UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (http://dare.uva.nl)

UvA-DARE (Digital Academic Repository)

Tulpen voor Wilhelmina. De geschiedenis van de Engelandvaarders

Dessing, A.M.F.

Link to publication

Citation for published version (APA):Dessing, A. M. F. (2004). Tulpen voor Wilhelmina. De geschiedenis van de Engelandvaarders. Amsterdam:Uitgeverij Bert Bakker.

General rightsIt is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s),other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons).

Disclaimer/Complaints regulationsIf you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, statingyour reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Askthe Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam,The Netherlands. You will be contacted as soon as possible.

Download date: 19 Oct 2020

Lijstt van bijlagen

Tabellen Tabellen

TabelTabel 1: Beweegredenen van 192 Engelandvaarders1*

Dienstneming,, aansluiting bij geallieerde strijdkrachten Actievee deelname aan de strijd, vechten Bevrijdingg Nederland of Nederland en Ned.-Indie Bevrijdingg Nederlands-Indie Ietss doen voor de goede zaak Wildee piloot worden

Vaderlandsliefde e Anti-Duits,, antifascisme Avontuur r

Ontsnappingg aan deportatie als jood Ontlopenn krijgsgevangenschap Weigeringg loyaliteitsverklaring Weigeringg werk in Duitsland Dreigendee arrestatie; gezocht i.v.m. verzet

Nuttigerr in Engeland; onvrede met verzet Vrijheidsdrang g Wraak k Boodschapperr verzet; geheim agent

41X X

400 X

333 x 6x x 7x x 2X X

100 X

122 X

155 X

155 X

2X X

2X X

9x x 122 X

4X X 2X X

2X X

7X X

** omdat veel Engelandvaarders een combinatie van meerdere beweegredenen opga-ven,, wordt in deze tabel weergegeven hoe vaak een bepaalde beweegreden werd ge-noemd. . Bron:: enquête

437 7

TabelTabel 2: Verzetsdeelname 1706 Engelandvaarders

Verzett niet nader gespecificeerd 25 Incidenteel/symbolischh verzet 92 Deelnamee aan georganiseerd verzet 179 Gewapendd verzet/sabotage 46 Geenn verzetsdeelname 506 Verzetsdeelnamee onbekend 858

TabelTabel 3: Engelandvaarders (1706) al of niet met georganiseerde hulp uit Neder-landland vertrokken

Mett georganiseerde hulp 535 31 procent Zonderr georganiseerde hulp 981 58 procent Onbekendd 190 11 procent

TabelTabel 4: Met georganiseerde hulp ontsnapte Engelandvaarders naar jaar

19400 10 19411 99 19422 203

19433 194 19444 29

Totaall 535

TabelTabel 5: Engelandvaarders samen of alleen op reis

Samen n Alleen n Onbekend d

1059 9 380 0

267 7

Totaall 1706

TabelTabel 6: Burgerlijke staat 1706Engelandvaarders

ongehuwdd 1142 verloofdd 68 gehuwdd 282 gescheidenn 22 n.v.t.. (priester) 3 weduwnaarr 1 onbekendd 188

4388 LIJST VAN BIJLAGEN

TabelTabel 7: Pogingen tot Engelandvaart via de Noordzee

Jaar Jaar

19400 (vanaf mei) 1941 1 1942 2

1943 3 1944 4 19455 (tot mei)

Totaalaantal Totaalaantal pogingen pogingen

13 3 80 0 22 2

14 4 6 6 1 1

Daarvan Daarvan

2 2 16 6

6 6 5 5 1 1 1 1

geslaagd geslaagd AantalAantal opvarenden GeslaagdeGeslaagde pogingen

5 5 70 0

44 4 38 8

5 5 10 0

1940 0 1941 1 1942 2

1943 3 1944 4

1945 5 Datumm onbekend

52 2 205 5

36x x 316 6 48 8 0 0

3 3

Totaall 136 31 172

TabelTabel 8: Totaal aantal Engelandvaarders (98s)via de zuidelijke route

JaarJaar Vertrokken uit Nederland* Aangekomen in Engeland

o o 16 6

163 3 315 5 362 2 124 4

5 5

Totaall 985 985

** of ander bezet gebied

TabelTabel 9: Vertrek van 985 Engelandvaarders via de zuidelijke route, verdeeld over dede subroutes Zwitserland en Spanje/Portugal*

VertrekVertrek uit NL Via Zwitserland Via Spanje/Portugal

47 7 123 3 203 3 219 9 32 2 o o 3 3

Totaall 358 627

*dee varianten (Noord-Afrika, Italië) zijn niet apart weergegeven, omdat het om heel kleinee aantallen gaat. Noord-Afrika is tot de subroute Spanje gerekend, Italië tot de subroutee Zwitserland.

