VORMINGSBROCHUREadmin.wemmel.center/data/vormingsbrochure-2016.pdfVORMINGSBROCHURE Driemaandelijkse...

VORMINGSBROCHURE2016-2017

Dri

emaa

nd

elijk

se n

ieu

wsb

rief

van

Net

wer

k P

allia

tiev

e Z

org

BH

V v

zw, s

pec

iale

ed

itie

van

de

nie

uw

sbri

ef ja

arga

ng

11

- n

r 4

3 -

jul/

aug/

sep

t 2

01

6,

erke

nn

ings

nu

mm

er P

50

88

16

, afg

ifte

kan

too

r 9

30

0 A

alst

1, a

fzen

dad

res:

J. V

and

er V

eken

stra

at 1

58

, 17

80

Wem

mel

, v.u

. Wim

Dis

telm

ans.

3VORMINGSBROCHURE 2016-2017

Al onze opleidingen worden gegeven door docenten, deskundig in het onder-werp en met ervaring in palliatieve zorg. Onze docenten zijn medewerkers van het Forum Palliatieve Zorg, de thuiszorgequipe Omega, het dagcentrum TOPAZ, LEIF en an-

dere externe deskundigen.

INLICHTINGEN

Daevy Amerlynck – Coördinator Vorming

W.E.M.M.EL.J. Vander Vekenstraat 1581780 Wemmel

Tel. 02 456 82 09

[email protected]

Voor up-to-date informatie en permanente aanvullingen zie www.forumpalliatievezorg.be

INSCHRIJVINGEN EN LOCATIE

Basisopleidingen vrijwilligers en zorgverleners, permanente vorming, vorming op maat

bij Forum Palliatieve Zorg:

• 02 456 82 09

• [email protected]

• online via www.forumpalliatievezorg.be

Introductie-opleiding, postgraduaat palliatieve zorg en sessies voor bijzondere

cliëntengroepen in samenwerking met hogescholen Odisee/EHB bij Groepscentrum

Permanente Vorming:

• 02 609 37 37


PALM:

• 02 456 82 09


Opleidingen LEIFnurses en LEIFartsen:



• 02 456 82 15

Tenzij anders vermeld, vinden de opleidingen plaats in W.E.M.M.E.L.,

Expertisecentrum Waardig Levenseinde, J. Vander Vekenstraat 158, 1780 Wemmel.

DOELGROEPEN VRIJWILLIGERS

ZORGVERLENERS

ARTSEN EN MASTERS

VERPLEEGKUNDIGEN

PALLIATIEF REFERENTEN

SEPTEMBER OKTOBER NOVEMBER DECEMBER JANUARI

1 LEIFARTSEN POSTGRAD VPK

PV VPK 4

2

3

4 PV ZV 1

5

6 BASIS ZV

INTRO VPK

LEIFNURSES

7 BASIS VW

8 LEIFNURSES POSTGRAD VPK

9

10 INTRO VPK

PV VPK 4

11 LEIFNURSES

12 INTRO VPK

13 BASIS ZV

INTRO VPK

LEIFNURSES

14 BASIS VW

15 PALM PALL REF POSTGRAD VPK

16

17 INTRO VPK PALL REF

18 BASIS VW

LUNCHDEBAT

19 LEIFARTSEN POSTGRAD VPK

PV ZV 5

20 BASIS ZV

INTRO VPK

PALL REF

21 BASIS VW

22 INTRO VPK LEIFARTSEN LEIFNURSES POSTGRAD VPK

23 BASIS VW

24 POSTGRAD VPK

PV ZV 2

25 BASIS VW

26 PALM POSTGRAD VPK

27 LEIFNURSES BASIS ZV

INTRO VPK

28 BASIS VW PALM

29 BASIS ZV

INTRO VPK

PV VPK 3

30 BASIS VW

31

4 5VORMINGSBROCHURE 2016-2017W.E.M.M.E.L. EXPERTISECENTRUM WAARDIG LEVENSEINDE

WOORD VOORAF

In deze eerste W.E.M.M.E.L.-brochure stellen we u graag ons vormingsaanbod voor 2016-2017 voor. W.E.M.M.E.L., Expertisecentrum Waardig Levenseinde omvat het Forum Palliatieve Zorg, LEIF, TOPAZ, de Leerstoel Waardig Levenseinde van deMens.nu aan de VUB, ULteam en de palliatieve thuiszorgequipe Omega, waarbij het Forum, LEIF en de Leerstoel hun vormingsaanbod via deze weg willen bundelen. Alle opleidingen van deze organisaties zijn in deze brochure ook duidelijk met een eigen kleur aangegeven, in de tekst zelf en in de handige kalender!

In palliatieve zorg tracht men alert te zijn voor de totaliteit van de mens (lichamelijk, emotioneel, existentieel en sociaal). Het vormingsaanbod van W.E.M.M.E.L.. sluit dan ook naadloos aan bij deze 4 pijlers van palliatieve zorg: o.m. zowel vorming over pijncontrole-en (poly)medicatie, als vorming over levensbeschouwelijke en cultuurgevoelige zorg, het omgaan met slecht nieuws, communicatie tussen patiënten, zorgverleners, familie en artsen, de focus op voorafgaande zorgplanning (ook voor personen met dementie,…).

We hebben het aanbod ook grondig uitgebreid: frequenter meerdaagse basisopleidingen, zowel voor vrijwilligers, zorgverleners, verpleegkundigen als voor artsen, een vernieuwd postgraduaat palliatieve zorg met cultuursensitieve en grootstedelijke inslag, een divers aanbod permanente vorming, meer nadruk op opleidingen in de Brusselse campus van W.E.M.M.E.L. (Br.E.L., Brusselse Expertise Levenseinde) en een vormingspakket op maat van secundaire scholen.

Ook de culturele component ontbreekt deze keer niet: we gaan o.m. ‘kijken naar beeldende kunst’ om zo de patiënt ‘in zijn geheel‘ beter te kunnen vatten en bieden een jeugdtheatervoorstelling aan over rouw.

U bent uiteraard steeds welkom op onze open initiatieven, zoals onze lunchdebatten, waarbij telkens een actueel thema in de kijker wordt gezet. Op 9 februari organiseren we samen met Odisee en Erasmushogeschool het tweede EPC (Education in Palliative Care) congres over educatie in de palliatieve zorgsector, ditmaal met ‘angst’ als centraal thema. Vanuit LEIF blijven de LEIFnurses en LEIFartsen opleidingen lopen, nog informatiever en interactiever dan de vorige jaren. We bieden ook nieuwe vormingssessies aan over voorafgaande zorgplanning aan gebruikers, zorgverleners en artsen. Vanuit het expertisecentrum gaat ook reeds de 4de editie van de PALM-opleiding (PALliatieve zorg voor Masters en Medici) van start. We bieden voor onze partners ook opnieuw vorming op maat, infoavonden en intervisies aan.

We hopen u te ontmoeten op één van onze initiatieven. Mocht u vragen, bedenkingen of suggesties hebben, kan u terecht op [email protected]. Tot slot nog een dankwoord aan de subsidiërende instanties: de Vlaamse Gemeenschap, Kom op tegen Kanker en de Provincie Vlaams-Brabant.

