Ustalık Eğitimi / 24 saat - İSTANBUL /...

İş ve İnsan İlişkileri Ustalık Eğitimi / 24 saat

2012

Kuşadası

Hazırlayan; Mehmet ÖNCELER Mesleki Eğitim Merkezi Müdürü

2012 Kuşadası

İş ve İnsan İlişkileri

Ustalık Eğitimi / Kuşadası Mesleki Eğitim Merkezi Sayfa 2

İŞ VE İNSAN İLİŞKİLERİNİN TARİHİ GELİŞİMİ

İnsan ilişkileri, insanlığın varoluşu ile birlikte ortaya çıkmıştır.

İlk insan toplulukları, yiyecek toplamak ve düşmanlarından korunmak için bir arada yaşamayı seçen birkaç

aileden oluşmaktaydı.

Toplumun temeli aile hayatına dayanmaktadır.

İlkel toplulukların toplum hayatına geçmeleri, göçebelikten kurtulmalarına, yani toprağa sürekli yerleşik

olmalarına bağlıydı.

Yerleşik hayata geçmede en büyük etken karasabanın bulunmasıdır.

Diğer etkenler ise;

*Dini inançlar gereği kutsal sayılan yerlerin yakınında olma isteği

*Artan nüfusun beslenme zorluğudur.

Esasen insanların diğer insanlardan bağımsız bir şekilde hayatlarını sürdürmeleri mümkün değildir.

“Yalnızlık Allah’a mahsustur.” sözü bu gerçeği en iyi biçimde açıklar.

İlk insanlar sürekli artarak, aile, boy, klan, oba gibi gruplara ayrılmışlar. Yaşamak için ilkel metotlarla

avlanmışlardır. Doğa şartlarının zorluğu, soğuk ve açlık onlara yeni tedbirlerle korunma, şartları geliştirme

imkânı sağlamıştı.

Önceleri dar bir alanda cereyan eden iş ve insan ilişkileri, günümüzde dünya ülkelerinin sınırlarından

taşarak, uluslar arası bir görünüm almıştır.



İş ve insan ilişkileri ilk insanla birlikte ortaya çıkmıştır. Daha sonraki her dönemde birtakım gelişmeler

göstermiştir. Her topluluk, insanların birbirleriyle hoş geçinebilmesi için kendilerine özgü kaideler ortaya

koymuşlar ve bunlara uyulmasını sağlamışlardır.

Olumsuz davranışlar zamanla şekil değiştirerek ya tamamen ortadan kalkmış veya şekil değiştirmiştir.

Günümüzde bu ilişkiler önemini artan bir şekilde sürdürmektedir.

Bir yerde insan varsa, iş konusu da vardır. İnsan ilişkileri, sosyal bir bilim dalı olup, insanı konu alır.

Kaynağını Sosyoloji, Psikoloji, Biyoloji, Tarih, Edebiyat gibi bilim dallarından alır, insana ve onun yaşamına

uygular.

Ailede İnsan İlişkilerinin Önemi

Aile, en önemli sosyal ve temel kurumlardan biridir. Bütün toplumlarda hemen her birey aile

grubu içinde doğar ve yetişir. Aile, her toplumda farklı yapıya sahip olmasına rağmen, ortak özellik ve

fonksiyonları olan bir kurumdur

Aile; birbirlerine akrabalık bağı ile bağlı olan ve içinde en az bir karı-koca ilişkisinin bulunduğu veya

bulunmuş olduğu en küçük sosyal birimdir.

Aile İki temel sınıfa ayrılır. 1- Çekirdek Aile 2- Geniş Aile

Ailede esas olan, belirli kurallarla bir araya gelerek iki insandan meydana gelen grubun ortak fikir,

din, millet, hukuk ve ahlak kurallarını benimseyip, insan ilişkilerinin temelini oluşturmalarıdır.

Bir ailenin toplumdaki yeri çeşitli etmenlere göre belirlenir. Bunlar;

-Aile çevresi

-Mal varlığı

-Toplum içindeki yeri

-Soyu

-Ünü ve geçim birimidir.

Bu ve bunun gibi etmenler, ailenin toplumdaki statüsünü belirler.

Çocukların yetişmesi, biçimleri ve kişiliklerinin oluşumu, ailenin içinde bulundukları toplumdaki

yerinden etkilenir. Anne-baba çocuklarını terbiye etmede birinci derecede sorumludurlar. Sağlam aile

terbiyesiyle kurulan toplumlar, kolay kolay yıkılmaz, dış etkilerden etkilenmez. Geleceğe ümitle bakılır.

Aile, toplumun oluşmasını ve devamlılığını sağlar.

Aile hayatının devamı maddi ve manevi ihtiyaçların temin edilmesine bağlıdır. Bu ihtiyaçlar aile,

toplum ve bireylere göre değişebilmektedir.

Bireylerin tümü, devletin ortaya koyduğu kurallara uyma zorunluluğu vardır. Bunun karşılığında da

devlet, aile ve vatandaşlarına sahip çıkmalıdır.



Aile, toplumun ayrılmaz bir parçası olduğuna göre, toplumun değer yargılarından, kurallarından

etkilenmemesi mümkün değildir. Olumlu, olumsuz veya eksik kusurlu davranışların kazandırılması ailede,

arkadaş grubunda, okulda, okulda, akrabalarla ilişkilerde ve her yerde olacaktır. Her toplumda insanın

eğitimi önemlidir. Toplumu ilgilendiren tüm kurallar her yaşta öğretilir.

Aile ile başlayan sevgi, saygı, anlayış ve sadakat duyguları zamanla büyüyerek toplumsallaşmayı

sağlayan insan ilişkilerinin temelini oluşturan kuralların devamından başka bir şey değildir. Bu kuralların

olmadığı toplumlarda insan ilişkileri ve dayanışma zayıf olur.

Ailede Sağlıklı İlişkiler:

Anne ve baba arasındaki olumlu ilişkiler, çocuklara aynen yansıyacak ve çocukların kişiliklerinin

sağlıklı gelişmesine katkı sağlayacaktır. Sağlıklı ilişkiler, insan ruhuna huzur ve mutluluk verir.

Aile düzeni ile başlayan beşeri ilişkiler, devlet hayatını da içine alan büyük bir insan ilişkileri zincirini

oluşturan bir bütün olarak ortaya çıkmaktadır. İş ve insan ilişkileri bu zincirin halkalarından sadece bir

parçadır. Türk aile yapısı, dini, ahlaki ve içtimai yönden sağlam temeller üzerine oturtulmuştur.

İnsanların birbirini sevmesi, yardımlaşması ve milli duyguların gelişmesi aile ortamında

sağlanabilmektedir.

Türk aile yapısı ile, diğer milletlerin aile yapısını karşılaştırdığınızda ne kadar büyük farklılıklar olduğu

görülecektir. Birlikte yaşamayı aile sayan bir düşünceye sahip toplumlardan oluşan devletlerin uzun süre

ayakta kalmaları mümkün değildir.

Aile birliğinin bozulmasını etkileyen hususlar şunlardır:

-Ailedeki geçim darlığı,

-Anne-baba arasındaki cinsel uyumsuzluk,

-Anne-babadan birinin ya da her ikisinin akıl sağlığının bozulması,

-Alkollü içkileri ya da uyuşturucu madde kullanımı,

-Huysuzluk, kavgacılık, inatçılık gibi huyların olması,

-Akrabalarla ilişkilerde anlaşamama,

-Çocukların eğitimi konusunda anlaşamamaları.

İŞ VE İNSAN İLİŞKİLERİNİN TARİFİ, ÖNEMİ VE AMACI

Toplumda her insanın kendisine göre bir değeri vardır. Bu değeri kendisine ister toplum, isterse kendisi

versin ona göre davranılmasını ister. İnsan ilişkileri insanlara değer verme sanatıdır.

Her insan kendisine iyi davranılmasını istediği gibi, başkalarına iyi davranma, saygı, sevgi gösterme, iyi

geçinme durumundadır. İnsan ilişkilerini iyi bilen, uygulayan kimseler, dünyanın en sert-kaba insanlarını

bile yumuşatabilirler.

İnsan İlişkileri; bir iş yerinde amaçlara uygun olarak çalışanları yönetmek için, yöneticilerin uyguladığı ilke ve

kuralların tümüne denir.



İş; Bireyin bir şey yapması ya da bir sonuca ulaşmak amacıyla yaptığı faaliyettir.

Amir; başkalarından sorumlu olan ve başkalarının işlerini idare eden kişiye denir. Yönetici, bir yeri idare

eden, yürüten kimsedir.

Yönetim ise, bir amaca ulaşma yolunda girişimlerin ve faaliyetlerin toplamıdır.

İş ve insan ilişkileri deyince aklımıza, herhangi bir işyerinde çalışan insanların birbirleriyle veya

müşterileriyle olan ilişkileri gelmektedir.

Bir işyerinde yönetici ve yönetilenlerin olması doğal bir sonuçtur. Sadece insan ilişkileriyle bir işyeri

yönetilmez. Yönetim kavramının içinde başta insanlar olmak üzere üretim elemanlarını sırasıyla insan gücü,

hammadde, sermaye, makine-teçhizat ve zamanı amaçlar doğrultusunda etkin ve verimli kullanım söz

konusudur. Burada ana faktör insan gücüdür.

Amir bir psikolog gibi kuvvetli sezgi gücüne sahip olmalı ve problemlere çözüm getiren ve problemlerin

büyümesini önleyen tedbirleri almasını bilen kimsedir. Yönetici olmak için mutlaka emrinde çalışan ve

emrini uygulayan bir insan olması gerekir. Yönetici olanlar; müşterileri, bayileri, diğer işyeri sahiplerini, rakip

firmaları, yerel yönetimleri, devlet, meslek odaları ve sendikaları göz önüne almalıdır.

İyi bir yöneticide şu özellikler olmalıdır:

-İnsanları sevmeli, Kültürlü olmalı

-Mesleğinde bilgi ve beceri sahibi olmalı,

-Sezgi gücü olmalı,

-Olgun , dinamik ve enerji dolu olmalı,

-Objektif ve dürüst olmalı,

-Hoşgörü sahibi ve zeki olmalı,

-Cesaret sahibi olmalı,

-İşletmeye gönülden bağlı olmalı,

-Problemleri çözümleyebilme yeteneği olmalı,



İş ve insan ilişkileri, çalışan ve çalışmayan tüm insanların hayatını içine alan ve hepimizi etkileyen konuları

kapsamaktadır. Örneğin; komşuluk, akrabalık, arkadaşlık, müşteri, anne-baba, çalışan insanlar, ast-üst

ilişkileri vb…

İş ve insan ilişkilerinden amaç; işyerinde kullanılan üretim elemanlarını (toprak, sermaye, emek, teşebbüs)

en etkin ve verimli kullanarak olumlu sonuçlar almaktır. İş ve insan ilişkileri temelde çok basit görünen

kurallara dayanmaktadır.

Herkesin düşüncesine saygı, kendi şahsını öne sürmeden, üstün hissedilen taraflarını belli etmemek,

karşımızdakinin kusurlu taraflarını görmeyip, iyi taraflarını takdir etmek şüphesiz iyi ilişkilerdir.

