MEZUNİYET ÖNCESİ

ULUSAL DİŞ

HEKİMLİĞİ

ÇEKİRDEK EĞİTİM

PROGRAMI 2014

DİŞ HEKİMLİĞİ EĞİTİM PROGRAMLARI

DEĞERLENDİRME VE AKREDİTASYON

DERNEĞİ

2014 ANKARA

YAYINA HAZIRLAYAN

EDİTÖR

Prof. Dr. Tancan UYSAL, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi

EDİTÖR YARDIMCISI

Doç. Dr. Esra UZER ÇELİK, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi

EDİTÖRLER KURULU

Prof. Dr. İnci OKTAY, İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi

Prof. Dr. Abdülkadir ŞENGÜN, Turgut Özal Üniversitesi

Prof. Dr. Serdar ÜŞÜMEZ, Bezmialem Vakıf Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi

Prof. Dr. Mete ÖZER, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi

Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Emir YÜZBAŞIOĞLU, İstanbul Medipol Üniversitesi Diş Hekimliği

Fakültesi

Dr. Fazıl Serdar Gürel, Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi

2

ÖNSÖZ

Diş Hekimliği hem sanat hem de bilim yönü itibari ile birçok meslek arasında farklı bir öneme

sahiptir. Mesleğimizin hak ettiği değere ulaşabilmesi belli standartlarda bir eğitim tabanının

oluşturulmasına bağlıdır.

Profesyonel meslek hayatını aydınlatacak temel bilgi birikiminin hekimliğe adım atıldığı lisans

eğitimi sırasında alınması bir zorunluluktur. Bir hekimin mesleğini uluslararası düzeyde icra

edebilmesine imkân tanıyacak standart bir eğitimi, ülkemizdeki her bir Diş Hekimliği Fakültesinden

eşit şartlarda alabilmesi en büyük ideallerimiz arasındadır.

Meslek hayatında aktif, sosyal, insan haklarına saygılı, insanlarla yüksek iletişim kabiliyetine

sahip, çağdaş meslek bilgi ve becerisine haiz diş hekimleri yetiştirebilmek için ülke çapında

uygulanabilir uluslararası standartlarda çekirdek eğitim müfredatı artık kaçınılmaz bir ihtiyaç haline

gelmiştir.

Ülke olarak bulunduğu coğrafya açısından geliştirilecek standartların yakın ve uzak birçok ülke

mezunlarımızın mesleklerini icra etmelerine imkân tanıyacak seviyede olması arzulanan bir noktadır.

Yıllardır mesleğimize hizmet etmiş müfredat hazırlama konularında tecrübeli bir kadro

tarafından yoğun bir çalışmanın ürünü olarak ortaya konulan ulusal çekirdek eğitimi programının

mesleğimize hayırlı uğurlu olmasını dilerim. Emeği geçenlere ve herhangi bir karşılık beklemeden bir

yılı aşkın bir sürede Diş Hekimliği Eğitim Programları Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği (DEDAD)

toplantılarına ve çalıştayına katkıda bulunan bütün akademisyenlerimize teşekkürü bir borç bilirim.

Prof. Dr. Abdulkadir ŞENGÜN

DEDAD Başkanı

Turgut Özal Üniversitesi Rektörü

Temel amaç, dünya Diş Hekimliği vizyonu ile uyumlu olarak yeni mezun olan

meslektaşlarımızın, duyarlı, dinamik ve modüler, son gelişmeleri ve teknolojileri içeren müfredattan

yararlanacakları, ideal ağız sağlığı hizmetleri sağlayabilecekleri ve geniş düşünerek genel sağlığa

yönelik önlemler ve ilerici tanı şüpheleriyle hareket etmeleri için destekleyecek bir eğitim sistemi

oluşturmaktır. Meslektaşlarımız için hayat boyu eğitim ve mezuniyet sonrası eğitim olanakları

sağlamak ve arttırmaktır. Halk sağlığına ve meslekler arası eğitime odaklanan güçlü bir eğitim sistemi

planlanmaktadır. Benzer şekilde sağlık çalışanlarının ağız sağlığı eğitimlerinin sorumluluğunu almak da

mesleğimizi doğal bir lider konumuna getirecektir. Çalışmaların kopuk kalmaması için, bilgi

toplanması ve analizi için metotlar geliştirilmelidir. Teknoloji çok hızlı gelişmektedir ve bunun ağız

sağlığı alanında kullanımı gözlenmeli ve hastaların yararına olacak şekilde yönetilmelidir. Bilgi ve

iletişim teknolojileri bizim çalışma, öğrenme ve iletişim şeklimizi de değiştirmektedir.

Diş Hekimliği eğitiminde değişen anlayış farklılığı, gelişen teknoloji ve sağlık politikalarında

beklentiler, eğitim modellerine de farklılık olarak yansımaktadır. 2008 yılından itibaren belirli bir

düzeyde alt yapıyı tamamlamadan çok sayıda fakültenin açılması bilgi ve beceri düzeylerinin hekimlik

nosyonu açısından yetersiz olabileceğini düşündürmektedir. Temel bilgi ve beceriye sahip diş

hekimlerinin yetişebilmesi için “Ulusal Çekirdek Eğitim Programı (ÇEP)” olarak adlandırabileceğimiz

bir programın hazırlanması önemli katkı sağlayacaktır. Ayrıca Diş Hekimliğinde 2010 yılında itibaren

uzmanlık ana dallarının belirlenmiş olması bizleri ÇEP hazırlanmasının gerekliliği konusunu

hissettirmiştir. Bu amaçla Diş Hekimliği Fakülteleri Dekanlar Konseyi ve DEDAD ortaklaşa bir çalışma

başlatmıştır.

ÇEP 2014 olarak adlandıracağımız bu çalışma dünya standartlarında eğitim modelimizin

tanımlanmasına da katkı sağlayacaktır. Sürüm 1 olarak hazırlanan bu program nihai bir program

değildir. DEDAD yönetimi ve alt kurulları, TUKMOS üyeleri ve Diş Hekimliği Fakülteleri Dekanlar

Konseyi ilgili kurullarının görüşü ile oluşturulmaya çalışılmıştır. Günün ihtiyaçlarına göre değiştirilmesi

ve yenilenmesi ile üst sürümler farklı çalışma gruplarının işbirliğiyle de ayrıca oluşturulacaktır.

Değişen, yenilenen TUKMOS üyelerinden ve Diş Hekimliği Fakülteleri dekanlarından güncel katkılar

beklenmektedir.

Süreç içinde emeği geçen tüm hocalarımıza teşekkür eder mesleğimize hayırlı olmasını

temenni ederim.

Prof. Dr. Necmi GÖKAY

Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dekanı

Diş Hekimliği Fakülteleri Dekanlar Konseyi Başkanı

4

6

İçindekiler

GİRİŞ ....................................................................................................................................................... 8

Ulusal ÇEP Amacı, Hedefleri ve İlkeleri .................................................................................................... 8

Amaç ........................................................................................................................................................ 8

Ulusal ÇEP Yaklaşımı, Hedefler ve İlkeleri ............................................................................................... 9

Ulusal ÇEP Ne Değildir? ......................................................................................................................... 10

ULUSAL ÇEP TANIMLARI .................................................................................................................. 11

Ulusal Çekirdek Eğitim Programı ........................................................................................................... 11

Fakülte Çekirdek / Çerçeve Eğitim Programı ......................................................................................... 11

Fakülte Genişletilmiş Eğitim Programı................................................................................................... 11

Ulusal Yeterlikler Çerçevesi (National Qualifications Framework) ........................................................ 11

Diş Hekimliği Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi ............................................................................................ 12

Ulusal Mezun /Program Yeterlilikleri .................................................................................................... 12

Semptomlar Listesi ................................................................................................................................ 12

Çekirdek Hastalıklar ve Durumlar Listesi ............................................................................................... 12

Çekirdek Hastalıklar ve Durumlar Öğrenme Düzeyleri ...................................................................... 12

Hekimlik Uygulamaları Listesi ................................................................................................................ 13

Hekimlik Uygulamaları Öğrenme Düzeyleri....................................................................................... 13

Ulusal ÇEP Yeterlilikler Çerçevesi İlişkisi ................................................................................................ 14

Ulusal ÇEP ve Akreditasyon İlişkisi......................................................................................................... 15

ULUSAL ÇEP’İN YAPILANDIRMA SÜRECİ ........................................................................................ 16

A. Değerlendirme Toplantıları ........................................................................................................... 16

B. Çalıştay .......................................................................................................................................... 19

ULUSAL ÇEP BİLEŞENLERİ ................................................................................................................. 21

1. Ulusal Diş Hekimliği Mezunu/Programı Yeterlilikleri......................................................................... 21

2. Semptomlar Tablosu ......................................................................................................................... 25

3. Hastalıklar ve Durumlar Tablosu ....................................................................................................... 27

4. Mesleki Uygulamalar Listesi .............................................................................................................. 32

ULUSAL ÇEP KULLANIMI / ÇEP’İ NASIL KULLANMALISINIZ? ...................................................... 39

EĞİTİM YÖNTEMLERİ ........................................................................................................................ 41

ÖLÇME DEĞERLENDİRME ÖNERİLERİ ............................................................................................ 43

PROGRAM DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ ........................................................................................ 47

8

GİRİŞ

Ülkemizde, Diş Hekimliği Fakültelerinin sayısı son on yılda hızlı bir şekilde artmıştır. Bu

artış yeni kurulan fakültelerimizde iyi bir Diş Hekimliği lisans eğitimi için gerekli alt yapı ve

standartların varlığının sorgulanmasına neden olmuştur. Bu konu Diş Hekimliği Fakülteleri

Dekanlar Konseyi tarafından tartışılmış ve Diş Hekimliği eğitimi için akreditasyon standartları

oluşturulmasının zorunlu olduğu kanaatine varılmıştır. Akreditasyon standartlarının ilk ayağı

olarak Diş Hekimliği eğitiminin iyileştirilmesi planlanmış ve Ulusal “Çekirdek Eğitim Programı

(ÇEP)” oluşturulmasına karar verilmiştir. Bu amaçla, ilk olarak 2012 yılında Diş Hekimliği

Eğitim Programları Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği (DEDAD) kurulmuştur. Dernek bu

alanda görev alacak alt kurulları oluşturduktan sonra Diş Hekimliği Fakültelerindeki

mezuniyet öncesi eğitimin hedef ve amaçlarını tanımlamış, bu hedef ve amaçlara yönelik Diş

Hekimliği Fakültesinden mezun olan öğrenci yeterlilikleri belirlenmiş ve Diş Hekimliği eğitimi

akreditasyon standartları oluşturulmuştur. Dernek, Ulusal ÇEP oluşturmak için daha önce her

uzmanlık ana dalı için Diş Hekimliğinde Uzmanlık Programı hazırlanmasında görev alan

öğretim üyelerimizin katılımıyla Diş Hekimliği Lisans Ulusal ÇEP çalıştayı düzenlemiştir.

Ülkemizdeki farklı fakültelerdeki öğretim üyelerinin katılımıyla gerçekleşen bu çalıştayda üç

günlük yoğun ve özverili çalışmalar sonucunda bir taslak hazırlanmış ve DEDAD üyeleri ve Diş

Hekimliği Fakülteleri Dekanlar Konseyi Yönetim Kurulu üyeleri tarafından taslakta

düzenlemeler yapılarak mezuniyet öncesi Diş Hekimliği Eğitimi Ulusal ÇEP-2014 olarak nihai

hale getirilmiştir. Ulusal ÇEP’in 2015-2016 eğitim öğretim yılıyla birlikte tüm Diş Hekimliği

Fakültelerinde uygulanması ön görülmüştür.

