Tsjielp!! Digitale nieuwsbrief van de

Natuur- en Vogelwacht Culemborg e.o.

Editie januari 2019 – nr. 104

2019: een nieuwe start. Genieten van weer een jaar met prachtige natuur!

NVWC-activiteiten januari 2019 02-01-2019

Nieuwjaarsbijeenkomst: Welkom! Traditiegetrouw openen we het jaar met een gezellig samenzijn in ons clubgebouw De Steenuil. De klusgroep, en met name Frans Waroux, zal ongetwijfeld weer voor overheerlijke oliebollen en andere lekkernijen zorgen. Deze avond is vooral bestemd voor het gezellig samenzijn, het terugkijken op afgelopen jaar en natuurlijk het maken van nieuwe plannen. Naast het informele overleg, zal ook een korte presentatie worden gegeven over de schitterende natuur die we hier in en rond Culemborg hebben en over waar we in het komend jaar aan willen gaan werken. We hopen dat er weer veel mensen zijn en we op deze manier een mooie vliegende start kunnen maken van 2019. Tot op woensdag 2 januari, vanaf 19.30 uur in ons clubgebouw De Steenuil, Steenovenslaan 20, 4101 AM Culemborg. Zie ook hier.

Vogels in de buurt: geen excursie in januari De reeks wordt in 2019 wel voortgezet, eerstvolgende data: 2 februari en 2 maart.

12-01-2019

Jeugdactiviteit: Sterren kijken Sterrenbeelden, je kent ze vast van de horoscopen die je iedere dag in de krant ziet staan. Maar heb je je ooit wel gerealiseerd dat die sterrenbeelden echt te zien zijn als je naar een heldere hemel kijkt? Op 12 januari gaan we met zijn allen deze sterrenbeelden opzoeken. Ben je er ook bij? Meld je aan via jeugdcoor@nvwc.nl. Ook als je geen lid bent kun je een paar keer meedoen. Op 12 januari om 13:30 uur in clubgebouw De Steenuil, Steenovenslaan 20, Culemborg. Om 15:30 uur zijn we klaar.

NVWC-activiteiten januari 2019 (vervolg) 12-01-2019

Knotwilgen snoeien: Veel hout voor de liefhebbers! De twee snoeidagen in januari en februari zijn bij familie Merkx, Beusichemsedijk 7. Een lange rij wilgen waarvoor zeker twee zaterdagen nodig zijn. Er is veel hout voor de liefhebbers, het restant wordt ter plaatse verbrand. Helpt u mee? Voor gereedschap en koffie wordt gezorgd, zelf s.v.p. voor brood zorgen. Denk ook aan geschikte kleding/laarzen/handschoenen!!! Zaterdag 12 januari, 9:00-14:00 uur. Wie slechts enkele uurtjes kan is ook van harte welkom. Op de website meer info of stuur een e-mail naar Harry van de Warenburg, knotcoor@nvwc.nl. Overige snoeidagen in 2019: 9 feb en (reserve) 2 mrt.

16-01-2019

Lezing: “Landschappen en vogels in en om Arnhem” Natuurbeschermer, fotograaf en verteller Koos Dansen neemt ons mee op een denkbeeldige fietstocht van ongeveer 50 km langs en door zijn favoriete plekjes en stekjes in en om zijn woonplaats Arnhem, waar hij de afgelopen jaren zo’n 200 soorten vogels fotografeerde. Arnhem is rijkelijk bedeeld met bos, heide, landgoederen, rivier met uiterwaarden, de stad en een nieuw nat landschapspark met rietmoeras tussen Arnhem en Nijmegen. Zo komen soorten aan bod als klapekster, grauwe klauwier, zwarte en groene specht, appel- en goudvink, gekraagde en zwarte roodstaart, koekoek, oeverzwaluw, visarend, smelleken, boomvalk en tal van steltlopers, eenden en rietvogels. Ook is er oog voor het geheel van landschappen, flora en andere fauna. Koos Dansen is actief lid van de Vogelwerkgroep Arnhem, vrijwilliger lezingen en educatie van Vogelbescherming Nederland en medeauteur van de Praktijkboeken voor Vogel- en Landschapsfotografie. Hier meer. Woensdag 16 januari in De Steenuil, Steenovenslaan 20, Culemborg. Tijd: 20.00 – 22.00 uur (u bent welkom vanaf 19.30 uur). De toegang is gratis. Voor meer informatie over lezingen: Annette van Berkel lezingcoor@nvwc.nl.

