TiÕt 17 - VLOS · Web view- Líp cutin phñ bªn ngoµi l¸ cã t¸c dông chèng mÊt n íc,...

Biªn so¹n: Gi¸o viªn §Ëu §×nh Sanh Trêng THPT Nghi léc 3 – NghÖ an

PhÇn 1 Giíi thiÖu chung vÒ thÕ giíi sèng

TiÕt 1. Çc cÊp tæ chøc cña thÕ giíi sèng I. Môc tiªu d¹y häc

* KiÕn thøc- N¾m ®îc çc cÊp tæ chøc c¬ b¶n cña thÕ giíi sèng - Gi¶i thÝch ®îc v× sao tÕ bµo lµ ®¬n vÞ c¬ b¶n vµ

®¬n vÞ tæ chøc thÊp nhÊt trong thÕ giíi sèng

- Nªu ®îc kh¸i niÖm vµ vÝ dô cña mçi cÊp tæ chøc - Tr×nh bµy ®îc mèi qu¹n hÖ gi÷a çc cÊp tæ chøc

* KÜ n¨ngRÌn kÜ n¨ng so s¸nh, ph©n tÝch, t duy hÖ thèng, kh¸i

qu¸t kiÕn thøcII. Ph¬ng tÞªn d¹y häc

Tranh h×nh s¸ch gi¸o khoa phãng toIII. Ho¹t ®éng d¹y – häc

1. æn ®Þnh2. bµi míiGi¸o viªn ®Æt vÊn ®Ò nhËn thøc

Ho¹t ®éng cña Gv.Hs Néi dung khoa häc(?). Sinh vËt kh¸c víi vËt v« c¬ ë nh÷ng ®Æc ®iÓm nµo?

(?). HÖ sèng ®îc ph©n chia thµnh nh÷ng cÊp tæ chøc c¬ b¶n nµo?

(?). V× sao tÕ bµo lµ ®¬n vÞ c¬ b¶n cÊu t¹o nªn mäi c¬ thÓ sinh vËt?

ThÕ giíi sèng ®îc chia thµnh çc cÊp tæ chøc c¬ b¶n sau: TÕ bµo, c¬ thÓ, quÇn thÓ, quÇn x· vµ hÖ sinh th¸i.

I. CÊp tÕ bµoTÕ bµo lµ ®în vÞ tæ chøc c¬ b¶n cña sù sèng

- Mäi c¬ thÓ sinh vËt ®Òu ®îc cÊu t¹o b»ng tÕ bµo

- Mäi ho¹t ®éng sèng ®Òu diÔn ra trong tÕ bµo

- ë cÊp tÕ bµo ®· thÓ hiÖn ®Çy ®ñ mäi

gi¸o ¸n: sinh häc 10 n©ng cao 1


(?). ThÕ nµo lµ ph©n tö? Nªu vÝ dô çc ph©n tö cã trong tÕ bµo?

(?). ThÕ nµo lµ ®¹i ph©n tö? V× sao axit nuclªic vµ pr«tªin ®îc xem lµ çc ®¹i ph©n tö quan träng nhÊt?

(?). Nªu vÝ dô mét sè bµo quan cã trong tÕ bµo?

(?). Çc ph©n tö, ®¹i ph©n tö vµ çc bµo quan cã thùc hiÖn ®îc chøc n¨ng cña chóng khi t¸ch chóng khái tÕ bµo?

(?). Dùa vµo sè lîng tÕ bµo cÊu t¹o nªn c¬ thÓ, c¬ thÓ sinh vËt ®îc chia thµnh nh÷ng nhãm nµo?

(?). ThÕ nµo lµ c¬ thÓ ®¬n bµo? ë d¹ng ®¬n bµo ®· biÓu hiÖn ®Çy ®ñ çc ho¹t ®éng sèng cha? Em cã nhËn xÐt g×?

(?). Çc tÕ bµo cÊu t¹o nªn c¬ thÓ ®a bµo cã gièng nhau kh«ng?

(?). ThÕ nµo lµ m«? nªu vÝ dô?

(?). C¬ quan lµ g×?

chøc n¨ng cña c¬ thÓ sèng

- TÕ bµo ®îc cÊu t¹o tõ çc ph©n tö, çc ®¹i ph©n tö, çc bµo quan,..

1. Çc ph©n tö§ã lµ çc chÊt v« c¬ vµ çc chÊt h÷u c¬2. Çc ®¹i ph©n töChñ yÕu lµ pr«tªin vµ axit nuclªic lµ çc chÊt ®a ph©nCã vai trß quyÕt ®Þnh sù sèng cña tÕ bµo, nhng chóng chØ thùc hiÖn ®îc chøc n¨ng trong tæ chøc tÕ bµo3. Çc bµo quanLµ cÊu tróc gåm çc ®¹i ph©n tö vµ phøc hîp trªn ph©n tö cã chøc n¨ng nhÊt ®Þnh trong tÕ bµo

II. CÊp c¬ thÓLµ cÊp tæ chøc cã cÊu t¹o tõ mét ®Õn hµng tr¨m ngµn tû tÕ bµo, tån t¹i vµ thÝch nghi víi nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh cña m«i tr-êng1. C¬ thÓ ®¬n bµoC¬ thÓ gåm 1 tÕ bµo nhng thùc hiÖn ®Çy ®ñ chøc n¨ng cña mét c¬ thÓ sèng

2. C¬ thÓ ®a bµoC¬ thÓ gåm nhiÒu tÕ bµo. Çc tÕ bµo kh«ng gièng nhau mµ chóng ph©n ho¸ t¹o nªn rÊt nhiÒu lo¹i m«



(?). ThÕ nµo lµ HCQ?

(?). Khi t¸ch çc tÕ bµo, m«, c¬ quan còng nh HCQ ra khái c¬ thÓ chóng cã ho¹t ®éng sèng ®îc n÷a kh«ng? T¹i sao?

(?). ThÕ nµo lµ quÇn thÓ?

(?). V× sao quÇn thÓ ®îc xem lµ ®¬n vÞ sinh s¶n vµ ®¬n vÞ tiÕn ho¸ cña loµi?

(?). ThÕ nµo lµ quÇn x· sinh vËt?

(?). HST lµ g×?

(?). Tr×nh bµy mèi quan hÖ gi÷a çc cÊp tæ chøc?(?). Ph©n biÖt vËt sèng víi çc vËt v« c¬?

kh¸c nhau* M«: Nhãm tÕ bµo cïng lo¹i cïng thùc hiÖn chøc n¨ng nh nhau* C¬ quan: TËp hîp nhiÒu m« kh¸c nhau* HCQ: tËp hîp nhiÒu c¬ quan cã chøc n¨ng gièng nhauC¬ thÓ lµ mét thÓ thèng nhÊt

III. CÊp quÇn thÓ – loµiQuÇn thÓ: çc ç thÓ cïng loµi, sèng chung víi nhau trong kho¶ng kh«ng gian nhÊt ®ÞnhQuÇn thÓ lµ ®¬n vÞ sinh s¶n vµ tiÕn ho¸ cña loµiIV. CÊp quÇn x·QuÇn x·: gåm nhiÒu quÇn thÓ thuéc çc loµi kh¸c nhau cïng chung sèng trong kho¶ng kh«ng gian thêi gian nhÊt ®ÞnhV. CÊp HST – Sinh quyÓn1. HÖ sinh th¸iSinh vËt vµ m«i trêng t¹o thµnh mét thÓ thèng nhÊt2. Sinh quyÓnTËp hîp tÊt c¶ çc HST trong khÝ quyÓn, thuû quyÓn, ®Þa quyÓn, t¹o nªn sinh quyÓn

4. Cñng cè:(?). ThÕ giíi sèng ®îc tæ chøc nh thÕ nµo? Nªu çc cÊp tæ chøc sèng c¬ b¶n?(?). Chøng minh tÕ bµo lµ cÊp tæ chøc c¬ b¶n?(?). Lµm bµi tËp sè 3,4,5 SGK



TiÕt 2. giíi thiÖu çc giíi sinh vËtI. Môc tiªu d¹y - häc

* KiÕn thøc- Nªu ®îc 5 giíi sinh vËt cïng çc ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña mçi giíi- NhËn biÕt tÝnh ®a d¹ng sinh häc thÓ hiÖn ë ®a d¹ng ç thÓ, loµi, quÇn thÓ, quÇn x·, hÖ sinh th¸i- KÓ çc bËc ph©n lo¹i tõ thÊp ®Õn cao

* KÜ n¨ngRÌn luyÖn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch, thu nhËn kiÕn

thøc, kÜ n¨ng kh¸i qu¸t ho¸.II. Ph¬ng tiÖn d¹y – häc

Tranh 2 sgk phãng to

III. TiÕn tr×nh d¹y – häc1. æn ®Þnh líp2. Bµi cò

(?). ThÕ giíi sèng ®îc tæ chøc nh thÕ nµo? Nªu çc cÊp tæ chøc sèng c¬ b¶n?(?). V× sao nãi tÕ bµo lµ ®¬n vÞ c¬ b¶n cÊu t¹o nªn

mäi c¬ thÓ sinh vËt?3. Bµi míi

Gi¸o viªn ®Æt vÊn ®Ò nhËn thøc



Ho¹t ®éng cña Gv.Hs Néi dung khoa häc(?). Giíi sinh vËt lµ g×?

(?). ThÕ giíi sèng ®îc ph©n chia thµnh nh÷ng ®¬n vÞ ph©n lo¹i nµo?Hs.

(?). theo giâi b¶ng 2.1 sgk ChØ ra nh÷ng ®Æc ®iÓm sai kh¸c vµ mèi quan hÖ 5 giíi?

I. C¸c giíi sinh vËt1. Kh¸i niÖm vÒ giíi sinh vËt Giíi lµ ®¬n vÞ ph©n lo¹i lín nhÊt bao gåm c¸c ngµnh sinh vËt cã chung nh÷ng ®Æc ®iÓm nhÊt ®Þnh2. HÖ thèng ph©n lo¹i 5 giíiWhittaker vµ Magulis chia thÕ gi¬i sinh vËt thµnh 5 giíi.

- Giíi khëi sinh- Giíi nguyªn sinh- Giíi nÊm- Giíi thùc vËt- Giíi ®éng vËt

§Æc ®iÓm c¬ ban cña mçi giíi

Khëi sinh Nguyªn sinh

NÊm Thùc vËt §éng vËt

§Æc ®iÓm

- Lo¹i tÕ bµo

- Møc ®é tæ chøc c¬ thÓ

- kiÓu dinh dìng

- Sinh vËt nh©n s¬

- ®¬n bµo

- sèng ho¹i sinh, mét sè cã kh¶ n¨ng tù tæng hîp chÊt h÷u c¬

- Sinh vËt nh©n thËt

- c¬ thÓ ®¬n bµo hay ®a bµo

- sèng dÞ dìng ho¹i sinh, mét sè tù dìng

- sinh vËt nh©n thËt

- c¬ thÓ ®¬n bµo hay ®a bµo

- dÞ dìng ho¹i sinh, kÝ sinh, céng sinh


- c¬ thÓ ®a bµo

- sèng cè ®Þnh, cã kh¶ n¨ng c¶m øng chËm

- cã kh¶ n¨ng quang hîp, sèng tù dìng


- c¬ thÓ ®a bµo - cã kh¶ n¨ng di chuyÓn, cã kh¶ n¨ng ph¶n øng nhanh

- sèng dÞ dìng

- Vi khÈn- Vi sinh

- T¶o ®¬n bµo,

- NÊm men

- Rªu- QuyÕt, h¹t

- Ruét khoang, giun trßn, giun



§¹i diÖn vËt cæ ®a bµo- NÊm nhÇy- §éng vËt nguyªn sinh

- §Þa y trÇn, h¹t kÝn ®èt, th©n mÒm, ch©n khíp, ®éng vËt cã x¬ng sèng

(?). Nghiªn cøu b¶ng 2.2 sgk chØ ra çc bËc ph©n lo¹i tõ thÊp ®Õn cao?

(?). Tªn loµi ®îc dÆt nh thÕ nµo?

(?). H·y viÕt tªn khoa häc cña hæ biÕt: hæ thuéc loµi tigris, thuéc chi Felis?