Daevy Amerlynck - Coördinator Vorming

INHOUD

1. MEERDAAGSE OPLEIDINGEN 2016-2017 7

Basisopleiding palliatieve zorg voor vrijwilligers 8

Basisopleiding palliatieve zorg voor zorgverleners 9

Introductie-opleiding palliatieve zorg / postgraduaat palliatieve zorg voor 10

verpleegkundigen en niet-verpleegkundigen

Basisopleiding palliatief referent 13

PALM-opleiding 14

LEIFnursesopleiding 16

LEIFartsenopleiding 18

2. PERMANENTE VORMING 2016-2017 20

Vormingsdagen voor zorgverleners

1. Existentiële en spirituele zorg 21

2. Aanleren intervisie in palliatieve zorg 22

3. Gebruik van de subcutane spuitaandrijver 22

4. Polyfarmacie: hoe multidisciplinair aanpakken in een palliatieve context? 23

5. Communiceren met dementerende ouderen in het kader van zorgplanning 24

6. Training slechtnieuwsgesprekken via simulatie 25

7. De kunst van het kijken 26

8. In gesprek over goede palliatieve zorg: ethisch overleg in de praktijk 27

9. Pijncontrole en palliatieve sedatie bij ouderen met diverse ziektebeelden 28

10. Infosessies voor bijzondere cliëntengroepen 28

Palliatieve zorg voor kinderen

Palliatieve zorg voor psychiatrisch uitbehandelde personen

Palliatieve zorg voor personen met neurodegeneratieve aandoening

Palliatieve zorg voor personen met dementie

Palliatieve zorg voor personen met matige en ernstige mentale handicap

Bijzondere topics inzake levenseindebeslissingen

Palliatieve zorg in de thuiszorg

Palliatieve zorg in de woonzorgcentra

Terugkomdag vrijwilligers

"Help, de zorgvrager is lastig!" 30

6 W.E.M.M.E.L. EXPERTISECENTRUM WAARDIG LEVENSEINDE

Symposia en lunchdebatten

Congres Education in Palliative Care / EPC 31

Rouwzorg met kinderen 32

Lunchdebatten 32

3. OPLEIDINGEN OP MAAT 33

Vorming op maat voor zorgverleners 34

Vorming voorafgaande zorgplanning 34

Vorming op maat voor scholen 35

Infoavonden voor de bevolking, bewoners en familie 36

Intervisie voor woonzorgcentra 37

DOCENTENMaridi Aerts (UZ Brussel en UZ Gent), Daevy Amerlynck (Forum Palliatieve Zorg), Corinne Assenheimer (ZNA Middelheim), Catherine Baillon (UZ Brussel), Patty Bauwens (Revalidatieziekenhuis Inkendael), Tine Berbé (huisvandeMens Brussel), Ingo Beyer (UZ Brussel), Jan Blockhuys (Woordzorg bvba), Nico Blyaert (ASZ Aalst), Johan Braeckman (UGent), Johan Braeckman (UZ Brussel), Ann Callebert (klinisch psycholoog),Katrien Cornette (UPC Sint-Kamillus), Thomas Creten ( BEAPP Consulting), Lieven Decavele (OLV Aalst), Etienne De Groot (VUB), Martine De Laat (UZ Gent), Margriet De Maegd (dagcentrum TOPAZ), Karen De Meerleer (Panal vzw), Mark De Ridder (VUB), Evelien Delbeke (UAntwerpen), Jean-Luc Demeere (Kliniek St. Jan Brussel), Joke Denekens (UA), Paul Destrooper (LEIF), Luc De Waegeneer (Palliatief Netwerk Aalst-Ninove vzw), Wim Distelmans (VUB en UZ Brussel), Robert Geeraert (Forum Palliatieve Zorg, EHB), Anne Ghysels (Omega vzw), Moniek Drees (Panal vzw), Natasja Jennekens (UCCL), Manu Keirse (KU Leuven), Bie Lambrechts (Omega vzw), Christophe Lemmens (UAntwerpen), Joke Lemiengre (sTimul Lubbeek/UCCL), Jorge Leon (cineast), Julien Libbrecht (EHB), Jo Lisaerde (huisarts en CRA), Naziha Maher (Kom op tegen Kanker),Milica Matic (UZ Brussel), Dirk Michielsen (UZ Brussel), Geertje Miedema (UVC Brugmann en UZ Brussel), Maarten Moens (UZ Brussel), Herman Nys (KU Leuven), Francois Pauwels (Omega vzw), Luc Proot (AZ St. Jan Brugge, LEIF W-VL.), Soraya Rensen (Woordzorg bvba, ZNA Middelheim), Julie Rodeyns (Odisee), Ilse Ruysseveldt (KITES-UZ Leuven), Wim Schrauwen (UZ Gent), Frank Schweitser (Omega vzw, dagcentrum TOPAZ), Patrick Simons (Omega vzw), Goedele Slots (Odisee), Jeannine Spinnael (UZ Brussel), Sylvie Tack (UGent), Lieve Thienpont (psychiater vzw Vonkel), Rudi Timmermans (Odisee), Sophie Tobback (huisarts, CRA), Rik Torfs (KU Leuven), Martine Van Beersel (AZ J. Portaels Vilvoorde) , Nathalie Vanderbruggen (UZ Brussel), Hilde Vanderlinden (ECD MEMO), Patrik Vankrunkelsven (KU Leuven), Carmino Van Meerhaeghe (AZ Damiaan Oostende), Gwen Verbeke (AZ J. Portaels Vilvoorde), Jo Verbiest (Omega vzw), Ruddy Verbinnen (VUB, UAB), Erik Verliefde (klinisch psycholoog), Gerke Verthriest (rouwtherapeut), Simon Van Belle (UZ Gent), Kris Van de Gaer (LEIF), Hannie Van den Bilcke ( Forum Palliatieve Zorg), Lieve Van den Block (VUB), An van Nunen (MS Kliniek Melsbroek), Linda Van Roy (ervaringsdeskundige), Katleen Van Steenkiste (huisvandeMens Gent), Yanna Van Wesemael (Forum Palliatieve Zorg), Wim Verhaeghe (AZ Sint Jan), Joris Verlooy (UZA), Mia Voordeckers (UZ Brussel), Veerle Waterschoot (Odisee), Sumio Yoshimi (huisarts)

1MEERDAAGSEOPLEIDINGEN


BASIS VW BASIS ZV

2 x per jaar

8 vrijdagvoormiddagen

09:00-12:00

najaar 2016

23 september

30 september

07 oktober

14 oktober

21 oktober

28 oktober

18 november

25 november

voorjaar 2017

10 maart

17 maart

24 maart

31 maart

21 april

28 april

05 mei

12 mei

BASISCURSUS PALLIATIEVE ZORG VOOR VRIJWILLIGERS

Een uitgebreide basiscursus palliatieve zorg – gegeven door profes-

sionelen uit het werkveld – met als lesinhouden:

• De kennismaking met de basisprincipes van palliatieve zorg en

de regelgeving

• Het inzicht verwerven in de structuur van palliatieve zorg,

de verschillende settings en de ondersteunende rol van de

thuiszorgequipe

• Een oriëntatie in vrijwilligerswerk in palliatieve settings

• De voorafgaande zorgplanning en de beslissingen aan het

levenseinde

• Een introductie tot de fysieke aspecten van zorg en comfortzorg

• De psychologische pijler van palliatieve zorg

• Communiceren over en in palliatieve zorg: basisprincipes- en

vaardigheden

• De plaats van de familie in palliatieve zorg

• Existentiële vragen bij ernstig zieken

• Handvatten voor omgaan met verlies en rouw

• Bezoek en voorstelling van alle organisaties binnen

W.E.M.M.E.L., Expertisecentrum Waardig Levenseinde.

Doelgroep: Iedereen die zich graag wil engageren als vrijwilliger in

de palliatieve zorg (in thuiszorg, dagcentrum, palliatieve eenheid,

ziekenhuis, woonzorgcentrum).

Aantal deelnemers: minimaal 8 – maximaal 16

Deze cursus gaat enkel door mits voldoende inschrijvingen.

Kostprijs: gratis

(voor personen buiten de regio Brussel-Halle-Vilvoorde 90 euro)

Cursusmateriaal, dranken en broodjeslunch inbegrepen.

BASISCURSUS PALLIATIEVE ZORG VOOR ZORGVERLENERS

Een uitgebreide basiscursus palliatieve zorg – gegeven door profes-

sionelen uit het werkveld – met als lesinhouden:

• De kennismaking met de basisprincipes van palliatieve zorg en

de regelgeving

• Het inzicht verwerven in de structuur van palliatieve zorg en de

verschillende settings

• De voorafgaande zorgplanning en de beslissingen aan het

levenseinde

• De fysieke aspecten van palliatieve zorg en comfortzorg binnen

een WZC

• De psychologische pijler van palliatieve zorg

• Communiceren over en in palliatieve zorg: basisprincipes- en

vaardigheden

• Werken met families van zorgvragers

• Existentiële vragen bij ernstig zieken

• Zorg voor de zorgenden

• Handvatten voor omgaan met verlies en rouw

• Bezoek en voorstelling van alle organisaties binnen

W.E.M.M.E.L., Expertisecentrum Waardig Levenseinde.

