Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 /...

30
LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS Vakken: PV Praktijk hout TV Hout Specifiek gedeelte 8/8 lt/w 6/6 lt/w Studierichting: Houttechnieken Studiegebied: Hout Onderwijsvorm: TSO Graad: tweede graad Leerjaar: eerste en tweede leerjaar Leerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap Emile Jacqmainlaan 20 1000 Brussel

Transcript of Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 /...

Page 1: Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs

LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS

Vakken: PV Praktijk hout TV Hout Specifiek gedeelte

8/8 lt/w6/6 lt/w

Studierichting: Houttechnieken

Studiegebied: Hout

Onderwijsvorm: TSO

Graad: tweede graad

Leerjaar: eerste en tweede leerjaar

Leerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015)

Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/

Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs van de

Vlaamse Gemeenschap Emile Jacqmainlaan 20

1000 Brussel

Page 2: Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs

TSO – 2e graad – Specifiek gedeelte Houttechnieken 1 PV Praktijk hout (1e jaar: 8 lestijden/week, 2e jaar: 8 lestijden/week) TV Hout (1e jaar: 6 lestijden/week, 2e jaar: 6 lestijden/week)

INHOUD

Visie ..........................................................................................................................................................2 Beginsituatie .............................................................................................................................................3 Algemene doelstellingen ..........................................................................................................................4 Leerplandoelstellingen / leerinhouden......................................................................................................5 Pedagogisch-didactische wenken ..........................................................................................................12 Minimale materiële vereisten..................................................................................................................18 Evaluatie .................................................................................................................................................24 Bibliografie..............................................................................................................................................26

Page 3: Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs

TSO – 2e graad – Specifiek gedeelte Houttechnieken 2 PV Praktijk hout (1e jaar: 8 lestijden/week, 2e jaar: 8 lestijden/week) TV Hout (1e jaar: 6 lestijden/week, 2e jaar: 6 lestijden/week)

VISIE In de 2e graad zijn de leerinhouden naar enkelvoudige technische verwezenlijkingen gericht.

In de opleiding Houttechnieken worden de leerinhouden van technisch tekenen, technologie en praktijk in een toegepaste vorm verwerkt. Ruimtelijk inzicht en een goede kennis van de enkelvoudige materialen en dito constructies is een noodzaak. Vooral voor nieuwe leerlingen die instromen, dient de nodige aandacht geschonken te worden aan integratie van ontbrekende fundamenten.

Diverse aspecten van de sector komen ruim aan bod om de interesse van de leerlingen verder te kunnen ontplooien.

Bedrijfsbezoeken en vakbeurzen ondersteunen het totaalbeeld dat de leerlingen van de hout- en bouwsector verwerven. Het vormen van dit totaalbeeld maakt deel uit van het toekomstperspectief dat de leerlingen nodig hebben om hun motivatie naar hun verdere studies in deze studierichting te onderbouwen.

Page 4: Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs

TSO – 2e graad – Specifiek gedeelte Houttechnieken 3 PV Praktijk hout (1e jaar: 8 lestijden/week, 2e jaar: 8 lestijden/week) TV Hout (1e jaar: 6 lestijden/week, 2e jaar: 6 lestijden/week)

BEGINSITUATIE De leerlingen dienen enkelvoudige materialen, de gereedschappen en de constructies te leren verwerken. Als basis zal de kennis van de houtanatomie, de houtsoorten, de lijmsoorten, de handelsvormen van hout en de halffabricaten dienen verworven te worden.

De basisbegrippen met betrekking tot ‘het werken’ van hout zijn eveneens gekend. Deze kennis is noodzakelijk om verder te bouwen naar meer samengestelde constructies.

De leerlingen leren de belangrijkste houtbewerkingmachines kennen naar bouw, beweegbare delen, instellingen en gebruik moeten alsook de veiligheidsvoorschriften en veiligheidstoestellen leren toepassen en gebruiken.

Tekenen is in de 2e graad het synthesevak bij uitstek. Het is het verwerken van kennis uit alle andere technische en praktische vakonderdelen om zo te komen tot bruikbare uitvoeringen en constructies.

Het is voor een deel het vastzetten van ideeën naar uitvoering, getoetst aan de eigenschappen van materialen en aan de uitvoerbaarheid met de gereedschappen, waarbij de vormgeving een belangrijke rol speelt.

Page 5: Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs

TSO – 2e graPV Praktijk hTV Hout (1

ad – Specifiek gedeelte Houttechnieken 4 out (1e jaar: 8 lestijden/week, 2e jaar: 8 lestijden/week)

e jaar: 6 lestijden/week, 2e jaar: 6 lestijden/week)

ALGEMENE DOELSTELLINGEN 1. Algemene kennis

− Over actuele en vakgebonden onderwerpen een gesprek kunnen voeren.

− Kritische zin bezitten.

− Praktische taalbeheersing bezitten.

2. Beroepsgerichte kennis

− Technieken over planning en organisatie beheersen.

− Technisch rapporteren.

− Kennis hebben over de gebruikte grondstoffen en gereedschappen.

− Werkvoorbereidingen opstellen voor enkelvoudige opdrachten.

− De courante machines instellen en sturen.

− Prijsbewust denken in functie van kwaliteit en stabiliteit bij de uitvoeringen.

− Kwaliteitsbewust denken en handelen.

− De computer integreren.

3. Vereiste vaardigheden

− Machines die voorhanden zijn instellen en bedienen.

− Verspaningstechnieken toepassen.

− Gereedschappen verantwoord gebruiken.

− Zin voor afwerking tonen.

4. Vereiste persoonlijkheidskenmerken

− De volgende kenmerken in zekere mate bezitten:

- doorzettingsvermogen, - zin voor verantwoordelijkheid, - flexibiliteit, - zin voor nauwkeurigheid, - kwaliteitsbewust handelen, - zin voor veiligheid en hygiëne, - creativiteit.

Page 6: Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs

TSO – 2e graad – Specifiek gedeelte Houttechnieken PV Praktijk hout (1e jaar: 8 lestijden/week, 2e jaar: 8 lestijden/week) TV Hout (1e jaar: 6 lestijden/week, 2e jaar: 6 lestijden/week)

5

LEERPLANDOELSTELLINGEN / LEERINHOUDEN TV / PV PRAKTIJK HOUT

LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN

1 technische documentatie kunnen raadplegen en interpreteren. 1 Opzoeken in boeken, tijdschriften, brochures, cursussen en digitaal (cd-rom en internet)

2 tekening lezen en interpreteren. 2 Tekenopdrachten analyseren: opdrachtomschrijving, gegeven, gevraagde

• Tekennormen • Bladschikking en lay-out • Titelkader • Aanzichten • Doorsneden • Maataanduiding • Materiaalstaat

3 elementen meten en schetsen als voorbereiding op de uitvoering. - Correcte verhoudingen toepassen.

3 Schetsen als communicatiemiddel

• Schetsen als waarnemingstekenen • Tekengerei: tekenpapier, potlood, meter …

4 de uitvoeringstekening voor een project klassikaal opstellen. 4 Tekenmiddelen: soorten papier, computer, CAD-programma

• Basiselementen van vormgeven aangeven: verhoudingen, lay-out, indelingen, functiegerichtheid

• Relatie tekening en project • Technisch tekenen: uitvoeringstekening of

detailtekening: - Delen: corpus, deuren, laden, blad, beslag,… - Constructies:

* verbindingen zonder hulpmiddelen: koud * lengte-, breedte- en dikteverbindingen, T- en

Page 7: Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs

TSO – 2e graad – Specifiek gedeelte Houttechnieken PV Praktijk hout (1e jaar: 8 lestijden/week, 2e jaar: 8 lestijden/week) TV Hout (1e jaar: 6 lestijden/week, 2e jaar: 6 lestijden/week)

6

LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN

hoekverbindingen * verbindingen met hulpmiddelen: nagelen, schroeven, lijmen, bouten, e.a. * verbindingen plaatmaterialen (lamello’s) * verbindingen andere materialen

- Componenten: profielen, lijsten * Aanzichten volgens projectiemethode * Doorsneden met arcering * Noodzakelijke maataanduiding * Materiaalaanduiding * Tekennormen en overeenkomsten

• Projectietekenen: inzichtelijk tekenen: - projectiemethoden - zichtbare, onzichtbare constructies - ruimtelijk inzicht

• Perspectieftekenen

5 de werkmethode opstellen op basis van uitvoeringstechnieken: - de materiaalstaat opstellen; - ICT toepassen bij de voorbereiding van de bewerkingsvolgorde.

