TKI WINST - warmopweg.nl...Temperatuur 20 - 70°C Methode • Warmte vraag & aanbod • Warmte...

DNV GL © 06 March 2019 SAFER, SMARTER, GREENERDNV GL © 06 March 2019

ENERGY

TKI WINST Warmte Infrastructuur Nederland met verlaagde Systeem Temperatuur

1

DNV GL © 06 March 2019

De ambitie voor de Nederlandse gebouwde omgeving

2

EnergiemixHuishoudens: ~70% aardgas

#HoeDan?500-750Conversies per dag

365 dagen per jaar t/m 2050

2050…Los van het gas

2030…Een 49% CO2 reductie

3,4Mton minder CO2 door de gebouwde omgeving

2019…7.7 miljoen huishoudens

93% heeft aardgas


Introductie TKI WINST consortium

3

TKI WINST


Individuele expertise consortiumpartners

4

Flexibele prefab leidingen

TKI WINST

>>>TCM Opslag & Warmtepomp

Opslag warmtein de bodem

OndiepeGeothermie

Systeem-integratie & modellen

TCM = Thermochemisch materiaal


TKI WINST toelichting

5

Aanvoer-Temperatuur

20 - 70°C

Methode

• Warmte vraag & aanbod

• Warmte concepten

• Warmte Transitie Model

• Analyse resultaten

Looptijd

Feb 2017 – Aug 2019

Publicatie tussentijdseresultaten in dec. 2018

DoelHet inzichtelijk maken van de technische / economische haalbaarheid en kansen / beperkingen van een innovatieve Lage Temperatuur Warmte-infrastructuur

Klankbord-groep

Meetings om bevindingente spiegelen met 19 externe partijen


TKI WINST methode

6

•Warmtevraag-ontwikkeling (o.b.v. renovatie)

•Lokale bronnen

•Netwerk configuratie

•Kentallen

•Warmte concepten

Model Input

Warmte Transitie Model

•Analyse warmteconcepten:

•CO2 besparing

•Total Cost of Ownership

•Integrale warmteprijs

•Verdeling kosten over stakeholders

Model Output


Voorbeeld verschillen tussen wijken

7

Wijk A Wijk B Wijk C

Bouwjaar - 1960 1960 1930

Aantal woningequivalenten WEQ 1650 450 2.350

Aansluitdichtheid - Hoog Midden Laag

Huidig energielabel - C-D C-D F-G

Warmtevraag per WEQ voor isolatie GJ/jr 36 46 71

Warmtevraag per WEQ na isolatie GJ/jr 30 38 49

Isolatie naar energielabel - B B B

Appartement : Grondgebonden - 3:2 1:3 1:9

Netwerkkosten 70/40 warmtenet MEUR 6,5 2,0 19,0

Netwerkkosten per WEQ kEUR/WEQ 3,9 4,4 8,1

… … … … …


Beschikbare warmtebronnen per wijk

8

Bron Wijk A Wijk B Wijk C

Ondiepe Geothermie + + -

Geothermie n.b. n.b. +

Thermische energie oppervlaktewater + - +

Thermische energie afvalwater - - +

Restwarmte lokale industrie + + -

Cascadering - - +

Zonthermie - - +

… … … …

… … … …


Resultaat Wijk A1650 WEQ Total cost of ownership (per WEQ in 2030)

9

▪ 70/40 warmtenet o.b.v

restwarmte lokale industrie

▪ 70/40 warmtenet o.b.v.

lage temperatuur aardwarmte

(LTA)



(LTA)

▪ Gas hulpwarmtecentrale

(HWC) levert piekvermogen


Resultaat Wijk A1650 WEQ Total cost of ownership (per WEQ in 2030)

10

Resultaten Wijk A:

▪ Alleen voor 70/40

warmtenetten lagere kosten

per WEQ per jaar

▪ Hoogste CO2 besparing voor

all-electric oplossing, echter

tegen hoge kosten

▪ Lage temperatuur 40/25

warmtenet minder duur dan

all-electric oplossing

▪ CO2 besparing middels alleen

isoleren is beperkt

▪ 100% CO2 besparing is niet

haalbaar vanwege de HWC


Resultaat Wijk B450 WEQ Total cost of ownership (per WEQ in 2030)