Doelgroep: Zorgkundigen, ergotherapeuten, kinesisten,

maatschappelijk werkers en andere gezondheidswerkers

werkzaam in de zorgsector uit woonzorgcentra, thuiszorgdiensten,

familiehulp, familiezorg, mutualiteiten, OCMW,…

Aantal deelnemers: minimaal 8 – maximaal 16

Deze cursus gaat enkel door mits voldoende inschrijvingen.

Kostprijs: 300 euro per deelnemer

Cursusmateriaal, dranken en broodjeslunch inbegrepen.

Educatief verlof op aanvraag.

Attestering: De deelnemers krijgen een attest van de vorming.

5 donderdagen

09:00-16:00

najaar 2016

29 september

06 oktober

13 oktober

20 oktober

27 oktober

voorjaar 2017

20 april

27 april

4 mei

11 mei

18 mei


INTRO VPK

INTRODUCTIE PALLIATIEVE ZORG / POSTGRADUAAT PALLIATIEVE ZORG VOOR VERPLEEGKUNDIGEN EN NIET-VERPLEEGKUNDIGEN

Het Forum Palliatieve Zorg heeft een opleidingsaanbod in samen-

werking met de Brusselse hogescholen Odisee en Erasmus en is

erkend door het Ministerie van Onderwijs.

Deze opleiding is getrapt met twee onderdelen:

• een introductie palliatieve zorg: deze omvat 6 studiepunten

en wordt gespreid over 7 lesdagen en 1 terugkomdag (inclusief

evaluatie). Deze lessen kunnen ook gevolgd worden als losse

vormingsdagen.

• een postgraduaat palliatieve zorg: deze telt 20 studiepunten

en bestaat uit de introductie palliatieve zorg ( 6 SP) en een

verdiepingsmodule (14 SP). De verdiepingsmodule wordt

gespreid over 15 lesdagen, waarvan 2 naar keuze kunnen

worden gevolgd binnen het vormingsaanbod palliatieve zorg

van de drie partners. Facultatief is het ook mogelijk om 80 uren

(5 SP) stage te lopen in een palliatieve setting.

Het postgraduaat palliatieve zorg van Odisee kan aanzien worden

als een sterk praktijkgerichte opleiding - begeleid door deskundigen

uit het werkveld - om vaardigheden te ontwikkelen voor een

vraaggestuurd en persoonsgericht palliatief zorgconcept. Dit

gebeurt altijd met respect voor levensbeschouwingen, tradities of

geloofsvisie en steeds vertrekkend vanuit de patiëntenrechten.

De palliatieve zorgverlening in België spreekt over een inclusieve

zorgverlening, met zorg op maat voor alle patiënten. Een persoon

prefereert een zorg in de lijn van zijn/haar visie op het leven, op

ziekte, pijn en mogelijk nakend levenseinde. We willen onszelf als

zorgverlener bekwamen om -overeenkomstig dit referentiekader

van de zorgvrager- de zorg die we aanbieden in gesprek te

brengen en af te stemmen waar nodig, m.a.w. zelf een voldoende

cultuursensitieve houding aan te nemen als zorgverlener. Het is een

constante denkoefening die dient te worden gemaakt, uit respect

voor de zorgvrager en zijn lijden. In elke module wordt dit als

aandachtspunt meegenomen.

De opleiding is ook sterk wetenschappelijk onderbouwd en zet

in alle modules in op interactief werken en casuïstiek via een

leertraject voor elke student. Er wordt vertrokken van individuele

leervragen en toepassing van casussen per lesonderdeel (vanuit

medische, ethische, spirituele, psychologische, …invalshoek), zodat

de uiteindelijke evaluatie via opdrachten en intervisie verloopt

(dus niet via klassieke examens). Ook wordt er een inleefsessie

georganiseerd via zorgethisch lab sTimul.

Daarnaast legt deze opleiding sterk de nadruk op het biomedisch

en sociaal-menswetenschappelijk aspect en specifiek op het

ontwikkelen van de juiste communicatievaardigheden t.a.v. de

zorgvrager, zijn naasten en de collega-zorgverleners.

Je verlaat de opleiding dan ook als een palliatief deskundige, die de

geleerde skills en inzichten kan toepassen in zijn eigen werksetting,

al of niet als palliatief referent.

Het programma voldoet ook aan het wettelijk kader voor het behalen

alsook voor het behouden van de bijzondere beroepsbekwaamheid

van verpleegkundige met een bijzondere deskundigheid in de

palliatieve zorg.

Volgende modules worden aangeboden in de introductie-

opleiding (6SP):

• Basisconcept palliatieve zorg en wetgeving/structuren

• Fysieke aspecten bij pijn: observatie en anamnese

• Medische aspecten van palliatieve zorg: urgenties en

palliatieve sedatie

• Verpleegkundige diagnostiek-en interventies (pijn en

symptoomcontrole)

• Psychosociale benadering van de patiënt en zijn omgeving

• Omgaan met familieleden binnen de palliatieve zorg

• Zorg voor de zorgenden

• Beslissingen rond het levenseinde

• Basisvaardigheden communicatie met de zorgvrager

• De kunst van het zorgplannen

• Existentiële en spirituele pijn en zorg

• Cultuursensitieve zorg in een palliatieve context

• Handvatten voor het omgaan met rouw en verlies

Introductie

8 donderdagen

09:00-16:00

22 september

29 september

06 oktober

13 oktober

20 oktober

27 oktober

10 november

17 november

terugkomdag 12 januari

Postgraduaat

15 donderdagen

09:00-16:00

24 november

1 december

8 december

15 december

22 december

19 januari

26 januari

02 februari

16 februari

23 februari

20 april

27 april

04 mei

11 mei

18 mei

en evaluatiedag 15 juni


PALL REFIn de verdiepingsmodule wordt gewerkt in de opleidingsclusters

(14SP):

• Verpleegkundige wetenschappen (waaronder 16 u kiezen uit

Sessies voor bijzondere cliëntengroepen en PALM-opleiding,…)

• Biomedische wetenschappen

• Sociale en menswetenschappen

• Facultatieve stage + portfolio

Doelgroep: De opleiding richt zich tot alle beroepsgroepen in de

gezondheidszorg: verpleegkundigen, zorgkundigen, animatiever-

antwoordelijken, psychologen, ergotherapeuten, diëtisten, sociale

assistenten, morele consulenten, pastores,…

Aantal deelnemers: 25 deelnemers

Kostprijs: Introductiemodule (6 SP): 350 euro Volledig postgraduaat (20 SP): 1050 euroFacultatieve stage: 100 euroLosse dagen: 90 euro per dag

Opleidingscheques en educatief verlof zijn mogelijk

Attestering: Het volgen van de introductiecursus geeft recht op

een attest “Introductie Palliatieve Zorg” en biedt de mogelijkheid

om zich verder te bekwamen met een getuigschrift “postgraduaat

palliatieve zorg” tot gevolg.

Locatie:

Odisee Brussel: Campus Terra Nova (Blekerijstraat 27-29, 1000

Brussel) en Campus ‘t Serclaes (Warmoesberg 26, 1000 Brussel)

Inschrijvingen: Voor meer informatie over de inhoud van het

postgraduaat kun je terecht bij Kathy Pletinckx: kathy.pletinckx@

odisee.be. Voor administratieve inlichtingen kun je terecht op het

secretariaat van het Groepscentrum Permanente Vorming: 02 609

37 37 of [email protected].

BASISOPLEIDING PALLIATIEF REFERENT

Het Forum Palliatieve Zorg en Panal vzw (Netwerk Palliatieve Zorg

Arrondissement Leuven) organiseren van november 2016 tot juni

2017 een opleiding voor palliatief referenten regio Vlaams-Brabant.

Programma

In acht volledige lesdagen maken we de aspirant-referent palliatieve

zorg wegwijs in de relevante wetgeving en in de (verdere) uitbouw

van de visie en structuur van palliatieve zorg in de organisatie.

Er wordt ook dieper ingegaan op coachingsvaardigheden, het

organiseren van een vorming voor het team, aspecten van rouwzorg

en voorafgaande zorgplanning, het omgaan met familie van

zorgvragers, enz. Van cursisten verwachten we een actieve inbreng

aan de hand van onder meer casestudies.

