binnen de Bibliotheek op school · bibliotheken scholen ondersteunen bij de taalontwikkeling,...

Leermiddelengids voor informatievaardigheden

binnen de Bibliotheek op school vo en mboDecember 2019

ColofonAuteursSander Smit en Dzenita Camo, NextValue Research

In opdracht vanAndrea Berkelder, Koninklijke Bibliotheek

ConceptNextValue Research

Grafische vormgevingIngrid de Jong, CubissNextValue Research

Copyright© debibliotheekopschool.nl 2019Koninklijke BibliotheekPrins Willem-Alexanderhof 52595 BE Den Haag+ 31 (0)70 314 09 11 www.debibliotheekopschool.nl

Deze publicatie is gemaakt in het kader van de Bibliotheek op school.

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande toestemming van de Koninklijke Bibliotheek worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt.

Uitgave december 2019

1

Inhoud

Inleiding 3

Hoegebruikjedeleermiddelengids? 4Toelichtingbijdesymbolen 6

Symbolenkaart 8

Leermiddelenvoormeerdereleerjaren(opbouwend) 9Leermiddelenvoorspecifiekeleerjaren 16Losselessen 23

Leermiddelenmetnadrukopeenanderonderwerp 42Toepassenvaninformatievaardigheden 69 Voorbeeldensamengesteldedoorgaandelijnen 89

Leermiddelenindex 100

Disclaimer 102

3

Inleiding

Leermiddelen kiezen en doorgaande lijnen samenstellenDezeleermiddelengidshelptleesconsulentenenscholendiesamenwerkenbinnendeBibliotheekop schoolvoorhetvoortgezetonderwijs(vo)enmiddelbaarberoepsonderwijs(mbo)bijhetkiezenvanlandelijkbeschikbareleermiddelenvoor informatievaardigheden. Daarbij kunnen door leermiddelen te combineren ook doorgaande lijnen wordensamengesteld.Achterindegidszijnhiervoorhetvoenkelevoorbeeldenvanopgenomen.

De bibliotheek op schoolDeBibliotheekop schooliseenlandelijkeaanpakvoorhetbasis,voortgezetenmiddelbaarberoepsonderwijswaarbijbibliotheken scholen ondersteunen bij de taalontwikkeling, leesbevordering enmediawijsheid van hun leerlingen.Metdezeaanpakkunnenbibliothekenopdezeonderwerpenopeenstructureleeneffectieve,ondersteunendemaniersamenwerkenmetscholenenzoinvullinggevenaanhunrolalswegwijzer1indemoderne(media)samenleving.

InformatievaardighedenMediawijsheidiseenbelangrijkonderdeelvandevoordetoekomstvanjongerenzobelangrijke21e-eeuwsevaardigheden.HierbinnenrichtdeBibliotheekop schoolzichvooralsnogopinformatievaardigheden.Bibliothekenhebbenallangeretijdexpertiseopditgebied:zijlerenburgerssindslangwegwijswordeninhetgroeiendeinformatieaanbodenfungerenookzelfalstoegangspoortofwarenhuisvoorinformatie.1

Tools en handreikingenOmbibliotheken tehelpenbijhetaangaanenbehoudenvaneengoedeen structurele samenwerkingsrelatiemetscholenzijnverschillendetoolsenhandreikingenontwikkeld.DezeLeermiddelengidsvoorinformatievaardighedenisdaareenvoorbeeldvan.MeertoolszijntevindenindetoolkitMediawijsheidvandeBibliotheekop school.

1-DeVisieMediawijsheid2016-2018vandeKoninklijkeBibliotheeknoemtdrierollenvoorbibliotheken:debibliotheekalswarenhuis,wegwijzerenwerkplaats.Alswegwijzerdragenbibliothekenbijaanhet(media)vaardigermakenvanmensen,opdatzijkunnenparticiperenindehuidigemediasamenleving.(Bron:MediawijsheidendeOpenbareBibliotheek:vanwarenhuisnaarwegwijzertotwerkplaats.VisieMediawijsheidKoninklijkeBibliotheek2016-2018www.kb.nl/sites/default/files/docs/visie_mediawijsheid_kb_final.pdf)

HAVO1-3

VMBO1-3

VWO1-3

HAVOVMBO1-4 VWO

HAVO1-3

VMBO1-3

VWO1-3

HAVOVMBO1-4 VWO

HAVO1-3

VMBO1-3

VWO1-3

HAVOVMBO1-4 VWO

HAVO1-3

VMBO1-3

VWO1-3

HAVOVMBO1-4 VWO

HAVO1-3

VMBO1-3

VWO1-3

HAVOVMBO1-4 VWO

HAVO1-3

VMBO1-3

VWO1-3

HAVOVMBO1-4 VWO

HAVO1-3

VMBO1-3

VWO1-3

HAVOVMBO1-4 VWO

http://www.debibliotheekopschool.nl/onderwijs/mediawijsheid.html

https://www.kb.nl/sites/default/files/docs/visie_mediawijsheid_kb_final.pdf

https://www.kb.nl/sites/default/files/docs/visie_mediawijsheid_kb_final.pdf

4

Hoe gebruik je de leermiddelengids?

Leermiddelen vergelijken en kiezenDezegidshelptjeombinnenhetkadervandeBibliotheekop schoolvoenmboscholenteadviserenbijdeinzetvanlandelijkbeschikbare leermiddelenvoor informatievaardigheden.2Degidsbevatzowel losse lessenenprojectenalsmethodesvoornofmeerjaren.Jekuntzevergelijkenopinhoudeninzetbaarheidendieleermiddelenkiezendiehetbestpassenbijdebehoeftevandeschoolofdocent.

Zelf doorgaande lijnen samenstellenMet de leermiddelen in deze gids kun je ook zelf doorgaande lijnen samenstellen, zodat de schoolmeer leerjarenachtereeninopbouwendemoeilijkheidsgraadkanwerkenaaninformatievaardigheden.Achterindeleermiddelengidslatenweaandehandvanenkelevoorbeeldenvoorhetvozienhoedergelijkedoorgaandelijneneruitkunnenzien.

HoofdindelingDehoofdindelingvandegidshelptjebijhetmakenvaneeneersteselectie.Deleermiddelenzijnalsvolgtingedeeld:• Leermiddelenvoormeerdere leerjaren (opbouwend): leermiddelenvoor informatievaardighedendieopbouwend,

meerdereleerjarenachtereenkunnenwordeningezet.• Leermiddelenvoorspecifiekeleerjaren:leermiddelenvoorinformatievaardighedendiebestaanuitmeerderelessen

diegedurendenleerjaarwordeningezet.• Losselessen:leermiddelendiebestaanuitnofmeerafzonderlijkinzetbarelessen.Ditkunnenookafzonderlijke

lesseninformatievaardighedenzijnuiteenleermiddelvoorhetbredereonderwerpmediawijsheid.• Nadrukopeenanderonderwerp:leermiddelenwaarinwelaandachtisvoorinformatievaardigheden,maardieeen

anderhoofdonderwerpbehandelen(bijvoorbeeldmediawijsheid).• Toepassenvaninformatievaardigheden:leermiddelenwaarbijleerlingendeinformatievaardighedenvooralmoeten

toepassen.Erisdangeenofbeperktsprakevaninstructieoverenoefeninginhetgebruikvandevoordeopdrachtbenodigdeinformatievaardigheden.

Inhoudelijke beschrijvingBijelkleermiddelstaateenbeschrijvingvandeopzetendeinhoudaandehandvaneenaantalvasteonderwerpen.3

Dezebeschrijvingbestaatsteedsuittweepagina's.

Opdeeerstepaginavindjeeenbeschrijvingvan:• Naam,uitgever,jaarvanuitgave,inhoud,kostenendedoorlooptijdvanhetleermiddel.• Degeschiktheidvanhetleermiddelvoordeverschillendeschooltypesenleerjaren.• Deinzetbaarheidvanhetleermiddel.• Deaandachtvoordenoodzakelijkestappenvoorhetoplossenvoorinformatievraagstukken.4

• Aandachtvoorverschillendebronnen.• Dedidactiekvandeopdrachteninhetleermiddel.

2-BibliothekenenProvincialeOndersteuningsinstellingen(POI's)biedensomsleermiddelendiealleenlokaalofregionaalzijnaftenemen.Dezeleermiddelenzijnnietindezegidsopgenomen.InformeerbijjeeigenPOIofbibliotheeknaarheteventueleaanbodhiervan.3-Deonderwerpenhebbenbetrekkingopdevooreengoedeoverdrachtvaninformatievaardighedenbelangrijkeaspecten(zieookdeKennisverdiepingInformatievaardighedenindetoolkitMediawijsheidvandeBibliotheekopschool).Hoemeervandezeaspectenineenleermiddelterugkomen,hoevolledigerhetleermiddel.4-Hetnationaalexpertisecentrumleerplanontwikkeling(SLO)heefteenvoorbeeldmatigleerplankadervoorinformatievaardighedenontwikkeld.Ditisgebaseerdopeenzes-stappensystematiekvoorhetomgaanmetinformatieproblemen.Hierbijzijnvooriedere stapookdeelvaardighedenbenoemddieiemandmoetbeheersenomvoldoendeinformatievaardigtezijn.

http://pro.debibliotheekopschool.nl/toolkit/mediawijsheid.html

5

Opdetweedepaginaleesje:• ofdeleerlinginzichtkrijgtinhetbelangvaninformatievaardighedenenzijneigenvoortgangdaarin;• ofhetleermiddelingezetkanwordenbijonderwijsvormenvoor21e-eeuwsleren;5• aanwelkedeelvaardighedenvandestappenvoorhetoplossenvaninformatievraagstukkenwordtgewerkt;6

• watjeverdernogmoetwetenoverhetleermiddel.

Symbolen en bullets: aan of uitVoordebeschrijvingvandeleermiddelenwerkenwemeteenaantalsymbolenenbullets.Dezekunnenaanofuitstaan.'Aan'betekentdatditaspect inhet leermiddel terugkomt.Het symboolofdebulletmetbijbehorende tekst isdanoranjeofdonkergrijs.Ishetsymboolofdebulletlichtgrijs,danziejewaarhetleermiddelgeenofnauwelijksaandachtaanbesteedt.Zokrijgjesnelinzichtindevolledigheidvanhetleermiddel.

Voorbeeld:

Ditleermiddelisgeschiktvoorhetvmbo,leerjaar1en2.

Ditleermiddelisnietgeschiktvoorhetvmbo.

Voorbeeld:

Inditleermiddelisweleenexplicieterolvoordebibliotheekweggelegd.

Inditleermiddelisgeenexplicieterolvoordebibliotheekweggelegd

Opdevolgendepagina'svindjeeentoelichtingbijallesymbolen.

Webpagina aanbieder voor aanvullende en meest actuele informatiePer leermiddelvind jeonderaaniedere tweedepaginasteedseen linknaardewebpaginavanhet leermiddel.Hierstaatdemeesteactueleinformatieenkunjejeeindoordeeloverhetleermiddelvormen.Wijadviserenditaltijdtedoenalvorensdefinitiefvoordeinzetvaneenleermiddeltekiezen.

IndexWiljesnelnaareenspecifiekleermiddelomtebeoordeleninhoeverreditgeschiktis?Gebruikdandeleermiddelenindexachterindegids.Klikopeenleermiddelofbladernaardeopgegevenpagina.

5-Hettoenemendbelangvan21e-eeuwsevaardighedeninhetonderwijsvraagtombijpassendewerkvormen.Daarbijzijnvooraldevolgendeonderwijsvormenrelevant:contextrijkleren,samenwerkendleren,probleemgestuurdlerenencompetentiegerichtleren.Debeschrijvingvermeldtbijwelkeonderwijsvormenvoor21e-eeuwslerenhetleermiddelaansluitofkanwordeningezet.Zieook:Handreikingopdrachteninformatievaardigheidinhetvoortgezetonderwijs(2016),beschikbaarviadeToolkitvandeBibliotheekop school.6-Zievoetnoot4.

VMBO1-2

VMBO

http://www.debibliotheekopschool.nl/onderwijs/mediawijsheid.html

6

Toelichting bij de symbolen

Schooltypen en leerjaren

Ditleermiddelisgeschiktvoorhetvmbo,leerjaren1totenmet4.

Ditleermiddelisgeschiktvoordebovenbouwhavo.

Ditleermiddelisgeschiktvoordebovenbouwvwo.

Inzetbaarheid van het leermiddel

Eriseenexplicieterolvoordebibliotheekweggelegd.

Eriseendocentenhandleidingaanwezig.

Erzijnduidelijketussenstappeneneinddoelengeformuleerdinde beschrijvingvanhetleermiddel.

Erissprakevanniveauopbouw.

Eriseenhulpmiddelvoordeleerlingenvoorhetvastleggenvandestappenendevoortgang.

Erisaandachtvooronderzoeksvaardigheden.

Erisaandachtvoorhetprofielwerkstuk.