1940 0 1941 1 1942 2

1943 3 1944 4

1945 5 Datumm onbekend

5 5 82 2

158 8

97 7 16 6 0 0 0 0

TABELLE N N 439 9

TabelTabel w: Aantal Engelandvaarders (528)via Scandinavië

JaarJaar Vertrek uit Nederland Aankomst Engeland

19400 19 o 19411 51 39 19422 52 34 19433 229 51 19444 177 172 19455 o 232

Opmerking:: Uit dit overzicht kan slechts globaal worden opgemaakt wanneer deze Engelandvaarderss in Zweden zijn gedrost. Er zat meestal enige tijd tussen het moment datt zij uit Nederland vertrokken en het moment dat zij in Zweden van hun schip weg-liepen. .

TabelTabel 11: Aangekomen Engelandvaarders die één of meer pogingen deden

VanVan 1/06 in Engeland gearriveerde Engelandvaarders hebben er 185 een of meer meerderemeerdere pogingen gedaan: 1488 Engelandvaarders deden 1 eerdere poging 299 Engelandvaarders deden 2 eerdere pogingen 88 Engelandvaarders deden 3 of meer eerdere pogingen

TabelTabel 12:148 aangekomen Engelandvaarders die voordien één eerdere poging de-den,den, naar route

Noordzeee 66* Zuidelijkee route 60 Scandinavischee route 17 Routee onbekend 5

** van wie 4 Engelandvaarders die vergeefs probeerden met een vliegtuig de Noordzee overr te steken

TabelTabel 13: Overzicht naar route van §98gestrande Engelandvaarders

Noordzeee 317 Zuidelijkee route 169 Scandinavischee route 5 Routee onbekend 107

4 4OO LIJST VA N BIJLAGE N

TabelTabel 14: Oorzaken van de misluktepoging(en) van 317Engelandvaarders via de Noordzee Noordzee

Problemenn tijdens voorbereiding of op zee 87 Opp zee verdwenen 28 Gearresteerdd 202

enen 169 Engelandvaarders via de zuidelijke route

Terugg naar Nederland 15 Vermist,, verongelukt 8 Gearresteerdd 146

TabelTabel 15: Lotgevallen van 469 gestrande Engelandvaarders

Zonderr gevolgen Ontsnapt t Gevangenschapp overleefd Totaall overleefd

Gefusilleerd d Omgekomenn in kampen en dergelijke Verdronken,, vermist Zelfrnoord d Totaall omgekomen

108 8 18 8

109 9

235 5

47 7 151 1 34 4

2 2

234 4

Tabell 16: Politieke achtergrond Engelandvaarders naar partijlidmaatschap

Geen n Onbekend d AR P P

CH U U

RKSP P LSP P Vrijheidsbond d Vrijz.. Dem.Bond Bondd v. Vrije Liberalen EDD D SDAP P CPN N Nederl.. Unie Ex-Nationaall Front Totaal l

1151 1

341 1 18 8

1 1

13 3 2 2

7 7 6 6 1 1 5 5

20 0

1 1

139 9 1 1

1706 6

vann wie 4 tevens lid Ned.Unie yy van wie 3 tevens lid Ned.Unie

TABELLE N N

TabelTabel 17: Oordeel van 192 Engelandvaarders over ontvangst door de regering

Positieff 81 Zowell positief als negatief 14 Geenn mening 35 Negatieff 39 N.v.t.. 20 Onbeantwoordd 3

Bron:: enquête

TabelTabel 18: Aantal Engelandvaarders ontvangen door de koningin

Well ontvangen 128 Engelandvaarders Niett ontvangen 36 Engelandvaarders Niett van toepassing* 23 Engelandvaarders Onbekendd 5 Engelandvaarders Totaall 192 Engelandvaarders

Bron:: enquête ** niet in Engeland aangekomen

TabelTabel 19: Onderscheidingen i.v.m. hun overkomst aan 1706 Engelandvaarders uitgereikt uitgereikt

Bronzenn Kruis 128 Kruiss van Verdienste 655 Geenn 39 Onbekendd 884

TabelTabel 20: In Engeland aangekomen beroepsmilitairen naar rang

Officierenn 50 cadetten/adelborstenn 26 rangg lager dan officier 28 gepensioneerdee officieren 2 Totaall 106

4422 LUST VAN BIJLAGEN

TabelTabel 2i: In Engeland aangekomen beroepsmilitairen naar wapen

(233 officieren, 1 cadet, 8 rang lager dan off., 1 gepens.) (77 officieren, 3 rang lager dan officier) (99 officieren, 7 adelborsten, 10 rang lager dan officier) (111 officieren, 18 cadetten, 1 rang lager dan off., 1 ge-pens.) ) (allenn rang lager dan officier)

TabelTabel 22: Engelandvaarders (1706) ingezet voor oorlogvoering

Kon.. Landmacht Mil .. Luchtvaart Kon.. Marine KNI L L

Marechaussees s Totaal l

33 3 10 0

26 6 31 1

6 6 106 6

Landmacht t Luchtvaartafd.Landmacht t Marine e Luchtvaartafd.. Marine KNI L L

Luchtvaartafd.. K N I L Koopvaardij j Geheimee dienst Burgerbetrekking g Bestemmingg onbekend

332 2 188 8 336 6 61 1

161 1

15 5 164 4 111 1

128" "

210 0

Bron:: BRiop,Kerkrade en eigen databestand Engelandvaarders ** behalve geheim agenten ook leidinggevend/ondersteunend personeel. *** onder anderen vrouwen en degenen die voor militaire dienst waren afgekeurd.