5 Opdrachtomschrijving

• Opdracht analyseren • Gevraagde elementen • Stappenplan: uitvoeringsgericht en inzichtelijk ordenen

van activiteiten • Materiaalstaat en kostprijs • Omgaan met afspraken • Veiligheidsaspecten: organisatie • Milieuaspecten bij de productie • Taakverdeling • ICT: tekstverwerking, rekenblad, internet, CAD …

6 de werkmethode motiveren in relatie met de uitvoering. opstellen van een projectdossier.

6 Algemene structuur van de werkmethode

• Projectdossier:

Page 8: Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs

TSO – 2e graad – Specifiek gedeelte Houttechnieken PV Praktijk hout (1e jaar: 8 lestijden/week, 2e jaar: 8 lestijden/week) TV Hout (1e jaar: 6 lestijden/week, 2e jaar: 6 lestijden/week)

7

LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN

- Inhoudstabel - Tekeningen - Materiaalstaat - Bewerkingsvolgorde - Zelfevaluatie - Productevaluatie

• Diverse uitvoeringsmethodes • Individueel werk, groepswerk

7 massief hout: - herkennen; - inzicht in houtanatomie; - intern functioneren van een boom.

7 Onderdelen boomstam, sapstroom

• Groei van de boom • Schors, cambium, groeizones, houtstralen, spinhout,

kernhout, vezelrichting, draad • Houtvaten, harsgangen, steunweefsels, houtstralen • Inheemse boomsoorten herkennen

8 keuze van massief hout maken in functie van het project kunnen verantwoorden.

8 Loof- en naaldhout

• Soorten, kenmerken, verschillen, eigenschappen, handelsafmetingen, toepassingen

• Natuurlijke eigenschappen: structuur, kleur, glans, duurzaamheid, volumemassa, bewerkbaarheid

9 selectie van massief hout in functie van het project, volgens de bewerking: - verzagen en het werken van hout kennen.

9 De te gebruiken houtsoorten

• Dos, kwartier, vals kwartier • Langshout, kopshout • Werken van hout • Natuurlijk drogen, droogkamers • Stapelen van nat en droog hout • Evenwichtsvochtgehalte • Vezelverzadigingspunt, vrij en ongebonden water

Page 9: Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs

TSO – 2e graad – Specifiek gedeelte Houttechnieken PV Praktijk hout (1e jaar: 8 lestijden/week, 2e jaar: 8 lestijden/week) TV Hout (1e jaar: 6 lestijden/week, 2e jaar: 6 lestijden/week)

8

LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN

10 uitsmetten van massief hout. 10 Uitsmettingsprincipes

• Structuurverschillen in hout • Opsporen van gebreken, kleurverschillen, barsten,

scheuren, aantasting, spint e.a.

11 plaatmaterialen verantwoorden in functie van het project. 11 Plaatmaterialen en fineer

• Soorten, eigenschappen, kenmerken, toepassingen, handelsafmetingen, fabricageproces.

12 plaatmateriaal selecteren in functie van het project, volgens de werkmethode.

12 Te gebruiken soort plaatmateriaal

• Opbergen van plaatmateriaal • Verdeelwijzen van plaatmateriaal

13 andere materialen verantwoorden in functie van het project. 13 Te gebruiken materialen

• Glas, kunststoffen, non ferro-metalen • Bevestigingsmaterialen en hulpmiddelen

14 gereedschappen en houtbewerkingsmachines, verspaningsmiddelen en veiligheidsapparatuur, kennen, kiezen en toelichten in functie van het project.

14 Meet en aftekengereedschappen

• Snijgereedschappen: beitels, boren, frezen, schaafmessen

• Gereedschappen: zagen, hamers, tangen, schroevendraaiers e.a.

• Schuurmiddelen • Houtbewerkingsmachines:

- Elektrisch en pneumatisch aangedreven; boormachines, wipzaag- schijfschuurmachines, schroevendraaiers, e.a.

- Paneelzaag - Afkortzaag - Vlakschaafmachine - Vandikteschaafmachine - Lintzaagmachine

Page 10: Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs

TSO – 2e graad – Specifiek gedeelte Houttechnieken PV Praktijk hout (1e jaar: 8 lestijden/week, 2e jaar: 8 lestijden/week) TV Hout (1e jaar: 6 lestijden/week, 2e jaar: 6 lestijden/week)

9

LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN

- Penmachine - Verticale en horizontale boormachine - Bandschuurmachine

- Freesmachine met aanvoerapparaat - Slijpmolen - Draaibank - Afzuiginstallatie - Persluchtinstallatie

15 veiligheidsapparatuur bij de diverse machines instellen en bedienen volgens de instructies in functie van het project.

15 Instellen machines en specifieke veiligheidsapparatuur

• Efficiënte hanteer- en verspaningstechnieken • Aanvoerprincipes • Veiligheid en welzijn op het werk

- Werkplaatsreglement - Veiligheidsinstructiekaarten - Machinefiches - Gebruiksaanwijzingen - PBM; veiligheidskledij, bril, handschoenen,

gehoorbescherming, veiligheidsschoenen,CBM (collectieve beschermingsmiddelen)

- Milieuaspecten - Ergonomie - Efficiënte verlichting, verluchting en verwarming - Evacuatie instructies

16 het project realiseren.

16 Volgens de werkmethode, de uitvoeringstekening, de werkplaatsorganisatie en taakverdeling: zelfstandig of in groep

• Met efficiënte en transparante evaluatiemethode • Rekening houdend met instructiekaarten,

veiligheidsaspecten en attituden

Page 11: Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs

TSO – 2e graad – Specifiek gedeelte Houttechnieken PV Praktijk hout (1e jaar: 8 lestijden/week, 2e jaar: 8 lestijden/week) TV Hout (1e jaar: 6 lestijden/week, 2e jaar: 6 lestijden/week)

10

LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN

17 massieve houtconstructies verwerken in functie van het omschreven project.

17 Vertrekkend van het projectdossier; tekening, werkmethode, uitvoeringsplan

• Evaluatie-instrument • Uitvoerings- en verspaningstechniek, massief hout

- Zagen, schaven - Afschrijven, paringstekens - Boren, frezen, pennen - Vergaren, lijmen - Schuren, afwerken

• Verbindings- en bevestigingstechnieken • Monteren en demonteren

18 constructies in plaatmateriaal en fineer verwerken in functie van het project.

18 Vertrekkend van het projectdossier; tekening

• Werkmethode, uitvoeringsplan … • Evaluatie-instrument • Uitvoerings- en verspaningstechniek, plaatmateriaal

- Markeren, paringstekens - Zagen, opdelen - Boren, frezen - Lijmen, beplakken - Vergaren - Schuren, afwerken

• Verbindings- bevestigingstechnieken • Monteren en demonteren

Page 12: Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs

TSO – 2e graad – Specifiek gedeelte Houttechnieken PV Praktijk hout (1e jaar: 8 lestijden/week, 2e jaar: 8 lestijden/week) TV Hout (1e jaar: 6 lestijden/week, 2e jaar: 6 lestijden/week)

11

LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN

19 andere materialen verwerken en monteren in functie van het project. 19 Vertrekkend van het projectdossier, tekening, werkmethode en richtlijnen van de fabrikant

20 vergaar- en verlijmingstechniek kenschetsen en toepassen.

