o n a f h a n k e l i j k w e e k b l a d v o o r d e r i j k s u n i v e r s i t e i t g r o n i n g e n n 2 4 j u n i 2 0 1 0 n j a a r g a n g 3 9

38Fo

to R

eyer

Box

em

w w w . u n i v e r s i t e i t s k r a n t . n l

| e s s a y | In een grenzeloze wereld zou het werken aan de grenzen van het weten klaar zijn. Maar goed dus voor de RUG dat grenzen bestaan. De UK vroeg drie onderzoekers naar de betekenis van grenzen in taal, tijd en gedrag.

Door jan Blaauw

Soms lijkt de tijd wel een video-game in een speelhal. Op een einde-loze golf mag al wat leeft surfen tot-dat de muntjes op zijn. “Ik heb wel eens een fantasie over een pil die me in staat zou stellen mijn leeftijd vast te houden”, zegt theoretisch na-tuurkundige Eric Bergshoeff. “Dan kan ik dus zeshonderd jaar postdoc zijn.” wat er dan allemaal wel niet onderzocht en ontdekt zou kunnen worden.

Helaas. wel kan Bergshoeff in zijn tijd fenomenen bestuderen die zo-wel onvoorstelbaar groot als on-voorstelbaar klein zijn. Zijn vak probeert theorieën over het ont-staan van het hele universum in overeenstemming te krijgen met de kwantummechanica die superklei-ne deeltjes beschrijft. In het denken over de oerknal lopen groot en klein continu in elkaar over: “we komen voort uit iets wat nog kleiner is dan een elektron, maar waar dus wel de enorme afstanden in ons heelal uit voortkomen. Hoe kan dat?”

Bergshoeff schetst het bestaan zo. “wij mensen zijn als mieren in een heelal vol onmogelijke vragen. Denk aan een kleine oase in het midden van een enorme woestijn. auto’s bestaan niet, computers niet, zelfs fietsen niet. En toch willen we weten hoe het weer is aan de uiter-ste randen van deze woestijn. Ga er maar aan staan.”

Zou van zulk besef de moed niet acuut in elk paar schoenen zinken? “welnee”, vindt Bergshoeff. “Gren-zen stimuleren juist heel erg. Ze stellen ons in staat om ons hele le-ven in een staat van verwondering door te brengen.”

Onderzoekers hebben er dan ook een paradoxale verhouding mee. “Enerzijds willen we die grenzen opzoeken en verleggen, maar dat is ook weer niet echt waar. want zon-

der grens verdwijnt onmiddellijk de urge om te zoeken.”

Zo droomt slaaponderzoeker Ma-rijke Gordijn er wel eens van om de ware functie van slapen te ontdek-ken. “we brengen eenderde van ons leven zo door. Dat moet dus belang-rijk zijn, maar eigenlijk hebben we geen idee waarom.”

Onderzoek naar slapen en andere biologische functies heeft een han-dicap. De tijd is nu eenmaal niet stop te zetten om heel exact te kij-ken wat er wel en niet gebeurt in bij-voorbeeld de hersenen. Een chro-nobioloog moet het leven meten, terwijl het leeft.

En komt dan uit bij ritme en te-rugkerende momenten. “Er zijn op-timale momenten voor allerlei li-chaamsfuncties”, legt Gordijn uit. “wil je je iets herinneren, doe dat dan na 24 uur. naar de tandarts gaan kun je het beste aan het be-gin van de middag doen, aange-zien de pijngrens dan het hoogst is en de verdoving het beste werkt. Bij bloedonderzoek zou een arts stan-daard het tijdstip van prikken moe-ten vermelden, omdat lichaams-waarden in de loop van de dag veranderen.”

In hoeverre kan leven zichzelf ‘be-vrijden’ van dat ritme? De naSa heeft wel onderzoek gedaan naar aanpassing aan het dagritme van Mars, maar de resultaten zijn vol-

gens Gordijn niet bemoedigend. Incidenteel doet natuurlijk menig-een wel eens een poging, maar echt goed is het slechts op punten. “Een hele nacht slaap overslaan is hart-stikke slecht voor allerlei systemen, maar slaapdeprivatie kan verras-send goede resultaten bereiken bij mensen die aan een depressie lij-den.”

‘we zijn geen idioten. als iets niet lukt, ga

je denken over alternatieven.’

wie toch extra tijd uit een etmaal weet te halen, stuit snel op een so-ciale grens. Bijvoorbeeld de be-faamde grens tussen werk en privé. “Ik werk thuis net zo gemakkelijk door, maar ben niet goed in het om-gekeerde. Op de één of andere ma-nier worden die dingen afgeblokt, ik vergeet het domweg. Zo was ik laatst jarig en dacht ik pas na vijf uur weer aan mijn belofte om toch echt die dag op tijd thuis te zijn om het te kunnen vieren. Thuis kijken ze daar niet meer van op.”

Bergshoeff werkte eerder in Zwit-serland, terwijl zijn vrouw in am-

sterdam werkte. “Ik had veel tijd en werkte minder efficiënt.” nu wonen de twee echtelieden samen met twee opgroeiende kinderen. “En moet het dus gebeuren in de uren die ik heb en daardoor kun je veel. Ik heb ook eens een cursus time manage-ment gedaan. Daar heb ik vooral uit gehaald dat we ons over te veel din-gen te snel te druk maken.”

anderzijds kan veel werken ook ogen openen voor verschillen. Rechtshistoricus Harry Runia merk-te dit in Estland en Rusland, waar hij jaren werkte, voordat hij zich stortte op promotieonderzoek naar bezitsbescherming. Haarscherp herinnert hij zich het moment in Estland waarop hij een kleumen-de oude dame aan de kant van de weg enkele opgevouwen bankbiljet-ten toestopte. Het was een vorstelijk bedrag. “Zo wist ik dat in ieder ge-val één iemand een mooie kerst zou hebben.”

Over zijn jaren in het wilde Oos-ten vertelt Runia even enthousi-ast als over zijn wetenschappelij-ke liefde voor het Romeinse recht. neem de Russische lerares die hem een fundamenteel inzicht in het be-lang van taal gaf. “Zij vertelde dat Slaaf stamt van slov oftewel ‘woord’. De Slaven waren de mensen van het woord, de mensen die elkaar be-grijpen. aan de andere kant had je de nie moj oftewel zij die het woord niet hebben. Dat is later verbasterd tot niemecz ofwel Duitser.”

juristen moeten hun slov kennen. “Elke jurist zou een goede taal-kundige moeten zijn”, vindt Runia. wetsteksten moeten permanent worden geïnterpreteerd, uitge-legd, toegepast. alleen zo blijven ze bruikbaar voor de samenleving die ze proberen te structureren. al-leen daarom ook werken aloude ju-ridische principes van de Romei-nen nog altijd prima. De ware jurist begrijpt die aard van het recht dat altijd gesproken moet worden. “Ik heb ook niet zozeer respect voor een jurist die exact weet te vertellen wat de Hoge Raad wanneer allemaal heeft gezegd, maar des te meer voor degene die met argumenten tegen de Hoge Raad in durft te gaan.”

Ook de chronobiologie vereist ta-ligheid. Gordijn ziet zichzelf per-manent als vertaler tussen verschil-lende werelden. Haar onderzoek vergt affiniteit met psychologie, bio logie en geneeskunde. Ook is er de scheidslijn tussen praktischer onderzoek en het fundamentele on-derzoek naar basale principes.

nergens lijken zoveel grensover-gangen te wachten als bij commu-nicatie. alleen al binnen één en de-zelfde vakgroep kunnen allerlei grenzen een optimale wetenschap-pelijke communicatie inperken. “Soms moet je extra opletten”, ver-telt Gordijn. “Bijvoorbeeld dat jon-geren zich sneller aangevallen voe-len. Daarom alleen al moet je wel de beleefdheid opbrengen om ze te la-ten uitpraten. als je ergens in ge-looft, kun je botsen. Maar je moet wel altijd proberen naar elkaar te blijven luisteren. juist in weten-schap moet je er altijd uit kunnen komen met een toetsbare vraag.”

Bergshoeff streeft daarom naar een soort grenzeloze ambiance in zijn vakgroep. “je hebt een sfeer nodig waarin een opmerking niet dom kan zijn. De simpele vragen zijn soms de moeilijkste en niet zelden blijken juist die slimme hooglera-ren het helemaal niet zo goed te we-ten. Ik zeg dus: speak out, zeg wat je wilt zeggen! wanneer een student bang is, ben je al fout bezig. Er moet geen belemmering zijn.”

wetenschappers zijn tenslotte een soort opportunistische anarchis-ten. “we zijn eigenlijk opgevoed om volledig wetteloos te zijn, om al-les te wantrouwen. Geloof niet iets omdat het in een artikel staat, dat is een slecht argument. Ga alleen op je eigen observatie af, ga het zelf na!”

Het opportunistische ziet Bergs-hoeff in pragmatisch denken. “we zijn geen idioten. als iets niet lukt, ga je denken over alternatieven. lukt het wel, dan doen we het ge-woon.”

Maar een ware wetenschapper is een rebel die immer lonkende gren-zen opzoekt. “wat betekent ver-boden toegang tenslotte?”, vraagt Bergshoeff. “Dat er ergens toch een deurtje is waar je door kunt.”

Grenzeloos is ronduit saai|_ want dan is er geen urge meer om te zoeken...

ThemanummerDe laatste UK voor de zomer. En dus een thema. Over het aftasten van grenzen. Doe de quiz over je eigen grenzeloosheid. Kijk mee met mensen die dag in dag uit met een solarboot experimenteren, voel wat extreme verliefdheid met je doet. Ontdek de Groningse wereld van een RUG-studente die kiest voor de strijd in Co-lombia. Lees hoe een vader de draad weer oppakt na de dood van zijn zoon bij een drankritueel. Hoe een pro-movenda biologie als healer energiesystemen oppept. En hoe Sacha Landkroon z’n grens als huisdichter bereikt. En word vooral niet duizelig bij de gedachte aan het ein-deloze getal. Grenzeloos is ronduit saai.

U K 38 - 24 J U N I 2010 G R E N Z E L O O S

Grenzeloos is ronduit saai|_ Want dan is er geen urge meer om te zoeken...

Mijn... grens!Die keer dat je zó dronken was dat je de vloer onderbraakte. Of de keer dat de weeg-schaal 90 kilo aanwees. Soms is ineens de grens bereikt. Negen studenten vertellen.

Door teoDor lazarov

SnackenJan Willem Oostinga, 21, derdejaars internationale betrekkingen en orga-nisaties“toen ik net ging studeren, was snac-ken mijn favoriete bezigheid. tus-sen de middag even een broodje kro-ket en na het avondeten toch nog even een hamburgertje voor het sla-pen gaan. In het begin voelde het ook als ‘vrijheid’, maar na een tijdje pas-te ik toch niet helemaal meer in mijn broeken en in vergelijking met foto’s van het jaar er voor zag ik er ook echt niet meer zo uit. Het was een beet-je een vast patroon geworden waar ik vanaf wilde.

Grenzen trekken, daar ben ik nooit een ster in geweest, maar daarom moest ik iets vinden wat een vervan-ging kon zijn. Ik ben overgestapt op het hardlopen, na het wakker wor-den, of voor het slapen gaan. Ik doe het bijna iedere dag en zie het als het ene uiterste inruilen voor het ande-re.”

Seks Ilana Leeuwenberg, 19, tweedejaars economie“Ik snap sommige vriendinnen van me niet. ze kennen een jongen nau-welijks, behalve dat ze tijdens het uit-gaan een keer met hem gezoend heb-ben en spreken daarna wat af. vaak is het na de eerste date al raak en dui-ken ze het bed in.

Het klinkt misschien wat preuts, maar mijn grens ligt bij het geven van mijn nummer tijdens uitgaan. zoe-nen doe ik misschien op de eerste date, als de jongen echt leuk is. Maar het bed in duiken, daarvoor moet ik iemand toch zeker wel wat langer voor kennen. Ik vind het iets intiems, dat meer verdient dan alleen een leu-ke indruk hebben van iemand.”

ModebladenJeanine Poortsma, 24, vierdejaars rechten“Ik had echt een obsessie met mo-debladen. Ik kon niet naar de super-markt gaan om brood te halen zon-der terug te komen met brood en een Cosmopolitan bijvoorbeeld. ze be-landden op de wc en lagen overal op mijn kamer. op een gegeven moment moest ik een grens trekken. Ik mocht van mezelf niet meer dan twee bladen per maand kopen.

Het was in het begin echt taai. Soms stond ik wel een half uur te bladeren door een blad dat ik niet wilde ko-pen. Maar na een tijdje ging het be-ter en tegenwoordig ben ik gewoon lid van de Glamour en vermijd zoveel mogelijk de tijdschriften in de super-markt.”

DrankHans Beek, 22, derdejaars rechten“toen ik 16 was, kwam ik op een avond dronken thuis. Het was de eer-ste keer dat ik echt smoor was. Mijn moeder lag al op bed en mijn vader zat voor de tv. Ik ben naast hem gaan

zitten om tot rust te komen, maar voor ik het wist zat de hele vloer on-der het braaksel.

Gelukkig was mijn pa lief genoeg om me naar bed te helpen en hij heeft alles schoongemaakt. De volgende ochtend had mijn moeder niets door en mijn pa knipoogde en zei later: ‘Dit is ons geheimpje, maar pas wel op voortaan’.

Sindsdien ben ik altijd erg op mijn hoede met drank. op het moment dat ik de eerste tekens van dronkenschap voel, ga ik direct over op cola.”

RokenAndrea Broerling, 20, tweedejaars psychologie“Heel veel vrienden op de middelbare rookten. Ik weet niet waarom, maar ik heb me er nooit aan gewaagd. Het ziet er leuk uit, maar dat is het enige. als ik met iemand praat die net ge-rookt heeft, moet ik mijn best doen om niet mijn gezicht af te wenden. De stank is vaak gewoon te erg.

een joint roken vind ik veel min-der erg. ten eerste stinkt het niet. In mijn beleving ruikt het. ten twee-de rook je er maar één en dat is het dan. Daarom denk ik dat mijn grens wat betreft roken en drugs, getrok-ken moet worden bij een jointje per maand. Drinken doe ik vaker, maar dat hoort ook een beetje bij het stu-dentenleven.”

HollywoodfilmsJacob van den Broek, 18, eerstejaars psychologie“Domme films gemaakt om er rijk van te worden, daar heb ik een he-kel aan. Maar van kleins af aan ben ik toch echt een filmfan geweest. tot voor kort had ik nog zo’n unlimited bioscooppas. Ik zat er drie maanden aan vast en heb werkelijk elke draai-ende film bezocht. toen kwam ik tot de conclusie dat er tegenwoordig wei-nig goeds gemaakt wordt. er draaien zulke slechte films, dat ik soms met tegenzin de zaal binnen liep.

Nu die pas verlopen is, ben ik van plan om zoveel mogelijk de commer-ciële bioscoop te mijden. Ik ga wel naar het filmhuis, waar films met een verhaal domineren en de special ef-fects ontbreken. tot hier en niet ver-der met de Hollywood film.”

HMake-upSafira Meerhaven, 20, derdejaars bedrijfskunde“Ik heb zo mijn grenzen met make-up. een beetje mascara, af en toe wat oogschaduw en wat lippenstift, that’s it! als ik sommige meisjes zie dan word ik misselijk. echt een dikke laag plamuur op hun gezicht en mas-cara dat misschien al drie dagen niet weg is gehaald, met van die klonten er in. Het klinkt vast heel extreem, maar echt ze zijn er.

Soms denk ik dat we nog op de mid-delbare zitten, waar iedereen aan het puberen is en van alles uitprobeert op zijn gezicht. zelf weten natuur-lijk, maar ook bij make-up geldt dat elegantie niet perse geuit wordt in kwantiteit. tenminste, zo zie ik het.”

1Het is tentamenperiode in de UB. Je bent natuurlijk lekker vroeg opgestaan en loopt om negen uur al rond, op zoek naar een computer. Helaas... Alles is

bezet. En dan zie je dat er achter een van de ingelogde pc’s een stapeltje boeken de hbo-opleiding werktuigbouwkunde. Wat doe je?

a. Je logt de computer uit en gaat er zelf achter zitten. b. Je vervloekt de hbo’er die via het wacht-woord van een bekende inlogde en drukt je kauwgum tussen de bladzijdes van een van de boeken.c. Je gaat naar de balie en doet je beklag.

2Tijdens de colleges ‘economi-sche geschiedenis van Zuid-Amerika’ word je getroffen door het sociale onrecht waarmee de mensen op dit continent te

maken hebben. Wat doe je?

a. Je laat je van je beste kant zien en stort een groot bedrag op de rekening van Art-sen Zonder Grenzen. b. Je zoekt medestanders en gaat over ide-alen discussiëren.c. Je reist onmiddelijk af naar Colombia en sluit je aan bij de FARC.

3Je bent viavia uitgenodigd op het Boekenbal. En wie kon je daar tegen? Rosa natuurlijk! Je hebt gemengde gevoelens over haar. Wat doe je?

a. Je loopt op haar af en maakt een opmer-king over haar borsten. b. Je benadert haar en vraagt om haar

nummer.c. Schaamteloos doe je een arm om haar middel en geeft haar een zwoele kus op de mond.

4Na een middag druk studeren, is het echt tijd voor een drankje bij psychologiestamkroeg De Minnaar. Je verheugt je al op een witbiertje, maar dan blijkt

het hele terras bomvol te zitten met Duitse studenten. Wat doe je?

a. Je vervloekt onze buren uit het oosten voor de numerus fixus in hun eigen land, werpt boze blikken en loopt weg.b. Duits is altijd een taal geweest die je had willen ontwikkelen. Daarom pak je een stoel en schuift aan bij een willekeu-rig groepje.c. Je roept heel hard: “Scheisse!”En laat het van de reacties afhangen of je blijft.