(?). TÝnh ®a d¹ng sinh häc ®îc thÓ hiÖn nh thÕ nµo? (?). Con ngêi cã nh÷ng ¶nh h-ëng nh thÕ nµo ®Õn tÝnh ®a d¹ng sinh vËt?

(?). Em ph¶i lµm g× ®Ó b¶o tån ®a d¹ng sinh vËt?

II. Çc bËc ph©n lo¹i trong mçi giíi1. S¾p xÕp theo bËc ph©n lo¹i tõ thÊp ®Õn cao:Loµi, Chi, Hä, Bé, Líp, Ngµnh, Giíi

2. §Æt tªn loµi Loµi ®îc ®Æt tªn theo nguyªn t¾c:Tªn thø nhÊt lµ tªn chi viÕt b»ng ch÷ in hoa, tªn thø hai lµ tªn loµi viÕt b»ng ch÷ thêngvÝ dô: Loµi ngêi – Homo sapiens

III. §a d¹ng sinh häcThÓ hiÖn qua loµi: 1,8 loµi, nÊm 100 ngh×n loµi, thùc vËt 290 loµi, 1 triÖu loµi ®éng vËt….§a d¹ng cßn thÓ hiÖn ë cÊp quÇn thÓ, quÇn x· vµ hÖ sinh th¸i

4. Cñng cè:(?). Nªu râ 5 giíi sinh vËt vµ ®Æc ®iÓm kh¸c nhau gi÷a

çc giíi?(?). Lµm bµi tËp 3 s¸ch gi¸o khoa



TiÕt 3. giíi khëi sinh, giíi nguyªn sinh, giíi nÊmI. Môc tiªu bµi häc

* KiÕn thøc- Nªu ®îc ®Æc ®iÓm cña giíi khëi sinh, nguyªn sinh,

nÊm- Ph©n biÖt ®Æc ®iÓm c¸c sinh vËt thuéc nhãm Vi

sinh vËt* KÜ n¨ng

rÌn luyÖn kÜ n¨ng ph©n tÝch, so s¸nh, tæng hîp kiÕn thøcII. ph¬ng tiÖn d¹y häc



Tranh phãng to çc h×nh 3.1; 3.2 s¸ch gi¸o khoaPhiÕu häc tËp

§éng vËt nguyªn sinh

Thùc vËt nguyªn sinh

NÊm nhÇy

III. tiÕn tr×nh d¹y – häc 1. æn ®Þnh líp 2. Bµi cò

(?).Nªu râ 5 giíi sinh vËt vµ ®Æc ®iÓm kh¸c nhau gi÷a çc giíi?

(?). Lµm bµi tËp 3 s¸ch gi¸o khoa 3. Bµi míiGi¸o viªn ®Æt vÊn ®Ò nhËn thøc

Ho¹t ®éng cña Gv.Hs Néi dung khoa häc

(?). Nªu çc ®Æc ®iÓm chung cña giíi khëi sinh?

(?). Giíi nguyªn sinh gåm nh÷ng sinh vËt cã ®Æc ®iÓm nh thÕ nµo?

(?). Giíi khëi sinh ®îc ph©n chia thµnh nh÷ng nhãm nµo?

(?). Hoµn thµnh phiÕu häc tËp sau? (phiÕu sè 1)

I. Giíi khëi sinh- Gåm çc sinh vËt nh©n s¬ - §¬n bµo- KÝch thíc nhá nªn tû lÖ S/V lín+ T§C nhanh chãng víi m«i tr-êng + Sinh s¶n nhanh- Sèng kh¾p n¬i trªn tr¸i ®Êt- Dinh dìng: Tù dìng hoÆc dÞ d-ìng b»ng ho¹i sinh, kÝ sinh,…ii. giíi nguyªn sinh- Gåm çc sinh vËt nh©n thùc - §¬n bµo hoÆc ®a bµo- Tuú theo ph¬ng thøc dinh d-ìng cã thÓ chia giíi nguyªn sinh thµnh+ §éng vËt nguyªn sinh+ Thùc vËt nguyªn sinh+ NÊm nhÇy

§éng vËt nguyªn sinh

Thùc vËt nguyªn sinh

NÊm nhÇy

- Kh«ng cã thµnh xenlul«z¬

- ®¬n bµo hoÆc ®a bµo

- ®¬n bµo hoÆc céng bµo



(?). Giíi nÊm cã nh÷ng s®Æc ®iÓm c¬ b¶n nµo?Nªu vÝ dô ®iÓn h×nh?

(?). Nh÷ng sinh vËt nh thÕ nµo ®îc xem lµ vi sinh vËt?

(?). §Æc ®iÓm cña nhãm VSV?

(?). VSV cã vai trß g×?

- kh«ng cã lôc l¹pdÞ dìng- vËn ®éng b»ng roi

- cã thµnh xenlul«z¬- cã lôc l¹p- tù dìng b»ng quang hîp

- kh«ng cã lôc l¹p- dÞ dìng ho¹i sinh

iii. Giíi nÊm- Sinh vËt nh©n thùc- §a bµo hoÆc ®¬n bµo- Cã thµnh ki tin- kh«ng cã lôc l¹p- Sèng dÞ dìng ho¹i sinh, kÝ sinh, céng sinh- Sinh s¶n chñ yÕu b»ng bµo tö- §iÓn h×nh: NÊm men, nÊm sîi

iv. c¸c nhãm vi sinh vËt- Bao gåm c¸c sinh vËt cã kÝch thíc hiÓn vi- §Æc ®iÓm chung:+ KÝch thíc nhá+ T§C nhanh chãng víi m«i tr-êng + Sinh s¶n nhanh+ Ph©n bè rÊt réng- Virut ®îc xÕp vµo nhãm VSV- VSV cã vai trß rÊt to lín ®«i víi thiªn nhiªn còng nh ®êi sèng con ngêi

4. Cñng cè: (?). Ph©n biÖt giíi khëi sinh, giíi nguyªn sinh, giíi nÊm vÒ tæ chøc c¬ thÓ vµ h×nh thøc dinh dìng?

TiÕt 4. giíi thùc vËt – giíi ®éng vËt



i. môc tiªu bµi häc* KiÕn thøc

- Nªu ®îc çc ®Æc ®iÓm chung cña giíi thùc vËt vµ giíi ®éng vËt

- Ph©n biÖt ®îc çc ngµnh trong giíi thùc vËt- Nªu ®îc çc ngµnh vµ líp c¬ b¶n cña giíi ®éng vËt- ThÊy ®îc tÝnh ®a d¹ng vµ vai trß cña giíi thùc vËt vµ

®éng vËt* KÜ n¨ng

RÌn luyÖn kÜ n¨ng ph©n tÝch, so s¸nh, kh¸i qu¸t vµ kÜ n¨ng ho¹t ®éng nhãmii. ph¬ng tiÖn d¹y – häc

S¬ ®å h×nh 4 phãng toH×nh 5 sgk phãng to

iii. tiÕn tr×nh d¹y – häc1. æn ®Þnh líp2. Bµi cò

(?). Ph©n biÖt giíi khëi sinh, giíi nguyªn sinh, giíi nÊm vÒ tæ chøc c¬ thÓ vµ h×nh thøc dinh dìng?

3. Bµi míiGi¸o viªn ®Æt vÊn ®Ò nhËn thøc


(?). Nªu çc ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña giíi thùc vËt vÒ cÊu t¹o vµ dinh dìng?

(?). Thùc vËt tù dìng b»ng h×nh thøc nµo?

A. Giíi thùc vËti. ®Æc ®iÓm chung cña giíi thùc vËt1. §Æc ®iÓm vÒ cÊu t¹o- Gåm çc sinh vËt nh©n thùc- §a bµo- TÕ bµo ®îc bao bäc bëi thµnh xenlul«z¬- NhiÒu tÕ bµo chøa lôc l¹p2. §Æc ®iÓm vÒ dinh dìng- Sö dông n¨ng lîng ¸nh s¸ng ®Ó tæng hîp chÊt h÷u c¬- Tù dìng nhê quang hîp* §Æc ®iÓm thùc vËt thÝch nghi ®êi sèng ë c¹n- Líp cutin phñ bªn ngoµi l¸ cã t¸c dông chèng mÊt níc, biÓu b× l¸



(?). Nªu çc ®Æc ®iÓm vÒ cÊu t¹o chøng minh sù thÝch nghi cña thùc vËt víi ®êi sèng ë c¹n?(?). Líp cutin phñ ngoµi l¸ cã t¸c dông g×? ë biÓu b× l¸ chøa nhiÒu lç khÝ cã vai trß g×?

(?). ViÖc ph¸t triÓn hÖ m¹ch cã ý nghÜa g×?

(?). Qu¸ tr×nh thô phÊn nhê çc yÕu tè nh c«n trïng, giã, níc chøng tá ®iÒu g×?(?). Sù t¹o thµnh h¹t vµ qu¶ cã ý nghÜa g×?(?). Thùc vËt gåm nh÷ng ngµnh nµo? Nghiªn cøu sgk hoµn thµnh phiÕu häc tËp sau?Rªu QuyÕt H¹t

trÇnH¹t kÝn

(?). Nªu çc ®Æc ®iÓm chung cña giíi ®éng vËt vÒ cÊu t¹o c¬ thÓ vµ ho¹t ®éng sèng?

chøa nhiÒu khÝ khæng ®Ó trao ®æi khÝ vµ tho¸t níc- Ph¸t triÓn hÖ m¹ch dÉn ®Ó dÉn n-íc, chÊt v« c¬ vµ çc chÊt h÷u c¬- Thô phÊn nhê c«n trïng, nhê giã, níc. Thô tinh kÐp t¹o hîp tö vµ t¹o néi nhò ®Ó nu«i ph«i- Sù t¹o thµnh h¹t vµ qu¶ ®Ó b¶o vÖ, nu«i ph«i, ph¸t t¸n vµ duy tr× sù tiÕp nèi thÕ hÖii. çc ngµnh thùc vËt Thùc vËt cã nguån gèc tõ mét lo¹i t¶o lôc ®a bµo nguyªn thuûRªu QuyÕt H¹t

trÇnH¹t kÝn

- Cha cã hÖ m¹ch dÉn- Tinh trïng cã roi - thô tinh nhê níc

- cã hÖ m¹ch dÉn- tinh trïng cã roi

- thô tinh nhê níc

- cã hÖ m¹ch dÉn- tinh trïng kh«ng cã roi- thô phÊn nhê giã- h¹t kh«ng ®îc b¶o vÖ

- cã hÖ m¹ch dÉn- tinh trïng kh«ng cã roi- thô phÊn nhê c«n trïng, níc, giã- thô tinh kÐp- h¹t ®-îc b¶o vÖ trong qu¶

b. giíi ®éng v©ti. ®Æc ®iÓm chung cña giíi ®éng vËt1. §Æc ®iÓm vÒ cÊu t¹o- Gåm çc sinh vËt nh©n thùc - C¬ thÓ ®a bµo- Cã hÖ vËn ®éng vµ hÖ thÇn kinh2. §Æc ®iÓm vÒ dinh dìng vµ lèi



(?). Giíi ®éng vËt b¾t nguån tõ ®©u?(?). ThÕ nµo lµ tËp ®oµn ®¬n bµo?

(?). Giíi ®éng vËt ®îc ph©n chia thµnh nh÷ng nhãm nµo?

(?). Nhãm ®éng vËt kh«ng x-¬ng sèng gåm nh÷ng ngµnh nµo?

(?). Nhãm §V cã x¬ng sèng ®îc ph©n chia nh thÕ nµo?

(?). Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa ph©n biÖt nhãm §V khong x¬ng sèng vµ nhãm §V cã x¬ng sèng b»ng hoµn thµnh phiÕu sau?§éng vËt kh«ng x¬ng sèng

§éng vËt cã x-¬ng sèng

(?). H·y chøng minh tÝnh ®a d¹ng cña giíi ®éng vËt?