TabelTabel 23: Effect van de Engelandvaart op het leven na de oorlog

Positief f Zowell positief als negatief Negatief f Geen n Onbekend d

Totaal Totaal

98 8 16 6 21 1

38 8 7 7

192 192

511 procent 88 procent 111 procent 200 procent 100 procent

woprocent woprocent

TABELLE N N 443 3

Grafieken Grafieken

o o

££ <f f 4 -f P «f «f sf s / J* # ^ * *

<f<f <y c? ? ^

^ v ^ < ^

^ ^ <Y? ? V V GrafiekGrafiek 1: Engelandvaarders naar provincie (laatste woonplaats)

o o

^ >> 5S> $'J? $'J? && . ^

ö ö

^oo \ * <^ * f xv ^ <^ <N^ N T xy >cr v^ \ ^ M?

O" " >'' ' >'

GrafiekGrafiek 2: Engelandvaarders naar geboorteplaats

4 444 LIJST VAN BIJLAGEN

^ ^ E E 5J J

u u o o >--OH H

30 0

25 5

?n n

15 5

10 0

5 5

0 0 BB H. .. i_ . _ii_.j

'.. J

Beroep p

GrafiekGrafiek3:3: Sociale achtergrond Engelandvaarders naar beroepsgroep (hiërarchische(hiërarchische indeling)

Indelingg gebaseerd op: J.M. Westerman, J.A. Kropman en J.W.M. Collaris,, Beroepenklapper: bestemd voor intern gebruik. Nijmegen, 1975--

Verklaringg beroepen-codes (hiërarchische indeling) 00 = zonder beroep 11 = ongeschoolde arbeiders 22 = geschoolde arbeiders 33 = lagere employees (kantoor- en winkelbedienden, lagere ambtenaren,, militairen tot en met de rang van onderofficier) 44 = kleine zelfstandigen 55 = middelbare employees (hogere ambtenaren, onderwijzers, leraren) ) 66 = hogere beroepen (arts, advocaat, architect, ingenieur, directeur, militairenn met rang van officier) 77 = scholieren/studenten ?? = beroep onbekend

GRAFIEKEN N 445 5

11 1 n n ] ] .hl.hl E~~! JJ D „ D D t I ll D ll 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ll 12 13 14 ?

Beroepsgroep p

GrafiekGrafiek 4: Sociale achtergrond Engelandvaarders naar beroepsgroep

Indelingg gebaseerd op: J.M.Westerman, J.A. Kropman en J.W.M.

Collaris,, Beroepenklapper: bestemd voor intern gebruik. Nijmegen,

1975--

Verklaringg beroepsgroepencodes: 11 = Landbouw en visserij 22 = Industrie 33 = Bouwnijverheid/installatiebedrijven 44 = Handel en horeca 55 = Transport/verkeerswezen (w.o. zeevarenden) 66 = Winkel- en administratief personeel 77 = Bank- en verzekeringswezen 88 = Gezaghandhaving (militairen, politie, justitie) 99 = Overheidspersoneel/dienstverlening 100 = Onderwijs 111 = Vrije beroepen (arts, advocaat, architect etc.) 122 = Artistieke beroepen (schrijverjournalist, musicus, fotograaf, cineastt etc.) 133 = Scholieren/studenten 144 = Zonder beroep ?? = Beroep onbekend

4 466 LIJST VAN BIJLAGEN

o o u u C C s --

3 H H

2 0 0

15 5

10 0

5 5

0 0

** **

// / # <? s<+s<+ * © */> rO-

Cf f

j? j? o o • y y ^ ^

^ ^ ^ ^ >

overig: : remonstrantss 14, doopsgezind 11,7e dag adventist 1, chr. Scientist 3, Churchh of Engl. 3, luthers 11

GrafiekGrafiek5:5: Religeuze achtergrond Engelandvaarders

Dienstplichtt Niet in dienst Afgekeurd Nvt

GrafiekGrafiek 6: Militaire achtergrond Engelandvaarders

Onbekend d

GRAFIEKEN N 447 7

a a V V u u c c i-i-

40 0

35 5

30 0

25 5

20 0

10 0

5 5

0 0

1940** 1941 1942 1943 1944 1945** onbek

Jaar r

** vanaf 14/5/40 (datum van de Nederlandse capitulatie)

** tot 7/5/45 (einde van de oorlog in Europa)

lichtgrijss = aantal Engelandvaarders uit Nederland (of ander bezet

gebied)) vertrokken

donkergrijss = aantal Engelandvaarders in Engeland aangekomen

GrafiekGrafiek 7: Vertrek en aankomst van Engelandvaarders

448 8 LIJSTT VA N BIJLAGEN