitzondering kwam al eens een konijn, een hen of een geitenlam op tafel.

Tijdens de week was het vooral papsaus, aardappelen, vellen, kool, salade, een ei of vis in de winter.

Aardappelen vormden veruit het

meest gegeten voedselbestanddeel. Bij de dorpskermis verscheen al eens pudding of “koekebrood” op tafel.

Een paar keer per jaar smulde men pannenkoeken. Na 1918 zag Maria nieuwe voedselsoorten de tafels rijker

maken, zoals tomaten, witloof, schorseneren en erwten. Bonen kende men al lang. Tijdens de zomer at men

groene bonen, en tijdens de winter waren het droge bonen. Die at men met een rolmops of een pekelharing.

Tijdens 1914-1918 kon men in de Handzaamse scholen soep krijgen (de “soepschool”). De welstellende

dochters van de gemeente gingen er gratis soep koken. In Limburg kregen de vluchtelingen elke dag soep en

een “pistolé”. Na 1918 verscheen het bevroren vlees “rosbief”. ’s Avonds stond steeds pap op tafel. Men

verbruikte veel melk en men maakte zelf boter. Op zondagse winteravonden kon al eens chocolade worden

gesnoept. In de jaren ’20 dronk men weinig alcohol in de gemeente, zeker thuis niet. Met Nieuwjaar trok men

wel met de fles rond. Op feesten werd er bij Maria niet zoveel beter gegeten als anders. Men at toen wat men

zelf had gekweekt, een schapen- of geitenlam, en zelfs bier en wijn verschenen ten tonele. Er werd vooral veel

plezier gemaakt, dansen, kluchten vertellen en liedjes zingen. Bij trouwfeesten van broers en zusters, steeds

bij haar thuis in de Ambachtstraat, werden zowel familie, vrienden en buren uitgenodigd. Er bestond toen ook

nog een nabruiloft. Die werd in een café georganiseerd. Dat was ook plezierig, zei Maria, maar er was daar

meer “laag alooi” (laag volkje). Een broer van Maria ging op “speelvoyage” (huwelijksreis) naar Holland, dat

was toen heel wat.

Bij Maria thuis las men na 1918 het “Nieuws van de dag”, later kwam “Het Nieuwsblad” rond 1930 in het

gezin, in die laatste krant stond meer sport te lezen. Vader las vaak in de krant maar alle kinderen keken er

ook in. Soms werd de krant al eens in stukken gescheurd want elkeen wilde een stuk krant lezen. Vooral de

avondstonden werden gevuld met lezen. Broer Arthur las de krant zo goed als helemaal uit. Als weekblad

kocht men “De Torhoutse Bode”, dit voor het streeknieuws, de verkopingen én de herbergkermissen. Maria

ging vaak naar de Handzaamse bibliotheek, eerst was die in de “Gildezaal”, daarna bij Gusta Jaeger in de

Ambachtstraat en tenslotte bij de gemeenteschool. Maria las veel heiligenlevens en boeken van “Warden

Oom”, de heimatschrijver Edward Vermeulen uit Hooglede. Hij was dikwijls plat in z’n uitspraken, zei Maria.

De geestelijkheid stond daar nogal sceptisch tegenover, maar Maria las die boeken maar al te graag. Maria

beschikt nog steeds over haar eerste radio uit de jaren ’50. Ze luisterde vooral naar muziekprogramma’s en

13

naar de kluchten van “Disten Pulle”. Ze ging af en toe naar de film. Zo is ze eens met haar zuster naar de

bioscoop in Brussel geweest. Ze zochten overal naar een goede film waarbij ze de “vuile films” wilden

mijden. Ze deden hun best om een “deftige” film te zien, maar…”we zagen waarschijnlijk de vuilste film van

allemaal”, lachte Maria. In Handzame ging ze ook kijken naar de films die in de “Gildezaal” werden gespeeld.

In de jaren ’30 ging dat om stomme films. Maria heeft een bijzondere indruk overgehouden aan de film “De

Tien Geboden” die ze in Kortemark aanschouwde. Naar Kortemark en Torhout ging ze vaak met de fiets.

Toneel en operettes heeft Maria veel gezien. Zo ging ze eens naar het “Liberaal Huis” te Staden op kerstavond

naar een operette luisteren. De plaatselijke geestelijkheid mocht het niet weten. Ze herinnert zich nog bekende

stukken: “De Lustige Weduwe”, “Hommelpluk” (in Kortrijk), “De Dansgravin”, “Seppe”, “Robert en

Bertrand”, “Het Wit Paard” en vooral “De Lustige Boer”. Ook de moeder van Maria luisterde graag naar

operettes. In Handzame genoot Maria veel van de opgevoerde toneelstukken. Broers van haar speelden ook

mee. Hierbij herinnert ze zich vooral het stuk “Vergeten en Vergeven.” Naar aanleiding van kermisactiviteiten

kwam Maria wel eens een café binnen. Een beetje praten, kaarten en vogelpik waren hierbij de ingrediënten.