(?). Nªu çc vai trß cña giíi ®éng vËt?

sèng- Sèng dÞ dìng- Di chuyÓn tÝch cùc ®Ó t×m kiÕm thøc ¨n- HÖ thÇn kinh ph¸t triÓn nªn ph¶n øng nhanh, thÝch øng cao víi m«i tr-êngii. çc ngµnh cña giíi ®éng vËt- Tæ tiªn cña ngµnh ®éng vËt lµ tËp ®oµn ®¬n bµo d¹ng trïng roi nguyªn thuû- Giíi ®éng vËt ®¹t møc ®é tiÕn ho¸ cao nhÊt trong giíi sinh vËt, ph©n bè kh¾p n¬i vµ rÊt ®a d¹ng- Giíi ®éng vËt chia thµnh hai nhãm chÝnh+ §éng vËt kh«ng x¬ng sèng: gåm çc ngµnh: Th©n lç, ruét khoang, giun dÑp, giun trßn, giun ®èt, th©n mÒm, ch©n khíp, da gai+ §éng vËt cã d©y sèng gåm mét ngµnh chia thµnh çc líp: Nöa d©y sèng, ç miÖng trßn, ç sôn, ç x-¬ng, lìng c, bß s¸t, chim vµ thó®éng vËt kh«ng x¬ng sèng

®éng vËt cã x-¬ng sèng

- Kh«ng cã bé x-¬ng trong, bé x-¬ng ngoµi nÕu cã b»ng kitin- h« hÊp b»ng da hoÆc b»ng èng khÝ- hÖ thÇn kinh h¹ch hoÆc chuçi h¹ch ë mÆt bông

- gåm 8 ngµnh

- bé x¬ng trong b»ng sôn hoÆc b»ng x¬ng

- h« hÊp b»ng mang hoÆc b»ng phæi- hÖ thÇn kinh d¹ng èng ë mÆt lng- Gåm 1 ngµnh ®îc chia thµnh 8 líp

iii. ®a d¹ng giíi ®éng vËt- §a d¹ng vÒ loµiCã kho¶ng trªn 1 triÖu loµi- §a d¹ng vÒ cÊu t¹o c¬ thÓ vµ ho¹t ®éng sèng



- Giíi ®éng vËt cã vai trß rÊt quan träng trong tù nhiªn vµ cuéc sèng cña loµi ngêi

4. Cñng cè: (?). Ph©n biÖt giíi ®éng vËt vµ giíi ®éng vËt vÒ cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng sèng?

(?). Giíi thùc vËt gåm nh÷ng nghµnh nµo? Nªu ®Æc ®iÓm ph©n biÖt gi÷a çc ngµnh

(?). Giíi ®éng vËt ®îc ph©n chia nh thÕ nµo? Ph©n biÖt §VKXS vµ §VCXS

TiÕt 5. Thùc hµnh §a d¹ng thÕ giíi sinh vËt

i. môc tiªu bµi häc* KiÕn thøc

- Nªu ®îc sù ®a d¹ng cña thÕ giíi sinh vËt thÓ hiÖn ë çc cÊp tæ chøc vµ ®a d¹ng trong 5 giíi

- ThÊy ®îc gi¸ trÞ cña sù ®a d¹ng sinh vËt vµ sù cÇn thiÕt ph¶i b¶o tån ®a d¹ng sinh vËt

* KÜ n¨ngRÌn luyÖn kÜ n¨ng quan s¸t tranh h×nh vµ theo dâi çc ®o¹n

phim tõ ®ã lÊy ra çc th«ng tin cÇn thiÕtii. chuÈn bÞ

Çc tranh ¶nh vµ çc ®o¹n phim liªn quan ®Õn çc cÊp tæ chøc vµ 5 giíi sinh vËt

M¸y chiÕu, m¸y tÝnh, USB Flashiii. néi dung vµ çch tiÕn hµnh

1. æn ®Þnh líp2. bµi cò(?). ThÕ giíi sèng ®îc ph©n chia thµnh nh÷ng cÊp tæ chøc c¬ b¶n nµo?(?). Nªu tÝnh ®a d¹ng cña giíi thùc vËt vµ giíi ®éng vËy?3. bµi míiGi¸o viªn ®Æt vÊn ®Ò nhËn thøcHo¹t ®éng cña Gv.Hs Néi dung khoa häc

1. Quan s¸t sù ®a d¹ng vÒ çc



Gi¸o viªn chiÕu çc h×nh ¶nh vÒ

- TÕ bµo- M« - C¬ quan- HÖ c¬ quan- C¬ thÓ ®¬n bµo- C¬ thÓ ®a bµo- QuÇn thÓ - QuÇn x· vµ HST

(?). yªu cÇu häc sinh rót ra ®îc tÝnh ®a d¹ng cña çc cÊp tæ chøc sèng?

Gi¸o viªn chiÕu phim vÒ HST cña mét çnh rõng (?). yªu cÇu häc sinh rót ra ®îc tÝnh ®a d¹ng cña çc giíi sinh vËt?

(?). V× sao ph¶i b¶o vÖ tÝnh ®a d¹ng cña sinh vËt?

cÊp tæ chøcQuan s¸t çc lo¹i

- TÕ bµo- M« - C¬ quan- HÖ c¬ quan- C¬ thÓ ®¬n bµo- C¬ thÓ ®a bµo- QuÇn thÓ - QuÇn x· vµ HST

2. Quan s¸t ®a d¹ng 5 giíi sinh vËtQuan s¸t mét HST, trng HST ®ã cã tÊt c¶ 5 giíi sinh vËt

- Giíi khëi sinh- Giíi nguyªn sinh- Giíi nÊm- Giíi thùc vËt - Giíi ®éng vËt

ViÕt thu ho¹ch- ViÕt thu ho¹ch

vÒ çc cÊp tæ chøc sèng tÝnh ®a d¹ng quan s¸t ®îc

- ViÕt thu ho¹ch vÒ tÝnh ®a d¹ng cña çc giíi sinh vËt

- T¹i sao ph¶i b¶o tån sinh vËt? em ph¶i lµm g× ®Ó gãp phÇn vµo b¶o tån ®a d¹ng sinh vËt



PhÇn II. Sinh häc tÕ bµoCh ¬ng 1

Thµnh phÇn ho¸ häc cña tÕ bµoTiÕt 6. çc nguyªn tè ho¸ häc vµ níc

I. môc tiªu d¹y - häc* KiÕn thøc

- KÓ tªn çc nguyªn tè c¬ b¶n cña vËt chÊt sèng- Tr×nh bµy sù t¹o thµnh çc hîp chÊt h÷u c¬ trong tÕ

bµo- Ph©n biÖt ®îc nguyªn tè ®a lîng vµ nguyªn tè vi lîng

vÒ tû lÖ vµ vai trß cña chóng trong tÕ bµo

- Tr×nh bµy ®îc cÊu tróc vµ ®Æc tÝnh ho¸ - lÝ cña n-íc

- Gi¶i ®îc t¹i sao níc l¹i lµ dung m«i tèt- Tr×nh bµy vai trß cña níc ®èi víi tÕ bµo vµ c¬ thÓ

* KÜ n¨ngRÌn luyÖn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch, tæng hîp

thµnh kiÕn thøc míi II. Ph¬ng tiÖn d¹y – häc



Tranh vÏ h×nh 7.1 vµ 7.2 s¸ch gi¸o khoaB¶ng 1 trang 25 s¸ch gi¸o khoa

III. TiÕn tr×nh d¹y- häc1. æn ®Þnh líp2. bµi cò

(?). Tr×nh bµy çc ®Æc ®iÓm chÝnh cña giíi khëi sinh, nguyªn sinh, nÊm, thùc vËt vµ ®éng vËt?


Ho¹t ®éng cña Gv.Hs Néi dung khoa häc(?). H·y cho biÕt çc nguyªn tè ho¸ häc cÊu t¹o nªn tÕ bµo?

(?). Em cã nhËn xÐt g× vÒ çc nguyªn tè cÊu t¹o nªn thÕ giíi sèng vµ thÕ giíi kh«ng sèng?

(?). Çc nguyªn tè ho¸ häc trong tÕ bµo ®îc chia thµnh nh÷ng nhãm nµo? C¬ së cña viÖc ph©n chia ®ã?

(?). ThÕ nµo lµ nguyªn tè ®a lîng? Nªu vÝ dô minh ho¹?

(?). Çcbon cã ®Æc ®iÓm g× mµ ®îc xem lµ nguyªn tè ho¸ häc cã vai trß quan träng nhÊt?

(?). Nguyªn tè ®a lîng cã vai trß g×?

I. Çc nguyªn tè hãa häc cÊu t¹o nªn tÕ bµo1. Çc nguyªn tè ho¸ häc cña tÕ bµo- Trong kho¶ng 92 nguyªn tè ho¸ häc cã trong tù nhiªn, cã kho¶ng 25 nguyªn tè cÊu thµnh nªn çc c¬ thÓ sèng- ThÕ giíi sèng vµ kh«ng sèng ®Òu ®îc cÊu t¹o tõ çc nguyªn tè ho¸ häc

2. Çc nguyªn tè ®a lîng – Vi lînga. Nguyªn tè ®a lîng- Gåm çc nguyªn tè mµ lîng chøa trong khèi lîng chÊt sèng cña c¬ thÓ lín h¬n 10-4 hay 0.01%vÝ dô: C, H, O, N, S, K,…..- Cacbon lµ nguyªn tè ho¸ häc ®Æc biÖt quan träng cÊu tróc nªn çc ®¹i ph©n tö- Vai trß: Tham gia cÊu t¹o nªn çc ®¹i ph©n tö h÷u c¬ nh Pr«tªin, cacbohi®rat, lipit,…lµ çc chÊt ho¸ häc chÝnh cÊu t¹o nªn tÕ bµo



(?). ThÕ nµo lµ nguyªn tè vi lîng? Nguyªn tè vi lîng cã vai trß g×? Nªu vÝ dô?

(?). Níc cã cÊu tróc nh thÕ nµo?

(?). CÊu tróc nh vËy lµm cho níc cã ®Æc tÝnh g× quan träng?

b. Çc nguyªn tè vi lîng- Lµ çc nguyªn tè cã chøa lîng nhá trong khèi lîng kh« cña tÕ bµo chiÕm nhá h¬n 10-4 (<0.01%)vÝ dô: Fe, Cu, Bo, Mo, Ièt,…- Vai trß: Tham gia vµo çc qu¸ tr×nh sèng c¬ b¶n cña tÕ bµo

II. Níc vµ vai trß cña níc trong tÕ bµo1. CÊu tróc vµ ®Æc ho¸ - lÝ cña n-íca. CÊu tróc

- Mét nguyªn tö oxi kÕt hîp víi hai nguyªn tö hi®r« b»ng liªn kÕt céng ho¸ trÞ- Ph©n tö níc cã hai ®Çu tÝch ®iÖn tr¸i dÊu do ®«i ®iÖn tö bÞ kÐo lÖch vÒ phÝa nguyªn tö oxi

b. §Æc tÝnh cña nícPh©n tö níc cã tÝnh ph©n cùc- Ph©n tö níc nµy hót ph©n tö níc kh¸c



(?). Níc cã vai trß g× ®èi víi tÕ bµo?

(?). V× sao níc l¹i ®îc xem lµ dung m«i tèt?

- Ph©n tö níc hót çc ph©n tö ph©n cùc kh¸c

2. Vai trß cña níc ®èi víi tÕ bµo- Níc chiÕm tû lÖ rÊt cao trong tÕ bµo, nªn cã vai trß rÊt quan träng+ Lµ thµnh phÇn cÊu t¹o nªn tÕ bµo+ Lµ dung m«i hoµ tan nhiÒu chÊt cÇn thiÕt- Níc lµ m«i trêng cña çc ph¶n øng sinh ho¸- Tham gia vµo qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ vËt chÊt ®Ó duy tr× sù sèng

4. cñng cè(?). Tr×nh bµy vai trß cña çc nguyªn tè ®a lîng vµ vi lîng?(?). Tr×nh bµy cÊu tróc, ®Æc tÝnh vµ vai trß cña níc ®èi

víi tÕ bµo?(?). Lµm bµi tËp sè 1

TiÕt 7. Cacbohi®rat vµ lipitI. Môc tiªu d¹y - häc

* KiÕn thøc



- N¾m ®îc çc lo¹i ®êng ®¬n, ®êng ®«i, ®êng ®a cã trong c¬ thÓ sinh vËt- Tr×nh bµy ®îc chøc n¨ng cña tõng lo¹i ®êng trong c¬ thÓ- Nªu ®îc çc lo¹i lipit vµ chøc n¨ng cña mçi lo¹i ®èi víi c¬ thÓ

* KÜ n¨ngRÌn luyÖn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch vµ sö dông

phiÕu häc tËpII. Ph¬ng tiÖn d¹y – häc

PhiÕu häc tËpPhiÕu sè 1

Lo¹i ®-êngNéi dung

§êng ®¬n §êng ®«i §êng ®a

VÝ dôCÊu tróc ho¸ häc

PhiÕu sè 2:Mì Ph«tpholip

itSter«it S¸c tè vµ

vitaminCÊu t¹oChøc n¨ngH×nh 8.1 phãng toH×nh 8.2; 8.4; 8.5 s¸ch gi¸o khoaIII. TiÕn tr×nh d¹y – häc

1. æn ®Þnh líp2. Bµi cò

(?). Tr×nh bµy cÊu tróc vµ ®Æc tÝnh lÝ ho¸ cña níc?(?). Tr×nh bµy çc vai trß cña níc ®èi víi tÕ bµo?

