Driemaandelijks : Januari - Februari - Maart 2016 www.molenmuseum.be - info@molenmuseum.beAfgiftekantoor 2890 Sint-Amands - P509309

Voorjaar 2016

Vera

ntw

oord

elijk

e ui

tgev

er : K

arel

Van

den

Bos

sche

, Lar

endr

ies 5

1, 2

890

Sint

-Am

ands

- Vo

rmge

ving

: ww

w.k

risvd

b.be

De nieuwe lokatie voorHet Vlaams Centrum voor Molinologie

krijgt vorm...

MOLENMUSEUMVlaams Centrum voor Molinologie vzwDocumentatiecentrumVrienden van het Molenmuseum Kerkstraat 3 • 2890 Sint-Amands

www.molenmuseum.be • info@molenmuseum.be

MO L E NMU S E UM

Inlichtingen : Dr. Karel Van den Bossche • 052/33 22 58

Open op: zaterdag en zondag van 14u30 tot 18u00 & in de week op afspraak

T E N T O O N S T E L L I N G :“De luister van de molen”

1000 jaar geschiedenis van de mensder Lage Landen belicht door de molen.

Ter gelegenheid vanOpenmonumentendag :

8 september 2013

Vorm

gevi

ng &

dru

kwer

k :

ww

w.k

risvd

b.be

• K.

R.I.S

.201

3

en open tot15 december 2013

UITNODIGINGVooropening Molensite - receptie

Zaterdag 11 juni 2016Vlaams Centrum voor Molinologie - Molendreef 45 - 2890 SINT-AMANDS

Nieuwsbrief voor “de vriendenkring van het Molenmuseum”. Kerkstraat 3, 2890 Sint-Amands a/d Schelde Tel. 052/33 22 58 - KBC (IBAN) BE36 4331 1858 8181

Gansakkermolen komt op de plaats van de Scheldemolen

2

Lokatie : Kerkstraat 3 te Sint-Amands • 13 december 2015

Sfeerbeelden afscheid Molenmuseum

3

4

5

Gansakkermolen en Scheldemolen

De Gansakkermolen van Geel komt op de plaats van de Scheldemolen van Sint-Amands

De molenwerking van de Koninklijke Vereniging voor

Natuur- en Stedenschoon (KVNS)

KVNS in Klein-Brabant

Met Klein-Brabant heeft KVNS reeds jaren een speciale band door onder meer haar werking op de oude site “De Steenovens” in Sint-Amands. De restauratie en de reconstructie van deze oude hoeve past in de maatschappelijke doelstellingen die KVNS zich aanmeet: vanuit een holistische visie het landschap in relatie met de mens bestuderen met respect voor het evenwicht tussen de draagkracht van de natuur en de waarde van het door de mens gecreëerde erfgoed.

De toepassing van deze visie is natuurlijk niet evident in ons volgebouwde Vlaanderen. Vandaar dat KVNS haar oog had laten vallen op een uniek stukje landschap aan de boorden van de Schelde op de grens tussen Oost-Vlaanderen, Vlaams Brabant en Antwerpen. De historische waarde van dit stukje landschap te Sint-Amands in Klein-Brabant, was reeds uitdrukkelijk aangetoond door de studie Geschiedenis van de Steenovens door Marc Peelman, Luc Rochtus en Filip Hooghe. Deze studie illustreert op een prachtige wijze hoe het natuurlandschap door indijking en bebouwing evolueerde naar een Cultuurlandschap waarin de Scheldemolen op de Kouter, de Steenovens, de Meersen, verbonden door De Dam met het oude centrum een centrale rol spelen.

Niet onlogisch dus dat ook de geschiedenis van de Scheldemolen op de Kouter tot het interesse- en studiegebied viel van KVNS.

Het Klein-Brabants Molenboek Vanuit deze gemeenschappelijke interesse en studie stelde op 11 december 2009 de Vereniging voor Heemkunde van Klein-Brabant in samenwerking met de Koninklijke Vereniging voor Natuur en Stedenschoon het “Klein-Brabants Molenboek” voor. Meer dan 25 molens komen in het boek aan bod en talrijke illustraties en gegevens zien in dit boek voor het eerst het daglicht. Het boek bevat een verklarende lijst van molentermen, talrijke waardevolle bronvermeldingen en naschriften Voor wat de molens van Sint-Amands betreft, nemen auteurs Dr. Karel Van Den Bossche en Marc Peelman de geschiedenis van de Koutermolen en de Scheldemolens voor hun rekening. Op deze wijze worden de kennis, de ervaring en de inzichten van diverse mensen en verenigingen gebundeld: Dr. Karel Van Den Bossche als initiatiefnemer en drijvende kracht achter het Vlaamse Centrum voor Molinologie, Luc Rochtus en Marc Peelman, respectievelijk voorzitter en ondervoorzitter van de Vereniging voor Heemkunde in Klein-Brabant en op hun beurt ook bestuurders van KVNS, samen met molinoloog Lieven Denewet, die op zijn beurt de stuwende kracht is achter Molenecho’s van de vzw Molenzorg Vlaanderen.

6

Het was dan ook voor KVNS een prachtige gelegenheid om deze molenminnende organisaties samen te brengen in één activiteit. Nadien zal blijken dat dit initiatief aan de oorsprong ligt van een verdere bestendiging van deze vruchtbare samenwerking. KVNS wilde een katalysator zijn in het Vlaamse erfgoedgebeuren en vanuit haar benadering van het historische landschap, samen met gelijkgestemde verenigingen, meehelpen dit thema onder de belangstelling te brengen. De molenwerking binnen KVNS Keesesmolen te Kasterlee

De Koninklijke Vereniging voor Natuur en Stedenschoon (KVNS) vzw, die in 2010 haar 100ste verjaardag vierde, heeft al zeer lang een bijzondere relatie met historische molens. Sla de diverse nummers van het tijdschrift “Land in zicht er op na en u zal met de regelmat van de klok artikels over molens terugvinden. Een heel belangrijk concept in de molenwereld, met name de draaipremie, kwam er dankzij acties van KVNS. De vereniging is zelfs lange tijd eigenares geweest van de mooie “Keesesmolen” aan de Geelse Baan te Kasterlee. Dit belangrijk en niet uit de gemeente Kasterlee weg te denken opvallend monument werd in 1954 door KVNS verplaatst naar de Geelsbaan te Kasterlee. Op de oorspronkelijk locatie (Retiesebaan) had de molen geen toekomst meer, maar KVNS bleef eigenaar van de oorspronkelijke molensite, een klein rond perceeltje.