30 mei t/m 2 juni

De keuze voor het hemelvaartkamp is bekend Op alle locaties die waren geselecteerd door de kampwerkgroep (bestaande uit Yme Jan Bosma en Ruud Post) werden stemmen uitgebracht, maar er was er één duidelijk favoriet: de Drentsche Aa! Hier meer over deze mooie streek. Yme Jan en Ruud gaan in januari op pad om een mooi kampeerterrein uit te zoeken in dit gebied.

Dit jaar ook een jeugdkamp! Het jeugdkamp wordt in 2019 nieuw leven ingeblazen en wel op 13 en 14 juli. Kamperen in de natuur bij Werk aan de Korte Uitweg. Neem hier alvast een kijkje.

Nieuws uit de natuur (december)

Rectificaties Hak-al 04-2018 In Hak-al 04-2018 is een zeer hinderlijke misser gepubliceerd op pagina 22 in het artikel “Libellen” door Ewoud van der Ploeg. Links onderaan staat een foto met als bijschrift “Onbekende libel”. Heel vervelend voor Ewoud, die alom bekend staat als libellenspecialist, alsof hij niet zou weten welke libel er op deze foto staat. In de opmaak is deze foto per abuis geplaatst bij het artikel van Ewoud. Op pagina 23 rechts bovenaan staat een prachtige opname van dezelfde libel, een beekrombout, van Maartje van der Ploeg. Het bijschrijft bij de foto rechtsonder op pagina 23 moet zijn Azuurwaterjuffer in plaats van Watersnuffel. Aan een ieder: twijfel niet aan de kennis van libellenspecialist Ewoud van der Ploeg!

Helaas is er nog een grote fout gemaakt in Hak-al 04-2018, namelijk op pagina 33 in het vierde deel over de vleermuizen in het werkgebied van de NVWC van Wiegert Steen. Per abuis is in de opmaak de tekst van pagina 32 ook nog een keer opgenomen op pagina 33 en ontbreekt daardoor een deel van de tekst. In de losse publicatie van dit artikel op onze website is de juiste tekst opgenomen. Lees ook deel één, twee en drie. In Hak-al 01-2019 wordt deel 4 integraal herplaatst. Namens de redactie onze welgemeende excuses aan Ewoud en Wiegert.

Een gecorrigeerde versie van Hak-al 04-2018 staat inmiddels online en is zeer de moeite waard om te lezen.

Knotten en………dreggen! Tijdens de twee knotdagen afgelopen november en december zijn 13 knotwilgen gesnoeid aan de Beusichemsedijk. Veel hout is afgevoerd, maar er bleef ook een flinke berg as over. Een kleine onderbreking tijdens het snoeien: Wim Smits en de ladder schoven iets weg en Wim was genoodzaakt de motorzaag van zich af te werpen naar waar geen personen stonden, de sloot dus. Veiligheid voor alles, maar de zaag lag volledig onder water en dreggen was nodig. Gelukkig kreeg Wim met al zijn ervaring de zaag na een kwartiertje weer aan de praat en kon er verder gesnoeid worden.

Nieuws uit de natuur (december) vervolg

Egels welkom in Culemborg! Wat werd er druk geschaafd, geboord, getimmerd in De Steenuil. De klusgroep had bouwpakketjes gemaakt voor twee verschillende egelhuisjes en daar wist de jeugdgroep mooie egelpaleisjes van te maken. Zo komen ze de winter wel door!

Vogels kleuren de dag rood en goud Cynthia van Leusden heeft een paar mooie foto’s toegevoegd in de fotorubriek. Maar liefst 2 goudhaantjes lieten zich tegelijk fotograferen en een roodborstje gaf kleur aan een witte, mistige dag. In het veld liet een ree zich zien.

En lees hier waarom roodborsten op kerstkaarten staan.

