van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen bij wie het ... · Mentormaatjes zijn jonge en...

19
Eerst dacht ik dat gaat niet lukken Humanitas MentorMaatjes onder de loep

Transcript of van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen bij wie het ... · Mentormaatjes zijn jonge en...

Page 1: van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen bij wie het ... · Mentormaatjes zijn jonge en gemotiveerde vrijwilligers in de leeftijd van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen

“Eerst dacht ik dat gaat niet lukken”

Humanitas MentorMaatjes onder de loephumanitassterker dan je denkt

Mentormaatjes zijn jonge en gemotiveerde vrijwilligers in de leeftijd

van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen bij wie het even tegen zit

op school. Zij geven de leerlingen wekelijks extra aandacht en onder

steuning op school. De begeleiding is er op gericht dat leerlingen hun

plezier in school weer terug vinden. In deze uitgave staan de werkwijze

van Humanitas MentorMaatjes beschreven en de hoofdpunten uit het

praktijkgestuurd onderzoek naar Humanitas MentorMaatjes.

omslagHMMboekje.indd 1 21-02-14 16:33

Page 2: van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen bij wie het ... · Mentormaatjes zijn jonge en gemotiveerde vrijwilligers in de leeftijd van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen

Humanitas District ZuidHumanitas MentorMaatjesVeldmaarschalk Montgomerylaan 3335612 BG EindhovenTelefoonnummer: (040) 213 07 11E-mail: [email protected]/humanitasMentorMaatjestwitter.com/MentorMaatjes

Ben je enthousiast geworden en wil je meedoen alsmentormaatje, coördinator of je aanmelden als school?

Ga naar www.MentorMaatjes.nl voor meer informatie en aanmelding.

Humanitas MentorMaatjes wordt mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van de provincie Noord-Brabant en Stichting Kinderpostzegels Nederland.

omslagHMMboekje.indd 2 21-02-14 16:33

“Eerst dacht ik dat gaat niet lukken”

Humanitas MentorMaatjes onder de loephumanitassterker dan je denkt

Mentormaatjes zijn jonge en gemotiveerde vrijwilligers in de leeftijd

van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen bij wie het even tegen zit

op school. Zij geven de leerlingen wekelijks extra aandacht en onder

steuning op school. De begeleiding is er op gericht dat leerlingen hun

plezier in school weer terug vinden. In deze uitgave staan de werkwijze

van Humanitas MentorMaatjes beschreven en de hoofdpunten uit het

praktijkgestuurd onderzoek naar Humanitas MentorMaatjes.

omslagHMMboekje.indd 1 21-02-14 16:33

Page 3: van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen bij wie het ... · Mentormaatjes zijn jonge en gemotiveerde vrijwilligers in de leeftijd van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen

3“Yari heeft moeite om in de klas zijn aan-dacht erbij te houden, hij is snel afgeleid. Hij kan zich helemaal terugtrekken in zijn eigen wereldje en heel impulsief reage-ren. De laatste tijd zit hij op school te sla-pen, en als ik hem dan wat vraag reageert hij stik-agressief. Hij maakt meer en meer ruzie, op school, en ook daarbuiten. Hij wordt steeds vaker uit de klas verwijderd en het gaat duidelijk bergafwaarts.Sinds oktober heeft hij een mentormaat-je. Yari kijkt nu echt uit naar de dinsdagen,

wanneer hij zijn maatje ziet. Hij heeft er echt behoefte aan, al is het alleen even om over voetbal te praten, maakt niet uit wat, als hij maar z’n ei kwijt kan. Ik zie hem opbloeien. Hij is een ander kind geworden. Zo agressief als hij eerst was, zo ongemotiveerd, dat is hij nu niet meer. Hij weet nu wat hij wil: gymleraar worden en doet daar nu alles voor, die motivatie zie ik ook in de cijfers terug.”

Als het even tegenzit op school

Kinderen en jongeren brengen een groot deel van hun tijd door op school. Zij leren schrijven, rekenen, omgaan met elkaar, samenwerken, samen spelen en ontdekken. Zij komen ge-voelens van vreugde, maar ook verdriet en boosheid tegen. Als het voor korte of langere tijd tegenzit en de leerling zit niet goed in zijn vel, dan gaat het vaak ook minder goed op school. De leerprestaties gaan achteruit, positief gedrag verandert in negatief gedrag, de motivatie voor school neemt af en soms is er sprake van schoolver-zuim. Het kind of de jongere lijkt op dat moment niet meer in staat uit de negatieve spiraal te komen. De extra aandacht die deze leerling nodig heeft, is niet altijd beschikbaar.