Hetleermiddelkanvakoverschrijdendwordeningezet.

Hetleermiddelkaningezetwordenbijdegenoemdevakken.

PWS

NEDERLANDSAARDRIJKSKUNDE

ECONOMIE

VMBO1-2

HAVO4-5

VWO4-6

7

Bronnen

Hetleermiddelbesteedtaandachtaanonlinebronnen.

Hetleermiddelbesteedtaandachtaanofflinebronnen.

Opdrachten

Opdrachtenwerkentoenaareenconcreeteindproduct.

Opdrachtenbevattenvoorleerlingenherkenbarevraagstukken.

Deopdrachtenlerendestappenvoorhetoplossenvoorinformatieproblemen.

Erzijnreflectiemomentenoverdeopbrengstenvandestappennaiedereopdracht.

Leerlingenkunnensamenwerkenbijhetmakenvandeopdrachten.

Deopdrachtenmakengebruikvanverschillendesoortenmedia(bijvoorbeeldkranten,onlinemedia,encyclopedienentijdschriften).

8

A

Symbolenkaart

5 t/m 8

Bronnen

Aandachtvooronlinebronnen.

Aandachtvoorofflinebronnen.

Opdrachten

Werkenaaneenconcreeteindproduct. Reflectieopopbrengststappen.

Herkenbarevraagstukken. Samenwerken.

Stappenwordenaangeleerd. Verschillendesoortenmedia.

Geschiktvoorvmbo,leerjaar1en2.

Geschiktvoorhavo,leerjaar1en2.

Geschiktvoorvwo,leerjaar1en2.

Inzetbaarheid van het leermiddel

RolvoorBibliotheek.

Leerkrachtenhandleiding.

Teintegrereninvakof curriculum.

Duidelijketussenstappenen einddoelen.

Niveauopbouw.

Hulpmiddelstappenen voortgang.

Groepen.

Aansluitingkerndoelen.

Rolvoordebibliotheek.

Docentenhandleiding.

Duidelijketussenstappeneneinddoelen.

Niveauopbouw.

Hulpmiddelvoorstappenenvoortgang.

Aandachtvooronderzoekvaardigheden.

Aandachtvoorprofielwerkstuk.

Vakoverschrijdend.

Aansluitingvakken.NEDERLANDS

AARDRIJKSKUNDEECONOMIE

9

Leermiddelen voor meerdere leerjaren (opbouwend)

10

Meerdere leerjaren (opbouwend)

Lessenreeks informatievaardigheden voCubiss(2017)

DelessenreeksinformatievaardighedenvovanCubissiseendoorgaandeleerlijnvoorleerjaar1t/m3.Hetlesmateriaalisgebaseerdopeennieuwmodel voor het oplossen van informatieproblemen dat Cubiss heeftontwikkeld. Het nieuwe model borduurt voort op het Big-6-model,maarhoudtmeerrekeningmetnieuweensocialemedia.Delessenzijningedeeldindethema'svinden,verwerkenendelen.Leerlingenwerkenaan de negen competenties exploreren, zoeken, beoordelen, bewaren,afschermen,diten,verbeelden,presenterenenbijdragen.Delessenreekswordtdigitaalaangebodenenisgeschiktvoorgebruikophetdigibord.

Gemiddelde doorlooptijd:Perleerjaarzijner9lessen.Delesduurvarieertvan30tot60minutenperles.Kosten (2018):Schoollicentie(6activatiecodes):€ 295,-;Schoollicentie(12activatiecodes):€345,-;Schoollicentie(18activatiecodes):€374,-.

SLUITAANBIJVERSCHILLENDE

DOMEINEN

OPDRACHTEN

ONLINE BRONNEN

verschillendewebsitesgebruikenstructuurdoorgrondenzoekopdrachtensamenstellenzoekresultateninterpreterenwebpagina'slezenresultatenopslaan

BRONNEN

STAP

PEN Informatieprobleemformuleren

Zoekstrategienbepalen

Verwervenenselecteren

Verwerken

Presenteren

Evaluerenenbeoordelen

VMBO1-3

VWO 1-3

HAVO1-3 MBO

11

Krijgt de leerling inzicht in belang van de vaardigheden en de eigen voortgang?•hetbelangvaninformatievaardigheden•devoortgangvaneigenvaardigheden

Past het leermiddel bij onderwijsvormen voor 21e-eeuws leren?•contextrijkleren•competentiegerichtleren•probleemgestuurdleren•samenwerkendleren

Is er aandacht voor de deelvaardigheden van de stappen?

Wat je verder moet weten• DelessensluitenaanbijverschillendedomeineninhetvoortgezetonderwijsTaalvaardigheid,Rekenvaardigheid,Mens&Maatschappij,Taal&Cultuur,Natuur&TechniekenBurgerschap.

BibliothekenenonderwijsinstellingeninBrabantenLimburgkrijgen50%kortingopdelicentie.

Voormedewerkersvandebibliotheek,zoalsonderwijsspecialisten,leesconsulenten,mediacoachesen

educatiespecialisten,isereenspecialetrainingoverdeinhoudelijkeendidactischeopzetvandelessenreeks. Detraininghelptdebibliotheekmedewerkeromscholenbeterteondersteunenbijdeuitvoeringvande lessenreeks.

Websitehttps://www.cubiss.nl/webshop/producten/lessenreeks-informatievaardigheden-vo

Informatieprobleemformuleren



Verwerken

Presenteren


•nauwkeurigbepalenwatdeinformatiebehoefteis

•bepalenwelkebronneninformatiekunnenverschaffen•bepalenofbenodigdeinformatiebeschikbaarisenwaar•opstelleneffectieveenefficintezoekstrategieendezezonodigbijstellen

•benodigdeinformatieverwervenendaaruiteenselectiemaken•informatiebeoordelenopbruikbaarheid,betrouwbaarheidenrepresentativiteit

•informatiezodanigordenendatdezebruikbaarisvoorhetbeoogdedoel•informatieinterpreteren,analyserenensynthetiseren•eenbeargumenteerdeconclusietrekken/antwoordformuleren

•passendepresentatievormkiezen•gebruikmakenvanadequatebronvermelding

•hetproductbeoordelenoprelevantie,bruikbaarheidenbetrouwbaarheid•hetdoorlopenprocesevalueren

12


Terug naar de bron: de doorgaande lijnBiblionetGroningen(2014)

TerugnaardeBroniseendoorgaandelijnvoorklas1 totenmet4vanvmbo(bb,kbentl).Hierbijstaatbronnenonderzoekcentraal.Deleerlingengaan een blokuur per leerjaar aan de slagmet het zoeken, vinden enverwerkenvaninformatie.Deleerdoelenendeopzetvandelessenstaanperleerjaarvast.Deonderwerpenvandeopdrachtenzijnaantepassenaaneenspecifiekvakofproject.BiblionetGroningenverzorgtdeopmaatgemaaktelessenindevormvanweblogs.

Gemiddelde doorlooptijd:1blokuur(ca.1,5uur)perleerjaar.Kosten (2018): Per leerjaar is eenweblogbeschikbaar rondeen thema.Ditproductwordtjaarlijksopmaatgemaakt.KostenvoormaatwerkopaanvraagbijBiblionetGroningen.

KANNAAREIGENINZICHTGEBRUIKTWORDENBIJ

EENSPECIFIEKVAK

OPDRACHTEN

ONLINE BRONNEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO1-4

VWOHAVO MBO

13




Wat je verder moet weten

Demediathecarisissamenmetdedocentverantwoordelijkvoordeuitwerkingendeverzorgingvandelessen.Delessenvindenplaatsindebibliotheek.

Websitehttps://informatievaardighedenvmbo.wordpress.com/about/doorgaande-lijn-eerste-opzet/




Verwerken

Presenteren








https://informatievaardighedenvmbo.wordpress.com/about/doorgaande-lijn-eerste-opzet/

14


Tumult in de (brug)klas: StudievaardighedenTumultGroep(2016)

Tumult Studievaardigheden is een doorlopende leerlijn voor de eerstetwee leerjaren van het voortgezet onderwijs. Het lespakket besteedtaandacht aan: plannen, leerstrategien, informatievaardigheden,mondeling presenteren, schriftelijk presenteren, samenwerken enreflecteren.Leerlingenkrijgenhandvattenomsuccesvollerenefficinterte kunnen studeren. Het lesmateriaal bestaat uit drie onderdelen:oefenmateriaal, ondersteunende informatie en meesterproeven.Het materiaal is beschikbaar in gedrukte vorm en in een digitalewerkomgeving.

Gemiddelde doorlooptijd: Doorlopendelessengedurendehetleerjaar.Kosten (2018):Werkboek voor leerlingen€ 16,95;Digitaal abonnementvoorleerlingen€ 14,95;Docentenpakket(lesvoorbereiding+werkboek)€ 14,95.

DEUITGEVERNOEMTGEENSPECIFIEKEVAKKEN

OPDRACHTEN

ONLINE BRONNEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO1-2

VWO1-2

HAVO1-2

MBO

15




Wat je verder moet weten• Inschooljaar18/19volgennieuweuitgavesvoorhetderdeleerjaar.• OpdewebsitevandeuitgeverislesmateriaaltedownloadenvooreenstartbijeenkomstdiedocentenvoorbereidtophetwerkenmetTumultStudievaardigheden.Alsleesconsulentkunjedezebijeenkomstorganiseren.

Websitehttps://www.tumult.nl/lesmateriaal/#studievaardigheden




Verwerken

Presenteren





• informatiezodanigordenendatdezebruikbaarisvoorhetbeoogdedoel•informatieinterpreteren,analyserenensynthetiseren•eenbeargumenteerdeconclusietrekken/antwoordformuleren



https://www.tumult.nl/lesmateriaal/#studievaardigheden

16

Leermiddelen voor specifieke leerjaren

17

Specifieke leerjaren

My life storyRijnbrink(2015)

MyLifeStoryiseensemi-digitalelessenserieoverinformatievaardigheden.De leerlingen leren informatiebronnen benoemen en gebruiken eninformatie zoeken volgens een vaste zoekmethode, het zoekblad.Stapsgewijswordenzezichbewustvanverschillendeinformatiebronnenenhoezediekunnengebruiken.Delessenserie isflexibel inzetbaarbijdiversevakken.Dedocentkandeoefeningeninhoudelijkaanpassenbijhetgekozenvakofproject.

Gemiddelde doorlooptijd:6 flexibel inzetbare lessen,een toets (ook tegebruiken als herhalingsles) en een afsluitende opdracht van 3 lessen.Eenlesduurtongeveereenblokuur.Kosten (2018): €95,-perdocentaccount(perschooljaar).


EENSPECIFIEKVAK

OPDRACHTEN

ONLINE BRONNEN verschillendewebsitesgebruikenstructuurdoorgrondenzoekopdrachtensamenstellenzoekresultateninterpreterenwebpagina'slezenresultatenopslaan

BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO1-2

VWOHAVO MBO

18




Wat je verder moet weten

Delessenserieiszoopgezetdathetdoordebibliotheekkanwordeningezetinhetkadervaneensamenwerkingsverbandtussenbibliotheekenschool.Inhetlesmateriaaliseenbezoekaandebibliotheekgeplandinclusieflessendiedooreenmediacoachkunnenwordengegeven.Tijdenshetbezoekkangewerkt

wordenmethetwerkbladuitdelessenserie,maardebibliotheekkanhiervoorookeeneigenprogrammagebruiken.

Websitehttp://www.my-life-story.nl/




Verwerken

Presenteren








http://www.my-life-story.nl/

19


DIGITInstruct(2018)

DIGITiseenvolledigeonlinemethodevoorhetaanlerenvancomputer-endigivaardighedenvoorleerlingenindeonderbouwvanhetvoortgezetonderwijs.DIGITheeft 5 componenten:Basiskennis ICT,Mediawijsheid,Informatievaardigheden, Computational Thinking en Projecten. Dedigitale leeromgeving biedt leerlingen demogelijkheid om interactiefmetdetheorieenopdrachtenbezigtezijn.Detheoriewordtvoornamelijkaangeboden in de vorm van video's. De opdrachten zijn praktisch entoegespitstopdebelevingswereldvandeleerlingen.Voordocentenisereenapartedigitaleomgevingwaarzederesultatenendevoortgangvanhunleerlingenbijkunnenhouden.

Gemiddelde doorlooptijd: De volledige methode neemt ca. 40-80klokureninbeslag.Kosten (2018): Schoolabonnement:€240,-;Docentlicentie:€100,-perdocent;Leerlinglicentie:€18,-perleerlingvoorcompletemethode(2jaargeldig);€6,-perleerlingperlossemoduleVMBO(1jaargeldig);€12,-perleerlingperlossemoduleHAVO/VWO.(1jaargeldig).

OPDRACHTEN


BRONNEN


EENSPECIFIEKVAK

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO1-2

HAVO1-2

VWO1-2

MBO

20




Wat je verder moet weten• Devolledigemethodeneemtca.40-80klokureninbeslag.HetcomponentBasiskennisICTbehelstca.20uur,MediawijsheidenInformatievaardighedeniederca.10uur,ComputationalThinkingca.15uurenProjectenca.25uur.