Vader ging zoals zovelen de zondag na 16u op café, hij zat niet al te lang weg maar was dan wel veel geld

kwijt. Sport volgde Maria vooral in de krant. Haar broer trok soms naar de Gentse Zesdaagse. Maria keek

graag naar de plaatselijke wielerwedstrijden, er was toen veel meer volk en belangstelling dan nu. Maria

maakte graag deel uit van het verenigingsleven. Ze was bij de “Kajotters”, de “Boerinnenbond” en de

“Vrouwengilde”. Haar broers speelden naast toneel ook in de plaatselijke muziekmaatschappij. Maria danste

graag, haar eerste danspasjes voerde ze uit op een tweede paasdag rond 1930 in Diksmuide in zaal “Minerva”.

Ze ging er naartoe met haar zuster Julia. Het mocht van thuis maar ze moest vroeg terug zijn. Anderen in

Handzame keken daar toen minachtend op neer. Tijdens de week zocht Maria na het vele werk ’s avonds wat

ontspanning in handwerk of in het lezen van een boek. Rond 21u trok men naar bed. De zondag was de winkel

ook open. Toch sliep men iets langer en om 10u volgde men de hoogmis. In de namiddag trok men dan naar

de vespers of naar de “Congregatie”, of naar de “Sermoens” en “Blasius” (tijdens de Vasten). Daarna ging men

wel eens naar een eventuele kermis in de buurt of was er bezoek thuis.

Maria kwam eveneens uit een katholiek gezin waar weinig over politiek werd gesproken. In de herbergen

werd vaak met de politiek gespot, er werden liedjes op bepaalde politieke toestanden of figuren gemaakt. De

mensen hielden zich voor het overige koest om hun bestaan niet in het gedrang te brengen. Haar vader had als

klokkenluider het aan de stok gehad met de liberale bestuursmeerderheid in Handzame rond 1880. De

liberalen hadden in 1878 in Handzame de gemeenteraadsverkiezingen gewonnen en ze eisten nu dat er zou

worden geluid bij de intrede van hun nieuwe (liberale) burgemeester Huyghebaert . De parochiale overheid

wilde absoluut niet luiden en de zaak belandde zelfs op het tribunaal. Ook de vader van Maria moest er

verschijnen. De pastoor verloor de zaak en er moest bijgevolg wel geluid worden. De welgestelde liberale

burgerij had in Handzame een grote macht. Er waren 2 liberale “dynastieën“ in de 19e eeuw, de Degrendele’s

en de Huyghebaert’s. Charles Joseph Degrendele was burgemeester tijdens de Nederlandse hereniging, alsook

“lid van de provinciale raad”. Zoon Bonfilius Degrendele, liberaal van politieke overtuiging maar katholiek

van geloof, bestuurde Handzame maar liefst dertig jaar lang, van 1848 tot 1878. Norbertus Huyghebaert was

korte tijd burgemeester van Handzame, van 1817 tot 1820, ook in de Nederlandse tijd. Gustaaf Huyghebaert

leidde Handzame van 1879 tot 1884 en hij was doordrongen van het radicale liberalisme, als vrijmetselaar en

anti-katholiek. Voor de pastoors was dit alles bijgevolg een grote doorn in het oog. In de ouderlijke thuis van

Maria waren de contacten met de liberalen wel zeer goed. Het waren goede buren en klanten in de winkel.

Haar vader was ook hovenier bij liberalen. Veel liberalen gingen naar de kerk maar de pastoors waren toch

hun grote vijanden. Een pastoor die op zijn preekstoel de “vrijdenkers” durfde aan te vallen, vloog volgens

Maria de laan uit. Socialisten werden ten huize Vanderschaeghe aanzien als “vorte vis”, er waren er echter

bijzonder weinig in de gemeente. Bij Maria liep men niet hoog op met de nationalisten omdat die volgens haar

te veel connecties met Duitsland hadden. Haar vader hing af van katholieke werkgevers. De Handzaamse

nationalistische burgemeester Devos had volgens Maria z’n goede en slechte kanten. De Duitse bezetting in

1914-1918, “de grote oorlog”, vond ze de hardste. Er waren toen veel onwettige kinderen en de cafés trokken

veel Duitsers aan. Tijdens 1940-1944 had men fatsoenlijke Duitsers in kwartier. Toch was het opletten

geblazen, men wist ook wel voor wie men moest opletten. Zo is Maria naar de begrafenis geweest van de

gesneuvelde Oostfronter Roger Mispelon uit Handzame, zoon van “Pollieten” en broer van Michiel. Iemand

noteerde alle mensen die op de begrafenis aanwezig waren. De repressie vond ze ongemeen hard, er werden

toen vooral persoonlijke vetes gewroken. Nu nog zijn vele mensen wrokkig, stelde Maria. Haar eigen broer

Cyriel werd geschoten door de Witte Brigade. Hij zou zogezegd een gevallen piloot overgedragen hebben en

14

werd daarvoor gevangengezet. Nadien stierf hij aan een hartziekte vanwege de opgelopen verwondingen.