In 1970 werd de molen volledig gerestaureerd en lieten de vrijwillige molenaars de molen regelmatig draaien. In 2000 werden opnieuw herstellingen uitgevoerd en werd de molenkast volledig geschilderd. Vrijwillig molenaar Jef De Kinderen liet trouw elke maand de molen draaien al werd de windvang steeds meer belemmerd door de groter wordende bomen rond de molen. Bovendien droeg de oprichting van een nieuw gebouw voor serviceflats op 27 meter achter de molen zeker niet bij tot de windvang en het respect voor dit geklasseerde monument. Als klap op de vuurpijl kwam daar bovenop dat er opnieuw in 2010 dringende herstellingen nodig waren aan de molen. De trap

en het balkon zijn in slechte staat maar veel erger is dat één van de kruisplaten zo slecht is dat het gevaar voor het afschuiven van meester- en okselband zo groot is dat de molen dringend gestut moest worden. In tegenstelling tot wat sommigen beweren, met name gebrek aan middelen, was het standpunt van het bestuur van KVNS zeer duidelijk: bij gebrek aan windvang komt de draaipremie en het subsidieerbaar karakter van de molen in gevaar.

7

Op 13 augustus 2009 brachten Rutger Steenmeijer, Jules De Keersmaecker, Marc Peelman en Karel Van Den Bossche een plaatsbezoek in Kasterlee en inspecteren ze de molen. Na het bezoek werd nog een glas gedronken in een herberg “in de schaduw van de molen” en werd een eventuele verplaatsing van de molen besproken. Blijkbaar waren er nog toehoorders aanwezig. Een paar dagen later bruiste het in de lokale pers dat de molen van Kasterlee “in gevaar” is.

Op basis van hun bevindingen ging KVNS dan ook het gesprek aan met het college van burgemeester en schepenen te Kasterlee. Twee belangrijke drijfveren speelden hierin een rol. Voor de oprichting van het gebouw achter de molen werd KVNS nooit uitgenodigd om advies te geven tijdens het openbaar onderzoek. De gemeente beriep zich hiervoor op het feit dat de molen “roerend” was en enkel de eigenaar van het onroerend gedeelte (het OCMW is eigenaar van de grond) hiertoe werd

uitgenodigd en geen bezwaar had betekend. Vanuit het licht van de ondertussen opgestarte werking te Sint-Amands en de centrale positie van de oude Scheldemolen op de Kouter in het historisch landschap, vond KVNS dan ook dat de molen van Kasterlee beter zou verplaatst worden naar Sint-Amands. Hij werd immers toch als “roerend” beschouwd. De argumentatie was dubbel: in Sint-Amands is de windvang gegarandeerd en de molen moest sowieso van de staak gehaald voor de restauratie. Dit standpunt leidde natuurlijk tot diverse protestacties en standpunten van diverse betrokkenen in Kasterlee die natuurlijk “hun” molen niet graag zagen vertrekken. Onze vraag was dan ook duidelijk: als Kasterlee de molen als hun eigendom beschouwt, moet het gemeentebestuur dan maar overgaan tot aankoop, anders wordt de molen verplaatst naar Sint-Amands. Na schattingsverslagen te hebben gemaakt en een aantal maanden onderhandelen werd eind 2011 voor notaris Herbert Stynen te Kasterlee de Keesesmolen door KVNS verkocht aan de gemeente Kasterlee. Vandaag staat de molenkast nog steeds naast de staak en wordt de molen hersteld. Aan het gebrek aan windvang zal echter niets meer kunnen gebeuren.

Op 27 m achter de molen word teen hele residentie gebouwd

8

Ondertussen werd op aangeven van Lieven Denewet de aandacht getrokken op de Gansakkermolen te Geel. Deze standaardmolen uit 1797 was gedemonteerd in afwachting van verplaatsing en restauratie. Op 27 meter achter de molen wordt een hele residentie gebouwd De Gansakkermolen te Geel

De Gansakkermolen (Molen van de Gansakker of molen van Bakelants) is een houten korenwindmolen aan de noordzijde van de Molenstraat (nr. 26), op de hoek met de straat Gansakker te Geel. In afwachting van verhuizing en renovatie is hij gedemonteerd. De molennaam is afkomstig van het toponiem Gansakker. Deze standerdmolen van het Kempische type was een van de stevigste in de regio. Hij was kortgerokt en had een gesloten voet, een hangende windweeg, doorlopende voor- en achterbalken en een gebogen dak met rabatwerk. De molen werd in 1797 gebouwd door Gilliam Keersmaeckers als een koren- en moutmolen. Hij was de eerste "vrije" molen van Geel die niet langer onderworpen was aan de afgeschafte feodale rechten. Op 29 juli 1797 lieten de Gasthuiszusters van Geel 156 stenen mout

voeren naar den nieuwen wintmoolen. Op een balk binnen vinden we het jaartal 1799 gekerfd. Van 1906 tot 2000 was hij in het bezit van de familie Bakelants. Groot onderhoud en herstel werden in 1946 uitgevoerd. Hierbij werd een nieuwe ijzeren vang geplaatst.

In de jaren 1960 werd de molen stilgelegd, maar men kon hem occasioneel zien draaien tot 1987. Vanaf de jaren zeventig werd de windvang steeds meer belemmerd door de oprukkende bebouwing. De Gansakkermolen werd op 23 november 1981 beschermd als monument omwille van zijn industrieel-archeologische waarde. In 1986 verleende de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen een gunstig advies op een vraag tot verplaatsing van de molen binnen de gemeente Geel naar de 'Schransdijk'. Deze verplaatsing ging echter niet door.

9

De wieken gingen aan het draaien tijdens een zware storm in 1990. Toen hij na korte tijd weer stilviel, verwijderde molenaar Bakelants de windplanken en de "halve verdekkering" op de toppen van de roeden. Dit ontsluierde een groot gevaar voor roedebreuk. Het gevlucht was duidelijk aan vervanging toe. Zes jaar later werden de wieken verwijderd en in 2003 werd de molenkast van de standaard gehaald en op het naburige perceel neergezet waar hij nog staat. Alle overige molenonderdelen zijn in een loods van de gemeente Geel in Kievermont opgeslagen. In 2000 kocht de Duitse ingenieur Dieter Borngräber de molen. Hij wilde hem restaureren en verplaatsen naar een open veld in de Mannestraat in Kievermont Heikant in Geel met een goede windvang. In mei 2008 werd zelfs een bouwkundige vergunning verleend. De molenkast werd van de standaard gelicht en geplaatst op een nabijgelegen perceel. Het project werd echter stopgezet waardoor de molenkast nog steeds gedemonteerd staat. Nog in 2008 werd de Gansakkermolen te koop aangeboden. Tijdens de onderhandelingen met Kasterlee voor de verkoop van Keesesmolen nam Marc Peelman in oktober 2010 contact op met Dieter Borngräber, eigenaar van de gedemonteerde Gansakkermolen en woonachtig in Duitsland. Ook al was de molen van Kasterlee op dat ogenblik nog niet verkocht, het interesseerde ons de situatie van de Gansakkermolen te begrijpen.