1. Kennismaking palliatieve zorg in Vlaanderen en wetgeving /

functieprofiel van de referentiepersoon

2. Wat is ethiek, wat is mijn ethiek en hoe een ethisch

zorgoverleg organiseren?

3. Inzicht in de eigen zorgcultuurwaarderende benadering t.a.v.

de organisatie en de cultuur van de organisatie / omgaan met

rouw in woonzorgcentra

4. Pijn- en symptoomcontrole bij ouderen

5. Het ontwikkelen van eigen competenties en vaardigheden

via het ontwikkelen van coachende vaardigheden en diverse

modellen van coaching

6. Hoe vorming organiseren als palliatief referent en wat heb ik

daar voor nodig?

7. Voorafgaande zorgplanning / existentiële en spirituele zorg

8. Zorg voor de zorgende / omgaan met familie van de

zorgvrager / evaluatie opleiding

Doelgroep: Referenten palliatieve zorg, CRA,… die aan het werk

zijn in woonzorgcentra binnen regio Vlaams-Brabant en Brussel en

die reeds een basiscursus palliatieve zorg hebben gevolgd.



8 lesdagen van

november 2016

tot mei 2017

telkens op dinsdagen

09:00-16:00

15 november

20 december

17 januari

14 februari

14 maart

18 april

23 mei

13 juni


PALM

PALM OPLEIDING (POSTUNIVERSITAIRE OPLEIDING PALLIATIEVE ZORG VOOR MEDICI EN MASTERS)

Een korte, coherente opleiding van 5 dagen in palliatieve zorg met

een redelijk eigenzinnige aanpak. Deze vorming geeft inhoudelijk

aandacht aan de 4 pijlers van palliatieve zorg en chronisch ziek zijn:

pijn- en symptoomcontrole, psychologische begeleiding, sociale

opvang en aandacht voor existentieel lijden. Ze doet dit op een (zelf)

kritische, empathische maar nuchtere manier, rekening houdend

met de realiteit en de actuele mogelijkheden. De opleiding wordt

gegeven door docenten met jarenlange praktijkervaring. Buiten

informatieoverdracht en training is er ook ruime aandacht voor een

juiste attitude tegenover zwaar zieken.

De cyclus vormt samen met de LEIF-opleiding een tweeluik. Daar

waar de LEIF-opleiding vooral aandacht heeft voor het omgaan

met beslissingen bij het levenseinde en de zorgvuldige praktijk van

euthanasie, legt de vorming palliatieve zorg vooral de nadruk op de

opvang, zorg en de behandeling van ernstig ongeneeslijke zieken.

De opleiding wordt gepatroneerd door de Leerstoel “Waardig

Levenseinde” van deMens.nu aan de VUB. Folders van deze

opleiding kunnen afzonderlijk worden aangevraagd.

Zie www.waardiglevenseinde.eu

Programma

1. Begrippen palliatieve zorg, historiek, voorzieningen, verande-

ringsprocessen, overgang van curatie naar palliatie, vroege com-

municatie over palliatieve zorg en levenseinde, communicatie-

proces rond slecht nieuws, ethische reflecties.

2. Palliatieve therapieën: verwacht ziekteverloop oncologische

aandoeningen, palliatieve heelkunde, palliatieve radiotherapie,

palliatieve medische therapieën, multidisciplinair oncologisch

consult, introductie niet–oncologische aandoeningen, palli-

atieve zorg bij kinderen- ouderen-personen met een zware

beperking.

3. Pijn- en symptoomcontrole: definiëring pijn, gebruik subcutane

pijnpomp, neuropatische pijn, interventionele pijntechnieken,

casuïstiek, psychische symptomen (angst, depressie, delirium,

dementie), zwakte en anorexie-cachexie, urologische proble-

men.

4. Palliatieve therapieën voor gastro-intestinale problemen

(mondzorg, nausea/emesis, hik, ascites, darmobstructie, diar-

ree, constipatie, incontinentie), therapieën voor pulmonaire

problemen (hoesten, dyspneu, pleurale effusie), huid- en wond-

problemen, urgenties in palliatieve zorg, palliatieve sedatie,

praktijk van palliatieve interventies in thuiszorg, ziekenhuis,

eenheid, dagcentrum en rol CRA.

5. Voorafgaande zorgplanning door huisarts, casuïstiek, hand-

vatten en tools voor rouwzorg, draagkracht en levensbeschou-

wing, kracht van kunst en cultuur in palliatieve zorg.

Doelgroep: De opleiding in palliatieve zorg is niet alleen een must

voor artsen die empathisch met hun patiënten omgaan, maar ze

staat ook open voor alle andere professionelen met een master-

opleiding.

Aantal deelnemers: maximum 60 deelnemers


Cursusmateriaal en lunch inbegrepen

Toelatingsvoorwaarden: artsen en masters (niet-masters kunnen

ook deelnemen mits toelating na het schrijven van een

motivatiebrief)

Attestering: De deelnemers krijgen een attest van de vorming en

accreditatie Ethiek en Economie wordt voorzien.

Inschrijvingen: Leerstoel Waardig Levenseinde, 02 456 82 09 of

[email protected]

5 zaterdagen

09:00-16:00

15 oktober

26 november

28 januari

11 maart

29 april


LEIFNURSES5 dinsdagen

09:30-16:00

Najaar 2016

27 september

11 oktober

8 november

22 november

6 december of

13 december

Voorjaar 2017

7 februari

21 februari

7 maart

21 maart

25 april of

2 mei

LEIFnursesopleiding

Het LEIF project is een open initiatief en bestaat uit mensen en

verenigingen die streven naar een waardig levenseinde voor

iedereen, waarbij respect voor de wil van de patiënt voorop staat.

Programma

Deze opleiding is verspreid over 5 modules van elk 6 uur en leidt

tot een certificaat. Er is telkens een cursus in het voor- en in het

najaar. Voor de laatste lesmodule (communicatie) kan de groep,

afhankelijk van de grootte en omwille van het interactieve karakter

gesplitst worden, wat verklaart waarom u voor deze module 2 data

aantreft. Van de cursist wordt verwacht dat hij zeker aanwezig

is op de eerste module. In deze module wordt immers het kader

gecreëerd waarop de vervolgmodules verder zullen ingaan. Indien

het voor u onmogelijk is de eerste module bij te wonen, adviseren

we de hele opleiding uit te stellen tot het volgende semester. De

andere modules kunnen aansluitend gevolgd worden of gespreid

over verschillende semesters.

• Kennismaking en praktijk van levenseindebeslissingen in de

eigen werksituatie, beslissingen bij het levenseinde, wetten

betreffende patiëntenrechten, palliatieve zorg en euthanasie

• Wetgeving inzake beslissingen bij het levenseinde in de praktijk

gebracht: voorafgaande zorgplanning en casuïstiek, begrippen

uit de wet betreffende euthanasie, thema’s uit de palliatieve

zorg

• De persoon in de wet: het mensbeeld in de zorg, wetenschappelijk

onderzoek rond levenseindebeslissingen, thema’s en juridische

kanttekeningen bij de wet

• De spelers in de beslissingen bij het levenseinde: communicatie

tussen de spelers in het beslissingsproces, de praktijk van

euthanasie en de rol van de LEIF consulent en LEIFarts,

levenseindebeslissingen bij psychisch lijden, oefenen met

beslissingen aan het levenseinde

• Communicatie: teamcommunicatie, communicatie met patiënt

en familie bij levenseindebeslissingen

Doelgroep: Deze LEIF-opleiding is bedoeld voor verpleegkundigen,

apothekers, psychologen, kinesisten, moreel consulenten, pastores,

maatschappelijk werkers, … die behoefte hebben aan opleiding over

de beslissingen bij het levenseinde. Ze staan immers heel dicht bij

de patiënt en worden nog al te vaak niet in het beleid betrokken.

Bovendien worden bij het levenseinde frequent taken naar hen

gedelegeerd waarvan de intenties niet altijd even transparant

zijn. Gedurende de opleiding wordt inzicht verschaft in de diverse

beslissingen bij het levenseinde en in de mogelijkheden van

palliatieve zorg.


