GROEN BOUWEN

Groen bouwen helpt het milieu. Drie universiteiten, waaron­der de UT, gaan testen hoe de nieuwste snufjes op milieuge­bied samengaan in een groen bouwlaboratorium.

Een gebouw dat blijft vera~deren Een gebouw dat elke twee jaar een andere vorm en bestem­

ming krijgt, maar waar nooit aan gesloopt hoeft te worden.

Dat is het ideaal van het Groene Bouwlab dat volgend jaar

op de UT-campus moet gaan verrijzen.

door Jan Ruesink

Nee, een gemetseld muur­tje zul je straks niet aan­treffen in het Experi­menteel Groen Bouw­

Lab. Want al het materiaal dat erin gebruikt zal worden, moet ver­plaatsbaar zijn en hergebruikt kun­nen worden. Op de campus van de Universiteit 1\vente zal over een jaar een bijzonder gebouw ver­rijzen. Het moet zijn eigen energie op­wekken, het moet van vorm kun­nen verschieten, de materialen moeten herbruikbaar zijn en het gebouw moet ook nog eens com­fortabel zijn en architectonisch fraai ogen. En alsof dat allemaal al niet moeilijk te combineren is, mo­gen negen aannemers, materialen­leveranciers en installateurs er hun nieuwste snufjes gaan uitprobe­ren. Dr. Elma Durmisevic van de Uni­versiteit 1\vente beaamt dat het een uitdagende klus wordt om dit ambitieuze bouwwerk te coördine­ren, maar het zal volgens haar ze­ker geen Toren van Babel worden, die nooit afgebouwd wordt door­dat iedereen zijn eigen taaltje blijft spreken. "We werken uitsluitend met bedrijven, studenten en ken~ nisinstellingen die echt de wil heb­ben om wezenlijke vooruitgang te boeken in de milieubelasting van het bouwen", zegt de universitair docent van de nieuwe UT-master­opleiding industrieel ontwerp

voor de bouw. "En als een bepaal­de techniek die. we in de eerste fa­se hebben toegepast, een verbou­wing naar een andere functie in de weg staat, zal dat onderdeel moeten meeveranderen, anders kunnen we het niet meer toepas­sen". Het Groene Bouwlab is een proef­object waarin allerlei nieuwe ener­giebesparende technieken en mi­lieuvriendelijke materialen wor­den uitgeprobeerd. Dit soort proef­projecten is er al volop, maar hier wordt het samenspel van al die technieken in één gebouw be­proefd. In het lab werken partners uit heel Europa samen: de universi­teiten van 1\vente, Istanboel en Sa­rajevo, Hogeschool Saxion, het ROC van 1\vente en negen vooma­melijk 1\ventse bedrijven: Van Dijk Bouw, De Groot Vrooms­hoop (houtconstructies), Hodes en Plegt-Vos, Bluedec (isolatiema­teriaal), Winkels Techniek (installa­teur), Kersten Retail (technische installaties), ClimaLevel (vloerver­warming) en HSH-Fiwihex (warm­tewisselaars) . Met het Groene Bouwlab als para­depaardje wil de nieuwe UT-oplei­ding industrieel ontwerpen voor de bouw zich opwerpen als natio­naal kenniscentrum voor duur­zaam en flexibel bouwen. Het eerste internationale succesje is er al: de gemeente Istanboel wil elementen uit het groene lab toe­passen in haar nieuwe Energy Park, zo beloofde een delegatie

van de Turkse stad die deze week in En­schede op bezoek was . . Volgens Durmisevic is groen bouwen hard no­dig. "De bouw is riamelijk een enorme energie- en materi­aalslurper. De sector zorgt voor de helft van het materiaalgebruik, de helft van de CO, -uitstoot en 40 procent van de afValproductie in de westerse wereld. Dat komt on­der andere doordat gebouwen ge­sloopt in plaats van omgebouwd worden en materialen niet herge­bruikt worden." De plannen zijn nu zover dat er overeenstemming is over de plek en het concept van de bouw. Ook de finandering, voorlopig ge­raamd op 2 miljoen euro, is vol­gens Durmisevic rond. Alle partici­panten dragen daar in bij, maar er wordt ook nog gerekend op subsi­dies. In februari moet het definitie­ve ontwerp klaar zijn en de eerste paal moet eind volgend jaar de grond in. Het Green Lab wordt eerst ge-

:De bouw ;s een enorme energie- en materiaalslurper. De sector zorgt voor de helft van de CO2-uitstoot in de westerse wereld.'

Elma Dunnisevic, universitair docent Universiteit Twente

Het Groene Bouwlab . Impressietekening van de eerste fase vaR het groene transformeerbare gebouw op de UT~ampus. Hier worden nieuwe bouwtechnieken en -materialen getest op duurzaamheid, energie­verbruik en hergebruik.

bouwd als woonhuis. Niet dat er daadwerkelijk mensen in gaan wo­nen, maar het pand zal wel als zo-

qanig gestookt en verlicht worden. Na elke twee of drie jaar zal het pand gei:ransfonneerd worden

•

naar ançlere doeleinden, zoals kan­toren of een vergadercomplex. "Het wordt een dynamisch en

zaterdag 11 december 2010 www.tctubantia.nl

conotnie I 19

euro gaat het nieuwe Experimenteel Groen Bouwlab op de UT kosten. De financiering komt van deelnemende bedrijven en universiteiten en van subsidiebijdragen.

levend geheel, een gebouw dat maar blijft veranderen." Zie. ook: www.utwente.nl/gtbcenter

Kluif voor studenten UT-bouwkundige Elma Durmise­vic geeft toe dat het samenraapsel van technieken en materialen het wel moeilijk zal maken om-straks precies te bepalen wat het Groene Bouwlab succesvol maakt, want: gebruikt het pand nu zo weinig energie door de isolerende wan­den, door de slimme lichtinval of juist door de 'ademende ramen'? Dat wordt nog puzzelen voor de wetenschappers. Toch is ze niet bang vöor gesteggel over welk be­drijf de eer gaat opeisen: "Als een bedrijf een nieuwe techniek in­brengt, bijvoorbeeld warmtewisse­laars, kan het effect daarvan op het energieverbruik door vergelij­king met de vorige situatie geme­ten worden. We ontwerpen zelfs software voor een virtuele bouw­plaats. Dan krijg je direct in beeld wat de veranderingen die - je in­brengt, betekenen voor de kosten en het energieverbruik. Alles wordt voortdurend door weten­schappers geïnterpreteerd. Er zijn zelfs al plannen voor afstudeer- en promotie-studies rond dit lab." Voor de deelnemende bedrijven is het lab een ideale proeftuin voor nieuwe technieken. Weliswaar zijn sommige van de toegepaste systemen al enige tijd op de markt, maar volgens Durmisevic is het nieuwe aan dit project dat be­studeerd wordt of die technieken ook in een 'groen geheel' passen en dat ze zonodig doorontwikkeld worden. "Dat biedt ruimte voor ex­perimentele technieken en dat is een mooie kluif voor afstudeer­ders die aan het lab gekoppeld zul­len worden". Het groene lab zal volgens Durmis­evic bijdragen aan de innovatieve kracht van bouwend 1\vente. Ook het onderwijs zal ervan profiteren, verwacht ze. "We betrekken al veel studenten van UT en Saxion Hogescholen bij het project en we hopen met het ROC van Twente afspraken te kunnen maken dat mbo-studenten het lab straks als leerlingbouwproject kunnen gaan bouwen."