Heft weer in eigen handen

Humanitas MentorMaatjes is een project voor leerlingen in het basis-,

voortgezet-, en middelbaar beroeps- onderwijs. De begeleiding, die plaats-vindt op school, is bestemd voor leer-lingen die aanvullende ondersteuning nodig hebben. De ondersteuning is gericht op schoolvakken en op sociaal-emotionele en schoolse vaardigheden. De invulling is afhankelijk van de leervraag van de leerling. Het project is er op gericht dat leerlingen hun plezier in school weer terugvinden. Zij leren zelf het heft weer in handen te nemen. De problematiek van deze leerlingen is (nog) relatief licht, maar het risico op onderpresteren, doubleren en soms ook schoolverlaten is aanwezig. Voor ouders kan de situatie van hun kind op school een bron van zorg vormen en een gevoel van onmacht geven.

Leerkrachten en intern begeleiders melden leerlingen aan via de school-contactpersoon binnen de school. Ook ouders kunnen de school wijzen op het project en de school vragen hun kind aan te melden.

“Ik zie hem opbloeien”

Page 4: van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen bij wie het ... · Mentormaatjes zijn jonge en gemotiveerde vrijwilligers in de leeftijd van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen

“Ik vind mijn maatje echt heel chill. Ze is eigenlijk net als ik, maar dan in het groot. Ze is heel grappig en we houden veel contact met elkaar via Whatsapp.”

“Ze is eigenlijk net als ik”

5

Leren en ontdekken

Succesvolle en gemotiveerde studenten of werkenden (studie of werk op Hbo-niveau) in de leeftijd van 18 tot 35 jaar, begeleiden de leerlingen individueel gemiddeld één uur per week. Het gaat om nieuwsgierige jongeren die samen met de leerling willen ontdekken en leren. Zij zijn gemotiveerd om zich ten minste één schooljaar lang, wekelijks in te zetten om leerlingen vooruit te helpen. Leerlingen nemen makkelijker iets aan van jongeren die net van school zijn en nog dicht bij hun bele-vingswereld staan. De leerling ziet het jonge mentormaatje vaak als rolmodel.

Lachen om dezelfde grappen

Humanitas MentorMaatjes besteedt veel aandacht aan het koppelen van de jonge mentormaatjes aan leerlingen. Zij streeft ernaar dat de leerling vanaf het begin zoveel mogelijk overeenkom-sten ervaart. Zij letten zorgvuldig op

karakter, interesses, motivatie en humor. Soms kiest Humanitas MentorMaatjes er juist voor om een mentormaatje aan een leerling te koppelen die op een bepaald vlak ‘anders’ is, maar alleen als een dergelijk verschil kan bijdragen aan het realiseren van het leerdoel van de leerling.

Begeleiden vanuit kernwaarden

Ieder mentormaatje volgt een training en krijgt tijdens het mentorschap individuele coaching en begeleiding in groepen via intervisie en themabijeen-komsten. Mentormaatjes leren om met het geven van persoonlijke aandacht, te werken aan de doelstellingen van de leerlingen. Zij weten hoe zij kunnen helpen en wat er nodig is om de leer-ling cognitief en sociaal-emotioneel te ondersteunen. De kernwaarden van Humanitas vormen de basis van de begeleiding: gelijkwaardigheid, verant-woordelijkheid, zelfbeschikking, betrok-kenheid en vraaggericht werken.

Page 5: van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen bij wie het ... · Mentormaatjes zijn jonge en gemotiveerde vrijwilligers in de leeftijd van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen

7

“Ik zie mijn maatje als een zus, maar ook als een grote vriendin en soms als een juf”

Dit betekent in de praktijk dat de leerling en het mentormaatje samen ontdekken en leren, dat de (leervraag van de) leerling centraal staat, en dat de leerling eigen verantwoordelijk-heid draagt in het traject.

De leerling en zijn leerdoel centraal

Eén uur per week gaan het mentor-maatje en de leerling aan de slag met het leerdoel van de leerling. De leerling heeft de regie over wat hij of zij wil verbeteren. Het kan gaan om beter samenwerken in de klas, het plannen van huiswerk, oefenen met spreken voor een groep of het verbeteren van bijvoorbeeld spelling of aardrijkskunde. De begeleiding van het mentormaatje is er op gericht dat de leerling zijn nieuwsgierigheid en ontdekkingsdrang weer hervindt. Het mentormaatje zet hiervoor zijn eigen ervaringen, kennis en kunde in.