Ulusal ÇEP-2014 ülkemizdeki Diş Hekimliği eğitimi için bir dönüm noktasıdır. ÇEP

sayesinde ilk kez Diş Hekimliği eğitimi belirli standartlar çerçevesinde yürütülecektir. Bu

sayede ülkemizdeki Diş Hekimliği Fakülteleri kendi eğitim programlarına daha çok

eğilebilecekler ve eğitim programlarının hangi hususları içermesi gerektiğini bilerek kendi

fakültelerinin genişletilmiş eğitim müfredatlarını oluşturabileceklerdir.

Ulusal ÇEP Amacı, Hedefleri ve İlkeleri

Amaç

Diş Hekimliği eğitimi ile ilgili ana unsur ve esasların ulusal ölçekte belirlendiği genel bir

çerçeve oluşturularak ülkemizdeki Diş Hekimliği eğitimi veren tüm kurum ve kuruluşlar için

belirli bir standardın sağlanması amaçlanmıştır.

Ulusal ÇEP Yaklaşımı, Hedefler ve İlkeleri

Ulusal ÇEP-2014 süreci ile birlikte benimsenen yaklaşımlar, hedefler ve ilkeler

şunlardır:

1. Çekirdek eğitim programı belirlenirken eğitim çıktılarına dayalı yaklaşımın ve

probleme dayalı yaklaşımın benimsenmesi.

2. Mezuniyet öncesi Diş Hekimliği eğitiminin, eğitim çıktılarına dayalı bir yaklaşım

çerçevesinde tasarlanması ve hayata geçirilmesi, bu çerçevede ilk olarak Diş Hekimliği

Fakültesi mezununun yeterliliklerini tespit ederek, tüm eğitim sürecinin belirlenen bu

yeterlilikler çerçevesi doğrultusunda yürütülmesi.

3. Semptom ve durumlar ile çekirdek hastalıkları ve klinik problemleri ilişkilendirerek

mezuniyet öncesi Diş Hekimliği eğitimi ile ilgili kurum ve kuruluşlara mezuniyet

yeterliliklerinin yanında, diğer temel dayanakların oluşturulması.

4. Temel Diş Hekimliği uygulamalarının öğrenme düzeyleri ile birlikte belirlenmesi.

5. Diş Hekimliği Fakültelerinde, fakülte eğitim programlarının 2015-2016 eğitim-

öğretim yılına kadar ulusal ÇEP-2014 doğrultusunda yapılandırılması ve söz konusu eğitim

yılında uygulamaya geçilmesi. Bu çerçevede Diş Hekimliği Fakültelerinin bir yıllık süreç içinde;

a. Fakültelerin mezun yeterliliklerini tanımlamaları ve kendi Genişletilmiş Eğitim

Programlarını oluşturmaları,

b. Klinik öncesi ve klinik dönem eğitim programlarını ulusal ÇEP-2014’ü tümüyle

kapsayacak şekilde yeniden düzenlemeleri,

c. Fakülte Genişletilmiş Eğitim Programlarını; en az %70’inin ulusal ÇEP-2014’ün

tamamını kapsayacak şekilde tüm öğrencilerin aldığı zorunlu programlar ve geriye kalan en

fazla %30’luk kısmının ise fakülte misyonuna uygun olarak belirlenmiş program çıktıları,

kurumsal gelişim hedefleri ve öğrenci beklentileri doğrultusunda geliştirilen seçmeli ve diğer

programlardan oluşacak şekilde geliştirilmeleri.

6. Diş Hekimliği Fakültelerine alınacak öğrenci sayılarının belirlenmesi, Diş

Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimine öğrenci seçimi ve yerleştirilmesi gibi ulusal ölçekli planlama

ve uygulamaların Ulusal ÇEP-2014 esas alınarak yapılması ve bu işlemlerin ulusal ÇEP-

2014’de belirlenen niteliklerin ve standartların aşağıya çekilmesi sonucunu doğurmayacak

şekilde oluşturulması.

10

Ulusal ÇEP Ne Değildir?

Ulusal ÇEP Diş Hekimliği Fakültelerinin kendi eğitim programlarını geliştirirken esas

alacakları çerçeve programdır. Ancak genel olarak kullandığımız anlamıyla bir eğitim

programı değildir. Bu nedenle ders listesi, konu listesi veya dersin hedefleri ve içerikleri gibi

ayrıntılı bilgileri içermez. Program ulusal yeterliliklere dayanır. Semptom, durum, çekirdek

hastalıklar ve klinik problemler arasındaki ilişkiyi ortaya çıkararak temel diş hekimi

uygulamalarını belirler.

ULUSAL ÇEP TANIMLARI

Ulusal Çekirdek Eğitim Programı

Mezuniyet öncesi “Ulusal Çekirdek Eğitim Programı” veya “Ulusal Çerçeve Eğitim

Programı” (Ulusal ÇEP), ülkemizde uygulanması gereken mezuniyet öncesi Diş Hekimliği

eğitiminin, ulusal ölçekte çerçevesini çizen ve temel dayanaklarını sıralayan ana programdır.

Ulusal ÇEP’in 4 temel dayanağı vardır. Bunlar:

1. Mezun Yeterlilikleri Çerçevesi

2. Semptomlar ve Durumlar Listesi

3. Çekirdek Hastalıklar/Klinik Problemler Listesi

4. Temel Diş Hekimliği Uygulamaları Listesi

Fakülte Çekirdek / Çerçeve Eğitim Programı

Her bir Diş Hekimliği Fakültesinin, Ulusal ÇEP çerçevesinde hazırlaması gereken

mezuniyet öncesi “Fakülte Çekirdek Eğitim Programı” veya “Fakülte Çerçeve Eğitim

Programı” (Fakülte ÇEP); eğitim yaklaşımı ve ilkelerinden eğitim çıktılarına / yeterliklerine,

öğrenme içeriğinden öğrenme ve değerlendirme yöntemlerine, uygulama sürecinden

değerlendirme sürecine kadar bütün boyutlarıyla, kendi fakültesinde uyguladığı Diş Hekimliği

eğitiminin, ana yapısı ve bileşenlerini, dayandığı temel ilke, yaklaşım ve yöntemler

Fakülte Genişletilmiş Eğitim Programı

Ülkemizdeki her bir Diş Hekimliği Fakültesinin, ulusal ÇEP çerçevesinde hazırlaması

gereken mezuniyet öncesi Fakülte Genişletilmiş Eğitim Programı; eğitim yaklaşımı ve

ilkelerinden eğitim yeterliliklerine, öğrenme içeriğinden öğrenme ve değerlendirme

yöntemlerine, uygulama sürecinden program değerlendirme sürecine kadar bütün

boyutlarıyla kendi fakültesinde uyguladığı Diş Hekimliği eğitiminin, ana yapısı ve bileşenlerini,

dayandığı temel ilke, yaklaşım ve yöntemlerini içeren esaslar, yollar ve yöntemler bütünüdür.

Ulusal Yeterlikler Çerçevesi (National Qualifications Framework)

Ulusal düzeyde veya bir eğitim sistemi düzeyinde, yükseköğretim yeterlikleri

arasındaki ilişkiyi açıklayan, ulusal ve uluslararası paydaşlarca tanınan ve ilişkilendirilebilen,

12

yeterliklerin belirli bir düzen içerisinde yapılandırıldığı bir sistemdir. Bu sistem aracılığıyla,

yükseköğretimde tüm yeterlikler ve diğer öğrenme kazanımları açıklanabilir ve tutarlı bir

şekilde birbiri ile ilişkilendirilebilir (TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM ULUSAL YETERLİKLER ÇERÇEVESİ (TYUYÇ) ara

raporu 2009).

Diş Hekimliği Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi

“Diş Hekimliği Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi” ulusal sağlık alan yeterliliklerini

kapsayacak şekilde ve ulusal yeterlilikler çerçevesine uygun olarak hazırlanmıştır. Eğitimin 5

yıl sürmesi nedeni ile düzey 7 yeterlilikleri göz önüne alınmıştır. Tanım olarak “Diş Hekimliği

Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi” Diş Hekimliği Fakültesinden mezun olan bir diş hekimin sahip

olması gereken ulusal düzeyde yeterlilikleri işaret etmektedir. Diş Hekimliği Fakülteleri

mezuniyet öncesi Diş Hekimliği eğitim yeterliliklerini tanımlarken ulusal yeterlilikleri esas

alırlar.

Ulusal Mezun /Program Yeterlilikleri

Mezuniyet öncesi Diş Hekimliği eğitiminin sonunda programdan mezun olan diş

hekiminin nitelikli ağız sağlığı hizmeti sunabilmesi, karşılaştığı ağız hastalığını etkin bir şekilde

anlayabilmesi, değerlendirebilmesi ve yönetebilmesi, ağız sağlığı alanında üstlendiği görevleri

nitelikli bir şekilde yapabilmesi için gereken bilgi, beceri ve/veya değerler bütünüdür.

Semptomlar Listesi

Diş hekiminin klinik ortamlarda ve diğer ortamlarda (okul vb.) karşı karşıya olduğu ve

belirli düzeylerde yönetmesi gereken “ilk karşılaşma durumlarını” içerir.

Çekirdek Hastalıklar ve Durumlar Listesi

Hekimin kendisine başvuran hastanın semptomlarını/bulgularını ve karşı karşıya

olduğu durumları değerlendirdikten sonra tanısını/ön tanısını koyduğu, tedavisini yaptığı

veya yönlendirdiği hastalıkları veya klinik problemleri içerir.

Çekirdek Hastalıklar ve Durumlar Öğrenme Düzeyleri

Diş Hekimliği Fakültesinden mezun olan bir diş hekiminin klinik problem karşısında

sergilemesi gereken performansın diğer bir deyişle bu işlemi öğrenmenin asgari düzeyini

belirtir (Bkz. Tablo 1). Asgari düzey her bir hastalık / klinik problem ve girişimsel işlem için

ayrı ayrı belirlenir.

Tablo 1. Çekirdek Hastalıklar ve Durumlar Öğrenme (Performans) Düzeyleri

Mezunlar

A Acil durumu tanımlayarak acil tedavisini yapabilmeli, gerektiğinde uzmana yönlendirebilmeli

ÖnT Ön tanı koyarak gerekli ön işlemleri yapıp uzmana yönlendirebilmeli

T Tanı koyabilmeli ve tedavi hakkında bilgi sahibi olmalı, gerekli ön işlemleri yaparak, uzmana yönlendirebilmeli

TT Tanı koyabilmeli, tedavi edebilmeli

K Korunma önlemlerini (birincil, ikincil ve üçüncül korunmadan uygun olan/olanları) uygulayabilmeli

AT Semptom veya bulgunun nedeni olan hastalık veya durumu belirleyebilmeli

Hekimlik Uygulamaları Listesi

Diş Hekimliği Fakültesinden mezun olan bir hekimin, belirli düzeylerde yapması,

yönetmesi gereken temel hekimlik uygulamalarını içerir. Temel hekimlik uygulamaları şu

başlıklar altında toplanmıştır:

1. Öykü alma

2. Genel ve soruna yönelik ağız dışı ve ağız içi muayene

3. Kayıt tutma, raporlama ve bildirim

4. Laboratuvar testleri ve ilgili diğer işlemler

5. Girişimsel ve girişimsel olmayan uygulamalar

Hekimlik Uygulamaları Öğrenme Düzeyleri

Diş Hekimliği Fakültesinden mezun olan hekimin, temel hekimlik uygulamaları

sırasında sergilemesi gereken performansın, dolayısıyla öğrenmenin asgari düzeyini belirtir

(Bkz. Tablo 2). Asgari düzey listesindeki her bir beceri / uygulama için ayrı ayrı belirlenir.