Stakingen heeft Maria maar weinig meegemaakt, ze herinnert zich wel nog een staking van de schoenmakers

in Torhout. De mensen waren toen overtuigd dat de werkman toch geen macht had en dat de arbeider zijn lot

niet kon verbeteren. Maria denkt ook nog aan een meeting met een liberale volksvertegenwoordiger, een

zekere Buyl, die veel invloed had en in Handzame een rede hield. In de cafés werd in verkiezingsstrijd druk

over de politiek gediscussieerd en kandidaten trakteerden om stemmen te ronselen. Herbergen hadden soms

een politieke strekking. De pachters stonden moreel onder druk om voor hun “heer” te stemmen, zo werden

de mensen onder de knoet gehouden. Handzame heeft ook een echte “politieke” pastoor gekend, pastoor

Delbaere. Op de preekstoel hield hij het godsvolk voor om niet te stemmen voor communisme en socialisme.

Volgens Maria durfde hij niet “nationalisme” zeggen omdat de toenmalige burgemeester Devos een Vlaams-

nationalist was. Wel mocht de nieuwe burgemeester niet meer zingen in het kerkkoor. In de jaren ’50 tijdens

de schoolstrijd wilde onderpastoor Pollet met een groep Handzaamse gelovigen naar Brussel trekken, maar hij

verzamelde slechts weinig volk rond zich. Ontgoocheld stelde hij: “Ik wist niet dat er hier nog zoveel blauw

bloed stroomde”.

Maria verklaarde dat haar familie steeds gemeend katholiek is geweest, “maar niet fanatiek”. Ze had een broer

die bij de “Broeders van Christusscholen” in Groot-Bijgaarden was. Als klokkenluider en hovenier bij de

pastoors kwam haar vader veel in contact met de kerk. Ook vespers en lof waren Maria haar deel, op

zondagen, op hoogdagen, tijdens de vasten of met “Blaasjes” (Heilige Blasius). Als kind was ze al vertrouwd

met paaseieren. Maria deed haar Plechtige Communie in de “Gildezaal”. Voorafgaand moest men lezingen

aanhoren en de vespers meemaken. Men hoorde toen ook de catechismus vanbuiten te kennen. Volgens Maria

waren het de invloedrijke Handzaamse families die startten met bloemen leggen op het graf van overledenen

tijdens het hoogfeest van Allerheiligen. De familie Roels, rijk, liberaal en gelovig, nam daarbij het voortouw.

Zij kwamen naar hun kapel op het kerkhof bloemen brengen en kaarsen branden. Die kapel is gedurende de

Eerste Wereldoorlog vernietigd. De volkse gewoonte om de graven onder bloemen te bedelven, ontstond pas

na 1944. In de kerk zat Maria zijwaarts, ze wilde niet opvallen en zat daarom graag aan de kant. Ze had geen

kerkstoel maar betaalde wel stoelgeld. In de tijd van Maria’s moeder, rond 1880, was er in de Handzaamse

kerk een bankje waar de arme mensen konden plaatsnemen en zij moesten geen stoelgeld betalen. Naar de

preek luisterde nagenoeg iedereen. Veel jongelui bleven in het portaal staan om te kunnen kletsen. Na de

vespers trokken ze dan in groepjes naar huis en maakten langs de weg veel plezier. In de meimaand ging de

jonge Maria elke dag naar het lof. Tijdens de week ging ze ook naar de mis, zeker elke vrijdag. Toen ontving

ze wel de communie niet , “de mensen hadden de overtuiging dat ze dit niet waardig waren”. Ook de zondag

toog Maria niet ter communie, want ze was nooit “nuchter”(ze had reeds gegeten). Ongeveer 2 keer per maand

werd er gebiecht. De eerste biecht van Maria was in Limburg naar aanleiding van haar Eerste Communie.

Steeds trok Maria mee op de parochiale processies. Zo heeft ze nog de relikwie van de Heilige Theresia

gedragen, in de “Hosannagroep” meegelopen en bloemen op de weg gestrooid. De processies maakten toen

veel ophef, er werd met vlaggen gezwaaid en de heiligenbeelden troonden mee. Voor 1914 was er in

Handzame een bijzondere processie die in het omliggende zeer bekend was. Maria was vertrouwd met de

volkspredikers die met de biddag, met het feest van de Heilige Blasius, de feestdag van het Heilig Hart en met

de vasten steeds present waren. Het waren over het algemeen paters Redemptoristen en Capucijnen.