Eğitim ömür boyu devam eder. İnsan ilk eğitimini aileden alır. Okul ve çevresiyle olan ilişkileri ile devam

eder. En iyi eğitim, yaşanan bir hayatın öğrettikleridir. Hayatın kendisi iş ve insan ilişkilerinden başka bir

şey değildir.

İNSANIN BENZER VE FARKLI TARAFLARI VE KÜLTÜR YAPISI

İnsanın benzer ve farklı tarafları, iş ve insan ilişkilerini kurmada etkili olur. İnsan, diğer canlılardan

farklı ve üstün özelliklere sahip bir varlık olarak dünyaya gelir. İnsanlar, duyu organları bakımından ve biçim

olarak birbirine benzer özellikte yaratılmıştır.

İnsanoğlu, duyu organları sayesinde çevresini farklı biçimde algılar. Farklı biçimde düşünür. İnsanın

yetenekleri ve becerileri farklıdır. Dolayısıyla insanlarla ilişkileri de farklı olmaktadır.

Aynı toplumda yaşayan insanların bile farklı görgü kuralları, örf ve adetleri, din kuralları ve ahlak

kurallarına bile rastlamak mümkündür.

İnsanın benzer ve farklı taraflarını doğduğu ülke, çevre, toplum yapısı bakımından

değerlendirdiğimizde;

-Dil, din, tarih, kültür yapısı,

-Görgü kuralları,

-Örf ve adetleri,

-Din kuralları,

-Ahlak kurallarıdır.

İnsanın benzer ve farklı taraflarını kişisel özellikler bakımından değerlendirdiğimizde;

-Duyu organları (Göz, Kulak, Burun),

-Zeka (Akıl),

-Fiziksel özellikler (Yaş, boy, kilo),

-Sosyal yapı (Yeme, içme, giyinme, beğenilme, güven, bağımsız olma gibi...)

-Kişilik (Davranış, yetenek),

-Eğitim-öğretim

...... gibi farklı özelliklere sahiptirler.



Kültür, insanların ortak inançlarını, değerlerini, davranışlarını ortaya koymaktadır.

Bir insanın bilgi, terbiye, alışkanlık, zevk ve inanışları bu kültür yapısına göre şekil almaktadır. Kültür bir

yaşam şeklidir. Aile ortamında kazanılır. Kişi, ahlak kurallarını, din kurallarını, örf ve adetleri, dili, sanat

değerlerini çevresindeki insanlardan öğrenir.

Aile, evlilik, büyüklere saygı, sevgi gibi güzel alışkanlıklar ile hırsızlık, kumar, zina, uyuşturucu-eroin alıp-

satma ve kullanma, evlilik dışı ilişkiler, milletine ihanet etme gibi değer yargıları kültür yapısıyla ilgilidir.

Normal olarak olması gereken farklılıklar;

Davranışlar, kabiliyet, ilgi, deney, duygular, öğrenim, yaş, vücut yapısı ve dini inançlardır.

Bu farklı olan özellikler nedeniyle, herkes için geçerli olacak temel kurallar koymaya çalışılmaktadır. Amaç;

insanlar arasında meydana gelen çatışmaları azaltmaktır

İNSANIN ÇALIŞMA SEBEBLERİ (İnsan niçin çalışır?)

İnsanı çalışmaya sevk eden faktörlerin başında ihtiyaçlarını temin etmeye yarayacak para kazanmak arzusu

gelmektedir. İnsan ihtiyaçları sınırsızdır.

Para kazanmak bir amaç değildir. Para, ihtiyaçları tamamlamak için sadece araç olmalıdır. İnsanın başka

istekleri de olabilmelidir. Maddi ihtiyaçların yanında manevi ihtiyaçları da vardır. İşyerinde esas olan da bu

duygulardır. Örneğin; terfi etmek, beğenilmek, unvan, makam, sevgi, ait olma, itibar edilmek gibi

isteklerdir.

Yönetici, üretim elemanlarını kullanırken çalışan personelin haklarını gözetmeli ev onların örf, adet, dini

inançlarını ve karakterlerini bilmek zorundadır. İşyerinde çalışanların birbirleriyle ilişkileri en üst düzeyde

tutmalıdır. Çünkü, bunu sağlayamadığı zaman verim azalır, disiplin bozulur, geçimsizlik artar ve işyerinden

ayrılmalar çoğalır. Amir, işyerinde yapıcı olmalı, katı kurallardan ve disiplin cezalarından “zorunlu

olmadıkça” kaçınmalıdır.

Her insan hata yapabilir, fakat hatalarında direnenler yalnız ahmaklardır.

İş ve İnsanın Birbirinden Ayrılmazlık İlkesi:

İnsanlar hayatları boyunca bir şeylerle uğraşmak zorundadır. Çünkü insan ihtiyaçları bitmek, tükenmek

bilmez iken, bu ihtiyaçları karşılayacak olan kaynaklar kıttır. (kullanıma hazır değil). İnsanların kullandıkları

her madde bir veya birkaç meslek erbabının elinden geçmiştir.

Her insan, çalışmayı sevmeyebilir. Ancak, hayatını devam ettirmesi, kazanç kazanması, ailesini geçindirmesi,

daha da önemlisi, memleketinde hatırı sayılır bir insan olarak yaşayabilmesi için mutlaka en az bir mesleğe

sahip olması gerekmektedir.

Halbuki bir işe veya mesleğe sahip olmak, o kadar da kolay değildir. Hiçbir kimse doğuştan usta olarak

dünyaya gelmez.



Her şeyden önce seçtiği mesleğini çok sevmeli, işiyle barışık ve işine candan bir dost olmalıdır. İşini seven,

hakkıyla iş ve insan ilişkilerini kuran bir kişi, mesleğinin aranan insanı olurken, işiyle barışık olmayan, sadakat

ve sabır göstermeyen bir kimse de usta olamayacağı gibi, işsiz,, aşsız ve kazançsız kalacaktır.

İş insanın hayatındaki en yakın arkadaşı, dostu ve ayrılmaz bir parçasıdır. İşi insandan, insanı da

işten ayrı düşünmek mümkün değildir.

İnsan Hayatında İşin Yeri ve Önemi:

İki yabancı insan karşılaştıklarında ilk soruları ne işle uğraşıyorsun?

Neden memur veya işçi emekli olunca bir işe başlamaktadır?

Neden bir baba mesleğini evlatlarına devrettikten sonra , ikide bir dükkana gelir de dükkanda işlere karışır?

Bir insan iyi bir iş ile vardır. İyi bir iş ile saygındır, sevilendir ve kazançlıdır. İşi olmayan kişi, önce kendisine,

sonra ailesine daha sonra da devletine ve milletine bir yüktür.

İş veya meslek, sadece kazanç elde etmek için lazım değildir. İşin bir de manevi yönü vardır ki, bu her

şeyden önemlidir. Bir hastayı iyileştiren doktorun mutluluğunu, aldığı tedavi ücreti ile ölçmek mümkün

müdür?

İş ve İnsan İlişkilerini Kurma Yöntemleri:

A-Mesleği İyi Öğrenmek: Herkes isteyerek veya tesadüfi olarak bir mesleğe başlar. Hangi mesleğe

başlarsanız başlayın, en önemli konulardan biri iyi öğrenmektir. Zira işinin gereklerini çok iyi bilmeyen bir

usta, müşterinin işini iyi yapamayacaktır. Eğer yaptığın iş tam değilse kurulan iyi insan ilişkileri, insanın

noksanlığı müşteri tarafından anlaşıldığında bir balonun sönüşü gibi sönüp gidecektir.

Asık bir suratla, müşteriyle hiç ilgilenmeden veya doğruluk, dürüstlük ilkelerine uyulmadan

yapılan en iyi iş, mutlaka yarım demektir.

B-Mesleğe Saygı Göstermek: Toplum içerisinde insanların saygınlığı ve itibarı genellikle meslekleri ile

ölçülür. Demek ki, mesleğimiz bize hem maddi, hem de manevi olarak birçok kazanç sağlamaktadır.

Mesleğe saygı göstermek, mesleği sevmekle başlar. Mesleğin gereklerini yerine getirmekle devam eder.

C- Ustaya veya İşverene Saygı Göstermek: Bir insanın mesleğini öğrenmesi ve usta olmasındaki en önemli

faktör, usta veya işverendir. Bir usta ve onun işyeri, bir çırak için hem meslek öğrenme yeri, hem de hayat

ve kültür okuludur. Ustasına saygı göstermeyenler, ilk önce mesleklerini tam olarak öğrenemezler. Ayrıca,

çok sık işyeri ve usta değiştirirler ve piyasada geçerli bir usta olamazlar. Her şeyden önce, bizim millet olarak

yapımızda ve kültürümüzde, ana-babaya, ataya, büyüklere, öğretmenlere, alimlere ve ustalara saygılı olmak

vardır.

D- İnsanlara Saygı Göstermek: Öncelikle insan olarak, en önemli görüşlerimizden biri dil, din, ırk, renk vb.

ayrımı yapmadan bütün insanları sevmek ve saygı göstermek vardır.



Mesleğimiz ne olursa olsun, bize kazanç sağlayacak olaylar insanlardır. Hiçbir usta kendisine kazanç

sağlayacak olan insanların (müşteri) listesini çıkaramaz. Bunun için bütün insanlığa saygılı ve iyi niyetli

yaklaşmak ve geçinmek zorundayız. Atalarımızın “İnsan, insanın külüne bile muhtaçtır” demişler.

E- Temizlik ve Düzene Özen Göstermek: Dünyada hiçbir insan, kiri, düzensizliği ve karmaşıklığı sevmez. İşi

olan bir kimse, diğer şartlar aynı kalmak kaydıyla, daha temiz, ferah, düzenli bir işyerinde işini yaptırmak

ister.

Günümüzün sanayi dükkanları gayet güzel, geniş, kullanışlı, ayrıca çeşmesi, tuvaleti, banyosu vb. her türlü

imkanları mevcut. Ama önemli olan, bütün bu yerlerin temiz ve bakımlı olmasıdır. Temizlikle birlikte, tertip

düzen de şarttır. Bir işyerinin bütün alet-edevatları her zaman yerli yerinde olmalıdır. Bütün çalışanlar, el,

yüz, giyim ve dil (konuşma) temizliğine de dikkat etmelidirler. Herhalde iş ve insan ilişkilerinin ilk basamağı,

temizlik tertip ve düzen olsa gerektir.

F- Doğru ve Dürüst Davranmak: Bir usta yaptığı işin değerini tam söylemelidir. İşi verdiği zamana göre

yetiştirmelidir. Kesinlikle yalan söylememeli, hakikatten ayrılmamalıdır. Hak yememelidir.

Elemanlarına karşı yalnızca işyeri ile ilgili değil, bütün özel hayatlarındaki problemleri ile yakından

ilgilenmeli, dertlerine ortak olmalıdır. Doğru ve dürüst davranılmayarak yapılan kar, kısa sürede fazla gibi

görünse de, uzun vadede fazladan çok zarar getireceği aşikardır.