Kostprijs: Forfaitaire deelnemersbijdrage: 150 euro

Lunch en studiemateriaal inbegrepen


Inschrijvingen:

Tel. 02 456 82 15, [email protected] of [email protected]

Voor meer gedetailleerde informatie over het opleidingspro-

gramma, het continue aanbod en over LEIF zelf, zie www.leif.be.


LEIFARTSEN5 zaterdagen

09:30-16:00

1 oktober

22 oktober

19 november

18 februari

22 april of 6 mei

LEIFartsenopleiding

Programma

Deze opleiding is verspreid over 5 modules van elk 6 uur en is

geaccrediteerd (ethiek en economie) en leidt tot een certificaat.

Er is één cursus per jaar. Voor de laatste lesmodule (communicatie)

kan de groep, afhankelijk van de grootte en omwille van het

interactieve karakter gesplitst worden, wat onmiddellijk verklaart

waarom u voor deze module 2 data aantreft in het schema. Van de

cursist wordt verwacht dat hij aanwezig is op de eerste module.

• Introductie: kennismaking en praktijk van levenseindebeslissin-

gen in de eigen werksituatie, beslissingen bij het levenseinde,

wetten betreffende patiëntenrechten en palliatieve zorg, wet

betreffende de euthanasie, begrippen uit de wet betreffende

euthanasie

• Wetgeving inzake beslissingen bij het levenseinde in de praktijk

gebracht: voorafgaande zorgplanning en casuïstiek, thema’s uit

de palliatieve zorg

• De persoon in de wet: communicatie tussen de spelers in het

beslissingsproces, wetenschappelijk onderzoek, thema’s en

juridische kanttekeningen bij de wet

• De spelers in de beslissingen bij het levenseinde: het mensbeeld

in de zorg, de praktijk van euthanasie en de rol van LEIFarts en

LEIF consulent

• Communicatie: teamcommunicatie, communicatie met patiënt

en familie bij levenseindebeslissingen

Doelgroep: Artsen zijn niet altijd op de hoogte van alle wettelijke

mogelijkheden bij het levenseinde: de wet patiëntenrechten, de

wet palliatieve zorg en de euthanasiewet. Daarom werd in 2003

van start gegaan met een korte, maar intensieve training in deze

problematiek.

LEIFartsen zijn huisartsen en ziekenhuisartsen die een opleiding

volgden i.v.m. de problematiek van euthanasie, beslissingen bij het

levenseinde en die de mogelijkheden kennen van de palliatieve zorg

in Vlaanderen en Brussel. LEIFartsen kunnen door hun collega-

artsen gevraagd worden om advies bij moeilijke beslissingen bij het

levenseinde. Bovendien voorziet de euthanasiewet in een verplichte

raadpleging van een tweede arts (en bij niet-terminale patiënten

van een derde arts). Hiervoor kunnen de LEIFartsen gevraagd

worden want in de dagelijkse praktijk is het vaak niet eenvoudig om

een bevoegde en onafhankelijke arts te vinden.


Kostprijs: Forfaitaire deelnemersbijdrage: 425 euro

Lunch en studiemateriaal inbegrepen


Inschrijvingen:

Tel. 02 456 82 15, [email protected] of [email protected]

Het attest van 'LEIFarts' leidt tot terugbetaling door het RIZIV bij

adviesverstrekking bij een euthanasieverzoek.

Voor meer gedetailleerde informatie over het opleidingspro-

gramma, het continue aanbod en over LEIF zelf, zie www.leif.be.

21VORMINGSBROCHURE 2016-2017

PV ZV 1

4 oktober

09:00-13:00

(4 uur)

broodjeslunch

inbegrepen

VORMINGSDAGEN VOOR ZORGVERLENERS EN VERPLEEGKUNDIGEN

1 EXISTENTIËLE EN SPIRITUELE ZORG

In de palliatieve zorg komen patiënten in hun laatste levensfase

waarbij afscheid centraal staat. Afscheid nemen van alles wat

hen in het leven gelukkig maakte, maar ook afscheid nemen van

alles wat hen het leven moeilijk maakte. Bij mensen met een

levensbedreigende ziekte en hun familie gaat het ook veel over de

vraag waarom die ziekte hen precies moet overkomen. Existentiële

vragen komen hierbij op de voorgrond. Ook voor gelovigen, voor wie

de dood niet het einde is, kan het levenseinde moeizaam, opstandig

en problematisch verlopen.

Hoe kunnen we als professionele zorgverleners omgaan met zulke

“levensvragen” van ernstig zieken en ouderen? In deze vorming

situeren we existentiële zorg in een hedendaags aanbod van

levensbeschouwelijke strekkingen, waarbij de aandacht voor het

particuliere zijn van een patiënt centraal staat. De lesgever brengt

daarbij boeiende praktijkvoorbeelden, waarbij sterk interactief

wordt gewerkt.

Doelgroep: Voor alle geïnteresseerde zorgverleners in de thuiszorg,

in WZC en in ziekenhuizen.

Docent: Katleen Van Steenkiste is vrijzinnig humanistisch consulent

bij het huisvandeMens te Gent.


Broodjes en koffie zijn voorzien.

Attestering: De deelnemers krijgen een aanwezigheidsattest van

de vorming.

2PERMANENTEVORMING2016-2017


PV VPK 4

PV VPK 3

PV ZV 2

2 AANLEREN INTERVISIE IN PALLIATIEVE ZORG

De deelnemers nemen deel aan een (fictieve) intervisiegroep

waarin ze reflecteren over hun professioneel handelen als

palliatief zorgverlener (arts, verpleegkundige, zorgkundige, pastor,

vrijwilliger, …) uitgaande van concrete werkproblemen. Intervisie

is een ruggensteun in het functioneren binnen de palliatieve

zorg en is zodoende ook een manier van zorg voor de zorgenden.

Door intervisie worden meer zaken bespreekbaar en worden

hulpverleners minder kwetsbaar.

Doelgroep: Voor alle geïnteresseerde zorgverleners in de

thuiszorg, in WZC en in ziekenhuizen.

Docent: Paul Destrooper is LEIF vormingscoördinator, Robert

Geeraert is consulent WZC en docent aan de Erasmushogeschool.



de vorming.

3 GEBRUIK VAN DE SUBCUTANE SPUITAANDRIJVER

Tijdens deze vorming krijgen we een introductie en een

praktijkoefening in kleine groepen over de mogelijke

toedieningswegen van medicatie bij patiënten met slikproblemen

(via de subcutane spuitaandrijver).

Doelgroep: Verpleegkundigen uit thuiszorg, woonzorgcentra en

ziekenhuizen

Docent: Bie Lambrechts is verpleegkundige binnen de palliatieve

thuiszorgequipe Omega met uitgebreide ervaring in de

woonzorgcentra.



de vorming.

4 POLYFARMACIE: HOE MULTIDISCIPLINAIR AANPAKKEN IN EEN PALLIATIEVE CONTEXT?

De cursist ziet na deze tweedelige vorming meer mogelijkheden

in een multidisciplinaire aanpak van polyfarmacie binnen de

zorginstelling waarin men werkt.

Diverse problematieken rond farmacologie, polyfarmacie en het

nut van medicijngesprekken worden aangestipt (medicatiefou-

ten, beheersen en verbeteren van therapie-ontrouw, voorko-

men van hospitalisatie ten gevolge van medicatie,…), de ver-

schillende medicijngroepen bij ouderen worden doorgelicht

(qua werking, indicaties, toedieningen,…), de potentiele proble-

men bij farmacotherapie (delier, valrisico,…) worden toegelicht

en ten slotte wordt bekeken hoe polyfarmacie multidisciplinair

kan aangepakt worden door verpleegkundigen en artsen (de-

tectie, aanpak, empowerment patiënt, rol medication review,

medicijngesprekken,…)

Doelgroep: Verpleegkundigen uit woonzorgcentra, dagcentra en

ziekenhuizen.

Docent: Soraya Rensen is docente van Woordzorg bvba, master

verpleegwetenschappen, geeft les aan Odisee en Lessius

Hogeschool, en staat in de praktijk als verpleegkundige IC in het AZ

Middelheim Antwerpen.

Kostprijs: 70 euro per deelnemer voor 2 sessies

Broodjes en koffie zijn voorzien. Inschrijven voor beide sessies

verplicht.


de vorming.