Bedevaarten waren ook Maria niet vreemd. Ze trok naar Wijnendale of naar Werken (kapel van de “zeven

weeën”) voor genezing en verlossing van iemand in nood. Ze trok er steeds te voet naartoe, ook nog na 1944.

Maria maakte bedevaarten op verdere plaatsen mee, Beauraing, Scherpenheuvel of Oostakker. Die reizen

werden ingericht door de kerkelijke bonden van Handzame en ze trokken er heen met de autobus. Gedurende

de reis las men reeds talrijke gebeden. Maria heeft nochtans altijd kritische gedachten geopperd aangaande

wonderen en mirakels.

Ze was ook niet onverdeeld positief over de geestelijkheid. “Ze waren niet beter dan iemand anders en ze

drongen zich veelal op”, zei Maria. Ze verhaalde dat pastoor Vankemmel – pastoor van Handzame van 1937

tot 1948 – een bedelaarster met haar kind had weggestuurd. Maria had dit alles aanschouwd en vond dat toch

niet netjes. Vroeger durfde men echter geen kwaad spreken over de pastoors. “Ze hebben alles er diep kunnen

instampen”, vertelt Maria met de nodige kritische zin. Vaak speelden ze de eerste viool in de lokale politiek.

Pastoor Delbaere was daarvan een goed voorbeeld. Het was volgens Maria een goed priester, “er waren vele

vrouwelijke roepingen in zijn tijd”, maar “het was een vuile politieker”. In 1930 – 100 jaar België – dreven

15

de Vlaams-nationalisten van Handzame de spot met de pastoor. Toen trok immers op 11 juli, de Vlaams-

nationale feestdag, doorheen de Handzaamse straten een ezelsstoet, geleid door de Vlaamse voorman Dries

Devos. De grootste ezel stelde pastoor Delbaere voor, de andere ezels stonden symbool voor de katholieke

gemeentebestuurders. Die ezels hadden de nationalisten speciaal laten komen per trein. De viervoeters werden

te Kortemark gelost en kwamen dan vanuit Kortemark naar Handzame afgebalkt. Dat dit ophef maakte, hoeft

geen verder betoog. Pastoor Delbaere durfde tot zelfs in de biechtstoel toe vertellen voor wie de

godsvrezenden moesten stemmen. Mensen die de pastoor niet goed kon verdragen, hadden het niet

gemakkelijk. In de Handzaamse lagere school was het regime uiterst streng. Maria vond alle informatie toch

maar éénzijdig, buiten het katholieke mocht men niets vernemen. De clerus maakte de mensen van alles wijs.

Zo zou een kind dat stierf voor zijn doop terugkomen in een “vernieuwde wereld”. Iemand die op de gemeente

een beetje geleerd was en zijn gedacht durfde te uiten, werd rap betiteld als “framaçon” (vrijmetselaar). De

vrijdag at men traditioneel vis ten huize Vanderschaeghe. Niemand zou het aangedurfd hebben om te

beenhouwen in de “quatertemperweken” (4 maal per jaar rond een hoogdag). In die periode waren er drie

vastendagen in de week, de woensdag, zaterdag en zondag. Dan had je nog de klassieke vasten en de

“vigielies” (koppeldagen voor elke hoogdag). Maria spaarde heel wat voor de missies, zilverpapier of centjes

in het negerbusje. De traditionele heiligenbeelden in huis waren: het Heilig Hart, Onze Lieve Vrouw, de

Heilige Familie en vooral, dé favoriet en volksheilige, de Heilige Antonius. Die beelden werden nu en dan

versierd met kaarsen en bloemen. Foto’s van voorouders hingen bij Maria steeds in huis en de bidprentjes

hield men keurig bij. Gebedenboeken en heiligenlevens werden verslonden. De palmtakjes sierden elk

kruisbeeld, maar niet alleen de kruisbeelden. Palmtakjes werden op het land in de grond gestopt om goede

vruchten af te smeken, “de vruchten der aarde”. Ook in de stallen plaatste men palmtakjes ter bescherming

van de dieren. Bij haar ouders was het nog het gebruik dat bij hevig onweer werd rondgegaan met wijwater

waarbij met palmtakjes dit wijwater werd uitgesprenkeld. Bij die gelegenheden las men ook het Sint-

Jansevangelie. Thuis was er steeds een wijwatervat voorhanden en ’s avonds sliep men niet vooraleer

gezamenlijk het avondgebed te lezen. Men las toen voor de goddelijke voorzienigheid en de overleden ouders

en familie. Een kruisje begeleidde steeds het opstaan en het slapengaan. In de oktobermaand werd de

“rozenkrans” afgehaspeld en in de meimaand las men een litanie voor Onze Lieve Vrouw. Voor en na het eten

een gebedje prevelen was zo goed als overal in de gemeente een traditie. Het vloeken werd bij Maria thuis

niet zo nauw genomen. “Het klonk als West-Vlaams”, lachte Maria. Onkerkelijken werden door de pastoors

bijzonder zwart gemaakt, maar Maria vond die mensen niet slechter dan anderen. In voortekens, waarzeggerij

en toverij geloofde Maria niet. In haar jonge tijd verhaalden de ouderlingen vele vertellingen, o.m. over

meisjes wiens moeders overleden waren en waarbij dan bij die jonge vrouwen een ster aan hun rok

hing.Volgens Maria is een goede katholiek iemand die in alles de “middelmaat” neemt.