Bunlar aynı zamanda her bir hastalık ve klinik problemin öğrenme düzeyini gösterir ve Diş

Hekimliği Fakülteleri uyguladıkları eğitim süresi içinde, söz konusu hastalık veya klinik

problem için belirlenen asgari düzeydeki kazanımı her bir öğrenci için sağlamaya çalışır.

14

Ön değerlendirmeyi / değerlendirmeyi yapar, gerekli planları oluşturur, uygular ve süreç ve sonuçlarıyla ilgili hasta ve yakınlarını / toplumu bilgilendirir.

Ulusal ÇEP Yeterlilikler Çerçevesi İlişkisi

Aşağıda verilen şemada ulusal yeterlilikler çerçevesi ile Diş Hekimliği Ulusal ÇEP

arasındaki hiyerarşik ilişki şematize edilmiştir.

Ulusal yeterlilikler çerçevesi altıncı/yedinci düzeyi tüm lisans/yüksek lisans

mezunlarının ulaşmasını beklediği yeterliliklerin çerçevesini çizmiştir. Bu çerçeve dahilinde

bulunan yeterliliklere, sağlık alan yeterliliklerini de ekleyerek ulaşabilmek amacıyla Diş

Hekimliği Ulusal Mezun/Program Yeterlilikleri oluşturulmuştur. Program yeterliliklerine

ulaşabilmek amacıyla üç ayrı liste oluşturulmuştur. Bu listeler bir diş hekiminin sahip olması

Tablo 2. Temel Hekimlik Uygulamaları Öğrenme Düzeyleri

Öğrenme Düzeyi

Açıklama

1 Uygulamanın nasıl yapıldığını bilir ve sonuçlarını hasta ve/veya yakınlarına açıklar.

2 Acil bir durumda kılavuz / yönergeye uygun biçimde uygulamayı yapar.

3 Karmaşık olmayan, sık görülen, durumlarda / olgularda uygulamayı* yapar.

4 Karmaşık durumlar / olgular da dahil uygulamayı* yapar.

gereken tüm yeterliliklerin detaylı başlıklarını vermiştir. Bu listelerde bulunan her yeterlilik

maddesi için fakültelerin belirtke tablosu hazırlayarak kendi müfredatlarını oluşturmaları

hedeflenmektedir.

Ulusal ÇEP ve Akreditasyon İlişkisi

Ulusal ÇEP Diş Hekimliği lisans programlarının akredite edilebilmesi için programların

öğrencilere kazandırması gereken yeterliliklerin genel çerçevesini çizmektedir. Bu çerçevenin

eğitim kurumlarının akreditasyonları standartlarına uyumları sürecinde de yol gösterici

olması beklenmektedir. Eğitim kurumlarının misyonlarının çekirdek program dışına çıkan

kısımları bu kurumları diğerlerinde ayıran özellikler olarak öne çıkması ve kurumların eğitime

yönelik stratejik planlarının yapılması için bir zemin oluşturması da beklenmektedir.

16

ULUSAL ÇEP’İN YAPILANDIRMA SÜRECİ

Ulusal ÇEP’in oluşturulması amacıyla Türkiye Diş Hekimliği Fakülteleri Dekanları

Konseyi girişimiyle dernek kurulmasına karar verildi. Tüm toplantı katılımcıları dernek

üyeliğine kayıtlarını yaptırdılar. Ayrıca dernek üyeliğine başka paydaşlardan da üyelerin

kaydedilmesine (fakülte öğretim üyeleri, serbest diş hekimleri vb.) dikkat edildi. Dernek genel

kurulu ilk toplantısını aynı tarihte yaptı ve yönetim kurulu üyeleri belirlendi. Prof. Dr.

Abdülkadir ŞENGÜN yapılan ilk toplantıda dernek başkanlığına seçildi. DEDAD Yönetim

Kurulu farklı fakültelerden eğitim ile özellikle ilgilenen öğretim üyeleri ile bir akreditasyon alt

kurulu oluşturarak Kasım 2012’de çalışmalara başladı.

A. Değerlendirme Toplantıları

Bu süreçte üç tanesi Ankara Dernek Merkezinde, iki tanesi Ankara Üniversitesi Diş

Hekimliği Fakültesi’nde, bir tanesi Başkent Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nde ve bir

tanesi de Yeditepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nde olmak üzere birer günlük yedi

değerlendirme toplantısı yapıldı. Bu toplantılarda “Diş Hekimliği Fakültesinden Mezun

Öğrenci Yeterlilikleri”, “Diş Hekimliği Akreditasyon Standartları” ve ulusal ÇEP

oluşturulmasında uygulanacak eylem planı ve çalışma yöntemi belirlendi.

Değerlendirme Toplantısı-I

Ankara Dernek Merkezi, 11 Kasım 2012

İlk toplantı Ankara Dernek Merkezinde Prof. Dr. Abdülkadir ŞENGÜN başkanlığında 12

öğretim üyesinin katılımıyla gerçekleşti. Toplantıda Diş Hekimliği eğitiminde belirli

standartların oluşturulması için hangi hususlara öncelik verilmesi gerektiği ve faaliyet takvimi

görüşüldü ve aşağıdaki kararlar alındı:

1. Yeni açılacak fakülteler için eğitim standartlarının oluşturulması gerekir.

2. Bologna sürecinde Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) tarafından Avrupa’daki eğitim

standartlarının göz önünde bulundurulması önerilse de Amerika’daki Diş Hekimliği eğitim

standartlarının daha kapsamlı olması nedeniyle bu standartların da incelenmesi gereklidir.

3. Diş Hekimliği müfredatında temel tıp dersleri ile Diş Hekimliği dersleri arasında

entegrasyon sağlanmalıdır.

4. Diş Hekimliği Fakültelerinden mezun bir öğrencide bulunması gereken

yeterliliklerin bu dernek tarafından belirlenmesi gerekir.

5. Derneğin Diş Hekimliği Fakültelerini akredite edebilmesi amacıyla YÖK tarafından

tanınması için gerekli girişimler yapılmalıdır.

6. Diş Hekimliği Fakültelerinde verilecek hasta hizmetleri konusunda Sağlık

Bakanlığının önerileri de göz önünde bulundurulmalıdır.

7. Dernek için web sayfası ve dernek üyeleri için mail grubu oluşturulmalıdır.

Değerlendirme Toplantısı-II

Ankara Dernek Merkezi, 9 Aralık 2012

Toplantı Prof. Dr. Abdülkadir ŞENGÜN başkanlığında 7 öğretim üyesinin katılımıyla

Ankara Dernek Merkezinde gerçekleşti. Akreditasyon standartları ile ilgili sunum yapıldı ve

aşağıdaki kararlar alındı:

• Amerikan Diş Hekimliği Eğitimi Akreditasyonu Temel İlkeleri Sunumu-Prof. Dr.

İnci OKTAY, Yeditepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi

1. Dernek üyelerinin ülkemizde farklı Diş Hekimliği Fakültelerinde uygulanan klasik,

modüler ve multidisipliner eğitim modelleri ve Amerikan Diş Hekimliği Birliği (ADEA)

tarafından belirlenen Diş Hekimliği mezunu bir öğrencide bulunması gereken yeterlilikler ilgili

sunum hazırlaması kararlaştırıldı.

Değerlendirme Toplantısı-III

Ankara Dernek Merkezi, 13 Ocak 2013

Toplantı Prof. Dr. Abdülkadir ŞENGÜN başkanlığında 8 öğretim üyesinin katılımıyla

Ankara Dernek Merkezinde gerçekleşti. Türkiye’deki Diş Hekimliği Fakültelerinde izlenen

farklı eğitim müfredatları ve ADEA tarafından belirlenen Diş Hekimliği mezunu bir öğrencide

bulunması gereken yeterlilikler ile ilgili sunum yapıldı ve aşağıdaki kararlar alındı:

• Başkent Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Modüler Eğitim Müfredatı

Sunumu-Doç. Dr. Burçak ÇEHRELİ, Başkent Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi

• İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Eğitim Müfredatı

Multidisipliner Dersler Sunumu-Doç. Dr. Esra UZER ÇELİK, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Diş

Hekimliği Fakültesi

18

• Ondokuz Mayıs Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Tarafından Diş Hekimliği

Eğitim Müfredatında Yer Alacak Konularla ilgili Yapılan Çalışmanın Sunumu-Prof. Dr. Mete

ÖZER, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi

• ADEA Tarafından Belirlenen Diş Hekimliği Mezunu Bir Öğrencide Bulunması

Gereken Yeterliliklerle İlgili Sunum-Doç. Dr. Ebru OLGUN ERDEMİR, Kırıkkale Üniversitesi Diş

Hekimliği Fakültesi

1. Uluslararası farklı kuruluşlarca hazırlanan Diş Hekimliği mezunu yeterlilikleri göz

önünde bulundurularak hazırlanan ulusal yeterliliklerin komisyon üyelerince tekrar

değerlendirilmesi kararlaştırıldı.

Değerlendirme Toplantısı-IV

Başkent Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi, 4 Mart 2013

Toplantı Prof. Dr. Tancan UYSAL başkanlığında 6 öğretim üyesinin katılımıyla Başkent

Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nde gerçekleşti. Uluslararası farklı kuruluşlarca hazırlanan

Diş Hekimliği mezunu yeterlilikleri göz önünde bulundurularak hazırlanan ulusal yeterlilikler

ile ilgili komisyon üyelerinin görüşleri değerlendirildi ve aşağıdaki kararlar alındı:

1. Diş Hekimliği eğitimi akreditasyon standartları belirlenmelidir.

2. Akreditasyon standartlarına ulaşma ile ilgili bir rehber hazırlanmalıdır.

Değerlendirme Toplantısı-V

Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi, 19 Nisan 2013

Toplantı Prof. Dr. Abdulkadir ŞENGÜN başkanlığında 8 öğretim üyesinin katılımıyla

Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nde gerçekleşti. Toplantıda Diş Hekimliği eğitimi

akreditasyon standartları ile ilgili görüş alışverişinde bulunuldu ve aşağıdaki kararlar alındı:

1. Akreditasyon için iç ve dış kalite güvencesi ile ilgili hususlar belirlenmelidir.

2. Akreditasyon standartları denetçi rehberi hazırlanmalıdır.

3. Fakültelerin akredite edilebilmeleri için gerekli fiziki koşullarla ilgili hususlar

belirlenmelidir.

4. Web sayfası için misyon, vizyon, stratejik plan, SWOT analizi dökümanları

hazırlanmalıdır.