10

De bal was aan het rollen. Een plaatsbezoek te Geel en een kennismaking met Dieter overtuigde ons dat vanuit ons maatschappelijk doel als vereniging, we veel beter de bedreigde en gedemonteerde molen van Geel zouden kopen in plaats van opnieuw middelen te stoppen in de molen van Kasterlee. Uiteindelijk duurde het tot 2014 alvorens alle betrokkenen in Geel ook akkoord gingen met de verkoop en verplaatsing van de molen naar Sint-Amands. Na de verkoop door KVNS van “Keesesmolen” aan de gemeente Kasterlee werd beslist de ontvangen som in een molenfonds te behouden met het oog op het herinvesteren van het verkoopbedrag ten voordele van een bedreigde molen in Vlaanderen. De aankoop van de Gansakkermolen

Op 6 november 2014 is de kogel door de kerk en ondertekenen de eigenaar Dieter Borngräber en de kopers voor KVNS (Rutger Steenmeijer, voorzitter en Marc Peelman, penningmeester) de verkoopovereenkomst voor notaris Luc Rochtus te Antwerpen. Een mijlpaal voor de Gansakkermolen die na 13 jaar in gedemonteerde toestand en geduldig wachten een nieuwe fase in zijn leven tegemoet gaat.

Bouwplannen te Sint-Amands De geschiedenis van de Koutermolen1

Op het schilderij La Rivière Lescault van ca. 1609, dat in de Albums de Croÿ verscheen, vinden we langs de Schelde, voor het centrum van Sint-Amands, een mooie in aquarelkleuren weergegeven houten staakmolen terug. Ook staat deze molen zeer fraai afgebeeld op de kaart van 1629 die we uitgebreid behandeld hebben in ons boek Geschiedenis van de

1 Marc Peelman, De molens te Sint-Amands, in: Klein-Brabants Molenboek. Jaarboek van de Vereniging voor Heemkunde in Klein-Brabant vzw, jg. 44, 2009, p. 221-232.

Vlnr : Notaris Luc Rochtus, Rutger Steenmeijer, Marc Peelman en Dieter Borngräber.

11

Steenovens te Sint-Amands2. Deze kaart werd opgemaakt naar aanleiding van een geschil rond de indijking van de meersen tussen de Steenoven - toen nog het Schaliën Huis genaamd - en de kerk van Sint-Amands. Let ook even hoe dat deze kerk tweemaal zonder toren wordt afgebeeld. Zo dit de oudste molenafbeeldingen zijn, dan verwijzen de oudste ons bekende molenvermeldingen naar de vrijheid van Sint-Amands. In de keure van 1266 en de beschrijving van de twee lenen, wordt reeds uitdrukkelijk verwezen naar de houten windmolen. Ook in de rekening van Baasrode en Sint-Amands uit 1473 vinden we de molen op de Kouter terug. We bespreken deze rekening trouwens uitgebreid in ons reeds vermeld boek over de Steenovens. Ontvanger Joos Boon maakte in 1473 de rekening op van de heerlijkheden Baasrode en Sint-Amands voor de toenmalige heer van Baasrode, jonker Fransoys van Halewine, zoon van Lodewijk van Halewijn en zijn echtgenote Jeanne van Gistel, dame van Esclebecque en Ledinghin. Jonker Fransoys werd heer van Sint-Amands en Baasrode, nadat zijn vader in dienst trad van de Franse koning. Dit had in de Bourgondische Nederlanden de verbeurdverklaring van zijn goederen door de hertog als gevolg. Blijkbaar werden deze goederen overgedragen aan de jonge zoon Fransoys. De ontvanger noteerde onder andere het volgende:

…. “ Dit es de rekeninghe ende den ontfanc vander heerlicheyt van Sente Amants Basero toehoeren Joncker Fransoys van Halewine bi my Joos Boon ontfanghen over jaer LXXIII.

In den eersten vanden erfceyns ende obstal .XXV. s. gr.Item over twee stoepe oliën die smout muelen jaerlicx sculdich es den heere van Sente Amans

.VIII. gr.”

Item de muelen van Sente Amants ghelt XXXI. Sacke coerens waer af de mueleneere scheet ane IIII. Sacke 1. ½ vat met van dat de muelen stille stont omme dat men daer inne dede een nieuwe camwiel ende een spilleghetouwe

.XV.s.V.d.1/2 gr.1.d.1/2

2 Filip Hooghe, Marc Peelman & Luc Rochtus, Geschiedenis van de Steenovens te Sint-Amands, Een nieuwe bijdrage tot de geschiedenis van Sint-Amands-aan-de-Schelde, Antwerpen-Bornem, Vereniging voor Heemkunde in Klein-Brabant vzw, 2006, 300 p.

12

aldus heeft de mueleneere gheappoenteert met Fransoys welke IIII. Sacke 1. ½ vat met draghen in ghelde te IIII.s.III.d. elcken sac compt(doorschrapt: XV s.) Dus so comt Fransoys vanden halven jare te weten van den XV. Sacken enden eenen halve maer XI. Sacke ende IIII. ½ vate den sac te IIII.s. III.d. gr. Comt tsamen in ghelde over thalf jaer

.II.Ib. VIII.s. IIII. D.”

