Van artificieel klasseren naar fylogenetische reconstructie

Historische ontwikkeling van de systematiek

5. Ontwikkelingen in de twintigste eeuw

karyosystematiek

chemotaxonomie

serologische systematiek

moleculaire systematiek

experimentele systematiek

numerieke taxonomie

cladisme

Begin twintigste eeuw

Ontwikkeling van experimentele richtingen in de biologie

Systematiek ‘dormant’

1665 Robert Hooke ontdekking van de cel

1838 M.J. Scheiden celtheorie

1882 W. Flemming ontdekking van structuren die overlangs splitsen tijdens mitose (helften gaan naar dochtercellen)

1888 Waldeyer benaming 'chromosoom‘

>>>>> beschrijvende cytologie

Nature (2003) 423 : 810-812.

1900 De Vries herontdekking mendelisme

>>>> experimentele cytologie & cytogenetica

Julian Huxley (1940)

The New Systematics

Cytologische waarnemingen

Aantal

Vorm

Relatieve lengte

Techniek:Squash-preparaat(mitose of meiose)

Enkele voorbeelden van chromosoomgetallen (2n) bij planten

Arabidopsis thaliana Brassicac. 2Haplopappus gracilis Asterac. 2 of 4 (rassen!)Crepis neglecta Asterac. 8Crepis kotschyana Asterac. 8Crepis fuliginosa Asterac. 22Sagittaria, alle spp. Alismatac. 22Pinus, alle spp. Gymnospermae 24Caltha palustris Ranunculac. 32 of 56Crepis leontodontoides Asterac. 38Crepis kashmirica Asterac. 100Poa litorosa Poac. 265Voanicola Arecac. 450Ophioglossum reticulatum varens c. 1400

Brachycome dichromosomatica2n = 4

Ophioglossum reticulatum2n = c. 1400

Enkele voorbeelden van chromosoomgetallen (2n) bij planten

Arabidopsis thaliana Brassicac. 2Haplopappus gracilis Asterac. 2 of 4 (rassen!)Crepis neglecta Asterac. 8Crepis kotschyana Asterac. 8Crepis fuliginosa Asterac. 22Sagittaria, alle spp. Alismatac. 22Pinus, alle spp. Gymnospermae 24Caltha palustris Ranunculac. 32 of 56Crepis leontodontoides Asterac. 38Crepis kashmirica Asterac. 100Poa litorosa Poac. 265Voanicola Arecac. 450Ophioglossum reticulatum varens 1260

Enkele voorbeelden van chromosoomgetallen (2n) bij planten

Arabidopsis thaliana Brassicac. 2Haplopappus gracilis Asterac. 2 of 4 (rassen!)Crepis neglecta Asterac. 8Crepis kotschyana Asterac. 8Crepis fuliginosa Asterac. 22Sagittaria, alle spp. Alismatac. 22Pinus, alle spp. Gymnospermae 24Caltha palustris Ranunculac. 32 of 56Crepis leontodontoides Asterac. 38Crepis kashmirica Asterac. 100Poa litorosa Poac. 265Voanicola Arecac. 450Ophioglossum reticulatum varens 1260

Vergelijkende interpretatievan deze cytologische variatie:

cytotaxonomiekaryosystematiek

chromosoomgetal

2n = 22n = haploïd getalx = 11 (basisgetal)

2n = 44n = haploïd getalx = 11 (basisgetal)(auto)polyploïdie

Sinds 1958:Index of Plant Chromosome Numbers

Nl28-118(1966)

Be16-118(1984)

ploïdie 2ndi- 16tetra- 28, 30, 31, 32hybridogeen 34, 36, 38, 39hexa- 42, 44, 45, 46, 48hybridogeen 52, 53, 54octo- 56, 58, 59, 60, 61, 62, 64hybridogeen 65, 66, 67, 68deca- 70, 72, 73, 74, 75, 76, 78, 80, 84? ca. 118

Cardamine pratensis

?

ploïdie 2ndi- 16tetra- 28, 30, 31, 32

34, 36, 38, 39 hexa- 42, 44, 45, 46, 48

52, 53, 54octo- 56, 58, 59, 60, 61, 62, 64

65, 66, 67, 68deca- 70, 72, 73, 74, 75, 76, 78, 80, 84? ca. 118

Cardamine pratensis

POLYPLOÏDIE

ploïdie 2ndi- 16tetra- 28, 30, 31, 32hybridogeen 34, 36, 38, 39 hexa- 42, 44, 45, 46, 48hybridogeen 52, 53, 54octo- 56, 58, 59, 60, 61, 62, 64hybridogeen 65, 66, 67, 68deca- 70, 72, 73, 74, 75, 76, 78, 80, 84? ca. 118

Cardamine pratensis

ANEUPLOÏDIE(polyploïdisatie + hybridisatie)

Verklaring van de onregelmatigheden:

Bastaardering tussen ploïdie-niveausFragmentatie of fusie van chromosomenDysploïde translocatiesB-chromosomen

Spartina maritima2n = 56 (n = 28)Europa

Spartina alterniflora2n = 70 (n=35)N-Amerika

Spartina towsendii2n = 126 (n=63)

S. maritima S. x townsendii S alterniflora AA AABB BB

56 126 70

ALLOPOLYPLOÏDIE

Polyploïde paren

Cardamine hirsutaKleine veldkers2n = 16Akkers & braakland;nitrofiel

Cardamine flexuosaBosveldkers2n = 32Bossen & heggen;Vochtige bodem

Viola reichenbachianaDonkersporig bosviooltje

Viola rivinianaBleeksporig bosviooltje

2n = 20 2n = 40

A – VA Bossen, heggen

, struwelen VA - VZ

Systematische praktijk:

Relatie tussen cytotype en afmeting van pollenkorrels

2n = 22

2n = 22

2n = 22

2n = 44

2n = 44

2n = 44

2n = 44

Vorm & relatieve lengte:

Karyotype en idiogram

Karyosystematiek = microsystematiek ???

Variatie van het basisgetal in de Rosaceae s.l.

Rosoideae x = 7 (zelden 8 of 9)

Prunoideae x = 8

Spiraeoideae x = 9

Pomoideae x = 17

Rosoideae x = 7 (zelden 8 of 9)

Prunoideae x = 8

Spiraeoideae x = 9

Pomoideae x = 17

met monobasische reeksen van chromosoomgetallen

met dibasische reeksen (17 = 8 + 9)

Variatie van het basisgetal in de Rosaceae s.l.

Ranunculaceae

Ranunculaceae

1970 –“The New Karyosystematics”