Websitehttp://www.digitalegeletterdheid.nl/




Verwerken

Presenteren








21


BOLASBolasB.V.(2018)

BOLAS is een onderzoekstool in de vorm van een webapplicatie dietoegang biedt tot 500+ (wetenschappelijke) databanken. Binnen deprojectomgevingwerkenleerlingen(samen)aanbronnenonderzoekenleren informatie zoeken, beoordelen,managen en verwerken. Tijdenshetzoekengeefthetprogrammafeedbackophetzoekgedragenhelpthet de leerling om slimmer te zoeken. Alle onderzoeksactiviteiten diede leerling heeft ondernomenworden opgeslagen en kunnen als PDFrapportageuitgedraaidworden.Derapportagekanleerlingenhelpenomtereflecterenopheteigenzoekgedragengeeftdocentenbeterinzichtindevaardighedenenvoortgangvandeleerling.

Gemiddelde doorlooptijd: Afhankelijkvandeomvangvanhetonderzoek.Detoolisnaareigeninzichttegebruikendoordedocent.Kosten (2018): Jaarlijkse licentiekosten, afhankelijk van het aantalleerlingen.ExactekostenopaanvraagbijBolasB.V.

OPDRACHTEN


BRONNEN


EENSPECIFIEKVAK

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO3-4

HAVO4-5

VWO4-6

MBO

22




Wat je verder moet weten• BOLASkaningezetwordenbijhetmakenvanhetprofielwerkstuk.

Websitehttp://www.bolas.nl/voortgezet-onderwijs/




Verwerken

Presenteren








23

Losse lessen

24

Losse lessen

BronnenwijzerUniversiteitLeidenenMediawijzer.net(2015)

Bronnenwijzeriseenwebbasedcursuswaarinvwo-leerlingenlerenhoezeviaopenaccessgratisgebruikkunnenmakenvanderesultatenvanwetenschappelijkonderzoek.Deinhoudvandecursussluitaanbijhetmakenvan(profiel)werkstukken.

Gemiddelde doorlooptijd: Flexibelinzetbaretoepassing,geenspecifiekedoorlooptijd.Kosten (2018):Gratisonlinebeschikbaar.

OPDRACHTEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren



EENSPECIFIEKVAK

VMBO VWO4-6

HAVO MBO

25




Wat je verder moet weten• Decursusisnuttigbijhetmakenvanhetprofielwerkstuk.

Websitehttps://www.universiteitleiden.nl/loket-profielwerkstukken/aanbod/pws-schrijven/bronnenwijzer




Verwerken

Presenteren








http://www.iclon.leidenuniv.nl/vwo-wo/aansluiting/nieuws/website-bronnenwijzer.html

26

Losse lessen

CBS en onderwijs HetLandelijkExpertisecentrumEconomieenHandel(2016)

CBS en onderwijs is een lessenpakket waarin vo-leerlingeninformatievaardigheden oefenen voor het interpreteren, analyserenen evalueren van data van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS).De lessen zijn in te zetten als aanvulling op of ter vervanging vanhoofdstukken van het vak algemene economie. In totaal zijn er vierlespakketten beschikbaar: voor vmbo onderbouw, vmbo bovenbouw,havo/vwoonderbouwenhavo/vwobovenbouw.

Gemiddelde doorlooptijd:2losselessenvan50minutenperlespakket.Kosten (2018): Gratisonlinebeschikbaar.

ALGEMENEECONOMIE

OPDRACHTEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO1-4

VWO1-6

HAVO1-5

MBO

27




Wat je verder moet weten• Hetlesmateriaalkanwordengebruikttervervangingvanlessenalgemeneeconomie.Opdewebsitevandeuitgeverstaatgedetailleerdvermeldwelkelesmodulesvervangenkunnenworden.• ZoekvaardighedenwordenalleengeoefendmetbetrekkingtotdeonlinedatabankvanhetCBS.

Websitehttp://www.expertisecentrumeconomie.nl/lesmateriaal/cbs-en-onderwijs/




Verwerken

Presenteren








http://www.expertisecentrumeconomie.nl/lesmateriaal/cbs-en-onderwijs/


28

Losse lessen

Persvrijheid Nieuwsindeklas(2015)

Met het lespakket Persvrijheid gaan leerlingen actief aan de slagmetnieuwsenlerenoverpersvrijheid,censuur,pluriformiteitenvrijheidvanmeningsuiting.Leerlingenwordengeprikkeldzelfnatedenkenoverdezeonderwerpen,enhieroverbetogenteschrijvenentedebatterenmethunmedeleerlingen.DelessenkunnenwordenafgeslotenmetdeRoadshowPersvrijheid,eendebatwaarvoorjournalistenenanderegastenwordenuitgenodigd.

Gemiddelde doorlooptijd: 2lessendieca.3lesureninbeslagnemenenextrahuiswerkopdrachten.Kosten (2018): Gratisonlinebeschikbaar.

NEDERLANDS,MAATSCHAPPIJLEER

OPDRACHTEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO3-4

VWO4-6

HAVO4-5

MBO

29




Wat je verder moet weten• DeRoadshowPersvrijheidiseenmethodeommetjongereningesprektegaanoverpersvrijheidenvrijheidvanmeningsuiting.Ditgebeurtindevormvaneendebatwaarvoorjournalistenenanderegastenwordenuitgenodigdopschool.DezemethodeisontwikkeldinsamenwerkingmetdejournalistenSenayzdemirenShirleyHaasnoot.DeRoadshowkankostelooswordenaangevraagdterafsluitingvandelessen.

Websitehttps://www.nieuwsindeklas.nl/lesmateriaal/lespakket/lesmateriaal-persvrijheid/




Verwerken

Presenteren









30

Losse lessen

Zoeken op internetMondriaanCollege-HetHooghuis(2016)

In de lessen Zoeken op internet komen vrijwel alle stappen vaninformatievaardighedenaanbod.Leerlingenlereneengoedezoekvraagop te stellen, online zoekmachines te gebruiken, de betrouwbaarheidvan zoekresultaten te beoordelen en een correcte bronvermelding temaken.Afsluitendwordthetgeleerdetoegepastdoorhetmakenvaneeneindwerkstuk. Leerlingen kunnen ook zelfstandigmet dit lesmateriaalaandeslag,bijvoorbeeldalshuiswerkopdracht.

Gemiddelde doorlooptijd:9klokurenKosten (2018): Gratisonlinebeschikbaar.


OPDRACHTEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO1-2

VWO1-2

HAVO1-2

MBO

31




Wat je verder moet weten• DelessenzijnontwikkelddoorhetMondriaanCollege-HetHooghuismetbehulpvanhetWikiwijsonderwijsplatform.DelessenzijngepubliceerdonderdeCreativeCommonsNaamsvermelding-GelijkDelen3.0Nederlandlicentie.Dithoudtindathetlesmateriaalondervoorwaardevannaamsvermeldingenpublicatieonderdezelfdelicentieverderbewerkt/aangepastengedeeldmagworden.

Websitehttps://maken.wikiwijs.nl/76306/Zoeken_op_internet#!page-1935336




Verwerken

Presenteren









32

Losse lessen

MediawijsheidslessenMBOMediawijs(2019)

De website Mediawijsheidslessen biedt een grote verzameling (losse)lessen die aandacht besteden aan verschillende deelaspecten vanmediawijsheid voor hetmbo.Voor informatievaardigheden zijn lessente vinden over onder andere zoeken op internet, betrouwbaarheid encorrect gebruik van bronnen, nepnieuws en auteursrecht. De lessenkunnengeselecteerdwordenoponderwerp,onderwijsniveau,tijdsduur,competentie,vakgebiedendoel.

Gemiddelde doorlooptijd:Eenlesduurt30tot120minuten.Perlesstaataangegevenhoeveeltijddezeinbeslagneemt.Kosten (2019): Gratisonlinebeschikbaar.

BURGERSCHAP,MEDIAWIJSHEID,SLB,NEDERLANDS

OPDRACHTEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO VWOHAVO MBO1-4

33




Wat je verder moet weten• Delessenkunnenbijspecifiekevakkenwordeningezet.Perlesstaataangegevenwelkevakkenditzijn.

Websitehttps://maken.wikiwijs.nl/76306/Zoeken_op_internet#!page-1935336




Verwerken

Presenteren









34

Losse lessen

Lesbrief Onderzoekend LerenThiemeMeulenhoff(2019)

In de Lesbrief 'Onderzoekend Leren' leren studenten antwoord vindenop een door hen zelf gestelde onderzoeksvraag, door stapsgewijs deonderzoekscyclus te doorlopen. Daarbij komen verschillende aspectenvanonderzoekaanbod, zoalshet fomulerenvaneenonderzoeksvraag,hetzoekenenselecterenvaninformatie,conclusiestrekkenenresultatenpresenteren.

Gemiddelde doorlooptijd:Delesneemtca.4uurinbeslag.Kosten (2019): Gratisonlinebeschikbaar.


OPDRACHTEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO VWOHAVO MBO1-4

35




Wat je verder moet weten• Ofeninhoeverreaandachtwordtbesteedaanonlineen/ofofflinebronnenisafhankelijkvandedocent.

Websitehttps://www.thiememeulenhoff.nl/mbo/het-nieuwe-mbo/gratis-lesbrieven




Verwerken

Presenteren









36

Losse lessen

Informatievaardigheden MBO GroenWageningenUniversity&Research-Library(2019)

InformatievaardighedenMBOgroenbehandeltverschillendemanierenvan zoeken naar bronnen, de evaluatie van de bruikbaarheid enbetrouwbaarheidvanbronnenenhetvermeldenvanbronnenineigenwerk. Er is speciale aandacht voor auteursrechten, de regelingen diegetroffen zijn voor het onderwijs, uitleg over Creative Commons enhet gebruik van 'open materialen'. Het lesmateriaal bestaat uit eencombinatievanvideo's,tekstenenkorteopdrachtenmetfeedback.

Gemiddelde doorlooptijd: Het lesmateriaal bestaat uit zevenhoofdstukkenmeteendoorlooptijdvanieder20-30minuten.Kosten (2019): Gratisonlinebeschikbaar.


OPDRACHTEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO VWOHAVO MBO1-4

37




Wat je verder moet weten• Ditlesmateriaalisgemaaktterondersteuningvandocenteninhetgroenembo-onderwijs.

Websitehttps://wiki.groenkennisnet.nl/display/IN/Informatievaardigheden+mbo-groen




Verwerken

Presenteren









38

Losse lessen

Mediawijsheid 1: InformatievaardighedenNovaCollege(2018)

'Mediawijsheid 1: Informatievaardigheden' is een handreiking voordocenten waarin informatievaardigheden worden behandeld aan dehand van het Big6 model. De docent krijgt een stappenplan, tips enformulierenvoorhetbehandelenvaninformatievaardighedenindeles.Hetstappenplankangekoppeldwordenaaneenwerkstukbijeenvandeanderevakken.

Gemiddelde doorlooptijd: De doorlooptijd van dit leermiddel isafhankelijkvandeinzet.Kosten (2019): Gratisonlinebeschikbaar.


OPDRACHTEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO VWOHAVO MBO1-4

39




Wat je verder moet weten• Dit lesmateriaal is volgens de uitgever geschikt voor de volgende opleidingsniveau's: MBO, Niveau 2:Basisberoepsopleiding;Volwasseneneducatie,Niveau1;MBO,Niveau3:Vakopleiding;Volwasseneneducatie,Niveau4;MBO,Niveau4:Middenkaderopleiding;MBO,Niveau1:Assistentenopleiding;BeroepsonderwijsenVolwasseneneducatie;Volwasseneneducatie,Niveau3;Volwasseneneducatie,Niveau2.• Het leermiddel kanworden ingezetbij vakkenwaarin sprake is vanhetmakenvaneenwerkstuk.Ookkanhetgebruiktwordenalseenlosproject.

Websitehttps://maken.wikiwijs.nl/29635/mediawijsheid_1___Informatievaardigheden#!page-109264




Verwerken

Presenteren









40

Losse lessen

Find It!StichtingFutureNLi.s.m.bibliotheken,deKoninklijkeBibliotheek,ProbiblioenNDBBiblion.(2019)

Findit!Bestaatuitvijflessenwaarinstudentenvolgenseenstappenplanworden begeleid bij het maken van een werkstuk. De nadruk ligt ophet zoeken, selecteren en beoordelen van informatie. Daarbij wordtuitgebreidaandachtbesteedaanhet formuleren van zoekwoordenbijhetzoekenvaninformatieindebibliotheekenophetinternet.Ookkijgenleerlingenhandvattenvoorhetsystematischverwerkenvaninformatieineenwerkstuk.Ditwerkstukkanverschillendevormenaannemen,zoalseen reisgids, kookboek of tijdschrift. Het lespakket bevat een lesplan, ,werkboekeninstructiesenpresentatiemateriaalvoordedocent.