5. 2013 Mayıs ayında yapılacak Dekanlar Konseyinde derneğin çalışmalarıyla ilgili

sunum yapılacaktır

Değerlendirme Toplantısı-VI

Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi, 27 Mayıs 2013

Toplantı Prof. Dr. Abdulkadir ŞENGÜN başkanlığında 8 öğretim üyesinin katılımıyla

Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nde gerçekleşti. Toplantıda Diş Hekimliği eğitimi

akreditasyon standartları nihai hale getirildi ve aşağıdaki kararlar alındı:

1. Mezuniyet öncesi Diş Hekimliği eğitimi ulusal ÇEP oluşturulması kararlaştırıldı.

Değerlendirme Toplantısı-VII

Yeditepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi, 23 Eylül 2013

Toplantı Prof. Dr. Abdulkadir ŞENGÜN başkanlığında 7 öğretim üyesinin katılımıyla

Yeditepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nde gerçekleşti. Toplantıda mezuniyet öncesi

Diş Hekimliği eğitimi ulusal ÇEP hazırlanması ile ilgili eğitim verildi ve aşağıdaki kararlar alındı:

• Mezuniyet Öncesi Diş Hekimliği Eğitimi Ulusal ÇEP Hazırlama Eğitim Sunumu-

Prof. Dr. İnci OKTAY, Yeditepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi

1. Mezuniyet öncesi Diş Hekimliği eğitimi ulusal ÇEP hazırlanması için Diş

Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Komisyonlarında çalışan öğretim üyeleri davet edilerek

organize edilecek bir çalıştay yapılması kararlaştırıldı.

B. Çalıştay

Turgut Özal Üniversitesi, 14-16 Ağustos 2014

Ulusal ÇEP oluşturulması için yapılan çalıştaya Prof. Dr. Abdulkadir ŞENGÜN

başkanlığında Turgut Özal Üniversitesi ev sahipliği yaptı. Çalıştaya farklı Diş Hekimliği

Fakültelerinden 55 öğretim üyesi katıldı. Çalıştayın ilk günü Dr. Serdar Gürel

“Semptomlar/Durumlar Listesi”, “Çekirdek Hastalıklar/Klinik Problemler” ve “Girişimsel ve

Girişimsel Olmayan Uygulamalar” ile ilgili bir sunum yaptı. Daha sonra her anabilim dalı için

ayrı oluşturulan gruplar tarafından kendi anabilim dalları ile ilgili “Semptomlar/Durumlar

Listesi”, “Çekirdek Hastalıklar/Klinik Problemler” ve “Girişimsel ve Girişimsel Olmayan

Uygulamalar” başlıklarıyla ilgili grup çalışması yapıldı. Grup çalışması sonuçları her grubun

temsilcisi tarafından sunuldu ve tüm öğretim üyeleri tarafından tartışıldı. Çalıştayın son günü

20

ÇEP’in “Semptomlar/Durumlar Listesi”, “Çekirdek Hastalıklar/Klinik Problemler” ve

“Girişimsel ve Girişimsel Olmayan Uygulamalar” bölümleri tamamlandı. DEDAD komisyon

üyeleri ÇEP-2014 kitapçığının diğer kısımlarını hazırlayarak mezuniyet öncesi Diş Hekimliği

eğitimi ÇEP’i nihai hale getirdi.

ULUSAL ÇEP BİLEŞENLERİ

1. Ulusal Diş Hekimliği Mezunu/Programı Yeterlilikleri

A. Profesyonel tutum ve davranış, etik kurallara uyum

Mezunlar:

1. Yaşam boyu öğrenme kavramını benimseyerek, sürekli profesyonel gelişimini

sağlayacak planlamayı yapabilme ve uygulayabilme ile mesleki açıdan sürekli bir gelişim

sağlama,

2. Ağız ve diş sağlığının sağlanmasında yasal standartları bilme ve uygulama,

3. Tıp etiği kurallarını, tüm hastaları için uygulayabilme ve etik problemlerin

çözümünde, etik karar verme ilkelerini kullanabilme,

4. Çalışma sınırlarını doğru olarak saptama ve gerektiğinde hastasını uzmana

yönlendirme ve diğer sağlık personeli ile konsültasyon yapabilme,

5. Birlikte çalıştığı ekibe, hastalarına ve meslektaşlarına saygı gösterebilme, empati

yapabilme,

6. Hasta kayıtlarını eksiksiz tutma, koruma ve hasta bilgilerinin gizliliğini dikkate alma

ve aydınlatılmış onam alma konularında yetkin olmalıdır.

B. Eleştirel Düşünme

Mezunlar:

1. Uluslararası düzeyde, akademik kaynakları izleme, yayınları kritik değerlendirme

açısından inceleyebilme, araştırma sonuçlarını ve kanıta dayalı Diş Hekimliğini, meslek

pratiğinde kullanma,

2. Hasta tedavi planlamasında, klinik nedenselleştirme ve klinik karar verme

kurallarını uygulama,

3. Eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerini kullanma konularında yetkin

olmalıdır.

C. Kişilerarası İletişim ve Sosyal Beceriler

Mezunlar:

1. Kişilerarası uyum ve iletişim becerilerini uygulama ve Diş Hekimliği ekibi ve

hastalarıyla etkili bir iletişim sağlama,

22

2. Çocuk hastalarda, zihinsel gelişim aşamalarını dikkate alarak iletişim kurabilme ve

davranış yönetimini sağlama,

3. Farklı popülasyonlardan bireylerle etkili iletişim kurma,

4. Diş Hekimliğinin sosyal ve davranışsal yönünü kavrama, psikososyal ve davranışsal

ilkeleri, ağız diş sağlığı alanında sağlık eğitimi gibi hasta merkezli sağlık hizmetlerinde

kullanma konularında yetkin olmalıdır.

D. Sağlığın Korunması ve Geliştirilmesi (Toplum Ağız Diş Sağlığı Faaliyetleri)

Mezunlar:

1. Bireysel ve toplumsal düzeyde, ağız diş sağlığının korunması ve geliştirilmesinde

sorumluluk alma,

2. Tüm hastalar için sürecin yönetilmesi ve sağlığın geliştirilmesine Diş Hekimliği

yardımcı personeli ve diğer sağlık uzmanlarıyla birlikte katılma,

3. Tüm Diş Hekimliği uygulamalarında, sağlığın korunması ve geliştirilmesini esas

alarak tüm koruyucu uygulamaları kapsayan bir planlama yapabilme,

4. Gruplara yönelik toplum esaslı koruyucu programları planlayabilme, uygulayabilme

ve değerlendirebilme,

5. Ulusal ağız diş sağlığı sistemi ile ilgili ve ulusal sağlık politikası alanlarında önerilerde

bulunma,

6. Tüm hastalar için sürecin yönetilmesi ve sağlığın geliştirilmesine Diş Hekimliği

yardımcı personeli ve diğer sağlık uzmanlarıyla birlikte katılma konularında yetkin olmalıdır.

E. Muayenehane Yönetimi ve Bilişim

Mezunlar:

1. Hasta güvenliği ve klinik risk yönetimini dikkate alarak, muayenehane ve ekip

çalışmasını planlama ve yönetme,

2. Klinik ve pratik işlemlerle ilgili teknolojik ürünler hakkında güncel bilgileri

değerlendirme, takip etme ve uygulama,

3. Ağız ve diş sağlığı hizmetleri ile ilgili güncel gelişmeleri değerlendirme ve uygulama,

4. Mali ve insan kaynakları yönetim becerilerini gösterme,

5. Kalite güvencesi, değerlendirme ve iyileştirme sürecini uygulama,

6. Diş Hekimliği pratiği için afet hazırlık planı geliştirme konularında yetkin olmalıdır.

F. Hasta Bakımı

Değerlendirme, Teşhis ve Tedavi Planı

Mezunlar:

1. Ağız diş hastalıklarının, tanısı için gerekli anamnez, muayene ve yardımcı tanı

yöntemlerini kullanabilme ve hastanın genel sağlık sorunu ile Diş Hekimliği tedavilerinin

planlaması arasındaki ilişkiyi yorumlama,

2. Hastanın, ağız sağlığı risklerini de dikkate alarak bir hasta için alternatif tedavi

planları tasarlayabilme ve hastaya bu planların avantaj ve dezavantajları hakkında bilgi

vererek hasta ile birlikte tedavi planına karar verebilme,

3. Klinik uzmanlık, hasta değerleri, en iyi araştırma sonuçları, sistematik incelemeler

ve kanıta dayalı Diş Hekimliği uygulamalarını dikkate alarak klinik karar verme,

4. Yeni doğan, çocuk, ergen ve erişkinlerin yanı sıra bayanlar, yaşlılar ve özel

gereksinimi olan hastalar gibi kendine özgü ihtiyaçları bulunan bireylerin ağız bakımını

yapabilme,

5. Travma, ağız hastalıkları ve diğer patolojileri saptayabilme, önleyebilme ve süreci

yönetebilme,

6. Anamnez ve ağız içi ve ağız dışı kapsamlı muayene yardımıyla kişisel, tıbbi ve dental

verileri elde edebilme, ayırt edebilme ve yorumlayabilme. Bu verileri kullanarak tüm

hastaları doğru bir şekilde değerlendirebilme, tedavi edebilme ya da süreci yönetebilme,

7. Hastaya özgü tanısal görüntüleme tekniğini seçebilme, bu görüntüyü tedarik

edebilme ve yorumlayabilme,

8. Sistemik hastalığın belirtilerini tanıyabilme, bu hastalığın ve tedavisinin ağız bakım

hizmetini nasıl etkileyebileceğini öngörebilme,

9. Hastaların tedavisi için kapsamlı teşhis, tedavi ve/veya ilgili birime sevk etmeyi

içeren planlama yapabilme konularında yetkin olmalıdır.

G. Ağız Sağlığının Kazandırılması ve Sürdürülmesi

Mezunlar:

1. Hasta ile ilgili birinci basamak sağlık hizmetlerini maksimum psikomotor beceriyle

ve kanıta dayalı Diş Hekimliği esaslı olarak yerine getirebilme,

2. Tüm klinik işlemler için evrensel enfeksiyon kontrol talimatlarını uygulayabilme,

24

3. Hastanın ağız diş sağlığı açısından (diş çürükleri, periodontal hastalık vb) risk

grubunu saptama ve hastanın risk grubunu dikkate alan bir koruyucu ve tedavi edici bakımı

sağlama,

4. Hastanın ağrı ve anksiyetesini önleyebilme, teşhis edebilme ve bu durumla başa

çıkabilme,

5. Diş Hekimliği alanında, erken tanı ve ayırıcı tanı yöntemlerini kullanma ve

hastalıkların ilerlemesini önleme,

6. Dental biyofilme bağlı olarak ortaya çıkabilecek diş ve çevre dokuları kapsayan tüm

ağız diş sağlığı sorunlarının koruyucu ve tedavi edici bakımını planlama ve uygulama,

7. Ortodontik anomaliler, ileri cerrahi, periodontal cerrahi, temporamandibuler eklem

hastalıkları vb alanlarda, kendi sınırlarını doğru belirme ve gerektiğinde (2. ve 3. basamak

hizmetlere) uzmana yönlendirme,

8. Hastaların diş eksikliklerini, sabit veya hareketli protezlerle tamamlama ve

hastaların ağız diş sağlığına bağlı yaşam kalitelerini yükseltme,

9. Diş dokusunu koruyan, defektli veya kayıp dokuyu onaran, dişe kaybolan fonksiyon

ve estetiğini yeniden kazandıran ve yumuşak ve sert dokuların sağlığını korunmasını

destekleyen restoratif işlemleri uygulayabilme ve süreci yönetebilme,

10. Kapsamlı ağız diş bakımının sonuçlarını değerlendirebilme,

11. Tıbbi ve Diş Hekimliği acil durumlarını önleyebilme, ayırt edebilme ve süreci

yönetebilme,

12. Hasta suiistimali ve/veya ihmalini fark edebilme ve süreci yönetebilme,

13. Madde bağımlılığını fark edebilme ve süreci yönetebilme,

14. Ağız mukozası ve kemikle ilgili hastalıkları teşhis edebilme, tanımlayabilme ve

süreci yönetebilme konularında yetkin olmalıdır.