Meer dan school

In de praktijk blijkt dat er in de be-geleiding een bepaalde volgorde zit: in het begin van de mentoring is de begeleiding gericht op leren, daarna verschuift de begeleiding meer naar ondersteuning op sociaal-emotionele ontwikkeling en schoolse vaardig-heden. Dit komt omdat leerlingen behoefte hebben aan een vertrou-wensband om de meer persoonlijke onderwerpen aan de orde brengen. Als zij hun mentormaatje beter kennen, delen de leerlingen kleine en grote problemen waar zij tegen aanlopen. Problemen die vaak verder reiken dan school, zoals de situatie thuis of relaties met vrienden. Mentormaatjes kunnen vanuit hun persoonlijke ervaring deze proble-men herkennen en vertellen wat zij hebben gedaan om dit het hoofd te bieden.

Page 6: van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen bij wie het ... · Mentormaatjes zijn jonge en gemotiveerde vrijwilligers in de leeftijd van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen

9

Het mentormaatje daagt de leerling uit zijn eigen competenties in te zetten en daarmee te experimenteren. Het mentormaatje geeft de leerling de ruimte om fouten te maken en om te ondervinden wat wel en niet werkt. De leerling ontdekt zijn eigen kracht en mogelijkheden. Dit zijn inzichten en vaardigheden voor het leven!

Vrijwilligers als spil in de samenwerking

Er komt heel wat bij kijken om de bege-leiding van leerlingen op alle scholen goed te organiseren. De school is de belangrijkste partner in de organisa-tie van de activiteiten. Dit vraagt om nauwe afstemming en flexibiliteit om in te spelen op vragen vanuit school. Bij Humanitas MentorMaatjes wordt om die reden gewerkt met vrijwillige

coördinatoren. Deze coördinatoren zijn betrokken vrijwilligers die dicht bij de school en de leerlingen staan. Zij vormen een schakel tussen scholen en Humanitas MentorMaatjes en zijn op de scholen, een vast aanspreekpunt voor leerkrachten en mentormaatjes. Humanitas heeft als vrijwilligers-organisatie jarenlang ervaring in het werken met vrijwilligers.

Iets voor een ander willen betekenen, een zinvolle bijdrage kunnen leveren aan de maatschappij zijn belangrijke motieven om vrijwilligerswerk te doen. In deze tijd, waarin middelen schaarser zijn, zijn vrijwilligers nog belangrijker. Humanitas stelt hoge eisen aan de kwaliteit van de vrijwilligers. Alle vrijwilligers worden vooraf getraind en bij hun werkzaamheden begeleid en ondersteund door Humanitas.

“Als vrijwilliger maak ik het verschil voor een leerlingdie dat hard nodig heeft”

Page 7: van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen bij wie het ... · Mentormaatjes zijn jonge en gemotiveerde vrijwilligers in de leeftijd van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen

11

Streven naar optimale begeleiding

Humanitas MentorMaatjes heeft de afgelopen jaren expertise en ervaring opgebouwd met de organisatie van mentoractiviteiten door vrijwilligers. De organisatie wil blijven ontdekken, blijven leren en op die manier zorgen voor optimale begeleiding van leerlin-gen. Humanitas MentorMaatjes heeft daarom aan het onderzoeksbureau La Base gevraagd een onafhankelijk onderzoek uit te voeren gedurende het schooljaar 2012-2013. De uitkomsten van het onderzoek helpen Humanitas om de methodiek en de kwaliteit nog verder te ontwikkelen.

Uitkomsten praktijkgestuurd onderzoek

Voor het onderzoek dat in het school-jaar 2012-2013 is uitgevoerd, zijn

385 vragenlijsten volledig ingevuld. Daarnaast zijn zeven diepte-interviews gehouden, is twee keer een focusgroep discussie gevoerd over Humanitas Men-torMaatjes en is literatuurstudie ver-richt naar het effect van vergelijkbare mentorprojecten. Het onderzoek geeft inzicht in de organisatie, de randvoor-waarden (zoals bijvoorbeeld draagvlak op scholen) en de ontwikkeling van leerlingen. Leerlingen, mentormaatjes en schoolcontactpersonen deelden hun mening over het project.Er is gekozen voor een praktijkgestuurd onderzoek. Dat wil zeggen dat project-coördinatoren en mentormaatjes de onderzoeksvragen mede bepalen en dat het onderzoek is ingebed in de da-gelijkse werkpraktijk. Het uitzetten en het afnemen van de vragenlijsten, één aan het begin van het mentortraject en één aan het einde, was daarmee een onderdeel van de mentorbegeleiding gedurende het onderzoek.