5Tijdens het inwijdingsritueel van een nieuw lid bij je jaarclub trekt de kandidaat een Sinter-klaaspak aan. Vervolgens vraagt hij jou om dat voor de

grap in brand te steken. Wat doe je?

a. Je probeert het met lucifers, maar wan-neer het niet lukt geef je op. b. Om succes te garanderen, strooi je de mantel onder de lampolie en steekt hem enthousiast aan. c. Je lacht hem uit en pist over hem heen.

6De huisbaas komt langs om de huurachterstand te innen. Je bent maar een arme studente en je geld is al aan het begin van de maand op. Wat doe je?

a. Je leent bij huisgenoten om de huisbaas

En...? Hoe grenzeloos ben jij?U K 38 - 24 J U N I 2010 G R E N Z E L O O S

terug te betalen. b. Je biedt de huisbaas een stripshow aan in ruil voor een maand huur. c. Je belt met de Groninger Studentenbond en zegt dat de huisbaas je heeft bedreigd.

7Tijdens het stappen merk je dat tot over je oren vol zit met bier. Je vrienden blijven maar doorbestellen en je wil niet als laffe borrelaar overkomen. Wat

doe je?

a. Je loopt naar de wc, steekt je vinger in de keel en laat je maag leeglopen. b. Je gaat naar de wc en neemt een lijntje coke. Zo je kan er weer tegen aan! c. Je wacht tot ze niet op je letten en glipt er tussenuit.

8Tijdens een huisontgroening willen je toekomstige huisge-noeten dat je je bewijst. Wat doe je?

a. Je pakt een fles whisky uit de kast en drinkt het in een teug leeg. b. Je besluit dat drank veel te gevaarlijk is

en drinkt drie emmers water leeg.c. Zonder twijfel trek je al je kleren uit en rent een rondje om de Grote Markt.

9Het is nog maar een dag voor je tentamen en je moet nog ¾ van de stof doornemen. Het kan wel, maar je zult toch echt de nacht door moeten trekken. Wat doe

je?

a. Je zet een sterke pot met koffie en gaat aan de slag.b. Het tentamen kan over een maand her-kansd worden, dus waarom stressen? c. Geen probleem! Je neemt een paar rita-linnetjes en de tentamenstof zit er zo in!

10Vroeger had je nog wel eens last van muizen in je huis, maar tegenwoordig lijkt de plaag voorbij. Niets vermoedend graai je in een

wasmand, als er ineens een roodwitte slang wegkruipt. Wat doe je?

a. Je begint te gillen en haalt een huisge-noot. b. Je belt je vader op, die toevallig verstand

heeft van reptielen. Als hij je heeft uitge-legd dat zo’n beest niet giftig is, laat je het beest lekker zitten. Handig toch?c. Je vangt de slang in een kussensloop en belt de dierenambulance.

11Een groep studenten vraagt je om iets bij te dragen aan de strijd tegen kanker. Wat ga jij doen?

a. Je stort iedere maand een bedrag van vijf euro op rekening van het Koningin Wil-helmina Fonds.b. Je toont je goddelijke lichaam in een naaktkalender. c. Je laat een snor staan.

12Je kamer is een beetje kaal. Natuurlijk pieker je er niet over om geld uit te geven aan posters of zo. Dus...

a. Je klikt posters af van de elektriciteit-kasten in de stad. b. Sleutel 13 is je beste vriend en je lost het probleem op met een leuke verzameling verkeersborden. c. Je probeert een scharrel te krijgen bij Minerva die je muren kan beschilderen.

13Tijdens een huisfeestje vloeit de drank rijkelijk. Alles draait voor je ogen en je moet ergens uitrusten. Wat doe je?

a. Je loopt naar de dichtstbijzijnde gracht en zoekt verkoeling. b. Je kruipt bij een willekeurige huisge-noot van de gastheer in bed. c. Dat schattige jongetje/meisje dat je van-avond de hele tijd staat aan te staren, wil je vast wel naar huis brengen.

14Na een avondje op de vereni-ging is je jas ineens verdwenen. Wat doe je?

a. Het was toch maar een kroegjas, dus laat maar zitten. b. Je besluit de volgende dagen uit te trek-ken voor het bekijken van beveiligings-beelden. c. Wat maakt het ook uit, je neemt gewoon een andere jas mee.

15De werkgroepbegeleider/-ster is echt een lekker ding. Je moet toch wel even indruk maken. Wat doe je?

a. Je doet actief mee en lacht de hele tijd vriendelijk.b. Je houdt hem/haar na het college staan-de en vraagt om een nachtje wilde seks.c. Je wacht hem/haar op meteen enor-me bos rozen en een uitnodiging voor een etentje.

En...? Hoe grenzeloos ben jij?| t e s t | Maak je zelf sushi en kofta of eet je iedere week hetzelfde menu dat je moeder vroeger op tafel zette? Vind je gewoon gek genoeg of is je levensmotto ‘try before you die’? Ontdek wat voor grensgeval je bent met de UK grenzeloosheidstest!

Door teoDor lazarov

Puntentellingvraag 1 > a=5, b=3, c=2; vraag 2 > 2-3-5 vraag 3 > 3-2-5vraag 4 > 2-3-5vraag 5 > 2-5-3vraag 6 > 2-5-3vraag 7 > 3-5-2vraag 8 > 5-3-2 vraag 9 > 2-3-5 vraag 10 > 2-5-3 vraag 11 > 2-5-3vraag 12 > 3-5-2vraag 13 > 5-3-2vraag 14 > 3-2-5vraag 15 > 2-5-3

Uitslagachter elk antwoord staat hoeveel punten het antwoord waard is. tel ze bij elkaar op en kijk hoe grenzeloos jij bent!

Scoor je tussen de....

20 en 30= lever je paspoort maar in! Je bent saai en hangt alleen op de bank.30 en 40= aan een ID-kaart heb je voldoende. verre reizen zijn niet aan jou besteed.40 en 50= er zit ergens een avonturier in je verborgen, maar je moet deze wel de kans ge-ven om zich te uiten.50 en 60= Je backpack is gescheurd en je paspoort is vol gestempeld, tijd om een nieuwe te halen!60 en 75= Jij bent echt grenzeloos!

Nieuwe vacatures

PhD position Decentralized control of gas supply1,0 fte | Faculty of Economics and Business

PhD position International, EU and Comparative Energy Law1,0 fte | Faculty of Law

Postdoc position International, EU and Comparative Energy Law0,8 fte | Faculty of Law

Tenure Track Assistant Professor Mathematics Education or Science Education1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

Openstaande vacatures

Lecturer Film Studies and Visual Culture1,0 fte | Faculty of Arts

Tenure Track Assistant Professor Business and Information Systems1,0 fte | Faculty of Economics and Business

PhD position Biochemistry1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

Faculteitsbestuurder voor de Portefeuille Middelen1,0 fte | Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Promovendus/Determinanten van inclusiviteit van organisaties1,0 fte | Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Tenure Track Full Professor or Associate Professor of Management Accounting1,0 fte | Faculty of Economics and Business

Full Professor or Associate Professor Aquatic Biotechnology and Bioproduct Engineering1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

Tenure Track Assistant Professor High-Resolution Microscopy1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

Postdoc Research positions Single-Molecule Biophysics2,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

Tenure Track Assistant Professor Molecular Inorganic Chemistry1,0 fte | Faculty of Mathematics and Natural Sciences

Freelance Docenten0,05-0,15 fte | Bureau van de Universiteit

Nadere informatie over deze vacatures vindt u op: www.rug.nl

De RUG biedt speciaal aan meeverhuizende werkende partners van nieuwe medewerkers goede loopbaanfaciliteiten.

De RUG streeft naar een evenwichtig opgebouwd personeels-bestand. Op een aantal terreinen zijn vrouwen nog ondervertegen-woordigd. Daarom worden zij vooral uitgenodigd te solliciteren.

werken aan de grenzen van het weten

OP DE LONGAFDELING VAN HET UMCG ZOEKEN WIJVOOR ONDERZOEK

Gezonde gelegenheidsrokers van 18 tot 75 jaar.Personen met chronisch obstructief longlijden (COPD) van

40 tot 75 jaar.Gezonde gelegenheidsrokers van 18 tot 40 jaar met

familieleden met COPD.

ONDERZOEKEen check up en onderzoek met o.a. longfunctie, CT-scan en kijkonderzoek van de longen.

VERGOEDINGReis- en onkosten worden vergoed. INFORMATIEDrs. R.G.A. Hiltermann, r.g.a.hiltermann@int.umcg.nl 050-3619194www.umcg.nl/Patienten/DeelnameWetenschapelijkOnderzoek

Docenten Klinisch Trainingscentrum Onderwijsinstituut, opleiding Geneeskunde

Stafadviseur Financieel Beleid en Informatievoorziening Financieel Economische Zaken

Meer weten over deze vacatures?Kijk op www.werken.umcg.nl

Bouwen aan de toekomst van gezondheid

DE GOEDKOOPSTE RIJOPLEIDING: € 999,-25 RIJLESSEN INCL. EXAMEN EN EVENTUEEL

BIJ ONS EEN GRATIS HEREXAMEN

OOK SPOEDOPLEIDING MOGELIJK!!

IN DE STAD GRONINGEN GEHAALD EN GEBRACHT

KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP ONZE WEBSITE:www.autorijschooljossmit.nl

MELD JE NU AAN!!! EN BEL

0595-44 36 54

| i n t e r v i e w | Bijna dertien jaar geleden stierf zijn zoon Reinout bij het indrinken in het Vindicathuis waar hij een kamer had gekregen. Ronald Pfeiffer trok ten strijde tegen alcoholmisbruik. Komend studiejaar wordt een wens vervuld: in Maastricht wordt een hoogleraar alcohol en gezondheid benoemd.

Door ellis ellenbroek:

Als Ronald Pfeiffer mannen ziet die op zijn middelste zoon lijken, wordt hij overvallen door een gedachten-stroom: hoe zou het Reinout gaan als hij nog leefde? Zou hij zijn stu-die hebben afgemaakt? Zou hij werk hebben, een vrouw? Op zul-ke momenten kan hij van slag zijn, maar doorgaans is Reinout geen be-laden onderwerp meer. “We heb-ben ons evenwicht hervonden.” Op Rei nouts verjaardag en zijn sterf-dag komen zijn ouders en broers sa-men en sinds vorige maand is er een kleinkind, Joost Reinout. “Reinout heette Reinout Joost.”

Vader Pfeiffer is 65. Hij ging met pensioen als notaris en advocaat, maar is bij een klein kantoor weer bezig een notariële praktijk op te zetten. “Ik kan het niet laten. Ik vond het een ver-velende gedachte dat het klaar zou zijn. De huisarts vroeg me of ik het deed om niet over Reinout na te hoeven denken. Hij heeft ge-lijk. Ik doe het niet ge-forceerd, maar ik weet natuurlijk dat als je we-reld stiller wordt om-dat je ophoudt met werken, je meer gaat piekeren. Ik zorg ervoor in een flow te blijven. Ik heb ook nog aller-lei bestuursbaantjes.”

Pfeiffer is nog volop actief in de al-coholpreventie. Direct na Reinouts overlijden kreeg hij het gevoel dat hij een missie had: het waarschu-wen van de jeugd tegen de gevaren van overmatig drinken. Stoppen met die missie zou voelen als ver-raad jegens zijn zoon, erkent hij. En bovendien: er is nog veel te doen.

Aanvankelijk hingen de mensen aan de lippen van de vader wiens zoon zo tragisch was omgekomen. “Ik werd vaak gevraagd mijn ver-haal te vertellen. Er was veel aan-dacht. Ik ontdekte dat wat de men-sen boeide het drama in ons leven was. Maar het hield snel op. Op een gegeven moment hoorde je mensen denken: nou, eh, Pfeiffer, dat ver-haal dat kennen we nou wel.”

Het moest zakelijker, stelde de va-der vast en koerste vanaf toen op het instellen van een leerstoel alcohol en gezondheid. “Wetenschappelijk onderzoek beklijft, daar kun je op terugvallen. Emoties zijn vluchtig.”

Komend studiejaar wordt de Engel-se arts en alcoholdeskundige Peter Anderson benoemd tot bijzonder hoogleraar alcohol en gezondheid aan de universteit van Maastricht. Dat het dertien jaar moest duren is deels een geldkwestie. Een Reinout Pfeifferfonds was er al snel, met een bestuur van bekende namen uit de

preventiewereld, bijvoorbeeld Wim van Dalen, directeur van de Stich-ting Alcoholpreventie (STAP). Maar het vullen van het fonds met twee-honderdvijftigduizend euro – no-dig voor een bijzondere leerstoel van vijf jaar – ging niet. Pfeiffer: “Ik dacht dat me dat gemakkelijk zou lukken. Maar ik kreeg de han-den er niet voor op elkaar. Helemaal niet. Ik was daar reuze door gefrus-treerd.”

Een interview in dagblad Trouw veranderde de zaak. “Ik werd daar-na gebeld door een bankvriendje met een vermogende klant, een me-vrouw die graag wilde helpen.”

Pfeiffer is niet tegen een borrel op zijn tijd. Begrijp hem goed. Wel be-pleit hij een zero tolerancebeleid voor onder de zestien. Hij is blij met de nieuwste zomerdrankcampag-ne waarvan het motto luidt: Stuur uw kind met vakantie met een af-spraak: geen alcohol.

Maar de drankindustrie is en blijft een vijand. Op congressen die hij bezocht, voelde hij hoe groot de macht van de industrie is. “Gewoon niet normaal. En ze spelen het heel geraffineerd.”

Grootwinkelbedrijven die eerst convenanten met de gemeente afsluiten om geen alcohol aan kinderen mee te ge-ven, gaan onder druk van de drankindustrie door de knieën, merk-te Pfeiffer. Hij hoorde burgemeesters en po-lit iefunctionarissen vertellen dat leeftijds-controle onbegonnen werk is. En hij begreep er niets van: “Ik ging

eens met mijn jongste zoon Diede-rik van toen veertien bij ons in Rot-terdam naar een film van boven de zestien. Een vecht- en knokfilm, he-lemaal niets bijzonders. Honderden anderen stroomden tegelijk met ons de bioscoop in, maar wij werden er bij de deur uit geplukt. We konden ons geld terughalen en weggaan. Deden we dat niet en er kwam een controle, dan zou de bioscoop twin-tigduizend euro boete krijgen. Dus daar kan het wel en met drank kan het niet? Ik snap dat niet.”

Bij de herdenkingsdienst voor Rein-out stelde zijn vader met spijt vast dat hij de jongen te veel verteld had over de leuke kanten van het studentenleven – waar hij zelf ook met volle teugen van had genoten – en te weinig over de gevaren. Jaren later is dat schuld-gevoel weggeëbd. Ook zijn er geen hard feelings in de richting van Reinouts huisgenoten die het do-delijke indrinkritueel bijwoonden. Vader Ronald en moeder Monique waren blij toen de jongens na an-derhalf jaar werden ontslagen van rechtsvervolging. Twee maanden na de dood van hun kind verklaar-den ze in een interview in de UK dat ze er met de knullen van Huis Van Marum acht zoons bij hadden ge-kregen. Maar dat was toen. Ieder is zijn eigen weg gegaan, de contacten zijn allang verwaterd. Wel liggen er soms nog bloemen op Reinouts graf. “Dan vragen we ons af van wie die zijn.”

Pfeiffer, dertien jaar na de dood van zijn zoon

Een ontgroening te ver

Van Reinout Pfeiffer tot dispuut Caivs

16 september 1997. reinout Pfeiffer is achttien en staat aan het begin van een hbo-studie bouwkunde als hij meedoet aan een indrinkritueel in het Vindi-cathuis Van Marum aan de Van Mesdagstraat. Hij heeft daar een kamer gekregen.

reinout drinkt driekwart li-ter jenever en stikt in zijn slaap. Het zelfde jaar raakt een dron-ken nuldejaars van Vindicat op kamp in Midlaren zwaargewond als een eveneens dronken oude-

rejaars hem overrijdt. beide ge-beurtenissen nopen Vindicat tot maatregelen. indrinkrituelen in verenigingshuizen worden ver-boden en aspirantleden krijgen tijdens de introductie geen drup-pel meer.

De rUG stelt een Adviescom-missie voor de introductietijden (ACi) in. De commissie contro-leert de introductietijddraai-boeken van alle studenten- en studieverenigingen. Maar drank-drama’s blijven zich voordoen. in 2005 wordt een student tijdens een inwerkperiode bij de kroeg-commissie van Albertus Magnus het onder dwang drinken van zes

liter water (!) bijna fataal. in 2008 steekt een ouderejaars

geneeskunde, begeleider van een eerstejaarskamp van studiever-eniging Panacea, onder invloed een caravan in brand en loopt weg. er slaapt gelukkig niemand in de caravan en de studenten in de tentjes ernaast raken ook niet gewond.

Afgelopen voorjaar loopt een Albertuslid zware brandwonden op, nadat hij op eigen verzoek – in een sinterklaaspak – in brand gestoken wordt. Dat gebeurde in Giethoorn, tijdens de ontgroe-ning om lid te kunnen worden van herendispuut Caivs.

‘De drankindustrie is heel machtig

en ze spelen het heel

geraffineerd’

Bij een dispuut van Albertus Magnus dronken de leden bij sommige gelegenhe-den water met een levene goudvis (foto in scène gezet).