24 november

13:30-16:30

(3 uur)

10 november

1 december

09:00-13:00

(2 x 4 uur)

29 november

13:30-16:30

(3 uur)


PV VPK 6PV VPK 5

5 COMMUNICEREN MET DEMENTERENDE OUDEREN IN HET KADER VAN ZORGPLANNING

Als dierbaren van mensen met dementie beslissingen moeten

nemen over de zorg en de toekomst van hun dierbare, is het

ontbreken van de stem van de zorgvrager vaak één van de grootste

dilemma’s. Zeker als vooraf niets werd vastgelegd over zorgwensen,

in bvb. een negatieve wilsverklaring, zijn de morele vraagstukken en

persoonlijke gevoelens vaak haast onoverkomelijk. Hoe we alsnog

hierover kunnen communiceren met deze ouderen, via welke

technieken en houding, wordt hier – op een interactieve manier –

uit de doeken gedaan.



Docent: Hilde Vanderlinden is klinisch psychologe en vormings-

medewerker van het Expertisecentrum Dementie MEMO en

werkt in de praktijk als referentiepersoon dementie in het WZC St.

Bernardus te Bertem.



de vorming.

6 TRAINING SLECHTNIEUWSGESPREKKEN VIA SIMULATIE

In de zorg en in het bijzonder in de palliatieve zorg, moet men als

zorgverlener regelmatig slecht nieuws meedelen aan een patiënt of

een bewoner. Je moet bv. aan een bewoner van je WZC meedelen

dat zijn kortverblijf permanent wordt, je moet aan de kinderen

van een bewoner meedelen dat hun moeder sterk achteruit gaat

en terminaal is, je moet aan je patiënt meedelen dat zijn kanker

niet meer in remissie is, enz. De menselijke reacties hierbij zijn niet

altijd voorspelbaar: sommigen zullen doen alsof slecht nieuws hen

niet raakt, anderen zullen zeer emotioneel reageren. Slecht nieuws

brengen is echter een belangrijk moment in het verdere verloop

van de ziekte van die persoon en in de (vertrouwens)relatie met de

zorgverleners. Daarom is het van belang dat je zorgvuldig te werk

gaat bij het doorgeven van het slechte nieuws. Tijdens deze training

oefenen de deelnemers aan de hand van simulaties met een actrice.

Dit gebeurt op basis van casussen die eventueel door de cursisten

zelf vooraf doorgegeven worden.

Doelgroep: Voor palliatief referenten en alle geïnteresseerde

zorgverleners in de thuiszorg, in WZC en in ziekenhuizen.

Docent: Yanna Van Wesemael is klinisch psychologe bij het Forum

Palliatieve zorg en dagcentrum TOPAZ, en wordt bijgestaan door

actrice Inge Verhees.

Kostprijs: 25 euro per sessie per deelnemer

Deelnemers: maximum 10 deelnemers


de vorming.

19 januari

13:30-16:30

(3 uur)

16 februari

13:00-16:00

(3 uur)


PV ZV 8PV ZV 7

7 DE KUNST VAN HET KIJKEN

Leren betere zorg verlenen via het kijken naar een kunstwerk?

Het kan…

Via de eenvoudig aan te leren (zintuigelijke) gesprekstechniek

‘Visual Thinking Strategies’ (VTS) kan men niet alleen zijn

kunstbeleving verdiepen, maar traint men zichzelf in beeldanalyse,

patroon- en emotieherkenning en algemene waarneming. Dit

scherpt de vaardigheid aan van het stellen van een diagnose op

een holistische manier (de patiënt in al zijn facetten). VTS leent zich

daarom uitstekend voor het werken met kwetsbare doelgroepen

zoals patiënten in de palliatieve zorg, maar is ook heel nuttig voor

zorgverleners die met deze groep werken.

In deze vorming wordt de gesprekstechniek aangeleerd middels het

kijken naar diverse kunstwerken; we doen dit op verplaatsing in het

Museum van Elsene, een prachtig museum van moderne kunst in

Brussel (dichtbij het Flageyplein).



Docent: Julie Rodeyns is publieksbemiddelaar-trainer van vzw

Matchbox en docent socio-cultureel werk aan de Odisee

Hogeschool.

Locatie: Museum van Elsene, J. Van Volsemstraat 71, 1050 Elsene,

zie www.museumvanelsene.irisnet.be.



de vorming.

8 IN GESPREK OVER GOEDE PALLIATIEVE ZORG: ETHISCH OVERLEG IN DE PRAKTIJK

Zorgverstrekkers in de palliatieve zorg worden regelmatig gecon-

fronteerd met zorgsituaties waar ‘iets hapert’ en waarbij het niet dui-

delijk is welke beslissingen en zorgantwoorden we kunnen nemen.

Soms gaat het over situaties waarbij zorgverstrekkers voor een

dilemma staan waarbij een duidelijke keuze moet worden gemaakt.

Soms gaat het over een ethisch geladen situatie die een verdiepend

en reflecterend gesprek vraagt.

Aan de hand van een gespreksleidraad wordt geoefend om ethische

zorgproblemen te verhelderen en te bespreken. De methode kan in

de dagelijkse praktijk worden toegepast om een overleg over een

ethisch geladen zorgprobleem te faciliteren. Deelnemers worden

op voorhand uitgenodigd om casussen door te sturen. Op interac-

tieve wijze wordt tijdens de workshop met de casussen gewerkt.

Docent: Educatief medewerkers van het Zorg-ethisch Lab sTimul

Lubbeek.



de vorming.

23 maart

13:00-16:30

(3,5 uur)

30 maart

09:00-13:00

(4 uur)


PV VPK 9

PV ZV 10

9 PIJNCONTROLE EN PALLIATIEVE SEDATIE BIJ OUDEREN MET DIVERSE ZIEKTEBEELDEN

Tijdens deze vormingsnamiddag gaan we o.m. dieper in op de

praktijk van pijncontrole en palliatieve sedatie. We bekijken de

basisprincipes van pijncontrole, de beschikbare pijnmedicatie

en nomenclatuur, soorten pijn (somatische pijn, orgaanpijn,

neuropatische pijn, autonoom zenuwstelsel), de principes van

chronische pijntherapie, de rol van adjuvantia, morfine, …

Daarnaast wordt de praktijk van palliatieve sedatie toegelicht,

en het verschil met euthanasie. In het bijzonder wordt aandacht

besteed aan de communicatie hierover met patiënten en hun familie.



Docent: Wim Distelmans is radiotherapeut-oncoloog aan het UZ

Brussel en hoogleraar in palliatieve geneeskunde aan de Vrije

Universiteit Brussel, en voorzitter van Forum Palliatieve Zorg, LEIF

en Omega.



de vorming.

10 INFOSESSIES VOOR BIJZONDERE CLIËNTENGROEPEN

Intensieve infosessies (2 per dagdeel) over heel specifieke ziekte-

beelden en doelgroepen in de palliatieve zorg. Deze sessies vinden

plaats in hartje Brussel, en staan in het bijzonder open voor

Brusselse zorgverleners.

Palliatieve zorg voor kinderen

Datum: 09 maart, 09:00-13:00

Docent: Ilse Ruysseveldt, coördinator Kites-Kinderzorgteam UZ Leuven

Palliatieve Zorg voor personen met neurodegeneratieve aandoening

Datum: 09 maart, 14:00-18:00 Docent: An van Nunen, dr. fysische geneeskunde en revalidatie / systeempsychotherapeut

Palliatieve zorg voor personen met dementie

Datum: 16 maart, 09:00-13:00 Docent: Dr. Jo Lisaerde, huisarts en CRA

Palliatieve zorg in de thuiszorg

Datum: 16 maart, 14:00-18:00 Docent: Bie Lambrechts, palliatief verpleegkundige Omega

Bijzondere topics in levenseindebeslissingen

Datum: 23 maart, 09:00-13:00 Docent: Paul Destrooper, vormingscoördinator LEIF

Palliatieve zorg in de woonzorgcentra

Datum: 23 maart, 14:00-18:00 Docent: Sophie Tobback, huisarts en CRA, LEIFarts

Palliatieve zorg bij personen met matige en ernstige mentale handicap

Datum: 30 maart, 09:00-13:00 Docent: Luc Van Gils, palliatief referent DVC St. Jozef Antwerpen

Palliatieve zorg voor psychiatrisch uitbehandelde personen

Datum: 30 maart, 14:00-18:00 Docent: Ann Callebert, klinisch psychologe, specialisme herstel, empowerment- en

ervaringsdeskundigheid

Doelgroep: Allen die in aanraking komen met deze ziektebeelden of doelgroepen en hun palliatief

handelen, willen afstemmen op specifieke vragen en mogelijkheden die het ziektebeeld of de

patiënt oproept. Hierbij is het belangrijk om vertrouwd te zijn met het palliatief zorgconcept en/of

werkzaam te zijn in een palliatieve setting.