“Vroeger was ik als een schildpad”

“Vroeger was ik net als een schildpad die zich elke keer zich in z’n huisje verstopt, maar nu ben ik wel stevig in mijn schoenen gaan staan.”

Page 8: van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen bij wie het ... · Mentormaatjes zijn jonge en gemotiveerde vrijwilligers in de leeftijd van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen

We belichten enkele onderzoeks-bevindingen over de ontwikkeling van de leerlingen. Ook geven school-contactpersonen hun mening over het project. Het gehele onderzoeksrapport is te downloaden op de website www.MentorMaatjes.nl

Mentormaatjes, schoolcontactper-sonen en leerlingen beantwoord-den aan het begin en aan het einde van de mentorperiode vragen over: zelfvertrouwen, sociale vaardigheden, schoolse vaardigheden, schoolresulta-ten en motivatie voor school.

Dit is waar ik beter in wil worden

66% van de leerdoelen is gericht op het verbeteren van schoolprestaties. 48% van de leerlingen wijzigt het leerdoel gedurende het traject. Tijdens het schooljaar verschuiven de leerdoelen van leerlingen van het verbeteren van schoolprestaties naar

het verbeteren van sociale en schoolse vaardigheden, zoals samenwerken met klasgenoten of afspraken nakomen.

Vertrouwen winnen

Het verschuiven van het leerdoel gedurende het mentortraject is vaak omschreven in de literatuur. Het opbouwen van een vertrouwensband vergt tijd, doorzettingsvermogen en geduld. En opent pas in een latere fase deuren naar het bespreken van vragen en problemen op het sociaal-emotio-nele vlak.

Positief zelfbeeld

Leerlingen die niet lekker in hun vel zit-ten en weinig zelfvertrouwen hebben, presteren vaak minder goed op school.

“Over hoe het thuis gaat, dat is nu pas ter sprake gekomen. Daar-voor wilde ik niet zoveel vertellen. Ik leer hem nu pas echt kennen.”

“Ik leer hem nu pas echt kennen”

13

Zelfvertrouwen

Ontwikkeling van leerlingen

Page 9: van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen bij wie het ... · Mentormaatjes zijn jonge en gemotiveerde vrijwilligers in de leeftijd van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen

zelfvertrouwenDe leerlingen reageerden op tien verschillende stellingen. Voorbeelden van stellingen zijn: ‘ik weet veel’ en ‘soms denk ik dat ik niks waard ben’. Zij konden kiezen voor vijf verschillende antwoorden, variërend van ‘helemaal niet mee eens’ tot ‘helemaal mee eens’. De resultaten laten zien dat er gemid-deld sprake is van een groei in zelfver-trouwen.

Uit het onderzoek blijkt dat het zelf-vertrouwen van leerlingen groeit door deelname aan MentorMaatjes; zij zijn meer tevreden met zichzelf, heb-ben een positiever zelfbeeld en hebben meer vertrouwen in de toekomst dan aan het begin van de mentorperiode. Leerlingen vinden aan het einde van mentoring dat zij meer kennis hebben en zij schatten hun eigen kwaliteiten hoger in.Er is nauwelijks verschil tussen jongens en meisjes in de ontwikkeling van zelfvertrouwen.60% van de meisjes heeft een hoger zelfvertrouwen aan het eind van het schooljaar, tegenover 58% van de jongens.

“Ik ga het goed doen op mijn nieuwe school, dat weet ik zeker.”

leerlingen in het leerlingen in het basisonderwijs voortgezet onderwijs

zelfv

ertr

ouw

en

“Eerst dacht ik dat gaat niet lukken met begrijpend lezen en de Cito, maar dat is nu echt gelukt.”