“Help de insecten sterven!” De lezing in december door Michiel Wallis de Vries, projectleider bij De Vlinderstichting en hoogleraar aan Wageningen Universiteit, werd druk bezocht. Michiel begon met een positief beeld: scheefbloemwitje en koninginnenpage verspreiden zich op eigen kracht steeds verder over Nederland. En de Buxusmot doet het hier uitstekend (tot verdriet van buxusliefhebbers). Het beeld werd echter al snel somberder: aantoonbaar drastische afname van allerlei insecten en niet alleen in Nederland. Van invloed zijn o.a. de landbouwgebieden, extremere weersomstandigheden, gebruik van pesticiden en de belasting van de natuur met stikstof (lees hier de opinie “Van PAS naar PAN” die Michiel onlangs schreef voor Trouw). Naar verschillende insectengroepen is nog weinig research gedaan, maar vlinders en libellen zijn daarop een uitzondering. Door jarenlang onderzoek van deze soorten is de achteruitgang met cijfers aantoonbaar. Gelukkig wordt steeds duidelijker wat insectensterfte voor consequenties heeft en wordt er gezocht naar oplossingen om het tij te kunnen keren.

Nieuws van het bestuur

Nieuwjaarsbijeenkomst woensdag 2 januari v.a. 19.30 uur Het bestuur nodigt u van harte uit om te klinken op het nieuwe jaar! Voor bijzonderheden zie bovenaan deze Tsjielp.

Er kan nog een nieuw bestuurslid bij! Het afgelopen jaar hebben we met een zeer gemotiveerde club van zes het bestuur van de NVWC gevormd. Dat ging prima door de mooie mix van kwaliteiten van de verschillende bestuursleden. Maar we mogen nog een lid erbij hebben en we zouden graag een nieuw bestuurslid, met nieuwe ideeën, aan ons gezelschap willen toevoegen. Het bestuur komt eenmaal per maand bij elkaar (behalve in de zomervakantie) en tussendoor worden de zaken per e-mail besproken. Denk je dat je wat kunt toevoegen aan de NVWC en heb je mogelijk interesse om bestuurslid te worden, stuur even een mail naar bestuur@nvwc.nl. Dan kunnen we je een keer uitnodigen om een vergadering bij te wonen en te kijken of het echt iets voor je is. Op de jaarvergadering van 3 april kan een nieuw bestuurslid officieel benoemd worden.

Jaarprogramma 2019 voor de jeugdgroep als kalender Het jaarprogramma voor de jeugdgroep is in samenwerking met de werkgroepen vastgesteld. Het staat in deze nieuwsbrief op een aparte pagina, dus je kunt hem printen en ophangen. Jeugdcoördinatoren Winny Verdouw en Maartje van der Ploeg en begeleiders Marja Schuurman, Barbara Zaat en Cees van Appeldoorn gaan weer graag met jullie op pad!

JAARKALENDER 2019 jeugdgroep NATUUR- EN VOGELWACHT CULEMBORG e.o. Zaterdagmiddag in en om De Steenuil

13:30 – 15:30 uur, tenzij anders vermeld

Januari 2 januari nieuwjaarsbijeenkomst (woensdagavond)

12 januari sterren kijken

Februari 2 februari modderfiguur maken Lek

Maart 16 maart broedhopen ringslangen Nieuw Wulven of uilen ringen

April 13 april waterbeestjes Parijsch

Mei 18 mei hommels

Juni 15 juni schepnetten en libellehuidjes Regulieren/Put van Buren

Juli 13+14 juli jeugdkamp Werk aan de Korte Uitweg

Augustus Geen jeugdactiviteiten i.v.m. vakantie

September 27 september nachtvlinders puzzeltocht

Oktober 12 oktober paddenstoelen Plantage

November 9 november bodemdiertjes en levend kwartetspel (spinnen enz.)

December 14 december vogelwaterbak

Nieuws van het bestuur (vervolg)

Natuurfeestdagen: Vrijwilligers gevraagd als begeleider Leerlingen van groep 8 leren zorgen voor de natuur. Op dinsdag 5 en donderdag 7 maart gaan basisschoolleerlingen van groep 8 helpen bij het snoeien in een griend in de omgeving van Culemborg. Deze Natuurfeestdagen zijn een jaarlijks project in een samenwerking van basisscholen, gemeente Culemborg, NME, Staatsbosbeheer (SBB) en NVWC. Een praktische natuureducatie voor leerlingen van de basisschool. Het thema is ”Het zorgen voor de natuur”. Na deze activiteiten hebben ze meer kennis over kleinschalige landschapselementen (grienden) voor wat betreft het ontstaan, de natuurwaarden en de rol van de mens daarin. Elk jaar doet een aantal NVWC-leden mee aan deze activiteit, naast vrijwilligers van SBB, ouders en, uiteraard, de leerkrachten. De NVWC is gevraagd of we voor deze dagen twee begeleiders per ochtend en twee per middag kunnen verzorgen. In totaal dus 8 personen een halve dag. Je kunt als vrijwilliger meedoen op een ochtend of een middag, of natuurlijk een hele dag. Voor een prima lunch bij het houtvuur wordt gezorgd. Uitgebreide informatie hier. Je kunt je opgeven bij Han Sloots via hannvwc@gmail.com.