G- Yenilik ve Gelişmeleri Takip Etmek: Teknolojik gelişmeler hangi mesleği etkiliyorsa, o meslek sahiplerinin

yeni teknolojiye sahip olmaları, öğrenmeleri ve kullanmaları gerekmektedir. Çünkü, insanlar devamlı en

iyiyi, en güzeli, en gelişmişi ve en rahatını isterler. Bunları gerçekleştirmek için modern teknolojinin

gerçeklerini yerine getirmek lazımdır. Mesela; bir otomobil tamircisi eski model arabaları tamir ederken,

yeni çıkan modelleri de tamir etmeyi öğrenmelidir. Aksi takdirde, bir müddet sonra tamir edecek araba

bulamayacak, bulsa da kazancı azalacaktır. Aynı zamanda iş ve insan ilişkileri de zayıflayacaktır.

H- Kanaatkar ve İstikrarlı Olmak: Kanaat etmeyerek, birdenbire zengin olmak isteyen ustalar, işlerini pahalı

yaparlar, gereken özeni göstermezler, hatta yalancılık ve sahtekarlığa bile başvurabilirler. Halbuki, az kazanç

ile yetinmek suretiyle şükreden, müşterilerinin duasını alan; işini gerektiği titizlikle yapan usta, daima daha

karlı olacaktır. Usta bir müddet sonra, fazla kazançtan sarhoş olup, müşteri beğenmemeye başlarsa, iflas

bile edebilir. Bu bakımdan müşteriye ilgi, hürmet, saygı belirli bir süre için değil, sürekli ve istikrarlı bir

şekilde olmalıdır. Uzun vadeli sanatı devam ettirebilmek için kanaatkarlık ve istikrarlılık hiçbir zaman elden

bırakılmamalıdır.

J- Kazancın Manevi Temizliğine Dikkat Etmek: Bir kimse işiyle ilgili yalan söylemez, doğru hareket eder, aza

kanaat eder, müşterinin bütçesini ve ülke ekonomisini de düşünür ve ona göre hareket ederse, kazancını

manevi olarak temizlemiş olur. Aksi takdirde doğruluktan ayrılmış, kul hakkı yemiş bir usta olur ki, bu

gibilerin, başarıları uzun süreli olmaz. Doğruluktan ayrıldı mı, yalnızca müşteriye kazık atmakla kalmaz.

Devlete ve millete ait olan borçlarını ve vatandaşlık görevlerini de yerine getirmez.



HABERLEŞMENİN TARİF VE ÖNEMİ

İnsanlar arasındaki ilişkiler, iki yönlü bir haberleşme akımına dayanır.

İş ve insan ilişkilerinin temelini oluşturan haberleşme konusuna; dil, anlam, kişi, eğilim ve davranışlar,

öğrenme şartları, anlama ve kültürel olaylarda meydana gelen değişmeler gibi faktörler girmektedir.

Yapılan istatistiklere göre; iş hayatında bulunan ve ihtiyaçlarını karşılamak için çalışan insan, günün

10-11 saatini haberleşme ile geçirmektedir. Diğer bir ifadeyle, uyanık bulunduğu saatlerin yüzde 70’ini

dinleme, konuşma, okuma, yazma gibi faaliyetlerle, yani haberleşme ile geçirmektedir.

Günümüzde haberleşme, modern yaşamın bir parçası olmuştur. (Çağımız Haberleşmede altın

devrini yaşamaktadır.)

Haberleşme iş ve insan ilişkilerini birbirine yakınlaştıran bir araçtır. Herhangi bir işyerinde geçici

olarak haberleşmenin kesilmesi bile o işyerini olumsuz etkileyecektir.

HABERLEŞME VE İNSAN FONKSİYONU

DÜŞÜNCE => OKUMA => OKUMA-YAZMA => DİNLEME

Haberleşmenin Tarifi:

Fikir ve duyguları başka kimselere (personele, arkadaşa, gruba v.s.) açık-seçik olarak belirtme muamelesine

denir.

HABERLEŞME KAVRAMI

KAYNAK => MESAJ => KANAL => ALICI

Bu modelde düşünce, kaynağından çıkıyor ve şifreleyici tarafından “söze” çevrilip mesaj(Haber) şekline

dönüşüyor. Bundan sonra hangi haberleşme aracı kullanılacaksa, buna kanal(söz,telefon,mektup, tv,radyo)

diyoruz. Mesaj, bu kanal üzerinden alıcıya gönderilecektir.

Haberleşmenin belli bir akım üzerinde gelişmesine “Haberleşme Zinciri” denilmektedir. Haberleşme

zincirinin başında da haberi verecek insan bulunur.

Haberi veren (kaynak) ile alan (alıcı) kimsenin aynı özellikleri taşıması gerekir. Kaynak kişi; bilgi, davranış,

sosyal ve kültürel kapasitesi haberleşme yeteneği açılarından ne kadar kusursuz ise, haberin hiçbir

duraklama olmadan, takılmadan ulaşması ve aynı şekilde alınması da mükemmel ve başarılı olacaktır.

TELE KOMİNİKASYON sözünü çok duyarız. Tele (Uzak) Kominikasyon Haberleşme, demektir. Keza

Televizyon uzaktakileri seyretme anlamındadır.

Her an kaynak durumundaki kişi alıcı, alıcı durumundaki kişi de kaynak yerine geçebilir.



Sosyal Etkileşim Aracı Olarak Haberleşme:

Toplumlar, haberleşme ilkesi ile ortaya çıkmakta, topluma yeni katılanlar, ilişkinin etkinliği oranında dahil

olduğu gruba bağlanmaktadır.

Sosyal ilişkilerin önemli bir kısmı yüz yüze veya direkt haberleşme denilen faaliyetlerden oluşur. Yüz yüze

haberleşme yazılı, basılı emir ve direktiflere nazaran daha başarılı sonuçlar verir. Çünkü, görünüş,

inandırıcılık, davranışların samimi olup olmadığı ve konuşma yeteneğinin büyük önemi vardır.

Sosyal ilişkilerde haberleşmeyi etkin ve sürekli kılacak faktörler şunlardır:

--Açıklık; haberin anlaşılır ve açık olması

--Uygunluk; bir konuyla ilgili verilen haberlerin birbirine uyumu.

--Yeterlilik; verilen haberin anlatılmak istenen şeyi açıkça ifade etmesi.

--Zaman; haberin doğru zamanda ve istenilen hedef kitleye ulaşmasıdır.

--Dağıtım; verilen haberin gecikmeye uğramaması ve yanlış kişiye verilmemesi.

--İlgi ve kabul etme; verilen haberin ilgi ve anlayışla karşılanmasını sağlayan hareketlerdir.

Dil - İletişim - Toplum:

İletişim; insanların karşılıklı anlaşmada kullandıkları her yolu kapsar. İnsan yaşamının her anında vardır. Bu

süreç, günlük yaşamımız ile başlar. Tv de bir program izlemek, akşamdan kurulan bir saatin zili gibi ..

Bir topluma ait olma, yeni şeyler öğrenme iletişimle mümkündür.

Toplum ve dil, dil ve toplum birbirinden ayrılmayan iki kavramdır. Kullanılan dil, ailenin yaşadığı ortamdan

çocuklarına yansır. Çocukların kelime dağarcıkları zenginleşir veya zayıf kalır.

Yöneticiler ve çalışanlar, gençler ve yetişkinler, kentlerde ve kırsal alanlarda oturanlar, erkekler ve kadınlar,

tüm bu gruplar aynı sözlü sembolleri kullanarak, aynı terimlerden farklı anlamlar çıkarabilmektedirler. Kamu

sektöründe kullanılan resmi dil ile halkın arasında kullanılan konuşma dili arasında da farklılıklar olabilir.

Günlük hayatta kullanılan dil ile iletişim kurmak mümkündür. Ancak iş hayatında yazılı olarak hazırlanan bir

rapor, bildiri, broşür, mektup, gazete vb. dökümanlar özel bir dikkat ister ve iyi bir eğitimi gerektirir



HABERLEŞMENİN TEMEL ÖZELLİKLERİ Haberleşme,sosyal etkileşim araçlarından birisidir. Haberleşme,insan ihtiyaçlarından dolayı ortaya çıkmış ve

insan temel faaliyetlerinden birisi olmuştur. Bir haberleşme sürecinin etkin bir biçimde işlemesine engel

birçok faktör mevcuttur. Bu faktörlerin bir kısmı fiziksel ve teknolojik bir kısmı sosyo-psikolojik özelliklerden

kaynaklanır. Haberleşme olgusunun temel özellikleri şunlardır;

a)Haberleşme İnsan Davranışlarının Bir Ürünüdür:

Tüm insan topluluklarında haberleşme olgusuyla karşılaşılmış,hatta toplumların varlığı,grupların devamlılığı

için gerekli olan değişkenlerin başında haberleşme görülmüştür. Haberleşme sayesinde insan,zamanla

çevresinde olup-bitenleri öğrenecek ve kendini geliştirerek,ait olduğu gruplara mal edecektir.

b)Haberleşme Dinamik Bir Olgudur:

Kültürel yapıdaki değişmelerine paralel olarak haberleşme değişir. Dildeki değişmeler, haberleşme biçiminin

değişmesine de yol açacaktır

c)Haberleşme Belirli Kalıplara Bağlıdır:

Haberleşme kalıbı iyi düzenlenirse, mesajın etkisi daha etkili ve anlamlı olur. Kalıplar, gruba veya olaylara

göre de düzenlenebilir. İşletmelerdeki iş akışı şemaları veya bilgi formları bir haberleşme kalıbı olarak

kullanılabileceği gibi, makinaların üzerine konan uyarı işaretleri de bir haberleşme kalıbıdır. İş yerinde

düzenlenen periyodik raporlar belirli bir kalıba göredir.

ETKİLİ HABERLEŞMEDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR Haberleşmede semboller bazen bir jest, bazen de bir ses tonu, yüz ifadeleri, mimikler, işaretler ve grafikler

de olabilir. Bazı durumlarda susmak bile anlamlıdır ve haberleşmeyi sağlar.

Etkili bir haberleşmede dikkat edilecek hususlar şunlardır;

1-Kaynak ve alıcı tüm haberleşme unsurları dikkate alınmalıdır.

2-Kaynak, mesajını net, açık-seçik ve anlaşılır biçimde göstermelidir.

3-Kaynak, mesajını gönderirken, kendisini alıcı yerine koyabilmelidir.

4-Alıcı, iyi bir dinleyici olmalıdır.

5-Alıcı, aldığı mesajı tamamlamaya ve konuyu anlamaya çalışmalıdır.

6-Alıcı ile kaynak arasında ortak bir tecrübe alanı ve özel yaşam benzerliği olmalıdır.

7-Uygun bir haberleşme ortamında mesajın iletilmesine dikkat etmelidir.

8-Kanal ve mesajın güvenilir ve kısa olmasına dikkat edilmelidir.



ETKİLİ HABERLEŞME TEKNİKLERİ

Haberleşme Çeşitleri:.

1-Yazılı haberleşme (Gazete, dergi, mektup v.s.)

