Toegankelijkheidvan scholen

De keuze van een school is voor leerlingen met een beperking niet vanzelfsprekend. Veel scholen zijn niet of beperkt toegankelijk. Daardoor moeten sommige leerlingen dagelijks lange afstanden afleggen of zijn ze genoodzaakt een school voor buitengewoon onderwijs te kiezen.

Zowel leerlingen met als zonder beperking moeten samen naar school kunnen gaan. Dit werkt integratiebevorderend en werpt een buffer op tegen discriminatie.

Een toegankelijke infrastructuur is essentieel om iedereen dezelfde kansen en keuzemogelijkheden te geven. Het is een voordeel voor de leerlingen, maar ook voor ouders of leerkrachten met een (tijdelijke) beperking.

Ditwenkenbladiseenleidraadomdetoegankelijkheidvanscholenteverhogen.

Hetgeeftontwerpers,bouwherenendirectiesvanscholeneenaantaltipsomhungebouwenbereikbaarenbruikbaartemakenvooriedereen.

Parkeerplaatsen•Min.1parkeerplaatsisaangepastenvoorbehoudenvoorpersonenmeteenbeperking.

•Dezeparkeerplaatsenzijnmin.3,50mbreeden5mlang(6mlangalsdeauto’sachterelkaargeparkeerdworden)enliggenzodichtmogelijkbijdetoegangtothetgebouw(bijvoorkeurnietverderdan25m).

•Zewordenduidelijkgesignaleerd(gemarkeerderandeneneenofficieelbord).

•Hetparkeervakheefteendwarshellingvanmax.2%enheefteenrolstoelvasteondergrond(effen,aaneengeslotenenstroef).

•Eenvoorrijdmogelijkheidvormteenmeerwaardevoorpersonenmeteenbeperking.

Toegangspaden•Toegangspadenzijnmin.1,50mbreed(terhoogtevanobstakelsmin.90cm).Alleobstakelswordenaanéénzijdevandelooproutegeplaatst.

•Zehebbeneenrolstoelvasteondergrond(effen,aaneengeslotenenstroef).Ookinvochtigetoestandzijnzeslipvrij.

•Niveauverschillenvanmeerdan2cmwordenopgevangendoorminstenseenhellingeneentrap.

•Depadencontrasterenmetdeomgevingenzijnsteedsgoedverlicht.

•Luifelsenoverhangendgroenhangennietlagerdan2,30m.

•Aansluitendepaden,voetpadenentrottoirafrittenzijngoedbereikbaar.

Toegang•Detoegangtothetgebouwisgoedzichtbaar(signalisatie,vormgeving,kleurgebruik,tactieleenvisuelecontrasten,…).

•Detoegangisdrempelvrij.Eenniveauverschiltotmax.2cmistoegelaten.

•Devrijedoorgangsbreedtevandedeurbedraagtmin.90cm.

•Eenzelfsluitendpompmechanismebijmanueelbedienbaredeurenisvoldoendelichtafgesteld(max.3kg).Bijhetvolledigautomatiserenvandetoegangsdeurgenietenschuifdeurendevoorkeur.

•Erisvoldoendevrijeruimtevoorenachterdedeur(min.1,50mdiameter)ommeteenrolstoeltekunnenmanoeuvreren.Aandezijdevandedeurkrukiseenopstelruimtevanmin.50cmvoorzien.

•Glazendeurenzijnvoorzienvaneencontrasterendekleurmarkeringopdriehoogtes:opooghoogte,opheuphoogteenopvloerniveau.

•Mattenvormengeenobstakelindienzekortehaartjeseneenantisliponderlaaghebben.Zeliggenbestverzonkenindevloer.

•Aandebuitenzijdevandetoegangiseeninformatiebordvoorzienmetdegegevensvandeschool(contact-

gegevens,onderwijsvorm,…).

150cm

Circuleren in het gebouw•Allelokalenenbuitenruimtenzijnintegraalbereikbaarentoegankelijk.

•Drempelsenobstakelsopdelooproutewordenvermeden.Gangenendoorgangenzijnmin.1,50mbreed(terhoogtevanobstakelsmin.90cm).