De eerste bestuursvergadering van 2019 is op donderdag 24 januari.

Activiteiten en berichten van anderen NIEUWSBERICHTEN

NME Culemborg: Activiteiten op Kinderboerderij De Heuvel starten op 17 maart Ben je benieuwd naar het programma voor het komende jaar? Klik hier! (Er komt zelfs een Halloweenfeest…..)

Diverse organisaties: Deltaplan Biodiversiteitsherstel gepresenteerd Deltaplan Biodiversiteitsherstel is een maatschappelijke beweging met een unieke aanpak voor natuurherstel in Nederland. De deelnemende kennisinstituten, landbouwvertegenwoordigers, bedrijven, natuur- en milieuorganisaties en een bank laten met hun plan zien dat door betere samenwerking en het stimuleren en waarderen van grondgebruikers het verschil gemaakt kan worden voor een rijkere natuur. Hier meer info en de volledige versie van het plan.

FLORON: Zoek van kerst t/m 3 januari naar bloeiende planten De Eindejaars Plantenjacht is van start. Zoek tot 3 januari naar planten die in bloei staan. Het gaat dan bijvoorbeeld om soorten die bij het uitblijven van serieuze nachtvorst de bloei nog wat weten te rekken of om soorten die het hele jaar door bloeiend te vinden zijn. Deze Plantenjacht is een mooie aanleiding om er samen gezellig op uit te trekken. Hier de regels.

Nature Today: Gelderland heeft plan van aanpak invasieve exoten De provincies zijn dit jaar verantwoordelijk geworden voor de aanpak van invasieve exoten. Provincie Gelderland heeft daarvoor nu een plan van aanpak vastgesteld. Er komt o.a. een regeling om beheerders van natuurterreinen te subsidiëren bij het treffen van bestrijdingsmaatregelen tegen deze soorten. Ook wordt geïnvesteerd in communicatie en bewustwording. Hier meer.

Ravon: Download hier “Schubben en Slijm” nr. 38 Met o.a. resultaten Meetprogramma Zoetwatervissen.

De Tuinpiraat: 5 jan “Tuinpiraten zijn bikkels” Op de laatste dag van de kerstvakantie organiseert De Tuinpiraat weer een heerlijke middag in het bos onder het motto: “Tuinpiraten zijn bikkels”. Er komen meestal meer dan 50 kinderen (met ouders) naar de Natuurspeeltuin op deze familiemiddagen en zij vermaken zich prima met een vuurtje, een waterpomp en……. de rest blijft nog even een verrassing. Houd de facebookpagina in de gaten waar het programma binnenkort wordt gepubliceerd. Je bent welkom tussen 13:00-16:30 uur en de toegang is gratis. De Zandput, Rietveldseweg Culemborg, ingang tussen nummer 27 en nummer 29.

Werk aan het Spoel: Anne Jitske Salverda maand januari Artist in Residence Haar onderwerp is altijd het landschap: land, lucht, licht, water, bomen, akkers. Anne Jitske hoopt op sneeuw in haar maand op het Spoel. Als verstokte “en plein air” schilder is dat wat ze het liefste doet: haar ezel neerzetten in de sneeuw! Hier meer.

IVN Nieuwegein-IJsselstein e.o.: 13 jan Publieke winterwandeling park Oudegein Winterse wandeling voor jong en oud door Park Oudegein, het groene hart van de stad Nieuwegein. Na afloop een warme verrassing bij het Milieu Educatie Centrum. Deelname gratis, aanvang 14:00 uur. Hier meer.

