Vandamme de hbo docent en zijn identiteit

© copyright - het Ontwikkelingsinstituut © copyright - het Ontwikkelingsinstituut

De hbo-docent en zijn identiteit

Rudy Vandamme

Jezelf boetseren in je beroepsrol

www.lerarenidentiteit.be

© copyright - het Ontwikkelingsinstituut © copyright - het Ontwikkelingsinstituut

De hbo-docent en zijn identiteit

Dit boek is de gepopulariseerde versie van het promotieonderzoek, uitgevoerd door Rudy Vandamme, tussen 2009 en 2014.

Het helpt je om een gesprek te voeren met leraren over hun identiteit; hoe ze zichzelf boetseren in hun beroeprol.

2

Via CoachingBooks.net kun je in het boek bladeren, alsook kopen.

© copyright - het Ontwikkelingsinstituut 3

Het is de moeite om te investeren in onderzoek hoe docenten kunnen ondersteund worden in hun identiteitsontwikkeling.

© copyright - het Ontwikkelingsinstituut

De zeven competenties van de leraar

1. Interpersoonlijk2. Pedagogisch3. Vakinhoudelijk en didactisch4. Organisatorisch5. Samenwerken met collega´s6. Samenwerken met de omgeving7. Reflectie en ontwikkeling

4


Ik voeg er graag aan toe: competentieprofielen en professionele ontwikkeling kan men niet afsplitsen van persoonlijke identiteit.


Patronen

Container-kijk op identiteit

TalentenWaarden

Kwaliteiten

6

Identiteit wordt vaak in kaart gebracht met het kernkwadrant van Ofman of het model van de logische niveaus van Dilts. Het naar binnen kijken is echter slechts de helft van het plaatje.


STUDENTEN

METHODIEK

JEZELF

VAK

ONDERWIJS

TEAMMAATSCHAPPIJ

SCHOOL

Relationele kijk op identiteit

7

Identiteit is ook de verhoudingen die je hebt met dingen buiten je. Deze verhouding is identiteit als het de vorm krijgt van toeëigening, identificatie of desidentificatie.


STUDENTEN

METHODIEK

JEZELF

VAK

ONDERWIJS

TEAMMAATSCHAPPIJ

SCHOOL

Relationele kijk op identiteit

8

Het Ik is de instantie die zich in verhouding stelt met interne of externe inhouden.

IK


De theorie van het dialogische zelf(H. Hermans)

BUITEN

INTERNE IK-POSITIE

EXTERNE IK-POSITIE

9

Hermans formuleert een theoretisch kader om identiteit te begrijpen als een samenspel van vele interne positioneringen, ook wel stemmen of delen genoemd.Daarbij behoort wat buiten je is ook tot je identiteit in de vorm van representaties of externe ik-posities. Bovendien is wat je niet wil zijn, ook deel van je identiteit.


Visualisering van interview gegevens

10

Om patronen in het dialogische zelf te kunnen zien, werd een coderingsmethode bedacht.


Docent X

11

Elk van de veertien hbo-docenten werd in kaart gebracht volgens die codering.


Patronen in het dialogische zelf

12

Vervolgens werden patronen onderscheiden en gecategoriseerd.

Het patroon van de facilitator bestaat uit een aantal componenten: een overtuiging rond activerende didactiek, niet graag voor de klas staan en een verlangen naar een specifieke vorm van verbinding met studenten.


12 thema's van positionering, 43 patronen

13

Een groot deel van het boek is de beschrijving van al deze patronen aan de hand van citaten van docenten. Er werd een kriische noot aan toegevoegd.


Verbindende patronen

14

Op een hoger logisch niveau werden drie verbindende patronen onderscheiden.


Verbindend patroon 1: personaliseren

15

Docenten willen zichzelf zijn in hun beroepsrol. Zij maken van het competentieprofiel iets persoonlijks. Dat helpt hen zich thuis te voelen in het beroep.

Japanse vaas: is de vaas gebarsten dan wordt dit geaccentueerd in plaats van gecamoufleerd.


Verbindend patroon 2: pragmatisch professioneel

16

1.HBO-docenten schermen zich af van invloeden, om zodoende hun professionele ruimte en zelfwaardegevoel te handhaven. Dat maakt dat ze semi-professioneel functioneren.

2.HBO-docenten zijn niet zo goed in abstractie; zeker niet als het academisch is. Ze kiezen leerinhouden, onderwijsmethoden en onderwijstheorie die bij hen passen en nuttig zijn in het pedagogisch werk.


Verbindend patroon 3: het onderwijsarchetype werkt niet meer

Aantal docenten

Leraar is doorgeefluik

Leraar creëert kennis

Leraar bemiddelt

Het archetype ‘voor de klas staan’ en ‘kennis overbrengen’ heeft zijn kracht verloren. HBO-docenten zien zichzelf als bemiddelaars tussen bronnen van kennis en studenten. Die bemiddeling kan op vele manieren gebeuren en de docent kiest eerder op basis van wat bij hem past, dan de aanpak af te stemmen op de leerstijl van studenten.

17


Droom 1: lezingen geven zodat ideëen landen

1. Een docent kan zijn identiteit bewuster construeren met behulp van patroontaal.

2. De capaciteit om binnen het dialogische zelf te onderhandelen is een sleutelvaardigheid voor arbeidstevredenheid.

3. Persoonlijke ontwikkeling is een onderdeel van professionele ontwikkeling.

18

TOP DRIE IDEEEN :


Droom 2: ontwikkelcirkels met leraren

19

Laat docenten in een ontspannen sfeer hun verhaal vertellen. Door collegiale dialoog wordt men niet alleen bewuster van identiteit, maar worden docenten ook krachtiger in participatie aan onderwijsontwikkeling.


Droom 3: training meerstemmig lesgeven

Facilitatorcoach

PersoonVerteller

Onderzoeker

20

Met eenvoudige oefeningen kunnen diverse ik-posities verankerd worden, zodat de docent verschillende rollen leert innemen. Dit is niet alleen een competentietraining, maar het maakt de leraren-identiteit inzichtelijk.


Droom 4: bewustzijn rond patroontaal

RECEPTIEF patroontaal

Patroontaal

21

Identiteitspatronen zijn terug te vinden in de meest vanzelfsprekende communicatiekanalen: lichaamstaal en de opstelling van de klas.


DOCENTENHet boek ‘De hbo-docent en zijn identiteit’ gebruiken om over jezelf te reflecteren. Je laten coachen volgens deze benaderingswijze.

BEGELEIDERS VAN DOCENTENEen training volgen in het identiteitsgesprek en in ontwikkelingsgericht coachen van

docenten, gebaseerd op deze benaderingswijze.

SCHOOLDIRECTIES EN ONDERWIJSDIENSTENHet boek ‘De hbo-docent en zijn identiteit’ cadeau doen aan alle docenten in de

school en dat kaderen in het starten van een cultuur van zelfreflectie en onderlinge dialoog over de eigen beroepsopvatting.

Ons een lezing laten geven.

Ons een training laten geven binnen de lerarenopleiding en aan coaches van leraren.

Ons inhuren om docenten te coachen.

Ons inhuren om ontwikkelcirkels van leraren op te zetten in je school.

Wat kun je doen ?


[email protected]

www.lerarenidentiteit.be

23

Vandamme de hbo docent en zijn identiteit

Education

Transcript of Vandamme de hbo docent en zijn identiteit