Gemiddelde doorlooptijd:Het lespakket bestaatuit zes lessen van60minuten.Kosten (2019): Gratisonlinebeschikbaar.


OPDRACHTEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO1-2

VWO1-2

HAVO1-2

MBO

41




Wat je verder moet weten• Eenlesgaatoverhetzoekenvanboekenindebibliotheek.Dezeleskangekoppeldwordenaaneenbibliotheekbezoek.

Websitehttps://www.lessonup.com/app/channel/futurenl/series/6fd511136c0ca38437954aac




Verwerken

Presenteren









42

Leermiddelen met nadruk op een ander onderwerp

43

Nadruk op ander onderwerp

Mediabegrip BibliotheekZuidoostFrysln(2018)

Mediabegrip is een online lesmethode voor mediawijsheid. Elketwee weken ontvangen docenten twee nieuwe powerpointlessen diegebaseerd zijn op de actualiteit en gericht op media. De lessen zijnbedoeld als leidraad om, via actuele onderwerpen, met leerlingen ingesprektegaanovermediawijsheid.Iederenieuwelessluitaanbijeenaantalcompetentiesvanmediawijsheid.Sommigelessenzijngerichtopinformatievaardigheden.

Gemiddelde doorlooptijd: Tweewekelijkseenlesvan15-20minuten.Kosten (2018):Jaarlicentievoorbibliothekenvoorgebruikopscholen:1tot3scholen:€99,-perschool;4tot10scholen:€84,-perschool;11 of meer scholen € 69,- per school. Persoonsgebonden jaarlicentievoormediacoaches:€ 399,-.Persoonsgebonden jaarlicentievoorNOMCmediacoaches:€349,-.


OPDRACHTEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO1-2

VWO1-2

HAVO1-2

MBO

44




Wat je verder moet weten• Lessenkunnenbijverschillendekerndoelenaansluiten.Dezekerndoelenwordenperlesvermeld.

Deleesconsulentkaneenofmeerlessenverzorgen.

Websitehttps://www.socialmediawijs.nl/sociale-media-lessen/lesmethode-mediawijsheid-vo/




Verwerken

Presenteren









45


Social Media Rijbewijs SocialMediaWijs(2016)

De lesmethode Social Media Rijbewijs bestaat uit tien klassikalelessen ondersteund door een digitale leeromgeving. Aan de handvan praktische opdrachten worden leerlingen zich bewust van dewerkingvaninternetensocialemediaenlerenzijdezemediaveiligendoelgerichtgebruiken.Les6besteedtaandachtaanhetverbeterenvaninformatievaardigheden.IndezeleswordtdewerkingvanzoekmachinestoegelichtengaanleerlingenaandeslagmetzoekopdrachtenmethetStappenplanZoekenopInternet.Ookinanderelessenkomenaspectenvan informatievaardigheden aan bod, zoals websites beoordelen enpresenteren.

Gemiddelde doorlooptijd: 10lessenvan50minuten.Kosten (2018): Jaarlicentiestandaardversieperdocent:€150,-;jaarlicentiementorversieperdocent:€120,-;toegangperleerlingstandaardversie:€9,-;toegangperleerlingmentorversie:€ 6,-.


OPDRACHTEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO1-2

VWO1-3

HAVO1-3

MBO

46




Wat je verder moet weten• Docentenkunneneenbijpassende'TeachtheTeacher'-trainingvolgen.

Websitehttps://www.socialmediawijs.nl/sociale-media-lessen/lesmethode-mediawijsheid-vo/




Verwerken

Presenteren









47


Lessenreeks Mediawijsheid Cubiss(2016)

De lessenreeks mediawijsheid bestaat uit zes thema's verspreid overde eerste drie leerjaren van het voorgezet onderwijs. De thema's zijn:Privacy, Respect, Nieuws, Reclame, Creatie en Onderzoek. Elk themabestaatuitzeslosselessen.Dezelessenzijntoegespitstopverschillendedomeinendiealophet lesroosterstaan,zodathet themaeenvoudigerbinnenhetonderwijsvormgegevenkanworden.Delessenzijnconcreeten tegelijkertijd flexibel, zodat docenten iedere les naar eigen inzichtkunnen aanpassen. Elk jaar bereiken leerlingen een bepaald niveau,gebaseerdophet competentiemodel vanMediawijzer.net. Inde lessenkomenookinformatievaardighedenaanbod.

Gemiddelde doorlooptijd: Per leerjaar ziin er 12 lessen. De lesduurvarieertvan30tot60minutenperles.Kosten (2018): Schoollicentie(6activatiecodes):€295,-;schoollicentie(12activatiecodes): € 345,-; schoollicentie (18 activatiecodes): € 374,-; extralicentie(bovende18licenties):€ 2,50.

DELESSENSLUITENAANBIJVERSCHILLENDEDOMEINEN

OPDRACHTEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO1-3

VWO1-3

HAVO1-3

MBO

48




Wat je verder moet weten•Hetzesdeenlaatstethemainhetlespakketisgeheelgewijdaanhetverrichtenvanonderzoek.Inzeslessengaanleerlingenaandeslagmethetonderzoekenenoplossenvaneenmediaprobleem.Hierbijkomtallekennisdieineerderethema'sisopgedaanaanbodenwordtgetoetst.

BibliothekenenonderwijsinstellingeninBrabantenLimburgkrijgen50%kortingopdelicentiekosten.

Websitehttp://www.cubiss.nl/webshop/producten/lessenreeks-mediawijsheid-vo




Verwerken

Presenteren









49


Cultuurreporters! StudioBeeldrijk(2018)

Cultuurreporters!iseentweejarigedoorlopendeleerlijnvooronderbouwvan het vmbo. Gedurende twee jaar zijn leerlingen inhoudelijk metnon-fictie film bezig en zetten zij film in als creatief gereedschap omoponderzoekuittegaan,teparticiperen,teontmoetenenpositieintenemen.Opinteractievewijzelerenkinderenenjongerenkritischkijkennaardemanierwaaropdewerkelijkheidverbeeldwordtoptelevisie,naardekeuzesdieeenprogrammamakerheeft,naarbeeldtaal,beeldvormingen manipulatie. Daarnaast maken ze zelf reportages of mini-docu'swaarbijzeonderanderelerenhoezeinformatiekunnenvinden,ordenenenopbetrouwbaarheidkunnentoetsen.

Gemiddelde doorlooptijd: Deleerlijnbestaatuit6blokkenvan10lesurenen9verdiepingsmodulesdienaarkeuzekunnenwordeningezet.Kosten (2018): De inhoud van de lessen wordt op maat gemaakt insamenwerking met de school. De prijs is afhankelijk van de gekozeninhoud.

DELESSENSLUITENAANBIJVERSCHILLENDEDOMEINEN

OPDRACHTEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO1-2 VWOHAVO MBO

50




Wat je verder moet weten•Delessensluitenaanbijverschillendedomeinen,namelijkCKV,Nederlands,Geschiedenis,Maatschappijleer.DaarnaastisdeleerlijnookinpasbaarbinnenMentor-enBurgerschapslessen.•DelessensluitenaanbijdiversekerndoelenvandeKunst&Cultuur,NederlandsenMens&Maatschappij.•Voordocentenisnaasteenhandleidingookeenspecialetrainingbeschikbaar.

Websitehttp://cultuurreporters.nl/




Verwerken

Presenteren









51


Nepnieuws IDFA(2016)

InhetlespakketNepnieuwswordtaandehandvandriedocumentairesgeanalyseerdhoejournalistenennieuwsmakersonzebeeldvormingbenvloedenoverdewereldwaarinwijleven.Aaniederdocumentairezijnverwerkingsopdrachtengekoppeld,waarondergroepsdiscussies,dieleerlingenlerenomkritischnaarhetnieuwstekijken.Ookkrijgenleerlingenhandvattenomnepnieuwsbetertekunnenherkennen.

Gemiddelde doorlooptijd: 3-4lessenperdocumentaire.Kosten (2018): NaaanmeldingvoorDocschoolOnlinegratistegebruikendooronderwijsinstellingen.


OPDRACHTEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO1-4

VWO1-6

HAVO1-5

MBO

52




Wat je verder moet weten•Dedocentkanvoorafgaandaandezelessenserieeenaantalalgemeneaspectenvandocumentairesentv-journalistiekbesprekenomzoeenbeterebasisteleggenvoorhetbehandelenvandestof.

Websitehttps://www.idfa.nl/nl/set/80079/nepnieuws




Verwerken

Presenteren









53


Doe je digiding! StichtingDigisterker(2018)

'Doe je digiding! Jongeren en de digitale overheid' is een educatiefprogramma voor jongeren tussen 15 en 18 jaar. Het programmawordt aangeboden in een online leeromgeving en bestaat uit vijflesmodulesdiezichrichtenopthema'sals Identiteit,Bijbaan,Studerenen Verkeer en vervoer. Het doel van het programma is het vergrotenvan kennis van de overheidswereld, digitale informatievaardigheden,mediawijsheidcompetenties en de woordenschat. In het programmawordt individueel werken afgewisseld met momenten van klassikaleinteractie.

Gemiddelde doorlooptijd: 5lesmodulesvanongeveereenblokuur.Kosten (2018): GratisvoorbibliothekenviainkoopregelingKB.


OPDRACHTEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO

4 VWOHAVO MBO1

54




Wat je verder moet weten OpenbarebibliothekenkunnenviaeeninkoopregelingvandeKoninklijkeBibliotheekgratisgebruikmakenvanditlesmateriaal.NeemcontactopmetDigisterkerofdeKBvoormeerinformatie.

BibliothekenkunneneenaanhetlesmateriaalgekoppeldespreekuurvoorjongerenopzettenonderdenaamDigidingen-desk.NeemcontactopmetDigisterkervoormeerinformatieoverhetopzettenvanditspreekuur.

Websitehttps://www.digisterker.nl/jongerenprogramma




Verwerken

Presenteren









55


Medialogica in de klas HumanenVPRO(2018)

Medialogica in de klas is een serie filmpjes over de werking van demediaendewijzewaaropdemediadewerklijkheidkleuren.Bij iederefilm hoort een handleiding voor de docent met opdrachten voor deleerlingen. In tweefilmsdieonderdeelzijnvandezeseriewordtonderandereaandachtbesteedaaninformatievaardigheden.Ditzijndefilms'HeelHollandZoekt'en'AanrijdingofAanslag'.Indeoverigefilmskomendiverseandereaspectenvanmediawijsheidaanbod.

Gemiddelde doorlooptijd:Ongeveereenlesuurperfilmpje.Kosten (2018): Gratistoegankelijkviadewebsite.

MAATSCHAPPIJLEER

OPDRACHTEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO3-4

VWO4-6

HAVO4-5

MBO

56




Wat je verder moet weten• DeseriesluitaanbijhetprofielMens&Maatschappij,examenprogrammaMaatschappijleer,DomeinA:vaardigheden,SubdomeinA1:informatievaardighedenenA2benaderingswijzen.

Websitehttps://schooltv.nl/programma/medialogica-in-de-klas/




Verwerken

Presenteren









57


The Web We Want EuropeanSaferInternetAwarenessRaisingNetwork(2018)

TheWebWeWantiseenlessenreekswaarinhetgebruikvanonlinemediaentechnologienvoorhetontwikkelenvan21eeeuwsevaardighedenenactiefburgerschap centraal staan.De lessenreekshoortbijhet in 2013gepubliceerdhandboekTheWebWeWant.DelesplannenzijnontwikkelddoorlerarenuitheelEuropaenzijnookbeschikbaarinalleEuropesetalen,waaronderNederlands.Het onderdeel 'Informatie is geen kennis' gaathoofdzakelijk over Informatievaardigheden. Informatievaardighedenkomenechterookindeandereonderdelenveelvuldigaanbod.

Gemiddelde doorlooptijd:32lessenvan45-60minuten.Kosten (2018): Gratistoegankelijkviadewebsite.


OPDRACHTEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO1-2

VWO1-3

HAVO1-2

MBO

58




Wat je verder moet weten• Delessenuitditlespakketkunnenookafzonderlijkwordeningezet.

Websitehttp://www.webwewant.eu/




Verwerken

Presenteren









59


Nationaal Media Paspoort NationaleAcademievoorMedia&MaatschappijenRadboudUniversiteitNijmegen(2018)

Nationaal Mediapaspoort is een doorlopende leerlijn mediaempowerment voor het voortgezet onderwijs. Het unieke van hetNationaalMediaPaspoortprogrammaisdathetnietalleenkennisovermediaoverdraagt,maardathettevenseenberoepdoetopdeindividuelebeleving (voelen) vanmedia, op demotivatie (willen) en de strategie/het gedrag (doen) van kinderen om slimmetmedia om te gaan. Hetlesmateriaal is ingedeeld in zeven thema's. Inhet thema 'Maakgoedekeuzes'komeninformatievaardighedenaanbod.