2-Resimle haberleşme,

3-Sözlü haberleşme,

4-Mimikle haberleşme,

5-Testle haberleşme,

6-Grup haberleşmesi,

7-Kitle haberleşmesi,

8-Kişisel haberleşme,

9-Kimyasal haberleşme.

Haberleşme Araçları:

1-Kulağa hitap edenler (Telefon, Radyo)

2-Göze hitap edenler (Mektup, Fotoğraf, Resim, Grafik)

3-Hem göze hem kulağa hitap edenler (Televizyon, Gösteriler)

Genel olarak haberleşme araçları sayılacak olursa:

1-Gazete ve broşürler, bültenler (basın),

2-Telgraf,

3-Telefon,

4-Telsiz,

5-Radyo,

6-Televizyon,

7-Sinema,

8-Konferanslar,

9-Sergi ve fuar yerleri,

10-Uzay uyduları.



HABERLEŞME ARAÇLARININ ETKİLERİ

İşletmede çalışan kişiler ve birimler her an ilişki ve haberleşme halindedir. Bu ilişkiler bireyin ve işletmenin

çıkarlarını dengede tutacak şekilde düzenlenmeli ve amaca ulaşması için haberleşmenin hangi amaçlarla ve

nasıl yapılacağının iyi bilinmesi gerekir.

Buna göre;

Sözlü iletişim araçları: En genel ve en çok kullanılan haberleşme şeklidir. Haberleşmenin hızlı akışını

kişiler arası ilişkilerin gelişmesini, pekişmesini sağlar yansıma sürecinin erken gerçekleştirilmesini

temin eder. Bu üstünlükler yanında sözlü haberleşmede tartışmalar ve uzun konuşmalar olursa,

haber fazla basamaktan geçerse mesaj amacından sapabilir.

Yazılı iletişim araçları: Mesajın kalıcı olması isteniyorsa yazılı araçlardan yararlanılır. Sözle

anlatılamayacak plan proje simge gerektiren mesajlar ile birkaç basamaktan geçecek olan

mesajların yazılı olması tercih edilir.

Görsel İşitsel araçlar: Diğer haberleşme yöntemlerinin kuvvetlendirici , destekleyici nitelik taşırlar.

Bu araçlarla haberleşme daha etkili kalıcı ve anlaşılır hale gelir.Radyo-film-Tv.,Cd., Faks,bilgisayar,

Kroki, maket ve modeller, Grafikler bu yöntemle kullanılan araçlardır.

HABERLEŞMENİN (İLETİŞİM) İŞ YERİNDE GÜNLÜK UYGULAMALARI

Haberleşme, (İletişim) ister sözlü ister yazılı veya görsel olsun, kaynağı dil, yani lisandır. İnsanın

beyninde kavramlaştırılan şekillendirilen anlamlı hale getirilen olgular dil vasıtası ile diğer bir

insana aktarılabilir.

Kişinin kendi düşünce ve duygularındaki (beynindeki) kavramlaştırma sürecinde, neyi, nasıl, ne

kadar, düşündüğünü veya his ettiğini bilemiyoruz. Ancak kişi bunları dil ile bize aktardığında, bize

aktarılan miktar ve biçim özelliklerine göre o konuda düşünmeye başlıyor ve onun bize aktarma

başarısı oranında, tam ya da eksik anlayabiliyoruz. Buradaki başarı ölçüsü hem kaynak hem alıcı için

dilin ve kavramların kullanımdaki başarı ölçüsüdür.

O halde gerek iş, gerekse insan ilişkilerinde önemli olan, başarıyı sağlayan, önce bilgi ve dildir. Bilgi

ve dil birlikte geliştirilebilen iki unsurdur.

Şimdiye kadar İş ve İnsan ilişkileri konusunda edindiğimiz bilgiler daha çok büyük işletmeleri

ilgilendiren, haberleşmeye ait gelişmiş teknikleri içeren konular idi. Ancak biz çalışanların, ustaların,

amir, yönetici veya personel olmak sıfatlarımızla, küçük işletmelerde ya da günlük hayatta

yapacaklarımız neler olabilir.

1 – Sözlü İletişim: En çok kullandığımız iletişim yolu sözlü iletişimdir. O halde, söze yani konuşmaya

oldukça önem vermeli Türkçe’yi doğru ve güzel konuşmak için çaba göstermeli yanımızdakilerin de



buna dikkat etmesini sağlamalıyız. Bu konuda, karşılama, selamlaşma, tanışma ve tanıştırma, hitap

etme konularında gereken titizlik gösterilmelidir.

2 – Telefon : İş yerinde ve günlük hayatta sıkça kullandığımız bir araçtır. Telefonla konuşmak ayrıca

bir sanat değil ama güzel ve doğru konuşmanın bir devamı, iyi insan ilişkilerinin bir parçasıdır.

Telefon edenin kendisini tanıtması, telefon çalındığında, buyurun, efendim, denilmesi, karşıdakinin

bekletilmemesi , bekletilecekse kısaca sebebinin söylenmesi, telefon konuşmasının gereği kadar

olması, uygunsuz saatlerde ( çok geç, çok erken) telefon edilmemesi, yaygın hale gelen cep

telefonları için nezaket ve ekonomik durumların göz önünde bulundurulması telefon kullanmada

dikkat edilecek hususlardır.

3 – Faks cihazı, bilgisayar, vcd, tepegöz, projeksiyon, data Show ve diğer iletişim araçları

günümüzde haberleşmenin önemli unsurlarıdır, bunlardan hiç olmazsa gerekli olanları kullanmayı

öğrenmek önemli bir konu haline gelmiştir.

4 – Giyim - Şekil : Etkili bir iletişimin önemli faktörlerinden bir giyimdir. “Kıyafet önemli bir tavsiye

mektubudur.” Sözünden hareketle gerek iş kıyafetlerinin gerekse günlük kıyafetin iyi ve uygun

olması gerekir.

5 – Kültürel Özellikler : İyi bir dinleyici olmak, iyi bir gözlemci olmak, tartışmaları usulüne uygun

yapabilmek, görgü kuralarına uymak, insanlara karşı sempatili olmak, ve empati kurabilmek

iletişimin önemli ilkelerindendir.

İŞYERİNDE İŞBİRLİĞİNİN ÖNEMİ

İş ve insan ilişkilerinin sağlıklı olabilmesi bir takım temel kuralların uygulanmasıyla mümkündür. İnsanlar,

toplum içinde bir arada yaşamak zorunda olduklarına göre, bir takım ilkelerin olması, toplum ve işyerlerinde

bu kuralların uygulanması da normal olmalıdır.

Bunun dışında sosyal hayatı düzenleyen kurallar vardır. Bu kurallar; görgü kuralları, din kuralları, ahlak

kuralları ve hukuk kurallarıdır. İnsan ilişkilerinde çok önemli rol oynayan bu kurallardan hukuk kuralları

hariç, diğerlerinin yaptırımı manevidir. Hukuk kurallarının yaptırımı maddidir.

Ülkeler sanayileştikçe, kişi başına milli gelir seviyesi artmakta ve çalışanlara yansımaktadır. Çalışanların

eğitim seviyesi arttıkça iş ilişkileri de değişikliğe uğramaktadır.

Bir işyerinde çalışan insanlar, bireysel menfaatlerinin yanında işyerinin menfaatlerini de düşünmek

zorundadırlar.

İyi ilişkiler kuramayanlar, kendilerinin ve kurumun işlerini başarıyla yürütemezler.

Yetki, bir işyerinde düzeni sağlar ve kişilerin kendi başlarına buyruk hareketlerde bulunmalarını önler.



Her çalışan, kendisine verilen işi, sosyal yapının koyduğu kurallar dahilinde yapacaktır. İşyeri, değişen

şartlara göre çalışanları belli bir eğitimden geçirmeli ve çalışanları her zaman hazır tutmalıdır.

Çalışanları işe özendirmek, güzel işleri ödüllendirmek, yapılmayan veya yanlış yapılan iş içinde ceza

verileceğini çalışanlar bilmelidir. Amir veya yönetici yeri geldiğinde bu kuralı uygulamalıdır.

Amirin yapacağı işler özetle:

-Çalışanların eğitimi, motivasyonu ve disipline sokma gibi emir ve yürütme faaliyetleri

-Yapılan ve yapılamayan işlerin takip ve kontrol etmek

-Mükafat (ödül) ve ceza sistemini uygulamaktır.

Bütün bu ilişkilerde önemli olan husus, insanın nerede olursa olsun, ilişkileri düzenleyen, kurallara uyan,

güler yüzlü, sevgiye, saygıya ve dürüst-doğru ilişkilere dayandığını bilmelidir.

KARAR VERME İLKELERİ

Bir işyerinin yönetimi kadar, karar verme de etki sahibi olan yöneticinin de fonksiyonları önemlidir.

Yönetim; eldeki imkanları en önemli biçimde kullanılmasını öğreten bilgi dalıdır. Günümüzde bütün kurum

ve kuruluşlar yönetime önem vermekte ve çalışmalar yapmaktadırlar. İyi bir yönetim ve iyi bir yönetici,

kuruluşunu dışarıya en iyi tanıtan kimsedir.

Demek ki, iyi bir yönetim ve iyi bir yönetici ilişkide bulunduğu kişileri tanımak, bu kişilerin oluşturduğu

grupların sosyo-kültürel özelliklerini bilmek ve söz konusu özelliklerin değişme ihtimallerine göre yeni

tedbirler geliştirmekten geçmektedir.

Bir işyerinde, birlikte çalışan insanlar arasında bir uyum olmalıdır. Yani, kim, neyi, ne zaman ve nasıl

yapacağını bilmelidir. Ayrıca, birlikte çalışma yapan insanlar arasında her zaman fikir, duygu ve çıkar

ayrılıkları olabilir. Yönetici, bunları zamanında görüp, problemleri büyümeden çözen kimsedir.

Yöneticilerin, emrinde bulunan, personelini, bedensel, zihinsel ve ruhsal yetenek ve özellikleri bakımından

tanımak ve anlamak zorundadır. Yönetici, personelde birlik ve beraberlik, çalışma, girişim, fedakarlık

ruhunun gelişmesini sağlamalıdır. Çalışan insanın, her zaman hata yapma ihtimali vardır. Bazen amirler de

hatalı karar verebilirler. Ama bunu fark ettikleri zaman, bu yanlıştan hemen vazgeçebilmelidir. Önemli olan,

hatadan dönmektir. Amir, emrinde çalışan insanları zaman zaman kontrol etmelidir. İşyerinde lüzumsuz

şakalar işbirliğini olumsuz etkileyecektir.

İyi bir yönetici başkalarının yükselmesine yardımcı olur. İyi eleman yetiştirmeye çalışır. Personelini iyi

tanıyarak yeteneklerine göre çalıştırır.



Yönetici, yönetimde sevk ve idare unsurları olarak sıralanan planlama, örgütleme, kumanda, koordinasyon

ve denetleme görevlerini en iyi şekilde yapabilmelidir.