Foto Reyer Boxem

U K 38 - 24 J U N I 2010 G R E N Z E L O O S

Teaching Tanja|_ Waarom een Groningse studente bij de FARC ging

| a c h t e r g r o n d | Haar dagboekfrag-menten maakten Tanja Nijmeijer wereldberoemd in Colombia en Neder-land. Maar hoe passen haar Groningse jaren in het verhaal? Hoe kwam het dat zij de morele grens overschreed en zich aansloot bij de FARC?

Door Jan Blaauw

Daags na de vertoning van de tv-documentaire Dichter bij Tanja over oud-RUG-studente Tanja Nij-meijer die zich aansloot bij de Co-lombiaans guerillabeweging FARC komt de UK in contact met Jelly de Jong. Zij studeerde begin jaren tachtig Spaans in Groningen en was korte tijd als docent verbon-den aan de opleiding Romaanse Talen en Culturen. De film ontlokt haar een uitspraak van jewelste. “Ik snap wel dat juist een studen-te uit Groningen daar in Colombia beland is.”

Er volgt een bijzonder verhaal. De Jong begon in 1981 met Spaans. Het viel haar op dat veel docen-ten een openlijk linkse politieke voorkeur etaleerden. Van de op-leiding als geheel ging waardering uit ten opzichte van progressieve krachten in Latijns-Amerika. “Dit werd er gezegd: wie voor de revo-lutie was, ging Spaans doen. Wie voor het establishment was, koos Frans.” Ze geloofde het eerst niet, maar een boezemvriendin deed Frans en ze ontdekten inderdaad grote verschillen.

De Jong vermoedt dat Tanja Nij-meijer net als zij, jaren daarvoor, mede door die sfeer gevormd is in haar politieke denken. Het hielp haar om andere politieke normen aan te nemen. “Zo was als ik als scholier notulist van de Gerefor-meerde Jongerenvereniging in Sneek. Maar een paar jaar later had ik begrip voor een vriend van een vriendin die had ingebroken in het gemeentehuis om aan for-mulieren te komen.”

Ze herinnert zich hoe docent Hub Hermans zich waarderend uitliet over de dodelijke aanslag van de Baskische afscheidingsbeweging ETA op admiraal Carrero Blanco, de beoogde opvolger van Franco, in 1973. De Jong beleefde zelf de actualiteit van die dagen vurig. Ze vroeg zich regelmatig af of ze niet beter naar Nicaragua kon vertrek-ken om de linkse volksregering te helpen. Dus toen in Spanje luite-nant-kolonel Tejero in 1981 een staatsgreep begon, riep De Jong Hermans en medestudenten daags erna op om de wapens op te nemen om de slechteriken in Spanje mo-res te leren.

Edoch, Hermans verwarde haar die dag met een onverwacht ant-woord: “Waar heb jij het over?” Wat hem in haar ogen acuut tot een salonsocialist maakte.

Spannend verhaal. Maar wat is het waard bij het beoordelen van de invloed van een opleiding op

een studente die zoveel jaren later Spaans ging doen? Een deel van dezelfde docenten heeft na 1996 ook Nijmeijer in de collegezaal ge-had. Anderzijds waren de jaren tachtig wel een andere tijd voor zowel studenten als docenten. De Koude Oorlog woedde nog volop en Spanje had zich nog maar net ontworsteld aan de dictatuur van generalissimo Franco. Dat kan dus niet zomaar worden vergeleken.

‘Ik snap wel dat juist een studente uit Groningen in

Colombia beland is.’

Niettemin roept het beeld van een gretige jonge studente uit de pro-vincie met veel ontzag voor het in-stituut universiteit wel een terech-te vraag op. Wat was eigenlijk het effect van de universitaire oplei-ding op Tanja Nijmeijer?

Een mooi karwei nog voor een UK redacteur die op het punt staat de krant te verlaten voor een aan-stelling als onderzoeker bij dezelf-de Letterenfaculteit.

Eenvoudige vraag, lastig antwoord. Zo is de RUG nimmer scheutig met informatie over individuele studenten. In 2007 al beloofde de RUG de familie Nijmeijer dat zij niet als eerste met nieuwe infor-matie naar buiten zou komen. Ver-zoeken van de UK sindsdien stuit-ten op een muur van zwijgen. Hub Hermans meldde ook dat Tanja’s scriptie niet op de faculteit te vin-den was.

Vrienden uit Nijmeijers studen-tentijd zwegen ook. Ze wilden haar leven niet verder in gevaar brengen. Er werd wel gemopperd over het in de media geschetste beeld van een naïef meisje uit Gro-ningen dat zich had laten inpak-ken door gehaaide Colombiaanse marxisten. Maar niemand wilde zeggen hoe het dan wél zat.

Dit veranderde na de uitzending van de film van Leo de Boer, om-dat de familie Nijmijer daar actief aan meewerkte. Inderdaad wilden veel mensen nu wel praten. Anar-chisten en anti-militaristen die Tanja kenden uit de bloeiende Op Drift! kraakscene bestrijden voor-al de naïviteit. “Deze dame had ze aardig op een rijtje”, zegt anti-mi-litarist Geart Bosma. Hij herin-nert zich indringende gesprekken met Nijmeijer over de consequen-ties van een langere reis naar Co-lombia. Waarbij overigens van de FARC geen sprake was.

Uit uitgebreide navraag in haar leefwereld van toen komt Nijme-ijer naar voren als een ijverige stu-dente. En een actieve spil in het Trefpunt Anti Kapitalisme dat in maart 2001 werd opgericht. Deze zeldzame maar succesvolle samen-

werking van trotskisten en anar-chisten richtte zich op antigloba-listische acties. Elke twee weken belegde TAK discussieavonden over thema’s in binnen- en buiten-land waarvoor tussen de vijftig en honderd mensen naar kraakpand Op Drift! kwamen.

‘Ze stelde het anti-democratische

gehalte van de FARC aan de kaak’

Ook de opleiding wil wel praten. Alleen niet zomaar, want de kri-

tiek van De Jong zet de zaak op scherp. Hermans is not amused en laat zich ontvallen dat ze haar juist altijd hebben moeten afrem-men voordat hij zegt dat hij verder niks meer wil zeggen.

Stagecoördinatrice Annelies van Noortwijk wil wel, maar vindt een ‘aanval’ op de opleiding van een andere orde. Ze waarschuwt: is één bron niet geen bron?

De UK spreekt Dinda Gorlée, ook oud-docente bij Romaan-se Talen en Culturen. Gorlée stu-deerde summa cum laude af aan de RUG. Ze maant ons voorzich-tig te zijn met De Jong, omdat deze vanaf het allereerste moment zelf ‘speciaal’ was. Maar ze bevestigt ook: zeer beslist waren er veel staf-medewerkers die hun zeer linkse

sympathieën jarenlang niet on-der stoelen of banken staken. In-clusief Hub Hermans. Ze kan zich niet voorstellen dat politiek wer-kelijk regeerde in het onderwijs, maar stelt ook dat ze zelf niet voor niets is vertrokken.

Ook de Internationale Socia-listen doen een duit in het zakje. Oud-student geschiedenis Mai-na van der Zwan was coördina-tor van de IS. Hij stelt dat Nijme-ijer najaar 2001 lid werd en niet lang bleef. “Ze is nooit tot de harde kern gekomen, dat weet ik zeker.” Dat anarchisten stellen dat haar rol aanzienlijk actiever was, wuift Van der Zwan weg. “Anarchisten hebben wel vaker een fantasievol-le voorstelling van hoe dingen bij ons gaan.”

U K 38 - 24 J U N I 2010 G R E N Z E L O O S

Via via bereikt de UK opmer-kelijke informatie van de fami-lie Nijmeijer. De scriptie van Tan-ja ligt in de kluis van de faculteit. Met een clausule dat alleen zij-zelf toestemming kan geven voor raadpleging. Zelfs haar ouders kunnen dat pas als er bewijs komt van haar overlijden.

Annelies van Noortwijk beves-tigt dit als ze de UK uiteindelijk vertelt over stage en scriptie van Tanja Nijmeijer. In een gesprek dat ze zelf opneemt. Eerst die sta-ge: via uitwisselingsorganisatie Aiesec vertrok Nijmeijer begin 2000 naar het Colombiaanse Pe-reira, waar ze vrijwel heel 2000 verbleef. Met haar plaatselijke be-geleidster bezocht ze sloppenwij-ken om te praten met moeders en

kinderen voor een opdracht voor leerlingen van eliteschool Pino Verde om in contact te komen met minder bedeelde Colombianen.

Haar scriptie betrof een analy-se van de berichtgeving over het vredesproces in de burgeroor-log tussen FARC en de regering van president Pastrana. Nijme-ijer bestudeerde de berichtgeving over dit proceso de paz bij de opi-nion leaders in de media in zowel Nederland als Colombia. Ze con-stateerde schending van men-senrechten door alle partijen, inclusief schending van eigen re-gelgeving van de FARC. “Ze stel-de het anti-democratische gehalte van de FARC aan de kaak, even-als de schending van de grondwet door de staat zelf.”

Op persoonlijke titel wil Van Noortwijk nog wel iets kwijt. Ze maakte Nijmeijer tenslotte mee als docente, stagecoördinatrice en scriptiebegeleidster. “Ik denk dat we uiterst zorgvuldig te werk zijn gegaan. In feite leek die scriptie me erg geschikt voor wat we haar wilden leren: kritisch reflecteren op een onderwerp in Spaanstalige cultuur en letterkunde.”

Nijmeijer noemt ze een goe-de studente. Intelligent, gemoti-veerd, kritisch. “Eigenwijs ook, maar dat is niet erg, integendeel zelfs. Ze was goed op de hoogte van de Colombiaanse situatie.”

En er was iets wat zij nooit heeft geweten over de stage in Pereira. “Haar begeleidster daar, Diana Ortiz, bracht Tanja in contact met ‘andere mensen’ en heeft haar ook bij haar zelf in huis genomen.”

Deze Ortiz is nu door de Colom-biaanse staat aangeklaagd wegens rebellie nadat haar naam werd aangetroffen op een lijst in een op de FARC buitgemaakte laptop. Met ‘andere mensen’ bedoelt Van Noortwijk aan de guerrilla geli-eerde Colombianen. Van de fa-milie weet ze hoe Nijmeijer on-der de indruk was van Ortiz. Van Noortwijk weet daarom één ding zeker: de sleutel voor de radicali-sering van haar oud-studente lag in Colombia. Niet in Groningen.

Tot slot terug naar Hub Hermans. De UK weet nu van de inhoud van die scriptie, maar kan dit niet zelf controleren. Hoe zit dat met die safe? “Dat zit anders”, zegt Her-mans. De faculteit heeft een scrip-tiekast gehad met scripties van studenten die geen bezwaar heb-ben tegen openbaarheid. “Ze heb-ben de plicht om hem in te leveren bij de begeleider en verder vroe-gen we ook een exemplaar voor in die kast. Maar daar zat die van haar niet in. Ik heb haar scriptie nooit gezien en ik weet ook niet of haar begeleidster er nog eentje heeft.”

Bevredigend is die verklaring niet. Maar zo is er wel mysterie dat om Tanja Nijmeijer zal blijven han-gen totdat ze zelf een kans krijgt om haar verhaal te vertellen.

Liefde overwint vliegangst| i n t e r v i e w | Smoorverliefd, tot over je oren. Niet eten, alleen maar denken aan hem of haar. De weten-schap heeft zich er ook op gestort. Wat blijkt? Je frontale cortex wordt geremd. En je zoekt een partner dicht bij huis.

Door René FRansen

Voor haar beklom hij de hoog-ste berg, zwom over woeste ri-vieren en vocht met leeuwen. Zij gaf hem de bons: hij was nooit thuis.

Het is een mop die klopt vol-gens de wetenschap. “als je ver-liefd bent, wil je de ander beha-gen”, weet Petronella Dijkstra. als sociaal psychologe promo-veerde zij aan de RUG op ja-loezie. nu is ze freelance on-derzoeker en schrijver – vooral over liefde en verliefdheid.

“Je gaat dingen doen die je normaal niet doet”, weet zij ook. al zal dat meestal iets minder extreem zijn dan in het voorbeeld. “Mannen gaan ech-te mannendingen doen, ban-denplakken en schilderijen op-hangen. Vrouwen gaan ineens afwassen en strijken. Partners gaan zich traditioneler gedra-gen.”

Hersenen gaan echt anders werken als je verliefd bent, ver-telt hoogleraar neurobiologie Gert ter Horst. “De frontale cor-tex, het gebied dat belangrijk is voor je beoordelingsvermogen, is geremd bij verliefdheid.” Dat is dus de beroemde roze wolk, remming van de frontale cor-tex. Die ene lijkt fantastisch, geweldig, alles! “en daardoor raak je gefocust op dat ene in-dividu”, aldus Ter Horst. nuttig bij het verzorgen van de jongen

die in de natuur meestal op een paring volgen.

Dat je helemaal los gaat heeft positieve en negatieve kanten, vertelt Dijkstra. “Positief is dat je zo buiten je eigen kleine wereldje treedt. en als die an-der per se op vliegvakantie wil kan het je bijvoorbeeld helpen je vliegangst te overwinnen.” Gevaren zijn er ook: door het uitgeschakelde beoordelings-vermogen kan je een hele fou-te man of vrouw gewéldig vin-den.

“Maar het beoordelingsver-mogen komt weer terug”, weet Ter Horst. In een langdurige re-latie blijft de liefde de hersen-functie beïnvloeden, zo blijkt uit MRI-scans van het brein, maar de gevolgen van verliefd-heid zijn tijdelijk. Ter Horst, di-recteur van het neuro-Imaging Centrum van de RUG, wil zelf onderzoek gaan doen naar de hersenen van mensen bij wie de liefde is verbroken. “Dat sluit aan bij mijn gewone on-derzoek naar depressie.” Lief-desverdriet heeft wellicht een vergelijkbaar effect.

een andere interessante vraag

zou zijn of cultuurverschil-len op het gebied van de liefde in de hersenen meetbaar zijn. “Maar zulk onderzoek is las-tig, omdat je altijd groepen no-dig hebt die goed vergelijkbaar zijn.” Cultuur is belangrijk, weet Dijkstra: “De sterkste re-latie krijg je bij mensen die een vergelijkbare achtergrond heb-ben.”

Daar sluit het onderzoek van Karen Haandrikman mooi bij aan. De demografe, deze week gepromoveerd aan de RUG, ont-dekte dat de helft van alle sa-menwonende stellen de partner binnen een straal van 6 kilome-ter had gevonden. “en in de stad Groningen was dat 3,7 ki-lometer.” een gedeelde cultuur is een van de factoren. “Mensen kiezen bijvoorbeeld niet zo snel een partner uit een andere ker-kelijke denominatie. Maar ook dialect speelt een rol.” We zijn dus minder kosmopolitisch dan we denken? “Dat denk ik wel ja.”

Zo bezien is banden plakken of afwassen inderdaad beter dan bergen beklimmen of leeu-wen bevechten.

Charlotte Junge, vierdejaars psycho-logie is stapelverliefd. Op Eiko.

Door JanITa naaIJeR

Zij: “Het was alsof alles zei: dit is hem! Dit is hem. Hem moet je niet loslaten. Ik zag ei-ko drie maanden geleden voor het eerst. een dronken vrouw had voor mijn huis op het sa-bangplein fietsen omver gere-den. Met mijn sweatshirt aan en bril op kwam ik naar bui-ten. eiko, die naast me bleek te wonen, glimlachte naar me. Hij stelde zich voor en ik kon alleen maar denken: shit, hoe zie ik eruit?

Vanaf dat eerste moment was het een soort pink elefant in

the room. er was een enor-me spanning tussen ons, maar daar praatten we niet over. ‘Je moet hem niet te leuk vinden’, zei ik tegen mezelf. Want ik had nog een vriendje. een uur na die eerste ontmoeting stond ik al in zijn kamer. Om van bo-ven foto’s te maken van het on-geluk. Binnen tien seconden had ik zijn kamer gecheckt. Veel Lonely Planets, een gitaar, wijnglazen. Dit moest wel een leuk iemand zijn.

na die eerste avond was ik to-taal in de war. Ik was onrustig, had totaal geen trek en ik kon een week niet slapen. ’s avonds

dronk ik daarom van gekkig-heid maar glazen rode wijn. Oh nee! straks word ik een al-coholist, dacht ik toen. Oh nee! Ik ben verliefd.

Drie dagen na het ongeluk heb ik voor het eerst bij eiko gegeten. Om half zeven ’s och-tends kwam ik thuis en was ik om. Deze verliefdheid voelt als een nieuw begin. nog steeds barst ik van de energie en voelt een week zonder hem als een maand.”

Hij: ... is zittend op zijn roze wolk niet bereikbaar voor com-mentaar.

Grenzeloos verliefd 1

Teaching Tanja|_ Waarom een Groningse studente bij de FARC ging

Studente Nederlandse taal en cultuur Sofie is smoorverliefd op Pieter die farmacie studeert. En Pieter is gek op Sofie. Al anderhalf jaar.

Door axeL BOGaeRDsZIJ:

Zij: “We hebben elkaar ont-moet in De Melkweg. Vanaf dat moment reisden we heel ne-derland af om elkaar te zien. Toen ik hem voor het eerst te-genkwam dacht ik vooral: Jee-tje wat is hij klein. en hij had een raar snorretje. Hij is echt heel intelligent en grappig en hij houdt van leuke muziek. Hij maakt gewoon in mij los dat ik heel blij word.

In die anderhalf jaar dat ik hem ken is onze relatie zeker

veranderd. In het begin moes-ten we elkaar toch nog leren kennen, denk ik. nu wonen we in dezelfde stad en zie ik hem vrijwel elke dag. We zijn nu veel meer op ons gemak sa-men. Vorige week ben ik nog vanuit Groningen met hem meegereisd naar Leeuwarden en toen weer terug, alleen om-dat ik hem anders een paar da-gen niet zou zien.”