15

“Eerst dacht ik dat gaat niet lukken”

Page 10: van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen bij wie het ... · Mentormaatjes zijn jonge en gemotiveerde vrijwilligers in de leeftijd van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen

“Als ik problemen heb gehad zegt mijn mentor-maatje: ‘als je ruzie hebt, moet je gewoon aan iets leuks denken. Dan moet je niet denken ik ga ‘m slaan’. Hij zei: ‘je moet rustig zijn in je hoofd op dat moment.’ Als ik boos ben, ben ik gewoon boos, maar ik moet gewoon oefenen he. Het is niet zo van 1 x 5 = 5, en dat je dat de volgende keer weet, dat moet je leren door te oefenen”.

“ dat moet je leren door te oefenen”

17

Makkelijk een praatje maken

Naast een positieve ontwikkeling in zelfvertrouwen, gaan leerlingen in de loop van het mentorjaar makkelijker met andere mensen om. Basisschoolleerlin-gen maken bijvoorbeeld makkelijker een praatje. Bij de eindmeting zijn alle leerlin-gen positiever over het contact met hun ouders dan bij de meting aan het begin van de mentoring.

Sociale vaardigheden zijn nodig voor sociale interactie met anderen, of het nu klasgenoten, de leerkracht, ouders of vrienden zijn. Een praatje aanknopen, luisteren en invoelen, je eigen mening geven en soms ook je mond dichthou-den, dragen bij aan een positieve sociale interactie. Sociale vaardigheden stellen mensen in staat vrienden te maken en anderen om hulp te vragen wanneer het tegen zit.

De leerlingen hebben er aan het eind van de mentorperiode meer vertrou-wen in dat hun klasgenoten hen mogen dan aan het begin.

Minder ruzie

Aan het eind van deelname maken de leerlingen minder ruzie, vooral bij leer-lingen van het voortgezet onderwijs is de afname groot. Ook mentormaatjes zien een afname van het aantal con-flicten bij de leerlingen en vinden dat de leerlingen beter hun grenzen aan kunnen geven.

“Hij doet meer dan ik dacht. Hij helpt me met schooldingen maar ook ge-woon met dingen buiten school. Zoals met ruzie en conflicten.”

Sociale vaardigheden

Page 11: van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen bij wie het ... · Mentormaatjes zijn jonge en gemotiveerde vrijwilligers in de leeftijd van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen

Echte vrienden

“Ik zie haar groeien, ze is een zwakke leerling, nogal huppelig, echt een kind nog terwijl ze al in groep 8 zit. Ze is heel klein, zorgzaam en lief, en heeft bijna nooit conflicten, maar is daardoor ook anders. Doordat ze nu in dit traject zit, hoort ze bij die groep kinderen die ook mentoring hebben, ze hebben allemaal iets. En dat is wat er gebeurt, die horen bij elkaar, ze hebben samen iets. Als er wat geregeld moet worden doet ze dat samen met een meisje uit de groep. Ze is wel vrolijker.”

Uit het onderzoek blijkt dat het sociale netwerk van leerlingen niet uitbreidt in de periode van deelname. Leerlingen hebben bij aanvang tussen de 8 en 10 perso-nen, jong en oud, in hun omgeving waar ze terecht kunnen voor leuke en niet leuke dingen. Bij de eind-meting is het netwerk niet ge-groeid. Er is wel een groei in het aantal kinderen bij wie basis-

schoolleerlingen terecht kunnen als ze een probleem hebben. Tegelijkertijd zijn de leerlingen positiever over de kwaliteit van het contact met leeftijds-genoten en volwassenen.

19

“ze komt met eigen ideeën”

Sociale vaardighedenDe leerlingen gaven hun mening over veertien verschillende stellingen. Voorbeelden van stel-lingen zijn ‘ik ga makkelijk met mensen om’ en ‘ik voel me vaak alleen’. De leerlingen konden kiezen uit vijf verschillende antwoorden, variërend van ‘helemaal niet mee eens’ tot ‘helemaal mee eens’. De resultaten laten zien dat er gemiddeld sprake is van een groei in sociale vaardigheden.

leerlingen in het leerlingen in het basisonderwijs voortgezet onderwijs

soci

ale

vaar

digh

eden

“Ze is opener, praat meer, vertelt meer uit zichzelf, vraagt terug, komt met eigen ideeën.”