Activiteiten en berichten van anderen (vervolg)

Natuur- en Vogelwacht de Vijfheerenlanden: • 19 jan Lezing “Natuur aan de Dijk” door Henk Tromp De voorkeur van deze natuurfotograaf gaat uit naar het fotograferen van vogels in hun natuurlijke omgeving en landschappen met de daarin voorkomende flora en fauna. Hij start in de Everdingerwaard, een belangrijk natuurontwikkelingsgebied met een zeer interessante flora en ook van belang voor de vogelstand. • 20 jan Excursie langs de IJssel van Deventer naar Zutphen o.l.v. Jules Klees • 24 jan Lezing “Noordelijke Natuur” door Wiggele de Haas Verhaal en beelden van reizen door IJsland en Noorwegen. Voor meer info over bovenstaande activiteiten klik hier.

Geldersch Landschap & Kasteelen: 23 jan “Wintersferen” Neerijnen De natuur is in winterrust, maar toch valt er van alles te ontdekken. De boswachter laat het je zien op landgoed Waardenburg en Neerijnen. Het wordt genieten van de kleine en grote dingen in de natuur. Start 14:00 uur, duur ca. 2 uur. Hier info en reserveren.

Vogelbescherming Nederland: • 25 t/m 27 jan Tuinvogeltelling Meedoen met de Nationale Tuinvogeltelling is leuk, makkelijk en u helpt de vogels. Schrijf nu alvast in, dan ontvangt u gratis de “Special Vogels voeren”.

• Tel op vrijdag 25, zaterdag 26 of zondag 27 januari een half uur de vogels in uw tuin of op uw balkon. Geef alleen het hoogste aantal door van een soort die u tegelijk hebt gezien. Geef de telling door met de app Tuinvogels of via de website. Hier meer. • Help de vogels de winter door. Hier tips.

Stroomhuis Neerijnen: 26 jan “Watervogels langs de Waal”, fietsexcursie Januari is een uitstekende maand om watervogels op te zoeken. In de uiterwaarden zijn ze nu heel talrijk. Deze fietsexcursie wordt geleid door ervaren vogelgidsen van natuurorganisatie IVN. Aanvang 13:30 uur, vertrek vanaf Stroomhuis, deelname gratis. Hier meer info en reserveren.

EIS: 26 jan EISdag 2019 “There will be Blood” in Utrecht Ongewervelden worden maar al te vaak gevreesd vanwege hun prikken of beten en daarom wordt dit jaar wat dieper ingegaan op onze bloedzuigende beestjes en hun biologie. Er zal echter ook aandacht zijn voor niet-bloederige zaken, zoals Obsidentify, bestuiverssuccessen en nieuwe insectensoorten in Nederland. De Uithof, 10:30 - 16.10 uur. Deelname is gratis. Hier meer info en programma.

Colofon

Verschijning

Het NVWC-bestuur stelt “Tsjielp!!” samen voor NVWC-leden en belangstellenden. “Tsjielp!!” verschijnt aan het begin van elke maand, m.u.v. de zomermaanden en wordt verzonden aan ruim 440 mailadressen.

Aan- en afmelden Voor aan- en afmelden op “Tsjielp!!” stuur je een e-mail aan: nieuwsbrief@nvwc.nl. Ook voor het doorgeven van een gewijzigd mailadres.

Lid of donateur worden Wilt u meer informatie over de NVWC, stuur een e-mail naar bestuur@nvwc.nl. Wilt u lid worden of donateur, klik hier voor meer informatie.

Foto’s en illustraties

Jouke Altenburg (boerenzwaluwen, kauwen en kraaien op het ijs, Werk aan het Spoel, wilde zwanen, huismus), Wikipedia (sterrenbeeld leeuw, kasteel Waardenburg), Harry van de Warenburg (2x knotten), Koos Dansen (natuur tot in de stad_Arnhem Schuytgraaf, appelvink), Cees van Appeldoorn (2x egelhuisjes, watersalamander, marmerspin), Cynthia van Leusden (roodborstje), Bert Groeneweg (koninginnenpage), Henk Witte (struinen langs de Lek), Karin Verspui (jeugd zoekt bijen en hommels), Kars Veling (vuursteenvlinder, collage insecten, winterbloeiers, wesp), Wim Rubers (gewone heksenboleet, Chinese wolhandkrab, ringmus/huismus), Han Sloots (2x Natuurfeestdagen), Jurgen Geven (pijlstaarten Everdingerwaard).

Copyright Berichten uit deze nieuwsbrief mogen uitsluitend integraal en met bronvermelding worden overgenomen. Foto’s mogen niet zonder toestemming vooraf worden gebruikt.