Hier eindigt het verhaal van rasvertelster Maria Vanderschaeghe, die zovele mensen met haar volkse, gezapige

en originele woordenschat wist te boeien en te vermaken.

Ziedaar het “levensverhaal” van deze kranige Handzaamse vrouw. Een rode draad doorheen dit alles is,

werken en nog eens werken onder een diep-katholieke koepel. Ik hoop dat uit die vervlogen gang des levens

een stukje “tijd van toen” is tevoorschijn getoverd, een tijd die onherroepelijk voorbij is maar wel tot het

beleefde erfgoed van onze dorpsgemeenschap behoort. Die oudere generatie heeft een ongekende evolutie in

de dagdagelijkse werkelijkheid meegemaakt. Dan heb ik het niet alleen over twee wereldoorlogen en de

gevolgen daarvan die hun pad hebben gekruist, maar ook over de materiële en mentale veranderingen die ze

in hun leven hebben (moeten) ondergaan. Ze groeiden op in de “oude tijd” toen alles veel trager en

geleidelijker verliep en er een meer afgelijnd, statisch en strak levenspatroon bestond, met een duidelijke

hiërarchie en orde, “zo d’ouden zongen, zo piepen de jongen”, waar hard werken voor een bescheiden loon

algemeen was en vrije tijd eerder een uitzondering, maar waar ook vaste waarden, zekerheden en een dieper

gemeenschapsgevoel een tastbaar houvast boden. Vooral na de Tweede Wereldoorlog hebben onze voorouders

tot voor hun overlijden nooit geziene omwentelingen in het stoffelijke en geestesleven meegemaakt,

wijzigingen die ze vaak niet konden of wilden verstaan, laat staan aanvaarden of goedkeuren. Wij zijn

uiteindelijk nog maar de tweede generatie – onze kinderen de derde – die het door de “moderne tijden” veel

breder hebben, en ook daardoor veel rustelozer zielen zijn geworden. Dat we materieel zoveel verder staan en

maatschappelijk zoveel meer geëmancipeerd zijn, is voor een groot deel te danken aan het harde werk en de

inzet van onze voorouders. Moge dit besef ons tot enige nederigheid dwingen.

vervolgt

16

VONDELINGEN TE WOUMEN 1754-1794

Vondelingen zijn van alle tijden. Denken we maar aan het verhaal uit het Oud Testament van Mozes diedoor de dochter van de farao gevonden werd en in haar paleis werd grootgebracht.De vondelingen van Woumen hadden wellicht minder geluk. In het doopregister Plattelandse vanWoumen vonden wij:14/08/1755 Maria Constantia Van De Portaele13/10/1757 Sigismundus Emanel Crebbe16/06/1763 Porphyrius Decacus Van De Wortel23/03/1764 Petrus Jacobus Vanden Dam27/03/1764 Isabella Francisca Vanden Steene27/06/1764 Regina Een Naeme25/09/1787 Maria Francisca d’Eecke10/08/1794 Maria Francisca Scheure.

De hoofdman en dismeester zullen wel op zoek zijn gegaan naar de moeder om van de kosten voor opvangen opvoeding af te geraken. Ver en lang moest men doorgaans ook niet zoeken. In een tijd waar iedereenelkaar kende, waren de meeste vondelingen in de kortste tijd opnieuw bij hun moeder. Anderevondelingen daarentegen betekenden gedurende vele jaren een zorg voor de parochie.Het kind werd nadat het gevonden was zo vlug mogelijk gedoopt. Dat was meestal nog dezelfde of devolgende dag zoals bij andere pasgeborenen. De familienaam verwees in de regel naar de vindplaats.

Veel “echte” vondelingen zullen er te Woumen niet geweest zijn. Toch vond ik in de parochierekening eenbetaling aan “de wed. Joannes Danneels over een jaer houdenisse van een vondelinck kindt met naemeRegina Eennaeme te vondelinghe ghebracht aen het huys van Joannes Ampe staende langse deheerestraete in juni van 1764 - 3 p. 6 schel. en 3 gr.”(1)

Wilfried Maertens

(1) RAB Brugse Vrije registers nr. 6428, parochierekeningen Woumen 1778.