We leren uit deze rekening dat Willem Govaerts pachter was van den hove te Sente Amans en tevens de tienden van Sint-Amands inde. Bovendien waren er in 1473 twee molens te Sint-Amands. Vooreerst is er de smout muelen, een ros- of paardenoliemolen voor het stampen van lijn- en raapzaad. Deze moest twee stopen olie leveren. Vervolgens is er de muelen van Sente Amants, de houten korenwindmolen die 31 zakken koren diende te leveren. In de windmolen werd in 1473 een nieuw kamwiel en spillengetouw geplaatst. Dat bewijst dat de staakmolen al ruime tijd voordien bestond. Een eeuw later vormen de XXste penningkohieren van Sint-Amands uit 1571 een rijke bron aan informatie. We krijgen een duidelijk beeld van de 72 hofsteden en landen in Sint-Amands waarop de aanslag van toepassing was. We noteren bovendien dat Diderick Van Liesvelt stilaan vaste voet aan de grond kreeg. In 1564 werd hij al vermeld als heer van Sint-Ursmaar Baasrode en pachtte hij de heerlijke pachthoeve “hof van Peene” van Karel van Halewijn. Uit de Penningkohieren blijkt dat hij ook de heerlijkheid Sint-Amands pachtte van Karel van Halewijn: Diederick van Liesvelde houdt in pachte van mijnheer van Peenis, heer van Sint-Amands, Baesrode de heerlijckheyt der zelfder parochie met ene pachthoeve, groot onder landt, heyden, weyden, slobberie, visscherye omtrent de 64 Bunder, met alle het recht dat de heer van Peenen binnen der zelver parochie es compiterende als chynsen, boeten, keuren, breucken, mortimeubelen ende andersinjs met eenen windtmeulen ende de twee deelen van den thienden binnen der voorseide parochie, tsiaers om de somme van vijf en veertich ponden sesthien schellingen ende acht grooten, compt over den XXe penning van een jaar, de som van 2 pond, 5 schellingen en 10 groten. Het gaat hier duidelijk om het Reyseghemhof. De beschrijving stemt overeen met het tweede leen van Sint-Amands dat door de heer van Peene in leen werd gehouden van de abt van de Sint-Amandusabdij in Elnone. Als onderleenman oefende Van Liesvelt dus het heerlijke gezag uit te Sint-Amands. Er bestonden in 1571 nog steeds een korenwindmolen en een olierosmolen (oliemolen of slachmolen) op de Kouter. Jan Hallez (Bijdragen tot de Geschiedenis van Sint-Amands-op-Schelde, Sint-Amands, 1937) maakte de bedenking dat de heer van Halewijn (Peene) al zijn bezittingen, hofstede met molen, landen en al zijn rechten en boeten en tienden in huur gaf voor amper 270 gulden. Hij wijt dit aan de abnormale tijd van beroering, opstand en beeldenstorm. Tevens nam Hallez de vertaling op van het denombrement van 1612, dat zich in het gemeentearchief bevindt en telkens werd opgemaakt wanneer een nieuwe heer wordt aangesteld. We lezen:

13

- item aan genoemde heerlijkheid behoort eene hoogte met water omringd, en een bewoonbaar huis, schuur, poort, stallen, duiventil of toren met veel hovingen, fruitboomen, dreven en plantingen omtrent 30 à 35 bunders groot.

- Welke hoeve thans nog voor 5 jaar in pacht is bij weduwe Gillis Daelemans, samen met gemelde tienden, voor de som van 350 guldens, en de verplichtingen hieronder vermeld…

- item aan vermelde heerlijkheid hoort toe eene groote heide en weideland; - item, een windmolen tegenwoordig in pacht bij Marten Meerts, tegen de somme van 200 guldens

en meer…

Verder was er sprake van de verpachte visvangst op de Schelde en de valkenjacht. Hallez merkte op dat wanneer we de pacht vergelijken tussen 1571 en 1612, de huurprijs merkelijk gestegen is. Zonder de windmolen, verhuurd tegen 200 guldens en zonder visvangst op de Schelde, goed voor 30 guldens, was de huurprijs met meer dan 100 guldens gestegen, terwijl de oppervlakte bijna gehalveerd werd en terugviel van 64 naar maximum 35 bunders. Vergeten we niet dat de abt van Elnone te Sint-Amands steeds zijn soevereine rechten behield, waaronder twee derden van de tienden. Deze tienden werden door de heer in leen gehouden via het leenhof Capelle buiten Roeselare. Het andere derde bezat de curie zelf. In 1466 kwam Sint-Amands onder het kapittel van St. Jacobs te Leuven dat het tienden- en het benoemingsrecht van de pastoors bezat. Het kapittel verpachtte haar tienden aan de pastoor die moest toezien op de verhuring en de inning van de tienden. In de lijst van de pastorale tienden van 1711, waarbij Sint-Amands in 19 wijken werd ingedeeld, vinden we als wijk 2: de Molencouter, 14 bunders en 2 dagwand groot, gehuurd door Geeraert Hiel en met een opbrengst van 47 guldens. Ook in de kerkrekening van 1725 is er sprake van de Koutermolen: in den eersten ontvangen van de weduwe Jan Wildericx en Maria De Bock, vier Brabantse veertelkens en een slijke koren, over een jaar rente gaande uit op een stuk land, gelegen op de kouter, genaamd Sommersfort, palende westwaarts de molen van alhier, zuid de hoirije van Pieter van de Moortele en Oost de weg of straat.

De houten molen was in het bezit van de familie Servaes van circa 1750 tot 1886. De eigenaars van vader op zoon waren achtereenvolgens Engelbertus Servaes, Petrus Joannes en Daniël Emmanuel Servaes, samen met zijn zuster Isabella Rosa Servaes. Zij overleed op 21 april 1886 en al haar bezittingen, waaronder de molen, werden eigendom van de kinderen van Pieter Servaes en van molenaar

14

Jozef Van Aken-Pauwels. Als laatste eigenaar kennen we J. Van Steen. Sinds 1899 was de molen niet meer in gebruik en werd uiteindelijk gesloopt in 1903. De molen werd in de loop der tijden ook dikwijls door kunstenaars vereeuwigd: Isidoor Meyers, Baron Franz Courtens, Romain Steppe, Herman Broeckaert, Leon Spanoghe, Pieter Gorus, Albert De Clercq, Franz De Vadder, Staf Schoeters, om er een aantal te noemen. Het meest bekende zicht op de Koutermolen zijn een tweetal prentkaarten.

De heroprichting van De Gansakkermolen te Sint-Amands Op 15 november 2015 werd in opdracht van KVNS door ingenieur en architectenbureau Bruno Callaert bvba uit Puurs de bouwaanvraag ingediend om op een steenworp van de oorspronkelijke site van de Scheldemolen op de Kouter de Gansakkermolen uit Geel te mogen heroprichten. Het voorwerp van de aanvraag vermeldt: Heropbouw van de Gansakkermolen uit Geel, eigendom van de KVNS (thans gedemonteerd en tijdelijk opgeslagen):

15

- Deze molen benadert zeer sterk de lokale historische Scheldemolen - In het kader van het herstel van het kouterlandschap.

