van Wijk 2016 Eerste boeren waren Maastrichtenaren

25
e eerste Maastrichtenaren waren toch boeren’ e eerste Maastrichtenaren waren toch boeren’ Bewoningsdynamiek van 7000 jaar boeren Bewoningsdynamiek van 7000 jaar boeren

Transcript of van Wijk 2016 Eerste boeren waren Maastrichtenaren

Page 1: van Wijk 2016 Eerste boeren waren Maastrichtenaren

‘‘De eerste Maastrichtenaren waren toch boeren’ De eerste Maastrichtenaren waren toch boeren’ Bewoningsdynamiek van 7000 jaar boerenBewoningsdynamiek van 7000 jaar boeren

Page 2: van Wijk 2016 Eerste boeren waren Maastrichtenaren

Het Plan

+ +

Kiezen met kennis Integraal cultuurlandschap

Page 3: van Wijk 2016 Eerste boeren waren Maastrichtenaren

De Cannerberg op de kaart gezet

Page 4: van Wijk 2016 Eerste boeren waren Maastrichtenaren

De Opgraving

Page 5: van Wijk 2016 Eerste boeren waren Maastrichtenaren

Overzicht Bandkeramiek

29 huisplaatsen (fase 2a-2d)gemiddelde huislengte: 12,3 m

Page 6: van Wijk 2016 Eerste boeren waren Maastrichtenaren

Hofplätze op de Cannerberg

House yard

Long pit East

Long pit West North pit East pit West pit Other pits East

Other pits South

Other pits West

Other pits North Silo

complete yard (75% excavated)

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

2 1 1 1 1

3 1 1 1 0

4 1 1 1 1 1 1 1

5 1 1 1 1

6 1 1 1 1 1 1

7 1 1

8 1 1 1 1 1 1

9 1 1 1

10 1 0

11 1 1 0

12 1 1 1 1 1 1 1

13 1 1 1 1

14 1 1 1

15 1 1 1 1 1 1

16 1 1 1 1 1

17 1 1 0

18 1 1 1 1 1 0

19 1 1 1 0

20 1 1 1 1 1 1

21 1 1 1 0

22 1 1 1

23 1 1 1 1

24 1 0

25 1 1 1 1 1

26 1 1 1 0

27 1 1 1 1 1 1

28 1 1 1

29 1 1 1 1

14 19 6 12 18 4 9 2 2 14

Omvang erf 35 x 40 m

silo

Page 7: van Wijk 2016 Eerste boeren waren Maastrichtenaren

Wohnplätze op de Cannerberg

Page 8: van Wijk 2016 Eerste boeren waren Maastrichtenaren

Wohnplätze op de Cannerberg

Page 9: van Wijk 2016 Eerste boeren waren Maastrichtenaren

Conclusies•Atypische oriëntering•Afwezigheid type 1a/b huizen•Kleiner erf

•Bebouwing aan rand voorgaand erf•4 Wohnplätze, 6-7 bewoningsfasen•Bewoning binnen een reeds gerooid areaal

Page 10: van Wijk 2016 Eerste boeren waren Maastrichtenaren

Vuursteenrijke kuilen

S2080

S2210S2454

Page 11: van Wijk 2016 Eerste boeren waren Maastrichtenaren

Bestudering van samples uit de kuilen

Lokale Lanaye vuursteen variëteit (LC1)

Page 12: van Wijk 2016 Eerste boeren waren Maastrichtenaren

Geologische dwarsdoorsnede ter plaatse

Page 13: van Wijk 2016 Eerste boeren waren Maastrichtenaren

Vuursteenkuilen

• Dichte opeenpakking van materiaal: kortstondig event

• Onderling vertonen de kuilen weinig variatie• De “lokale” vuursteen LC1 domineert

– 99% in kuil S2454 tot 81% in kuil S2210• Eerste stadia van de reductie goed

vertegenwoordigd– Enkele grote nauwelijks gereduceerde blokken– Veel grote afslagen, waaronder veel primaire (>85%

cortex)• Vervaardiging klingen was het doel van de reductie• Laatste stadia van het retoucheren en gebruiken

van werktuigen vrijwel afwezig– Het bekeken sample van S2454 (N=4126) bevat

slechts 2 (0,05%) geretoucheerde werktuigen– De weinige werktuigen zijn meestal niet van LC1

vuursteen gemaakt • Conclusie: materiaal is het afval van

klingvervaardiging op relatief grote schaal

Page 14: van Wijk 2016 Eerste boeren waren Maastrichtenaren

Kuilen rond huizen• Onderling vertonen deze kuilen meer variatie• Meer heterogene en wisselende samenstelling

qua vuursteensoorten• Afval van bewerking binnen huishouden• Vervaardiging werktuigen was het doel van de

reductie• Werktuigen zijn goed vertegenwoordigd en

vertonen variatie die verwacht mag worden binnen een huishoudelijke context

Page 15: van Wijk 2016 Eerste boeren waren Maastrichtenaren

Enkele conclusies

• Dominantie van Rullen en in mindere mate Banholt en Haspengouwse vuursteen in vroege bewoningsfase

• De nabijheid van het LC1 vuursteen lijkt niet de reden geweest te zijn voor vestiging op de Cannerberg

• Het verschijnen van de eerste vuursteenkuil valt samen met dominantie van LC1 vuursteen in de huishoudens

• De toename van LC1 klingwerktuigen in de huishoudens is zeer gering• Klingen in de vuursteenkuilen zijn voornamelijk vervaardigd voor

gebruik buiten de Cannerberg nederzetting, mogelijk werden deze uitgewisseld met naburige nederzettingen

• Ondanks omvangrijke lokale productie van klingen, blijven huishoudens materiaal van elders importeren en gebruiken

Page 16: van Wijk 2016 Eerste boeren waren Maastrichtenaren

Verlaine – le Petit ParadisVerspreiding van Haspengouwse vuursteen

Cannerberg – Haspengouwse vuurstenen werktuigen

Verlaine le Petit Paradis – lokale surplusproductie

(Allard 2005)

(Allard 2014)

(Allard 2014)

Page 17: van Wijk 2016 Eerste boeren waren Maastrichtenaren

Overzicht ijzertijd

Page 18: van Wijk 2016 Eerste boeren waren Maastrichtenaren

Bewoningscontinuiteit in de ijzertijd

Page 19: van Wijk 2016 Eerste boeren waren Maastrichtenaren

Erven en……..een oppidum?

Page 20: van Wijk 2016 Eerste boeren waren Maastrichtenaren

Overzicht Nieuwe tijd

Page 21: van Wijk 2016 Eerste boeren waren Maastrichtenaren

Fort de Jeker (1632)

Page 22: van Wijk 2016 Eerste boeren waren Maastrichtenaren

Fort de Jeker

Page 23: van Wijk 2016 Eerste boeren waren Maastrichtenaren

Fort de Jeker

Page 24: van Wijk 2016 Eerste boeren waren Maastrichtenaren

Het hele verhaal lezen?

Download het hele rapport

Gratis op www.archol.nl

Page 25: van Wijk 2016 Eerste boeren waren Maastrichtenaren