17

De cultuurraad Kortemark en het VLAAMS CENTRUM VOOR GENEALOGIE EN HERALDIEK

hebben de eer u uit te nodigen op de:

voorstelling door Roger Hessel:

"RONDNEUZEN IN DE VLAAMSE VOLKSMUZIEK"Twee jaar geleden werd het Vlaams Centrum voor Genealogie en Heraldiek (VCGH) verkozen tot Kortemarkse cultuurlaureaat 2002- 2003.Het Rode Kruis afdeling Kortemark werd gelijktijdig verkozen tot socio-culturele laureaat 2002-2003. Op de vooravond van de bekendmaking van de nieuwe laureaten, organiseert het VCGH een voorstelling met Roger Hessel ten voordele van het Rode Kruis.

Deze voorstelling wordt u gratis aangeboden op: zaterdag 10 maart 2006 om 20.00 uur in CC De Beuk – Torhoutstraat 9, Kortemark.

Kaarten te reserveren: 051 56 61 08, fax 051 56 83 54 of email: cultuur@kortemark.be

18

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

Constant Eugeen PRIEM

° Bikschote 26/03/1741 † Boezinge 05/05/1814

Petronella Theresia SERRYN

° Bikschote 14/12/1744 † Noordschote 11/01/1834

Ignace Ludo VANDEMAELE

° Dikkebus 16/09/1748 † Elverdinge 24/05/1810

Maria Catharina CLARBOUT

° Boezinge 26/04/1753 † Boezinge 29/03/1786

Ignace Fransis VERSAVEL

° Langemark 10/08/1737 † Merkem 30/01/1809

Maria Therese VANMECHELEN

° Boezinge 29/11/1756 † Merkem 26/02/1819

Fransis Philip OOGHE

° Merkem 22/03/1746 † Merkem 29/11/1811

Maria Anna HOORELBEKE

° Zarren 21/10/1752 † Merkem 11/08/1791

Andreas VANELVERDINGHE

° Merkem 28/09/1748 † Merkem 19/03/1818

Isabelle Catharina HOMMEZ

° Zonnebeke 20/08/1737 † Merkem 21/12/1826

Martinus MADDELEYN

° Merkem 25/06/1762 † Merkem 02/09/1810

Maria Magdalena LAVA

° Klerken 15/07/1770 † Merkem 17/07/1849

Albert Charles LACANTE

° Elverdinge 25/08/1733 † Elverdinge 23/11/1789

Angeline Eugenie VERHAEGHE

° Elverdinge 16/02/1746 † Elverdinge 14/01/1822

Ignaes BRUNEEL

° Woesten 26/06/1737 † Woesten 21/05/1786

Joanna Therese DEHOUCK

° Reninge 10/12/1743 † Woesten 12/02/1797

x B

iksc

hote

10/

02/1

767

x B

oezi

nge

29/0

4/17

83

x La

ngem

ark

05/0

2/17

82

x Za

rren

30/

06/1

780

x M

erke

m 0

9/05

/177

6 x

Zarr

en 1

7/04

/179

2 x

Elve

rdin

ge 0

7/08

/176

6 x

Woe

sten

30/

12/1

766

8

Jan

Bap

tist

PRIE

M

° Boe

zing

e 30

/07/

1775

†

St.-J

an Ie

per 2

3/09

/185

9

9

Mar

ia C

atha

rina

V

AN

DE

MA

EL

E

° Boe

zing

e 30

/09/

1784

†

St.-J

an Ie

per 2

4/01

/185

4

10

Car

el Ig

nace

V

ER

SAV

EL

° Mer

kem

01/

11/1

782

† St

.-Jan

Iepe

r 24/

01/1

854

11

Mar

ia T

here

se

OO

GH

E

° Mer

kem

01/

11/1

782

† M

erke

m 3

0/06

/184

5

12

And

reas

Ale

x

VA

NE

LV

ER

DIN

GH

E

° Mer

kem

18/

09/1

780

† M

erke

m 1

0/03

/185

7

13

Vic

tori

a R

osal

ie

MA

DD

EL

EY

N

° Zar

ren

16/0

3/17

93

† M

erke

m 0

2/12

/184

3

14

Jan

Alb

ert

LA

CA

NT

E

° Elv

erdi

nge

07/0

6/17

67

† El

verd

inge

12/

02/1

846

15

Jo

anna

The

rese

B

RU

NE

EL

° Woe

sten

20/

04/1

786

† El

verd

inge

30/

09/1

855

x B

oezi

nge

26/0

4/18

08

x M

erke

m 3

0/06

/181

2 x

Mer

kem

18/

02/1

824

x El

verd

inge

08/

02/1

814

4

Petr

us F

rans

is P

RIE

M

° St.-

Jan

Iepe

r 23/

02/1

822

† La

ngem

ark

18/0

2/19

02

5

Bar

bara

Cec

ilia

VE

RSA

VE

L

° Mer

kem

11/

08/1

820

† La

ngem

ark

29/0

5/19

03

6

Petr

us L

odew

ijk V

AN

EL

VE

RD

ING

HE

° Mer

kem

01/

08/1

824

† La

ngem

ark

04/0

7/18

99

7

V

irgi

nie

Nat

halia

LA

CA

NT

E

° Elv

erdi

nge

23/0

8/18

27

† La

ngem

ark

13/0

5/19

03

x M

erke

m 2

1/06

/185

4 x

Elve

rdin

ge 2

3/08

/185

3

2

Cha

rles

Lou

is P

RIE

M

° S

t.-Ja

n Ie

per 2

4/12

/185

6 †

Tarb

e (F

r) 1

918

3

M

aria

Irm

a V

AN

EL

VE

RD

ING

HE

° Lan

gem

ark

14/0

8/18

69

† La

ngem

ark

05/0

6/19

31

x La

ngem

ark

02/0

5/19

02

1

Alic

e M

aria

PR

IEM

° Lan

gem

ark

22/0

3/19

06

† R

oese

lare

28/

01/1

980

Sam

enst

elle

r: D

erlu

yn G

abri

ël e

n Po

llet A

nnie

x La

ngem

ark

03/0

5/19

28

Jule

s Alb

eric

DE

RL

UY

N

° Ard

ooie

19/

05/1

902

† A

rdoo

ie 0

1/10

/199

3 (z

ie o

ok m

eded

elin

gen

4/20

05 b

lz. 3

8)