Hij: “Wat me meteen opviel was dat ze erg lang was. en dat ze krulletjes had. en dat haar stem heel erg leek op die van Hadassah de Boer. Ik weet niet of de vonk toen al meteen oversloeg. Ik merkte wel direct

dat ik er blij van werd. Maar de echte vonk kwam denk ik pas later, toen we daadwerke-lijk goede gesprekken konden voeren.

We zijn tot zo’n bizar niveau gewoon hetzelfde, en toch ook verschillend. Het leuke van de-ze relatie is dat ik er ook van leer. Je ontwikkelt niet alleen de relatie, maar je ontwikkelt ook jezelf. Dat zie ik ook bij haar.

Ik heb door haar wel dingen gedaan die ik nooit verwacht had. Ik ben een lingeriewin-kel in geweest. Ik heb slech-te films gekeken. Ik ben indie gaan luisteren, dat had ik nooit gedacht.”

Grenzeloos verliefd 2

Wetenschap en astrale projectie

Minke Langhof, alias Rohaa, en haar kat Elf. Foto Reyer Boxem

U K 38 - 24 J U N I 2010 G R E N Z E L O O S

| i n t e r v i e w | Sinds haar zestiende was Minke Langenhof chronisch vermoeid. Toen ontdekte ze Angel op het internet en leerde haar energiesysteem te revitaliseren. Nu is ze promovenda bij biologie én masterteacher van de website Elfpath. En wacht op de The Shift van 2012. Of toch 2010?

Door elzemiek zinkstok

De topmaster evolutionaire biolo-gie in Groningen rondde ze cum laude af. Op dit moment werkt ze aan haar promotieonderzoek, ook weer over evolutie: toegespitst op stekelbaarsjes. Maar op het inter-net is biologe Minke Langenhof ie-mand anders. Rohaa: meta-intuï-tieve healer en masterteacher van de online school Elfpath. Waar ligt haar grens tussen twee zo ver-schillende werelden?

Elf, de kat van Rohaa, springt op haar schoot. Uit het niets geeft ze hem een corrigerende tik. “Hij is zo onbeleefd, hij noemt me trut! Hij is echt aan het puberen”, legt ze uit.

Even later zit Elf op de venster-bank naar zijn baasje te staren. Weer krijgt hij een berisping. “Hij zit mijn energie te stelen, dat pro-beer ik hem af te leren. Hij doet ook aan astrale projectie. Als hij slaapt zie je hem soms op bed liggen en tegelijkertijd in de vensterbank. In het begin schrik je daar wel van, maar ik ben er nu wel aan gewend. Ik wou dat ik dat ook kon!”

Sinds haar zestiende had Langen-hof last van chronische vermoeid-heid (CVS). Jarenlang kon ze niet sporten: “Als ik tien meter rende moest ik daarna twee dagen in bed liggen.”

Via een internetsite ontmoette ze ‘Angel’. “Ik had heel sterk het ge-voel dat ik iets met hem moest, maar ik was toen nog heel erg sceptisch. Toch was ik binnen een week zijn student en na drie maan-den was ik van mijn ziekte af!” Hoe? Door haar energiesysteem te reinigen.

Volgens Rohaa hebben veel men-sen een energiesysteem dat aan karton doet denken: “Ik zie vaak jonge vrouwen lopen met een vol-ledig dood energiesysteem. Het zijn net zombies.”

Rohaa en Angel leren mensen dat energiesysteem nieuw leven in te blazen en beter naar hun intuïtie te luisteren. Rohaa: “Mensen ver-anderen volledig. Een vrouw in Amerika die bijna blind was kan door onze oefeningen ineens weer beter zien. Nog even en ze moet naar de dokter voor een bril met minder sterkte!”

Zijn deze praktijken niet in strijd met haar baan als wetenschapper? Promovenda Langenhof: “De we-

tenschap heeft veel tekortkomin-gen. Zo wordt bijvoorbeeld alleen het fysieke bestudeerd, dat is zo afgesproken. Terwijl negentig pro-cent van de wereld niet fysiek is. Dat heeft de natuurkunde al bewe-zen. Er is ook genoeg onderzoek gedaan naar energie en dergelijke, maar de traditionele wetenschap gelooft het niet en dus worden zul-ke onderzoeken niet gepubliceerd. Artikelen die wel gepubliceerd worden, neemt men niet serieus.”

Voorbeelden van dergelijke on-derzoeken zijn er volgens Lang en-hof genoeg. Ze noemt Ingo Swann van het Stanford Research Insti-tute, waar de Amerikaanse over-heid jarenlang miljoenen instopte. “Hij deed onder andere onderzoek naar remote viewing en psychoki-nese voor praktische toepassing in de koude oorlog. Zouden ze dat fi-nancieren als het niet werkt?” De CIA was zelfs bij dit onderzoek be-trokken. Nieuwsgierig? Als je op Google Scholar ‘proof of remote vie-wing’ invoert, kun je aardig wat ar-tikelen vinden.

En communiceren met je huis-dier, is dat dan wetenschappe-lijk te bewijzen? Langenhof: “Ik heb het wel eens geprobeerd met een kat van iemand anders. Ik heb drie keer plaatjes naar hem toege-stuurd over waar hij moest gaan zitten, terwijl ik zelf gewoon thuis zat. Zijn baasje zei dat hij het met tegenzin deed, maar dat hij me steeds gehoorzaamde. Hoewel dit niet wetenschappelijk is, denk ik wel dat je het zou kúnnen bewij-zen. Maar ik heb daar geen behoef-te aan. Mensen geloven toch wat ze willen geloven.”

Langenhof stelt dat ze zelf al heel veel empirische data heeft gezien. En ze vindt ook dat ze daar als we-tenschapper serieus naar moet kij-ken. “Een hele goede manier om dat te doen is om het zelf te leren.”

‘Tijdens het lezen voel ik soms dat de

vrouw van de auteur bij hem weggaat’

Langhof is ondertussen open over haar alternatieve ideeën en deelt ze soms met collega’s. “De mees-te vinden het raar, maar sommi-gen staan er wel voor open. Zo heb ik laatst de kinderen van mijn be-geleider geleerd hun energieblok-kades op te ruimen, dat vonden ze heerlijk. Ik vind dat ze het gewoon moeten proberen, wetenschappers zijn toch nieuwsgierig? Dan erva-ren ze het vanzelf.”

Langhof zelf heeft veel voordeel van het gebruik van haar intuïtie in combinatie met wetenschap:

“Ik voel heel snel welke artikelen nuttig zijn en welke niet, of wel-ke ideeën niet werken. Natuurlijk check ik dat wel eens – het klopt al-tijd! Tijdens het lezen voel ik soms dat de vrouw van de auteur bij hem weggaat. Of dat hij een emotionele leeftijd van drie heeft. Dan denk ik bij mezelf: waarom zou ik dan een artikel van hem lezen?!”

De mogelijkheden van intuïtie lij-ken grenzeloos. Langenhof hoorde over een studente uit Polen die op een dag een heel sterke energie van verandering in haar land voelde. Terwijl de energie op de rest van de wereld wel stabiel was. Een dag later stortte het vliegtuig met de Poolse president Kaczynski neer. “Dat zie je toch niet aankomen”, legt Rohaa uit.

Of juist wel?

Wat de studenten en leraren van Elfpath ook aanvoelen is dat 2012 – het ‘einde van de wereld’ – al op 8 oktober 2010 gaat plaatsvinden. Rohaa: “Het is geen doomsday, zo-als de meeste mensen denken. Wij noemen het liever The Shift, er gaan namelijk heel veel energieën veranderen. Dat het in 2012 ging gebeuren voelde voor ons al lan-ger niet goed. Toen zijn we er echt naar gaan kijken en we voelen dat het al in 2010 gaat plaatsvinden, waarschijnlijk op 8 oktober”.

Duizenden rollen WC-papier hamsteren is waarschijnlijk niet nodig. Wat er precies gaat gebeu-ren weet ook Roohaa niet. “Dat ligt vooral aan de energie in de we-reld. Als mensen positieve energie hebben, kan het wel eens iets heel moois worden. Er is echt ontzet-tend veel mogelijk!”

Grote omslagen in de weten-schap verwacht Langhof niet op 8 oktober. Maar als er veel mensen met energie leren werken, kan het gebeuren dat de wetenschap wel zal moéten kijken. “Ik zie mezelf dat niet doen hoor, ik help liever mensen.”

Grenzen aan de groei van Elf-path ziet ze ook niet: “Als er in-eens 1000 studenten bijkomen en ik daardoor niet kan slapen? Oh well. De wereld gaat er alleen maar beter uitzien”.

De introductiecursussen van Elf-path zijn gratis. Je investeert tijd en moet niet bang zijn om te ver-anderen of, zoals Roohaa zegt “je intuïtieve gaven te ontwikkelen”. “Als je veel energie hebt, komen er ook wel eens geesten bij je han-gen. Maar die kun je heel makke-lijk doorsturen.”

Verandering maakt Langenhof allang niet meer bang. Het is niet gemakkelijk, weet ze. Mensen wei-geren immers al duizend jaar naar hun intuïtie te luisteren. “Maar de wereld is een puinzooi en als we niet veranderen wordt dat niet be-ter. De wereld kan er prachtig uit-zien, daar zitten echt geen gren-zen aan.”

Welterustenik wasdichter vanwaarheid en trouwvoor alles waarvanik hou dichterwas ik in warmte en kou van jouen van alles eniedereen dichter.

ik was dichtervan master en bulvan de eerste dagtot de laatste snikwas ik dichteromdat ik graagplichten vervul. ik was dichtervan buiten naarbinnen, van sagenen mythen, talenbeminnen vannacht werd ik wakkerop kussens volprachtige zinnen.

De dood was dichter bij mijdan ik zelf hadgehoopt. ik werddichter van troosten genoopt ineen doolhof volwoorden te wonen.ik was poëet endouanier, bewakervan grenzen en mensen dieeindeloos zijn.

ik was dichtervoor jou en voormij, de iks warenblij en de jij’s meestal vrouw. Dichter was iknaar eer en geweten-mijn fouten incluis-.Ga slapen nu dichter

je mag wel naar huis.

Sacha Landkroon

Dit is het laatste gedicht dat Sacha Landkroon als huis-dichter van de RUG 2009-2010 voor de UK schreef.

Wetenschap en astrale projectie

Minke Langhof, alias Roohaa, en haar kat Elf. Foto Reyer Boxem

Rohaa over ‘The Shift’You have all probably heard of 2012, and the big changes it is supposed to bring to life on this planet.

(...)We are at the end of what Hindu mythology calls the kali Yuga, the dark iron Age. We are also at the end of the mayan Calendar, which according to tradition has been running since the start of the universe. terrance mcken-

na’s time lines based on the Chi-nese i-Ching are sketching the same picture. And for the last twenty years at least, intuitives around the world have been tal-king about new energies coming into the planet. We call this “the shift.”

(...)the date we are looking at is oc-tober 8, 2010. Yes, that soon. Yes, that is in a few months already.

(...)if you spend a little time every night imagining the best world you can come up with, we will

have a much better chance of ma-king that world happen. And yes, of course we could be wrong. But with all my intuitive gifts, i say that we are not. Considering how close we are to the end of the world as we know it, how ama-zing the upcoming years can be, and how little effort it would ta-ke to make it so, i ask you to help us - and yourself - to make this happen.

(...) i will meet you there.love, Rohaa(www.elfpath.com)

‘Nee’ zeggen mag ook!Dierlijke produktenRoel van Klink (28), aio bij de op-leiding biologie aan de RUG, is ve-ganist.

“Voor mij is veganisme de logische consequentie van mensenrechten zoals het recht op vrijheid en be-scherming tegen lijden. Er is geen reden waarom die rechten niet op dieren van toepassing zouden zijn. Dus het is niet zozeer dat anderen met mij van mening verschillen, ze maken gewoon niet de keuze er-over door te denken. In veel ge-vallen snap ik het wel. Het is een soort gemakzucht, veel mensen zijn niet bereid hun leven ervoor te veranderen. Je maakt het jezelf moeilijk door veganist te zijn, je moet overal om speciale dingen vragen.

Voor mijn werk onderzoek ik de effecten van natuurbeheer op in-secten. De enige manier om insec-ten te categoriseren, is ze dood te maken. Dat moet, zodat je de bio-diversiteit in kaart kunt brengen. Ik heb de keus gemaakt om dat te doen, want ik vind dat het doel de middelen heiligt. Dat is belang-rijk voor mij. Uiteindelijk wordt het voor dieren in de natuur be-ter door dit soort onderzoek. Om andere redenen zou ik niet bereid zijn beesten dood te maken.

Het principe van veganisme is moeilijk verenigbaar met mijn werk: een betere wereld is vanuit allebei de principes het doel, maar het ene gaat uit van dierenrechten, het andere van het milieu. Types die nertsen redden vinden dat ik slecht ben, omdat ik dieren dood-maak. Maar je zou ook kunnen on-derzoeken wat de impact van nert-sen vrijlaten is: misschien gaan daardoor de vogeltjes er wel aan. Helaas hebben activisten vaak moeite met relativeren, ze denken simpel in goed en slecht. Ik kan slecht met zulke mensen omgaan.

Ik zal nooit anderen mijn ideeën door de strot duwen. Behalve als ze me uit de tent proberen te lok-ken. Ik vraag ze dan weleens of we dan ook maar dodelijke en pijnlij-ke proeven moeten gaan doen op mensen. Dat stuit mensen tegen de borst. Maar ja, zij stuiten mij tegen de borst met hun gebrek aan mede-leven. Er is een discrepantie tus-sen hoe er over mensen wordt ge-dacht en hoe over dieren. Daar heb ik moeite mee.

Ik ben steeds keuzes aan het ma-ken. Omdat ik veel het veld in moet, heb ik goede schoenen no-dig. Kies ik voor veganistische bergschoenen, die na twee jaar stuk zijn, of voor leren schoenen die tien jaar meegaan? De laat-ste keer heb ik leren schoenen ge-kozen.

Ik ben er wat makkelijker in ge-worden. Vijf jaar geleden had ik dat nooit gedaan. Maar er speelt altijd wel wat opportunisme mee. Moet ik naar Amsterdam, dan kies ik vrijwel altijd voor de trein. Dat is beter voor het milieu, maar ik heb ook gewoon een hekel aan au-torijden.” [ DOrIEn VrIElIng ]

AlcoholBart Dekker (20) studeert geschiedenis en is geheelont-houder. Bijna dan.

“Mijn ouders hebben allebei een horecagelegenheid: een eet-café en een zalencomplex. Ik heb daar zo vaak gezien wat al-cohol met mensen doet. Je raakt de controle kwijt. Elke week wordt er wel iets gesloopt: een parasol, bloembakken. Daar heb ik een ontzettende afkeer van: andermans spullen kapot-maken. Ook is mijn moeder een keer door een dronken man be-dreigd.

Ik wil niet voor verrassingen komen te staan. Dat heeft mis-schien te maken met onzeker-heid. Ik ben ook niet echt een

uitgaanstype. Dat lijkt raar, als zoon van horeca-uitbaters, maar omdat ik ermee opgroei-de, is het voor mij minder in-teressant. Ik zie de meerwaar-de niet van een lawaaiïge disco of kroeg. liever zit ik thuis met vrienden.

Bij mensen die ik goed ken vind ik het nooit moeilijk om alcohol af te slaan. Mijn huidi-ge vrienden drinken bijna alle-maal ook niet. Maar vreemden zijn wel eens verontwaardigd als ik zeg dat ik niet drink. En toen ik jonger was, in de on-derbouw van de middelba-re school, maakten vrienden er een sport van mij een bier-tje te laten drinken. Tegenwoor-dig drink ik misschien eens per jaar. Voor het verrassingsef-fect: het is best leuk om te cho-queren.

Bij verzorging, op de mid-delbare school, kregen we een filmpje te zien over de invloed van alcohol op je hersenen. Het klinkt misschien kinderachtig, maar dat heeft diepe indruk ge-maakt. Ik had altijd een gro-te drive op de universiteit te ko-men. De gedachte dat er door alcohol zo veel hersencellen af-sterven, schrok me af.

De laatste tijd denk ik er vaak over na. Is het ’t waard om al-tijd nuchter te blijven? De on-zekerheid is nu wel over; ik ben net klaar met mijn bachelor. Misschien is daarom voor mijn gevoel de noodzaak weg om zo Spartaans te leven. Van alco-hol zou ik wat losser worden, verder zie ik geen toegevoegde waarde. Ik voer liever een leuk gesprek dan dat ik tien bier weg-tik.”

SeksYldau Holwerda (23), student Nederlandse taal en cultuur, wil wachten met seks tot ze getrouwd is.

“Het is echt niet altijd easy pea-sy japanesy. Absoluut niet. Ik ben een mens met verlangens. Maar het is zo mooi om de lief-de met mijn vriend ook buiten seks om te zien verdiepen.

Binnenkort verhuis ik naar leeuwarden, waar hij woont. Ik wil hem elke dag kunnen zien. Maar we gaan nog niet samen-wonen; dat doen we als we ge-trouwd zijn. Samen slapen doen we in principe niet. Daar probe-ren we strikt in te zijn. We zijn wel samen op vakantie geweest, maar toen hebben we goede af-spraken gemaakt.

Mijn vriend en ik willen graag trouwen. Maar een huwelijk

is niet zomaar een feestje, het moet een prachtige dag worden. Wanneer we gaan trouwen weet ik nog niet. Het zal in elk geval echt geen vijf jaar meer duren. Zo lang wachten, dat zou niet te doen zijn! Juist omdat we emo-tioneel zo naar elkaar toe groei-en willen we het lichamelijke ook. Al is er zonder seks ook in-timiteit. In knuffelen, bijvoor-beeld.