•Devrijedoorgangsbreedtevandeurenbedraagtmin.90cm.Bijmanueelbedienbaredeureniservoldoendevrijeruimtevoorenachterdedeur(min.1,50mdiameter).Aandezijdevandedeurkrukiseenopstelruimtevanmin.50cm.

•Glazenbinnendeurenenwandenzijnvoorzienvaneencontrasterendekleurmarkeringopdriehoogtes.

•Kleineniveauverschillen(tot18cm)wordenoverbrugddooreenhelling.Grotereniveauverschillenwordenoverbrugdmeteencombinatievaneenhellingoftrapeneenlift.

•Trappenzijnvanhetrechtetypeenvoldoenaandetrapformule.Onder-enbovenaandetrapenopdetussenbordessenzijndetrapneuzenoverdevolledigebreedtevoorzienvancontrastmarkering.

•Dehellingsgraadvanhellingenisafgestemdophettotaalteoverbruggenhoogteverschilenvarieert: -max.10%bijniveauverschillentot10cm; -max.5%bijniveauverschillenvan50cmofgroter.

•Hellingenentrappenzijnvoorzienvaneengoedomgrijpbare,dubbeleleuning.

•Deliftkooiismin.1,10mbreeden1,40mdiep.Deautomatischeliftdeurheefteenvrijedoorgangsbreedtevanmin.90cm.Voordeliftdeuriseenvrijedraairuimtemeteendiametervan1,50m

aanwezig.Klaslokaal•Elklokaalisvoor-enachteraanvoorzienvanminstenséénvrijeenvlakkeruimte,waareenrolstoelgebruikereendraaicirkelvan1,50mkanmaken.

•Zorgvooreenrechtlijnigeschikkingvanhetmeubilair.Doorgangentussenhetmeubilairzijnmin.90cmbreed.Rekendaarbijdegebruiksruimtevanstoelenin.

•Hetmeubilairisverplaatsbaar,bestaatuitlossetafelsenstoelen,heeftafgerondehoekenencontrasteertmetdeomgeving.

•Tafelszijnonderrijdbaar.Deruimteonderdetafelsismin.70cmhoog,60cmdiepen90cmbreed.

•Erwordtzoveelmogelijkgebruikgemaaktvanaudiovisueellesmateriaal.Voorziestandaardaansluitpuntenvoorprojectors.Losliggendekabelswordenvermeden.

•Voorzievoldoendestopcontacten.Knoppenenschakelaarsbevindenzichopeenhoogtetussen90cmen1,20m.

•Hetindehoogteverstelbarebordisbereikbaarengebruiksvriendelijkvooriedereen.

•Allelokalenzijngoedengelijkmatigverlicht.Schaduw,hetrechtstreeksbinnenvallenvanzonlicht

enreflecties(opcomputerschermen)wordenvermeden.•Slechthorendeenslechtziendeleerlingenzittenbestvooraan.Hetisideaalalsdeleerkrachtopeenafstandvanongeveer2mstaatenrustigenduidelijkspreekt.

•Belangrijkeinformatieenafsprakenwordenherhaaldenophetbordgeschreven.

150cm

70cm

90cm

150cm

Speelplaats •Voorblindeofslechtziendeleerlingenishetbelangrijkdatervisueleentactielegeleidingaanwezigisvandeschoolpoortnaardespeelplaats,vandespeelplaatsnaardeklaslokalen,opdespeelplaatsnaardespeeltoestellenendezitbanken,…Dezegeleidingkanbijvoorbeeldeengevelzijn,maarookeenverschilinbestrating.

•Ineengroteopenruimtewordtvaakwildenbeweeglijkgespeeld.Kleine,beschutteruimtesbiedenplaatsaanleerlingendiehettijdensdespeeltijdlieverrustighouden.

•Gebruikvoordespeelplaatsinrichtingmaterialenmetzoveelmogelijkcontrasterendekleuren.

•Vermijdlage,moeilijktraceerbareobstakelswaarovermenkanvallenenuitstekendeofhangendedelenwaartegenmenkanbotsen.