3. Bµi mãiGi¸o viªn ®Æt vÊn ®Ò nhËn thøc

Ho¹t ®éng cña Gv.Hs Néi dung khoa häc(?). Theo çc em ®êng cã vÞ nh thÕ nµo?

(?). §êng ®îc cÊu t¹o nªn bëi nh÷ng nguyªn tè ho¸ häc nµo?

I. Cacbohi®rat (saccarit)Cacbohi®rat lµ çc chÊt h÷u c¬ ®îc cÊu t¹o tõ C, H, O theo c«ng thøc chung (CH2O)n Tû lÖ H:O lµ 2:1



(?). Çc lo¹i qu¶ mÝt, xoµi, da chøa lo¹i ®êng nµo?

(?). H·y nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ quan s¸t h×nh 8.1; 8.2; 8.3; 8.4 s¸ch gi¸o khoa, hoµn thµnh phiÕu häc tËp sau? (phiÕu sè 1)

Gv. Tæng kÕt vµ ®a ra ®¸p ¸n.

1. CÊu tróc cña cacbohi®rat

§êng ®¬n §êng ®«i §êng ®aVÝ dô - Gluc«z¬,

Fróct«z¬ (®êng trong qu¶)- Galact«z¬ (®-êng s÷a)

- Saccarooz¬ (®êng mÝa)- Lact«z¬, Mant«z¬ (m¹ch nha)

- Xenlul«z¬, tinh bét, Glic«gen, Kitin

CÊu tróc - Cã 3-7 nguyªn tö Cacbon- D¹ng m¹ch th¼ng

- Hai ph©n tö ®êng ®¬n liªn kÕt víi nhau b»ng liªn kÕt Glic«zit

- RÊt nhiÒu ph©n tö ®-êng ®¬n liªn kÕt víi nhau- Xenlul«z¬:+ Çc ®¬n ph©n liªn kÕt víi nhau b»ng liªn kÕt Glic«zit+ NhiÒu ph©n tö xenlul«z¬ liªn kÕt víi nhau t¹o thµnh vi sîi xenlul«z¬+ Çc vi sîi liªn kÕt t¹o nªn thµnh tÕ bµo thùc vËt.

2. Chøc n¨ng cña cacbohi®rat- Lµ nguån n¨ng lîng dù tr÷ cña tÕ bµo vµ c¬ thÓ



(?). Cacbohi®rat cã vai trß g× trong tÕ bµo?

(?). Lipit cã ®Æc ®iÓm g×?

(?). Nghiªn cøu schs gi¸o khoa h·y hoµn thµnh phiÕu häc tËp sau?

+ Tinh bét lµ nguén n¨ng lîng dù tr÷ trong c©y+ Glic«zen lµ nguån n¨ng lîng dù tr÷ trong c¬ thÓ ®éng vËt vµ nÊm- Lµ thµnh phÇn cÊu t¹o nªn tÕ bµo vµ çc bé phËn cña c¬ thÓ nh xenluloz¬+ Kitin cÊu t¹o nªn thµnh tÕ bµo nÊm vµ bé x¬ng ngoµi cña c«n trïngII. Lipit1. §Æc ®iÓm chung- Cã tÝnh kÞ níc- CÊu t¹o kh«ng theo nguyªn t¾c ®a ph©n- Thµnh phÇn ho¸ häc ®a d¹ng

2. Çc lo¹i lipit

Mì Ph«tpholipit

Ster«it S¾c tè vµ vitamin

CÊu t¹o - Gåm 1 ph©n tö Glixªrol liªn kÕt víi3 axit bÐo (16 – 18 nguyªn tö C)+ Axit bÐo no: Trong mì ®éng vËt+ Axit bÐo kh«ng no: cã trong thùc vËt vµ 1 sè loµi ç

- Mét ph©n tö glixªrol liªn kÕt víi 2 ph©n tö axit beo vµ 1 nhãm ph«tphat.

- Chøa çc nguyªn tö liªn kÕt vßng

- Vitamin lµ ph©n tö h÷u c¬ nhá- S¸c tè nh car«ten«it

Chøc n¨ng

- Dù tr÷ n¨ng lîng co

- T¹o nªn çc lo¹i

- CÊu t¹o mµng sinh

- Tham gia vµo mäi ho¹t



tÕ bµo mµng tÕ bµo

chÊt vµ mét sè hoocmon.

®éng cña tÕ bµo

4. Cñng cè(?). KÓ tªn çc lo¹i ®êng vµ lo¹i lipit cho biÕt vai trß cña

nã?(?). M« t¶ cÊu tróc cña ph©n tö photpholipit? MÆc dï rÊt

kh¸c nhau nhng çc lo¹i lipit vÉn cã ®iÓm chung gièng nhau. §ã lµ ®iÓm nµo?

TiÕt 8. pr«tªinI. Môc tiªu d¹y - häc

* KiÕn thøc- ViÕt ®îc c«ng t høc tæng qu¸t cña axit amin- Ph©n biÖt ®îc cÊu tróc bËc 1, 2, 3, 4 cña pr«tªin- Gi¶i thÝch ®îc tÝnh ®a d¹ng - ®Æc thï cña pr«tªin- Tr×nh bµy çc yÕu tè ¶nh hëng ®Õn cÊu tróc vµ

chøc ¨ng cña pr«tªin- Nªu ®îc çc chøc n¨ng cña pr«tªin

* Kü n¨ngRÌn luyÖn kÜ n¨ng quan s¸t h×nh, thu nhËn kiÕn thøc

míi: ph©n tÝch, so s¸nh, kh¸i qu¸t.II. Ph¬ng tiÖn d¹y – häc

H×nh 9.1 s¸ch gi¸o khoaM« h×nh cÊu tr óc bËc 1, bËc 2, bËc 3 vµ bËc 4 cña pr«tªinS¬ ®å h×nh thµnh liªn kÕt peptitPhiÕu häc tËp

Lo¹i cÊu tróc §Æc ®iÓmBËc 1BËc 2BËc3



BËc 4

III. TiÕn tr×nh d¹y – häc1. æn ®Þnh líp2. Bµi cò

(?). Nªu cÊu tróc vµ chøc n¨ng cña çc lo¹i cacbohi®rat?(?). Nªu vµ cho biÕt chøc n¨ng cña çc lo¹i lipit?

3. Bµi míiGi¸o viªn ®Æt vÊn ®Ò nhËn thøc:

Pr«tªin lµ ®¹i ph©n tö h÷u c¬ cã tÇm quan träng ®Æc biÖt ®èi víi sù sèng,. Pr«tein chiÕm tíi 50% khèi lîng kh« cña hÇu hÕt çc lo¹i tÕ bµo. C¬ thÓ ngêi cã tíi hµng chôc ngh×n lo¹i ph©n t ö pr«tªin.


Gi¸o viªn treo s¬ ®å 1 axit amin(?). H·y cho biÕt mét axit amin gåm nh÷ng nhãm nµo?

(?). §¬n ph©n cÊu t¹o nªn pr«tªin gåm kho¶ng bao nhiªu lo¹i? Çc axit amin nµy ®îc ph©n biÖt nhau bëi thµnh phÇn nµo?

(?). V× sao chóng ta ph¶i ¨n nhiÒu lo¹i thøc ¨n kh¸c nhau?

I. CÊu tróc cña pr«tein1. Axit amin - ®¬n ph©n cña pr«tªin - Pr«tªin lµ ®¹i ph©n tö cã cÊu tróc ®a d¹ng nhÊt theo nguyªn t¸c ®a ph©n- §¬n ph©n lµ çc axit amin (cã kho¶n h¬n 20 lo¹i axit amin)- Mçi axit amin gåm 3 thÇnh phÇn+ Nhãm amin (- NH2)+ Nhãm cacboxyl (- COOH)+ Gèc hy®r«cacbon (- R)- Çc axit amin kh¸c nhau bëi thµnh phÇn R- C¬ thÓ ngêi vµ ®éng vËt kh«ng tù tæng hîp ®îc mét sè axit amin mµ ph¶i lÊy tõ thøc ¨n



(?). Çc axit amin liªn kÕt víi nhau b»ng lo¹i liªn kÕt nµo? §îc h×nh thµnh nh thÕ nµo?

2. CÊu tróc çc bËc cña pr«tein

§¸p ¸n phiÕu häc tËp

Lo¹i cÊu tróc

§Æc ®iÓm cÊu tróc

CÊu tróc bËc 1

- Çc axit amin liªn kÕt víi nhau nhê liªn kÕt peptit t¹o thµnh chuçi polypeptit (CONH)- Cã d¹ng m¹ch th¼ng- CÊu tróc bËc 1 cña ph©n tö pr«tªin chÝnh lµ tr×nh tù s¾p xÕp ®Æc thï cña çc axit amin trong chuçi p«lypeptit- Mét ph©n tö pr«tªin hoµn chØnh cã thÓ chØ chøa vµi chôc axit amin nhng còng cã ph©n tö chøa hµng ngµn axit amin

CÊu tróc - Chuçi p«lypeptit xo¾n lß xo hoÆc gÊp nÕp nhê



bËc 2 liªn kÕt hi®r« gi÷a çc nhãm peptit gÇn nhau- CÊu tróc bËc 2 ®îc t¹o nªn bëi çc liªn kÕt hi®r«

CÊu tróc bËc 3

- CÊu tróc bË 2 tiÕp tôc co xo¾n t¹o nªn cÊu tróc kh«ng gian 3 chiÒu- CÊu tróc bËc 3 phô thuéc vµo tÝnh chÊt cña nhãm R trong m¹ch p«lypeptit: T¹o thµnh çc liªn kÕt ®isunphua (-S-S-) hay liªn kÕt yÕu nh liªn kÕt hi®r«

CÊu tróc bËc 4

- Pr«tªin cã 2 hay nhiÒu chuçi p«lipeptit kh¸c nhau phèi hîp víi nhau t¹o phøc hîp lín h¬n

Gv. Cã nh÷ng yÕu tè nµo ¶nh hëng ®Õn cÊu tróc cña pr«tªin? lÊy vÝ dô?Hs.Gv. ThÕ nµo lµ hiÖn tîng biÕn tÝnh?Hs.

Gv. Pr«tªin cã nh÷ng chøc n¨ng g×? lÊy vÝ dô minh ho¹?