Mijn ouders hebben me chris-telijk opgevoed, maar ze heb-ben me dit nooit opgelegd. Het is mijn autonome keuze. Ik wil iets bewaren dat echt van mij is, een onuitgepakt cadeau. Dat wil ik maar aan één iemand geven in mijn hele leven. Ie-mand met wie ik een heel die-pe vriendschap heb. En ik denk dat het huwelijk de ultieme vei-ligheid biedt om jezelf te kun-nen geven.

De gedachte dat je nog decen-nia hebt om iemand te ontdek-

ken, is zo anders dan het idee dat je elkaar ook seksueel al moet kennen voordat je trouwt. Want dat vind ik onzin. Ik ga er niet vanuit dat de eerste keer meteen een perfect sprookje zal zijn. We gaan het stap voor stap ontdekken, als maatjes. Zo lang je geen vergelijkingsmate-riaal hebt, is het, denk ik, goed en intiem. Maar doordat we ge-wacht hebben met seks, weet ik dat mijn vriend een goede min-naar zal zijn.

natuurlijk ga ik ook om met mensen die er anders over den-ken. Soms kan ik me er best iets bij voorstellen dat stellen er voor kiezen om al wel seks te hebben. Ik wil ook niemand voorschrijven hoe het moet. Maar voor mezelf weet ik dat seks een component is van een veel groter geheel. god heeft het namelijk zelf bedacht. Seks is fantastisch, maar moet niet het een en al zijn.”

| r e p o r ta g e | In Delft zijn ze knap met zonnecellen, dat weet iedereen. Maar in Groningen zijn ze óók knap. En daarom wil het Solarteam Groningen in juli de Frisian Solar Challenge winnen. Met gebakken zonnecellen, kunstmatige intelligentie en een vliegende boot.

Door chrIstIen boomsma

er vliegt een boot over het water op de roeibaan van aegir in Groningen. Glanzend rood zweven de drijvers van de catamaran boven het water-oppervlak. De bestuurder , als een Viper-piloot van battlestar Galacti-ca aan het roer, houdt het gevaarte met een ingespannen uitdrukking op zijn gezicht in evenwicht. Dan mindert de motorboot, zo’n vijftien meter ervoor, vaart en de catama-ran zakt terug in het water.

“mooi! hij komt mooi omhoog”, mompelt Lude Feldbrugge vanaf de kant. “maar de tractiemeter werk-te niet. We hebben nog geen gege-vens.” De lange student kunstma-tige intelligentie haalt een telefoon uit zijn zak en begint te bellen. na een paar minuten komt hij terug. “nick zit nu in assen, maar hij gaat een nieuw programma maken en dat stuurt hij zo op. Dan moet het goedkomen.”

Projectleider margreet van der Velde van de hanzehogeschool knikt naar het water. “Laat ze maar doorvaren. Ze moeten ook kilome-ters maken. oefenen.”

De catamaran komt toch naar de kant. Iemand schiet naar voren om een stuk hout uit het water te halen dat de drijvers zou kunnen bescha-digen. Piloot en student werktuig-bouwkunde Janno bos – in wetsuit en met zwemvest − leunt naar voren in het canvas matje dat de cockpit vormt. “De vleugel is iets naar vo-ren geklapt. Ik moet de grote ratel hebben.”

Meet het solarteam Groningen. een groep studenten van rUG en hanzehogeschool die samen een boot bouwt voor de Frisian solar challenge 2010. Deze race is de te-genhanger van de australische so-larchallenge. maar waar down under zonneauto’s ruim 3000 kilo-meter door de australische woes-tijn racen, vormen hier de Friese wateren het strijdperk. Van 5 tot en met 10 juli varen zonneboten de route van de Friese elf steden. het Groningse team doet met 25 andere teams mee in de topklasse. en wil winnen. maar om dat te doen, moe-ten er grenzen verlegd worden. De-ze zonneboten moeten harder varen dan er ooit een gevaren heeft.

nog snellermaar hoe? In 2008 won Delft de race, net als in 2006 overigens, met een gemiddelde snelheid van 14 ki-lometer per uur. behoorlijk snel op het water waar vaak de maxi-mum snelheid 8 kilometer per uur is. maar één ding is zeker: volgende week is dat niet genoeg.

“We willen nog sneller”, zegt Feld-brugge. “We hebben een hele nieu-we boot gebouwd, want de boten van vorig jaar met één romp za-ten op het limiet van hun vermo-gen. als we willen winnen, moet de

Door DOrIEn VrIElIng

Illustratie René Lapoutre

Deze jongen vaart het snelst

U K 38 - 24 J U N I 2010 G R E N Z E L O O S

weerstand omlaag, zodat je met de-zelfde energie nog sneller kunt. En dus hebben we een boot met draag-vleugels ontwikkeld. Die tillen de hele boot uit het water.”

‘Vleugels tillen de hele boot uit het

water’

Delft kondigde al aan dat het een snelheid wil halen van 36 kilometer per uur − iets wat overigens niet lijkt te lukken. Hun inzending haalt mo-menteel een top van 23 km/u. Maar ook dat is snel en wil Groningen winnen, dan moeten ze daar boven gaan zitten. En daar, zegt Feldbrug-ge nuchter, zullen de bestuurders nog een hele kluif aan hebben.

Het werk begon al maanden gele-den. De boot zelf is in opdracht ge-maakt – helemaal van koolstof, door Jaap Bosma van het bedrijf CTN. Maar studenten zijn verantwoorde-lijk voor de rest. In een klein zaaltje op de tweede verdieping van de Fa-culteit Werktuigbouwkunde aan de Hanzehogeschool zit een groep van zes studenten dagelijks te knutse-

len aan een zo innovatief, goedkoop en snel mogelijk ontwerp. Létterlijk knutselen, zij het met gebruik van computers en allerlei modellen.

Neem de zonnepanelen: voor veel teams de duurste investering van het hele project en fysiek een heel gewicht. Iedere kilo betekent weer-stand en dus meer energieverbruik. De Groningers besloten het anders te doen. Ze kochten alleen de cel-len: dunne plastic-achtige velletjes electronica. Vervolgens timmer-den ze een mal waarin de cellen één voor één aan elkaar werden gesol-deerd. Daarna dekten ze de cellen af met folie en ‘bakten’ ze de pane-len in een oven. Een secuur werkje, want de panelen zijn zo ultralicht, maar ook ultrakwetsbaar.

“Een paneel is zo goed als z’n slechtste cel”, zegt Feldbrugge. “Dus het is heel belangrijk dat het goed gebeurt.” De panelen worden met touwtjes op de boot bevestigd. Niet mooi misschien, maar wel licht. De boot zelf mag niet meer dan 130 kilo wegen. De piloot niet meer dan 70.

En dan de innovaties: de draag-vleugels bijvoorbeeld. Dát ze er zijn, is niet eens zo bijzonder. Het prin-cipe is bekend: een soort vliegtuig-vleugels onder water tillen de boot

bij hoge snelheden uit het water.Bijzonder is dat de vleugels in een

V-vorm onder de boot zitten en niet in de stabielere vorm van een omge-keerde T. Riskant misschien, maar wél het snelst. Bovendien: de vleu-gels zijn inklapbaar. En dat is waar de Groningers hun grootste voor-deel op Delft denken te halen.

“Het varen met vleugels is voor-delig bij hogere snelheden, maar bij lagere snelheden heb je juist meer weerstand”, legt Feldbrugge uit. “Je wilt ze dus kunnen inklappen, maar dat kost weer energie.”

‘We hopen dus dat het bewolkt is

tijdens de race’

En juist met de energie moet een zonneboot superefficiënt omgaan. Opslag is niet mogelijk, dus de boot moet alles wat er via de panelen binnenkomt zo goed mogelijk ge-bruiken. Het is schurken tegen de grenzen van het mogelijke.

Hier komt Feldbrugges experti-se om de hoek. Naast het knutselen aan de boot werkt hij al maanden

aan een simulatiemodel op basis van reinforcement learning waarop hij ook afstudeert. Het brengt de vaarroute in kaart: waar staan de bomen, waar zijn bruggen. Plekken dus waar weinig zon en dus wei-nig energie is. Als je dat weet, kun je van tevoren wat extra energie in-zetten, zodat je die ‘moeilijke’ plek-ken met zo min mogelijk energie-verlies doorkomt. “Voor ons team is het dus hopen dat het bewolkt is tijdens de race”, zegt Feldbrugge. “Dan kun je het grootste voordeel halen met soms wel en soms niet vleugelen. Maar als het onbewolkt en zonnig is, vaar je gewoon de hele route op topsnelheid. Met vleugels. Ook de andere teams.”

Het nieuwe programma van Nick is gedownload. De metingen begin-nen weer. Stuurman Janno schroeft de vleugels weer vast. Erik schuift naar voren in de motorboot. Een ki-tesurflijn wordt vastgemaakt tus-sen catamaran en boot. Ertussen de krachtmeter. Erik geeft gas en de boot bromt weg. Eenmaal midden-op het water maakt hij snelheid. De boeg komt omhoog uit het water.

De boot vliegt weer..

Info: www.frisiansolarchallenge.nl

Janno Bos op de boot van het Solarteam Groningen Foto Reyer Boxem

Vallen en opstaanHet uur van de waarheid na-dert met rasse schreden. Nog anderhalve week en dan start de race. Maar de Groning-se boot is nog steeds niet he-lemaal klaar en er duiken met regelmaat problemen op die moeten worden opgelost. “Tsja, en als er dan weer iets misgaat, dan krijg je daar wel de kriebels van”, zegt Lude Feldbrugge. “We hebben ons aangemeld om te winnen en je bent al driekwart jaar aan het opscheppen over je geweldige boot. Dan is het wel lullig als je op het laatste moment moet zeggen: ‘Sorry, het lukt niet.’”

De ellende begon al in Ak-marijp waar CTN Composi-tes de romp bouwde. Begin april maakt de boot zijn eer-ste testvaart, maar toen bleek de koolstof poreus en de hol-le drijvers maakten water. Ba-len. Er moesten gaatjes ge-boord worden om het water uit de holle drijvers te krijgen en de boot moest snel zijn de-finitieve coating krijgen.

Fors vertraagd arriveerde de boot in mei dan toch in Gro-ningen. Maar het duurde tot begin juni voordat de studen-ten konden beginnen de weer-stand te testen en te oefenen met de draagvleugels. Vervol-gens raakte de motor van de sleepboot defect. En de solar-boot zelf maakte wéér water. Ook bleek de ophanging van de draagvleugels niet stevig genoeg voor hoge snelheden.

In het weekend van 12 ju-ni arriveerde uiteindelijk de botenbouwer om de boot van een nieuwe coating te voor-zien. De boot is nu zwaarder, maar wél waterdicht.

Pas deze week begon er wer-kelijk schot in de zaak te ko-men. “We zijn druk bezig, ook nu zit ik weer in de werk-plaats”, zegt Feldbrugge. “De motor is gearriveerd. Alle zonnepanelen zijn af en het zonnedek zit erop, zodat het nu ook een echte mooie boot begint te lijken. We hebben modificaties gedaan aan de draagvleugels, dus dat is nu ook in orde.”

De studenten werken nu snoeihard om de catamaran klaar te hebben voor de tech-nische keuring van 1 juli. “Dan kunnen we in elk geval verder en hebben we nog wat tijd om de draagvleugels nog wat beter af te stellen.”

Een pak van Feldbrugges hart. Want zowel hijzelf, als de andere betrokken studen-ten hebben de afgelopen we-ken wel eens getwijfeld of ze überhaupt aan de start zou-den verschijnen. Feldbrugge: “We kregen het toch behoor-lijk benauwd.”

Deze jongen vaart het snelst

Willemen

Foto Reyer Boxem

Master Thesis and PhD Thesis AwardInternational Development

Did you write your PhD thesis or a Master thesis in 2009 in the area of International Development?

For the most interesting Master thesis and the most promising PhD thesis, the Amsterdam Institute of International Development

(AIID) will award travel grants.

For the best PhD thesis the award amounts to a travel grant of up to € 2,000.

For the best Master thesis a separate travel grant will be available of up to € 1,000.

For conditions and more information, visit our website at: www.aiid.org

Floris Takens12.11.1940 - 20.6.2010

hoogleraar wiskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen

lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen

ridder in de orde van de Nederlandse leeuw

Floris Takens was als hoogleraar aan ons instituut verbonden van 1972 tot 1999 en bekleedde tijdens

zijn werkzame leven vele bestuurlijke functies. Tijdens het afgelopen decennium bleef hij actief

bij de onderzoeksactiviteiten betrokken, waaronder bij promotiebegeleiding. Hij was een wiskundige van uitzonderlijke kracht met een bijzonder grote

internationale uitstraling. Wij zijn dankbaar voor de inspiratie die hij gegeven heeft. De invloed hiervan

zal nog lang voortleven.

Henk BroerWetenschappelijk Directeur Johann Bernoulli

Instituut voor Wiskunde en Informatica

Gert VegterAdjunct Opleidingsdirecteur Wiskunde

Condoleances kunt u richten aan het speciaal hier-voor ingericht e-mailadres: takens@rug.nl.

n Anno. Eierdoos. Tranendal. Sigarendoos. Europa één afbeelding op euro. Wordt Law EU. Eildert Ballema.

n Bommenberend-weekend 27 t/m 29 au-gustus (oud)bezoekers Ellebogenbuurt Reünie, schitterend programmaKijk op www.ellebogen-buurt.nl

UKAATJESOPGAVE:* Kantoor: Oude Kijk in’t Jatstr 28 Open: Ma t/m don 9-17 Woe 9-16* Per Post: Postbus 80 9700 AB GroningenKOSTEN: €5,- per 20 woordenINLICHTINGEN: Heiny de Ruiter 050-3636699H.de.Ruiter@rug.nl Oproepen

Diversen

schildersbedrijf

glas-service

poelmantelefoon 050-5710150

fax 050-5770943www.poelmanbv.nl

b.v.

Het Bestuur van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Rijksuniversiteit

Groningen heeft met grote verslagenheid kennisgenomen van het overlijden van onze Emeritus

Hoogleraar Wiskunde

Floris Takenslid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van

Wetenschappen

Floris Takens was een eminent geleerde met baanbre-kende bijdragen op zijn vakgebied. Wij denken met

diep respect aan zijn grote inzet en enthousiasme voor de wetenschap.

Ons medeleven gaat uit naar de naaste familieleden.

Namens het Bestuur van de FaculteitWiskunde en Natuurwetenschappen,

J. Knoester (decaan)

| v o o r a f | Kun je schilderijen horen? En kun je muziek zien? En wat gebeurt er als je een muzikant vraagt een liedje te schrijven op een schilderij? Het resultaat is te beleven in het Groninger Museum

Door Bart Breman

Het is een even opvallend als grap-pig gezicht. Voor een schilderij van een muur, waar verschillen-de dieren overheen gluren, staat een meisje in een groen jurkje. Ze swingt mee met de muziek door haar koptelefoontje. Geen desinte-resse, maar onderdeel van de mu-ziektour die het Groninger museum op haar oude locatie aan de Praedi-niussingel heeft ingericht. Want waar je meestal alleen maar kijkt naar een schilderij, kun je je ook af-vragen hoe het zou klínken.

Zo’n twintig binnen- en buiten-landse muzikanten schreven een liedje, geïnspireerd op een schilde-rij uit de collectie. Het eindresul-taat is een tour waarbij schilderijen klanken kregen en muziek kleur.

Bezoekers dwalen gewapend met muziekspeler en koptelefoon door het museum, op zoek naar de her en der verspreide werken waarbij een liedje te horen valt.

Het idee is niet volledig nieuw. Het Londonse tate modern organiseer-

de in 2003 een vergelijkbare tour, waarbij bezoekers door het muse-um liepen, begeleid door liedjes van Basement Jaxx en Chemical Bro-thers. maar het Groninger museum werkte dit idee verder uit, met intri-gerende resultaten.

Vaak versterkt het liedje het gevoel dat een schilderij in eerste instan-tie oproept. Singer-songwriter Liz Durrett brengt een zeetafereel van Willem van de Velde de jonge tot le-ven. Het klotsende zeewater en de aanstaande storm op het doek wor-den bijna tastbaar onder de tonen van haar dreigende folknummer.

Het beeld van het vrijende paartje op het schilderij van reinier Lucas-sen wordt nog net iets intiemer als je het breekbare liedje van the Girls erbij hoort.

Soms stuurt de muziek je ook een volledig andere kant op. een op het oog vredig landschap transformeert met de electronica van Jaystar tot een onheilspellende scène, waarbij het alleen maar wachten is op het moment dat de ellende losbarst.

Dat de muziek de manier waarop je een schilderij ervaart beïnvloedt wordt snel duidelijk; het blijkt nog het meest bij het schilderij van Jan Wiegers, waar twee liedjes voor zijn geschreven. Het ene, van de Ierse

singer-songwriter Stephen Burch, is een krakkemikkig folkliedje. Het lijkt een ode op de vriendschap tus-sen de twee mannen op het schil-derij, die met een flinke slok op een café uit strompelen.

maar het liedje van de amerikaan-se thayer Sarrano roept een heel an-der gevoel op. De dronken roes, die je ervaart dankzij het eerste lied-je, verdwijnt en maakt plaats voor een mistroostiger setting. Het droe-ve, ietwat psychedelisch klinken-de nummer benadrukt de stemmi-ge uitdrukking op de gezichten. Ze lijken niet zo dronken meer, maar eerder troosteloos.