•Erbestaanheelwatspeeltoestellendieookbruikbaarzijnvoorkinderenmeteenbeperking.Eenonderrijdbarezandbak(optafelhoogte)biedtbijvoorbeeldookaanleerlingenineenrolstoeldemogelijkheidommeetespelen.

•Geefbijeenhoorbaarsignaal(bel)ookeenvisueelsignaal.

Multifunctionele ruimte•Voorzieinderuimteenkeleplaatsendievrijgehoudenwordenvoorrolstoelgebruikers.Dezevrijeruimtebedraagtmin.90cmop1,40menhetgangpadisvoldoendebreedomtekunnenmanoeuvreren.

•Alsdezevoorbehoudenplaatsenzichnietopdebeganegrondbevinden,zijnzebereikbaarmeteenhellingofeenlift.

•Eenpodiumkanuitgerustwordenmeteen(verplaatsbare)helling.

Sportinfrastructuur•Eenschoolheeftvaakeeneigensportinfrastructuurterbeschikking.Ookdezedientintegraaltoegankelijktezijn.

•Erbestaanspecifiekerichtlijnenvoordetoegankelijkheidvansportinfrastructuurzoalssporthallenenzwembaden.

Aangepast toilet•Voorzieindesanitaireruimtenperblokminstenséénaangepasttoilet.

•Detoiletruimteismultifunctioneelenkandooriedereengebruiktworden.

•Eenaangepasttoiletismin.1,65mx2,20mof1,90mx1,95mgroot.

•Dedeurdraaitnaarbuitenopen.Eenhorizontaalgeplaatstegreepaandebinnenzijdevandedeurvergemakkelijkthetdichttrekken.Onderdedeurisvoldoenderuimteomineennoodsituatiemeteendoveofslechthorendepersoontecommuniceren.

•Detoestellenzijnzogeplaatstdateenvrijedraaicirkelvan1,50mmogelijkis.

•Naastdetoiletpotisminstenséénvrijebreedtevanmin.90cmenvoordetoiletpoteenvrijeruimtevanmin.1,20momeentransfertekunnenuitvoeren.

•Voorzieeenvastebeugeltegendewandeneenopklapbarebeugelaandeopenzijdevandetoiletpot.

•Dewastafelisonderrijdbaar(eenvrijeruimtevanmin.70cmhoog,60cmdiepen90cmbreed).Debovenrandvandewastafelbevindtzichopeenhoogtetussen80en90cm.

•Maakgebruikvaneenéénhendel-ofautomatischekraanenzeepdispensereneenautomatischhanddoeksysteem.

•Detoiletruimteisgoedonderhouden(deurensluitenprobleemloos,geenwateropdevloer,voldoendetoiletpapier,…).

Algemene aandachtspunten•Dekleurenvandewandenenhetplafondcontrasteren.•Hethelegebouwisvoldoendeengelijkmatigverlicht.•Voorziegoedesignalisatie.Maakgebruikvancontrasterendekleurenenvoldoendegroteletters.Bijvoorkeurwordenlettersen(universele)pictogrammenookuitgevoerdinreliëf,zodatblindeenslechtziendepersonenbepaaldedelenvandebewegwijzeringkunnenbetasten.

•Allelokalenzijnduidelijkgesignaleerdmetdenaamofhetlokaalnummer.

•Kledinghaakjesdieopverschillendehoogteshangen,kunnendooriedereengebruiktworden.Voorzieerenkeleopeenhoogtetussen90cmen1,20m.

•Indeleslokalenenaula’siseenringleidingvoorzien.Zokunnenpersonenmeteenhoorapparaathetgeluidvaneenmicrofoonversterktontvangen.Deringleidingisaangegevenmethetuniverselepictogram.

•Erisééncontactpersoonaangesteldompersonenmeteenbeperkingtebegeleiden.BijvoorkeurisminstenséénpersoneelsliddeVlaamseGebarentaalmachtig.

80cm

70cm70

cm80cm40cm

50cm

150cm

90cm70cm

45cm

90cm

90cm

90cm

150cm

Ondersteuning en begeleidingOmkinderenmeergelijkekansentebiedeninhetonderwijsiserhetgeïntegreerdonderwijs(GON).HetGONiseensamenwerkingsvormtussenhetgewoonenhetbuitengewoononderwijs.Leerlingenmeteenbeperkingkunnenmetondersteuningvaneenbegeleideruithetbuitengewoononderwijsdelessenvolgenineenschoolvoorgewoononderwijs.