Page 12: van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen bij wie het ... · Mentormaatjes zijn jonge en gemotiveerde vrijwilligers in de leeftijd van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen

“Vaak spiegel ik het gedrag van mijn leerling. Nu is hij 15 geworden. Dan mag je een eigen baantje. Hij wil vakken vullen, een vriend van hem doet dat ook. Niet zo moeilijk werk en makkelijk ca-shen volgens hem. Dus ik zeg: ‘dan moet je sol-liciteren. Hoe ga je dat doen? Dat gingen we oe-fenen; om en om speelden we baas en sollicitant. ”

“Dat gingen we oefenen; om en om speelden we baas”

Handige vaardigheden voor school en werk Schoolse vaardigheden, zoals op tijd komen en je aan de regels houden, zijn nodig om te kunnen profiteren van het onderwijs. Bovendien komen deze vaardigheden ook in de latere loopbaan goed van pas. Leerlingen die deelne-men aan Humanitas MentorMaatjes laten groei zien in schoolse vaardig-heden. Aan het eind van hun deelname zeggen ze bijvoorbeeld vaker op tijd te komen en eerder om hulp te vragen als zij iets niet weten. Leerlingen van het voorgezet onderwijs leveren hun huis-werk vaker op tijd in en werken vaker samen met klasgenoten.

21

Schoolse vaardigheden

Schoolse vaardighedenDe leerlingen reageerden op zestien verschillende stellingen. Voorbeelden van stellingen zijn ‘ik houd me aan de regels’ en ‘als ik ergens aan begin, maak ik het ook af’. De leerlingen konden kiezen uit vijf verschil-lende antwoorden, variërend van ‘helemaal niet mee eens’ tot ‘helemaal mee eens’. De pijlen geven de gemiddelde verandering aan gedurende het jaar van deelname en laten zien dat er gemiddeld sprake is van een groei in schoolse vaardigheden.

leerlingen in het leerlingen in het basisonderwijs voortgezet onderwijs

scho

olse

vaa

rdig

hede

n

Page 13: van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen bij wie het ... · Mentormaatjes zijn jonge en gemotiveerde vrijwilligers in de leeftijd van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen

“Hij hielp me ook met andere dingen”

“In het begin vroeg ik mijn mentormaatje om me te helpen met Mens & Maatschappij en Engels. Hij hielp me met overhoren enzo. Maar hij hielp me ook met andere dingen, buiten school. Bijvoorbeeld als ik ruzie had gemaakt met jongens uit de buurt.”

23

Leren toch wel leukNaast zelfvertrouwen en schoolse vaar-digheden is motivatie een voorspeller voor goede schoolprestaties. Uit het onderzoek blijkt dat de motivatie van leerlingen uit het basisonderwijs om goede cijfers te halen toeneemt. Net als de motivatie naar school te gaan om-dat de lessen interessant zijn. Bij leer-lingen uit het voortgezet onderwijs is een stijging te zien in het inzicht in het belang van school voor later en neemt het spijbelen af. Ook de mentormaatjes en schoolcontactpersonen zien spijbe-len in de laatste zes maanden afnemen. De leerlingen vinden bij de eindmeting leren leuker dan bij de eerste meting.

“Nu ik haar heb, gaat het lezen steeds vooruit. Eerst haalde ik alleen maar E-tjes, maar de juffrouw was zo trots op mij want toen ik mijn mentormaatje had, haalde ik een C, een hoge C.”

Goede cijfers halenUit het onderzoek blijkt dat de cijfers voor Nederlands bij leerlingen in het voortgezet onderwijs, hoger zijn. Bij leerlingen uit het basisonderwijs is een stijging van de cijfers voor rekenen te zien. Tegelijkertijd daalt de beoordeling voor taal van leerlingen in het basis-onderwijs en van wiskunde van leer-lingen in het voortgezet onderwijs.

Motivatie en schoolprestaties

basis- voortgezetonderwijs onderwijs

wiskundetaal

rekenen Nederlands

CijfersLeerlingen uit het basisonderwijs is gevraagd naar cijfers voor taal en rekenen. Leerlingen uit het voortgezet onderwijs is gevraagd naar cijfers voor Nederlands en Wiskunde A. De pijlen tonen de daling of stijging van de cijfers die de leerlingen zelf opgaven.

cijfe

rs

Page 14: van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen bij wie het ... · Mentormaatjes zijn jonge en gemotiveerde vrijwilligers in de leeftijd van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen

Bij de ontwikkeling op de twee hoofd-vakken kunnen enkele kanttekeningen worden geplaatst: Een neergaande lijn in de grafiek hoeft geen daling in de cijfers van voldoende naar onvoldoende te betekenen. In het onderzoek zijn alle leerlingen gevraagd naar hun cijfers voor deze vakken. De leervraag van de leerling is in de meeste gevallen niet geformuleerd op het verbeteren van taal of rekenen.