Gemiddelde doorlooptijd:14lessenvanca.45minuten(apartereeksenvan7lessenvooronderbouwenbovenbouw).Kosten (2018): Gratistoegankelijkviadewebsite.


OPDRACHTEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO1-4

VWO1-6

HAVO1-5

MBO1-4

60




Wat je verder moet weten• Hetlesmateriaalsluitaanopdevolgendekerndoelenvoonderbouw:A1,A4,A6,A7,A10,B11,D29,E36,E39,E40,E41,E43.

Websitehttps://www.nationaalmediapaspoort.nl/




Verwerken

Presenteren









61


Kritisch Online CodenameFuture(2019)

InKritischOnline leren leerlingenkritischkijkennaarnieuwsberichtenennepnieuwsherkennen.Ze lerenkritischomgaanmet informatieophetinterneteneffectiefreagerenop(heteigen)internetgedrag.Daarbijontwikkelen ze met name de vaardigheden mediawijsheid, kritischdenkenendigitaleburgerschapsvaardigheden.Hetlesmateriaalbestaatuitdigitalewerkbladenendigibordlessen.

Gemiddelde doorlooptijd:2lessenvan60minuten.Kosten (2019): Gratisbeschikbaaropaanvraag.

BURGERSCHAP

OPDRACHTEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO1-4

VWO1-6

HAVO1-5

MBO

62




Wat je verder moet weten• Ditlesmateriaalsluitaanbijdelesmethode'Maatschappij,datbenjij'.

Websitehttps://www.codenamefuture.nl/kritisch-online/




Verwerken

Presenteren









63


PlusModule Echt Nep CodenameFuture(2019)

In PlusModule Echt Nep onderzoeken studenten in drie lessende bedreigingen en uitdagingen in de online wereld, met namenepnieuws. Ze leren bewust omgaan met informatie op het interneten reflecteren op hun eigen internetgedrag. Daarbij ontwikkelen zemetnamedevaardighedenmediawijsheid,kritischdenkenendigitaleburgerschapsvaardigheden. Het lesmateriaal bestaat uit een digitaalwerkboek en digibord lessen. De lessen zijn flexibel tinzetbaar. Deoefeningen kunnen eventueel aangepast worden aan de behoeftenvandeklas.Delesplannenzijnvooralgerichtop16-tot19-jarigen,maarkunnenookwordeningezetvoorstudentendiejongerofouderzijn.HetlespakketsluitaanbijverschillendecompetentiesvanSLO.

Gemiddelde doorlooptijd:3lessenvan60minutenKosten (2019): Gratisbeschikbaaropaanvraag.

BURGERSCHAP

OPDRACHTEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO VWOHAVO MBO1-4

64





Websitehttps://www.codenamefuture.nl/plusmodule-nepnieuws/




Verwerken

Presenteren









65


Perspectief, keuzedeel Digitale Vaardigheden EduHintOVDi.s.m.VanbuurtEDUCATIEF(2019)

Hetonline lesmateriaalDigitaleVaardighedenbiedteenvoorbereidingop technologischeuitdagingen indeberoepspraktijk.De student leertomgaanmetdemobieleapparatenvannuenkrijgtdaarbijinzichtinhetveiligenverantwoordgebruikenvandigitaleinformatie.Hetkeuzedeelistegebruikenalsverdiepingbijdekerntaken,bevateenproefexamenenveeloefentoetsen,envoldoetaandeexameneisenvanSPLenECDL.

Gemiddelde doorlooptijd:Delicentieduurbedraagt24maanden.Kosten (2019): Afhankelijk van niveau en eventueel maatwerk. Ziewebsite.

n.v.t.

OPDRACHTEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO VWOHAVO MBO2-4

66




Wat je verder moet weten• Hetleermiddelenisnietspecifiekontwikkeldtenbehoevevansamenwerkendlerenmaarkanbijprojectenwelalszodanigwordeningezet.

Websitehttps://www.perspectiefmbo.nl/lesmateriaal/keuzedelen/dv-office/




Verwerken

Presenteren









67


Digi-Doener StichtingFutureNL(2019)

Digi-Doener is een lespakket voor digitale geletterdheid waarbij lerendoortedoencentraalstaat.Hetlesprogrammabestaatuiteenwekelijkselesvaneenuurwaarindeleerlingaandeslaggaatmeteenpraktischeopdracht.Delessenzijngekoppeldaanverschillendevakkenvanhetvo,zoalsEconomie,GeschiedenisenEngels. Inverschillendelessenkomeninformatievaardighedenaanbod.Digi-Doenersluitaanopdeleerlijnendigitalegeletterdheid,de21eeeuwsevaardighedenendedomeinenvanhetcurriculum2021.

Gemiddelde doorlooptijd: Wekelijkselesvan1uur.Kosten (2019): Gratisonlinebeschikbaar.

ECONOMIE,ENGELS,GESCHIEDENIS,MAATSCHAPPIJLEER,NEDERLANDS,BV/

TECHNIEK,WISKUNDE,MENTORLES.

OPDRACHTEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO1-2

HAVO1-2

VWO1-2

MBO

68





Websitehttps://www.lessonup.com/app/channel/futurenl/series/7275f84645cfe6e85c023eea




Verwerken

Presenteren









69

Toepassen van informatievaardigheden

70


Webdetective Rijnbrink&Biebsearch(2017)

Webdetective is eenonline toepassingwaarmee leerlingen informatieleren zoeken op internet. Het lesmateriaal telt vier onderdelen. Teneerstelerenkinderenzichteorinterenopeenonderwerpendaarovergoedevragen teformuleren.Vervolgens lerenzekritischnaarwebsiteskijken en bronnen controleren. In het derde en vierde onderdeel komtinformatie zoekenenvindenaanbod.Webdetectivewordtgebruikt indebovenbouwvanhetbasisonderwijseninhetmbo.VoorhetgebruikvanWebdetectivedienenleerlingenbegrijpendlezengoedtebeheersen.

Gemiddelde doorlooptijd: Gemiddeld4lessen.Kosten (2018): Gratis online beschikbaar. De docentenhandleidingis gratis te downloaden, de antwoorden op de krakervragen kunnendocentenpermailopvragen.


OPDRACHTEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO1-4

VWO1-6

HAVO1-5

MBO1-4

71




Wat je verder moet weten• Rondomditprogrammaiseenspecialetrainingvoordocentenontwikkeld,verzorgddoorRijnbrink.

Websitehttp://www.webdetective.nl/




Verwerken

Presenteren








http://www.webdetective.nl/

72


NieuwsMakers KlasseTV,NieuwsindeklasenTeachersinMedia(2015)

MetdeNieuwsMakerslerenleerlingenzelfnieuwsmakenenpublicereninhuneigenonlinenieuwsmedium:deNieuwstool.Intienlessendoorlopendeleerlingenhetprocesvannieuwsgaring;vandeverantwoordelijkheiddie jeals journalisthebtomandereburgers te informeren totenmethetdaadwerkelijkfilmen,schrijvenoffotograferenvaneennieuwsitem.Daarnaast leren zij kritisch kijken naar nieuwsmedia en krijgen zemeer vat op de betrouwbaarheid van bronnen. Het lespakket bevataanvullendeopdrachteneneendraaiboekvoorhetpresenterenvandenieuwsproductieaandeouders.HetlespakketkangoedwordengebruiktincombinatiemetDeNieuwsservicevanNieuwsindeKlas.

Gemiddelde doorlooptijd: Hetvolledigelespakketbestaatuit10lessenvan60minuten.Hetverkortelespakketbevat6lessenvan60minuten.Kosten (2018):Gratisonlinebeschikbaar.

OPDRACHTEN


BRONNEN

NEDERLANDSENMAATSCHAPPIJVAKKEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO1-2

VWO1-2

HAVO1-2

MBO

73




Wat je verder moet weten• HetleermiddelsluitaanbijdekerndoelenvandeleerlijnenNederlands(1t/m9)enmaatschappijleer(42,43,44,46en47)endedomeinendemocratie,participatieenidentiteitvanburgerschapsonderwijs.

Websitehttp://pakket.klassetv.nl/nieuwsmakers/vo/




Verwerken

Presenteren








74


Presenteren is Leren Schoolsupport(2012)

Presenteren is Leren omvat vier series, gekoppeld aan specifiekevakgebieden,waarinhetwerkenaanpresentatiesmetmodernemediacentraalstaat.Erhoorteensetstappenkaartenbijrondomverschillendethema's. De stappen sturen het proces van informatie verzamelen,verwerkenenomzettenineenpresentatiemettekst,beeldeneventueelgeluid,maargevenkinderenookdevrijheidmeteigenvragentoteigenantwoordentekomen.BijelkeseriezijnkortefilmpjesgeselecteerduitdearchievenvanSchooltvenTeleblik,zodatleerlingenzichookmetfilmgerichtkunnenverdiepeninhetthema.

Gemiddelde doorlooptijd:Peropdrachtstaatdebenodigde5tijdvermeld.Gemiddeldisdit3uurperopdracht.Kosten (2018): Kennismakingsset(4x3kaarten)€12,50;setstappenkaarten€44,50perdeel;setstappenkaarten+3-jaarslicentietoegangfilmselectie€59,50perdeel;pakketdeel1t/m4(zondertoegangfilmselectie)€165,-.3-jaarslicentietoegangfilmselectie€24,50.

OPDRACHTEN


BRONNEN

KANNAAREIGENINZICHTGEBRUIKTWORDENBIJEENSPECIFIEKVAK

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO1-2

VWOHAVO MBO

75




Wat je verder moet weten• Dethema'svandestappenkaartenuitserie1zijningedeeldnaarvakgebieden,zoalsaardrijkskunde,geschiedenisennatuur/biologie.Serie2bevatthema'sronddezelfdevakgebieden,maarnuingedeeldinvakoverstijgendeclusterszoalsGeldofReizen.Inserie3komennatuurwetenschappelijkethema'saanbod.Dethema'svanserie4zijngekoppeldaan29vande50venstersvandegeschiedeniscanon.

Websitehttp://schoolsupport.nl/Voortgezet+onderwijs/Niveaus/onderbouw+vmbo/Presenteren+is+leren+(VO)/




Verwerken

Presenteren








http://schoolsupport.nl/Voortgezet+onderwijs/Niveaus/onderbouw+vmbo/Presenteren+is+leren+(VO)/


76


De Digitale Krant NieuwsindeklasenTinQwise(2008)

DeDigitaleKrantiseenwebsitemettienkortelesjeswaarinleerlingenmeerlerenoveronlinenieuws.Hetdoelisomhuninformatievaardighedente verbeteren enhunmediabewustzijn te vergroten. Bij iedere les zijnopdrachten te vinden in twee versies - een basis- en een uitgebreideversie-zodatdocentendeopdrachtenopmeerniveauskunneninzetten.

Gemiddelde doorlooptijd:10lessenvanca.45minuten.Kosten (2018): Gratisonlinebeschikbaar.


OPDRACHTEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO1-2

VWO1-2

HAVO1-2

MBO

77




Wat je verder moet weten• Ditleermiddelbevatalleenkorteopdrachtenengeengroteeindopdrachtindevormvanbijvoorbeeldeenwerkstuk.Dedocentkanerwelzelfeengrotereeindopdrachtaankoppelenwaarbijleerlingenhetgeleerdekunnentoepassen.

Websitehttp://www.dedigitalekrant.nl/




Verwerken

Presenteren








http://www.dedigitalekrant.nl/


78


Slim zoeken op internetDeWereldvanBovenaf(2013)

Slim zoeken op internet is een boek van Maarten Sprenger, leraar,kunstenaarendemakervan8-12.info,eenzoekmachinevoorkinderen.Inhetboekgeefthij tipsenadviezenomsnellerbeterezoekresultatente krijgenbijGoogle en andere zoekmachines enwebsites,waaronderSprengers eigen website. Het boek is niet alleen geschikt voorkinderen, maar voor iedereen die iets meer over dit onderwerp wilweten.Mediawijzer.netraadthetookaanvoordocentendiehuneigeninternetvaardigheden bij willen spijkeren. Het boek is geschikt alsnaslagwerkindeklasofaanvullendlesmateriaal(gedeeltelijkofgeheel).

Gemiddelde doorlooptijd: Nietvantoepassing.Kosten (2018): Boek€17,50.

AANVULLENDMATERIAALOFNASLAGWERKBIJDIVERSEVAKKEN

OPDRACHTEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO1-4

VWO1-6

HAVO1-5

MBO1-4

79




Wat je verder moet weten• Debibliothecariskanhetboekaanradenaandocentendiemeerwillenwetenoverinternet-eninformatievaardigheden.