De staakmolen stond tot 1903 op een aarden molenberg langsheen de Molendreef, de vroegere Patrijsstraat die in het verlengde ligt van “De Dam” en het centrum van Sint-Amands verbond met De Steenovens, waar ook de overzet was. Oorspronkelijk werd deze de Scheldemolen genoemd, later de Koutermolen, om verwarring met de industriële Scheldemolens te voorkomen. Achter de molen stond het nog bestaande molenaarshuis. De oorspronkelijke plaats is niet meer beschikbaar, maar wel een gelijkaardige inplantingsplaats, iets verder in dezelfde Molendreef. Vanuit de landschapsvisie van KVNS is het dus duidelijk de bedoeling om aldaar het historische landschap terug op te waarderen. De heroprichting van de molen maakt hier dus onlosmakelijk deel van uit. In het kader van het beheerplan zal dan ook de windvang moeten gegarandeerd worden. De compensatie van de te kappen bomen maakt dan ook dat ook de meersen terug kunnen opgewaardeerd worden. Het Vlaamse Centrum voor Molinologie De molen wordt heropgericht op een terrein in landbouwzone, in eigendom van Natuurpunt vzw die hiertoe recht van opstal verleent aan KVNS. Omdat dus in landbouwzone geen verdere bebouwing mogelijk is (een molen is een landbouwwerktuig en kan dus wel opgetrokken worden in landbouwzone) werd voorgesteld om in de molenberg een ondergrondse ruimte te voorzien met bergingen voor onderhoud van de molen en het terrein, sanitair

16

voor de gebruikers en een educatieve ruimte over het gebouw en het landschap. Op deze wijze kan de molen functioneren (noodzakelijk voor het in stand houden van de molen) en kan publiek op bescheiden wijze ontvangen worden, zonder het landschap te ontwrichten door een bijkomend gebouw. De bestaande samenwerking tussen KVNS en dr. iur. Karel Van Den Bossche en het Vlaamse Centrum voor Molinologie was dan ook het uitgangspunt om de diverse puzzelstukken te laten samenvallen. Het Centrum, ook wel Molenmuseum genoemd, is gehuisvest in een gemeentelijk gebouw in de Kerkstraat te Sint-Amands en sloot in december 2015 na 40 jaar werking zijn deuren. In overleg met Karel werd dan ook snel beslist om de juridische structuur rond het Centrum te behouden en deze via een gebruiksovereenkomst te verbinden met KVNS. De ruimte in de molenberg, met een panoramisch zich op het landschap, zal dan ook de nieuwe locatie worden voor het nieuwe Vlaamse Centrum voor Molinologie. Samen met het gemeentebestuur werd de bereikbaarheid en mobiliteit bekeken. De opening van het vernieuwd Vlaams Centrum voor Molinologie gaat door op 11 juni 2016. Het Agentschap Onroerend Erfgoed-Antwerpen verleende op 4 maart 2016 de toelating, onder bepaalde voorwaarden, om de kast van de Gansakkermolen naar Sint-Amands te verplaatsen.

Februari 2016 Marc Peelman

Bestuurder KVNS Ondervoorzitter VHKB

17

HuldetoespraakHuldetoespraak door Lieven Denewet, voorzitter van Molenzorg

Vlaanderen & secretaris van Molenforum Vlaanderen, op de laatste openingsdag van het Molenmuseum in de Kerkstraat te Sint-

Amands, 13 december 2015 Beste toehoorders, Het Molenmuseum sluit zijn deuren niet . Het Molenmuseum blijft leven! Wie het devies kent van de heer Van den Bossche, die we hier verder vriendschappelijk Karel mogen noemen, weet wat ik bedoel. Reeds in de eerste editie van “Wie is wie in Vlaanderen”, uitgegeven door Rik Decan in 1979, konden we al een uitgebreide biografie lezen over de verwezenlijken van Karel met betrekking tot de maalderij: als voorzitter van de vereniging van de Belgische maalders en zelfs ook van de Europese maalders. In 1975 startte Karel zijn molenmuseum in de “Scheldemolens”, een bloemmaalderij in de Emile Verhaerenstraat, hier in Sint-Amands, waar de familie Van den Bossche in 1909 terechtkwam vanuit Opdorp. Op de plaats van het “Molenmonument” op de Scheldedijk aan de overkant van de straat stond er vroeger een stenen windmolen. De collectie verhuisde in 1997 naar dit pand in de Kerkstraat nr. 3. Het was het allereerste Centrum voor Molinologie in de Lage Landen dat de molen niet als object op zich zag. Van meet af aan zette Karel het begrip “molinologie” om in de praktijk, met name in een museum. Dat begrip “molinologie” geraakte bij ons bekend dank zij de jaarlijkse molenkroniek in Biekorf en de inventaris uit 1975 van alle windmolens in ons land, beide van de hand van dhr. Christian DEVYT, hier aanwezig en erevoorzitter van Molenzorg Vlaanderen vzw. Molinologie is de studie van de molens als omvormer van natuurlijke energie. Het is de zeer grote verdienste van Karel om met zijn museum de molens te belichten vanuit verschillende onderzoeksvelden of invalshoeken. Als jurist en economist heeft Karel als geen ander inzicht in de “ware bedoeling” van molens: een zo groot mogelijke meelproductie bekomen. Dit gaf spanningen in de maatschappij: de machthebbers wilden het monopolie hebben en behouden op deze productie. Banrecht en windrecht, overigens niet onderling te verwarren, waren de middelen om de controle over de meelproductie te bekomen. Ook hier in Sint-Amands was en is deze evolutie merkbaar. Je had hier de eeuwenoude banmolen van het dorp, een middeleeuwse standaardmolen. Nog voor de Franse revolutie kwam er een grote stenen stellingmolen. Bij de aanvraag krijgen we een duidelijk beeld van de krachtsverhoudingen in het dorp op het einde van het Ancien Regime. In 1880 kwam er een stoommaalderij en deze bezegelde het lot van beide windmolens.

18

Evolutie heeft echter haar rechten en maakt soms een kring. De “geëvolueerde molen” of maalderij de Scheldemolens is verdwenen. Nabij de plaats van de archaïsche standaardmolen zal er nu een nieuwe komen, door de overbrenging van de Gansakkermolen uit Geel. Een groot deel van het molenmuseum, dat vroeger in De Scheldemolens gevestigd was, komt terecht in de wal onder die Geelse molen, die verder als Scheldemolen door het leven zal gaan. Van belang te noteren is dat deze molenrenaissance gebeurt door de Koninklijke Vereniging voor Natuur- en Stedenschoon (KVNS) vzw, een respectabele dame van ondertussen 104 jaar oud! Karel, uw traject was altijd rechtlijnig. Ik denk er soms aan als ik naar Sint-Amands kom. Ofwel neem ik de rechtlijnige Larendries - waar u woont - ofwel de zeer bochtige Kuitegemstraat. Karel, het is duidelijk dat u de passende straat heeft gekozen! Karel, uw levenswerk blijft bestaan! De kwadratuur van de cirkel is bereikt, de cirkel is rond. Herinner u de aanhef van mijn speech: “Het Molenmuseum is niet dood, maar blijft leven”. En Karel, voor u, uw vrouw en uw familie, uiteraard nog het allerbeste toegewenst!