19

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

Benedictus Fransiscus DIERENDONCK

° Middelkerke 27/05/1776 † Middelkerke 22/09/1839

Anna Maria TRATSAERT

° Middelkerke 15/03/1777 † Middelkerke 13/10/1860

Jozef DEPUTTER

° Keiem 15/09/1772 † Middelkerke 15/05/1813

Clara RASSEAUW

° Bredene 18/12/1775 † Middelkerke 27/05/1857

Jacques LINGIER

° Westkerke 18/05/1738 † Westkerke 17/02/1782

Angelique Genoveva HELLEBUYCK

° Zerkegem 06/08/1741 † Westkerke 29/08/1820

Petrus VANSLEMBROUCK

° Westkerke 13/06/1755 † Oudenburg 17/10/1821

Joanna Therese COFFIN

° Oudenburg 28/11/1753 † Oudenburg 22/11/1827

Judocus Emmanuel MORTIER

° Middelkerke 24/08/1742 † Middelkerke 29/03/1791

Maria Joanna VANWYNENDALE

° Wilskerke 31/03/1756 † Middelkerke 30/10/1794

Petrus DEPUTTER

° Vladslo 07/12/1729 † Middelkerke 24/04/1796

Constantia Rosalia MICHIELS

° Slijpe 06/09/1754 † Middelkerke 28/11/1821

Jozefus BOERJAN

° Moerkerke 12/02/1723 † Moerkerke 10/03/1773

Godelieve ROSSEEL

° St.-Kruis 09/01/1723 † Moerkerke 24/10/1794

Carolus Jacobus ROELOF

° Moerkerke 25/07/1724 † Moerkerke 24/11/1796

Joanna Carolina DEMEY

° Maldegem 29/04/1741 † Moerkerke 17/02/1824

x M

idde

lker

ke 2

4/07

/180

0 x

Mid

delk

erke

02/

07/1

798

x W

estk

erke

07/

05/1

765

x W

estk

erke

18/

05/1

780

x M

idde

lker

ke 0

9/04

/178

2 x

Stui

veke

nske

rke

03/0

4/17

81x

Moe

rker

ke 1

9/06

/174

6 x

Moe

rker

ke 2

0/04

/176

4

8

Phili

p Ja

cobu

s D

IER

EN

DO

NC

K

° Mid

delk

erke

06/

12/1

802

† M

idde

lker

ke 1

3/02

/187

9

9

Joan

na C

lara

D

EPU

TT

ER

° Mid

delk

erke

30/

04/1

801

† M

idde

lker

ke 2

6/01

/186

7

10

Jaco

bus F

rans

iscu

s L

ING

IER

° Wes

tker

ke 3

0/12

/177

8 †

Oud

enbu

rg 1

6/07

/185

7

11

Cec

ilia

V

AN

SLE

MB

RO

UC

K

° Oud

enbu

rg 1

1/01

/178

8 †

Oud

enbu

rg 2

3/01

/186

5

12

Hen

ricu

s Joz

ef

MO

RT

IER

° Mid

delk

erke

29/

02/1

784

† M

idde

lker

ke 2

7/03

/186

0

13

Ann

a T

here

se

DE

PUT

TE

R

° Kei

em 1

9/03

/178

4 †

Mid

delk

erke

02/

05/1

860

14

Jaco

bus

BO

ER

JAN

° Moe

rker

ke 1

1/04

/176

2 †

Gis

tel 1

1/04

/184

6

15

Jo

anna

R

OE

LO

F

° Moe

rker

ke 2

0/04

/177

5 †

Mid

delk

erke

06/

12/1

856

x M

idde

lker

ke 0

3/05

/182

3 x

Oud

enbu

rg 2

3/04

/181

2 x

Mid

delk

erke

05/

04/1

809

x M

oerk

erke

05/

02/1

798

4

Hen

ri J

ozef

DIE

RE

ND

ON

CK

° Mid

delk

erke

02/

07/1

823

† M

idde

lker

ke 2

5/06

/186

4

5

Mar

ia L

udov

ica

LIN

GIE

R

° Oud

enbu

rg 2

9/07

/181

8 †

Mid

delk

erke

26/

11/1

882

6

Hen

ri F

rans

MO

RT

IER

° Mid

delk

erke

06/

08/1

811

† M

idde

lker

ke 2

5/09

/189

6

7

A

nna

The

rese

BO

ER

JAN

° Mid

delk

erke