3. Çc yÕu tè ¶nh hëng ®Õn cÊu tróc cña pr«tªin- YÕu tè m«i trêng: NhÞªt ®é cao, ®é pH ph¸ huû cÊc tróc kh«ng gian 3 chiÒu cña pr«tªin- T¸c h¹i: Pr«tªin mÊt chøc n¨ngHiÖn tîng pr«tªin bÞ biÕn ®æi cÊu tróc kh«ng gian gäi lµ hiÖn tîng biÕn tÝnh.II. Chøc n¨ng cña pr«tªin- Pr«tªin cÊu tróc: cÊu tróc nªn tÕ bµo vµ c¬ thÓvÝ dô: C«lagen cÊu t¹o nªn m« liªn kÕtKaratin cÊu t¹o nªn l«ng- Pr«tªin dù tr÷: dù tr÷ çc axit aminvÝ dô:Pr«tªin trong s÷a, trong h¹t c©y- Pr«tªin vËn chuyÓn: vËn chuyÓn çc chÊtvÝ dô:Hªm«gl«bin, pr«tªin xuyªn mµng- Pr«tªin b¶o vÖ: b¶o vÖ c¬ thÓ chèng bÖnh tËtvÝ dô:kh¸ng thÓ, interferon chèng l¹i vi khuÈn, virut x©m nhËp vµo c¬ thÓ- Pr«tªin thô thÓ: thu nhËn vµ tr¶ lêi th«ng tin



vÝ dô: pr«tªin trªn mµng- pr«tªin xóc t¸c: xóc t¸c cho çc ph¶n øng sinh ho¸vÝ dô: çc lo¹i enzim

4. cñng cè:(?). TÝnh ®Æc thï cña pr«tªin do yÕu tè nµo qui ®Þnh?(?). Tr×nh bµy chøc n¨ng cña pr«tªin? LÊy vÝ dô minh ho¹?(?). C¨n cø vµo ®©u ta cã thÓ ph©n biÖt ®îc çc bËc cÊu

tróc cña pr«tªin?



TiÕt 9. axit nuclªicI. Môc tiªu day - häc

* KiÕn thøc- ViÕt ®îc s¬ ®å kh¸i qu¸t cña 1 nuclª«tit- Nªu ®îc ®iÓm kh¸c nhau gi÷a c¸c nuclª«tit- M« t¶ ®îc cÊu tróc vµ chøc n¨ng cña ph©n tö

AND - Gi¶i thÝch ®îc v× sao AND võa ®a d¹ng võa

®Æc trng* Kü n¨ng

II. Ph¬ng tiÖn d¹y – häcM« h×nh AND, tranh vÏ AND

III. TiÕn tr×nh d¹y – häc1. æn ®Þnh líp2. Bµi cò:

(?). TÝnh ®Æc thï cña pr«tªin do yÕu tè nµo qui ®Þnh? (?). Tr×nh bµy chøc n¨ng cña pr«tªin? LÊy vÝ dô minh ho¹?

3. Bµi míi:Gi¸o viªn ®Æt vÊn ®Ò nhËn thøc


(?). Qua quan s¸t, em thÊy mçi nuclª«tit gåm nh÷ng thµnh phÇn nµo?

(?). C¸c nuclª«tit kh¸c nhau kh¸c nhau bëi thµnh phÇn nµo?

(?). Cã nh÷ng lo¹i baz¬ nitric nµo?

I. cÊu tróc vµ chøc n¨ng cña And 1. Nuclª«tit - §¬n ph©n cÊu t¹o cña AND- Mçi Nuclªic gåm 3 thµnh phÇn+ §êng pent«z¬ C5H10O4+ Nhãm ph«tphat+ Baz¬ nitric- Cã 4 lo¹i baz¬ nitric: A®ªnin (A), Guanin (G), Timin (T), Xitt«zin (X)



(?). Cã nh÷ng lo¹i nuclª«tit nµo cÊu t¹o nªn AND?

(?). Qua quan s¸t h·y m« t¶ cÊu tróc cña AND?

- Gåm bao nhiªu m¹ch

- Hai m¹ch cã quan hÖ nh thÕ nµo

- ®êng kÝnh vßng xo¾n, chiÒu cao vßng xo¾n,…

(?). Nguyªn t¾c bæ sung lµ g×? Nã ®îc thÓ hiÖn nh thÕ nµo trong cÊu tróc cña AND?

(?). V× sao chuâi p«lynuclª«tit lu«n cã chiÒu 3’OH - 5’P?

Tªn gäi cña nuclª«tit ®Æt theo tªn gäi cña baz¬ t¬ng øng nªn cã 4 lo¹i nuclª«tit

2. CÊu tróc cña ADN- AND tån t¹i chñ yÕu trong nh©n tÕ bµo - AND lµ mét axit h÷u c¬ cã chøa çc nguyªn tè A,H,O,N vµ P - Ph©n tö AND gåm hai m¹ch p«lynuclª«tit xo¾n l¹i quanh trôc, t¹o nªn xo¾n kÐp ®Òu vµ gièng 1 thang d©y xo¾n- Mçi m¹ch lµ mét m¹ch p«lynuclª«tit, çc nuclª«tit trªn mçi m¹ch liªn kÕt víi nhau b»ng liªn kÕt cäng ho¸ trÞ- Çc nuclª«tit gi÷a hai m¹ch liªn kÕt víi nhau b»ng liªn kÕt hi®r« theo NTBS+ NTBS: Mét baz¬ lín liªn kÕta víi mét baz¬ cã kÝch thíc bÐ vµ ngîc l¹i+ Theo NTBS A lu«n liªn kÕt víi T vµ ngîc l¹i; G lu«n liªn kÕt



(?). AND cã chøc n¨ng g×? ThÕ nµo lµ th«ng tin di truyÒn?

(?). §Æc ®iÓm cÊu tróc nµo cña AND gióp chóng thùc hiÖn ®îc chøc n¨ng ®ã?

(?). Trªn cïng 1 c¬ thÓ sinh vËt pr«tªin ë çc bé phËn cã gièng nhau kh«ng? T¹i sao?

víi X vµ ngîc l¹iV× vËy trong ph©n tö AND A = T G = X- Mçi bËc thang lµ 1 cÆp baz¬ nitric, tay thang lµ çc ph©n tö ®êng vµ axit ph«tphoric xÕp xen kÏ nhau- Kho¶ng çch 2 cÆp baz¬ lµ 3.4A0

- Mét chu k× xo¾n gåm 10 cÆp nu cã chiÒu cao 34A0

Chó ý:TÕ bµo nh©n s¬ AND cã d¹ng m¹ch vßngTÕ bµo nh©n thùc cã d¹ng m¹ch th¼ng

3. Chøc n¨ng cña ADNNguyªn t¾c cÊu tróc ®a ph©n lµm cho AND võa ®a d¹ng võa ®Æc thï. Mçi lo¹i AND cã cÊu tróc riªng, ph©n biÖt nhau ë sè lîng thµnh phÇn trËt tù çc nuclª«titTÝnh ®a d¹ng vµ ®Æc thï cña AND lµ c¬ së h×nh thµnh tÝnh ®a d¹ng vµ ®Æc thï cña çc loµi sinh vËtADN mang b¶o qu¶n vµ truyÒn ®¹t th«ng tin di truyÒn- Th«ng tin di truyÒn lu gi÷ trong ph©n tö AND díi d¹ng tr×nh tù, sè lîng, thµnh phÇn cña çc nuclª«tit- Tr×nh tù çc nu trong AND quy ®Þnh tr×nh tù çc axit amin trong ph©n t ö pr«tªin- Th«ng tin di truyÒn trªn AND ®îc truyÒn tõ thÕ hÖ nµy



sang thÕ hÖ kh¸c nhê sù tù nh©n ®«i cña AND trong qu¸ tr×nh ph©n bµo

4. Cñng cè(?). ViÕt c«ng thøc chung cña mät nuclª«tit?(?). Nªu cÊu tróc cña AND? Gi¶i thÝch v× sao AND

võa mang tÝnh ®a d¹ng võa mang tÝnh ®Æc trng?

(?). V× sao m¹ch p«lynuclª«tit lu«n cã chiÒu 3’ – 5’?§¸p ¸n phiÕu häc tËp mÉu 1

mARN tARN rARNCÊu tróc - mét chuçi

p«linuclªic, d¹ng m¹ch th¼ng- cã tr×nh tù ®Æc biÖt ®Ó rib«xoom nhËn biÕt chiÒu cña th«ng tin di truyÒn trªn mARN

- mét m¹ch p«linuclªic xo¾n l¹i 1 ®Çu t¹o thµnh çc thuú- cã 3 thuú, 1 thuú mang bé ba ®èi m·- §Çu ®èi diÖn lµ vÞ trÝ g¾n kÕt axit amin

Cã 1 m¹ch nhiÒu vïng çc nu liªn kÕt víi nhau theo NTBS t¹o ra çc vïng xo¾n côc bé

Chøc n¨ng TruyÒn th«n tin di truyÒn

VËn chuyÓn çc axit amin tíi rib«x«m thùc hiÖn gi¶I m·

Tham gia cÊu t¹o nªn rib«x«m

4. Cñng cè LËp b¶ng so s¸nh AND vµ ARN vÒ cÊu tr óc vµ chøc n¨ng



Ch¬ng IICÊu tróc cña tÕ bµo

TiÕt 7. TÕ bµo nh©n s¬I. Môc tiªu häc tËp

* KiÕn thøc- Nªu ®îc c¸c ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña tÕ bµo nh©n s¬- Gi¶i thÝch ®îc tÕ bµo nh©n s¬ cã kÝch thíc nhá sÏ

cã nh÷ng lîi Ých g×?

- Tr×nh bµy ®îc cÊu tróc vµ chøc n¨ng cña c¸c bé phËn cÊu t¹o nªn tÕ bµo nh©n s¬

* KÜ n¨ngRÌn luyÖn kÜ n¨ng quan s¸t tranh h×nh nhËn biÕt

kiÕn thøcPh©n tÝch, so s¸nh, kh¸i qu¸t

II. Ph¬ng tiÖn d¹y – häcH×nh 7.1 phãng toH×nh 7.2 p¬hãng to(tèt nhÊt lµ sö dông m¸y chiÕu)

III. TiÕn tr×nh d¹y – häc1. æn ®Þnh líp2. bµi cò



Nªu nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau gi÷a AND víi ARN vÒ cÊu t¹o vµ chøc n¨ng?


Träng t©m phÇn 1: - CÊu tróc vµ chøc n¨ng cña c¸c bé phËn cÊu t¹o nªn tÕ bµo nh©n s¬- Lîi thÕ vÒ kÝch thíc cña tÕ bµo nh©n s¬


Gi¸o viªn cho quan s¸t tranh tÕ bµo nh©n s¬ vµ tÕ bµo nh©n thùc (?) TÕ bµo nh©n s¬ cã ®Æc ®iÓm g× vÒ cÊu t¹o?Gîi ý: LÊy 1cñ khoai gät vá c¾t thµnh ¸c khèi lËp ph¬ng sau ng©m vµo dung dich ièt råi vít raTiÕp tôc c¾t khèi khoai lang thµnh 4 ph©n b»ng nhau cho häc sinh quan s¸t diÖn tÝch khoai bÞ nhuém mµu(?) Cïng diÖn tÝch khoai lang diÖn tÝch nhuém mµu sÏ nh thÕ nµo?(khèi nhá diÖn tÝch tiÕp xóc víi dung dÞch nhuém mµu nhiÒu h¬n)(?) Mét kil«gam khoai t©y to vµ mét kil«gam khoai t©y nhá th× lo¹i cñ nµo gät ra cho nhiÒu vá h¬n?(?) TÕ bµo nh©n s¬ cã kÝch th-

I. §Æc ®iÓm chung cña tÕ bµo nh©n s¬

- Cha cã nh©n hoµn chØnh- TÕ bµo chÊt kh«ng cã hÖ thèng néi mµng, kh«ng cã c¸c bµo quan cã mµng läc- KÝch thíc tÕ bµo rÊt nhá (1/10 kÝch thíc tÕ bµo nh©n thùc)Do kÝch thíc tÕ bµo nhá nªn:

- Tû lÖ S/V lín tèc ®é trao dæi chÊt víi m«i trêng nhanh

- TÕ bµo sinh trëng nhanh

- Kh¶ n¨ng ph©n chia nhanh, sè l-îng tÕ bµo t¨ng nhanh



íc nhá ®em l¹i u thÕ g×?

CÊu t¹o tÕ bµo ®éng vËt(?) Quan s¸t cÊu t¹o tÕ bµo nh©n chuÈn vµ tÕ bµo nh©n s¬, cho biÕt tÕ bµo nh©n s¬ cÊu t¹o gåm nh÷ng thµnh phÇn nµo?

(?) Thµnh tÕ bµo cã cÊu t¹o nh thÕ nµo?

Gi¸o viªn gi¶i thÝch thªm vÒ vi khuÈn G+ vµ G- b»ng b¶ng díi(?) ViÖc ph©n lo¹i vi khuÈn Gram ©m vµ Gram d¬ng cã ý nghÜa g×?