Inclusiefonderwijs(ION)gaateenstapverder.Hetgaatervanuitdatdeonderwijsdoelstellingenperkindkunnenverschillen.Jongerenmeteenmatigofernstigmentalebeperkingkunnenaansluitenbijhetgewoonlagerofsecundaironderwijs.Daarkrijgenzehulpdieaangepastisaanhunspecifiekenoden.Denadrukligtopdesocialeintegratieindeklas.

Eentoegankelijkgebouwiseennoodzakelijke voorwaardeomschooltelopen. Aanpassingswerkenomschoolgebouwen toegankelijktemakenzoalshetaanleggenvaneen helling,hetinstallerenvaneenliftofhet aanpassenvansanitair,kunnengesubsidieerd wordendoorhetAgentschapvoorInfrastructuurin hetOnderwijs(AGION).AGION (Hendruk Consciencegebouw)Koning Albert II-laan 15 - 1210 BrusselTel. 02 221 05 11 – Fax 02 221 05 31info@agion.be – www.agion.be

DefinancieringvantechnischehulpmiddelenvoorleerlingenmeteenbeperkinginhetgewoononderwijsgebeurtdoorhetAgentschapvoorOnderwijsdiensten,celSpecialeOnderwijsleermiddelen.AgODi (H.Consciencegebouw)KoningAlbertII-laan15-1210BrusselTel.025539246–Fax.025539245

Indezelfdereekszijnookdevolgendewenkenbladenverschenen:

Toegankelijkheidvan...appartementsgebouwen,bankgebouwen,bibliotheken,cultuur-engemeenschapscentra,gebeds-enbezinningshuizen,groengebieden,hogescholenenuniversiteiten,hotels,kantorenvanvrijeberoepen,medischepraktijken,publiekdomein,restaurantsencafés,signalisatieeninformatieinenrondhetgebouw,socialediensten,speeltuinen,sporthallenenzwembaden,stembureaus,studiedagen,voetbalstadions,voetpaden,winkels.

RegelgevingScholenwordenbeschouwdalspubliektoegankelijkegebouwen.Gaje(ver)bouwen,dandienjeinVlaanderenrekeningtehoudenmetde‘GewestelijkeStedenbouwkundigeVerordeningvan5juni2009inzaketoegankelijkheid’.

Surfnaarwww.toegankelijkgebouw.bevoormeerinformatieoverdezeregelgeving.Jevindterookhet‘Handboektoegankelijkheidpubliekegebouwen’,werktoolsenheelwattipsvoorhetrealiserenvantoegankelijkegebouwen.

Databank Toegankelijk VlaanderenWiljeeentoegankelijkeschoolvindenofwiljedetoegankelijkheidvanjeschoolbeterkenbaarmakenvoorbezoekers,surfdannaarwww.toegankelijkvlaanderen.be.

Praktische informatie

Dit wenkenblad is een publicatie van Inter, met de steun van het Vlaamse Gelijkekansenbeleid.

Hoofdzetel InterBelgiëplein 13510 HasseltTel. 011 26 50 30info@inter.vlaanderenwww.inter.vlaanderen

Vestigingen Inter

Ditwenkenbladvermeldteenaantal basisrichtlijnen. Voormeerspecifiekerichtlijnenenadviesopmaat vanuwprojectkuntuterechtbijInter:

Kantoor Sint-NiklaasParklaan 115b9100 Sint-NiklaasTel. 03 766 49 68

Kantoor Roeselare - EventsSint-Jorisstraat 18800 RoeselareTel. 051 24 22 06

Kantoor BruggeBaron Ruzettelaan 7/08310 BruggeTel. 050 60 20 75

U kunt dit wenkenblad ook aanvragen bij: Vlaamse OverheidAgentschap Binnenlands BestuurAfdeling Gelijke Kansen, Integratie en InburgeringHavenlaan 88 bus 701000 BrusselTel. 02 553 58 46gelijkekansen@vlaanderen.be

© Inter