Çalışan personelin dikkat edeceği hususlar şunlardır;

--Amirlerini ve işvereni iyi tanımaya çalışmalı,

--İşiyle ilgili eksiğini tamamlamaya çalışmalı,

--Hata yaptığı zaman, amirlerine haber vermeli,

--Kendisine verilen işleri zamanında yapmalı,

--Sır saklamasını bilmelidir.

İşe yeni giren personelin de iyi yetişmesi için gerekli ortam ve imkanlar sağlanmalıdır. İşyerinin zarara

uğraması demek, çalışanların da zarar göreceği göz önüne alınarak, çalışanların işyerine katkısı

sağlanmalıdır.

İŞBİRLİĞİNİ OLUMSUZ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

1 – Çok fazla etki edici ve baskıcı olmak,

2 – Tartışmacı olmak,

3 – Eleştirici olmak,

4 – Mesuliyeti başkalarına yüklemek,

5 – Saldırgan olmak,

6 – Sürekli şekilde şakalar yapmak,

7 – Alaycı olmak,

8 – Başkalarına önem vermemek,

9 – Dedikodu yapmak,

10 – Hoş olmayan görevleri aldatarak başkasına yüklemek,

11 – Cesaret kırmak.

Yukarıda yazılı hususlar çoğaltılabilir bunlar ve benzerleri amirlerin yani yöneticilerin iş görenlerine, iş

arkadaşlarına, müşterilerine karşı dikkat etmeleri gereken konulardır.



İŞBİRLİĞİNİ OLUMLU ETKİLEYEN FAKTÖRLER

İşbirliğini sağlayabilen iyi bir yönetici :

1 – Zorlama yerine liderlik yapar,

2 – Çevresinin örnek alması için işbirliğini önce kendisi yapar,

3 – Çevresindekilerin ferdi saygınlığına önem verir.

4 – Çevresindeki insanların özel problemlerine ilgisiz kalmaz,

5 – İş ve hayat konularında kimsenin cesaretini kırmaz.

İşbirliği, işyerindeki insan gücünün daha etkin kullanılmasını, hammadde, sermaye, araç-gereç ve teçhizatın

daha ekonomik kullanılmasıyla ilgili maddi ve manevi faydalar sağlayacaktır.

İŞ VE İNSAN İLİŞKİLERİNİN KURALLARI

İş ve insan ilişkileri, belli kurallara göre düzenlenmelidir. İşyerinde çalışma saatleri, ara dinlenme ve mesai

saati bitimine kadar yapılacak çalışmalar ve işyeri kurallarına uyulmalıdır.

İş ve insan ilişkilerinin kuralları genel olarak şunlar sayılabilir:

--Herkese karşı eşit davranmak (tarafsız olmak),

--Olgun davranmak,

--Sabırlı ve hoşgörülü olmak,

--İşbirliği içinde çalışmak,

--Güleryüzlü olmak,

--Mert ve cesur olmak,

--Zeki olmak,

--Az ve öz konuşmak,

--Objektif olmak,

--Çalışanların haklarını korumak,



--İş bölümünde uzmanlaşmaya yardım etmek,

--Yeni ve eski personelin eğitilmesini sağlamak,

--İşine bağlı olmak,

--Hatasız ve kusursuz çalışmak,

--Çalışma arkadaşları ile iyi geçinmek,

--Azimli ve kararlı olmak,

--Sorumluluk almak,

--Ciddi, düzenli ve disiplinli olmak,

--Konuşmasını ve ikna etmesini bilmek

İŞYERİ DİSİPLİNİ

Bir işyerinde, işlerin yürütülebilmesi için, o işyerine ait kurallar ve işler vardır. Birey, çalıştığı işyerinin,

çalışma şartlarına göre hareket eder.

Disiplin, her işyeri ve kuruluşun amacına göre değişmektedir. Genel olarak disiplin; işyerinin standart ve

hedeflerini yerine getirmek için izlenmesi gerekli kurallar ve kişisel kontrolü içermektedir. Bir işyerinin

disiplininden amirler sorumludurlar.

İnsanın aile, okul, yetiştiği çevreden kazandığı olumsuz alışkanlık ve davranışlarından vazgeçip, yeni, olumlu

alışkanlıkları kazanması son derece zor bir iştir.

İş ve insan ilişkilerinde de önemli olan, çalışanların inanarak ve arzu ederek işyeri kurallarına göre hareket

etmeleridir. Böylece, uyulması gereken kuralların neler olduğunu iyi bilen kimseler, ona uymakta güçlük

çekmezler.

Disiplin kurallarının uygulanması, işyerindeki işlerin düzenli yürümesi için gerekli olduğundan, kişilerin bu

kurallara uymaları beklenir.

Disiplin cezasının amaçları; yanlış hareketleri düzeltmek ve diğer çalışanlara örnek olmak suretiyle hata

yapılmasını önlemektir. Cezalandırmaktan çok düzeltici ve eğitici olmaktır.

İşyerinde, disiplin ve kuralların uygulanmasında dikkat edilecek husus, çalışan insanların özelliklerini dikkate

alarak hareket etmektir.

Verimin düşmemesi için esnek ve yapıcı davranmalıyız. Birlikte çalışma şuuru geliştirilmelidir. Örnek

çalışmaları ödüllendirilmelidir.



İşyeri disiplin kuralları şunlar olmalıdır.

--Çalışan insanlardan beklenen davranışlar açıklanmalıdır.

--İşyeri disiplin kurallarının uygulanabilir özellikte olmasına dikkat edilmelidir.

--Uygulanan disiplin kuralları herkes için geçerli ve uygun olmalıdır.

--Kuralların çalışanlara sağlayacağı fayda ve kazanç hususları açıklanmalıdır.

ADİL BİR CEZA VE ÖDÜLLENDİRME SİSTEMİNİN UYGULANMASI

Bir çırak veya kalfanın aldığı haftalık ücreti ödül veya takdir değil, onun hakkıdır. Ayrıca yapmış olduğu iyi

işlerden dolayı takdir edilmeli veya ödüllendirilmelidir. Ödüllendirme veya takdir, mutlaka ilave para vermek

demek değildir.

Bir “aferin” demek, “teşekkür etmek” bir ödüldür. Çalışanlara çay, kola, meyve ikram etmek bir ödüldür.

Bayramlarda, tatillerde bazı hediyeler almak bir ödüldür. Haftalıklarına biraz daha ilave yapmak bir ödüldür.

Çalışanların özel dertleriyle ilgilenmek ve yardımcı olmak bir ödüldür. İşe başlamadan sıcacık çörekler aldırıp

ustanın çalışanlarıyla birlikte yemesi bir ödüldür.

Ancak, ödülün de bir karşıtı vardır. Bu da; “ceza”dır. Olumsuz davranışlara karşı kayıtsız kalınmamalıdır.

Cezalar mutlaka suç ile orantılı olmalıdır. Ufak bir suç karşısında “kaş çatmak” bir cezadır. Azarlamak, bir

cezadır, ücretinden kesmek bir cezadır. İlave bir temizlik ve bakım görevi vermek bir cezadır. Ailesine şikayet

etmek bir cezadır.

“Ceza, kesinlikle dayak ve küfür değildir”

Unutulmaması gereken temel ilkeler:

--Ceza suç ile eşit oranda olmalıdır.

--Ceza gizli, ödül ise herkesin gözü önünde olmalı ve sebebi söylenmelidir.

--Ceza ile ödül, ikisi de dengeli bir şekilde uygulanmalıdır.

--Kötü yöntemler uygulamak ceza değildir.

--Ceza küstürücü değil, suçtan caydırıcı olmalıdır.

--Ceza ve ödül sistemi işyerini gruplaşmalara ayırmamalıdır.

İŞ VE İNSAN İLİŞKİLERİNİN ESASLARI 1-Her personele, davranışı hakkında bilgi verilmeli, onlardan neler beklendiği açıklanmalı, işinde ne derece

başarılı olduğu anlatılmalı.

2-Devamlı bir şekilde gerek özel, gerekse işi ile ilgili problemleri dinlemeli.

3-Gereken yerde ve zamanda takdir etmelidir. Ancak, o zaman bir değer taşır.



4-İş hususunda yapılacak değişiklikleri önceden haber vermeli.

5-Personelin itimat ve güvenini kazanmaya çalışmalı.

6-Personeli ilgilendirecek plan ve kararlarda, onların da iştiraki işbirliğini kuvvetlendirir.

7-Bütün personeli şahsen tanımalı, ismen hitap ekmeye çalışmalı.

8-Personelin iyi ve fena alışkanlıklarını, zayıf noktalarını öğrenmeli.

9-Personelin fikir ve düşüncelerine kıymet vermeli, iyi bir dinleyici olmalı, hiçbir kimsenin buluş yolunu

kapamamalı.

10-Eğer kişi, yanlış bir davranışta bulunduysa, bunun sebebini arayıp bulmalı.

11-Mümkün olduğu kadar emir ve arzuları teklif ve tavsiye şeklinde bildirmeli.

12-bir hata yapmışsa, yapan onu kabul etmeli ve özür dilemeli

13-Her işin önemli olduğu hatırlatılmalı

14-Tenkit yapıcı olmalı. Yaptığı iyi şeyleri gösterdikten sonra tenkide başlamalı

15- Amir, her zaman, her bakımdan örnek olmalı.

16-Personele itimat etmeli, iyi taraflarını ele almalı ve bu noktalardan işlemeli

17-Hoşnut olmayan biri varsa, sebebi araştırılmalı.

18-Mümkün olduğu takdirde, her yerde, her zaman ve her türlü şikayetleri dinlemeli

PROBLEM ÇÖZMENİN ÖNEMİ VE AMACI

İşyerinde çalışan personelin, problemleri, istekleri ve çeşitli ihtiyaçları vardır. Bu isteklerin karşılanıp-

karşılanmamasına bağlı olarak, işyerinin verimli ve etkin olması söz konusudur. İnsan ilişkilerinde;

dayanışma, işe ve çevreye uyum konusu ön plandadır. Bu bakımdan insanlar arası ilişkiler ve kişisel

isteklerde ortaya çıkan problemlerin çözümlenmesi gerekir.

İşyerindeki problemleri çözemeyen amirler, zaman içinde daha büyük problemlerle karşılaşacaklardır.

Çalışan personel ile insan ilişkilerini iyi kuran amir, ortaya çıkan güçlükleri daha rahat atlatacaktır.

İnsanoğlu sosyal bir varlıktır. Yeme-içme, dinlenme-eğlenme gibi birtakım sosyal ve fizyolojik ihtiyaçları

vardır. Bunları yapabilmesi için, ücret, sosyal güvenlik, izin, terfi, eğitim, iş ve çevre gibi maddi ve manevi

birtakım ekonomik imkanlarının olması gereklidir.

Teknolojik gelişmeler arttıkça, insanların problemleri de artmaktadır.

“Karnı tok, yarından endişesi olmayan insan, mutlu insandır.” insan ilişkilerinden amaç, problemleri ortadan

kaldırmak, yada en aza indirmek, işyeri amaçlarını gerçekleştirmek, verimliliği artırmak için çalışmalar

yapmaktır. İnsanların doğuştan farklı ve benzer yanları vardır.