Websitehttp://www.sprengeronderwijs.nl/slim-zoeken-op-internet/




Verwerken

Presenteren








http://www.sprengeronderwijs.nl/slim-zoeken-op-internet/


80


Google Search EducationGoogle(2018)

GoogleSearchEducationbestaatuitverschillendegratis lesmaterialendiedocentenbinnenhetvoortgezetenhogeronderwijskunneninzettenomleerlingenenstudententelerenzoekenmetdeGooglezoekmachine.HetlesplanvanGooglebestaatuiteenlessenpakketzoekvaardighedenopdrie verschillendeniveaus,hetonline zoekspel 'AGoogleaDay' enverschillende webinars en live trainingen over zoekvaardigheden. AllelessenzijninhetEngels.

Gemiddelde doorlooptijd: 5 lessen per niveau (beginner, medium,gevorderd)die12lesurenvan50minutenperlesinbeslagnemen.Kosten (2018):Gratisonlinebeschikbaar.


OPDRACHTEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO VWO4-6

HAVO4-5

MBO

81




Wat je verder moet weten• Dedocentkandelessenkoppelenaaneenverwerkingsopdracht,zoalseenwerkstukofeenpresentatie.

Websitehttp://www.google.com/intl/en-us/insidesearch/searcheducation/




Verwerken

Presenteren








http://www.google.com/intl/en-us/insidesearch/searcheducation/


82


A Maze MeCubiss(2012)

AMazeMeiseenbibliotheekbezoekvoordeonderbouwvmbo.Leerlingenuit het eerste leerjaar maken kennis met de bibliotheek door eenpresentatie en een speurtocht die tweedeklassers van dezelfde schoolorganiserenenverzorgen.Despeurtochtbevateenwedstrijdelement.

Gemiddelde doorlooptijd:Voorleerlingenuitleerjaar1:30tot40minutenperbibliotheekbezoekpergroepexcl.reistijd.Voorleerlingenuitleerjaar2:3uurvoordevoorbereidingexcl.reistijd+30tot40minutenperbezoek.Kosten (2018):€94,95voorhetlespakketbestaanduit:digitaalenfysieklesmateriaal, 1docentenhandleiding,5verschillendepuzzelseneensetvan5posters(intezettenalsscorebord).

NEDERLANDS

OPDRACHTEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO1-2

VWOHAVO MBO

83




Wat je verder moet weten• Hetleermiddelsluitaanbijkerndoelen1,5,6en7vanNederlands.

Hetspelwordtindebibliotheekuitgevoerdonderbegeleidingvandebibliothecarisofleesconsulent.

Websitehttp://www.cubiss.nl/webshop/producten/maze-me




Verwerken

Presenteren








http://www.cubiss.nl/webshop/producten/maze-me


84


Bieb EscapeCubiss(2016)

BiebEscape is een bibliotheekbezoek waarin vo leerlingen lereninformatiezoeken,samenwerkenencreatiefdenken.Leerlingenstrijdeninteamswiehetsnelsteenraadselkanoplossenenzodecodevaneenkluiskankraken.Omtoteengoedeoplossingvaneenraadseltekomen,zoekendeleerlingennaarinformatieoverboekenindecatalogusvandebibliotheek,opinternetenopdeflaptekstvanboeken.Alzoekendmakendeleerlingenkennismetdebibliotheekenalleswatdezetebiedenheeft.Zelereninformatiezoeken,vindenenverwerken.Daarnaastontdekkenzeleukeboekenenmakenzekennismetdeschrijversdaarvan.

Gemiddelde doorlooptijd:Eenbibliotheekbezoekvan60minuten.Kosten (2018):€364,95voorhetlespakketbestaanduiteenhandleidingvoordebibliotheekenverschillendespelmaterialen.


OPDRACHTEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO1

VWO1

HAVO1

MBO

85




Wat je verder moet weten• Hetleermiddelsluitaanbijkerndoelen4,5,6,8en41.•Voorditbibliotheekbezoekisgeenvoorbereidendelesopschoolnodig.HetiswelraadzaamvoordocentenomvantevorendehandleidinggoeddoortenemenenhetbijbehorendeYouTubefilmpjeoverEscaperoomstebekijken.•Deleerlingenmoetentijdenshetspelzelfstandigaandeslagomdeoplossingvanhetraadseltevinden.Zemoeteninformatievaardighedendusvooraltoepassen.Debegeleiderszijneromzeaantemoedigen.

Hetspelwordtindebibliotheekuitgevoerdonderbegeleidingvandebibliothecarisendedocent.

Websitehttp://www.cubiss.nl/webshop/producten/biebescape




Verwerken

Presenteren








http://www.cubiss.nl/webshop/producten/biebescape


86


Bieb versus GoogleDeBibliotheekZuidoostFrysln(2016)

Bieb versus Google is een bibliotheekbezoek waarbij leerlingenzoekvaardigheden leren toepassen op zowel klassieke als digitalebronnen.Centraalindelesstaateenwedstrijdwaarbijleerlingenintweegroepjesmetelkaarstrijdenomwiehetsnelstantwoordenkanvindenopgesteldevragen.DeenegroepzoektinboekenendeandereviaGoogle.Tijdensdebesprekingvanderesultatenwordtingegaanopdevoorennadelenvanhetzoekenintraditioneleenonlinemedia.

Gemiddelde doorlooptijd:Eenbibliotheekbezoekvan90minuten.Kosten (2018):Overnameprijsvoorbibliothekenbedraagt€250,-.Bibliothekenkunnenhetproductvervolgensaanbiedenaanscholenalsonderdeelvanheteigenaanbod.


OPDRACHTEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO1-2

VWO1-2

HAVO1-2

MBO

87




Wat je verder moet weten• Hetleermiddelsluitaanbijkerndoelen4en55.

Hetspelwordtindebibliotheekuitgevoerdonderbegeleidingvandebibliothecarisofleesconsulent.

Websitehttp://www.leerlijnmediawijsheid.nl/bieb-vs-google/




Verwerken

Presenteren








http://www.leerlijnmediawijsheid.nl/bieb-vs-google/


88


De NieuwsserviceNieuwsindeKlas(2019)

De Nieuwsservice is een kosteloos twee wekelijks abonnement opNederlandse dag- en weekbladen. Op de website van de uitgeverzijn lesmaterialen te vinden die in combinatie met de Nieuwsservicegebruikt kunnen worden. De studenten werken voornamelijk aanburgerschapscompetenties, informatievaardigheden, vakkennis en/oftaalvaardigheid.Docentenkunnenookeigenopdrachtenkoppelenaandezenieuwsdienst.

Gemiddelde doorlooptijd: De doorlooptijd van dit leermiddel isafhankelijkvandeinzetervandoordedocent.Kosten (2019):Gratisonlineaantevragen.


OPDRACHTEN


BRONNEN

STAP




Verwerken

Presenteren


VMBO1-4

VWO1-6

HAVO1-5

MBO1-4

89




Wat je verder moet weten• WanneerDeNieuwsservicegekoppeldwordtaanspecifiekelesmaterialen(zelfgemaaktofdoordeuitgeveraangereikt)kanmetbehulpvandezedienstgewerktwordenaan(aspecten)vanInformatievaardigheden.

Websitehttps://www.nieuwsindeklas.nl/onze-diensten/mbo-bve-nt2-pabo-en-lero/




Verwerken

Presenteren









90

Voorbeelden samengestelde doorgaande lijnen

91

Voorbeelden samengestelde doorgaande lijnen

Opbouwend en doorlopend invulling geven aan informatievaardighedenInditdeelvindjeeenaantalvoorbeeldenvanuitdiverseleermiddelensamengesteldedoorgaandelijnen.Doordezezelfsamentestellenkunjevoormeerleerjarenmettoenemendemoeilijkheidsgraadwerkenaaninformatievaardigheden.Webenadrukkendatdedoorgaandelijnendiewijhierpresenterenvoorbeeldenterinspiratiezijn:deexacteinvullingvansamengesteldedoorgaandelijnenhangtaltijdafvandespecifiekewensenenbehoeftenvandeschoolofdocentwaarjemeesamenwerkt.

Uitgangspunten bij de voorbeeldenDe voorbeelden zijn afgestemd op de structuur van het voortgezet onderwijs,met aparte voorbeelden voor vmbo,onderbouwhavo/vwobovenbouwhavoenbovenbouwvwo.Bijhetsamenstellenhanteerdenweverderdevolgendeuitgangspunten:•Waarmogelijkuitgegaanvangratisleermiddelen.•Eenzovolledigmogelijkedekkingvandeverschillendedeelaspectenvaninformatievaardigheden.•Waarmogelijkgebruikgemaaktvanbibliotheekproducten.

Eventueel aanvullen met zelf ontwikkelde opdrachtenLeermiddelen voor informatievaardigheden voor de bovenbouw van havo/vwo zijn, vergeleken met leermiddelenvoordeonderbouw,ondervertegenwoordigd.Devoorbeeldenvandezedoorgaandelijnenzijndanookniethelemaalcompleetwatbetreftdeaandachtvoordeverschillendedeelaspectenvaninformatievaardigheden.Alsaanvullingopbestaandeleermiddelenkandedocentzelfopdrachtenmaken.DeHandreikingopdrachteninformatievaardigheidinhetvoortgezetonderwijsindetoolkitvandeBibliotheekopschoolvogeefthiervoorhandvatten.

Afstemming tussen verschillende vakkenHoud bij het samenstellen van een doorgaande lijn ook rekening met het vakoverstijgende karakter vaninformatievaardigheden.Zezijnbijdiversevakkenenleergebiedenvanbelangenkunnendusbijdiversevakkenenleergebieden worden geoefend.Wanneer de school besluit dat de (extra) aandacht voor informatievaardighedenterugmoetkomenbijmeervakken,projectendanwelbrederethematischeleergebieden,ishetgoeddebetreffendevakdocententebetrekkenbijhetsamenstellenvandeleerlijn.

HAVO1-3

VMBO1-3

VWO1-3

HAVOVMBO1-4 VWO

HAVO1-3

VMBO1-3

VWO1-3

HAVOVMBO1-4 VWO

HAVO1-3

VMBO1-3

VWO1-3

HAVOVMBO1-4 VWO

HAVO1-3

VMBO1-3

VWO1-3

HAVOVMBO1-4 VWO

HAVO1-3

VMBO1-3

VWO1-3

HAVOVMBO1-4 VWO

HAVO1-3

VMBO1-3

VWO1-3

HAVOVMBO1-4 VWO

HAVO1-3

VMBO1-3

VWO1-3

HAVOVMBO1-4 VWO

https://pro.debibliotheekopschool.nl/dam/mediawijsheid/20170209_Handreiking%20toetsen%20dBos%20-%20vo-2017.pdf

https://pro.debibliotheekopschool.nl/dam/mediawijsheid/20170209_Handreiking%20toetsen%20dBos%20-%20vo-2017.pdf

92

Voor

beel

d sa

men

gest

elde

doo

rgaa

nde

lijn

vmbo

1-4

Basi

sleer

mid

del

Kost

enDo

orlo

optij

dBr

onne

nBe

hand

elde

stap

-pe

nDe

elva

ardi

ghed

en v

an d

e st

appe

n

Teru

gna

ardebr

on:

dedoo

rgaa

ndelijn.

(Bib

lione

tGro

ning

en,

2014

)

Perl

eerja

aris

een

web

logbe

schi

kbaa

rro

ndeen

them

a.D

itpr

oduc

twor

dtja

arlijks

op

maa

tgem

aakt

.Ko

sten

voo

rmaa

twer

kop

aan

vraa

gbi

jBi

blione

tGro

ning

en.

Leer

jaar

1t/m

4.

Less

enva

n

nblok

uur(

ca.1,5

uur)per

leer

jaar.

Onl

ineen

offl

ine

Info

rmat

iepr

o-blee

mfo

rmul

eren

Zoek

stra

tegi

en

bepa

len

Verw

erve

nen

se

lecter

en

Verw

erke

n

Pres

ente

ren

Evalue

renen

be

oord

elen

•n

auwke

urig

bep

alen

wat

dein

form

atiebe

hoefte

is

•b

epalen

welke

bro

nnen

info

rmat

iekun

nenve

rsch

affe

n•b

epalen

ofb

enod

igde

info

rmat

iebes

chikba

aris

enwaa

r•o

pste

lleneffe

ctieve

eneffic

iënte

zoek

stra

tegi

een

dez

ezo

nod

igbijs

telle

n

•b

enod

igde

info

rmat

iever

wer

venen

daa

ruit

eense

lectiem

aken

•inf

orm

atiebeo

orde

lenop

bru

ikba

arhe

id,b

etro

uwba

arhe

iden

rep

rese

ntat

ivite

it

•inf

orm

atiezo

dani

gor

dene

nda

tdez

ebr

uikb

aari

svoo

rhet

beo

ogde

doe

l•inf

orm

atiein

terp

rete

ren,ana

lyse

renen

synt

hetis

eren

•e

enbea

rgum

ente

erde

conc

lusietrek

ken/

antw

oord

form

uler

en

•p

asse

ndepr

esen

tatie

vorm

kieze

n•g

ebru

ikm

aken

vanad

equa

tebro

nver

meldi

ng •h

etpro

duct

beo

orde

lenop

releva

ntie,b

ruikba

arhe

idenbe

trou

wba

arhe

id

•h

etdoo

rlope

npr

oces

eva

luer

en

Aanv

ullend

eleer

mid

delen

Teru

gna

ardebr

on(z

iepag

ina12)ise

endoo

rlope

ndelijnin

form

atieva

ardi

ghed

envoo

rlee

rjaar

1t/m

4va

nhe

tvm

bo.D

eless

envin

denpl

aatsin

debi

blioth

eek.