Lieven Denewet

Een mooie delegatie van Molenforum Vlaanderen en van Molenzorg Vlaanderen bracht op de laatste openingsdag van het Molenmuseum in de Kerkstraat, een verrassingsbezoek, als blijk van waardering voor het levenswerk van Karel Van den Bossche. Lieven Denewet hield er een huldetoespraak We bemerken op de foto als molenvrienden (vlnr): Alain Goublomme, Walter Van den Branden, Kris Goris, een bezoekster, een bezoeker, Lieven Denewet, Christian Devyt, Karel Van den Bossche (zittend), Gerard Leemans, Frans Ringoot, Eddy De Saedeleer, een bezoeker, Fons Verhoeven, Patrick Vloemans (foto Kris Goris, 13.12.2015).

19

Toelating

20

21

22

23

24

25

26

Overzicht bouwactiviteit

Overzicht van de bouwwerkzaamheden aan de Molendreef nr 45

te Sint-Amands

In de Molendreef, net voorbij het Waterzuiveringsstation, bruist het van de activiteit de laatste maanden. Op basis van een zeer strikt tijdsschema wordt de werf geleid en opgevolgd door het bouwteam onder leiding van Bruno Callaert, architect, veiligheidscoördinator en verantwoordelijke EPB; Marc Peelman als bestuurder van KVNS en projectverantwoordelijke en Sven Vekemans als hoofdaannemer.

Samen waken zij erover dat de ondergrondse ruimte die als nieuwe locatie zal dienst doen voor het “Vlaams Centrum voor Molinologie” , volgens het plan en het tijdschema gerealiseerd wordt. Vandaar dat de anders zo rustige omgeving even opgeschrikt wordt door af en aan rijdende vrachtwagens, werfgeluiden, voorbijrijdende toezichthouders, betonmolens en al van dat fraais. Maar het moet gezegd, de ondergrondse ruimte in de molenbelt rijst met gestadig tempo uit de grond.

Anderzijds zien we aan de vragende blikken van het toenemend aantal passanten en nieuwsgierigen, dan er nog wat aan communicatie kan gewerkt worden. Sint-Amands is zich nog niet bewust van het ambitieuze project dat hier uit de grond getrokken wordt. Of moeten we zeggen “De klei” want het toponiem van het bouwperceel waarop Natuurpunt VZW recht van opstal heeft gegeven, was “het gelaag” wat onomstotelijk verwijst naar de 17de-eeuwse kleiwinning voor de nabije Steenovens.

Het is dan ook met plezier dat we in deze Molinodialoog een globaal overzicht van de vorderende werken willen geven, zodat al minstens de aandachtige lezers van dit tijdschrift het kunnen uitbazuinen : ”Er komt een nieuwe molen te Sint-Amands” !

17 december 2015 : aanvang van de werken : uitgraven van de bouwput.

De lokale pers was er reeds als de kippen bij om op RTV verslag te brengen van de werken. Dat de bouwheer niet ter plaatse kon zijn om toelichting te geven stoorde hen niet. Gelukkig was de architect beschikbaar om een kort interview te geven op de televisie, in dezelfde uitzending waarin Karel Van Den Bossche de sluiting van het Molenmuseum in de Kerkstraat toelichtte.

Na het graven van de bouwput wordt de werf afgesloten, de gemeentediensten controleren de afstanden en alles wordt in gereedheid gebracht om na Nieuwjaar, na het bouwverlof, echt van start te gaan.

8 januari 2016 : uitzetten van de bekisting voor de betonplaat.

Het bouwteam heeft nog volop overleg over het aanduiden van de onderaannemers voor alle volgende werkzaamheden die dienen ingepland zoals verlichting, verwarming waterleiding, sanitair en zo meer. Deze dienen immers reeds in de betonplaat voorzien te worden.

27

KVNS St-Amands ondergrondse ruimte Gansakkermolen overzicht werfverslagen

De overvloedige regenval, speel echter parten en de werf moet systematisch droog gepompt worden. Ondertussen synchroniseert de bouwheer deze werf met de werf van De Steenoven waar ook nog verder gewerkt wordt. Zo wordt ingepland dat de molenberg dient aangelegd te worden in de eerste week van april, teneinde het inzaaien nog toe te laten en tegen 11 juni ; de geplande opening van het gebouw, reeds een mooi ingegroeide situatie te kunnen tonen aan de bezoekers. De druk zit dus duidelijk op de ketel en de “deadline” ligt vast…en de stress neemt toe.

15 januari 2016 : afwerken bekisting voor de betonplaat en voorbereiding ondergrondse leidingen.

De riolering en de eerste vorstranden werden geplaatst doch de werf werd stilgelegd door de hevige regenval. De spanning stijgt en ieder houdt de blik op de hemel en hoopt dat de weergoden niet te veel roet in het eten gooien. De werf lijkt momenteel meer op een zwembad…

In overleg met Karel Van den Bossche wordt op het laatste nippertje nog een aanpassing aan de plannen doorgevoerd. De gebruiksruimten voor keukentje, toilet en douche worden herschikt zodat er nog meer ruimte voor de tentoonstelling en voor een didactische projectieruimte vrij komt. De plannen worden aangepast en als

dusdanig uitgevoerd. .

29 januari 2016 : aanbrengen bewapening voor de betonplaat en voorbereiding leidingen.

De werf werd heropgestart, maar heeft een week stilgelegen. De vorstranden voor de terraszijde worden geplaatst en de wapening voor de funderingsplaat wordt aangebracht.

De niveauverschillen worden opgemeten, zodat we de schuintegraad van de keerwanden kunnen herberekenen. Er dient immers een uitsnijding in de molenbelt te komen om het glazen panorama op het achterliggende landschap in te werken. Met wat goniometrie en de hulp van Pythagoras komen we er wel uit….