2. Semptomlar Tablosu

1 Aftöz Lezyonlar AT

2 Ağız Açılmasında Deviasyon AT

3 Ağız Açılmasında Kısıtlılık AT

4 Ağız İçi Kırmızı Lezyonlar AT

5 Ağız İçi Vezikülobüllöz Lezyonlar AT

6 Ağız Kokusu AT

7 Ağız Kuruluğu AT

8 Ağız Solunumu AT

9 Orofasiyal Ağrı AT

10 Alveoler Kemik Kaybı AT

11 Ateş AT

12 Atipik Fasiyal Ağrı AT

13 Beyaz Lezyonlar (Yumuşak Doku) AT

14 Bilinç Değişikliği AT

15 Cilt Laserasyonu AT

16 Çiğneme Fonksiyonu Kaybı AT

17 Deplasman AT

18 Deri Pigmentasyonu AT

19 Dil Anomalileri AT

20 Diş Ağrısı AT

21 Diş Hassasiyeti AT

22 Diş Mobilitesi AT

23 Diş Sürme Gecikmesi AT

24 Dişeti Büyümeleri AT

25 Dişeti Hassasiyeti AT

26 Dişeti Hiperemisi AT

27 Dişeti Kanaması AT

28 Dişetinde Şişlik AT

29 Erken Diş Teması (Prematür Kontakt) AT

30 Hipernazalite AT

31 His Kaybı AT

32 Isırma Fonksiyonu Kaybı AT

33 Kanama AT

34 Kapanış Bozukluğu AT

35 Kemik İçi Defektler AT

36 Mandibular Defleksiyon AT

37 Orta Hat Kayması AT

38 Öksürük AT

39 Pigmente Lezyonlar (Ağız Mukozası) AT

40 Pulpa Dejenerasyonları AT

41 Prognati AT

42 Siyanoz AT

43 Retrognati AT

26

44 Temporomandibular Eklem Sesi AT

45 Kızarıklık Ağız İçi AT

46 Kızarıklık Ağız Dışı AT

47 Şişlik Ağız İçi AT

48 Şişlik Ağız Dışı AT

49 Yutkunma Güçlüğü AT

50 Lenfadenopati AT

51 Hipersalivasyon (Sialore) AT

3. Hastalıklar ve Durumlar Tablosu

Ayırıcı tanı, tanı ve tedavi uygulamalarının öğrenme düzeyleri aşağıdaki tabloda

verilmiştir.

1 Abfraksiyon TT

2 Abrazyon TT, K

3 Açık Kapanış (Open Bite) T, K

4 Adenoid Vejetasyon ÖnT

5 Agresif Periodontitis T

6 Ağız, Çene Kemiklerindeki Enfeksiyonlar ÖnT

7 Ağız, Çene ve İlişkili Kas Hastalıkları ÖnT

8 Ağız Hijyen Yetersizliği TT, K

9 AIDS ÖnT

10 Akromegali/Gigantizm ÖnT

11 Akut Apikal Apse TT, K, A

12 Akut Apikal Periodontitis TT, K, A

13 Akut Oroantral Açıklık T, A

14 Alerjik ve İmmünolojik Mukozal Hastalıklar ÖnT

15 Alet Aspirasyon T, K, A

16 Alet Yutma T, K, A

17 Allerjik ve Toksik Reaksiyonlar ÖnT

18 Alveol Kırığı T, A

19 Alveolit TT, K, A

20 Amelogenezis İmperfekta ÖnT

21 Anemi ÖnT

22 Angle Sınıf I Maloklüzyon T, K

23 Angle Sınıf II Bölüm 1 Maloklüzyon T, K

24 Angle Sınıf II Bölüm 2 Maloklüzyon T

25 Angle Sınıf II Subdivizyon Maloklüzyon T, K

26 Angle Sınıf III Maloklüzyon T, K

27 Ankiloze Diş T

28 Anomalili Kök Kanalı T

29 Anormal Dil Postürü T

30 Anormal Yutkunma (Tongue Thrust) T, K

31 Aproksimal Çürük TT, K

32 Artmış Overjet T, K

33 Artmış Yüz Yüksekliği ÖnT

34 Aşırı Dentin Duyarlılığı TT, K

35 Atrizyon TT, K

36 Avülsiyon T, K, A

37 Azalmış Yüz Yüksekliği ÖnT

38 Büyük Azı-Keser Hipomineralizasyonu ÖnT

39 Bakteriyel Enfeksiyonlar (Maksilla) T

28

40 Bakteriyel Enfeksiyonlar (Mandibula) T

41 Basit Kron Kırığı TT, A

42 Başlangıç Çürük Lezyonu TT, K

43 Bifosfonat Nekrozu T

44 Bruksizm T

45 Bukkal Nonoklüzyon T

46 Büyüme Gelişme Geriliği ÖnT

47 Candidiazis ÖnT

48 Cerrahi Girişim Gerektirmeyen Kronik Apikal Periodontitis (Periapikal Granülom, Periapikal Kist)

TT

49 Concrescence ÖnT

50 Çapraşıklık (Ark Boyu Sapması) T

51 Çapraz Kapanış T

52 Çapraz Kapanış (Tek Ön Diş) TT, K

53 Çatlak Diş Sendromu ÖnT

54 Çene Kisti ÖnT

55 Çeneleri Tutan Sistemik Hastalıklar ÖnT

56 Dental Florozis ÖnT

57 Dentin Displazileri ÖnT

58 Dentinogenezis İmperfekta ÖnT

59 Dentoalveolar Retrüzyon/Protrüzyon T

60 Dentomaksillofasiyal Travmalar ÖnT

61 Dens Evaginatus TT

62 Dens İnvaginatus TT

63 Derin Kapanış (Deep Bite) T

64 Dev Hücreli Granüloma ÖnT

65 Diastema TT

66 Diş Kaybı TT

67 Diş Renklenmeleri TT

68 Diş Sublüksasyonu TT, A

69 Dişeti Çekilmesi T, K

70 Dişeti Katlanması T

71 Dişetinin Estetik Problemleri T

72 Dişetinin İyi ve Kötü Huylu Tümörleri ÖnT

73 Diş Renklenmeleri TT

74 Dudak Damak ve Alveol Yarığı T

75 Ektopik Mine ÖnT

76 Endo– Perio Lezyonları T

77 Endodontik Akut Alevlenme ÖnT

78 Endokardit ÖnT

79 Epilepsi ÖnT

80 Erken Diş Teması (Prematür Kontak) TT

81 Erken Süt Dişi Kaybı TT, K

82 Erozyon TT, K

83 Erüpsiyon Hematomu TT

84 Fiziksel Bozukluklar ÖnT

85 Fonasyon Anomalileri T

86 Füzyon TT

87 Geminasyon TT

88 Gömülü Diş TT

89 Gülme Hattı Problemleri T

90 Hemanjiyom ÖnT

91 Hemofili ÖnT

92 Hepatit ÖnT

93 Hijyenik Olmayan Restorasyon TT

94 Hipertiroidi ÖnT

95 Hipersementoz ÖnT

96 Hipotiroidi ÖnT

97 Hutchinson Dişi TT

98 İmmünsupresyon ÖnT

99 İrreversibl Pulpa Hastalıkları TT, A

100 İskeletsel Sınıf I Anomali ÖnT

101 İskeletsel Sınıf II Anomali ÖnT

102 İskeletsel Sınıf III Anomali ÖnT

103 Kanama Diatezleri ÖnT

104 Kazanılmış Kalp Hastalıkları ÖnT

105 Kistler ÖnT

106 Kole Hassasiyeti TT, K

107 Komplike Kron Kırığı T, A

108 Kondil Agenezisi ÖnT

109 Kondil Kırıkları ÖnT

110 Konjenital Epulis ÖnT

111 Konjenital Kalp Hastalıkları ÖnT

112 Kök Çürüğü TT, K

113 Kök Rezorpsiyonları (Eksternal) T

114 Kök Rezorpsiyonları (İnternal) T

115 Kraniyofasiyal Bölge Tutulumu Olan Sendromlar ÖnT

116 Kron ve Kök Kırığı T, K, A

117 Kronik Apikal Apse TT

118 Kronik Oroantral Açıklık T, A

119 Kronik Periodontitis T

120 Lateral Lüksasyon TT, K, A

121 Laterognati ÖnT

122 Lenfanjiyoma ÖnT

123 Lösemi ÖnT

124 Makrodonti TT

125 Maksilla Kırığı ÖnT

126 Maksiller Darlık ÖnT

127 Maksiller Sinüs Hastalıkları ÖnT

128 Mandibula Kırığı T

30

129 Mental Bozukluklar ÖnT

130 Mikrodonti TT

131 Mine Hipoplazisi TT

132 Mukosel ÖnT

133 Mukoza Laserasyonu TT

134 Natal-Neonatal Diş TT

135 Nekrozitan Ülseratif Periodontal Hastalık T

136 Oklüzal Çürük TT, K

137 Oral Hijyen Yetersizliği TT, K

138 Orta Hat Kayması TT

139 Orofasiyal Doku Defekti ÖnT

140 Osteomiyelit T

141 Osteoradyonekroz T

142 Parmak/Dudak Emme T, K

143 Periimplant Mukozitis ÖnT

144 Periimplantitis ÖnT

145 Perikoronitis T, A

146 Periodontal Apse T, A

147 Persiste Süt Dişi TT

148 Plağa Bağlı Dişeti Hastalığı TT, K

149 Plağa Bağlı Olmayan Dişeti Hastalıkları ÖnT

150 Protez Kırığı TT, A

151 Protez Stomatit TT

152 Psikosomatik Durumlar (Somatizasyon Bozukluğu) ÖnT

153 Pulpa Gangreni TT, K

154 Pulpa Hiperemisi TT, K

155 Pulpa Nekrozu TT, K, A

156 Pulpa Polipi TT, K, A

157 Purulent Pulpitis TT, K, A

158 Pyojenik Granüloma ÖnT

159 Rampant Çürük TT, K

160 Rejyonel Odontodisplazi ÖnT

161 Restorasyon Kırığı TT, A

162 Sarsılma TT

163 Sekonder Çürük TT, K

164 Senkop TT

165 Seröz Pulpitis TT, K, A

166 Sert Doku Tümörü ÖnT

167 Sinir Pozisyon Düzensizlikleri ÖnT

168 Sinüs Sarkıklıkları ÖnT

169 Sistemik Faktörlere Bağlı Periodontal Hastalıklar ÖnT

170 Sistemik ve İmmünolojik Hastalıklar ÖnT

171 Stomatit ÖnT

172 Sürme Gingivitisi ÖnT

173 Taurodontizm ÖnT

174 Temporomandibuler Eklem Lüksasyonu TT

175 TME Hastalıkları/Disfonksiyonu ÖnT

176 Transpozisyon ÖnT

177 Travmatik Ekstrüzyon TT, A

178 Travmatik Gömülme (İntrüzyon) T, K, A

179 Turner Dişi TT

180 Tükürük Bezi Enfeksiyonları ÖnT

181 Tükürük Bezi Taşları T

182 Tükürük Bezi Tümörleri ÖnT

183 Uyku Apnesi ÖnT

184 Ülseratif Lezyonlar ÖnT

185 Yanlış Beslenme Alışkanlıkları (Karyojenik) TT, K

186 Yaygın Çürük (Yüksek Çürük Riski) TT, A

187 Yumuşak Doku Enfeksiyonu ÖnT

188 Yumuşak Doku Tümörü ÖnT

189 Yüksek Frenulum Ataçmanı T

190 Yüz Asimetrisi ÖnT

32

4. Mesleki Uygulamalar Listesi

Mesleki uygulamalar ve öğrenme düzeyleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.