20 Vertrekkend van het projectdossier en werkmethode

• Lijmen: Soorten, eigenschappen, karakteristieken, toepassingsgebieden

• Vergaar- en lijmtechniek • Opspantechniek • Omgevingsfactoren: temperatuur, lucht- en

materiaalvochtigheid

21 beslag voor houtconstructies, oordeelkundig kiezen en plaatsen in functie van het project.

21 Op basis van technische documentatie prijsverantwoord argumenteren

• Beslag voor vaste constructies • Beslag voor sluitingen: deur-, raam-, kastsluitingen • Bewegingsbeslag: scharnieren, schuifdeurgeleiders

Page 13: Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs

TSO – 2e graad – Specifiek gedeelte Houttechnieken 12 PV Praktijk hout (1e jaar: 8 lestijden/week, 2e jaar: 8 lestijden/week) TV Hout (1e jaar: 6 lestijden/week, 2e jaar: 6 lestijden/week)

PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN

1 Algemene pedagogisch-didactische wenken 1.1 VAKOVERSCHRIJDENDE EINDTERMEN

1.1.1 Wat?

Vakoverschrijdende eindtermen (VOET) zijn minimumdoelstellingen, die – in tegenstelling tot de vak-gebonden eindtermen – niet gekoppeld zijn aan een specifiek vak, maar door meerdere vakken of onderwijsprojecten worden nagestreefd.

De VOET worden volgens een aantal vakoverschrijdende thema's geordend: leren leren, sociale vaardigheden, opvoeden tot burgerzin, gezondheidseducatie, milieueducatie en muzisch-creatieve vorming.

De school heeft de maatschappelijke opdracht om de VOET volgens een eigen visie en stappenplan bij de leerlingen na te streven (inspanningsverplichting).

1.1.2 Waarom?

Het nastreven van VOET vertrekt vanuit een bredere opvatting van leren op school en beoogt een accentverschuiving van een eerder vakgerichte ordening naar meer totaliteitsonderwijs. Door het aanbieden van realistische, levensnabije en concreet toepasbare aanknopingspunten, worden leerlingen sterker gemotiveerd en wordt een betere basis voor permanent leren gelegd.

VOET vervullen een belangrijke rol bij het bereiken van een voldoende brede en harmonische vorming en behandelen waardevolle leerinhouden, die niet of onvoldoende in de vakken aan bod komen. Een belangrijk aspect is het realiseren van meer samenhang en evenwicht in het onderwijsaanbod. In dit opzicht stimuleren VOET scholen om als een organisatie samen te werken.

De VOET verstevigen de band tussen onderwijs en samenleving, omdat ze tegemoetkomen aan belangrijk geachte maatschappelijke verwachtingen en een antwoord proberen te formuleren op actuele maatschappelijke vragen.

1.1.3 Hoe te realiseren?

Het nastreven van VOET is een opdracht voor de hele school, maar individuele leraren kunnen op verschillende wijzen een bijdrage leveren om de VOET te realiseren. Enerzijds door binnen hun eigen vakken verbanden te leggen tussen de vakgebonden doelstellingen en de VOET, anderzijds door thematisch onderwijs (teamgericht benaderen van vakoverschrijdende thema's), door projectmatig werken (klas- of schoolprojecten, intra- en extra-muros), door bijdragen van externen (voordrachten, uitstappen).

Het is een opdracht van de school om via een planmatige en gediversifieerde aanpak de VOET na te streven. Ondersteuning kan gevonden worden in pedagogische studiedagen en nascholingsinitiatieven, in de vakgroepwerking, via voorbeelden van goede school- en klaspraktijk en binnen het aanbod van organisaties en educatieve instellingen.

1.2 BEGELEID ZELFGESTUURD LEREN

1.2.1 Wat?

Met begeleid zelfgestuurd leren bedoelen we het geleidelijk opbouwen van een competentie naar het einde van het secundair onderwijs, waarbij leerlingen meer en meer het leerproces zelf in handen gaan nemen. Zij zullen meer en meer zelfstandig beslissingen leren nemen in verband met leerdoelen, leeractiviteiten en zelfbeoordeling.

Dit houdt onder meer in dat:

− de opdrachten meer open worden;

− er meerdere antwoorden of oplossingen mogelijk zijn;

− de leerlingen zelf keuzes leren maken en verantwoorden;

Page 14: Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs

TSO – 2e graad – Specifiek gedeelte Houttechnieken 13 PV Praktijk hout (1e jaar: 8 lestijden/week, 2e jaar: 8 lestijden/week) TV Hout (1e jaar: 6 lestijden/week, 2e jaar: 6 lestijden/week)

− de leerlingen zelf leren plannen;

− er feedback wordt voorzien op proces en product;

− er gereflecteerd wordt op leerproces en leerproduct.

De leraar is ook coach, begeleider.

De impact van de leerlingen op de inhoud, de volgorde, de tijd en de aanpak wordt groter.

1.2.2 Waarom?

Begeleid zelfgestuurd leren sluit aan bij enkele pijlers van ons PPGO, o.m.

− leerlingen zelfstandig leren denken over hun handelen en hierbij verantwoorde keuzes leren maken;

− leerlingen voorbereiden op levenslang leren;

− het aanleren van onderzoeksmethodes en van technieken om de verworven kennis adequaat te kunnen toepassen.

Vanaf het kleuteronderwijs worden werkvormen gebruikt die de zelfstandigheid van kinderen stimuleren, zoals het gedifferentieerd werken in groepen en het contractwerk.

Ook in het voortgezet onderwijs wordt meer en meer de nadruk gelegd op de zelfsturing van het leer-proces in welke vorm dan ook.

Binnen de vakoverschrijdende eindtermen, meer bepaald “Leren leren”, vinden we aanknopingspunten als:

− keuzebekwaamheid;

− regulering van het leerproces;

− attitudes, leerhoudingen, opvattingen over leren.

In onze huidige (informatie)maatschappij wint vaardigheid in het opzoeken en beheren van kennis voortdurend aan belang.

1.2.3 Hoe te realiseren?

Het is belangrijk dat bij het werken aan de competentie de verschillende actoren hun rol opnemen:

− de leerling wordt aangesproken op zijn motivatie en “leer”kracht;

− de leraar krijgt de rol van coach, begeleider;

− de school dient te ageren als stimulator van uitdagende en creatieve onderwijsleersituaties.

De eerste stappen in begeleid zelfgestuurd leren zullen afhangen van de doelgroep en van het moment in de leerlijn “Leren leren”, maar eerder dan begeleid zelfgestuurd leren op schoolniveau op te starten is “klein beginnen” aan te raden. Vanaf het ogenblik dat de leraar zijn leerlingen op min of meer zelfstandige manier laat

− doelen voorop stellen;

− strategieën kiezen en ontwikkelen;

− oplossingen voorstellen en uitwerken;

− stappenplannen of tijdsplannen uitzetten;

− resultaten bespreken en beoordelen;

− reflecteren over contexten, over proces en product, over houdingen en handelingen;

− verantwoorde conclusies trekken;

− keuzes maken en verantwoorden

is hij al met een of ander aspect van begeleid zelfgestuurd leren bezig.

Page 15: Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs

TSO – 2e graad – Specifiek gedeelte Houttechnieken 14 PV Praktijk hout (1e jaar: 8 lestijden/week, 2e jaar: 8 lestijden/week) TV Hout (1e jaar: 6 lestijden/week, 2e jaar: 6 lestijden/week)

1.3 ICT

1.3.1 Wat?

Onder ICT verstaan we het geheel van computers, netwerken, internetverbindingen, software, simu-latoren, enz. Telefoon, video, televisie en overhead worden in deze context niet expliciet meegenomen.