(?) Mµng sinh chÊt cã cÊu t¹o nh thÕ nµo, cã chøc n¨ng g×?

(?) L«ng vµ roi cã chøc n¨ng g×?

II. CÊu t¹o tÕ bµo nh©n s¬

TÕ bµo nh©n s¬ gåm- Mµng sinh chÊt- TÕ bµo chÊt - Vïng nh©n- Ngoµi ra cßn cã:

thµnh tÕ bµo, vá nhÇy, l«ng vµ roi

1. Thµnh tÕ bµo, mµng sinh chÊt, l«ng vµ roia. Thµnh tÕ bµo- Thµnh phÇn ho¸ häc cÊu t¹o nªn thµnh tÕ bµo lµ pepti®«glycan - Vai trß quy ®Þnh h×nh d¹ng cña tÕ bµo- Dùa vµo thµnh tÕ bµo vi khuÈn ®îc chia lµm hai lo¹i* vi khuÈn Gram d¬ng cã mµu tÝm khi nhuém mµu* vi khuÈn Gram ©m cã mµu ®á khi nhuém mµub. Mµng sinh chÊt- CÊu t¹o tõ ph«tpholipit 2 líp vµ pr«tªin- Chøc n¨ng trao ®æi chÊt vµ b¶o vÖc. L«ng vµ roi- Roi (tiªn mao): cÊu t¹o lµ pr«tªin cã tÝnh kh¸ng nguyªn, gióp vikhuÈn di chuyÓn



(?) TÕ bµo chÊt cña tÕ bµo nh©n s¬ cã g× ®Æc biÖt?

(?) T¹i sao l¹i gäi lµ vïng nh©n?(?) Vïng nh©n cã ®Æc ®iÓm g×?

(?) T¹i sao l¹i gäi lµ tÕ bµo nh©n s¬? Vïng nh©n cã chøc n¨ng g×?

- L«ng: gióp vi khuÈn b¸m chÆt trªn bÒ mÆt tÕ bµo2. TÕ bµo chÊt- N»m gi÷a mµng sinh chÊt vµ vïng nh©n- Gåm hai thµnh phÇn* Bµo t¬ng: + kh«ng cã hÖ thèng néi mµng+ C¸c bµo quan kh«ng cã mµng bäc+ cã c¸c h¹t chÊt dù tr÷* Rib«x«m: + kh«ng cã mµng+ kÝch thíc nhá+ chøc n¨ng tæng hîp pr«tªin3. Vïng nh©n- Kh«ng cã mµng nh©n bao bäc- ChØ chøa 1 ph©n tö AND d¹ng vßng- Mét sè vi khuÈn cã thªm AND d¹ng vßng nhá kh¸c lµ plasmitPh©n tö AND vµ plasmit hÝnh lµ vËt chÊt di truyÒn cña vi khuÈn

4. Cñng cè TÕ bµo nh©n s¬ cã cÊu t¹o nh thÕ nµo?TÕ bµo nh©n s¬ cã kÝch thíc nhá ®iÒu nµy cã lîi g× cho

b¶n th©n nã? Vµ ®îc con ngêi øng dông vµo thùc tiÔn nh thÕ nµo?KiÕn thøc bæ sung:Ph¬ng ph¸p nhuém Gram do Hans Christian Gram (1853-1938) ph¸t minh n¨m 1884

- Cè ®Þnh tiªu b¶n vi khuÈn b»ng ngän löa ®Ìn cån- Nhuém thuèc ®Çu b»ng dung dÞch tÝm tinh thÓ

kho¶ng 1 phót- Röa b»ng níc- Nhuém tiÕp b»ng dung dÞch ièt kho¶ng 1 phót- Röa b»ng níc- Phñ lªn vÕt b«i dung dÞch etanol 95%: axeton (1:1)

trong 1 phót



- Röa b»ng níc- Nhuém tiÕp b»ng thuèc nhuém mµu ®á trong 30 –

60 gi©y- Röa qua níc s©y kh« råi soi kÝnh

Nhãm Gram d¬ng cã ®Æc tÝnh kh«ng bÞ dung m«i h÷u c¬ etanol, axeton tÈy phøc chÊt mµu gi÷a tÝm kÕt tinh vµ ièt. KÕt qu¶ lµ mµu tÝmNhãm Gram ©m bÞ dung m«i h÷u c¬ tÈy mµu thuèc nhuém ®Çu do ®ã sÏ b¾t mµu víi thuèc nhuém bæ sung. Do ®ã cã mµu cña thuèc nhuém bæ sung§iÓm kh¸c biÖt gi÷a hai nhãm vi khuÈn nµyThµnh phÇn Tû lÖ % ®èi víi khèi lîng kh« cña thµnh tÕ bµo vi

khuÈnGram d¬ng Gram ©m

Pepti®«gycan 30 – 90 50 – 20 Axit teicoic Cao 0Lip«it HÇu nh kh«ng cã 20Pr«tªin Kh«ng cã hoÆc Ýt cao

Trong qu¸ tr×nh nhuém mµu: tÕ bµo tríc hÕt ®îc xö lÝ víi tÝm tinh thÓ råi ièt. KÕt qu¶ t¹o thµnh phøc chÊt tÝm tinh thÓ – ièt bªn trong tÕ bµo. Khi G- bÞ tÈy cån lipit cña líp mµng ngoµi bÞ hoµ tan lµm t¨ng tÝnh thÊm cña mµng dÉn ®Õn sù röa tr«i phøc chÊt tÝm tinh thÓ – ièt vµ lµm cho vi khuÈn mÊt mµu. Khi nhuén bæ sung chóng sÏ b¾t mµu víi thuèc nhuém nµy. ë vi khuÈn Gramd¬ng cån lµm c¸c lç trong PG co l¹i do ®ã phøc chÊt tÝm tinh thÓ – ièt bÞ gi÷ l¹i trong ®ã.

TiÕt 19. Quang Hîp



Ngµy 28 th¸ng 12 n¨m 2006I. Môc tiªu

* KiÕn thøc - Nªu ®îc kh¸i niÖm quang hîp vµ nªu ®îc çc sinh vËt nµo cã kh¶ n¨ng quang hîp.- Tr×nh bµy ®îc qu¸ tr×nh quang hîp gåm hai

pha: pha s¸ng vµ pha tèi- ChØ ra ®îc mèi quan hÖ gi÷a hai pha- Häc sinh gi¶i thÝch ®îc s¬ bé pha s¸ng diÔn

ra nh thÕ nµo? Nh÷ng thµnh phÇn tham gia vµ s¶n phÈm ®îc t¹o ra ë pha s¸ng

- Nªu ®îc çc diÔn biÕn cña pha tèi- thµnh phÇn tham gia vµ s¶n phÈm t¹o ra

- M« t¶ ®îc tãm t¾t çc sù kiÖn chÝnh cña chu tr×nh C3

* Kü n¨ng RÌn luyÖn kü n¨ng:- Ph©n tÝch so s¸nh tæng hîp kh¸i qu¸t ho¸- Quan s¸t tæng hîp thµnh kiÕn thøc míi

II. Ph¬ng tiÖn d¹y häc H×nh 17.1 vµ 17.2 SGKIII. TiÕn tr×nh


ThÕ nµo lµ h« hÊp tÕ bµo? H« hÊp tÕ bµo gåm nh÷ng giai ®o¹n nµo? Nªu ®Æc ®iÓm cña mçi giai ®o¹n?

3. Bµi míi Gi¸o viªn ®Æt vÊn ®Ò nhËn thøc

Ho¹t ®éng cña Gv.Hs Néi dung khoa häcGv. ThÕ nµo lµ quang hîp? Nh÷ng sinh vËt nµo cã kh¼ n¨ng quang hîp?Hs. Gv. NhËn xÐt ®¸nh gi¸ rót ra kÕt luËn

I. Kh¸i niÖm vÒ quang hîp1. §Þnh nghÜaQuang hîp lµ qu¸ tr×nh sö dông n¨ng lîng ¸nh s¸ng ®Ó tæng hîp chÊt h÷u c¬ tõ çc nguyªn liÖu v« c¬.Ph¬ng tr×nh tæng qu¸t cña qu¸ tr×nh quang hîp lµ:CO2 + H2O + NL ¸nh s¸ng = (CH2O) + O2



Gv. S¾c tè quang hîp lµ g×? Gåm nh÷ng lo¹i nµo?Hs. Gv. S¾c tè quang hîp cã vai trß g× trong qu¸ tr×nh quang hîp?Hs.Gv. NhËn xÐt rót ra kÕt luËnBæ sung:Mçi lo¹i s¾c tè quang hîp hÊp thô ®îc n¨ng lîng cña nh÷ng bíc sãng nhÊt ®Þnh nªn hÖ s¾c tè trong çc c¬ thÓ quang hîp ®a d¹ng lµm t¨ng hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh hÊp thô n¨ng lîng ¸nh s¸ng cho quang hîp.

Gv giíi thiÖu thÝ nghiÖm cña Richter - Dïng ¸nh s¸ng nhÊp nh¸y víi tÇn sè nhÊt ®Þnh thÊy c©y sö dông n¨ng lîng cã hiÖu qu¶ h¬n.- ¸nh s¸ng kh«ng ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn toµn bé qu¸ tr×nh quang hîp mµ chØ ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn giai ®o¹n ®Çu. Gv. TÝnh chÊt hai pha cña qu¸ tr×nh quang hîp thÓ hiÖn nh thÕ nµo?Pha tèi cña qu¸ tr×nh quang hîp cã ph¶i hoµn toµn kh«ng phô thuéc ¸nh s¸ng?Hs. Nghiªn cøu tµi liÖu th¶o luËn vµ ®a ra ý kiÕn cña m×nhGv. Nh©n xÐt ®¸nh gi¸

2. Çc s¾c tè quang hîpCã 3 nhãm chÝnh - Clorophin: cã vai trß hÊp thô quang n¨ng- Carotenoit: - Phicobilin: Lµ çc s¾c tè phô b¶o vÖ diÖp lôc khái bÞ ph©n huû khi cêng ®é ¸nh s¸ng qu¸ cao.

II. Çc pha cña qu¸ tr×nh quang hîpTÝnh chÊt hai pha cña qu¸ tr×nh quang hîp- Pha s¸ng: ChØ diÔn ra khi cã ¸nh s¸ng, n¨ng lîng ¸nh s¸ng ®îc biÕn ®æi thµnh n¨ng lîng trong çc ph©n tö ATP.- Pha tèi: DiÔn ra c¶ khi cã ¸nh s¸ng vµ khi kh«ng cã ¸nh s¸ng. Nhê ATP vµ NADPH mµ CO2 ®îc biÕn ®æi thµnh Cacbohydrat. 1. Pha s¸ng- DiÔn ra t¹i mµng Tilacoit gåm çc giai ®o¹n+ BiÕn ®æi quang lÝ



Gv. Pha s¸ng vµ pha tèi cña qu¸ tr×nh quang hîp cã mèi liªn hÖ víi nhau nh thÕ nµo?Hs. Gv: kh«ng thÓ t¸ch rêi 2 pha cña qu¸ tr×nh quang hîp v× pha tèi phô thuéc vµo pha s¸ng vµ mét sè enzim cña pha tèi ®îc ho¹t ho¸ bëi ¸nh s¸ng vµ kh«ng cã ¸nh s¸ng kÐo dµi th× pha tèi kh«ng thÓ xÈy ra. Gv. Pha s¸ng diÔn ra ë ®©u?Hs.Gv. Nguyªn liÖu cña pha s¸ng lµ g× vµ s¶n phÈm t¹o ra lµ nh÷ng chÊt nµo?Hs.Gv. Vai trß cña c¸c chÊt ®îc t¹o ra?Hs.Gv. NhËn xÐt ®¸nh gi¸Bæ sung:Quang ph©n li níc, diÖp lôc ë tr¹ng th¸I kÝch ®éng ®iÖn tö cã kh¶ n¨ng cíp ®iÖn tö cña níc 4H2O + AS + DL = 4H+ + 4e + 4OH-

4OH- = 4OH + 4e4OH = 2H2O2

2H2O2 = 2H2O + O2

Tæng qu¸t:2H2O = 4H+ + 4e + O2

S¶n phÈm cña quang ph©n li níc lµ: H+ dïng ®Ó khö NADP thµnh chÊt khö NADPH®iÖn tö (e) bï l¹i ®iÖn tÎ cho

DiÖp lôc hÊp thô n¨ng lîng cña ¸nh s¸ng trë thµnh d¹ng kÝch ®éng ®iÖn tö+ BiÕn ®æi quang ho¸DiÖp lôc ë tr¹ng th¸i kÝch ®éng ®iÖn tö truyÒn n¨ng lîng cho c¸c chÊt nhËn ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh quang ph©n li nícH2O = 2H+ + 1/2O2 + 2eH×nh thµnh chÊt cã tÝnh khö m¹nh NADH, NADPH tõ ®ã tæng hîp nªn ATP.N¨ng lîng ¸nh s¸ng + H2O + NADP + Pi = ATP + O2

2. Pha tèi- DiÔn ra trong chÊt nÒn cña lôc l¹p (stoma)- CO2 bÞ khö thµnh cacbohydrat (gäi lµ qu¸ tr×nh cè ®Þnh CO2)- Con ®êng phæ biÕn cè ®Þnh CO2 lµ chu tr×nh C3 ( chu tr×nh Canvin)- Chu tr×nh Canvin gåm nhiÒu giai ®o¹n gåm nhiÒu ph¶n øng ®îc xóc t¸c bëi enzim trong chÊt nÒn cña lôc l¹p



diÖp lôcO2 giai phãng ra m«i trêng

Gv. Pha tèi diÔn ra ë ®©u?Hs. Gv. Nguyªn liÖu cña pha tèi vµ s¶n phÈm t¹o ra lµ g×?Hs.