Deze onderzoeksresultaten zijn voor Humanitas MentorMaatjes reden om in de training en begeleiding van de mentormaatjes extra aandacht te besteden aan de voortgang van de leerlingen op deze hoofdvakken, ook als dit niet door de leerling als leerdoel is geformuleerd.

Overgaan

Leerlingen, mentormaatjes en school-contactpersonen schatten de kans om over te gaan aan het einde van het mentortraject hoger in dan bij aanvang. Bijna alle mentormaatjes (97%) geven aan dat de leerling overgaat naar de volgende groep of klas.

“Weet je wat het is…mijn mentormaatje heeft me gewoon geholpen. En als het kan, zou ik hem volgend jaar wel weer willen. Tuurlijk!”

Uitkijken naar een nieuwe stap

Leerlingen uit groep zeven en acht geven aan zich gesteund te voelen bij de voorbereiding op de overgang naar het voortgezet onderwijs.

“Ik heb een mentormaatje om er achter te komen wat ik nou later worden wil, en hoe ik dat het beste kan bereiken.”

25

“Mij kan ze alles vragen”

“Mij kan ze alles vragen. Als we naar die middelbare school gaan, om te kijken hoe het daar is, zal ik er ook voor zorgen dat we iemand kunnen spreken die nu in de eerste zit, zodat ze ook aan diegene vragen kan stellen.”

Page 15: van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen bij wie het ... · Mentormaatjes zijn jonge en gemotiveerde vrijwilligers in de leeftijd van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen

“Ik zie het aan de gezichten van de kinderen, daar heb ik een bepaalde voelspriet voor, en ik zie hoe vro-lijk ze zijn en hoe leuk ze het vinden. En we merken het ook aan de resultaten.”

“We merken het ook aan de resultaten”

27

De visie van schoolcontactpersonen

Vrolijke gezichten

De schoolcontactpersonen zijn de scha-kel tussen Humanitas MentorMaatjes en de school. Zij dragen de leerlingen aan voor het project. Schoolcontact-personen zijn over het algemeen de intern begeleiders of zorgcoördinatoren op school. Op scholen waar Humanitas in Brabant actief is, hebben de school-contactpersonen gemiddeld vijf jaar ervaring met mentoractiviteiten. Van de 23 schoolcontactpersonen geven 19 aan dat zij positieve effecten zien bij de leerlingen die deelnamen aan Humanitas MentorMaatjes. Vier van hen ziet geen effect bij de leerling.

“Individuele begeleiding is voor som-mige leerlingen nét genoeg om toch wat betere resultaten te halen.”

Ontwikkeling op alle vlakken

De schoolcontactpersonen nemen op alle ontwikkelingsvlakken groei waar. Het meeste zien zij zelfvertrouwen van leerlingen toenemen, gevolgd door een positieve ontwikkeling in sociale vaardigheden, schoolprestaties en motivatie.

“Als ze cognitief sterker worden zie je ook dat het zelfvertrouwen komt, en andersom, als er meer zelfvertrouwen is, komen er ook betere resultaten. Ik kan dat niet los zien van elkaar, echt niet.”

Page 16: van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen bij wie het ... · Mentormaatjes zijn jonge en gemotiveerde vrijwilligers in de leeftijd van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen

“Ik denk dat ze toch wel wat geleerd heeft van de structuur die ik haar heb gegeven bij begrijpend lezen bijvoorbeeld. Eerst las ze veel te gehaast, geen punten geen hoofdletters…ze heeft nu gezien hoe ze het kan aanpakken.”

29

Positieve effecten Onderstaande figuur geeft de posi-tieve effecten weer die schoolcontact-personen waarnamen bij leerlingen op hun school die een mentortraject hebben doorlopen. De 19 school-contactpersonen konden meerdere effecten aangeven.

Klein bedrag, grote opbrengsten

“Ik vind MentorMaatjes een grote meer-waarde voor de kinderen en de school. Bij ons in de gemeente wordt het project door hen financieel gedragen. Ik hoop dat het zo blijft.”