Om

datT

erug

naa

rdebr

onn

blok

uurp

erle

erjaar

bes

laat

,ishet

wen

selijkom

iede

rjaa

raan

vulle

ndeleer

mid

delen

tegeb

ruiken

,zod

atdeleer

linge

nhu

nin

form

atieva

ardi

ghed

enva

kerk

unne

noe

fene

n.D

itku

nnen

ook

doo

rdo

cent

enze

lfge

maa

kteop

drac

hten

zijn

.

93

Voor

beel

d sa

men

gest

elde

doo

rgaa

nde

lijn

vmbo

1-4

Aanv

ullend

eleer

mid

delenzijn

:•L

eerja

ar 1:

Nep

nieu

ws(

ziepa

gina

41).Een

lesp

akke

tbes

taan

dui

tdrie

doc

umen

taire

sove

rnep

nieu

wse

nbi

jbeh

oren

dever

wer

king

sopd

rach

ten.Tijd

sbes

tedi

ngis

3to

t4le

ssen

per

doc

umen

-

taire

.Lee

rling

enw

orde

nzich

bew

ustv

andem

anierw

aaro

pde

nieuw

smed

iaons

bee

ldva

nde

wer

kelijkh

eidvo

rmen

,lere

nkr

itisc

hna

arnieuw

skijk

enenkr

ijgen

han

dvat

tenom

nep

nieu

ws

t

ehe

rken

nen.D

eless

envor

men

een

ver

diep

ingop

het

spec

ifiek

een

zeer

actue

leond

erwer

pne

pnieuw

s.

•L

eerja

ar 2:

Nieuw

smak

ers(

ziepa

gina

54)

.Inti

enle

ssen

van60

min

uten

lere

nleer

linge

non

derb

egeleidi

ngva

nde

leer

krac

htze

lfni

euwsm

aken

enpu

blicer

enin

hun

eig

enonl

ine

n

ieuw

smed

ium

.Lee

rling

enkun

nenvo

ortb

ouwen

opke

nnisva

nni

euwse

nin

form

atieva

ardi

ghed

endieze

inle

erjaar

1he

bben

opg

edaa

n.

•L

eerja

ar 3:

Per

svrij

heid

(ziepag

ina28

).M

ethet

lesp

akke

tPer

svrij

heid

gaa

nleer

linge

nac

tiefa

andeslag

met

nieuw

senlere

nov

erper

svrij

heid

,cen

suur

,plu

rifor

mite

iten

vrij

heid

vanm

enin

gs-

u

iting

.Zewor

denge

prikke

ldze

lfna

teden

kenov

erdez

eon

derw

erpe

n,hiero

verb

etog

ente

schr

ijven

en

tedeb

atte

renm

ethun

med

elee

rling

en.D

ezeless

enbou

wen

voo

rtopde

eer

der

opg

edan

eke

nnisin

leer

jaar

1en

2va

nde

zelijn

.

•L

eerja

ar 4

: CBS

enon

derw

ijs(z

iepag

ina26

).Le

erlin

genoe

fene

nin

form

atieva

ardi

ghed

enm

etbet

rekk

ingto

thet

inte

rpre

tere

n,ana

lyse

renen

eva

luer

enva

nde

dat

ava

nhe

tCBS

.Deless

en

k

unne

nwor

denin

geze

talsaan

vulling

oft

erver

vang

ingva

nho

ofds

tukk

enva

nhe

tvak

Algem

eneEc

onom

ie.

94

Voor

beel

d sa

men

gest

elde

doo

rgaa

nde

lijn

onde

rbou

w h

avo/

vwo

Basi

sleer

mid

del

Kost

enDo

orlo

optij

dBr

onne

nBe

hand

elde

stap

-pe

nDe

elva

ardi

ghed

en v

an d

e st

appe

n

Less

enre

eks

Info

rmat

ieva

ardi

ghed

envo (C

ubiss,20

17)

Scho

ollic

entie

(6ac

tivat

ieco

des):€

295,-;Sc

hoollic

entie

(12activat

ieco

des):€

345,-;Sc

hoollic

entie

(18

activ

atieco

des):€

374

,-.

Jaar

1t/m

3.

Neg

enle

ssen

perj

aar.Le

sduu

rva

rieer

tvan

30

tot9

0m

inut

enpe

rles

.

Onl

ineen

offl

ine

Info

rmat

iepr

o-blee

mfo

rmul

eren

Zoek

stra

tegi

en

bepa

len

Verw

erve

nen

se

lecter

en

Verw

erke

n

Pres

ente

ren

Evalue

renen

be

oord

elen

•n

auwke

urig

bep

alen

wat

dein

form

atiebe

hoefte

is

•b

epalen

welke

bro

nnen

info

rmat

iekun

nenve

rsch

affe

n•b

epalen

ofb

enod

igde

info

rmat

iebes

chikba

aris

enwaa

r•o

pste

lleneffe

ctieve

eneffic

iënte

zoek

stra

tegi

een

dez

ezo

nod

igbijs

telle

n

•b

enod

igde

info

rmat

iever

wer

venen

daa

ruit

eense

lectiem

aken

•inf

orm

atiebeo

orde

lenop

bru

ikba

arhe

id,b

etro

uwba

arhe

iden

rep

rese

ntat

ivite

it

•inf

orm

atiezo

dani

gor

dene

nda

tdez

ebr

uikb

aari

svoo

rhet

beo

ogde

doe

l•inf

orm

atiein

terp

rete

ren,ana

lyse

renen

synt

hetis

eren

•e

enbea

rgum

ente

erde

conc

lusietrek

ken/

antw

oord

form

uler

en

•p

asse

ndepr

esen

tatie

vorm

kieze

n•g

ebru

ikm

aken

vanad

equa

tebro

nver

meldi

ng •h

etpro

duct

beo

orde

lenop

releva

ntie,b

ruikba

arhe

idenbe

trou

wba

ar

heid

•h

etdoo

rlope

npr

oces

eva

luer

en

Aanv

ullend

eleer

mid

delen

Deless

enre

eksI

nfor

mat

ieva

ardi

ghed

envo(ziepag

ina10

)ise

endoo

rgaa

ndelijnvo

orle

erjaar

1t/m

3.D

eless

enzi

jnin

gede

eldin

deth

ema'sv

inde

n,ver

wer

kenen

delen

.Lee

rling

enw

erke

naa

nde

com

pete

ntiese

xplore

ren,zo

eken

,beo

orde

len,bew

aren

,afsch

erm

en,d

ite

n,ver

beelde

n,pre

sent

eren

enbi

jdra

gen.O

mda

tdeless

ense

rieIn

form

atieva

ardi

ghed

enneg

enle

sure

npe

rleer

jaar

bes

laat

,ishet

wen

selijkom

iede

rjaa

raan

vulle

ndeleer

mid

delen

tegeb

ruiken

,zod

atle

erlin

genhu

nin

form

atieva

ardi

ghed

envoldo

ende

kun

nenoe

fene

n.D

itku

nnen

ook

doo

rdoc

ente

nze

lfge

maa

kteop

drac

hten

zijn

.

95

Voor

beel

d sa

men

gest

elde

doo

rgaa

nde

lijn

onde

rbou

w h

avo/

vwo

Aanv

ullend

eleer

mid

delenzijn

:•L

eerja

ar 1:

Soc

ialM

ediaRijb

ewijs

(ziepag

ina35

).Tienklas

sika

lele

ssen

waa

rinle

erlin

genzich

bew

ustw

orde

nva

nde

wer

king

vanin

tern

etenso

cialem

edia.Z

eoe

fene

nni

etalle

en

h

unin

form

atieva

ardi

ghed

en,m

aarw

orde

noo

km

ediawijz

er.

•L

eerja

ar 2:

Nep

nieu

ws(

ziepa

gina

41).Een

lesp

akke

tbes

taan

dui

tdrie

doc

umen

taire

sove

rnep

nieu

wse

nbi

jbeh

oren

dever

wer

king

sopd

rach

ten.Tijd

sbes

tedi

ngis

3to

t4le

ssen

per

doc

umen

-

taire

.Lee

rling

enw

orde

nzich

bew

ustv

andem

anierw

aaro

pde

nieuw

smed

iaons

bee

ldva

nde

wer

kelijkh

eidvo

rmen

,lere

nkr

itisc

hna

arnieuw

skijk

enenkr

ijgen

han

dvat

tenom

nep

nieu

ws

tehe

rken

nen.D

eless

envor

men

een

ver

diep

ingop

het

spec

ifiek

een

zeer

actue

leond

erwer

pne

pnieuw

s.

•L

eerja

ar 3:

Nat

iona

alM

ediaPas

poor

t(ziepa

gina

49)

.Een

doo

rlope

ndeleer

lijnm

ediaem

power

men

tvoo

rhet

voo

rtge

zeto

nder

wijs

.Dit

lesm

ater

iaaldra

agtk

enni

sove

rmed

iaove

r,m

aard

oet

o

okeen

ber

oepop

dein

dividu

elebe

leving

(voe

len)

vanm

edia,o

pde

mot

ivat

ie(w

illen

)ende

stra

tegi

e/he

tged

rag(d

oen)

vankind

eren

om

slim

met

med

iaom

tegaa

n.Beh

alve

info

rmat

ieva

ar-

d

iger,w

orde

nde

leer

linge

noo

km

ediawijz

er.

96

Voor

beel

d sa

men

gest

elde

doo

rgaa

nde

lijn

bove

nbou

w h

avo

Basi

sleer

mid

del

Kost

enDo

orlo

optij

dBr

onne

nBe

hand

elde

stap

-pe

nDe

elva

ardi

ghed

en v

an d

e st

appe

n

Goo

gleSe

arch

Edu

catio

n

(Goo

gle,

2018

)

Gra

tisonl

ine

besc

hikb

aar.

Leer

jaar

4t/

m

6).V

ijfle

ssen

per

jaar

inopl

open

dem

oeilijkhe

ids-

graa

d.Een

les

neem

t12

lesu

renin

bes

lag.

Onl

ine.

Info

rmat

iepr

o-blee

mfo

rmul

eren

Zoek

stra

tegi

en

bepa

len

Verw

erve

nen

se

lecter

en

Verw

erke

n

Pres

ente

ren

Evalue

renen

be

oord

elen

•nau

wke

urig

bep

alen

wat

dein

form

atiebe

hoefte

is

•b

epalen

welke

bro

nnen

info

rmat

iekun

nenve

rsch

affe

n•b

epalen

ofb

enod

igde

info

rmat

iebes

chikba

aris

enwaa

r•o

pste

lleneffe

ctieve

eneffic

int

ezo

ekstra

tegi

een

dez

ezo

nod

igbijs

telle

n

•b

enod

igde

info

rmat

iever

wer

venen

daa

ruit

eense

lectiem

aken

•inf

orm

atiebeo

orde

lenop

bru

ikba

arhe

id,b

etro

uwba

arhe

iden

rep

rese

ntat

ivite

it

•inf

orm

atiezo

dani

gor

dene

nda

tdez

ebr

uikb

aari

svoo

rhet

beo

ogde

doe

l•inf

orm

atiein

terp

rete

ren,ana

lyse

renen

synt

hetis

eren

•e

enbea

rgum

ente

erde

conc

lusietrek

ken/

antw

oord

form

uler

en

•p

asse

ndepr

esen

tatie

vorm

kieze

n•g

ebru

ikm

aken

vanad

equa

tebro

nver

meldi

ng •h

etpro

duct

beo

orde

lenop

releva

ntie,b

ruikba

arhe

idenbe

trou

wba

ar

heid

•h

etdoo

rlope

npr

oces

eva

luer

en

Aanv

ullend

eleer

mid

delen

Goo

gleSe

arch

Edu

catio

n(p

agin

a64

)biedt

een

uitg

ebre

idle

ssen

plan

opdr

ienivea

usvoo

rhet

aan

lere

nen

ver

bete

renva

nzo

ekva

ardi

ghed

en.A

llele

ssen

zijn

inhet

Eng

els.Om

dati

nde

less

enva

n'G

oogleSe

arch

Edu

catio

n'alle

enaan

dach

tisv

oorh

etzo

eken

opin

tern

et,is

het

raad

zaam

aan

vulle

ndle

smat

eriaalte

geb

ruiken

,zod

atle

erlin

genm

etalle

dee

lasp

ecte

nva

nde

stap

penoe

fene

n.