1.3.2 Waarom?

De recente toevloed van informatie maakt levenslang leren een noodzaak voor iedereen die bij wil blijven. Maatschappelijke en onderwijskundige ontwikkelingen wijzen op het belang van het verwerven van ICT. Enerzijds speelt het in op de vertrouwdheid met de beeldcultuur en de leefwereld van jongeren. Anderzijds moeten jongeren niet alleen in staat zijn om nieuwe media efficiënt te gebruiken, maar is ICT ook een hulpmiddel bij uitstek om de nieuwe onderwijsdoelen te realiseren. Het nastreven van die competentie veronderstelt onderwijsvernieuwing en aangepaste onderwijsleersituaties. Er wordt immers meer en meer belang gehecht aan probleemoplossend denken, het zelfstandig of in groep leren werken, het kunnen omgaan met enorme hoeveelheden aan informatie...

In bepaalde gevallen maakt ICT deel uit van de vakinhoud en is ze gericht op actieve beheersing van bijvoorbeeld een softwarepakket binnen de lessen informatica. In de meeste andere vakken of bij het nastreven van vakoverschrijdende eindtermen vervult ICT een ondersteunende rol. Door de integratie van ICT kunnen leerlingen immers:

− het leerproces in eigen handen nemen;

− zelfstandig en actief leren omgaan met les- en informatiemateriaal;

− op eigen tempo werken en een eigen parcours kiezen (differentiatie en individualisatie).

1.3.3 Hoe te realiseren?

In de eerste graad van het SO kunnen leerlingen onder begeleiding elektronische informatiebronnen raadplegen. In de tweede en nog meer in de derde graad kunnen de leerlingen “spontaan” gegevens opzoeken, ordenen, selecteren en raadplegen uit diverse informatiebronnen en –kanalen met het oog op de te bereiken doelen.

Er bestaan verschillende mogelijkheden om ICT te integreren in het leerproces.

Bepaalde programma’s kunnen het inzicht verhogen d.m.v. visualisatie, grafische voorstellingen, si-mulatie, het opbouwen van schema’s, stilstaande en bewegende beelden, demo...

Sommige cd-roms bieden allerlei informatie interactief aan, echter niet op een lineaire manier. De leerling komt via bepaalde zoekopdrachten en verwerkingstaken zo tot zijn eigen “gestructureerde leerstof”.

Databanken en het internet kunnen gebruikt worden om informatie op te zoeken. Wegens het grote aanbod aan informatie is het belangrijk dat de leerlingen op een efficiënte en een kritische wijze leren omgaan met deze informatie. Extra begeleiding in de vorm van studiewijzers of instructiekaarten is een must. Om tot een kwaliteitsvol eindresultaat te komen, kunnen leerlingen de auteur (persoon, organisatie...) toevoegen alsook de context, andere bronnen die de inhoud bevestigen en de onderzoeksmethode. Dit zal het voor de leraar gemakkelijker maken om het resultaat en het leerproces te beoordelen.

De resultaten van individuele of groepsopdrachten kunnen gekoppeld worden aan een mondelinge presentatie. Een presentatieprogramma kan hier ondersteunend werken. Men kan resultaten en/of informatie uitwisselen via e-mail, blackboard, chatten, nieuwsgroepen, discussiefora... ICT maakt immers allerlei nieuwe vormen van directe en indirecte communicatie mogelijk. Dit is zeker een meerwaarde omdat ICT op die manier niet alleen de mogelijkheid biedt om interscolaire projecten op te zetten, maar ook om de communicatie tussen leraar en leerling (uitwisselen van cursusmateriaal, planningsdocumenten, toets- en examenvragen...) en leraren onderling (uitwisseling lesmateriaal …) te bevorderen. Sommige programma’s laten toe op graduele niveaus te werken. Ze geven de leerling de nodige feedback en remediëring gedurende het leerproces (= zelfreflectie en –evaluatie).

Page 16: Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs

TSO – 2e graad – Specifiek gedeelte Houttechnieken 15 PV Praktijk hout (1e jaar: 8 lestijden/week, 2e jaar: 8 lestijden/week) TV Hout (1e jaar: 6 lestijden/week, 2e jaar: 6 lestijden/week)

2 Specifieke pedagogisch-didactische wenken

2.1 Impulsen die de aanpassing van het leerplan noodzakelijk maken

Dit leerplan werd herzien omwille van de volgende impulsen:

- leerplannen vertrekken vanuit leerplandoelstellingen die door hun formulering de moeilijkheidsgraad en het te bereiken niveau aangeven;

- de nood om leerplandoelstellingen en leerinhouden te actualiseren;

- de pedagogisch-didactische inzichten om geïntegreerd te werken (synchronisatie tussen TV en PV) toepassen;

- wegwerken van de versnippering in vakken van één uur;

- nieuwe eisen betreffende het ‘Welzijn op het werk’ en basisopleiding veiligheid (VCA).

2.2 Een geïntegreerd leerplan

- In het leerplan wordt de integratie van technische vakken (TV) en praktische vakken (PV) vooropgesteld.

- Het is vanuit pedagogisch-didactisch standpunt absoluut noodzakelijk om een degelijke samenhang te creëren tussen theorie en praktijk. Een eerste stap om op dit vlak goede resultaten te bereiken is vertrekken vanuit een geïntegreerd leerplan.

- Een geïntegreerd leerplan houdt in dat er in de opbouw geen onderverdeling gemaakt wordt volgens vak. Dit betekent dus geen afzonderlijke leerplanonderdelen voor technisch tekenen, technologie en praktijk. De leerplandoelstellingen en leerinhouden worden zodanig aangeboden dat de praktijk en de theorie als een geheel ervaren wordt waardoor afstemming van de theorie op de praktijk optimaal wordt.

- Het onderscheid tussen TV en PV is louter omwille van administratieve redenen behouden.

- Voor de technische vakken is er dus ook geen onderverdeling meer in vakken: tekenen, gereedschappen en machines, constructieleer, materialenleer. De verplichte splitsing in vakken van een of meerdere uren is volledig weggewerkt. Deze keuze wordt als volgt geargumenteerd: de versnippering in vakken van één uur is niet efficiënt, het is in veel gevallen interessanter om op bepaalde ogenblikken pakketten als geheel aan te bieden (module, thema, project ...); door versnippering gaat de samenhang verloren en ontstaan tal van overlappingen; door de leerplandoelstellingen en leerinhouden te groeperen ontstaat er een duidelijk referentiekader om projectmatig te werken.

2.3 Opdrachten en jaarplanning

- Projectmatig werken is een opdracht voor het lerarenteam. Indien deze opdracht wordt verdeeld over twee of meerdere leraars dient dit in overleg te gebeuren met de vakgroep en mits advies van de TAC en de directeur. De leerplandoelstellingen en leerinhouden dienen door het team gepland (jaarplanning) en gespreid (verticale samenhang) te worden over de twee leerjaren.

- Permanent opvolgen via vakvergaderingen (of vorderingsplannen) is hierbij noodzakelijk.

- Richtlijnen en suggesties:

- versnipper zo weinig mogelijk; - qua tijdsbesteding kan men stellen dat er in evenredige verhouding geïnvesteerd wordt in

technisch-theoretische vormingscomponenten als in praktische vorming; - hou zeer geregeld teamvergaderingen en maak samen een sterkte-zwakte analyse op

van de bereikte resultaten om zo bij te sturen; - las momenten in waar bepaalde pakketten behandeld en verwerkt worden. Bijvoorbeeld:

actieweek van de veiligheid, week van het bos, de houtdag …

Page 17: Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs

TSO – 2e graad – Specifiek gedeelte Houttechnieken 16 PV Praktijk hout (1e jaar: 8 lestijden/week, 2e jaar: 8 lestijden/week) TV Hout (1e jaar: 6 lestijden/week, 2e jaar: 6 lestijden/week)

- projectmatig werken wordt aanbevolen. Aandachtspunten

- Het gebruik van informatie en communicatietechnologie (ICT) is een evidentie.