Gv. Nãi thªm chu tr×nh C4 ( thùc vËt CAM)

Gv. H·y tr×nh bµy mèi quan hÖ gi÷a hai pha cña qu¸ tr×nh quang hîp?Hs.

- Sö dông ATP, NADPH tõ pha s¸ng biÕn ®æi CO2 cña khÝ quyÓn thµnh Cacbohydrat.- CO2 kÕt hîp víi chÊt nhËn lµ Ribulo1.5 diphotphat t¹o thµnh hîp chÊt 6C kh«ng bÒn - S¶n phÈm cè ®Þnh ®Çu tiªn lµ chÊt 3C biÕn ®æi thµnh Aldehit photpho glyceric (ALPG)Mét phÇn ALPG t¸i t¹o l¹i RiDP gióp tÕ bµo hÊp thô nhiÒu CO2 PhÇn cßn l¹i ®îc sö dông ®Ó t¹o ra tinh bét vµ Saccarose.

3. Mèi quan hÖ gi÷a hai pha§Òu xÈy ra ë lôc l¹p

gi¸o ¸n: sinh häc 10 n©ng cao

TÕ bµo chÊt

O2H2O

CO2

S¬ ®å tãm t¾t chu tr×nh Calvin S¬ ®å tãm t¾t qu¸ tr×nh quang tæng h¬p

39


Pha s¸ng cung cÊp n¨ng lîng ®Ó tæng hîp chÊt h÷u c¬ trong pha tèi

4. Cñng cè: H·y ghÐp çc sè ë cét A cho phï hîp víi cét BA B1. Çc s¾c tè quang hîp a. Tõ qu¸ tr×nh quang ph©n li níc2. Trong pha s¸ng níc ®îc ph©n li nhê

b. Cã thÓ cã hµm lîng çc s¾c tè kh¸c nhau

3. ATP vµ NADPH ®îc t¹o ra trong pha s¸ng

c. Cã nhiÖm vô hÊp thô n¨ng lîng ¸nh s¸ng

4. Oxi ®îc t¹o ra trong quang hîp

d. Khi kh«ng cã ¸nh s¸ng

5. Pha s¸ng cña qu¸ tr×nh quang hîp sÏ kh«ng diÔn ra

e. N¨ng lîng ¸nh s¸ng vµ phøc hÖ gi¶I phãng oxi

6. Cïng mét gièng lóa trång trong çc ®iÒu kiÖn kh¸c nhau

f. Nhê ho¹t ®éng cña chuçi truyÒn e quang hîp

7. Pha s¸ng cña quang hîp diÔn ra

g. Cã chøa clorophin

8. Mäi thùc vËt h. ë mµng tilacoit

Ch¬ng IV. Ph©n bµoTiÕt 20. Chu k× tÕ bµo

vµ qu¸ tr×nh nguyªn ph©nNgµy 02 th¸ng 1 n¨m 2007

I. Môc tiªu* KiÕn thøc- Nªu ®îc kh¸i niÖm chu k× tÕ bµo.- M« t¶ ®îc çc giai ®o¹n cña chu k× tÕ bµo- Tr×nh bµy ®îc çc k× cña qu¸ tr×nh nguyªn ph©n- ThÊy ®îc sù ®iÒu khiÓn chÆt chÏ qu¸ tr×nh ph©n

bµo lµ do hÖ thèng ®Æc biÖt vµ rèi lo¹n sÏ g©y ra hËu qu¶ nghiªm träng

- Tr×nh ®îc ý nghÜa cña qu¸ tr×nh nguyªn ph©n* KÜ n¨ng



RÌn luyÖn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch, so s¸nh, ho¹t ®éng nhãmII. Ph¬ng tiÖn d¹y häc

H×nh SGK phãng toPhiÕu häc tËp (mÉu 1)

K× trung gian Nguyªn ph©nThêi gian§Æc ®iÓm

PhiÕu häc tËp (mÉu 2)K× ®Çu K× gi÷a K× sau K× cuèi

NhiÔm s¾c thÓMµng nh©n nh©n conThoi t¬ v« s¾c

III. TiÕn tr×nh bµi häc1. æn ®Þnh líp2. Bµi míiGv ®Æt vÊn ®Ò nhËn thøc

Ho¹t ®éng Gv.Hs Néi dung khoa häcGv. Treo tranh lªnThÕ nµo lµ chu k× tÕ bµo?Hs.Gv. Chu k× tÕ bµo gåm nh÷ng giai ®o¹n nµo?Hs. Gv. Hoµn thµnh phiÕu sau?Hs. Th¶o luËn vµ cö ®¹i diÖn ph¸t biÓuGv. NhËn xÐt vµ hoµn thµnh ®¸p ¸n

I. Chu k× tÕ bµo1. Kh¸i niÖm- Lµ kho¶ng thêi gian gi÷a hai lÇn ph©n bµo.- Chu k× tÕ bµo gåm hai giai ®o¹n+ K× trung gian+ Ph©n bµo2. §Æc ®iÓm

K× trung gian

Nguyªn ph©n

Thêi gian

Dµi (chiÕm gÇn hÕt thêi gian cña chu k×)

Ng¾n

§Æc

Gåm 3 pha:- G1: tÕ bµo

Gåm hai giai



Bæ sung:Khi tÕ bµo t¨ng trëng kÝch thíc nh©n tÕ bµo t¨ng lªn nh©n kh«ng cã kh¶ n¨ng ®iÒu hoµ c¸c qu¸ tr×nh xÈy ra trong tÕ bµo do ®ã ph¸ vì tØ lÖ thÝch hîp gi÷a nh©n vµ tÕ bµo chÊt.V× vËy sù t¨ng trëng ®Õn mét giíi h¹n nµo ®ã sÏ khëi ®éng sù ph©n bµo. Chøng tá cã sù ®iÒu khiÓn cña chÝnh tÕ bµo vµ mang tÝnh chu k×.

Gv. Sù ®iÒu hoµ chu k× tÕ bµo cã vai trß g×?Hs. Gv. NÕu sù ®iÒu hoµ chu k× tÕ bµo bÞ rèi lo¹n sÏ cã hËu qu¶ g×?Hs.Gv. Gi¶i thÝch thªm vÒ bÖnh ung th

Gv. Treo tranhQuan s¸t vµ hoµn thµnh néi dung phiÕu häc tËp sau?Hs. Quan s¸t th¶o luËn vµ ghi

®iÓm

tæng hîp c¸c chÊt cÇn thiÕt ch sù sinh trëng- S: nh©n ®«i AND, NST- G2: tæng hîp tÊt c¶ nh÷ng g× cßn thiÕu

®o¹n- Ph©n chia nh©n gåm 4 k×- Ph©n chia tÕ bµo chÊt

§iÒu hoµ chu tr×nh ph©n bµo - TÕ bµo ph©n chia khi nhËn ®îc tÝn hiÖu- TÕ bµo ®îc ®iÒu khiÓn chÆt chÏ nhê hÖ thèng tinh vi ®¶m b¶o tÕ bµo sinh trëng vµ ph¸t triÓn b×nh thêng

II. Qu¸ tr×nh nguyªn ph©n1. Ph©n chia nh©n



vµo phiÕuCö ®¹i diÖn b¸o c¸oGv. NhËn xÐt vµ cho ®¸p ¸n(§¸p ¸n phiÕu mÉu 2)

K× ®Çu K× gi÷a K× sau K× cuèiNST NST sau khi

nh©n ®«i ë k× trung gian dÇn ®îc co xo¾n

NST kÐp co xo¾n cùc ®¹i cã h×nh d¹ng ®Æc trng vµ tËp trung trªn mÆt ph¼ng xÝch ®¹o cña thoi t¬ v« s¾c

NST t¸ch nhau vµ di chuyÓn vÒ 2 cùc cña tÕ bµo tÝnh ®µn håi cña thoi t¬ v« s¾c

NST ë d¹ng ®¬n b¾t ®Çu duçi xo¾n ®Ó trë thµnh d¹ng sîi m¶nh

Mµng nh©n vµ nh©n con

Mµng nh©n vµ nh©n con tiªu biÕn dÇn

Mµng nh©n vµ nh©n con xuÊt hiÖn

Thoi t¬ v« s¾c

Trung thÓ tiÕn vÒ hai cùc tÕ bµo h×nh thµnh thoi t¬ v« s¾c

Gv. H·y nªu ý nghÜa cña sù biÕn ®æi h×nh th¸I NST, mµng nh©n vµ nh©n con?Hs.

Gv. Sù ph©n chia tÕ bµo chÊt diÔn ra vµo thêi ®iÓm nµo?Hs.Gv. TÕ bµo §V vµ tÕ bµo TV sù ph©n chia tÕ bµo chÊt cã g× klh¸c nhau?Hs.Gv. KÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh nguyªn ph©n? V× sao hai tÕ bµo con l¹i gièng nhau vµ

2. Ph©n chia tÕ bµo chÊt- DiÔn ra ë ®Çu k× cuèi - TÕ bµo chÊt ph©n chia dÇn t¹o thµnh hai tÕ bµo con+ TÕ bµo ®éng vËt: mµng tÕ bµo th¾t l¹i ë vÞ trÝ gi÷a + TÕ bµo thùc vËt: xuÊt hiÖn mét v¸ch ng¨n ë gi÷a vµ tiÕn dÇn ra hai phÝa cho ®Õn khi ph©n c¾t TBC thµnh hai phÇn ®Òu chøa nh©n.

III. ý nghÜa cña qu¸ tr×nh nguyªn ph©n- Sinh häc



gièng tÕ bµo mÑ ban ®Çu? Gv. Nguyªn ph©n cã ý nghÜa g×?Hs.

+ Sinh vËt ®¬n bµo nguyªn ph©n lµ qu¸ tr×nh sinh s¶n+ Sinh vËt ®a bµo lµm t¨ng sè lîng tÕ bµo gióp c¬ thÓ lín lªn+ Gióp c¬ thÓ t¸i sinh m« hay mét c¬ quan bÞ tæn th¬ng- Thùc tiÔnC¬ së ®Ó øng dông d©m chiÕt vµ nu«I cÊy m«

3. Cñng cè ThÕ nµo lµ chu k× tÕ bµo?Tr×nh bµy sù biÕn ®æi cña NST, mµng nh©n vµ nh©n con

trong nguyªn ph©n?