A-Kayıt ve Raporlama Düzey

1 Radyolojik Raporlama 1

2 Epikriz Yazma 2

3 Adli Rapor Hazırlayabilme 3

4 Aydınlatma ve Onam Alabilme 4

5 Epikriz Hazırlayabilme 4

6 Hasta Dosyası Hazırlayabilme 4

7 Hastaları Uygun Biçimde Sevk Edebilme 4

8 Reçete Düzenleyebilme 4

9 Tedaviyi Ret Belgesi Hazırlayabilme 4

B- Laboratuvar Testleri ve İlgili Diğer İşlemler

1 Biyolojik Materyalle Çalışma İlkelerini Uygulayabilme 4

2 Dekontaminasyon, Dezenfeksiyon, Sterilizasyon, Antisepsi Sağlayabilme 4

3 Diyet Analizi 4

3 Glukometre İle Kan Şekeri Ölçümü Yapabilme ve Değerlendirebilme 4

4 Kanama Zamanı Ölçümü Yapabilme ve Değerlendirebilme 4

5 Laboratuvar İnceleme İçin İstek Formunu Doldurabilme 4

6 Laboratuvar Örneğini Uygun Koşullarda Alabilme ve Laboratuvara Ulaştırabilme

4

7 Dental Laboratuvara İş Gönderme 4

8 Tükürük Akış Hızı Değerlendirmesi 4

9 Tükürükte Laktobasil Sayımı 2

10 Tükürükte Mutans Sayımı 2

11 Tükürük Tamponlama Kapasitesi Değerlendirmesi 2

C- Girişimsel ve Girişimsel Olmayan Uygulamalar

1 Akılcı İlaç Kullanımı 4

2 Çürük Risk Analizi 3

3 Damar Yolu Açabilme 3

4 El Yıkama 4

5 Bilinç Değerlendirme 3

6 Hastadan Biyolojik Örnek Alabilme 3

7 Hava Yolundaki Yabancı Cismi Uygun Manevra İle Çıkarabilme 3

8 Hukuki Ehliyeti Belirleyebilme 3

9 IM, IV, SC, ID Enjeksiyon Yapabilme 3

10 Kan Basıncı Ölçümü Yapabilme 4

11 Kapiller Kan Örneği Alabilme 4

12 Kötü Haber Verebilme 3

13 Kültür İçin Örnek Alabilme 3

14 Oral ve Topikal İlaç Uygulamaları Yapabilme 3

15 Rıza Ehliyetini Belirleyebilme 3

16 Temel Yaşam Desteği Sağlayabilme 4

17 Tıp Uygulamalarında Etik Sorunları Çözebilme 3

18 Yara‐Yanık Bakımı Yapabilme 1

D-Direkt Radyografileri Okuma ve Değerlendirebilme

1 Bilgisayarlı Tomografi (CT) Dataları ile İmplant Cerrahisi Planlaması 1

2 Dentomaksillofasiyal Bölgede Konik Işınlı Bilgisayarlı Tomografi Kullanımı 1

3 El Bilek Filmi Değerlendirilmesi (Kemik Yaşı Tayini) 2

4 Ortodontik Sefalometrik Radyograf Analizi 2

5 Panoramik Radyografilerin Değerlendirilmesi 3

6 Panoramik Radyografilerin Kullanımı (Çekimi) 1

7 Periapikal Radyografi Çekimi 4

8 Periapikal Radyografilerin Değerlendirilmesi 4

9 Periapikal, Bitewing, Oklüzal Radyografilerin Değerlendirilmesi 4

10 Periapikal, Bitewing, Oklüzal Radyografi Çekimi 4

11 Sefalometrik ve El - Bilek Grafileri Çekimi 1

12 TME Grafilerinin Değerlendirilmesi 1

E-Muayene Becerileri

1 Ağız Dışı Fotoğraflama 1

2 Ağız Dışı Muayene 4

3 Ağız İçi Fotoğraflama 1

4 Ağız İçi Muayene 4

5 Anamnez Alma 4

6 Bireysel Koruyucu Tedavi Planlaması 3

7 Çürük İndeksi Değerlendirilmesi 4

8 Çürük Risk Analizi 3

9 Gnatolojik Kayıt Alınması 1

10 Gülme Hattının Analizi ve Düzenlenmesi 1

11 Modern Tanı Cihazları ile Çürük Teşhisi 1

12 Ortodontik Model Analizi 2

13 Periodontal İndeks Değerlendirilmesi 4

14 Preprotetik Teşhis Modeli Değerlendirilmesi 3

15 Smear Alımı 3

16 Subgingival Örnek Alma 1

17 TME Muayenesi 1

18 Vitalite Testi 4

F- Girişimsel Uygulamalar

1 Acil Endodontik Tedaviler 2

2 Açık Sinüs Tabanı Yükseltilmesi 1

3 Ağız Bakımı Düzeyinin Değerlendirilmesi ve Ağız Bakım Eğitiminin Verilmesi 4

4 Ağız-Dışı Ortodontik Aparey Uygulamaları 1

5 Alveol Yarığı Onarımları 1

6 Alveoler Distraksiyon 1

7 Amalgam Dolgu Sökümü 3

8 Apeksifikasyon 1

9 Apeksogenezis 1

10 Apikal Rezeksiyon 1

34

11 Apne Apareyi 1

12 Artrosentez 1

13 Aspirasyon Biyopsi 3

14 Bant Uyumlama, Yerleştirme 1

15 Basit Kron Kırığı Tedavisi 3

16 Bonded Amalgam 1

17 Bölümlü Kron 1

18 CAD-CAM Uygulamaları 1

19 Cam İyonomer Kor Yapımı 2

20 Cam İyonomer Restorasyon 2

21 Çene Yüz Protezleri İçin İmplant Uygulamaları 1

22 Çenelik Uygulaması 1

23 Çocukta Daimi Diş Kanal Tedavisi 3

24 Çürüğün Kemomekanik Yöntemle Uzaklaştırılması 1

25 Çürüğün Lazerle Uzaklaştırması 1

26 Çürüğün Mekanik Yöntemle Uzaklaştırılması (Air Abrazyon, Air Polıshıng, Ultrasonic, Sono Abrazyon) 1