28

KVNS St-Amands ondergrondse ruimte Gansakkermolen overzicht werfverslagen

1,3,4 en 5 februari 2016 : aanbrengen alle ondergrondse leidingen

Er wordt nu zeer intensief overleg gepleegd deze week. Het is nog steeds wisselval-lig, dus we moe-ten een geschikte dag vinden voor het storten van de beton van de fun-deringsplaat.

Tegen dan moe-ten alle leidingen voor sanitair, wa-terleiding en cv op hun plaats liggen.

29

KVNS St-Amands ondergrondse ruimte Gansakkermolen overzicht werfverslagen

12 februari 2016 : storten van het beton voor de funderingsplaat.

Een eerste belangrijke mijlpaal wordt gezet : het gieten van de betonplaat. Deze wordt onmiddellijk afgwerkt en zal de gepolierde vloer zijn voor het ondergrondse gebouw.

De Firmaʼs Vekemans (aannemer) Lenaerts (Betonwerken) en Macharis (Betonleverancier) werken samen om de grondplaat voor de ondergrondse ruimte te gieten. In deze plaat werden alle voorzieningen inzake verwarming, elektriciteit, data en aflopen reeds voorzien.

Hierna volgt een korte impressie :

30

KVNS St-Amands ondergrondse ruimte Gansakkermolen overzicht werfverslagen

26 februari 2016 : oprichten van de muren, fundering van de teerlingen en keerwanden in vier fasen.

De betonplaat is gepolierd en uitgehard en we zijn gestart met het plaatsen van de bekisting voor de wanden en de teerlingen. Dit zal in vier opeenvolgende fasen gebeuren, Het goede weer is echt een opsteker en de werf zit nu echt op tempo. De vertraging van in het begin is weggewerkt. Er wordt een concept uitgewerkt voor de teerlingen. De fundering van de teerlingen die straks bovenop de ondergrondse ruimte gaan staan, zal door de ruimte doorlopen en rusten op de funderingsplaat. We geven een nuttige besteding aan deze constructie door ze hol te maken als toekomstige tentoonstellingsruimte.

31

KVNS St-Amands ondergrondse ruimte Gansakkermolen overzicht werfverslagen

De derde fase voor de betonwanden werd net opgestart.

Je krijgt binnenin de ruimte stilaan de “beleving” van de molenfunderingen. Wat vroeger als één monolithisch blok in de ondergrond werd gemetseld, krijgt in deze nieuwe ruimte vorm als een funderingspaal die straks als tentoonstellingsruimte zal gebruikt worden. Er wordt bekabeling voorzien zodat dit later op een moderne manier kan uitgewerkt worden met interactieve bediening en LCD-schermen.

Ondertussen zijn we ook in overleg met de gemeente Geel en de Dienst erfgeod van de provincie om toestemming te krijgen om de molenkast te verplaatsen. Hier wijden we verder over uit in een andere bijdrage in deze Molinodialoog.

32

KVNS St-Amands ondergrondse ruimte Gansakkermolen overzicht werfverslagen

4 maart 2016 : oprichten van de muren, fundering van de teerlingen en keerwanden in vier fasen.

De plaatsing van de bekisting voor de vierde fase wordt volop afgewerkt. De metselwerken voor de binnenruimte zijn eveneens bijna klaar. Hierbij enkele impressies :

Zicht vanuit centraal punt en de Audio-visuele ruimte :

33

KVNS St-Amands ondergrondse ruimte Gansakkermolen overzicht werfverslagen

Zicht vanop toekomstig terras :

Zicht op het metselwerk:

11 maart 2016 : afwerken van de muren,teerlingen en keerwanden : stutten van de plafondplaat.

Onze gebeden werden verhoord en we hebben nu echt prachtig weer. De aannemer heeft zelfs werkkrachten van een andere werf bijgehaald om op volle toeren te draaien. De werf schiet vooruit als een hazewind en we zijn deze week gestart met het aanbrengen van de onderstutting voor het gieten van de plafondplaat. Er worden immers geen wefsels gelegd, doch één monolithische plafondplaat van 30 cm dik wordt over alles heen gegoten. Zij draagt op de fundering van de teerlingen en de betonsteunen vooraan in de ruimte waar later de inkombalie zal geplaatst worden. Deze plaat zal straks de teerlingen dragen en met grond worden afgedekt, na het aanbrengen van isolatie en waterdichting. Alles is doordacht en elke vierkante cm wordt benut.

Met de stralende zon in de hemel kunnen we met een paar mooie plaatjes deze unieke gebeurtenis vastleggen voor het nageslacht. Dit is van het soort fotoʼs die je maar één keer kan maken !

34

KVNS St-Amands ondergrondse ruimte Gansakkermolen overzicht werfverslagen

Luifel voor terras

35

KVNS St-Amands ondergrondse ruimte Gansakkermolen overzicht werfverslagen

KVNS St-Amands ondergrondse ruimte Gansakkermolen overzicht werfverslagen

36

KVNS St-Amands ondergrondse ruimte Gansakkermolen overzicht werfverslagen

15 maart 2016 : bekisting en leidingen voor de plafondplaat wordt afgewerkt.

De bekisting voor het plafond is klaar, de voorbereiding voor de plaatsing van de wapening voor de betonbalken zit op schema. Als alles goed gaat, gieten we volgende vrijdag, 18 maart de volledige betonplaat!

18 maart 2016 : storten van de plafondplaat.

Wat een huzarenstuk! Volledig terug op schema wordt vandaag onder een stralende zon de betonplaat gegoten. Alle schouwen zijn aangebracht en in de plaat liggen alle leidingen te wachten op aansluiting voor data en elektriciteit. Vanop de plaat krijg je reeds een impressie van het prachtige panorama op het landschap dat de molenbelt straks zal bieden…..

Tekst : Marc Peelman

Fotoʼs: Marc Peelman Bruno Callaert.

Wordt vervolgd !!!

37

Oproep ...

Sint-Amands,28februari2016

BestevriendenvanhetMolenmuseum,VlaamsCentrumvoorMolinologievzw,

Op13decembervorigjaarhebbenwijafscheidgenomenvanhetMolenmuseumindeKerkstraatteSint-Amands.

Na40jaarwerdeenmijlpaalgeplaatstinhetlevenvanhetmolenmuseumenvanaldiegenendieermethartenzielaanverknocht zijn. Het was dan ook een riem onder het hart dat nog zoveel mensen die laatste openingsdag hebbenaangegrepenomdevolledigeverzamelingnogmaalsenvoordelaatstekeertekomenbezoeken.