Locatie: Odisee, Campus Terranova, Blekerijstraat 23-29, 1000 Brussel

Kostprijs: 25 euro per sessie

Attestering: De deelnemers krijgen een aanwezigheidsattest van de vorming.

Inschrijvingen: Groepscentrum Permanente Vorming-Odisee, Warmoesberg 26, 1000 Brussel.

Tel. 02 609 37 37, [email protected] en www.odisee.be/gpv

6 juni

13:30-16:30

(3 uur)


EPCTKD VW

TERUGKOMDAG VRIJWILLIGERS

“HELP DE ZORGVRAGER IS LASTIG!”

Een ontmoetingsmoment waarbij we een aantal specifieke thema’s

uitdiepen en dit onder begeleiding van een aantal deskundigen

met een hart voor vrijwilligers. We bieden de mogelijkheid voor

vrijwilligers om onderling ervaringen uit te wisselen en kennis op te

doen.

Programma

“Help de zorgvrager is lastig!”: in deze terugkomdag leer je als

vrijwilliger nieuwe inzichten te verwerven om meer op maat van

de zorgvrager te kunnen communiceren. Zorgvragers en naasten

reageren vaak zeer individueel en emotioneel en dat doen ze

vanuit hun eigen ‘copingstijl’. Wat doe je met ‘monitors’ en wat

met ‘blunters’? Wat zijn dat trouwens? Hoe weet je eigenlijk wat

de zgn. moeilijke en veeleisende zorgvrager écht wil en hoe kom

je dit te weten? We bekijken de meest voorkomende problemen

i.v.m. communicatie met de zorgvrager – aan de hand van casussen

aangebracht door de deelnemers - en hoe we deze samen met de

zorgvrager (en zijn naaste) trachten op te lossen.

Doelgroep: Vrijwilligers die werkzaam zijn binnen de palliatieve

zorg of in contact komen met palliatieve situaties, en vrijwilligers-

verantwoordelijken.

Docent: Jan Blockhuys, communicatiedeskundige

Woordzorg bvba.

Kostprijs: gratis (voor personen buiten de regio Brussel-Halle-

Vilvoorde 25 euro)

20 januari

13:30-16:30

(3 uur)

SYMPOSIA EN LUNCHDEBATTEN

CONGRES EDUCATION IN PALLIATIVE CARE / EPC

Hoe een blijvend leerklimaat op het werkveld introduceren?

Als hulpverleners in de supportieve zorg of bij het levenseinde,

respecteren we vergaand het privéleven van mensen, en de keuzes

die ze over medische en andere beslissingen nemen, al dan niet in

voorafgaande wilsverklaringen vastgelegd.

Wat moet je daarvoor kennen als arts, als verpleegkundige, als

zorgkundige, als psycholoog, als vrijzinnig humanistisch consulent,

als pastor? En wat leer je daarover thuis, op school, in het werkveld,

in vormingen en opleidingen?

Na een succesvolle eerste editie in 2016, lichten we op het

tweede congres ‘Education in palliative care’ (EPC) één aspect van

palliatieve zorg uit, en koppelen daar verschillende leervormen aan

in workshops. In 2017 staat het thema ’angst’ in al zijn facetten in

de kijker.

Dit congres is een samenwerking tussen Odisee,

Erasmushogeschool, Forum Palliatieve Zorg en de Leerstoel

“Waardig Levenseinde” van deMens.nu aan de VUB.

Locatie: Odisee Hogeschool, campus HIG, H. Hamoirlaan 136, 1030

Schaarbeek.

9 februari

09:00-16:00

32 W.E.M.M.E.L. EXPERTISECENTRUM WAARDIG LEVENSEINDE

SYMP

LUNCHDEBAT

ROUWZORG MET KINDEREN

Deze studiedag is zowel voor zorgverleners in oncologische

en palliatieve zorg als voor mensen die met kinderen werken

(leerkrachten, psychologen, enz) én voor kinderen zelf, ouder dan 9

jaar. Er wordt gestart met een toneelvoorstelling door vzw Plankton

Hotel, gevolgd door een symposium.

“Xavier, we zouden toch naar de Japanner gaan?” is een kinder-

voorstelling (leeftijd 9+) over een jongen en een meisje, over

vriendschap, verbondenheid en afscheid moeten nemen van een

dierbare. Een muzikale vertelling vol “zullen we” en “we zouden

toch’s”.

Na het toneelstuk is er enerzijds een workshop voor kinderen onder

begeleiding van een kinderpsycholoog en anderzijds een symposium

voor de volwassenen. We gaan van start met een interview met

Krijn Hermans, schrijver van het toneelstuk. Vervolgens laten

we een aantal experten aan het woord over hoe rouwzorg aan te

pakken bij kinderen.

Kostprijs: 35 euro, kinderen gratis

Locatie: GC de Zandloper, Kaasmarkt 75 te 1780 Wemmel.

LUNCHDEBATTEN

Lunchdebatten zijn bijeenkomsten van de Algemene Vergadering

van het Forum Palliatieve Zorg, opengesteld voor alle geïnteres-

seerden. We houden een maatschappelijk debat over actuele on-

derwerpen in de palliatieve zorg en/of het levenseinde. Tijdens

deze lunch worden er gastsprekers uitgenodigd die over specifieke

onderwerpen een uiteenzetting geven. Er is ruimte voor interactie,

vraagstelling en discussie.

Verdere programmatie en sprekers per sessie worden later

meegedeeld op onze website: www.forumpalliatievezorg.be.

Kostprijs: 5 euro per persoon, per sessie.

Broodjes en dranken worden voorzien.

Vooraf inschrijven is noodzakelijk!

19 april

13:00-17:00

(4 uur)

18 november

9 juni

12:30-14:00

onthaal vanaf 12:00

3OPLEIDINGENOP MAAT


De vorming wordt opgevat als een praktische training: interactief

en met rollenspel a.d.h.v. casussen.

Praktisch: De planning van de sessie gebeurt in overleg met de aan-

vrager. Voor elke deelnemer wordt een brochure met de correcte

wilsverklaringen en een handleiding voor de zorgverlener voorzien.

VORMING OP MAAT VOOR SCHOLEN

Wil u lessen in palliatieve zorg aanbieden aan uw studenten, in het

secundair, in hogescholen, in HBO5- opleidingen voor verpleegkun-

digen, …? Graag ontwikkelen we een gepast aanbod voor uw school

in de regio Halle-Vilvoorde en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest!

We bieden een lessenpakket aan van 3 halve dagen met o.m.

• een introductie in de palliatieve zorg (met casuïstiek)

• informatie over comfortzorg en de laatste zorg (voor en na

overlijden)

• hoe multidisciplinair te werken in palliatieve zorg

• de professionele houding van de zorgkundige

• omgaan met de emotionele impact op patiënt en familie

• eventueel een rondleiding in het Expertisecentrum Waardig

Levenseinde

De infomomenten bieden de mogelijkheid aan de studenten om de

palliatieve zorgsector te leren kennen, alsook kunnen deze sessies

een ondersteuning bieden bij het leren omgaan met palliatieve

patiënten in het werkveld.

Praktisch: De planning van de lessen gebeurt in samenspraak

met de school. U kan intekenen per deel, of voor de 3 lesdelen. De

lessen vinden plaats in W.E.M.M.E.L., Expertisecentrum Waardig

Levenseinde of ter plaatse in de school.