- Het gebruik van de computer, qua ondersteuning op het didactische vlak, moet maximaal benut worden. Naast CAD-CAM betekent dit concreet:

- het opzoeken van onder meer: kenmerken van materialen, gereedschappen en technieken via internet, cd-roms …

- eenvoudige rekenbladen voor het opstellen van meetstaten, berekeningen, offertes, werkplannen …

- het aanwenden van specifieke programma’s naar optimalisatie van teken- en ontwerppakketten e.d.

Er dient opgemerkt te worden dat de programma’s die men aanwendt in die mate gebruiksvriendelijk zijn dat de klemtoon ligt op de te verwerven leerplandoelstellingen en het geïntegreerd gebruik van essentiële softwarepakketten.

2.4 Projectmatig werken (methodologische wenken)

- Een van de belangrijkste verwachtingen van dit leerplan is geïntegreerd werken via projecten (thema’s, onderwerpen….).

- Wat verstaan we onder een project?

− In de context van dit leerplan verstaan we onder project: het uitvoeren van realistische constructies of constructieonderdelen binnen het domein van de houttechnieken in het algemeen. De realisaties gebeuren individueel en/of in team, onder begeleiding.

- “Projectmatig werken” berust op een vormingsconcept waarbij diverse projecten elkaar opvolgen. Elk project wordt onder meer door de volgende zaken gekenmerkt:

- bevat kennis, vaardigheden en attitudes uit vorige projecten;

- ieder project bevat eigen kennis, typische vaardigheden en attitudes;

- legt de klemtoon op specifieke aandachtspunten;

- is stijgend in moeilijkheidsgraad;

- bevat aspecten van diverse takenclusters;

- bevat proces en productevaluatie;

- verloop volgens een technologisch proces.

- Het technologisch proces: de grootste uitdaging is het kiezen, het organiseren van de projecten in een logisch en pedagogisch verantwoord continuüm. Belangrijke richtlijnen die hierbij gehanteerd dienen te worden zijn:

- de projecten dienen om de leerplandoelstellingen te realiseren;

- de projecten zijn zinvol of worden zinvol ingekaderd;

- een project vertrekt steeds vanuit een voorbereiding en planning;

- de moeilijkheidsgraad van de projecten neemt geleidelijk toe.

- zorg voor een evenwichtige spreiding van theorie en praktijk;

- breng voldoende verscheidenheid in;

- laat de leerlingen voorstellen formuleren, maak gebruik van creativiteit en vindingrijkheid.

Wanneer alle geplande projecten afgewerkt zijn, dienen alle leerplandoelstellingen aan bod te zijn gekomen. Om dit te controleren kan men gebruikmaken van een matrix.

2.5 Een projectdossier

- Bij elk project wordt er een dossier opgesteld dat kan bestaan uit:

Page 18: Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs

TSO – 2e graad – Specifiek gedeelte Houttechnieken 17 PV Praktijk hout (1e jaar: 8 lestijden/week, 2e jaar: 8 lestijden/week) TV Hout (1e jaar: 6 lestijden/week, 2e jaar: 6 lestijden/week)

- een door de leraar duidelijk geformuleerde en genoteerde omschrijving van de opdracht en de vooropgestelde kwaliteitseisen (criteria);

- verwijzing naar informatiebronnen in verband met de voorkennis (brochures, handboeken, technische fiches, websites …);

- verwerkingsdocumenten in verband met de voorkennis (geformuleerde oplossingen, verantwoording van gemaakte keuzes …);

- tussentijdse opdrachten, taken, tekeningen, toetsen - documenten i.v.m. de voorbereiding (tekeningen, schetsen, borderellen,

kostprijsberekening …); - planning van de uitvoering (werkvolgorde, tijdsbesteding, begroting …); - opvolgingsfiche van de uitvoering; - evaluatie, zelfevaluatie en rapporteringsdocumenten; - foto’s van de realisatie en voorbereidende werkzaamheden; - integratie van ICT middelen.

- De projectdossiers maken deel uit van het cursusmateriaal en de wegwijzer naar informatie.

- De samenbundeling van de resultaten van de opeenvolgende projecten vormt de logische basis voor een eindbeoordeling.

Page 19: Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs

TSO – 2e graad – Specifiek gedeelte Houttechnieken 18 PV Praktijk hout (1e jaar: 8 lestijden/week, 2e jaar: 8 lestijden/week) TV Hout (1e jaar: 6 lestijden/week, 2e jaar: 6 lestijden/week)

MINIMALE MATERIËLE VEREISTEN1

1 Algemeen De lijst van uitrusting wordt slechts éénmaal in het leerplan opgenomen en niet per vakonderdeel. Teneinde een degelijk gestructureerde, verantwoorde bestedingsplanning aan de directie te kunnen voorleggen en in een streven naar het rationeel aanwenden van beschikbare middelen is het opvolgen van de “lijsten uitrusting” noodzakelijk. In een streven naar duidelijkheid werd geopteerd om de uitrusting schematisch en in alfabetische rangorde voor te stellen, zoals vervat in de rubrieken: didactische hulpmiddelen, gereedschappen-apparatuur, handgereedschap, infrastructuur-onderhoud, machines en veiligheidsvoorzieningen. Het selectief aankopen van persoonlijke benodigdheden door de leerling wordt aanbevolen. Terminologie – lijst met afkortingen De invulling van de rubrieken wordt als volgt gedefinieerd: B = Basisuitrusting, waarbij deze werkelijk in de afdeling van de school aanwezig is, opgesplitst in 3 verschillende benaderingen: * B/A Basisuitrusting in de Afdeling aanwezig (min. 1 exemplaar), gemeenschappelijk aanwendbaar over de studierichtingen heen (2e en 3e graad). * B/C Basisuitrusting waarover de leerling individueel beschikt. * B/S Basisuitrusting in de Studierichting aanwezig (min. 1 exemplaar), gemeenschappelijk aanwendbaar door verscheidene cursisten. E = Extra uitrusting, is niet noodzakelijk in de afdeling van de school aanwezig of in het bezit van de cursist, opgesplitst in 4 verschillende benaderingen: * E/A Extra uitrusting ten behoeve van de Afdeling, sterk aanbevolen één exemplaar aanwezig * E/E Extra uitrusting, Extern aanwendbaar (bijv.. in stagebedrijf, andere scholen, RTC een externe organisatie of andere alternatieven), indien de school of scholengemeenschap er niet over beschikt. * E/C Extra uitrusting ten behoeve van de leerling, doch wordt strek aanbevolen. * E/U Extra Uitrusting die door de studierichting(en) van de afdeling binnen de school aanwendbaar moet zijn. 2 Didactische hulpmiddelen • Bordpasser met zuignappen B/S

• Camcorder + video E/A

• Computers (voor techn. tekenen minimum 1 per lln.) B/S

1 Inzake veiligheid is de volgende wetgeving van toepassing:

- Codex - ARAB - AREI - Vlarem.

Deze wetgeving bevat de technische voorschriften die in acht moeten genomen worden m.b.t.:

- de uitrusting en inrichting van de lokalen; - de aankoop en het gebruik van toestellen, materiaal en materieel.

Zij schrijven voor dat:

- duidelijke Nederlandstalige handleidingen en een technisch dossier aanwezig moeten zijn; - alle gebruikers de werkinstructies en onderhoudsvoorschriften dienen te kennen en correct kunnen toepassen; - de collectieve veiligheidsvoorschriften nooit mogen gemanipuleerd worden; - de persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig moeten zijn en gedragen worden, daar waar de wetgeving het vereist.