04/

02/1

814

† M

idde

lker

ke 1

5/12

/187

3

x O

uden

burg

23/

04/1

844

x M

idde

lker

ke 2

2/11

/183

7

2

Aug

ust L

eopo

ld D

IER

EN

DO

NC

K

° M

idde

lker

ke 0

3/08

/185

9 †

Mid

delk

erke

12/

10/1

922

3

V

icto

ria

MO

RT

IER

° Mid

delk

erke

02/

04/1

858

† St

ene

17/0

4/19

34

x M

idde

lker

ke 1

3/11

/187

9

1

Ren

ilde

Just

ina

DIE

RE

ND

ON

CK

° Mid

delk

erke

28/

08/1

889

† G

iste

l 20/

04/1

980

Sam

enst

elle

r: P

olle

t Ann

ie e

n H

ouve

naeg

hel G

eorg

es

20

SCHEPENEN-KEURHEREN VAN VEURNE-AMBACHT 1241-1586

Het korps der schepenen-keurheren van de kasselrij Veurne (Veurne-Ambacht)werd ingesteld in 1241. Dit bestond uit twee landhouders en 18 schepenen diejaarlijks werden verkozen. In 1586 fusioneerde het korps met dit van de stadVeurne. De leden van dit korps behoorden tot de invloedrijke families van dekasselrij. Vele families hadden eeuwenlang hun vertegenwoordigers in ditbestuursorgaan.

Wij hebben de leden van dit korps opgezocht in archieven en in oudecompilatielijsten. Daartoe raadpleegden we jaarrekeningen van de kasselrij,registers van vrijwillige en criminele rechtspraak en rekeningen vanwateringen. Ook honderden losse oorkonden die uitgingen van deze schepenenwerd opgespoord in talrijke archiefdepots.Daarnaast werden ook oude 17de en 18de eeuwse compilatielijsten opgespoorden geraadpleegd. Deze laatste, vaak onnauwkeurig, werden voortdurend aan dearchiefbronnen getoetst en bijzondere aandacht werd ook besteed aan hettijdrekenkundig aspect om de vele fouten op dat punt in de oude lijsten rechtte zetten.

Ons onderzoek bracht ons naar de archiefdepots van het Stadsarchief Veurne,Rijksarchief Brugge, stadsarchief Nieuwpoort, het Groot Seminarie te Brugge(archieven van de abdijen Ter Duinen, Lo en Eversam), het Bisschoppelijkarchief Brugge en de handschriftencollecties van de universiteit te Gent en dekoninklijke Bibliotheek te Brussel.

Voor 122 jaren konden er volledige lijsten gevonden worden (alle 18 schepenenin hun honoraire volgorde). Voor de overige jaren zijn een variabel aantal

ervan gekend. Men vindt ze terug in overzichtelijke tabellen jaar per jaar, metcommentaren, bevestigingen enz...Onze publicatie wordt nog vervolledigd door een lijst van de baljuws vanVeurne en Veurne-Ambacht 1167-1588 en van de krikhouders 1317-1583. Hetgeheel bevat duizenden namen.

Formaat 168 x 237 mm. 250 bladzijden in een verzorgde stevige glanzendekaft. Zie ook http://www.win.ua.ac.be/~pavp/boek2006/Prijs: euro 23 + euro 3 verzendingskosten (binnen Belgie) te storten oprekening KBC 411-8052581-31 van Pieter Donche, Berchem met vermelding'boek schepenen'.

Personen die storten voor 11 maart 2006 en zijn/haar exemplaar op hetStadsarchief Veurne willen afhalen, kunnen verzendingskosten vermijden.