VORMING OP MAAT VOOR ZORGVERLENERS

Het Forum Palliatieve Zorg biedt vormingen aan op maat van uw

organisatie of op maat van een bepaalde doelgroep (vb. familiehulp,

woonzorgcentra, mantelzorg, SEL, seniorenorganisaties, scholen,

sociale diensten van gemeenten,…). U heeft de mogelijkheid om een

vorming in uw eigen voorziening te organiseren, of in de lokalen van

het expertisecentrum W.E.M.M.E.L. Indien u de vorming binnen de

eigen voorziening organiseert, dient u wel te beschikken over een

voldoende groot vormingslokaal en projectiemogelijkheid.

Wij bieden vorming aan over basisconcepten palliatieve zorg,

comfortzorg, levenseindebeslissingen, communicatie, rouw en

andere onderwerpen die te maken hebben met het levenseinde.

Het onderwerp wordt afgestemd op de voorkennis van de deelne-

mers. De inhoud en duur van dit programma bepaalt de organisatie

zelf, in overleg met de vormingscoördinator van het Forum.

Kostprijs: 90 euro per lesuur, exclusief verplaatsingskosten van de

docent.

VORMING VOORAFGAANDE ZORGPLANNING

Dit betreft een vast vormingspakket i.s.m. FOD Volksgezondheid

en de Koning Boudewijnstichting, bedoeld voor zorgverleners in de

thuiszorg, residentiële zorg, ziekenhuizen,... Dit pakket wordt aan-

gepast aan de beroepsgroep (huisartsen, verpleegkundigen, zorg-

kundigen,…) en kan aangevraagd worden in Vlaanderen en Brussel.

Het pakket wordt uitgewerkt in samenwerking met de regionale

LEIFpunten.

Dit pakket omvat o.a.

• toelichting bij de 5 correcte wilsverklaringen en tot welke

mogelijkheden ze leiden

• voor wie zijn ze bestemd, met wie worden ze ingevuld

• welke zijn de troeven en hindernissen van deze

wilsverklaringen

• uitleg over vertegenwoordiger en vertrouwenspersoon

• hoe brengen we deze wilsverklaringen aan bij de zorgvragers:

m.a.w. hoe communiceren naar de zorgvrager en zijn naasten.


INTERVISIE VOOR WOONZORGCENTRA

Dit intervisie-aanbod is er voor huisartsen, CRA’s, hoofdverpleeg-

kundigen en referenten palliatieve zorg, werkzaam in woonzorg-

centra.

Het Forum Palliatieve Zorg wil met u mee zoeken naar een gepaste

werkvorm om het palliatief team te ondersteunen. Dit kan door

intervisie. Intervisie is een werkvorm die eigen reflecteren en

handelen bevordert. Er wordt niet oordelend geluisterd naar de

persoon die een case-situatie aanbrengt. De andere personen geven

feedback en denken mee oplossingsgericht na.

Kostprijs: 90 euro per lesuur + verplaatsingskosten van de docent.

Praktisch

Afhankelijk van de noodzaak kunnen intervisiekringen

opgericht worden die geografisch verspreid zijn. Zo kunnen mede-

werkers vanuit verschillende woonzorgcentra deelnemen aan een-

zelfde intervisiegroep.

INFOAVONDEN VOOR DE BEVOLKING, BEWONERS EN FAMILIE

In samenwerking met het Forum Palliatieve Zorg kan uw organisa-

tie een infoavond palliatieve zorg organiseren voor de plaatselijke

bevolking van een gemeente, voor hulpverleners, artsen,…. Dit

gebeurt in samenwerking met de plaatselijke SEL, en met andere

lokale verenigingen, OCMW, mutualiteit, woonzorgcentra, huisart-

senverenigingen,… Deze avond kan plaatsvinden in de lokalen van

de organisatie zelf of op andere locaties bv. een zaal in een woon-

zorgcentrum, in het cultureel centrum van de gemeente, in een pa-

rochiezaal,...

Tijdens deze infoavond komen een aantal sprekers aan bod die

vertellen over hoe zij aan palliatieve zorg doen in hun werksetting:

bv. directie woonzorgcentrum, huisartsen, verpleegkundigen

eenheden/dagcentra, verpleegkundigen thuiszorgequipe. Nadien is

er tijd voor vraagstelling vanuit het publiek en debat. Deze avond

wordt gecoördineerd en gemodereerd door het Forum Palliatieve

Zorg.

Praktisch

Het Forum Palliatieve Zorg zorgt voor de inhoudelijke coördinatie

en organisatie van de bijeenkomsten en de avond zelf, het ontwerp

van een affiche die verspreid kan worden in de hele gemeente,

publiciteit voor het initiatief via onze contacten en vergoeding van

de sprekers op de infoavond.

We verwachten van de initiatiefnemers het zoeken van een

aantal gemotiveerde hulpverleners/vrijwilligers/artsen… die deze

avond mee willen realiseren, het mee helpen voorbereiden van de

infoavond, medewerking op de infoavond zelf en publiciteit voor het

initiatief.

Kostprijs: gratis

ALGEMENE VOORWAARDEN

Bevestiging

Wij bevestigen uw inschrijving per e-mail, met alle nodige praktische informatie. Een cursus

kan pas starten bij voldoende inschrijvingen. Indien de cursus wordt geannuleerd, wordt u hier

zo snel mogelijk van op de hoogte gebracht. Het inschrijvingsgeld wordt dan terugbetaald.

Betaling

Na inschrijving ontvangt u een factuur met bijgevoegd alle betalingsmodaliteiten. Uw

inschrijving is definitief na bevestiging én betaling.

Annulatie

Annuleren is mogelijk tot 7 dagen voor de cursus. Bij tijdige annulatie betalen wij u het

inschrijvingsgeld terug. Zonder tijdige annulatie, kan er geen terugbetaling gebeuren. Een

ingeschreven persoon kan zich laten vervangen, indien u deze wijziging vooraf aan ons

doorgeeft.

Educatief verlof

Educatief verlof voorafgaand aan de opleiding aan te vragen bij inschrijving, enkel voor de

basisopleiding zorgverleners, palliatief referent en postgraduaat.

Attestering

Bij elke opleiding is er een aanwezigheidsattest voorzien.

Accreditering

Voor artsen die vorming volgen, wordt accreditatie aangevraagd.

U kan op aanvraag een beroep doen op het expertisecentrum voor een rondleiding en

voorstelling van alle organisaties die hier onderdak vinden.

Voor meer informatie, tel. 02 456 82 07, [email protected] of www.wemmel.center

tel. 02 456 82 07

www.forumpalliatievezorg.be

LevensEinde InformatieForum

Leiflijn 078 15 11 55

www.leif.be

Leerstoel ‘Waardig Levenseinde’ van deMens.nu aan de VUB

tel. 02 456 82 09

www.waardiglevenseinde.eu

FEBRUARI MAART APRIL MEI JUNI

1

2 POSTGRAD VPK LEIFNURSES

3

4 BASIS ZV

POSTGRAD VPK

5 BASIS VW

6 LEIFARTSEN PV ZV 9

7 LEIFNURSES LEIFNURSES

8

9 EPC PV INFO LUNCHDEBAT

10 BASIS VW

11 PALM BASIS ZV

POSTGRAD VPK

12 BASIS VW

13 PALL REF

14 PALL REF PALL REF

15 POSTGRAD VPK

16 POSTGRAD VPK

PV ZV 6

PV INFO

17 BASIS VW

18 LEIFARTSEN PALL REF BASIS ZV

POSTGRAD VPK

19 SYMP

20 BASIS ZV

POSTGRAD VPK

21 LEIFNURSES LEIFNURSES BASIS VW

22 LEIFARTSEN

23 POSTGRAD VPK PV ZV 7

PV INFO

PALL REF

24 BASIS VW

25 LEIFNURSES

26

27 BASIS ZV

POSTGRAD VPK

28 BASIS VW

29 PALM

30 PV ZV 8

PV INFO

BASIS VW31

J. Vander Vekenstraat 1581780 WEMMEL

02 456 82 09

VORMINGSBROCHUREadmin.wemmel.center/data/vormingsbrochure-2016.pdfVORMINGSBROCHURE Driemaandelijkse...

Documents

Transcript of VORMINGSBROCHUREadmin.wemmel.center/data/vormingsbrochure-2016.pdfVORMINGSBROCHURE Driemaandelijkse...