Page 20: Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs

TSO – 2e graad – Specifiek gedeelte Houttechnieken 19 PV Praktijk hout (1e jaar: 8 lestijden/week, 2e jaar: 8 lestijden/week) TV Hout (1e jaar: 6 lestijden/week, 2e jaar: 6 lestijden/week)

• Didactische modellen (specifiek voor ...) B/S

• Digitaal fotoapparaat E/A

• LCD –apparaat (liquid cristal display) E/U

• Mediatheek E/U

• Modelstatief (3-vlaksprojectiebord) B/A

• Overheadprojector B/A

• Printer en/of plotter B/A

• Projectiescherm E/U

• Software * CAD –tekenen (recente versie) B/A

* didactisch * tekstverwerker * visueel rekenblad

• Tekendriehoeken voor bordtekeningen 30° - 45° B/S

• Tekengerei B/C

• Tekenplank E/C

• Tekensjablonen E/C

• TV en video E/U

• Vakbibliotheek B/A

3 Gereedschappen-apparatuur • Boorhamer E/A

• Compressor (mobiel) E/A

• Elektrische handboormachine B/S

• Elektrische schroevendraaier met bitsen PH, PZ en Torx B/S

• Handbandschuurmachine (klein model) B/S

• Handbovenfreesmachine B/S

• Handcirkelzaagmachine B/S

• Handtrilschuurmachine B/S

• Handwipzaagmachine B/S

• Lamellenfreesmachine B/S

• Pneumatische boorapparaat E/U

• Strijkijzer B/S

4 Handgereedschappen • Aanzetstaal (enkel voor schraapstaal) B/S

• Wetstenen (profielstenen) B/S

• Wetsteen (vlakke steen) B/A

• Beitels 12 … 20mm (gutsen) B/A

• Beitels 8 … 12mm … (kap- of schietbeitels) B/S

• Beitels 4 … 30mm … (steekbeitels) B/L

• Beslagkalibers B/A

Page 21: Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs

TSO – 2e graad – Specifiek gedeelte Houttechnieken 20 PV Praktijk hout (1e jaar: 8 lestijden/week, 2e jaar: 8 lestijden/week) TV Hout (1e jaar: 6 lestijden/week, 2e jaar: 6 lestijden/week)

• Boorrasp B/S

• Borenset (metaalboren) B/A

• Breekmes B/A

• Dubbele vouwmeter B/L

• Duwpotlood (met stifthouder) B/L

• Gereedschapskoffer (persoonlijke) B/L

• Hamer (bankhamer) B/L

• Hamer (houten blokhamer) B/L

• Handkitpistool B/S

• Houtboor (centerboor/verstelbaar) B/S

• Houtboor (klokboor) B/S

• Houtboren (irwinboren) B/S

• Houtboren (slangen-/torsieboren) B/S

• Houtboren (spiraalboren) B/S

• Houtboren (verdiep-/verzinkboren) B/L

• Houtrasp B/L

• Houtvijl B/L

• Kaderspanner B/S

• Krasnaald B/S

• Kruishout B/L

• Lijmknechten in T-vorm B/A

• Lijmtangen (groot en klein) B/A

• Lijmverdeler (kam, rol en borstel) B/S

• Metalen bankschroef B/S

• Nageldrijvers (verscheidene diameters) B/S

• Passer (diktepasser) B/S

• Passer (steek-/boogpasser) B/S

• Passer (stokpasser) B/S

• Passer (veerpasser) B/S

• Passer (voetjes-/binnenpasser) E/A

• Potlood (schrijnwerkerspotlood) B/L

• Priem B/L

• Schaaf (blokschaaf) B/L

• Schaaf (grondschaaf) B/S

• Schaar B/A

• Schraapstaal B/L

• Schroevendraaierset (gleufkop) B/L

• Schroevendraaierset (kruiskop/posidriv +) B/L

• Schuifmaat B/S

• Schuurblokje B/L

• Sleutelset (inbussleutels/zeskant) B/S

Page 22: Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs

TSO – 2e graad – Specifiek gedeelte Houttechnieken 21 PV Praktijk hout (1e jaar: 8 lestijden/week, 2e jaar: 8 lestijden/week) TV Hout (1e jaar: 6 lestijden/week, 2e jaar: 6 lestijden/week)

• Sleutelset (steeksleutels) B/S

• Sleutelset (ringsleutels) B/S

• Spanschroeven B/A

• Spuitpistool (elektrisch of pneumatisch) E/A

• Tang (trektang) B/L

• Tang (universele tang) B/S

• Verf- en vernisborstels (ook poriënvullen.....) B/S

• Verlengsnoer B/S

• Verstekbakje (enkel of dubbel) B/L

• Verstekblok B/L

• Verstekhaak B/S

• Vijlborstel B/S

• Vijlen (driekant) B/S

• Vijlen (halfrond) B/L

• Vijlen (plat) B/L

• Waterpas (conventioneel) E/A

• Waterpas (flesjeswaterpas) E/A

• Winkelhaak (grote tekenwinkelhaak) B/S

• Wnkelhaak (handmodel) B/L

• Zaag (handzaag) B/S

• Zaag (fineerzaag) B/S

• Zaag (metaalzaag) B/S

• Zaag (rugzaag) B/L

• Zaag (verstekzaag op voet) B/S

• Zaagvijlklem E/A

• Zaagzettang B/S

• Zwaaihaak B/S

5 Infrastructuur-onderhoud • Berging voor afgewerkte producten B/A

• Brandblusapparaat B/S

• Hout- en gereedschapsmagazijn B/A

• Kleedruimte met wasgelegenheid B/A

• Machinezaal B/A

• Magazijn (stapelruimte) B/A

• Onderhoudsmaterieel (borstels) B/A

• Onderhoudsmaterieel (handborstel) B/L

• Onderhoudsmaterieel (stalen borstel) B/S

• Onderhoudsmaterieel (stofzuiger) B/A

• Persluchtinstallatie B/A

Page 23: Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs

TSO – 2e graad – Specifiek gedeelte Houttechnieken 22 PV Praktijk hout (1e jaar: 8 lestijden/week, 2e jaar: 8 lestijden/week) TV Hout (1e jaar: 6 lestijden/week, 2e jaar: 6 lestijden/week)

• Schoolmeubilair (bord, stoelen …) B/A

• Schragen B/S

• Stofafzuiging (gecompartimenteer) B/A

• Vaklokaal (technologie en tekenen,eventueel geïntegreerd) B/A

• Werkbank en/of –tafel (met houten bankschroef) B/L

• Werkruimte (monteren en bankwerk) B/S

6 Machines • Cirkelzaagmachine met radiale arm E/A

• Elektrische dubbele slijpmolen B/A

• Elektrische slijpsteen met water E/A

• Formaatzaagmach + toeb. (hor. of vert. paneelzaag) E/A

• Houtdraaibank met toebehoren E/A

• Kettingfreesmachine of gatensteekmachine met toebehoren E/A

• Kolomboormachine met toebehoren B/A

• Langgatboormachine met toebehoren B/A

• Lintzaagmachine met toebehoren (eventueel tafelmodel) E/A

• Vandikteschaafmachine met toebehoren B/A

• Verticale freesmachine met toebehoren B/A

• Vlakschaafmachine met toebehoren B/A

- Langbandschuurmachine

- Penmachine

- Rondschuurmachines

- Een gecombineerde machine voor de diverse bewerkingen

Rekening houdende met de grootte van de klasgroep is het een vereiste dat alle leerlingen voldoende machinale bewerkingen kunnen uitvoeren binnen een aanvaardbare tijd. 7 Persluchtinstallatie - Persluchtdarm, kabelhaspel

- Aansluitingspunten

- Compressor

- Stofafzuiginstallatie

Page 24: Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs

TSO – 2e graad – Specifiek gedeelte Houttechnieken 23 PV Praktijk hout (1e jaar: 8 lestijden/week, 2e jaar: 8 lestijden/week) TV Hout (1e jaar: 6 lestijden/week, 2e jaar: 6 lestijden/week)

8 Veiligheidsvoorzieningen

Om de veiligheid niet in het gedrang te brengen is het aangewezen dat aantal leerlingen in één lesgroep niet meer dan 12 bedraagt, dit is dan ook daadwerkelijk het maximum.