Vaak zijn de nummers droevig en soms ook onheilspellend. De uitzondering is het schilderij met de dieren die boven de muur uit-gluren. Sam Valkenborgh, van het Belgische Fixkes, schreef er een ongecompliceerd liedje bij over lie-velingsdieren. Het lijkt het favoriete schilderij van het meisje in de groe-ne jurk dat, terwijl ze de maat van het nummer meetikt met haar vin-gers, nog eens glimlachend naar het doek kijkt. Grensoverschreidend hoeft niet altijd serieus te zijn.

De muziektour is tot en met 5 september te volgen in het oude Groninger Museum.

Ze lijken niet zo dronken meer...

Multimediale magnesiumbomPavlov E-lab richt zich op het overschrij-den van grenzen in de kunst. Ze maakten totaaltheater bij de sloop van het stad-huis en laten filmers en wetenschappers samen de tijd verkennen.

Door marCeL WICHGerS

Grenzeloos mediakunst maken. Dat wilden de oprichters van Pav-lov medialab dat in 2001 begon in de voormalige Puddingfabriek in Groningen. niet voor niets. Want ook de opdrachtgevers hadden sterk uiteenlopende achtergronden. een van de oprichters is filmmaak-ster nathalie Beekman. tegenwoor-dig is ze artistiek leider van Pavlov e-lab, zoals de naam nu luidt. “me-de-oprichter Gerad Harens had as-tronomie gestudeerd in de hoop as-tronaut te worden”, vertelt ze. “een derde, thuur Caris, is filosoof, kun-stenaar en componist.”

Pavlov begon met films en mul-timediavoorstellingen. “We deden een project rond de sloop van het stadhuis. een tachtigkoppige band met een sloopkogel als metronoom, zelfgemaakte magnesiumbommen op het dak en een videoprojectie op de resten van het gebouw. totaal-theater.”

Bij het project Mobile in 2001 ging het om het slechten van de grenzen tussen territoria. “Op een stads-plattegrond hadden we een rechte lijn getrokken die je moest volgen. De deelnemers moesten dwars door

woonhuizen, over daken en schut-tingen. Het eindigde met een gsm-concert, het eerste ter wereld.”

Pavlov vertoont zich weer op cul-tureel festival noorderzon in augus-tus met Open Mind, een gezamen-lijk creatief proces van kunstenaars en wetenschappers, op zoek naar nieuwe beelden, verhalen en per-spectieven.Beekman: “Deze editie verkennen twee filmmakers samen met chronobiologe martha merrow en theoretisch natuurkundige eric Bergshoeff het fenomeen tijd.”

Beekman ziet een belangrijke rol voor de vernieuwende technologie bij het verleggen van grenzen in de kunst. “neem de personal fabricati-on. met driedimensionale printers kun je thuis alles maken. Zelf een ontwerp voor een servies maken en driedimensionaal uitprinten.”

Pavlov is gevestigd in Groningen, maar heeft veel internationale con-tacten. “Dit voorjaar hadden we een week lang onze werkruimte in het Britse Bath, in samenwerking met de universiteit daar. We werken ook veel met Londense kunstenaars, van het Royal College of Art.”

als gesubsidieerde instelling heeft Pavlov een onzekere toekomst. maar ook Beekmans vertrouwen is grenzeloos. “Het lot reikt soms din-gen aan die vervelend lijken, maar goed blijken uitpakken. Dingen die fout gaan, blijken een cadeau. On-zekerheid houdt je scherp.”

Zie ook www.pavlov.nl

Foto Reyer Boxem

Nathalie Beekman Foto Reyer Boxem

U K 38 - 24 J U N I 2010 G R E N Z E L O O S

Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers

Mededelingen24 juni t/m 19 augustus 2010

Algemeen

Bibliotheek

Opening Centre for Russian StudiesDe Rijksuniversiteit Groningen opent op 29 juni 2010 het Centre for Russian Studies in de UB (2e verdieping). Daarom zal die dag de kantine van de Universiteitsbiblio-theek om 14.00 uur sluiten, en de Algemene Studiezaal om 15.00 uur.

RefWorks: meerdere work-shopsRefWorks is een webapplicatie waarmee u op een eenvoudige manier uw literatuurverwijzingen kunt opslaan, beheren en gebrui-ken. Een workshop RefWorks be-staat in principe uit een demon-stratie van een uur en daarna kunt u onder begeleiding verder oefe-nen. Aan een workshop zijn geen kosten verbonden. De eerstvol-gende workshops vinden plaats: dinsdag 31 augustus, 15.00 uur precies, Universiteitsbibliotheek, zaal 120 (1e etage); donderdag 23 september, 09.00 uur precies,Universiteitsbibliotheek, zaal 120 (1e etage).

refworks@rug.nl

UB ook dit weekend weer langer openOmdat de tentamens doordende-ren, is de Universiteitsbibliotheek ook dit weekend weer extra lang open: zaterdag 26 en zondag 27 juni kun je van 10.00 - 22.00 uur te-recht aan de Broerstraat 4.

http://www.rug.nl/bibliotheek/locaties/ub/index

TalencentrumProeflezingEen lezing geven is voor veel men-sen een spannende aangelegen-heid, zeker wanneer de lezing in een andere taal dan de moeder-taal moet worden gehouden. Een goede voorbereiding is dan on-misbaar. Het Talencentrum biedt u zo’n goede voorbereiding. Uw docent luistert naar uw lezing en geeft commentaar, waarna u las-tige delen nog eens apart oefent. Daarna houdt u de lezing opnieuw. Van deze tweede lezing wordt een bandopname gemaakt die u mee naar huis krijgt. Voor meer infor-matie en een afspraak kunt u con-tact opnemen met het secretari-aat van het Talencentrum.

talencentrum@rug.nlwww.rug.nl/talencentrum

Test lectureGiving a lecture can be quite sca-ry, particularly if you are presen-ting it in a language other than your mother tongue. Good prepa-ration is crucial, and that is exact-ly what the Language Centre can help you with. You teacher will listen to your lecture and provi-

de feedback. You will then practi-se the tricky parts separately, af-ter which you will read the entire lecture again. This second reading will be recorded on a tape that you can take home. Please contact the Language Centre secretariat for more information or to make an appointment.

languagecentre@rug.nlwww.rug.nl/languagecentre

Faculteiten

RechtsgeleerdheidA LG E M E E N

Seminaar Burgerlijk Proces-rechtVan 23 t/m 27 augustus 2010 kunnen studenten zich inschrij-ven voor het seminaar Burgerlijk Procesrecht. Het seminaar vindt plaats in semester 1b, er zijn ze-ven bijeenkomsten. Behalve dat je oefent in het pleiten schrijf je ook een dagvaarding of een conclusie van antwoord en een vonnis. Tij-dens de bijeenkomsten komen er tevens mensen uit de praktijk aan het woord: een rechter, een advo-caat en een deurwaarder. Verder zullen we bezoekjes brengen aan de rechtbank. Het seminaar is in het bijzonder interessant voor wie een functie ambieert in de advo-catuur of rechterlijke macht.

a.h.santing-wubs@rug.nl

Recht, Religie en Samenle-ving 2010-2011Recht, Religie en Samenleving 2010-2011 (Rechtsgeleerdheid /Gg en gw) (Juridisch bijvak; tevens te volgen als niet-juridisch bijvak, toegankelijk voor niet-juridische studenten). Eveneens te volgen door niet-studenten via contract-onderwijs. Speciaal voor niet-ju-ridische studenten/toehoorders een drietal extra-ondersteunende colleges op maandag 13-15 u (Ol-denhuis). Tijdstip centraal college: woensdag 13.00-15.00 uur Acade-miegebouw (Van der Leeuwzaal). 8 september 2010: mr. M.A.H.P. van Stiphout Capita selecta over de historische ontwikkeling en bete-kenis van een scheiding van Kerk en Staat 15 september 2010: prof.mr. F.T. Oldenhuis De exclusiviteit van kerkgenootschappen en de begrenzing ervan in de multireli-gieuze samenleving 22 septem-ber 2010: eerste uur prof. mr. F.T. Oldenhuis Hoe ver gaat de indi-viduele vrijheid van geloof en be-lijden? ‘Schipperen’ tussen exclu-siviteit en (in)tolerantie (prof. mr. F.T. Oldenhuis) 22 september 2010: tweede uur mw. mr. A.H. San-ting-Wubs Alternatieve geschil-beslechting binnen kerkgenoot-schappen 29 september 2010: prof. mr. drs. A.H.M. Dölle De (uit-wendige) grondwetsgeschiede-nis van de godsdienstvrijheid in de Nederlandse gedecentraliseer-de eenheidsstaat 6 oktober 2010: prof. mr. J.G. Brouwer De vrijheid van godsdienst en de openba-re orde 13 oktober 2010: drs. T.D.S. Blank Recht en Islam; een intro-ductie. Hoe het is ontstaan, hoe het is vorm gegeven en hoe het zich heeft ontwikkeld? 20 oktober 2010: mr. H.D. Wolswijk Strafrech-telijke grenzen aan de vrijheid om uiting te gegeven aan religi-euze overtuigingen Toegankelijk voor: *studenten; *geinteresseer-den (kijk op de website voor de voorwaarden) Eerste oriëntatie-college voor niet- jur. studenten: maandag 6 september 2010, 13-15

uur, Academiegebouw, zaal 12. In-lichtingen: bij prof. mr. F.T. Olden-huis (coördinator): e-mailadres: f.t.oldenhuis@rug.nl, 050-363 5472 of via het vakgroepsecretari-aat: 050-363 5767 Zie verder voor nieuwe berichten en het uitge-breide collegrooster: http://www.rug.nl/rechten/nieuws/facultair/RechtReligieSamenleving

Medische weten-schappen

B I B L I OT H E E K

Workshop Refworks voor UMCG-medewerkersRefWorks is een webapplicatie waarmee u op een eenvoudige manier uw literatuurverwijzingen kunt opslaan, beheren en gebrui-ken. Een workshop RefWorks be-staat in principe uit een demon-stratie van een uur en daarna kunt u onder begeleiding verder oefe-nen. De eerstvolgende workshop voor UMCG-medewerkers vindt plaats: donderdag 1 juli, 10.00 - 12.00 uur, CMB. Deelname aan een workshop is gratis.

m.penning@med.umcg.nlhttp://www.rug.nl/bibliotheek/instructies/refworks/index

Workshops CMBDe CMB verzorgt in de periode september t/m december 2010 de volgende workshops: - Pub-Med, zoekstrategie, tips & trucs; - Systematisch literatuuronder-zoek voor een review/richtlijn; - RefWorks; - Scopus, Web of Sci-ence en Impact Factors; - Science 2.0: trends, tools en tips (NIEUW). Informatie m.b.t. cursusinhoud, data en aanmelding is te vinden op de CMB-website onder ‘cursus-sen/workshops’.

www.rug.nl/umcg/bibliotheek

Openingstijden CMB in va-kantieperiodeDe Centrale Medische Bibliotheek heeft van 12 juli t/m 22 augustus gewijzigde openingstijden. De bi-bliotheek is in deze periode open op maandag t/m vrijdag van 8.30-17.00 uur (avonden en weekenden gesloten). Vanaf maandag 23 au-gustus zijn de reguliere openings-tijden weer van kracht.

LetterenS TA G E B U R E AU L E T T E R E N

stage: Passionate Bulkboek, Dag van de Literatuur, Rot-terdamOPLEIDING: diverse PERIODE: ok-tober 2010 t/m april 2011, 4 dagen per week OPDRACHT: mede orga-niseren en programmeren van de dag alsook voorlichting en PR-ac-tiviteiten en administratieve ta-ken. Meer info op Passionatebulk-boek.nl MEER INFO: Stagebureau Letteren, k. 212. Zie de website bij ‘vacatures voor masterstages’. Vraag altijd eerst goedkeuring aan je docent.

stages.let@rug.nlwww.rug.nl/let/stagebureau

Studenten

Studenten Infor-matie en Admini-stratieU N I V E R S I TA I R E S T U D E N T E N D E S K

( U S D )

Bezoekadres: Academiegebouw, 1e verdieping, gebouw 1112 Post-

adres: Postbus 72, 9700 AB Gro-ningen Telefoon: 050-3638004 Fax: 050-3634623 Openingstij-den: op werkdagen 12.00 – 16.00 uur. Telefonisch bereikbaar: 10.00 – 16.00 uur.

www.rug.nl/hoezithetwww.rug.nlUSD

Vacatures stu-dent-assistentenWij zijn op zoek naar een student assistent. Wij onderzoeken hoe de akkerbouwers over duurzaamheid denken. Wij ontwikkelen een me-thodologie die kennis van akker-bouwers in termen van het duur-zame denken uitdrukt. TAKEN: A) Een enquête maken om de gegevens te verzamelen B) Uit-leg geven over de software C) On-der woorden brengen van de ge-dachten van de akkerbouwers en maak een transcriptie in zowel het Engels als het Nederlands. Wij moeten nog het aantal akkerbou-wers bepalen van 25 Juni t/m 25 Juli. Je zou naar bepaalde gebieden van Nederland kunnen afreizen. Als je nog vragen hebt neem dan gerust contact met ons: j.rosales.carreon@rug.nl

j.rosales.carreon@rug.nl

ACLODe ACLO is jarig!We vieren onze 65ste verjaar-dag met een spectaculaire feest-week van 27 september tot en met 2 oktober. Tijdens deze lustrum-week zullen er grote evenementen plaatsvinden zoals een Guinness World Record menselijke matras-sen domino, een Nederlands Stu-denten Kampioenschap Skippybal, een sporttoernooi voor alle be-sturen van Groningen en het Gro-nings Studenten Kampioenschap Bommetje. Voor deze grote eve-nementen zijn wij op zoek naar vrijwilligers die ons een hand-je kunnen helpen met de organi-satie. Lijkt het jou leuk om tijdens deze feestweek voor een aantal EC’s ons te helpen?** Neem dan nu contact op via lustrum@aclos-port.nl. Mocht je niet willen hel-pen, wees dan erbij als deelne-mer tijdens dit lustrum! Iedereen is van harte uitgenodigd, zie www.aclolustrum.nl voor het volledige programma. Sportieve groet, Het ACLO lustrum bestuur ** Infor-meer bij je opleiding voor de mo-gelijkheden.

vicevoorzitter@aclosport.nlwww.aclosport.nl

GSpVrijwilligers gezocht!Ook dit jaar is het GSp natuur-lijk weer volop aanwezig in de KEI-week. De KEI-commissie van het GSp is nu nog druk bezig met alle voorbereidingen maar bij de uit-voering van de verschillende ac-tiviteiten is dringend hulp nodig van een aantal vrijwilligers. Ben jij van 16 t/m 20 augustus in de stad en heb je zin en tijd om een steen-tje bij te dragen aan deze gezelli-ge KEI-week? Stuur dan een mail-tje naar publiciteit@gspweb.nl en je hoort van ons.

GSp - Studentenplatform voor LevensbeschouwingEen plaats voor bezinning, religie, debat en gezelligheid. GSp, Kra-neweg 33, tel. 3129926 info@gsp-web.nl www.gspweb.nl

Zomersluiting secretariaatHet secretariaat van het GSp is gesloten van maandag 5 juli tot en met vrijdag 6 augustus.

> Verzorgd door de UK; eindredactie Heiny de Ruiter, tel. 3636699

> Mededelingen kun-nen ingediend worden via www.universiteits-krant.nl

> Aanleveren is mogelijk tot uiterlijk maandag 10 uur voor de UK van dezelfde week

> De volgende UK ver-schijnt op 19 augustus 2010

1

AgendaIn de AGENDA worden alleen universitaire evenementen op-genomen die voor iedereen toegankelijk zijn. Aankondigin-gen inleveren uiterlijk vrijdag 12.00 uur voor de week van verschijnen: per fax naar (050) 363 6300 o.v.v. UK-Agenda, per e-mail naar communicatie@rug.nl of per post naar: afdeling Communicatie, UK-Agenda, Postbus 72, 9700 AB Groningen.

PROMOTIES EN ORATIES24 juni Promotie: dhr. I.G. Leckie, gedrags- en maatschappij-wetenschappen. Titel: Cervical cancer, proxies for HPV exposure, screening scare and use of proximal and distal defense behaviors in fear buffering. Promotor(s): prof.dr. A. Dijkstra, prof.dr. A.P. Buunk,prof.dr. H.E. Lamur. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Gro-ningen. Tijd: 13.15 uur.

24 juni Promotie: dhr. T. van de Cruys, letteren. Titel: Mining for meaning. The extraction of lexico-semanticknowledge from text. Promotor(s): prof.dr.ir. J. Nerbonne. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 14.45 uur.

24 juni Promotie: dhr. U. Konus,, economie en bedrijfskunde.Titel: Essays on multichannel customer management. Promotor(s): prof.dr. P.C. Verhoef. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Gro-ningen. Tijd: 16.15 uur.

25 juni Promotie: dhr. J.J. Poos, wiskunde en natuurweten-schappen. Titel: Effort allocation of theDutch beam trawl fleet. Promotor(s): prof.dr. A.D. Rijnsdorp. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 11.00 uur.

25 juni Promotie: dhr. P. de Jong, wiskunde en natuurwe-tenschappen. Titel: Exposure to natural radioactivity in the Netherlands:the impact of building materials. Promotor(s): prof.dr. R.J. de Meijer. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Gronin-gen. Tijd: 13.15 uur.

25 juni Promotie: dhr. B.G.J. Dekkers, wiskunde en natuur-wetenschappen. Titel: Major role of the matrix in airway smooth muscle phenotype plasticity - Implications for chronic asthma. Promotor(s): prof.dr. H. Meurs, prof.dr. J. Zaagsma. Plaats: , Acade-miegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 16.15 uur.