Voor

bere

idin

g

voor

tzeg

et

onde

rwijsBe

ter p

lanne

nen

orga

nise

ren

Bete

r aan

af

spra

ken

houd

en

Mee

r mot

ivatie

voor

scho

ol

Bete

re sc

hool

resu

ltate

n

Bete

re so

ciale

vaar

digh

eden

Mee

r zelf

vertr

ouw

en

“nu heeft ze gezien dat ze het kan aanpakken”

Page 17: van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen bij wie het ... · Mentormaatjes zijn jonge en gemotiveerde vrijwilligers in de leeftijd van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen

“De één-op-één aandacht die er voor het kind is dat werkt met een maatje, de match die gezocht wordt met het maatje op meer dan presta-tiedoelen en het persoonlijke, maakt dit project anders (en voor deze kinderen wel-licht ook waardevoller) dan bepaalde ondersteuning die door de school en de ouders wordt gegeven”.

“De match wordt gezocht op meer dan prestatie- doelen”

31

middelen vrij te maken, kunnen een beroep doen op een fonds dat Humanitas MentorMaatjes daarvoor heeft ingesteld.

Begeleiding bieden die nodig isDe meeste schoolcontactperso-nen geven aan dat Humanitas MentorMaatjes een plek zou moeten krijgen binnen passend onderwijs.

Honderden leerlingenIn de afgelopen jaren is er een schat aan ervaring opgebouwd door Humanitas MentorMaatjes in samenwerking met vrijwilligers en scholen. Humanitas blijft leren van deze ervaringen en blijft zich inzet-ten de kwaliteit te leveren en te ver-beteren. Zodat elk jaar honderden leerlingen de één-op-één begelei-ding kunnen krijgen van hun eigen, betrokken mentormaatjes.

“Mochten ze zeggen volgend jaar moet er betaald worden, dan zou ik in gesprek gaan met mijn direc-trice om geld te vinden, we zouden het wel willen behouden.”

Uit het onderzoek blijkt dat finan-ciering van de mentortrajecten volgens 23% van de schoolcontact-personen een belangrijke factor vormt voor deelname aan het project. Daarnaast is de zorgvraag van de leerling, voor 21% van de schoolcontactpersonen, van be-lang om te kiezen voor Humanitas MentorMaatjes.

De directe kosten van een school-jaar mentoring bedragen voor de school een investering van 250 euro per leerling. Wanneer meer dan twee leerlingen deelnemen, wordt dat iets lager, namelijk 200 euro per leerling. Scholen waar-voor het lastig is om financiële

Page 18: van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen bij wie het ... · Mentormaatjes zijn jonge en gemotiveerde vrijwilligers in de leeftijd van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen

ColofonUitgave Humanitas District Zuid © 2014

Tekst en onderzoek: Jeannet Klooker & Brigitte Boswinkelwww.La-Base.nl

Eindredactie: Wim Rasker, Humanitas MentorMaatjeswww.MentorMaatjes.nl

Vorm en productie: btz vorm en regiewww.btzweb.nl

Het volledige onderzoeksrapport waarop deze uitgave is gebaseerd, is te downloaden op www.MentorMaatjes.nl

Humanitas District ZuidHumanitas MentorMaatjesVeldmaarschalk Montgomerylaan 3335612 BG EindhovenTelefoonnummer: (040) 213 07 11E-mail: [email protected]/humanitasMentorMaatjestwitter.com/MentorMaatjes

Ben je enthousiast geworden en wil je meedoen alsmentormaatje, coördinator of je aanmelden als school?

Ga naar www.MentorMaatjes.nl voor meer informatie en aanmelding.

Humanitas MentorMaatjes wordt mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van de provincie Noord-Brabant en Stichting Kinderpostzegels Nederland.

omslagHMMboekje.indd 2 21-02-14 16:33

Page 19: van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen bij wie het ... · Mentormaatjes zijn jonge en gemotiveerde vrijwilligers in de leeftijd van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen

“Eerst dacht ik dat gaat niet lukken”

Humanitas MentorMaatjes onder de loephumanitassterker dan je denkt

Mentormaatjes zijn jonge en gemotiveerde vrijwilligers in de leeftijd

van 18 en 35 jaar die leerlingen ondersteunen bij wie het even tegen zit

op school. Zij geven de leerlingen wekelijks extra aandacht en onder

steuning op school. De begeleiding is er op gericht dat leerlingen hun

plezier in school weer terug vinden. In deze uitgave staan de werkwijze

van Humanitas MentorMaatjes beschreven en de hoofdpunten uit het

praktijkgestuurd onderzoek naar Humanitas MentorMaatjes.

omslagHMMboekje.indd 1 21-02-14 16:33