MaaralswealeentraanwegpinkenbijhetverlatenvandeKerkstraat,verheugthetonstezienhoedewerkenvorderenaan de Molendreef te Sint-Amands. Het is immers op deze historische locatie waar de Gansakkermolen zal wordenheropgerichtdoordeKoninklijkeVerenigingvoorNatuurenStedenschoon.(KVNS)

DebestuurdersvanzowelKVNSalshetCentrumvoorMolinologiezullendanookdehandeninmekaarslaanenopdezenieuwelocatieindemolenbelteensplinternieuwgebouwvoorzienwaarindeverzamelinguitdeKerkstraatvooreengrootgedeeltezalwordenondergebracht.

Wijhebbendeambitieomdeopeningvanditgebouwreedsaantekondigenop11junivanditjaar.Uleesthetgoed,hetontbreektonsnietaanwilskrachtendynamiek.

Daarom dat wij ons ook naar u, trouwe leden van de vriendenkring, durven richten. De VZW “Vlaams Centrum voorMolinologie”zalblijvenbestaanendeRaadvanBestuurzal inmaartbijelkaarkomenomdetoekomstigewerkinguittestippelen.

Wijgaranderendanookdevoortgangvanonzewerkingendoenterugeenberoepopdesteunvanonzevrienden.Voor25euroblijftu lidvandeverenigingenblijftugenietenvandevoordelendieureedskent:hettijdschrift“Molinodialoog”verschijnt4maalperjaar,uhebtgratistoegangtothetmuseumendetijdelijketentoonstellingenenwordtuuitgenodigdtothetbijwonenvanevenementenzoalsdevooropeningtentoonstellingmetreceptie.Noteeralvastook11 juni2016 inuwagendaalseennieuwemijlpaalinhetlevenvanhetmolenmuseumwaarbijunietmagontbreken.

Mogenwijuookuitnodigenomuwcontactgegevensdoortegevenoponzewebstek:http://www.molenmuseum.be/ofonseene-bericht te sturenopbovenvermelde-adres : info@molenmuseum.be. Zo kunnenwij u inhet vervolgook viaelektronischewegopdehoogtehoudenvanonzewerking.

Wijdankenualvastdatuopnieuwuwbijdragevoorhetjaar2016wilstortenophetdoorugekendebanknummervanhetSTUDIECENTRUMVOORMOLINOLOGIE:BE36433118588181.

Uwbestuurvan

HetVlaamsCentrumvoorMolinologie

VLAAMSCENTRUMVOORMOLINOLOGIE MOLENMUSEUM VlaamsCentrumVoorMolinologievzw Documentatiecentrum VriendenvanhetMolenmuseum www.molenmuseum.beinfo@molenmuseum.be

Sint-Amands, 28 februari 2016

Beste vrienden van het Molenmuseum, Vlaams Centrum voor Molinologie vzw,

Op 13 december vorig jaar hebben wij afscheid genomen van het Molenmuseum in de

Kerkstraat te Sint-Amands.

Na 40 jaar werd een mijlpaal geplaatst in het leven van het molenmuseum en van al

diegenen die er met hart en ziel aan verknocht zijn. Het was dan ook een riem onder het

hart dat nog zoveel mensen die laatste openingsdag hebben aangegrepen om de

volledige verzameling nogmaals en voor de laatste keer te komen bezoeken.

Maar als we al een traan wegpinken bij het verlaten van de Kerkstraat, verheugt het ons te

zien hoe de werken vorderen aan de Molendreef te Sint-Amands. Het is immers op deze

historische locatie waar de Gansakkermolen zal worden heropgericht door de Koninklijke

Vereniging voor Natuur en Stedenschoon. (KVNS)

De bestuurders van zowel KVNS als het Centrum voor Molinologie zullen dan ook de

handen in mekaar slaan en op deze nieuwe locatie in de molenbelt een splinternieuw

gebouw voorzien waarin de verzameling uit de Kerkstraat voor een groot gedeelte zal

worden ondergebracht.

Wij hebben de ambitie om de opening van dit gebouw reeds aan te kondigen op 11 juni

van dit jaar. U leest het goed, het ontbreekt ons niet aan wilskracht en dynamiek.

Daarom dat wij ons ook naar u, trouwe leden van de vriendenkring, durven richten.

De VZW “Vlaams Centrum voor Molinologie” zal blijven bestaan en de Raad van Bestuur zal

in maart bij elkaar komen om de toekomstige werking uit te stippelen.

38

Wij garanderen dan ook de voortgang van onze werking en doen terug een beroep op de

steun van onze vrienden.

Voor 25 euro blijft u lid van de vereniging en blijft u genieten van de voordelen die u reeds

kent : het tijdschrift “Molinodialoog” verschijnt 4 maal per jaar, u hebt gratis toegang tot het

museum en de tijdelijke tentoonstellingen en wordt u uitgenodigd tot het bijwonen van

evenementen zoals de vooropeningtentoonstelling met receptie.

Noteer alvast ook 11 juni 2016 in uw agenda als een nieuwe mijlpaal in het leven van het

molenmuseum waarbij u niet mag ontbreken.

Mogen wij u ook uitnodigen om uw contactgegevens door te geven op onze webstek :

http://www.molenmuseum.be/ of ons een e-bericht te sturen op bovenvermeld e-adres :

info@molenmuseum.be.

Zo kunnen wij u in het vervolg ook via elektronische weg op de hoogte houden van onze

werking.

Wij danken u alvast dat u opnieuw uw bijdrage voor het jaar 2016 wil storten op het door

u gekende banknummer van het

STUDIECENTRUM VOOR MOLINOLOGIE : BE36 4331 1858 8181.

Uw bestuur van

Het Vlaams Centrum voor Molinologie

39

... digitaalWij zouden het fijn vinden mocht u ons uw email-adres bezorgenvia : info@molenmuseum.be(wegens een technisch probleem werkt de link via de webstek voorlopig niet)

Zo kunnen wij u ook digitaal ook op de hoogte houden!

Met onze nieuwe lokatie in het vooruitzicht zou het ook heel fijn zijn om u terug bij ‘de vrienden van het Vlaams Centrum voor Molinologie’ te mogen rekenen en zo (terug) op u te kunnen rekenen voor deze kleine bijdrage van 25,00 € per jaar.

40

UITNODIGING

De werken vorderen goed !Noteer alvast zaterdag 11 juni 2016 in uw agenda.Het Vlaams Centrum voor Molinologie sluit zijn deuren niet,kom het dan zelf beleven,Molendreef 45 te 2890 Sint-Amandsop de nieuwe site!

Nieuwe lokatie : Molendreef 45 • 2890 Sint-Amands

Feestelijke opening zaterdag 11 juni 2016