27 Çürüğün Mekanik Yöntemle Uzaklaştırılması (El Aletleri Ve Döner Aletler) 3

28 Çürük Tedavisinde Lokal Antimikrobiyal Ajan Uygulaması 3

29 Çürük Tedavisinde Ozon Uygulamaları 1

30 Daimi Diş Çekimi ile Yapılan Ortodontik Sürme Rehberliği (Seri Çekim) 1

31 Daimi Diş Çekimi Olmadan Yapılan Ortodontik Sürme Rehberliği 2

32 Daimi Dişlerde Ampütasyon Tedavisi 4

33 Dentin Duyarlılığının Cerrahi Olan Tedavileri 1

34 Dentin Duyarlılığının Cerrahi Olmayan Tedavisi 3

35 Dentin Pini Uygulaması 2

36 Devital Diş Beyazlatma 1

37 Devrilmiş Dişlerin Preprotetik Amaçla Ortodontik Düzeltimi 1

38 Direkt Pulpa Tedavisi 4

39 Dişeti Büyümelerinin Cerrahi Olan Tedavisi 1

40 Dişeti Büyümelerinin Cerrahi Olmayan Tedavisi 4

41 Dişeti Çekilmelerinin Cerrahi Tedavisi 1

42 Distraksiyon Osteogenezis Uygulamaları 1

43 Diş Çekimi 4

44 Diş Destekli (Konus) Hareketli Bölümlü Protez 1

45 Diş Destekli Hassas Tutuculu Hareketli Bölümlü Protez 1

46 Diş Destekli Sabit Bölümlü Protez 3

47 Diş Destekli Tam Protez (Overdenture) 1

48 Diş Doku Destekli Hareketli Bölümlü Protez 3

49 Diş İmplant Destekli Sabit Bölümlü Protez 1

50 Diş İmplant Doku Destekli Hareketli Bölümlü Protez 1

51 Doku Destekli Tam Protez 3

52 Düşmüş Kron-Köprü Simantasyonu 4

53 Eklem Splint Uygulamaları 1

54 Eksizyonel Biyopsi 3

55 Ekstraoral Apse Drenajı 1

56 Erken Teması Uzaklaştırma 3

57 Estetik Konturlama 1

58 Etkene Yönelik Tedavi 4

59 Ev Tipi Vital Beyazlatma

60 Farklı Matris Sistemlerinin Uygulamaları 2

61 Fasiyal Epitezler 1

62 Fiber Post Destekli Kompozit Restorasyonlar 1

63 Fiber Restorasyonlar 1

64 Fissür Örtücü Uygulaması (İnvaziv) 3

65 Fissür Örtücü Uygulaması (Non-İnvaziv) 3

66 Flep Operasyonları 1

67 Flor Jel Uygulaması 4

68 Flor Vernik Uygulaması 4

69 Fonksiyonel Çene Ortopedisi Uygulamaları 1

70 Frenetomi ve Frenektomi 1

71 Furkasyon Sorunlarının Cerrahi Tedavisi 1

72 Geçici Restorasyon Uygulaması 3

73 Genel Anestezi 1

74 Gingivektomi ve Gingivoplasti 1

75 Gömülü Diş Operasyonları 3

76 Gömülü Dişlerin Ortodontik Olarak Sürdürülmesi 1

77 Hareketli Ortodontik Aparey Uygulaması (Tek Ön Dişi Düzeltici) 3

78 Hareketli Protezlerde Besleme ve Rebazaj 4

79 Hareketli Protezlerde Diş-Kroşe İlavesi 4

80 Hareketli Protezlerde Kırık Tamiri 4

81 Hareketli Protezlerde Uyumlama ve Vuruk Alımı 4

82 Hareketli Yer Tutucu 3

83 Head-Gear Uygulaması 1

84 Hibrit İyonomer Restorasyon 2

85 Çevresi Hastalıkların Cerrahi Olmayan Tedavisi 2

86 Çevresi Hastalıkların Cerrahi Tedavisi 1

87 ÇevresiYumuşak Dokuların Plastik Cerrahisi 1

88 İmplant Cerrahisi 1

89 İmplant Destekli Hareketli Bölümlü Protez 1

90 İmplant Destekli Sabit Bölümlü Protez 1

91 İmplant Destekli Tam Protez 1

92 İndirekt Adeziv Restorasyonlar 3

93 İndirekt Pulpa Tedavisi 4

94 İnley (Kompozit) 1

95 İnley (Metal) 1

36

96 İnley (Porselen) 1

97 İnsizyon 4

98 Sütür 4

99 İnsizyonel Biyopsi 3

100 İntraoral Apse Drenajı 3

101 İrrigasyon Komplikasyonlarının Tedavisi 1

102 Kanal Dolgusu Komplikasyonlarının 1

103 Kanal Tedavisinin Yenilenmesi 1

104 Kavite Dezenfektanı Uygulaması 2

105 Kırık Dişlerin Direkt Estetik Restorasyonu 2

106 Kompleks Amalgam Restorasyon 1

107 Komplikasyonlu Diş Çekimi 4

108 Komplike İmplant Cerrahisi 1

109 Komplike Kron Kırığı Tedavisi 2

110 Komplike Kron Kök Kırıklarının Tedavisi 1

111 Kompleks Posterior Kompozit Restorasyon 2

112 Kompozit Dolgu Sökümü 3

113 Kompozit Kor Yapımı 2

114 Konjenital Diş Eksikliğinde Yapılan Ortodontik Sürme Rehberliği 1

115 Konjenital Diş Eksikliklerinde Sabit Ortodontik Tedavi ile Boşluk Kapatılması 1

116 Konjenital ve Kazanılmış Diş Eksikliklerinde Preprotetik Amaçla Ortodontik Yer Sağlama 1

117 Koronoradiküler Restorasyon 1

118 Koruyucu Rezin Uygulaması 3

119 Kök Ampütasyonları, Hemiseksiyon / Biküspidizasyon 1

120 Kök Çekimi 2

121 Kök Kanal Alet Kırıklarının Çıkarılması 1

122 Kök Kanal Perforasyon Tamiri 1

123 Kök Kanal Tedavileri 3

124 Kron Boyu Uzatma İşlemleri 1

125 Kron-Kök ve Kök Kırığı Tedavisi 2

126 Kron-Köprü Sökümü 4

127 Laminate Veneer Restorasyon (Kompozit) 1

128 Laminate Veneer Restorasyon (Porselen) 1

129 Lokal Anestezi Uygulamaları 4

130 Maksiller Osteotomiler 1

131 Mandibular Osteotomiler 1

132 Mekanoterapi 1

133 Mikroabrazyon

134 Mikroendodontik Tedaviler 1

135 Mobil Dişlerin Splintlenmesi 1

136 Nug Tedavisi 1

137 Obtüratör Uygulaması 1

138 Ofis Tipi Vital Beyazlatma 1

139 Oklüzyon Kontrolü 3

140 Onley (Kompozit) 1

141 Onley (Metal) 1

142 Onley (Porselen) 1

143 Ortodontik Aygıt Kaynaklı Yaralanmaların Acil Müdahalesi 3

144 Ortodontik Hareketli Aparey Uygulaması (Alışkanlık Kırıcı) 2

145 Ortodontik Hareketli Aparey Uygulaması (Birden Fazla Dişi Düzeltici) 1

146 Ortodontik Hızlı Üst Çene Genişletmesi 1

147 Ortodontik İnterproksimal Mine Redüksiyonu (Stripping) 1

148 Ortodontik Pekiştirme Apareyi Uygulamaları 2

149 Ortodontik Yavaş Üst Çene Genişletmesi 1

150 Ortopedik Yüz Maskesi Uygulaması 1

151 Ototranplantasyon 1

152 Ölçü Alma 3

153 Periapikal Apse Drenajı 2

154 Periodontal Doku Yaralanmalarının Tedavisi 1

155 Post-Core (Döküm) 3

156 Post Uygulaması (Prefabrik) 3

157 Preoperatif Dudak Damak Yarığı Apareyi Uygulaması 1

158 Preprotetik Amaçlı Ortodontik Ekstrüzyon Uygulaması 1

159 Preprotetik Amaçlı Ortodontik İntrüzyon Uygulaması 1

160 Protez Stomatiti Tedavisi 3

161 Punch Biyopsi 1

162 Avülse Dişin Reimplantasyonu 2

163 Rejeneratif Materyal Uygulaması 1

164 Remineralizan Tedavi Uygulaması 3

165 Renk Analizi (Vita Skalası) 3

166 Renk Analizi (Spektrofotometre) 1

167 Restorasyon Tamiri (Amalgam) 3

168 Restorasyon Tamiri (Kompozit) 3

169 Rezektif Kemik Cerrahisi 1

170 Rubber Dam Uygulaması 3

171 Sabit Ortodontik Tedavi Uygulaması 1

172 Sedasyon 1

173 Selektif Mölleme 1

174 Sert Doku Grefti Uygulaması 1

175 Sınıf I Amalgam Restorasyon 3

176 Sınıf I Kompozit Restorasyon 3

177 Sınıf II Amalgam Restorasyon 3

178 Sınıf II Kompozit Restorasyon 3

179 Sınıf III Kompozit Restorasyon 3

180 Sınıf IV Kompozit Restorasyon 2

38

181 Sınıf V Amalgam Restorasyon 3

182 Sınıf V Kompozit Restorasyon 3

183 Sinir Repozisyonu 1

184 Sistemik Florür Uygulamaları 3

185 Süt Dişlerinde Ampütasyon Tedavisi 4

186 Süt Dişlerinde Kanal Tedavisi 2

187 Süt Dişlerinde Paslanmaz Çelik Kron ve Diğer Kron Uygulamaları 2

188 Şeffaf Termoplastik Apareylerle Yapılan Ortodontik Uygulamalar 1

189 Tam Kron 3

190 TME Splint Uygulaması 1

191 Travmatik Ekstrüzyonun Tedavisi 2

192 Travmatik İntrüzyonun Tedavisi 2

193 Travmatik Lateral Lüksasyonun Tedavisi 2

194 1

195 Yumuşak Doku Greft Uygulaması 1

ULUSAL ÇEP KULLANIMI / ÇEP’İ NASIL KULLANMALISINIZ?

Ulusal ÇEP‐2014 kitapçığının ilgili birimler ve kişiler tarafından çeşitli hedefler

doğrultusunda nasıl kullanılacağı aşağıda sunulmaktadır.

Öğrenciler:

Bireysel çalışmalarını planlama ve fakültede yapılan eğitim etkinliklerine ve

sınavlara hazırlanma,

Eğitim ve mesleki gelişim hedefleri ile ilgili bilgilenme, süreç içinde kendi

bireysel gelişimlerini izleme, planlama ve değerlendirme.

Diş Hekimliğinde uzmanlık sınavına yönelik çalışmalarını planlama.

Anabilim Dalları Öğretim Üyeleri :

Alanlarıyla ilgili eğitim programlarının hazırlanması sırasında kullanma.

ı eğitim oturumlarının / etkinliklerinin, amaç

ve öğrenim hedeflerini, içeriklerini ve yöntemlerini belirleme, planlama, geliştirme.

Sınavları, sınav içeriğini belirleme, soru / değerl

ve soruları hazırlama.

Diş Hekimliği Fakülteleri:

Ulusal ÇEP‐ Genişletilmiş Eğitim Programlarının

geliştirilmesi ve bu program doğrultusunda;

o Klinik öncesi ve klinik eğitim programlarının hazırlanması ş

o Eğitim süreci ve sonuçlarının değerlendirilmesi.

o Öğretim üyelerine yönelik eğitici gelişim programlarının planlanması ve

geliştirilmesi.

o Fakülte ölçeğinde eğitimle ilgili stratejik planlamaların ve hedeflerin

belirlenmesi, eğitim / klinik altyapısını ı, öğrenci

ve eğitici sayılarının, niteliklerinin planlanması.

İlgili Dernekler, Sivil Toplum Kuruluşları:

Diş Hekimliği eğitimi ile ilgili derneklerin Ulusal ÇEP‐2014 ile belirlenen genel

40

çerçeveyi esas alarak kendi alanlarına yönelik “Mezuniyet Öncesi Diş Hekimliği Eğitimi

Rehberi”ni aşağıda sıralanan başlıkları içerecek şekilde hazırlamaları:

o Alana özel yeterlikler, öğrenim çıktıları.

o Eğitim içerikleri.

o Önerilen öğrenme ve değerlendirme yöntemleri.

o Dernek ve kuruluşların kendi bünyelerinde planladıkları

bir temaya odaklanan programların geliştirilmesinde kullanma.

o Diş Hekimliği Fakültelerinin akreditasyonuna yönelik süreçlerde kullanma.

ÖSYM:

Diş Hekimliğinde Uzmanlık Sınavının kapsamının, içeriğinin ve sorularının

seçiminde ve hazırlanmasında temel alma.

Diş Hekimliği

de

referans alma.

Yükseköğretim Kurulu:

Mezuniyet öncesi Diş Hekimliği

planlanması, iyileştirilmesi, yeniden yapılandırılması, izlenmesi ve değerlendirilmesinde

dayanak olarak alma.

Mezuniyet öncesi Diş Hekimliği eğitimine yönelik politikaların oluşturulması,

yeni Diş Hekimliği Fak Diş Hekimliği Fak

sayısının ve niteliklerinin belirlenmesinde kullanma.

EĞİTİM YÖNTEMLERİ

Diş Hekimliği mezuniyet öncesi eğitimi bilgi ve bilginin kullanımı, tutum ve beceri

alanlarında bileşenleri olan bir programa sahiptir. Bu programda beceri alanı üç ayrı alt

alanda incelenmektedir. Bu alt alanlar motor, iletişim ve entelektüel beceri alanlarıdır. Bu

alanlarda farklı düzeylerde kazanımların olması farklı eğitim yöntemlerinin kullanılmasına

gereksinim doğurmaktadır.

Bu alanlarda kullanımı önerilen eğitim yöntemleri aşağıda sıralanmaktadır;

1. Hatırlama düzeyinde bilgi;

Bu düzeyde bilgi tanıma, kavrama düzeyinde bir öğrenimi ifade etmektedir. Bu

öğrenme süreci bilgiyi tanımayı ve hatırlamayı içerdiği gibi bilginin anlam kaybına uğramadan

tekrar ifade edilebilmesini kapsamaktadır. Bu nedenle öğrencinin bilgiyi yorumlayarak

öğrenmesi gereksinimi diğer düzeylere göre daha az olmaktadır. Bu düzeyde bir öğrenme için

aşağıdaki yöntemlerin kullanılması önerilebilir.

a. Sunum/sınıf dersi

b. Bağımsız öğrenme (okuma, araştırma, tartışma)

c. Küçük grup çalışmaları/probleme dayalı öğrenme

d. Laboratuar dersi

2. Bilginin Kullanımı;

Bu düzey öğrenme bilginin sadece hatırlanmasını ve ifade edilmesi düzeyinden öte

olarak bilginin kullanılması ile bir sorunun çözülmesini, bir tartışmada farklı açıları ile

açıklanarak farklı durumlar için nasıl uygulanabileceğinin değerlendirilmesini içerir. Bu

nedenle öğrencinin bilgiyi farklı durumlarda kullanabileceği eğitim yöntemlerinin tercih

edilmesi daha uygun olacaktır. Bu düzeyde bir öğrenme için aşağıdaki yöntemlerin

kullanılması önerilebilir.

a. Küçük grup çalışmaları/Olgu çözümlemeleri

b. Ödeve/göreve dayalı öğrenme

c. Laboratuar uygulaması

d. Klinik öğrenme

e. Öğretme

f. Refleksiyon oturumları/etkileşim grupları

42

3. Tutum;

Tutum farklı düzeylerde kazanılabilecek, bir bilginin veya becerinin gerçek hayatta

kullanımına doğrudan etki edebilen önemli bir öğrenme bileşenidir. Bir konuda bilgi sahibi

olmak, beceri ve tutum kazanmış olmak beklendik bir davranışın sergilenmesini sağlar.