28 juni Promotie: dhr. B.E. Pennarun, medische wetenschap-pen. Titel: Improving the response to molecular targeting of the TRAIL death receptors in colon cancer cells. Promotor(s): prof.dr. J.H. Kleibeuker, prof.dr. E.G.E. de Vries. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 13.15 uur.

28 juni Promotie: dhr. S.A. Hasan, wiskunde en natuurweten-schappen. Titel: Biodegradation of fluorinated environmentalpol-lutants under aerobic conditions. Promotor(s): prof.dr. D.B. Janssen. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 14.45 uur.

28 juni Promotie: mw. M. Rinastiti, medische wetenschap-pen. Titel: The effect of aging on composite-to-composite repair strength. Promotor(s): prof.dr.ir. H.J. Busscher, prof.dr. M. Ozcan, prof.dr. W. Siswomihardjo, prof.dr. H.C. van der Mei. Plaats: Acade-miegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 16.15 uur.

29 juni Oratie: dhr. prof.dr. F.A. de Bruijn, wiskunde en na-tuurwetenschappen. Titel: De rol van gas in een duurzame energiehuishouding. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 16.15 uur.

30 juni Promotie: mw. A. Polman, medische wetenschappen. Titel: Dysfunctional beliefs in the understanding and treatment of obsessive-compulsive disorder. Promotor(s): prof.dr. J.A. den Boer, prof.dr. P.J. de Jong. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Gro-ningen. Tijd: 11.00 uur.

30 juni Promotie: dhr. H.J. Bieleman, medische wetenschap-pen. Titel: Work participation and work capacity in early osteoar-thritis of the hip and the knee. Promotor(s): prof.dr. JW Groothoff. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 13.15 uur.

30 juni Promotie: mw. N. Tymstra, medische wetenschap-pen. Titel: Effects of dental implants on hard and soft tissues. Promotor(s): prof.dr. H.J.A. Meijer, prof.dr. G.M. Raghoebar, prof.dr. A. Vissink. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 14.45 uur.

30 juni Promotie: dhr. A.A.C.M. Heestermans, medische weten-schappen. Titel: Antiplatelet therapy in myocardial infarction and coronary stent thrombosis. Promotor(s): prof. dr. F. Zijlstra. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 16.15 uur.

1 juli Promotie: dhr. J.J. Yonazi, economie en bedrijfskunde. Titel: Enhancing adoption of e-government initiatives in Tanza-nia. Promotor(s): prof.dr. H.G. Sol, prof.dr. A. Boonstra. Plaats: Aca-demiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 11.00 uur.

Bereikbaarheid pastoresOok de studentenpastores zijn vanwege vakantie in deze periode afwezig. Alleen in noodgeval zijn zij bereikbaar volgens onderstaand schema: 3 - 18 juli: Lense Lijzen, tel. 050-5260630 18 juli - 9 augustus: Geert Brüsewitz, tel. 050-8500387 9 augustus - 23 augustus: Tiemo Meijlink, tel. 050-5792805

Laatste dienstDe dienst van zondag a.s. is de laatste dienst van dit seizoen. De eerste ochtendienst in het nieuwe seizoen is op zondag 5 september.

Studentendiensten Martini- kerk 27/6 11.30 uur G. Brusewitz

ESNWord Introduction Guide!Zoals elk jaar, zal ook deze september de beroemde ESN Introductieweek voor internationale studenten van start gaan! Twee keer per jaar organiseert ESN een gevarieerd programma met onder andere een kroegentocht, sportdag, culturele workshops, themafeesten, filmavond en nog veel meer! En daar kunnen we jouw hulp goed bij gebruiken. De introductieweek zal dit jaar plaatsvinden van vrijdagmiddag 3 september tot en met woensdagavond 8 september 2010. Lijkt je het leuk een groep internationale studenten te begeleiden tijdens deze week? Kijk dan op onze website.

info@esn-groningen.nlwww.esn-groningen.nl

Word mentor van een inter-nationale student!Wil jij het buitenland ervaren in Groningen? Je talen weer eens

ophalen? Leuke internationale contacten opdoen in Groningen? Word dan mentor voor ESN Groningen! Erasmus Student Network Groningen zoekt mentoren! De kans voor jou om internationale ervaring op te doen in Groningen. Als mentor begeleid je een of meerdere buitenlandse student in jouw stad. Je zorgt dat je hem of haar bij aankomst in Nederland helpt met bijvoorbeeld het inschrijven aan de universiteit, het openen van een bankrekening of onderneem leuke dingen met elkaar! Maak de nieuwe internationale studenten wegwijs in Groningen: word mentor bij

ESN! Kijk voor meer informatie over het mentorschap op onze website.

info@esn-groningen.nlwww.esn-groningen.nl

DiversenU N I PA R T N E R S

Professioneel adviesbureau zoekt ambitieuze eigenaren!Wil jij je eigen onderneming run-nen?? UniPartners Groningen is op zoek naar nieuwe gemotiveer-de bestuursleden voor het colle-gejaar 2010-2011. Ben jij…………… Laatste fase Bachelor of Master

student? Ondernemend? Zelfstan-dig én een teamspeler? Leergie-rig? En ambitieus? Wil jij…………… Netwerken? Internationale erva-ring? Je eigen onderneming run-nen? En een hoop gezelligheid? Heb jij…………… Affiniteit met consultancy & on-dernemerschap? 15 tot 20 uur in de week tijd? Wil jij weten wat het is om je eigen bedrijf te runnen, trainingen te volgen en met Uni-Partners waardevolle contacten te leggen voor de toekomst? Kijk op www.unipartnersbestuur.nl Maak dan snel een afspraak voor een oriënterend gesprek of stuur met-een je motivatiebrief en CV naar groningen@unipartners.nl

groningen@unipartners.nl www.unipartners.nl/groningen

OVERIGEAcademisch SchrijfcentrumHet Academisch Schrijfcentrum Groningen is er voor alle studen-ten die bij hun schrijfopdracht een duwtje in de rug kunnen gebrui-ken. Weet je niet hoe je moet be-ginnen of ben je de draad kwijt? Wil je je tekst aanscherpen? Of zie je door de taalfouten de tekst niet meer? Meld je op www.rug.nl/schrijfcentrum aan voor een indi-vidueel gesprek met een schrijf-coach. Kijk ook eens op www.rug.nl/noordster voor schrijftips.

Opening Academisch Jaar 2010Op 6 september 2010 zal de tra-ditionele Opening van het Aca-demisch Jaar plaatsvinden op het Academieplein. Om 17.00u start het programma door samen met de Rector Magnificus een toost uit

te brengen (met gratis champag-ne). Het programma bestaat uit optredens van diverse artiesten.

Houd voor meer informatie de website in de gaten. We hopen jul-lie daar allemaal te zien!

www.rug.nl/opening

2Ingezonden mededelingen voor studenten en medewerkers

Mededelingen24 juni t/m 19 augustus 2010

1 juli Promotie: mw. T.N. Leinonen, letteren. Titel: An acoustic analysis of vowel pronunciation in Swedish dialects. Promotor(s): prof.dr.ir. J. Nerbonne, prof.dr. V.J. van Heuven. Plaats: Academiege-bouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 13.15 uur.

1 juli Promotie: dhr. Q.L. van den Hoogen, letteren. Titel: Perform-ing arts and the city. Dutch municipal cultural policy in the brave new world of evidence-based policy. Promotor(s): prof.dr. J.J. van Maanen. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 14.45 uur.

1 juli Promotie: dhr. J.J. van Rijn, letteren. Titel: De eeuw van het debat. De ontwikkeling van het publieke debat in Nederland en Enge-land 1800-1920. Promotor(s): prof.dr. H. te Velde. Plaats: Academiege-bouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 16.15 uur.

2 juli Promotie: dhr. I. Granic, wiskunde en natuurwetenschap-pen. Titel: Neurodegenerative mechanisms in alzheimer’s dis-ease (amyloid aggregation, neuroinflammation, and apoptosis). Promotor(s): prof.dr. U.L.M. Eisel, prof.dr. P.G.M. Luiten, prof.dr. C.J. Ny-akas. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 16.15 uur.

5 juli Promotie: mw. M.T. Choudhry, economie en bedrijfskun-de. Titel: Demographic transition, economic growth and labormarket dynamics. Promotor(s): prof.dr. H.H. van Ark. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 11.00 uur.

5 juli Promotie: dhr. M.F. Masman, wiskunde en natuurweten-schappen. Titel: Development of novel small- size peptides asputa-tive therapeutic drugs. Promotor(s): prof.dr. P.G.M. Luiten, prof.dr. R.D. Enriz, prof.dr. S.J. Marrink, prof.dr. U.L.M. Eisel. Plaats: Academiege-bouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 13.15 uur.

7 juli Promotie: mw. W.N. Nijboer, medische wetenschappen. Ti-tel: Early effects of brain death on kidney injury andoutcome after transplantation. Promotor(s): prof.dr. R.J. Ploeg. Plaats: Academiege-bouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 13.15 uur.

7 juli Promotie: mw. T Nuryastuti, medische wetenschappen. Ti-

tel: Environmental signals affecting ica-expression instaphylococ-cus epidermidis biofilms. Promotor(s): prof.dr. H.C. van der Mei, prof.dr. ir. H.J. Busscher. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Gronin-gen. Tijd: 14.45 uur.

7 juli Promotie: mw. J. V. van Vliet-Ostaptchouk, medische we-tenschappen. Titel: Revealing the genetic roots of obesity and type 2 diabetes. Promotor(s): prof.dr. M.H. Hofker, prof.dr. C. Wijmenga. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 16.15 uur.

8 juli Promotie: dhr. Y.J. Zhao, ruimtelijke wetenschappen. Titel: China’s rural development challenges: land tenure reform and local institutional experimentation. Promotor(s): prof.dr.ir. P.P.S. HO, prof.dr. L.C.A. Verstappen. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Gronin-gen. Tijd: 11.00 uur.

8 juli Promotie: dhr. T.A. Boon von Ochssée, economie en be-drijfskunde. Titel: The dynamics of gas supply coordination in a new world: cooperation or competition between gasexporting from a rus-sian perspective. Promotor(s): prof.dr. J.G. van der Linde, prof.dr. P.M.E. Volten. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 13.15 uur.

8 juli Promotie: dhr. T. Smeenk, economie en bedrijfskunde. Ti-tel: Russian Gas for Europe: creating acces and choice. Underpinning Russia’s gas export strategy with Gazprom’s infrastructure invest-ments. Promotor(s): prof.dr. J.G. van der Linde, prof.dr. F.M. Tempelaar. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 14.45 uur.

8 juli Promotie: mw. M. Angucia, gedrags- en maatschappijwe-tenschappen. Titel: Broken citizenship: formerly abducted children and their reintegration in northern Uganda. Promotor(s): prof.dr. I. Hutter, prof.dr. P. Kayandago. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 16.15 uur.

9 juli Promotie: mw. U. Dijkman, wiskunde en natuurweten-schappen. Titel: Inhibition of ynurenine aminotransferase. A poten-tial new drug target for the treatment of schizophrenia. Promotor(s): prof.dr. B.H.C. Westerink. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 13.15 uur.

9 juli Promotie: dhr. F.G.H. Boersma, wiskunde en natuurweten-schappen. Titel: Mechanisms of bacterial selection in the mycosp-here of tricholomateous fungi. Promotor(s): prof.dr.ir. J.D. van Elsas. Plaats: Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 14.45 uur.

9 juli Promotie: mw. Y.I. Verkuil, wiskunde en natuurweten-schappen. Titel: The ephemeral shorebird: population history of ruffs. Promotor(s): prof.dr. T. Piersma, prof.dr. A.J. Baker. Plaats: Acade-miegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Tijd: 16.15 uur.

CONGRESSEN EN SYMPOSIA1 juli Faculteit rechtsgeleerdheid: Seminar in het kader van het United Nations Intellectual History Project. Evenement op basis van 3 boeken: UN Ideas That Changed the World (Richard Jolly, Louis Emmerij, and Thomas G. Weiss), Development without Destruction: The UN and Global Resource Management (Nico Schrijver) and Glo-bal Governance and the UN: An Unfinished Journey (Thomas G. Weiss and Ramesh Thakur). Plaats: Academiegebouw (Senaatskamer), Broerstraat 5. Tijd: 16:00 uur.Meer informatie: www.UNIHP.org

EVENEMENTEN25 en 26 juni Theater: Broed presenteert Doos sinds Vrijdag. Plaats: OUTheater, Kijk in’t Jatstraat 26, Groningen. Tijd: 20.15 uur. Toegang: RUG studenten en stadjerspashouders € 4,- / overigen € 5,-

TENTOONSTELLINGENT/m 27 juni 2010 Tentoonstelling: Drie bijzondere boekenschen-kingen Universiteitsbibliotheek. Het betreft de collectie 19e-eeuw-se literatuur van dhr. Dick Leutscher, de drie beroemde “Kritiken” van Immanuel Kant en daarnaast de verzameling boeken over film van drs. Frans Westra. Plaats: Universiteitsbibliotheek (3e verdieping bij-zondere collecties), Broerstraat 4, Groningen. Tijd: maandag t/m vrij-dag: 08.30 - 22.00 uur, zaterdag en zondag: 10.00 - 17.00 uur.

T/m 23 januari 2011 Tentoonstelling ‘Binnenste buiten. De mens ontleed’, een tentoonstelling waarin de geschiedenis van de ana-tomie wordt toegelicht. Plaats: Universiteitsmuseum, Oude Kijk in ’t Jatstraat 7a. Tijd: dinsdag t/m zondag, 13.00- 17.00 uur.

NADERE INFORMATIE Afdeling Communicatie: tel. 363 5445/5446

Agenda [ vervolg ]

> Tentoonstelling: ‘Binnenste buiten. De mens ontleed’ De geschiedenis van de anatomie toegelicht.

Agenda > Universiteitsmusem, t/m 27 juni

Zomerreces Deze week verschijnt

de laatste UK voor het zomerreces. UK1 ver-schijnt op 19 augustus.

Studenten Vakantie Aanbieding.In je vakantie je rijbewijs halen.Voor € 1400 kan dat gerealiseerd worden.

Zowel de theorie certificaat halen.Inclusief theorie lessen.

Voor de praktijk.Zoveel rijlessen als nodig is.Als je voor de eerste keer niet slaagt,krijg je een herkansing.Intake verplicht.

Verkeersschool FreMa.Tel.050-8507443.06-23345224.

(advertenties)

Valorisatie, het laten ontplooien van kennis in het publieke domein, biedt vele kansen, vindt de RUG.

De laatste jaren is het begrip ‘valorisatie’ aan een sterke opmars bezig. Zo werd op 9 juni jongstleden in Amsterdam nog de Dag van de valorisatie gehouden. En dichterbij huis, in het Hampshire Hotel in Groningen, vond afgelo-pen maandag een bestuursdag plaats met als thema Valorisatie en de Europese Unie.Onder valorisatie wordt iets verstaan dat veel weg heeft van wat vanouds bekend staat als kennisoverdracht. ‘Maar het is meer dan dat,’ zegt Koos Duppen, lid van het College van Bestuur. ‘Ook het zorgen voor een maatschap-pelijke meerwaarde van die kennis valt er onder. Vaak wordt die meerwaarde heel eng econo-misch opgevat, maar dat is niet de bedoeling. Het kan uitdrukkelijk ook een maatschappelijke meerwaarde zijn. Denk behalve aan het creëren van banen en bedrijfsactiviteit aan grote projec-ten als Healthy Ageing of aan de activiteiten van de wetenschapswinkels.’Dat het begrip valorisatie zo in opmars is, komt onder meer doordat veel subsidiegevers voor grote projecten vanuit Brussel en Den Haag eisen dat het subsidiegeld voor een deel voor valorisatie wordt aangewend. Zo is valorisatie een voorwaarde voor de besteding van de FES-gelden, de aardgasbaten die voor economische structuurversterking worden aangewend.Wat doet de RUG aan valorisatie? ‘Via de Transfer & Liaison Groep en de RUG-Houdster-maatschappij werken we natuurlijk al jaren aan de valorisatie van kennis,’ zegt Duppen. ‘En we stimuleren het vestigen van octrooien. Het idee is daarbij dat onze eigen medewerkers, of an-deren, van die geoctrooieerde kennis gebruik-maken. Een voorbeeld hiervan is het succesvol ontwikkelen, patenteren en op de markt bren-gen van een innovatieve inhaler voor astma- en

Valorisatie biedt kansen

De ene na de andere dag verstrijkt. Echt tijd om terug te kijken heb ik niet, dat komt straks wel. Het is niet te bevatten dat ik over een kleine maand klaar ben met de grootste uitdaging van mijn leven. Al ruim een jaar lang ben ik fulltime, samen met mijn commissie, bezig met de organisatie van het 39ste lustrum. Vele lustrumevenementen zijn inmiddels geschiedenis, maar het hoogtepunt staat nog voor de deur, de twaalfdagendurende lustrumweek in juli (10 t/m 21).Leerzaam en waanzinnig zijn de eerste twee woorden die bij mij opkomen als ik terugkijk op dit jaar. Binnen je vereniging sta je een jaar lang in de spotlights. Je wordt gewaardeerd om wat je doet, maar bekritiseerd om wat je niet goed doet. Daar moest ik soms aan wennen. Hoe hard je ook je best doet, alles goed doen is onmogelijk. Gelukkig leer je snel met kritiek omgaan en zorgt de kritiek ervoor dat je niet genoegen kan nemen met half werk. Met bijna 35 commissies onder je, die zich enkel en alleen inzet-ten voor het lustrum, en een begroting van bijna anderhalf mil-joen euro, lijkt je taak soms op een manager van een groot bedrijf. Hoe communiceer je, zorg je dat ze opmerkingen en kritieken van je aannemen? Eerlijke en duidelijke communicatie zijn daarbij de kernbeginselen van een goede samenwerking. Ik voel me bijna bevoorrecht dat ik in deze fase van mijn leven met deze uitdagin-gen mag omgaan.Studeren is noodzaak, maar jezelf ontwikkelen op organisato-risch en sociaal gebied zijn voor mij net zo belangrijk. Blijf altijd zoeken naar deze optimale combinatie.Het einde van een waanzinnig jaar is in zicht. Ik heb genoten en ontzettend veel geleerd. Deze ontwikkeling pakt niemand meer van me af!