Yöneticinin işyerinde verimi sağlayabilmesi için, çalışanların sadece iş ile ilgili yönleriyle ilgilenmesi yetmez.

Özel hayatlarıyla birlikte, karakter, mizaç ve duygularını da bilmesi problemlerin çözümünde önemli rol

oynamaktadır. Yani, hem çalışan kişilerin davranışlarını ve hem de grupların davranışlarını bilmek

durumundayız. Zaman, zaman personelin moralini düzeltecek önlemleri almak zorundadır.

PROBLEMLERİN TARİFİ VE ÇÖZÜMÜ

Problem; insan fikir veya zihni yönden rahatsız eden durumlara denir. Yaşadığımız ve yaşayacağımız mutlu

ve neşeli zamanlarımızın aralarına girmiş, insanları üzüntüye, sıkıntıya, endişeye götüren anlarımızdır.

Allah insanlara birtakım duygular vermiştir. Yaratılışı özelliğine uygun mevcut dünya nimetleriyle

yetinmesini bilememiştir. Her zaman, her şeyin daha fazlasını istemiştir. Dolayısıyla, ayrı gruplar, kamplar,

kabileler, devletler ortaya çıkmıştır. Bugün tüm sistemlerde insana değer verilmekte ama yine de dünyada

birçok karışıklıklar vardır.

Gelişen dünyada, gelişen teknoloji ve sanayileşmeye paralel birçok problemler de ortaya çıkmıştır. Bu

problemleri bireysel olarak düşüneceğiz, toplumsal olayların altından çıkamayız.(ülke problemi). Problem

her yerde vardır. Önemli olan problemli anlarımızı çözümleyecek ortamların ve inancın olmasıdır.

Sevinçli olabiliyorsak, üzüntülü de olmamız doğaldır. Çünkü problemli anlarımız ve hayatımız bizim normal

kabul edilen hayatımızın dışında olan ilave bir hayat parçası değildir. Akıllı ve mantıklı olan her insan bunu

kabul edebilir.

Mutluluk ve zaman insan için önemli iki kavramdır. Problemler zamanımızın boşa harcanmasına

mutluluğumuzun zedelenmesine neden olurlar. Oysa ki yaşanan zaman yarından gelir, düne akıp gider.

Tekrar yaşanmaz, tasarruf edilemez. Mutluluk da zamanın içinde yaşanır. Yarın mutlu olacağım umuduyla

yaşamak yaşanan an içindeki mutluluğu kaybetmiş olmak anlamındadır. Ve olan (geçmiş) olaylar için

üzülmek, tartışmak, kişinin kendisini ve çevresini mutlu etmeye yaramaz, tersine bize lazım olan zaman ve

mutluluğun bir kısmını daha alır götürür.

Bu nedenlerle amirin, yöneticinin diğer bir deyişle ustanın, iş yerinde zamanı çalacak ve ahengi bozacak

bütün faktörleri önceden göz önünde bulundurması doğabilecek problemlere ait tedbirleri düşünmesi

gerekir.

Bu şekilde davranmak elbette bütün problemleri yok etmez. Ancak bu çalışmalarla problemlerin sayısı ve

ağırlığı azaltılmış olur.

PROBLEM BELİRTİLERİ 1- Dalgınlık,

2 – Unutkanlık,

3 – Aşırı sigara, içki,

4 – Sert hareketler ve davranışlar,

5 – Uykusuzluk,

6 – İşe geç kalmak,

7 – Devamsızlık,

8 – Personelin ilgili konularındaki eğitim yetersizliği,

9 – İş güvenliği kurallarına uymamak,

10 –Makine, takım araç-gereç ve malzeme yetersizliği.



İŞ VE İNSAN İLİŞKİLERİNİN ÇEŞİTLERİ

A-Olumlu (iyi) ilişkiler: Bir fayda, iyilik, güzellik, hoşluk, arkadaşlık, kardeşlik, samimiyet meydana getirir.

İyi ilişkiler sonucu insanlar işini çok severler, işinden zevk alırlar, para kazanırlar, doğruluk, dürüstlük

öğrenirler, eğitim alarak kültürlü hale gelirler.

B-Olumsuz (kötü) ilişkiler: Kavgalar, ayrıcalıklar, savaşlar, öldürmeler, yaralamalar, küskünlükler, kin, nefret

duyguları gibi olumsuzluklar günümüzde bile çeşitli şekilde devam etmektedir.

İşi sevmeme, sürekli iş değiştirme, işi başaramama, iflas etme, meslektaşları çekememe, onlarla gizliden bile

olsa kavga etme gibi olumsuzluklardır.

Olumsuz iş ve insan ilişkilerinin sebebi çoktur.

Bazıları;

Tembellik,

İşi ve İnsanları sevmeme,

Mesleğe ve İnsanlara saygı göstermeme,

Bencillik,

Çekememezlik,

Kıskançlık,

Doyumsuzluk,

Devlete karşı sorumsuzluk.

İŞ VE İNSAN İLİŞKİLERİNİN OLUMLU YÖNLERİ

İnsanlar birbirleriyle ilişki içerisindedirler. Kavga da bir ilişki türüdür. Müşteriyi kovmak da bir ilişki

türüdür. Bunlar olumsuz (kötü) ilişkilerdir. Bizim olmasını istediğimiz ilişkiler, olumlu (iyi-güzel-

doğru) ilişkilerdir.

Doğruyu, iyiyi, güzeli bilmek elbette önemlidir. Ancak bilfiil uygulamak, harekete geçirmek gerekir.

İnsanlar, olumlu iş ve insan ilişkilerini geliştirdikleri ve uyguladıkları zaman maddi ve manevi olarak

kazançları artar. Müşterileri artar, dostları artar. Toplum içinde saygınlıkları ve değerleri artar.

Hayat seviyeleri yükselir, devlete daha çok vergi verirler, devlet ve ülke ekonomisi kalkınır.

İŞ VE İNSAN İLİŞKİLERİNİ İYİ KURAMAMANIN ZARARLARI

Meslek bilgisine çok iyi derecede hakim olan bir usta, iş ve insan ilişkileri konusunda başarılı bir

insan olmayabilir. Çok temiz, titiz ve düzgün bir ustanın meslek bilgisi zayıf olabilir. Çok iyi iş ve

insan ilişkileri kurduğunu zanneden bir usta, gerçekte kendini beğenmiş ve geveze bir insan olabilir.



Bütün bunlardan dolayı, iş ve insan ilişkileri her yönüyle göz önüne alınmalı ve değerlendirilmelidir.

İş ve insan ilişkilerini esasa almayan, ilgilenmeyen, önemli görmeyen, gereğini yerine getirmeyen

kişiler her bakımdan zarar göreceklerdir.

Zararların en önemlisi de; Yalnızlıktan kurtulamazlar. (Yani toplum içinde yalnız yaşarlar.) Kazançları

azalır.



ÇALIŞMA SORULARI

1- Gelecekteki yeni toplumsal olaylara ilişkin kuralların konulabilmesi, geçmişteki değişik toplumların

incelemesini yapan bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir?

a) Psikoloji b) Sosyoloji c) Biyoloji d) Tarih

2- İnsan ilişkileri kaynağını hangi bilim dallarından almaktadır?

a) Sosyoloji b) Psikoloji c) Tarih d) Hepsi

3- Birbirine akrabalık bağı ile bağlı olan ve içinde en az bir karı – koca ilişkisinin bulunduğu veya

bulunmuş olduğu en küçük sosyal birime ne ad verilir?

a) Topluluk b) Grup c) Aile d) Arkadaş

4- İnsanların yerleşik hayata geçmesinde en büyük etken aşağıdakilerden hangisidir?

a) Av hayvanlarının azaltılması b) Vahşi hayvanlardan korunma

c) Karabasanın bulunması d) Doğal afetlerden korunma

5- Bir ailenin toplumdaki statüsünü aşağıdakilerden hangisi belirler?

a) Aile çevresi b) Toplum içindeki yeri c) Soyu,ünü ve geçim biçimi d) Hepsi

6- Bir işyerinde amaçlara uygun olarak çalışanları yönetmek için, yöneticilerin uyguladığı kuralların

tümüne ne ad verilir?

a) İnsan ilişkileri b) Sosyoloji c) İş d) Amir

7- Bir fayda sağlamak için girişilen faaliyetler dizisine ne ad verilir?

a) Ticaret b) İş c) Yönetim d) Amir

8- Başkalarından sorumlu olan ve başkalarının işlerini idare eden kişiye ne denir?

a) Tacir b) İşçi c) İşveren d) Amir

9) Aile birliğinin bozulmasını etkileyen hususlar açısından aşağıdakilerden hangisi doğrudur.

a. Ailedeki geçim darlığı, Alkollü içki ya da uyuşturucu kullanımı

b. Anne-baba arasındaki cinsel uyumsuzluk,

c. Anne-babadan birinin ya da her ikisinin akıl sağlığının bozulması,

d. Hepsi Doğru

10- İnsanın farklı yönleri aşağıdakilerden hangisidir?

a) Davranışlar-İlgi b) Kabiliyet-Yetenek c) Deney-Duygu d) Hepsi



11- Aşağıdakilerden hangisi haberleşme konusuna girmez?

a) Öğrenme b) Düşünme c) Konuşma d) Dinleme

12- Zamanımıza kadar en çok kabul gören haberleşme modelini kim geliştirmiştir?

a) Berlo b) Aristo c) Eflatun d) Hepsi

13- Aşağıda verilenlerden hangisi yazılı haberleşmeye girmez?

a) Gazete b) Broşür c) Telsiz d) Telgraf

14- Bir başkasını yönetiminde bir problemin grup tarafından tartışılmasına ne denir?

a) Panel b) Sempozyum c) Forum d) Konferans

15)Aşağıdakilerden hangisi haberleşmenin özelliklerinden değildir?

a)İnsan davranışlarının bir ürünüdür

b)Dinamik bir yapıya sahiptir

c)Belirli kalıplara bağlıdır

d)Statik bir yapıya sahiptir

16- Bir kişinin bir bilgiyi anlaşılır biçimde başka kişilere aktarmasına ne denir?

a) Haberleşme b) Kaynak c) Alıcı d) TV

17- Haberleşme konusu ile ilgili ilk açıklamalar hangi filozoflar döneminde başlamıştır?

a) J:J:Ruso-Aristo b) Aristo-Eflatun c) Eflatun-Conte d) Aristo-Conte

18- Haberleşme kanalları aşağıdakilerden hangisidir?

a) Kaynak b) Mesaj c) Kanal d) Hepsi

19-Aşağıdakilerden hangisi iyi bir işçinin özelliklerinden değildir?

a)Sır saklamasını bilmek b)İşine zamanında gelmek

c)Hata yaptığı zaman amirlerinden saklamak d)Kendisini yetiştirmek

20- Aşağıdakilerden hangisi haberleşme türlerine girmektedir?

a) Yazılı haberleşme b) Sözlü haberleşme c) Sözsüz haberleşme d) Hepsi

21-Bir işyerinde amaçlara uygun olarak çalışanları yönetmek için ne gereklidir?