Tutum bilgi ve beceriyi gerçek hayat davranışlarına dönüştüren önemli bir öğrenme

bileşenidir. Tutum farkındalık ve benimseme/uygulamaya niyetli olmak düzeylerinde

kazandırılabilir. Bu düzeylerde öğrenme için aşağıdaki yöntemlerin kullanılması önerilebilir.

a. Sunum/sınıf dersi

b. Küçük grup çalışmaları/tartışma

c. Oyunlaştırma/küçük grup çalışmaları

d. Drama

e. Refleksiyon oturumları/etkileşim grupları

4. Beceri (Motor, Entelektüel, İletişim);

Motor beceri öğrenme alanı Diş Hekimliği meslek eğitiminde en geniş hacme sahip

bileşenlerden biridir. Bu alanda ve diğer beceri alanlarında eğitim rol modellerin gözlenmesi

ve kılavuz eşliğinde yapılarak gerçekleştirilir ve uygulamalar ile öğrencinin deneyim

kazanması sağlanır. Tüm beceriler 4 ardışık düzeyde öğrenilebilir. Ardışık beceri düzeylerinde

aşağıdaki eğitim yöntemlerinin kullanılması önerilebilir.

a. Ders/sunum (Düzey 1)

b. Demonstrasyon (Düzey 1)

c. Mesleki beceri laboratuarı / Yetiştiricilik / Uygulama (Düzey 2)

d. Oyunlaştırma/küçük grup çalışmaları (Düzey 2, 3, 4)

e. Drama (Düzey 3, 4)

f. Klinik yetiştiricilik / Klinik uygulama (Düzey 3, 4)

g. Sosyal öğrenme (Düzey 3, 4)

ÖLÇME DEĞERLENDİRME ÖNERİLERİ

Mesleki yeterlilik temelde yer alan bilginin üzerine kurgulanmış becerileri ve

tutumları içeren bir bütündür. Bu bütünün her bileşeninin ayrı ayrı ölçülmesi ve

değerlendirilebilmesi için çıktıların net olarak belirlenmiş, duyurulmuş ve öğrenciye

öğretilmiş olması gerekmektedir. Bu nedenle ölçme değerlendirme hedef-soru (belirtke)

tablolarına dayandırılmalı ve her öğrenme alanı göz önüne alınarak ölçme yapılmalı ve

değerlendirilmelidir. Hedef-soru tabloları ölçme ve değerlendirmeyi kolaylaştıran, soru

bankasına temel oluşturan yapılardır. Bu yapıya dayandırılarak oluşturulan ölçme araçlarının

öğrenme alanlarına dağılımı açısından aşağıdaki bileşenler önerilmiştir.

1. Hatırlama düzeyinde bilgi;

Düşük düzey bilgiyi içeren bu düzeyde aşağıda belirtilen kuramsal sınav ölçme

araçlarının uygulanması önerilir.

a. Doğru yanlış

b. Kısa cevaplı (boşluk doldurma)

c. Eşleştirme

d. Çoktan Seçmeli

e. Yapılandırılmış açık uçlu

f. Çoklu seçmeli

g. Yapılandırılmış Sözlü

2. Bilginin Kullanımı;

Bilginin kullanımı bir durumu açıklarken bilginin doğru ilişkiler içinde kullanılmasını,

bir sorunu/olguyu çözerken bilginin kullanılmasını içermektedir. Bu sürecin

gerçekleştirilebilmesi

a. Yapılandırılmış kısa cevaplı

b. Yapılandırılmış açık uçlu

c. Yapılandırılmış sözlü

d. Nedenselleştirme (CORE)

44

3. Tutum;

Tutum farkındalık düzeyinde ve uygulama düzeyinde ölçülebilir, bu iki düzey arasında

önemli fark bulunmaktadır. Farkındalık düzeyi bir davranışın önemini gerekçeleri ile

açıklayabilmeyi içerirken uygulama düzeyi gerçek hayatta veya bir simülasyon ortamında bu

davranışı uygulamayı içermektedir. Bu nedenle ölçme araçları da değişiklik göstermektedir.

Farkındalık düzeyi bilginin ölçümünde kullanılan ölçme araçları ile ölçülebilir ancak uygulama

düzeyi performans /yeterlilik ölçmek amacıyla kullanılan araçları gerektirir. Aşağıda her iki

düzey için kullanılabilecek ölçme araçları önerilmiştir.

a. Farkındalık Düzeyi

i. Doğru yanlış

ii. Kısa cevaplı (boşluk doldurma)

iii. Eşleştirme

iv. Çoktan Seçmeli

v. Yapılandırılmış açık uçlu

vi. Çoklu seçmeli

vii. Yapılandırılmış sözlü

viii. Nedenselleştirme/CORE (Clinicaly Oriented Reasoning Examination)

b. Uygulama Düzeyi

i. Simülasyon sınavları (Bakınız “Performans/Yeterlilik Değerlendirme”)

ii. Gerçek hayat gözlemleri; MSF (Multi Source Feedback)/360 Derece

değerlendirme

4. Beceri (Motor, Entelektüel, İletişim);

a. Motor Beceri

Motor beceriler doğrudan gözlenerek ölçülebilen becerilerdir. Eğitim yöntemleri

yetiştiricilik olan bu beceri değerlendirme kılavuzu eşliğinde ölçülebilen bir öğrenme alanıdır.

Bu beceri hangi ortamda gerçekleştirilirse gerçekleştirilsin ölçme aracı olarak kullanılan

değerlendirme kılavuzu değişmez. Aşağıda simüle ortamda ölçme ve gerçek ortamda

kullanılabilecek ölçme araçları önerilmiştir.

i. Simüle ortamda kullanılan ölçme aracı; OSPE/NYPS (Nesnel

Yapılandırılmış Pratik Sınav)

ii. Gerçek ortamda kullanılan ölçme aracı; DOPs/GBG (Girişimsel Beceri

Geribildirimi)

b. Entelektüel Beceri

Entelektüel beceriler doğrudan gözlenerek ölçülebilen becerilerdir. Bir “direk

grafi”nin, “EKG’nin doğru basamaklar ile okunması” ve “hasta bakımının doğru basamaklar

ile yapılması” gibi özel zihinsel beceriler veya “problem çözme”, “eleştirel düşünme” gibi

jenerik becerileri içermektedir. Doğru sıra ve ilişki içinde gerçekleştirilmesi gereken bu

beceriler öğrencinin zihinsel sürecinin ölçümü yapan kişi tarafından tam olarak

gözlenebilmesi amacıyla zihinsel basamakların sözel/yazılı olarak ifadesini gerektirir. Çoğu

zaman entelektüel beceri (örneğin bir hastanın bakımındaki doğru basamakların kullanımı)

performans sınavından ayırt edilemeyecek kadar diğer beceriler ile iç içe girmiş olabilir.

Entelektüel becerilerin ölçümlerinde performans/yeterlilik ölçümlerinde kullanılan ölçme

araçları kullanılabilir.

c. İletişim Becerisi

İletişim becerileri diğer becerilerde olduğu gibi iletişimin doğru basamaklar ve ilişkiler

doğrultusunda uygulanması gereken ve gözlem yapılarak ölçülebilen becerilerdir. Bu

becerilerin ölçümlerinde performans/yeterlilik ölçümlerinde kullanılan ölçme araçları

kullanılabilir.

5. Performans/Yeterlilik;

Performans/Yeterlilik tutum, bilgi ve tüm beceri alanlarının uyum içinde ve yerinde

kullanımını gerektiren süreçlerdir. Bu süreçlerin ölçümlenmesinde doğrudan gözlem

yapılabilen ölçme araçları kullanılabilir. Bu araçlar simüle veya gerçek ortamlarda

kullanılabilir. Bu araçlar için öneriler aşağıda verilmiştir.

i. Simüle ortamda kullanılan ölçme aracı; OSCE/NYKS (Nesnel

Yapılandırılmış Klinik Sınav)

ii. Gerçek ortamda kullanılan ölçme aracı; MiniCEX/MİKS (Mini Klinik

Sınav)

iii. Ödev/proje temelli değerlendirme

46

6. Akademik/Kariyer Değerlendirmesi;

Bir öğrenci eğitim aldığı konulara ve farklı öğrenme alanlarına özel bir

değerlendirmeye tabii tutulabileceği gibi aynı zamanda bir akademik sürecin tamamında

nasıl bir grafik çizdiği, bu süreçte kendisine nasıl bir amaç koyduğu ve bu amaca yönelik

olarak aylar/yıllar boyunca nasıl bir gelişim gösterdiğini kayda alan bir başka ölçme aracı

olarak portfolyo/gelişim dosyası kullanılabilir. Portfolyo öğrencinin tüm eğitim ve

değerlendirme süreçleri için kendi gelişimine yönelik yansıtmalar içeren, sadece ölçme

değerlendirme amacıyla değil öğrenme süreci için de kullanılabilen üst düzey bir ölçme aracı

olarak kullanılabilir.

PROGRAM DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ

Program değerlendirme ve geliştirme süreci “sürekli kalite geliştirme” süreci ile

benzerlikler gösteren ve eğitim kurumunun eğitim ile ilgili tüm bileşenleri sürekli

değerlendirmesini ve geliştirmesini sağlayan önemli bir bileşendir. Tüm eğitim kurumlarının

“program değerlendirme ve geliştirme” yöntemlerini tanımlamaları ve uygulamaları önerilen

bir süreçtir. Bu süreçte çeşitli modeller kullanılmakla birlikte bir programın temel bileşenleri

olan “program çıktıları”, “eğitim yöntem ve süreci”, “eğitim kaynakları” ve “öğrenci başarısı”

program değerlendirme içinde yer almalıdır.

Program değerlendirme sürecinde verilerin toplanması, işlenmesi ve sonuçlarının

takip eden programa uygulanması temel basamaklardır.

Program geliştirme ve değerlendirme sürecinde fakültelerin aşağıdaki basamakları

uygulamaları önerilir.

1. Verilerin Toplanması

a. Veri alanları

I. Program Çıktıları

II. Eğitim Kaynakları

III. Eğitim Yöntemleri ve Süreçleri

IV. Ölçme Değerlendirme Yöntemleri ve Öğrenci Başarısı

b. Veri toplama yöntemleri

I. Öğrenci geribildirimleri

II. Eğitici geribildirimleri

III. Öğrencilerin ölçme değerlendirme sonuçları

IV. Mezun geribildirimleri

2. Verilerin İşlenmesi

a. Verilerin veri alanlarına ayrıştırılmaları

b. Geribildirimlerin ve öğrenci başarısının düşük olduğu

parametrelerin belirlenmesi

c. Bu parametrelerde geliştirme yapılması

48

3. Sonuçların Uygulanması

a. Yeni programın geliştirilen parametreler ile uygulamaya konması

b. Veri toplama basamağına geri dönülmesi

Program değerlendirme sürecinde kullanılacak veri toplama yöntemlerinin programın

tüm alanlarından yaygın ve sürekli veri toplayabilmesi sağlanmalıdır.