8.1 Persoonlijke beschermingsmiddelen • Veilige werkkledij E/L

• Veiligheidsbril B/L

• Veiligheidshandschoenen B/S

• Veiligheidsschoenen B/L

• Gehoorbeschermers B/L

• Huidbeschermingshandschoenen B/L

• Stofmasker B/L

8.2 Collectieve beschermingsmiddelen

• EHBO-kast B/A

- Werkplaatsreglement B/A

• Intern oproepsysteem (bijv. telefoon) B/A

• Koolstofmasker (spuitwerkzaamheden) B/A

• Pictogrammen (bijv. i.v.m. veiligheid) B/S

• Trapladdertje B/A

• Veiligheidsinstructiekaarten van machines B/S

• Veiligheidskaarten van gevaarlijke producten B/S

-Technische fiches van de producten

Page 25: Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs

TSO – 2e graad – Specifiek gedeelte Houttechnieken 24 PV Praktijk hout (1e jaar: 8 lestijden/week, 2e jaar: 8 lestijden/week) TV Hout (1e jaar: 6 lestijden/week, 2e jaar: 6 lestijden/week)

EVALUATIE 1 De evaluatie heeft een tweevoudig doel De evaluatie dient om de leerling informatie te geven over de mate waarin hij of zij er in geslaagd is om zowel de kennis als de vaardigheden te beheersen die mogen verwacht worden na het leerproces. De evaluatie moet aan de leraar de feedback geven om vast te stellen of hij of zij de meest aangepaste methode hanteert om de gestelde doelen te bereiken. Een evaluatie is meer dan een getal om een rapportcijfer te berekenen. Het is een werkinstrument waarbij permanent en wederzijds (leerling-leraar) besluiten dienen getrokken te worden over het onderwijs- en leerproces. 2 Evaluatie van praktijkvaardigheden Praktijk- en gedragsvaardigheden, het uitwerken van thema’s, het maken van verslagen, het uitvoeren van opdrachten (werkstukken, oefeningen) kunnen we alleen met beoordelingsschema’s effectief beoordelen. Die lijsten moeten doel- en criteriumgericht, betrouwbaar, doorzichtig, spaarzaam en efficiënt zijn. In het beoordelingsproces kunnen drie stappen onderscheiden worden: - registreren (door middel van een beoordelingsschema); - interpreteren (door middel van een vierpuntenschaal); - rapporteren. 2.1 Registreren Een beoordelingsschema is een instrument om zo objectief mogelijk te registreren. Het wordt voor iedere opdracht opgesteld. Een dergelijk schema of controlelijst bevat alle doelstellingen, subdoelstellingen, deeltaken en deelvaardigheden. Er dient in het beoordelingsschema een onderscheid gemaakt te worden tussen objectief meetbare aspecten (bijvoorbeeld lengte 80mm correct aftekenen) en subjectief waarneembare aspecten (bijvoorbeeld een geschikte bewerkingsmethode kiezen). De mate waarin een objectief meetbare doelstelling bereikt werd, kan in het schema aangeduid worden door middel van een tweepuntenschaal: +: doelstelling bereikt -: doelstelling niet bereikt Voor subjectief meetbare doelstellingen wordt geadviseerd om te werken met een drie puntenschaal: +: doelstelling bereikt ±: doelstelling niet helemaal bereikt -: doelstelling niet bereikt Wanneer het beoordelingsschema samen met de opgave ter beschikking van de leerling gesteld wordt, kan de zelfevaluatie bij de leerling sterk aangemoedigd worden. 2.2 Interpreteren Door middel van het beoordelingsschema controleert de leraar in welke mate de leerling de vooropgestelde doelstellingen bereikte. Aan de registraties in het beoordelingsschema kunnen verschillende interpretaties gegeven worden. Enkele voorbeelden: + ± - (doel bereikt) (doel niet helemaal bereikt) (doel niet bereikt) niveau is voldoende voldoende maar leemten niveau onvoldoende

voor verbetering vatbaar onaanvaardbaar niveau nagenoeg foutloos aanvaardbare tekorten schadelijke fouten nagenoeg correct onvergeeflijke fouten

aanvaardbaar aantal lichte of zware inbreuken detailfouten of leerprocesfouten

Page 26: Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs

TSO – 2e graad – Specifiek gedeelte Houttechnieken 25 PV Praktijk hout (1e jaar: 8 lestijden/week, 2e jaar: 8 lestijden/week) TV Hout (1e jaar: 6 lestijden/week, 2e jaar: 6 lestijden/week)

volledig kleine tekorten onvolledig zware tekorten

behoorlijk, zinvol storingen, fragmentarisch onlogische uitvoering kan het en doet het vrijwel altijd

kan het en doet het af en toe kan het niet, doet het niet of spontaan en zonder aarzelen

zonder overtuiging, wisselvalling nooit, afwijzend en met tegenzin 2.3 Rapporteren Er wordt aanbevolen om -voor elk criterium afzonderlijk- te rapporteren met een vierpuntenschaal die aangeeft of het resultaat beoordeeld wordt als ‘heel goed’, ‘goed’, ‘zwak’ of als ‘onvoldoende’ (het gebruik van cijfers wordt afgeraden). De omzetting van de (eventueel gewogen) beoordelingen kan op verschillende manieren gebeuren. Hoe de omzetting zal gebeuren wordt in ieder geval vooraf vastgelegd. Dit kan bijvoorbeeld als volgt gebeuren. Heel goed - meer dan 80% van de subvaardigheden, subdoelstellingen zijn bereikt - (nagenoeg) foutloos, uitstekend - enkel + codes - volledig zelfstandig uitgevoerd - vlotte uitvoering, met overtuiging, belangstelling … Goed - 60 à 80 % van de onmisbare vaardigheden of doelstellingen zijn bereikt - veel + en weinig ± codes - aanvaardbare kwaliteitsverschillen - aanvaardbare proces-leerfouten - geen schadelijke fouten - zichtbare vordering Zwak - 50 à 60 % van de onmisbare vaardigheden of doelstellingen zijn bereikt - alleen een deel van de subdoelen zijn bereikt - weinig + en veel ± codes - veel onnodige leerfouten - soms zware schadelijke fouten - geen zichtbare vorderingen Niet goed - minder dan 50% van de onmisbare vaardigheden of doelstellingen zijn bereikt - veel ± codes of alleen maar ± codes en - codes - veel schadelijke of onvergeeflijke fouten, onlogisch handelingen Remediëring dient steeds te worden geformuleerd Remedieer de tekorten en de leemten: je taak of praktische oefening ……………………………….. - kan je nog verbeteren als je …………………………………………………………………..… - zal aan de minimumeisen voldoen als je volgende punten verbetert…………………..……

Page 27: Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs

TSO – 2e graad – Specifiek gedeelte Houttechnieken 26 PV Praktijk hout (1e jaar: 8 lestijden/week, 2e jaar: 8 lestijden/week) TV Hout (1e jaar: 6 lestijden/week, 2e jaar: 6 lestijden/week)