a) Amir-Yönetici b) Şef-Memur c) Patron d) Usta

22- Sosyal hayatı düzenleyen kurallar aşağıdakilerden hangisidir?

a) Ahlak kuralları b) Görgü kuralları c) Hukuk kuralları d) Hepsi



23- Bir işyerinde düzeni sağlayarak ve kişilerin kendi başlarına buyruk hareketlerde bulunmalarını

önlemeye ne ad verilir?

a)Yetki b)Sorumluluk c) Liderlik d) Emir

24- Aşağıdakilerden hangisi amirin görevlerinden değildir?

a. Çalışanların eğitimi ve motivasyonunu sağlamak b. Yapılan ve yapılmayan işlerin takip ve kontrolünü yapmak

c. Mükafat ve ceza sistemini uygulamak d. Hataları açıklamamak

25- Eldeki kaynakların en verimli biçimde kullanılmasını öğreten bilim dalına ne denir?

a) Yönetici b) Vakıf c) Ticaret d) Yönetim

26- Aşağıdakilerden hangisi işyerinde işbirliğini olumsuz yönde etkileyen faktörlerden değildir?

a) Çok fazla etkici ve baskıcı olmak b) Tartışmacı – eleştirici olmak

c)Saldırgan,alaycı,dedikoducu olmak d) Şakacı olmak

27- Aşağıdakilerden hangisi iş ve insan ilişkilerinin kurallarından birisi değildir?

a) Tarafsız hareket etmek – olgun davranmak b) Sabırlı ve hoşgörülü olmak

c) İşbirliği içinde çalışmak d) Tartışmacı olmak

28- Bir kuruluşta çalışanları, işlerin yürümesi için gerekli davranışları göstermedikleri zaman

başvurulan kurallara ne denir?

a) Ceza b) Disiplin c) Ödül d) İyi huylar

29- Aşağıdakilerden hangisi işbirliği ilkelerinden değildir?

a) Çalışanlara liderlik yapmak b) İşbirliği ruhunu geliştirmek

c) Güven artırmak d) Totaliter olmak

30- Aşağıdakilerden hangisi işyeri disiplin kurallarındandır?

a) Çalışanlardan beklenen davranışlar açıklanmalıdır

b) İşyeri disiplin kuralları uygulanabilir olmalıdır

c) Kurallar kişiye göre değişebilmelidir

d) Hiçbiri

31- İnsanı fikri ve zihni yönden rahatsız eden durumlara ne denir?

a) Problem b) Olay c) İnsan İlişkileri d) Hiçbiri



32- İşyerleri, amaçlarını gerçekleştirmede hangi üretim faktörü uygulanmamaktadır?

a) İnsan gücü b) Hammadde c) Kota d) Sermaye

33- Aşağıdakilerden hangisi problemlerin çözümünde insan ilişkilerinde rol oynayan unsurlardan değildir?

a) Dayanışma b) Analoji c) Çevreye uyum d) İşe uyum

34- Aşağıdakilerden hangisi insan ilişkilerinin amaçlarından değildir?

a) Problemleri çözmek b) Problemleri aza indirmek

c) Tek yönlü çıkar sağlamak d) Hiçbiri

35-Hangisi yalnızca kulağa hitap eden haberleşme aracıdır?

a)Telefon c)Televizyon

b)Sinema d)Fax

36- Aşağıdakilerden hangisi problem belirtilerinden değildir?

a) Dalgınlık-unutkanlık b) Aşırı sigara ve içki içmek

c) Uykusuzluk d) Bir anlık öfkelenme

37- Problemlerin çözümünde amir hangi bilim dalından yararlanmaz?

a) Psikoloji b) Hukuk c) Terminoloji d) Sosyoloji

38- Hangisi bireyin bir şey yapması ya da bir sonuca ulaşması amacıyla yaptığı faaliyetlere ne denir?

a) İş b) İnsan ilişkileri c) Yönetim d) Stabilite

39- Bir yeri idare eden yürüten kişiye ne ad verilir?

a) Yönetim b) Amir c) Yönetici d) İş

40- Bir işyerinde amaçlara uygun olarak çalışanları yönetmek için, yöneticilerin uyguladığı ilke ve

kuralların tümüne ne ad verilir?

a) Yönetim b) İnsan ilişkileri c) Amir d) Temayül

41-Problemin çözümünde insan ilişkilerinde rol oynayan olumlu unsurlar aşağıdakilerden hangisidir?

a)Taraf tutmak

b)Kırıcı olmak

c)Dayanışma

d)İşe geç gelmek



42-Aşağıdakilerden hangisi problem belirtisidir?

a)Hoş görülü olmak

b)İşe zamanında gelmek

c)Dalgın olmak

d)Ölçülü hareket etmek

43- Hangisi çalışmanın maddi nedenlerinden değildir?

a) Güvenlik b) Sosyal statü c) Giyim d) Konut

44- Hangisi çalışmanın manevi nedenlerinden değildir?

a) Kendine güven b) Beğenilmek c) İstediğini elde etmek d) Sevilmek

45- En az iki hareketle tamamlanmış eşyaya ne denir?

a) Üretim mesleklerinde iş b) Yönetimde iş c) Satış d) Pazarlama

46- İş esnasında örgüt içindeki emir bilgi ve haberlerin yazılı ve sözlü olarak çalışanlar arasında

iletilmesi, bireyler arasındaki duygu ve fikirlerin karşılıklı alışverişine ne denir?

a) İş yerinde haberleşme b) Çevrede haberleşme

c) Şehirler arası haberleşme d) Uluslar arası haberleşme

47- Yazılı ve sözlü bilgi, emir ya da açıklamalara ne denir?

a) Emir b) Amir c) Haber d) Yönetmek

48- Haberleşmenin belli bir akım üzerinde gelişmesine ne ad verilir?

a) Emir Zinciri b) Haberleşme zinciri c) Haberleşme akımı d) Hiçbiri

49- Sosyal ilişkilerde haberleşmeyi etkin ve sürekli kılacak faktörler nelerdir?

a) Zaman b) Dağıtım c) İlgi ve kabul etme d) Hepsi

50- Aşağıdakilerden hangisi haberleşmeyi etkin kılacak yöntemlerden birisi değildir?

a) Açıklık b) Uygunluk c) Sorgusuz kabullenme d)Yeterlilik

51- Aşağıdakilerden hangisi haberleşme yöntemlerinden değildir?

a) Göze hitap eden b) Kulağa hitap eden

c) Gözlemleme d) Göze ve kulağa hitap eden

52- Aşağıdakilerden hangisi kulağa hitap eden araçlardan değildir?

a) Yüz yüze yapılan görüşme b) Bağırmak

c) Dokunma d) Temas ortamını sağlayan araçlar



53- Hangisi göze hitap eden haberleşme araçlarındandır?

a) İşaretler b) Radyo c) Diyafon d) Telsiz

54- Hangisi göze hitap eden haberleşme araçlarından birisidir?

a) Telefon b) Amblem ve bayraklar c) Frekans d) Mikrofon

55- Aşağıdakilerden hangisi göze ve kulağa hitap eder?

a) Sesli film b) Televizyon c) Gösteriler d) Hepsi

56- Resmi haberleşme örgütünün üst kademelerle olan kimin kimle iletişim edeceğini belirten esasları

gösteren haberleşmeye ne denir?

a) Haberleşme zinciri b) Haber c) Resmi haberleşme d) Ulaştırma

57- Aşağıdakilerden hangisi teşkilat içi haberleşme çeşitlerinden değildir?

a) Yukardan aşağıya haberleşme b) Belirgin haberleşme

c) Yatay yönde haberleşme d) Aşağıdan yukarıya haberleşme

58- Hangisi iyi bir haberleşmenin ön koşullarından değildir?

a) Her olaydan haber çıkarmak b) İyi bir haberleşme tutumu geliştirmek

c) Kişilerin güvenini kazanmak d) Planlı haberleşme yapmak

59- Aşağıdakilerden hangisi bir haberleşme çeşidi değildir?

a) Yazılı b) Sözlü c) Medeni d) Resimle

60- Hangisi bir haberleşme çeşidi değildir?

a) Mimikle b) Testle c) Belirgin d) Sözlü

61- Bir başkanın yönetiminde bir problemin, grup tarafından tartışılmasına ne ad verilir?

a) Toplantı b) Forum c) Konferans d) Tanıtım

62- Bir işyerinde amaçlara uygun olarak çalışanları yönetmek için ne gerekir?

a) Amir-Yönetici b) İşçi c) Sendika d) Hepsi

63- Aşağıdakilerden hangisi genel haberleşme tekniklerinden değildir?

a) Gazete ve broşür b) Telsiz c) TV d) Radyo

64- Eldeki kaynakları en verimli biçimde kullanılmasını öğreten bilgi alanına ne denir?

a) İdame b) Yönetim c) Amir d) Yönetici



65- Bir kuruluşta çalışanların, işyerin yürümesi için gerekli davranışları göstermedikleri zaman

başvurulan kurallara ne denir?

a) Disiplin b) Dayak c) İkaz d) Ceza

66- Aşağıdakilerden hangisi işyeri disiplin kurallarından değildir?

a) Çalışanlardan beklenen davranışların açıklanması b) Sürekli uyarma

c) Kuralların eşit şekilde uygulanması d) Disiplin kurallarının uygulanabilir olması

67- Çeşitli şeyler arasında seçim ve tercih yapmakla ilgili bedensel ve zihinsel çabaların bütününe ne denir? a) Karar verme b) Güveni artırmak

c) Yönetmek d) Çalışanlara liderlik yapma

68- Aşağıdakilerden hangisi bir kararın niteliklerinden değildir?

a) Zamanında alınmalıdır b) Etkili olmalıdır

c) Hızla alınıp, yavaş uygulanmalıdır d) Kesin olmalıdır

69- Aşağıdakilerden hangisi iş ve insan ilişkileri kurallarından değildir?

a) Hızlı hareket etmek b) Tarafsız ve objektif olmak

c) Sabırlı ve hoşgörülü olmak d) Olgun hareket etmek

70- İnsanı fikren ve zihnen rahatsı eden konulara ne ad verilir?

a) Problem b) Fizyolojik hastalık c) Stres d) Ani Korku

71- Aşağıdakilerden hangisi sosyal hayatı düzenleyen kurallardan değildir?

a) Ahlak kuralları b) Görgü kuralları c) Ekonomi kuralları d) Hukuk

72- Bir işletmenin amacını gerçekleştirmesi için en önemli faktör hangisidir?

a) Makine ve techizat b) Hammadde c) Sermaye d) İnsan

73- Aşağıdakilerden hangisi insan ilişkilerinde amaçlanan şeylerden değildir?

a) Problem çözmek b) Tek yönlü iletişim

c) İşyeri amaçlarını gerçekleştirmek d) Sorunları azaltmak

74- Teknolojik gelişme ile çalışanlar açısından sorunlar nasıl bir yön izler?

a) Artar b) Azalır c) Değişmez d) Hiçbiri



75- Hangisi problem belirtilerinden değildir?

a) Canlılık b) Telaş c) Unutkanlık d) Devamsızlık

76- Yönetici hem çalışanların hem de grupların davranışlarını nasıl karşılamalı?