Het

hui

dige

aan

bodva

nleer

mid

delenin

form

atieva

ardi

ghed

envoo

rbov

enbo

uwhav

oen

vwoisbep

erkt

.Voo

reen

goe

dein

vulling

vanee

ndo

orga

ande

lijn

info

rmat

ieva

ardi

ghed

endiepas

tbij

desp

ecifi

ekewen

senva

nde

scho

olkun

nenoo

k(d

oord

edo

cent

)zelfo

ntwikke

ldeop

drac

hten

wor

denge

brui

kt.

97

Voor

beel

d sa

men

gest

elde

doo

rgaa

nde

lijn

bove

nbou

w h

avo

Aanv

ullend

eleer

mid

delenzijn

:•L

eerja

ar 4

en

5:Slim

zoek

enopin

tern

et(z

iepag

ina60

)ise

enboe

km

etti

psenad

viez

enom

snellerb

eter

ezo

ekre

sulta

tente

krij

genbi

jhet

geb

ruikva

nGoo

gleen

and

erezo

ekm

achi

nese

n

w

ebsite

s.Dedo

cent

kan

(bep

aald

eon

derw

erpe

n)uit

hetb

oekge

brui

kenin

deless

en.H

etboe

kisook

ges

chikta

lsnas

lagw

erkbi

jhet

mak

enva

nhe

tpro

fielw

erks

tuk.

•L

eerja

ar 4

en

5:Per

svrij

heid

(ziepag

ina28

).M

ethet

lesp

akke

tPer

svrij

heid

gaa

nleer

linge

nac

tiefa

andeslag

met

nieuw

senlere

nov

erper

svrij

heid

,cen

suur

,plu

rifor

mite

iten

vrij

heid

van

m

enin

gsui

ting.Zewor

denge

prikke

ldze

lfna

teden

kenov

erdez

eon

derw

erpe

n,hiero

verb

etog

ente

schr

ijven

en

tedeb

atte

renm

ethun

med

elee

rling

en.D

ezeless

enin

trod

ucer

eneen

and

ere

in

valsho

ekvoo

rhet

lere

nov

erin

form

atieva

ardi

ghed

enenzijn

een

aan

vulling

opde

eer

dero

pged

aneke

nnisin

leer

jaar

1-3va

nde

zelijn

.

•L

eerja

ar 4

en

5:CBS

enon

derw

ijs(z

iepag

ina26

).Le

erlin

genoe

fene

nin

form

atieva

ardi

ghed

enm

etbet

rekk

ingto

thet

inte

rpre

tere

n,ana

lyse

renen

eva

luer

enva

nda

tava

nhe

tCBS

.Deless

en

k

unne

nwor

denin

geze

talsaan

vulling

oft

erver

vang

ingva

nho

ofds

tukk

enva

nhe

tvak

Algem

eneEc

onom

ie.

98

Voor

beel

d sa

men

gest

elde

doo

rgaa

nde

lijn

bove

nbou

w v

wo

Basi

sleer

mid

del

Kost

enDo

orlo

optij

dBr

onne

nBe

hand

elde

stap

-pe

nDe

elva

ardi

ghed

en v

an d

e st

appe

n

Goo

gleSe

arch

Edu

catio

n

(Goo

gle,

2018

)

Gra

tisonl

ine

besc

hikb

aar.

Leer

jaar

4t/

m

6).V

ijfle

ssen

per

jaar

inopl

open

dem

oeilijkhe

ids-

graa

d.Een

les

neem

t12

lesu

renin

bes

lag.

Onl

ine.

Info

rmat

iepr

o-blee

mfo

rmul

eren

Zoek

stra

tegi

en

bepa

len

Verw

erve

nen

se

lecter

en

Verw

erke

n

Pres

ente

ren

Evalue

renen

be

oord

elen

•n

auwke

urig

bep

alen

wat

dein

form

atiebe

hoefte

is

•b

epalen

welke

bro

nnen

info

rmat

iekun

nenve

rsch

affe

n•b

epalen

ofb

enod

igde

info

rmat

iebes

chikba

aris

enwaa

r•o

pste

lleneffe

ctieve

eneffic

int

ezo

ekstra

tegi

een

dez

ezo

nod

igbijs

telle

n

•b

enod

igde

info

rmat

iever

wer

venen

daa

ruit

eense

lectiem

aken

•inf

orm

atiebeo

orde

lenop

bru

ikba

arhe

id,b

etro

uwba

arhe

iden

rep

rese

ntat

ivite

it

•inf

orm

atiezo

dani

gor

dene

nda

tdez

ebr

uikb

aari

svoo

rhet

beo

ogde

doe

l•inf

orm

atiein

terp

rete

ren,ana

lyse

renen

synt

hetis

eren

•e

enbea

rgum

ente

erde

conc

lusietrek

ken/

antw

oord

form

uler

en

•p

asse

ndepr

esen

tatie

vorm

kieze

n•g

ebru

ikm

aken

vanad

equa

tebro

nver

meldi

ng •h

etpro

duct

beo

orde

lenop

releva

ntie,b

ruikba

arhe

idenbe

trou

wba

ar

h

eid

•h

etdoo

rlope

npr

oces

eva

luer

en

Aanv

ullend

eleer

mid

delen

Goo

gleSe

arch

Edu

catio

n(p

agin

a64

)biedt

een

uitg

ebre

idle

ssen

plan

opdr

ienivea

usvoo

rhet

aan

lere

nen

ver

bete

renva

nzo

ekva

ardi

ghed

en.A

llele

ssen

zijn

inhet

Eng

els.Vo

orvwo-

leer

linge

nku

nnen

Eng

elstaligeless

eneen

goe

devoo

rber

eidi

ngzi

jnopde

aca

dem

isch

eve

rvolgo

pleidi

ng.O

mda

tinde

less

enva

n'G

oogleSe

arch

Edu

catio

n'alle

enaan

dach

tisv

oorh

etzo

eken

opin

tern

et,

ishet

raad

zaam

aan

vulle

ndle

smat

eriaalte

geb

ruiken

,zod

atle

erlin

genm

etalle

dee

lasp

ecte

nva

nde

stap

penoe

fene

n.H

ethui

dige

aan

bodva

nleer

mid

delenin

form

atieva

ardi

ghed

envoo

rbo

venb

ouwhav

oen

vwoisbep

erkt

.Voo

reen

goe

dein

vulling

vanee

ndo

orga

ande

lijn

info

rmat

ieva

ardi

ghed

endiepas

tbijde

spec

ifiek

ewen

senva

nde

scho

olkun

nenoo

k(d

oord

edo

cent

)zelf

ontw

ikke

ldeop

drac

hten

wor

denge

brui

kt.

99

Voor

beel

d sa

men

gest

elde

doo

rgaa

nde

lijn

bove

nbou

w v

wo

Aanv

ullend

eleer

mid

delenen

sugg

estie

svoo

rzelfg

emaa

kteop

drac

hten

zijn

:•L

eerja

ar 4

t/m

6:N

ationa

alM

ediaPas

poor

t(ziepa

gina

49)

.Een

doo

rlope

ndeleer

lijnm

ediaem

power

men

tvoo

rhet

voo

rtge

zeto

nder

wijs

.Dit

lesm

ater

iaaldra

agtk

enni

sove

rmed

iaove

r,m

aar

d

oeto

okeen

ber

oepop

dein

dividu

elebe

leving

(voe

len)

vanm

edia,o

pde

mot

ivat

ie(w

illen

)ende

stra

tegi

e/he

tged

rag(d

oen)

vankind

eren

om

slim

met

med

iaom

tegaa

n.Beh

alve

inf

orm

atieva

ardi

ger,w

orde

nde

leer

linge

noo

km

ediawijz

er.

•L

eerja

ar 5:

Per

svrij

heid

(ziepag

ina28

).M

ethet

lesp

akke

tPer

svrij

heid

gaa

nleer

linge

nac

tiefa

andeslag

met

nieuw

senlere

nov

erper

svrij

heid

,cen

suur

,plu

rifor

mite

iten

vrij

heid

van

m

enin

gsui

ting.Zewor

denge

prikke

ldze

lfna

teden

kenov

erdez

eon

derw

erpe

n,hiero

verb

etog

ente

schr

ijven

en

tedeb

atte

renm

ethun

med

elee

rling

en.D

ezeless

enin

trod

ucer

eneen

and

ere

in

valsho

ekvoo

rhet

lere

nov

erin

form

atieva

ardi

ghed

enenzijn

een

aan

vulling

opde

eer

dero

pged

aneke

nnisin

leer

jaar

1-4va

nde

zelijn

.

•L

eerja

ar 6

:Bro

nnen

wijz

er(z

iepag

ina24

)ise

enw

ebba

sedcu

rsus

waa

rinvwo-

leer

linge

nlere

nho

eze

viaope

nac

cess

gra

tisgeb

ruikkun

nenm

aken

vande

resu

ltate

nva

n

wet

ensc

happ

elijk

ond

erzo

ek.D

ein

houd

slui

taan

bijhe

tmak

enva

n(p

rofie

l)wer

kstu

kken

.Vwo-

leer

linge

nwor

denm

etdez

ecu

rsus

ook

een

bee

tjevoo

rber

eidop

een

wet

ensc

happ

elijk

e

ver

volgop

leid

ing.

100

Leermiddelenindex

Lessenreeksinformatievaardighedenvo 10Terugnaardebron:dedoorgaandelijn 12Tumultinde(brug)klas:Studievaardigheden 14Mylifestory 17DIGIT 19BOLAS 21Bronnenwijzer 24CBSenonderwijs 26Persvrijheid 28Zoekenopinternet 30Mediawijsheidslessen 32LesbriefOnderzoekendLeren 34InformatievaardighedenMBOGroen 36Mediawijsheid1:Informatievaardigheden 38FindIt! 40Mediabegrip 43SocialMediaRijbewijs 45LessenreeksMediawijsheid 47Cultuurreporters! 49Nepnieuws 51Doejedigiding!Jongerenendedigitaleoverheid 53Medialogicaindeklas 55TheWebWeWant 57NationaalMediaPaspoort 59KritischOnline 61Plusmodule:Echtnep 63Perspectief,keuzedeelDigitaleVaardigheden 65Digi-Doener 67Webdetective 70NieuwsMakers 72PresenterenisLeren 74DeDigitaleKrant 76Slimzoekenopinternet 78GoogleSearchEducation 80AMazeMe 82BiebEscape 84BiebversusGoogle 86DeNieuwsservice 88

101

HAVO1-3

VMBO1-3

VWO1-3

HAVOVMBO1-4 VWO

HAVO1-3

VMBO1-3

VWO1-3

HAVOVMBO1-4 VWO

HAVO1-3

VMBO1-3

VWO1-3

HAVOVMBO1-4 VWO

HAVO1-3

VMBO1-3

VWO1-3

HAVOVMBO1-4 VWO

HAVO1-3

VMBO1-3

VWO1-3

HAVOVMBO1-4 VWO

HAVO1-3

VMBO1-3

VWO1-3

HAVOVMBO1-4 VWO

Disclaimer

Wehebbendezegidsmetdegrootstmogelijkezorgvuldigheidsamengesteld.Erkunnenechteropgeenenkelewijzerechtenaanwordenontleend.

Deinformatieindezegidsisverzameldopbasisvanophetinternetbeschikbareinformatieeninformatievanderden.Verschillendewebsitesgevendaarbijsomsverschillendeinformatieovereenleermiddel.Indatgevalhebbenwesteedsdeinformatiegebruiktdiehetmeestactueeldanwelhetmeestdirectvandemakersvanhetleermiddelafkomstigleek.Deinformatieofdeinhoudvaneenleermiddelkanechterwijzigen.Bijhetbeoordelenvanhetaldannietaanwezigzijnvandeverschillendeinhoudeneneigenschappenvanleermiddelen voor informatievaardigheden, zoals beschreven met de symbolen en bullets in deze gids,hebbenwesteedsgestreefdnaareeneenduidigeconclusie:eeneigenschapiswelofnietaanwezig.Zozijndeverschillendeleermiddelenzogoedmogelijkvergelijkbaar.Ofeeneigenschapwelofnietaanwezigis,kanechterdiscutabelzijn:Wanneer,opbasisvandeopinternetbeschikbareinformatie,blijktdateenbepaaldeeigenschapenigszinsaanwezig is,hebbenwijdezeeigenschapveelalgenoemd indebeschrijvingvanhetleermiddel. Vondenwij de aanwezigheid echter verwaarloosbaar of zeer beperkt, dan werd deze als nietaanweziggemarkeerd.

Wijadviserendanookomnaeeneersteverkenningmetdezegidssteedsdewebsitevanhetleermiddel,enzomogelijkeendemovanhetleermiddelzelf,teraadplegen,alvorenseendefinitiefbesluittenemenoverhetaldannietgebruikenvandatleermiddel.

binnen de Bibliotheek op school · bibliotheken scholen ondersteunen bij de taalontwikkeling,...

Documents

Transcript of binnen de Bibliotheek op school · bibliotheken scholen ondersteunen bij de taalontwikkeling,...