11

▪ 70/40 warmtenet o.b.v

restwarmte lokale industrie



(LTA)

▪ 70/40 warmtenet o.b.v. een

centrale warmtepomp

gekoppeld aan dry coolers



(LTA)

▪ Gas hulpwarmtecentrale

(HWC) levert piekvermogen


Resultaat Wijk B450 WEQ Total cost of ownership (per WEQ in 2030)

12

Resultaten Wijk B:

▪ Alle 70/40 warmtenet

varianten zijn goedkoper

t.o.v. de gas-referentie

▪ Een 40/25 warmtenet is

goedkoper dan een all-

electric oplossing

▪ Maximale CO2 besparing is

haalbaar met een 40/25

warmtenet of de all-electric

oplossing

▪ 100% CO2 besparing is niet

haalbaar vanwege de HWC


Uitsplitsing van kosten naar verschillende stakeholders (Wijk A)

13

WKO

▪ Verschillende infrastructuren:

▪ Warmtenet (70/40,

40/25 of 20/10)

▪ All-electric

▪ Gas

▪ Bronnen duurzame warmte:

▪ Lage Temperatuur

Aardwarmte (LTA)

▪ Thermische Energie uit

Oppervlaktewater (TEO)

▪ Omgevingslucht

▪ Verschillende isolatielevels:

▪ Isolatie tot label A of B


Voorlopige bevindingen / conclusies n.a.v. analyse Wijk A & B

14

CO2 reductie

Maximaal 80% i.v.m. inzetgas hulpwarmtecentrale alsbackup bij piekvraag

Afhankelijkheid

Uitkomsten verschillen per wijk, afhankelijk van lokaleparameters

Risico transitie

Wijk-voor-wijk aanpak ten koste van optimalisatie op regio-niveau

Aanvoertemperatuur

70/40 is goedkoper dan LT varianten

Warmtenetten

Goedkoper dan all-electric alternatieven

CAPEX vs OPEX

CAPEX systeemkostenwarmtenetten zijnbepalend voor warmteprijs


Future work TKI WINST & beyond

15

EindrapportageWINST

Aannames, methode & bevindingen in één rapport

Toekomst

De kennis & expertise inzetten in nieuweprojecten

In progress

Uitwerken deelaspectenlage temperatuurwarmtenetten, waaronder:

- Cascadering

- Marktconcepten

- Demand response

- Potentieel restwarmte

- Systeemintegratie E&W

- …

Analyse Wijk C & Wijk D

Publicatie analyse resultaten Wijk A t/m D in Q2 2019


Versnellen ontwikkeling lage temperatuur warmtenetten

16

Wet- enregelgeving

Transparantie & houdbarebusinesscases

Samenwerken

Toon impact op systeem-niveau, combineer E&W

Maatschappelijkdraagvlak

Kosten, keuze, betrouw-baarheid & duurzaamheid

Financiering energietransitie

Maak de investering op huisniveau bespreekbaar

Regierol voor gemeente

Een afwachtende houdingvertraagt de transitie

Eenduidigeuitgangspunten

Standaardisatie, afspraken& methodieken


SAFER, SMARTER, GREENER

www.dnvgl.com

The trademarks DNV GL®, DNV®, the Horizon Graphic and Det Norske Veritas®

are the properties of companies in the Det Norske Veritas group. All rights reserved.

TKI WINST Warmte Infrastructuur Nederland met verlaagde Systeem Temperatuur

17

Christiaan van Soest Nynke Verhaegh

[email protected] [email protected]

+31 26 356 3877 +31 26 356 2457

TKI WINST - warmopweg.nl...Temperatuur 20 - 70°C Methode • Warmte vraag & aanbod • Warmte...

Documents

Transcript of TKI WINST - warmopweg.nl...Temperatuur 20 - 70°C Methode • Warmte vraag & aanbod • Warmte...