BIBLIOGRAFIE 1 Normen B I N (Belgisch Instituut voor Normalisatie) Brabantçonnelaan 29 1040 Brussel Tel 02 520 22 33 www.bin.be [email protected] NBN 189 Hout, afwijkingen, gebreken en fouten. NBN 199 Namenlijst der voornaamste in België gebruikte houtsoorten. NBN 2002 Terminologie. NBN 208 Vensteropeningen en ramen. NBN 210 Kubering van rondhout, voor werkhout bestemd. NBN 219 01 -Gezaagd hout. Het meten. 02 -Gezaagd hout. Belgisch naaldhout. Nominale afmetingen. 03 -Gezaagd hout. Ingevoerd Noords naaldhout. Nominale afmetingen. 04 - Gezaagd hout. Naaldhout. Afwijkingen en krimp. NBN 225 Beproevingsmethodes voor kwaliteitsbepaling. NBN 272 Sortering naar uitzicht van ongesorteerd Noords naaldhout. NBN 471 Leidraad voor de houtbescherming. NBN 544 Sortering naar uitzicht van Belgisch naaldhout. NBN 638 Isolatieplaten op basis van houtvezels of houtspanen en cement of gips. NBN 661 01,02,03 -Spaanplaten (beproevingsmethodes). NBN 713.020 Weerstand tegen brand en bouwelementen. K.V.I.V. (Koninklijke Vlaamse Ingenieurs Vereniging) Technologisch Instituut Commissie Technisch tekenen - onderwijs - Industrie. Desquinlei 214 2018 Antwerpen. Tel 03 216 09 96 www.ti.kviv.be/critto [email protected] Richtlijnen - normen. Deel I: Inleiding tot het technisch tekenen. Deel II: Richtlijnen. Deel III: Bouwkundig tekenen (+ bijlage)

TCHN (Technisch Centrum voor de Houtnijverheid) Hof ter Vleesdreef 3 1070 Brussel – Anderlecht Tel 02 558 15 50 Studies en proeven op Houtconstructies Technologische adviesdienst Kwaliteit, goedkeuring en certificatie Onderzoek en technologietransfer Veiligheidsadvies Publicaties - De duurzaamheid van het hout. - De houtaantasting door zwammen. - Houtaantasting door insecten. - De lijmen A en B. - Fineerplaten Vezelplaten Spaanderplaten. - Volumieke massa van het hout. - Zwelling en krimp van het hout. - Blijvende vervorming in geval de zwelling of de krimp verhinderd wordt. - Mechanische eigenschappen van massief hout. - Het drogen van gezaagd hout. - Houtbescherming. - Vlakke deuren.

Page 28: Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs

TSO – 2e graad – Specifiek gedeelte Houttechnieken 27 PV Praktijk hout (1e jaar: 8 lestijden/week, 2e jaar: 8 lestijden/week) TV Hout (1e jaar: 6 lestijden/week, 2e jaar: 6 lestijden/week)

FOD (Federale OverheidsDienst) Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal overleg E. Blerotstraat 1 1210 Brussel (St-J-T-N) Publicaties - Veiligheid en hygiëne in de houtindustrie. - Hinder en risico’s voor beroepsziekten - Veilig werken met houtbewerkingsmachines. - Inrichting van de werkplaats en veiligheidsvoorwaarden. - Reglementaire bepalingen. - Goederenbehandeling en vervoer in de onderneming. - Veiligheidssignalering. - De bestelling van werktuigmachines. - Gevaarlijke stoffen en preparaten. o Herken ze, bescherm u. o Praktische handleiding voor etiketering. OCH (Opleidingscentrum Hout) Hof ter Vlees dreef 3 1070 Brussel – Anderlecht Tel.: 02 558 15 51 www.och-cfb.be [email protected] Onderricht via vraaggestuurde nascholing Publicaties: - hout en zijn afgeleiden - fabricage- / verwerkingstechnieken - het meubel - schrijnwerk/bouw Syllabussen van diverse nacholingen voor leraars FVB (Fonds voor Vakopleiding in de Houtnijverheid) Koningsstraat 45 1000 Brussel Tel 02 210 03 33 www.debouw.be [email protected] Modulaire handboeken: - Trappen - Ramen en deuren - Machinale houtbewerking - …………. 2 Handboeken CLARYSSE, J., Technologie houtbewerking Gereedschappen en constructies. Deel

Materialen en constructies. Deel 2 CORNEL, G., Praktijk der mechanische, Standaard

DEPECKER, VANDENBERGHE en WAUTERS, Polyvalente opleiding houtbewerking, Delen 1, 2a, 2b, 2c, De Boeck.

DIETENS en RITZEN, Bouwmaterialen Deel 6 Hout,Story-Scienta.

GEERINCKX, R., Schrijnwerk, vergeten kunst, Lannoo

GILBERT, Houtconstructies: deel 1,2,… , Steel Standaard JACKSON, A. en DAY, D., Gereedschapshandboek, Kluwer

Kennis van de bouwstoffen:

VAN DYCK en VISSER, Deel 1: Hout, Kluwer

LOMBAERT, Houtgereedschappen De Sikkel

RAUWERDA, Machinale houtbewerking, Simon-Stevin

KORFKER, Modern construeren met hout, Simon-Stevin

Page 29: Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs

TSO – 2e graad – Specifiek gedeelte Houttechnieken 28 PV Praktijk hout (1e jaar: 8 lestijden/week, 2e jaar: 8 lestijden/week) TV Hout (1e jaar: 6 lestijden/week, 2e jaar: 6 lestijden/week)

MERTENS, Houtbewerking in de kleinindustrie en onderhoud der gereedschappen, Tappen De Techniek

N.A.V.A.S.T., Handleiding schrijnwerker, Vyncke – Gent

SPRANGERS, Hout als materiaal en grondstof, Kluivers - Deventer

VAN AS en WIEDIJK, Het hout, soorten, herkomst, handel, Kluwer - Deventer

VAN DELFT en VAN GEER, Gereedschapsleer –Machinale houtbewerking, Plantijn - Deurne

VANDEREYDEN, Houtbewerking, Standaard.

VANDEWEYER, Moderne houtbewerking, Standaard.

Deel 1: Algemene constructie Deel 2: Deuren Deel 3: Ramen Deel 4: Trappen Deel 5: Dakconstructies 3 Didactisch materiaal Nationaal Houtvoorlichtingsbureau Koningsstraat 109 1000 Brussel o Dia-reeks: houtsoorten o Fineerstaaltjes o Wereldboskaart o Stalenkoffer o Dia-reeksen o Geschiedenis van het hout o Groei en structuur van het hout o Toepassing in de bouwnijverheid o Het zagen o Het schaven o Toepassingen in het algemeen o Houtmachines o Houtzagerij o Houtzagerij van douglas fir. o Voorlichtingsfilms: Rijkdom der tropen 20’ klankfilm o Do it yourself with plywood 15’ klakfilm o Liebe zum Holz 20’ klankfilm o Sciage en Finlande 20’ klankfilm o Holz 20’ klankfilm Websites: www.hout.be www.debouw.be www.provant.be www.wood-line.de www.holz-technik.de www.hout.nlwww.wood-it.be 4 Nuttige adressen Cobosystems NV Exselsiorlaan 57 1930 Zaventem Tel 02 725 31 61 www.cobosystems.be [email protected]

Page 30: Vakken: PV Praktijk hout 8/8 lt/wLeerplannummer: 2007/039 (vervangt: 99015) Nummer inspectie: 2007 / 15 // 1 / Q / SG / 1 / II / / D/ Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs

TSO – 2e graad – Specifiek gedeelte Houttechnieken 29 PV Praktijk hout (1e jaar: 8 lestijden/week, 2e jaar: 8 lestijden/week) TV Hout (1e jaar: 6 lestijden/week, 2e jaar: 6 lestijden/week)

NAVB (Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en hygiëne in de bouwnijverheid) St-Jansstraat 4 1000 Brussel Tel 02 552 05 00 www.nabijv.be [email protected] Nationale federatie voor de houthandelaars Centrum Galerij –blok 1 – 5e verd Kleerkoperstraat 15/17 1000 Brussel Tel 02 229 32 60 www.nfh.be [email protected] Bouwunie Spastraat 8 1000 Brussel Tel 02 238 05 11 www.bouwunie.be [email protected] VCB (Vlaamse Confederatie Bouw) Tweestationstraat 80 1070 Brussel Tel 02 545 56 00 www.vcb.be VMM (Vlaamse MilieuMaatschappij) A.Van de Maelestraat 96 9320 Erembodegem Tel 053 72 64 45 www.vmm.be WTCB (Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf) Violetstraat 21-23

1000 Brussel Tel 02 502 66 90 www.bbri.be [email protected]