Duco OnnesPraeses 39ste Lustrumcommissie, Vindicat atque Polit

De grootste uitdaging van mijn leven

COPD-patiënten (de Novolizer), door prof. Erik Frijlink en dr. Anne Haaije de Boer. Verder zijn we als RUG samen met het UMCG de Stichting Business Generator Groningen begonnen. Daarmee werken we actief aan het ontwikkelen van bedrijvigheid. Bovendien moedigen we, samen met de Hanzehogeschool, via CUBE050, bedrijvigheid van studenten aan.’Veel valorisatie komt voort uit de grote on-derzoeksprojecten, waarbij de subsidiegever eist dat de universiteit actief bezig is met het valoriseren van kennis. Duppen: ‘Zouden we niks aan valorisatie doen, dan kregen we veel grote projecten aan de RUG niet van de grond. Al met al biedt de valorisatie dus vele kansen.’Valorisatie heeft ook een keerzijde. Als kennis moet worden toegepast, kan dat een bedrei-ging voor het fundamentele onderzoek vormen. Want wie zich richt op de toepassing van on-

derzoek, is minder bezig met de fundamentele kant ervan. ‘Dat gevaar moet je onderkennen,’ zegt Duppen. ‘Veel hangt natuurlijk af van de in-dividuele onderzoeker. Die moet er zeer bewust en zorgvuldig mee omgaan. Maar de faculteiten en het CvB hebben hier eveneens een taak. Dat is een reden dat ze alle grote projecten eerst moeten goedkeuren.’Volgens Duppen gaat het erom het evenwicht te bewaren tussen de verschillende financie-ringsbronnen van het onderzoek: ‘Het meeste onderzoek aan de RUG is gefinancierd door de eerste en tweede geldstroom, onderzoek waar ik bijna het ouderwetse woord waardevrij voor zou willen gebruiken. En niet meer dan 12 pro-cent van ons onderzoek wordt door bedrijven gefinancierd. Dat is in balans. Wij zijn er voor fundamenteel onderzoek, dat is onze belangrijk-ste bijdrage aan de maat schappij.’

Russische aartsbisschop opent het in de Universiteits-bibliotheek gevestigde Centre for Russian Studies

› www.rug.nl/corporate/nieuws/nieuws

Column

Kun jij een naam voor de tentamenhal beden-ken die verwijst naar de universiteit en haar (studenten)geschiedenis? Mail je inzending voor woensdag 18 augustus naar vgi@rug.nl en maak kans op een laptop. Je kunt alleen meedoen als je student bent.Een jury onder leiding van Rector Magnificus Frans Zwarts kiest uit alle inzendingen de winnende naam. Deze wordt bekend gemaakt tijdens het buitenprogramma bij de opening van het academisch jaar, op 6 september.

Verzin een naam voor de tentamenhal en win een laptop!

In de tentamenhal. Foto: Peter Keizer

Een studente voert een inhalatie-experiment uit met de Novolizer, de analist bekijkt de metingen.

Belactie levert 20.000 euro opMet een telefonische actie hebben studenten Geneeskunde, Tand-heelkunde en Farmacie vanaf 10 mei 2010 ongeveer 20.000 euro studiegeld ingezameld. Vanuit de tijdelijk in het Academiegebouw ondergebrachte Alumnidesk belden ze ’s avonds met alumni van hun studierichting. Ze vroegen hun een bijdrage te leveren aan de Junior Scientific Masterclass en de Topmaster Medical and Pharmaceutical Drug Innovation. Beide opleidingen bieden talentvolle studenten de mogelijkheid zich al tijdens hun reguliere studie extra te bekwamen in wetenschappelijk onderzoek. Door de financiële steun kunnen de deelnemers aan deze opleidingen het maximale uit hun onderzoeks-project halen. Bij de belcampagne is de RUG geholpen door alumnus Jeroen Dietvorst. Als oprichter van BSC en voormalig directeur van Cendris heeft hij een jarenlange ervaring in de callcenter branche. Van de 2500 gebelde alumni toonden 450 zich bereid te doneren. De actie is een initiatief van het Ubbo Emmius Fonds.

Informatie voor studenten en medewerkersPagina onder verantwoordelijkheid van de afdeling Communicatie RUGT (050) 363 54 45, communicatie@rug.nl

24 juni 2010

# 60

www.rug.nl/extra

Tekst, opmaak en illustratie: Edzard Krol

30% korting op sporten in KardingeDe Bedrijvensportpas is een initiatief van de Gemeente Groningen waaraan nu ook – via het BALANS-project – de RUG deelneemt. Medewerkers van de RUG kunnen de pas aanschaffen en krijgen hiermee 30% korting op de toegang van de gemeentelijke zwemba-den of de schaats-/skeelerbaan van Kardinge. Familieleden van me-dewerkers van de RUG kunnen ook een pas aanschaffen. Hun korting op de toegangsprijzen bedraagt 15%. Meer weten? Aanschaffen? Kijk op www.rug.nl/balans bij de Bedrijvensportpas. Op de site vindt u ook de nieuwe nieuwsbrief van BALANS. In deze aflevering is er aandacht voor de ‘Week van de health check’ in juni bij het Biologisch Centrum en bij het Centrum voor Informatietech-nologie. Els van Houten (FGMW) deed al eerder een check en vertelt er openhartig over. Geesje Peters-Beuke (Letteren) vertelt over haar deelname aan ‘Fietsen scoort’, Ineke Vugteveen (FEB) over haar voor-nemen om aan de fotowedstrijd ‘Op de fiets’ mee te doen, en Anne Bouwmeester (Bureau) over haar eerste stoelmassage.

Collegeldtarieven veranderenHet wettelijk collegeld voor het studiejaar 2010-2011 bedraagt € 1.672,-. De belangrijkste wijziging ten opzichte van het huidige collegejaar is dat iemand die al een graad heeft gehaald en weer aan een opleiding in diezelfde graad begint, meer collegegeld moet betalen. Wie bijvoorbeeld al een bachelordiploma heeft en opnieuw een bachelor start, die komt niet meer in aanmerking voor het lagere tarief van het wettelijk collegegeld. Hetzelfde geldt voor een master. Hiervoor gelden enige uitzonderingen. Zo bestaat er voor het studiejaar 2010-2011 een overgangsregeling. De overgangsregeling is alleen van toepassing op mensen die dit jaar aan de RUG studeren.Voor meer informatie over de collegegeldtarieven voor het studie-jaar 2010-2011, zie www.rug.nl/studenten/inuitschrijving/inschrijven. Kijk in de rechterkolom onder het kopje ‘Formulieren en brochures’. Klik op een van de twee pdf-bestanden: ‘Stroomschema collegegeld 2010-2011,’ voor eerstejaars of ouderejaars.

Opening op 29 juni 2010

Foto

: Ben

Wes

terin

k

| r e p o r t | Leaving hearth and home to wait for trains in India, to walk the Inca Trail in Peru or check out the pyramids. Why would you? Not just for fun, according to two travel agents and a globetrotter.

By NICOLE BESSELINK

“Round the world! There is much in that sound to inspire proud feel-ings; but whereto does all that cir-cumnavigation conduct?” Herman Melville, author of Moby-Dick, al-ready brought up the question in 1851: why do we travel?

Ego boostingWith its numerous travel agencies and bookstores, the Oude Kijk in ’t Jatstraat seems a good starting point to get an answer to the ‘why trav-el’ question. “People have different motives”, Jeroen de Vries, manager of JoHo travel agency says. “We live in an international world. Employ-ers find it interesting if an applicant has been abroad for a while.”

Going abroad to do voluntary work is another story, De Vries says. “Development aid is more about ego boosting. People feel that back home they have everything and now they want to see if they can change an-other part of the world.” He smiles. “Ecotourism is therefore sometimes called ego tourism.”

De Vries has noticed that more youngsters are combining their holi days with voluntary work. “They are more conscious of the environment and don’t only want to consume.” He feels people don’t only want to see the sunny side of things and refers to one of his re-cent trips. “This spring I went to Egypt and of course I wanted to see the pyramids. However, I was also interested in seeing the other side: how is society organized? How do the locals live in the slums?”

Money mattersStill, for students the costs are still the deciding factor, Korrie Bonne-ma of Kilroy Travels illustrates with an example. “Only a few organiza-tions are allowed to buy travel per-mits to take groups round the Inca Trail. One Peruvian travel organi-zation is very eco-minded. If I tell customers about the trips they or-ganize, they respond that they’ve found a similar trip that’s fifty euros cheaper.” That’s a pity, she sighs. “In the end it’s not the environment but the money that matters.”

Bonnema does observe anoth-er trend: “It has become much more normal to spend the sum-mer holidays in Thailand as if it were some resort in Spain.” Despite the economic crisis, prices haven’t dropped that much. “Nevertheless people are travelling further.” But not without consequences. “They contract diseases more often. Tour-ists think Thailand is just another Benidorm and do not prepare them-selves properly.”

Hip to be on a trip

Job Kwakman, final-year KCM stu-dent and working at a bookshop in the Oude Kijk in ‘t Jatstraat, is crit-ical of the modern-day travel cul-ture. “Nowadays travelling has to be fantastic and exciting. Experi-ences have to be shared straight-away with family and friends on the web.” He wonders why. “Isn’t the idea of travelling to let go of your home situation? Travelling should be something personal, vague and indefinable. Right now travelling is the exact opposite – extremely de-fined.”

In 2004 Kwakman and his then girlfriend travelled through India, Sri Lanka and Nepal for six months. She liked to stay in touch with her family, while he felt no urge to at all. “It’s a pity people want to bleep every thing to their friends and fam-ily. They put pictures on Facebook or send e-mails. It’s perfectly under-

standable, but not helpful if you re-ally want to get away from it all.”

According to Kwakman, travel-ling should be something for your-self. Instead of contacting home he kept a diary. He never read it after-wards. He took 1800 photos, but never showed them all to friends and family. “For them a photo is like a picture postcard. When you get one, it’s nice, but after ten post-cards you’ve seen enough.”

Final flingThe hallelujah travel blogs also ir-ritate Kwakman. On blogs like Waarbenjij.nu travellers only men-tion their fantastic and exciting ex-periences. “Travelling can be ex-tremely uncomfortable, boring and lonesome. You hardly ever read about that on the web.”

Then why travel? To postpone de-cision-making? To get away from family troubles? A final fling? Bon-

nema: “We often get people in who want to travel the world before they buy a house and settle down.”

‘Travelling can be extremely uncomfortable,

boring and lonesome’

Kwakman had another reason: “I was satisfied with my Dutch life, but felt something was missing. In Western Europe everything’s done on autopilot. We are all in a perma-nent hurry. Being abroad puts this in perspective. A Dutchman starts complaining when the train is five minutes late; in India I once waited for five hours.”

Despite his criticism, Kwakman does not believe he was born in the wrong country. Nevertheless, he hopes to settle down in Ireland one day. Although still in Western Eu-rope, he feels the Irish know much better how to derive great pleasure from the small things in life. Ironi-cally, he has never been to Ireland.

The emigration plans are still vague. “I first need to round off things.” His final thesis on trauma-tized kids who explain their prob-lems via art, for example. In the meantime, he’s trying to get used to the feeling of living on an island – he visited the Oerol festival on Ter-schelling last week. The only down-side: the smartphones two friends brought along.

His motto is clear: abandon the internet while travelling. “With all that real-time contact with the oth-er side of the world, the world gets rather small. You might then just as well holiday in Assen.”

Don’t phone home|_ Otherwise you might as well holiday in Assen

UK 38 - 24 JUNE 2010 N O L I M I T S

Beyond infinity| r e p o r t | This last UK before the sum-mer holidays is a special themed one entitled “Grenzeloos”, which roughly translates as “without borders” or “no limits”. On the International Page, we delve into a subject which by very defini-tion has no limits: infinity.

By Ernst arBouw

Imagine a large hotel, somewhere on the outskirts of town. A bright-ly coloured neon sign on the façade flashes its name: Hilbert’s Hotel. There is something peculiar about Hilbert’s – it’s not a normal large ho-tel, it is in fact infinitely large, with an infinite number of rooms.

Now imagine that Hilbert’s has just run a particularly successful advertising campaign and that, as a consequence, the hotel is fully booked. Every single one of its in-finite number of rooms has a guest in it. (This may stretch the imagina-tion quite a bit, but it will get worse, believe me.)

Everything is perfectly fine until late in the evening, when another guest arrives at the front desk. As the hotel is fully booked, this could prove to be a problem, but luckily, the receptionist of this particular hotel is maths savvy – you have to be when you work in a hotel with an infinite number of rooms – so she immediately knows what to do. She moves every guest to the room next door, so the guest in Room 1 goes to Room 2, the guest in Room 2 goes to 3, and so on. The new ar-rival takes Room 1 and the problem is solved.

The next evening, Hilbert’s hotel is again completely booked, but now another, somewhat bigger challenge arrives to face the front desk: an in-finite number of would-be guests. The receptionist quickly conjures up a solution. To make room for the infinite number of new arrivals, she asks all her guests to move to the room with their current room number multiplied by two, so Room 1 goes to Room 2, Room 2 goes to 4, Room 3 to 6, and so on. And, mira-cle of miracles, at the end of a very long evening, every newly arrived guest is comfortably checked into his room and Hilbert’s Hotel is still as full as it was when the day start-ed, with every room occupied.

“Infinity is rather counter-intui-tive”, says Professor of Mathemat-ics Jaap Top. Top is sitting in his room on the third floor of the Ber-noulliborg, joined by his colleague Dr Jan Terlouw and Bachelor’s stu-dent Frank Roumen. A whiteboard on one of the walls is filled from top left to bottom right with seeming-

ly impenetrable formulas – all to do with Roumen’s Bachelor’s thesis on the foundations of mathematics, a subject which also covers infinity, Top explains.

The observation that infinity is counter-intuitive, or indeed mind-boggling, isn’t new. In the 17th cen-tury, Galileo came to the conclu-sion that everyday concepts like “more than”, “less than” and “equal to” lose their meaning when work-ing with infinity. As the example of Hilbert’s Hotel, first coined by Ger-man mathematician David Hilbert,

shows, every natural number (1, 2, 3…) is directly linked to an even number (2, 4, 6…) which clearly means there are just as many natu-ral numbers as there are even-num-bered.

That certainly doesn’t feel right, but it gets worse. Once you have established that there are infinite numbers of numbers, it’s easy to see there is also an infinite number of fractions: 1/2, 1/3, 1/4 and so on, ad infinitum. “Which implies there’s an infinite number of fractions be-tween 0 and 1”, explains Top.

But, adds Terlouw, that isn’t the whole story. Even though there’s an infinite number of fractions be-tween 0 and 1, the number line does in fact show gaps: fractions don’t cover all the conceivable num-bers. There are so-called irrational numbers which are not the result of a fraction – for example √2 – and transcendental numbers which are not the result of any mathematical equation – for example e and π – which fill the gaps. And yes: their number is also infinite. But there is something even more mind-bog-

gling about this set: it’s impossible to link them to the natural number line in the same way as fractions or even numbers. Their infinity is larger. So there are in fact different flavours of infinity.

The idea that infinity comes in different shapes – and indeed sizes – was first proposed by Ger-man mathematician Georg Can-tor (1845-1918). Even though it’s now commonly accepted, it caused an uproar when Cantor first pos-ited the idea. It led to a bitter fall-out between Cantor and his teacher Leopold Kronecker and the com-motion is said to have contributed to the first of Cantor’s many nerv-ous breakdowns.

The beauty but also the brain-mangling thing about Cantor’s in-sight is that it can be repeated – over and over again. “It’s possible to embed any new infinity into a mathematical system to create yet another infinity”, says Terlouw. So there’s not just one count-as-you-go infinite number system, there are in fact a great many kinds of infinity.

How many? You may have guessed by now.

Photo René Lapoutre

How many numbers do we actually need?

Let’s be fair: infinity is overkill. For most people in most situa-tions, something in the region of one million will be more than sufficient. unless, of course, you happen to be Bill Gates or the sultan of Brunei and you want to express the contents of your

bank account, in which case you’ll probably need a billion or more.

Beyond a billion, you’re like-ly to end up in the realm of stars and atoms. the circumference of the observable universe ex-pressed in millimetres is (on-ly!) a 30-digit number (8.14 x 1029 millimetres); the weight of our sun expressed in kilo-grams is a 31-digit number. sec-ondary school pupils taking chemistry have to learn the so-called avogadro’s number – the

number of molecules in a mol: 6.28 x 1023 – 24 digits.

to find the largest number need-ed to describe physical reality, you’ll need to multiply the esti-mated number of particles in the universe (1080) by the number of Planck time units that have passed since the Big Bang. Planck time (estimated at 1060) is the shortest possible unit of time; by multiplying the two fig-ures, you’ll get the number of unique positions of every par-

ticle in the universe since the dawn of time: 10140.

the largest number ever to be used in a mathematical proof, the so-called Graham’s number, named after mathematician and circus artist ronald Graham, is substantially larger than any-thing in physical reality. It is in fact so large that we don’t really know how large it is. there are, however, two things we do know about Graham’s number: it is at least 500 digits long and it ends with a seven.

UK 38 - 24 JUNE 2010 N O L I M I T S