a) Bilmeli b) Önemsememeli c) Kendi çıkarını düşünmeli d) Hepsi

77- İş ve insan ilişkileri ile ilgili hangisi doğrudur?

a) Kişiye göre değişmeli b) Çıkara dayanmalı c) Pozitif ve negatif olabilir d) Hiçbiri

78- Gerek iş ile ve gerekse insan ilişkileri sonucunda, her iki taraf bir fayda sağlayabiliyorsa arkadaşlık

ve samimiyet varsa bu nasıl bir ilişkidir?

a) Olumlu ve olumsuz b) Olumlu c) Olumsuz d) Hiçbiri

79- Nedeni ne olursa olsun ara sıra kavgalar, küskünlükler, kin ve nefret duyguları oluşuyorsa bu nasıl

bir ilişkidir?

a) Olumlu b) Olumsuz c) Olumlu ve olumsuz d) Hepsi

80- İş ve insan ilişkilerini olumlu olarak kurmanın yararlarından değildir?

a) Müşteri ve dostlar artar b) Toplumda saygınlık artar

c) Hayat standardı yükselir d) Rehavet oluşturur

81- Aşağıdakilerden hangisi olumsuz iş ve insan ilişkilerinin sebeplerinden değildir?

a) Mesleğe insanlara saygılı olmamak b) Doyumsuzluk

c) Dalgınlık d) Kıskançlık

82- İşe geç kalmak neyin belirtisidir?

a) Başarısızlığın b) Yorgunluğun c) Problemin d) Olumlu ilişkilerin

83- Aşağıdakilerin hangisi iş ve insan ilişkilerinin esaslarından değildir?

a) Her yanlışın cezalandırılması b) Personelin güvenini kazanmak

c) Amirin her zaman örnek olması d) Gereken yerde takdir etmek

84- Adil bir ceza ve ödüllendirme sistemi nasıl olmalıdır?

a) Ceza suç ile eşit oranda olmalıdır b) Ceza gizli, ödül ise herkesin önünde olmalıdır

c) Ceza ve ödül dengeli biçimde uygulanmalıdır d) Hepsi



85- Aşağıdakilerden hangisi ödül ve ceza sistemi olarak yanlıştır?

a) Gruplaşmaya yol açmamalı

b) Verilen ceza mutlaka uygulanmalı ödül gizli verilmeli

c) Ceza küstürücü değil caydırıcı olmalıdır

d) Ahlaki değerler göz önünde bulundurulmalıdır

86 - Başkalarının işlerini yöneten ve başkalarından sorumlu olan kişilere ne denir?

a)Yönetici

b)Eğitmen

c)İşveren

d)İşçi

87-Bir işyerinde amaçlara uygun olarak çalışanları yönetmek için yöneticilerin uyguladığı ilke ve

kuralların tümüne ne denir?

a)Disiplin

b)İşveren

c)Yönetim

d)İş ve insan ilişkileri

88-Bir kişinin bir bilgiyi anlaşılır biçimde başkalarına aktarmasına ne denir?

a)Alıcı b)Konuşma

c)Kaynak d)Haberleşme

89-Aşağıdakilerden hangisi haberleşmenin unsurlarından değildir?

a)Kaynak

b)Okuma

c)Kanal

d)Alıcı

90-Haberleşme araçlarından telgraf aşağıdakilerden hangi gruba dahil edilir?

a)Kulağa hitap eden araçlar b)Göze hitap eden araçlar

c)Kulağa ve göze hitap eden araçlar d)Hiçbiri

91-Bir işyerinde uygulanan kurallar aşağıdakilerden hangisidir?

a)Hukuk kuralları b)Ahlak kuralları

c)Görgü kuralları d)Hepsi



92-Mevcut kaynakların en verimli şekilde kullanılmasını sağlamaya ne denir?

a)Yönetim

b)Yönetici

c)Ticaret

d)İşveren

93-Aşağıdakilerden hangisi işyerinde işbirliğini olumsuz etkileyen faktörlerdendir?

a)Cesaretli olmak

b)Hoşgörülü olmak

c)Tartışmacı olmak

d)Tarafsız olmak

94-Bir işyerinde çalışanların belli kurallar içinde hareket etmelerini sağlamaya ne denir?

a)Yetki b)Yönetici c)Yönetim d)Disiplin

95-İşbirliği ilkeleri aşağıdakilerden hangisidir?

a)Liderlik etmek,zorlamamak

b)Başkalarının ferdi saygınlığını geliştirmek

c)İşbirliği ruhunu geliştirmek

d)Hepsi

96-Aşağıdakilerden hangisi başlıca problem belirtilerindendir?

a)Uykusuzluk

b)Dalgınlık

c)İşe geç gelmek

d)Hepsi

97-Bir işyerinde çalışanların davranışlarını; kontrol etmek,işyerinin amaçlarına uygun olarak geliştirmek

ve olumlu yönde değiştirerek işlerin düzenli yürümesini sağlamak için uygulanan kuralların tümüne ne

denir?

a)Hukuk kuralları b)İşyeri disiplini

c)Ahlak kuralları d)Görgü kuralları

98-Aşağıdakilerden hangisi insanların çalışması için bir amaç olmamalıdır?

a)Saygınlık

b)Para

c)Kariyer

d)Onur



99-İnsanların farklılıkları göz önünde bulundurularak en büyük oranda ortak kurallar geliştirilmeye

çalışmaktaki amaç aşağıdakilerden hangisidir?

a)Toplumda uzlaşmayı sağlamak

b)Verimliliği artırmak

c)İnsanlar arasında doğabilecek çatışmaları azaltmak

d)Hepsi

100-Zamanımıza kadar en çok kabul gören haberleşme modelini kim geliştirmiştir?

a)Aristo b)Berlo c)Eflatun d)Augosto

101-Haberleşme konusu ile ilgili ilk çalışmalar hangi filozoflar döneminde başlamıştır?

a)J.J.Ruso-Aristo b)Aristo-Eflatun

c)Eflatun-Augosto d)Augosto-Aristo

102-İnsanı fikir veya zihni yönden rahatsız eden durumlara ne denir?

a)Dalgınlık

b)Olay

c)Problem

d)Yanlışlık

103-Hangisi işyerinde işbirliğini olumsuz etkileyen faktörlerdendir?

a)Fazla etkici ve baskıcı olmak

b)Tartışmacı ve eleştirel olmak

c)Saldırgan,alaycı ve dedikoducu olmak

d)Hepsi

104-Gelecekteki yeni toplumsal olaylara ilişkin kuralları koyabilmak için geçmişteki değişik toplumları

inceleyen bilim dalı hangisidir?

a)Psikoloji b)Sosyoloji c)Tarih d)Biyoloji

105-Sosyal hayatı düzenleyen kurallara ne denir?

a)Ahlak kuralları

b)Hukuk kuralları

c)Görgü kuralları

d)Hepsi



106-Birbirine akrabalık bağı ile bağlı olan en küçük sosyal birime ne ad verilir?

a)Grup

b)Arkadaş

c)Aile

d)Topluluk

107-Hangisi yazılı haberleşme araçlarından değildir?

a)Gazete

b)Broşür

c)Dergi

d)Telsiz

108-İnsanın farklı yönleri hangisidir?

a)Davranışlar- ilgi

b)Kabiliyet

c)Öğrenim-yaş

d)Hepsi

109-Bir işyerinde çalışanların ,işlerin yürümesi için gerekli davranışları göstermedikleri zaman başvurulan

kurallara ne denir?

a)Ceza

b)Disiplin

c)Ödül

d)Hiçbiri

110-Aşağıdakilerden hangisi İnsanları toplu yaşamaya sevk eden nedenlerden biridir?

a)Neslinin sürdürülmesi c)Yaşamanın anlamı ve amacı

b)Yeni nüfusun toplumsallaşması d)Hepsi

111- Aşağıdakilerden hangisi İnsanları çalışmaya sevk eden nedenlerden biridir?

a)Para kazanma isteği c)Terfi etmek

b)Gelecek nesillere yararlı olmak d)Hepsi

112-Aşağıdakilerden hangisi işletme içi haberleşme değildir?

a)Dikey haberleşme c)Duyurular

b)Yatay haberleşme d)Pazarlama temasları

113-Aşağıdakilerden hangisi iletişimin öğelerindendir?

a)Kaynak b)Alıcı c)Kanal d)Hepsi



114- Para kazanmak bir amaç değildir. Para, ihtiyaçları tamamlamak için sadece araç olmalıdır.

A)Doğru B)Yanlış

115- Asık bir suratla, müşteriyle hiç ilgilenmeden veya doğruluk, dürüstlük ilkelerine uyulmadan yapılan

en iyi iş, mutlaka yarım demektir.

A)Doğru B)Yanlış

116- İşbirliği, işyerindeki insan gücünün daha etkin kullanılmasını, hammadde, sermaye, araç-gereç ve

teçhizatın daha ekonomik kullanılmasıyla ilgili maddi ve manevi faydalar sağlayacaktır.

A)Doğru B)Yanlış

117- ‘Ücret ödeme borcu’ işçinin hizmet aktinden doğan borçtur.

A)Doğru B)Yanlış

118 -Hoş olmayan görevleri aldatarak başkasına yüklemek işyerinde işi olumsuz etkileyen

faktörlerdendir?

A)Doğru B)Yanlış

119- Çalışan personel hata yaptığı zaman, amirlerine haber vermeden, hatasının düzeltmeli ve

kapatmalıdır.

A)Doğru B)Yanlış

120- TELE KOMİNİKASYON sözünü çok duyarız. Tele (Uzak) Kominikasyon Haberleşme, demektir. Keza

Televizyon uzaktakileri seyretme anlamındadır.

A)Doğru B)Yanlış



CEVAP AHANTARI

1 D 21 A 41 C 61 B 81 C 101 B

2 D 22 D 42 C 62 A 82 C 102 C

3 C 23 A 43 B 63 B 83 A 103 D

4 C 24 D 44 C 64 B 84 D 104 B

5 D 25 D 45 A 65 A 85 B 105 D

6 A 26 D 46 A 66 B 86 A 106 C

7 B 27 D 47 C 67 A 87 D 107 D

8 D 28 B 48 B 68 C 88 D 108 D

9 D 29 D 49 D 69 A 89 B 109 B

10 D 30 C 50 C 70 A 90 B 110 D

11 A 31 A 51 C 71 C 91 D 111 D

12 A 32 C 52 C 72 D 92 A 112 D

13 C 33 B 53 A 73 B 93 C 113 D

14 D 34 C 54 B 74 A 94 D 114 A

15 D 35 A 55 D 75 A 95 D 115 A

16 A 36 D 56 C 76 A 96 D 116 A

17 B 37 C 57 B 77 C 97 B 117 B

18 D 38 A 58 A 78 B 98 B 118 A

19 C 39 C 59 C 79 B 99 D 119 B

20 D 40 B 60 C 80 D 100 B 120 A

Ustalık Eğitimi / 24 saat - İSTANBUL /...

Documents

Transcript of Ustalık Eğitimi / 24 saat - İSTANBUL /...