TiÕt 21. Gi¶m ph©n(Ngµy 03 th¸ng 01 n¨m 2007)

I. Môc tiªu



* KiÕn thøc- M« t¶ ®îc çc k× cña nguyªn ph©n- Gi¶i thÝch ®îc nh÷ng diÔn biÕn chÝnh trong k×

®Çu cña gi¶m ph©n 1

- Nªu ®îc ý nghÜa cña qu¸ tr×nh gi¶m ph©n- So s¸nh ®îc ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau cña nguyªn

ph©n vµ gi¶m ph©n

* Kü n¨ngRÌn luyÖn kü n¨ng ph©n tÝch so s¸nh quan s¸t tæng

qu¸t ho¸ h×nh thµnh kiÕn thøc míi.II. Ph¬ng tiÖn

Tranh h×nh sgk phãng toS¬ ®å tæng qu¸t vÒ nguyªn ph©nPhiÕu häc tËp

MÉu 1:Çc k× Nh÷ng diÔn biÕn chÝnh cña NST

Gi¶m ph©n 1 Gi¶m ph©n 2K× ®Çu K× gi÷aK× sauK× cuèiIII. TiÕn tr×nh bµi häc

1. æn ®Þnh2. bµi cò

- Nªu sù biÕn ®æi h×nh th¸i NST, thoi t¬ v« s¾c, mµng nh©n vµ nh©n con trong nguyªn ph©n?

- Nªu ý nghÜa cña nguyªn ph©n?3. bµi míi

Ho¹t ®éng cña gv vµ hs Néi dung khao häcGv. Treo tranh vµ s¬ ®å yªu cÇu häc sinh quan s¸t – nghiªn cøu tµi liÖu vµ hoµn thµnh phiÕu häc tËp ( mÉu sè 1)Hs. Quan s¸t nghiªn cøu vµ th¶o luËn nhãm Cö ®¹i diÖn b¸o ço

I. Qu¸ tr×nh gi¶m ph©n

Gi¶m ph©n gåm hai lÇn ph©n bµo liªn tiÕp gäi lµ gi¶m ph©n 1 vµ gi¶m ph©n 2 nhng chØ cã mét lÇn AND nh©n ®«i.



Gv. Yªu cÇu tõng nhãm b¸o ço- çc nhãm nhËn xÐt

Gv nhËn xÐt vµ th«ng b¸o ®¸p ¸n

Çc k× gi¶m ph©n

Nh÷ng diÔn biÕn chÝnh c¶u NSTGi¶m ph©n 1 Gi¶m ph©n 2

K× ®Çu - NST ®· ®îc nh©n ®«i t¹o thµnh NST ë tr¹ng th¸i kÐp dÝnh nhau ë t©m ®éng- çc NST t¬ng ®ång b¾t ®«i víi nhau tõ ®Çu nä ®Õn ®Çu kia råi co xo¾n l¹i- thoi t¬ v« s¾c h×nh thµnh- NST t¬ng ®ång ton g mçi cÆp dÇn t¸ch nhau ë t©m ®éng - trong qu¸ tr×nh b¾t ®«i vµ t¸ch nhau çc NST t-¬ng ®ång trao ®æi çc ®o¹n cho nhau, gäi lµ T§C- mµng nh©n vµ nh©n con biÕn mÊt

- kh«ng cã sù nh©n ®«i cña NST- çc NST b¾t ®Çu co xo¾n l¹i

K× gi÷a - çc NST kÐp di chuyÓn vÒ mÆt ph¼ng xÝch ®¹o cña tÕ bµo thµnh hai hµng- thoi t¬ v« s¾c tõ çc cùc tÕ bµo chØ ®Ýnh vµo 1 phÝa cña NST kÐp

- çc NST kÐp tËp trung thµnh mét hµng ë mÆt ph¼ng xÝch ®¹o cña tÕ bµo

K× sau - mçi NST kÐp trong cÆp t¬ng ®ång ®îc thoi t¬ v« s¾c kÐo vÒ hai cùc tÕ bµo

- çc nhiÔm s¾c tö t¸ch nhau tiÕn vÒ hai cùc tÕ bµo

K× cuèi - ë mçi cùc tÕ bµo NST dÇn dÇn duçi xo¾n - mµng nh©n vµ nh©n con xuÊt hiÖn- thoi t¬ v« s¾c tiªu biÕn

- mµng nh©n, con xuÊt hiÖn, tÕ bµo chÊt ph©n chia+ ë thùc vËt:Con ®ùc: t¹o 4 tÕ bµo con sÏ thµnh 4 tinh trïng



- tÕ bµo chÊt ph©n chia thµnh hai tÕ bµo con- hai tÕ bµo con cã bé NST ®¬n béi kÐp

Con çi: t¹o 4 tÕ bµo con sÏ t¹o ra 1 tÕ bµo trøng vµ 3 thÓ ®Þnh híng+ ë thùc vËtÇc tÕ bµo con nguyªn ph©n mét sè lÇn ®Ó t¹o thµnh h¹t phÊn, tói no·n.

Gv. T¹i sao kÕt qu¶ cña gi¶m ph©n t¹o ra çc tÕ bµo con cã bé NST gi¶m ®i mét nöa so víi tÕ bµo mÑ ban ®Çu?Hs.Gv. NÕu kh«ng cã qu¸ tr×nh gi¶m ph©n th× ®iÒu g× sÏ xÈy ra?Hs.Gv. Nªu ý nghÜa cña qu¸ tr×nh gi¶m ph©n?Hs.

II. ý nghÜa cña gi¶m ph©n- Nhê qu¸ tr×nh gi¶m ph©n giao tö ®îc mang bé NST ®¬n béi ®îc h×nh thµnh, qua thô tinh phôc håi l¹i bé NST lìng béi cña loµi- Sù phèi hîp 3 c¬ chÕ nguyªn ph©n – gi¶m ph©n vµ thô tinh ®· ®¶m b¶o duy tr× sù æn ®Þnh bé NST ®Æc trng cña nh÷ng loµi sinh s¶n h÷u tÝnh- Sù T§C vµ ph©n li ®éc lËp t¹o ra çc lo¹i giao tö kh¸c nhau qua thô tinh t¹o ra v« sè çc biÕn dÞ tæ hîp kh¸c nhau lµm ®a d¹ng vÒ kiÓu h×nh vµ kiÓu gen.

4. Cñng cè:- H·y so s¸nh qu¸ tr×nh gi¶m ph©n vµ qu¸ tr×nh nguyªn

ph©n?- ý nghÜa cña qu¸ tr×nh gi¶m ph©n?



TiÕt 22. Thùc hµnhQuan s¸t c¸c

k× nguyªn ph©n vµ gi¶m ph©n



PhÇn III. Sinh häc vi sinh vËtCh¬ng I. chuyÓn ho¸ vËt chÊt vµ n¨ng

lîng ë vi sinh vËtTiÕt 23. Dinh dìng – chuyÓn ho¸ vËt chÊt vµ

n¨ng lîng ë vi sinh vËt(Ngµy 17 th¸ng 01 n¨m 2007)

I. Môc tiªu bµi häc* kiÕn thøc

- Tr×nh bµy ®îc çc ph¬ng thøc dinh dìng cña vi sinh vËt dùa theo nguån çc bon vµ n¨ng lîng

- Ph©n biÖt ®îc çc kiÓu h« hÊp vµ lªn men ë sinh vËt

- Nªu ®îc 3 lo¹i m«i trêng nu«i cÊy c¬ b¶n cña vi sinh vËt

- Tr×nh bµy ®îc çc øng dông cña qu¸ tr×nh lªn men

* KÜ n¨ngrÌn luyÖn mét sè kÜ n¨ng ph©n tÝch, so s¸nh, kh¸i qu¸t ho¸ kiÕn thøc vµ

vËn dông thùc tiÔn



II. Ph¬ng tiÖnTranh s¬ ®å chuyÓn ho¸ vËt chÊt S¬ ®å lªn men

III. TiÕn tr×nh bµi häc1. æn ®Þnh líp2. bµi cò3. bµi míiGv ®Æt vÊn ®Ò nhËn thøc

Ho¹t ®éng cña Gv.Hs Néi dung khoa häcGv. ThÕ nµo lµ VSV? vÝ dô minh ho¹?Hs.Gv. VSV sèng ë nh÷ng m«i tr-êng nµo?Hs.

Gv. Nªu çc tiªu chÝ c¬ b¶n ®Ó ph©n thµnh çc kiÓu dinh dìng cña VSV?Hs.Gv. Tr×nh bµy çc kiÓu dinh dìng ë VSV?

I. Kh¸i niÖm vÒ sinh vËtVi sinh vËt lµ nh÷ng sinh vËt cã kÝch thíc nhá bÐVi sinh vËt bao gåm nhiÒu lo¹i kh¸c nhau, cã chung ®Æc ®iÓm lµ T§C nhanh chãng, sinh trëng vµ sinh s¶n nhanh ph©n bè réng.II. M«i trêng vµ çc kiÓu dinh d-ìng1. Çc kiÓu m«i trêng c¬ b¶na. M«i trêng tù nhiªnVi sinh vËt cã kh¾p n¬i trong m«i tr-êng cã ®iÒu kiÖn sinh th¸i ®a d¹ngb. M«i trêng phßng thÝ nghiÖmBao gåm 3 lo¹i m«i trêng- M«i trêng dïng chÊt tù nhiªn: gåm çc chÊt tù nhiªn - M«i trêng tæng hîp: gåm çc chÊt ®· biÕt vÒ thµnh phÇn ho¸ häc vµ sè lîng- M«i trêng b¸n tæng hîp: gåm çc chÊt tù nhiªn vµ ho¸ häc2. Çc kiÓu dinh dìnga. Tiªu chÝ ®Ó ph©n biÖt çc kiÓu dinh dìng- Nhu cÇu vÒ nguån n¨ng lîng- Nguån cacbonb. cã 4 kiÓu dinh dìng- Quang tù dìng- ho¸ tù dìng- Quang dÞ dìng- Ho¸ dÞ dìng



Gv. H·y nghiªn cøu sgk hoµn thµnh phiÕu häc tËp sau?

H« hÊp hiÕu khÝ

H« hÊp kÞ khÝ

Kh¸i niÖmChÊt nhËn ®iÖn tö cuèi cïngS¶n phÈm t¹o ra

Gv. Em hiÓu g× vÒ lªn men? Nªu vÝ dô minh ho¹?Hs.

III. H« hÊp vµ lªn men1. H« hÊp

H« hÊp hiÕu khÝ

H« hÊp kÞ khÝ

Kh¸i niÖm

Lµ qu¸ tr×nh oxi ho¸ c¸c ph©n tö h÷u c¬

Qua tr×nh ph©n gi¶i Cacbohydro ®Ó thu n¨ng lîng cho tÕ bµo

ChÊt nhËn ®iÖn tö cuèi cïng

Oxi ph©n tö- sinh vËt nh©n thùc chuçi truyÒn ®iÖn tö ë mµng ty thÓ- sinh vËt nh©n s¬ diÔn ra ngay trªn mµng sinh chÊt

Ph©n tö v« c¬ chø kh«ng ph¶i lµ oxi ph©n tö

S¶n phÈm

CO2, H2O2, n¨ng lîng

N¨ng lîng

2. Lªn men- Lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ kÞ khÝ diÔn ra trong tÕ bµo- ChÊt cho ®iÖn tö vµ chÊt nhËn ®iÖn tö lµ c¸c ph©n tö h÷u c¬- S¶n phÈm t¹o thµnh lµ: Rîu, dÊm,……

4. Cñng cè:- H·y so s¸nh h« hÊp vµ lªn men?- Lµm bµi tËp sè 3 sgk?



TiÕt 24. C¸c qu¸ tr×nh tæng hîp vµ ph©n gi¶i ë vi sinh vËt

(Ngµy 02 th¸ng 02 n¨m 2007)I. Môc tiªu häc tËp

* KiÕn thøc- Nªu ®îc s¬ ®å tæng hîp c¸c chÊt ë sinh vËt- Ph©n biÖt ®îc sù ph©n gi¶i trong vµ ngoµi tÕ

bµo ë vi sinh vËt nhê en zim



- Nªu ®îc mét sè øng dông ®Æc ®iÓm cã lîi h¹n chÕ çc ®Æc ®iÓm cã h¹i cña qu¸ tr×nh tæng hîp vµ ph©n gi¶i çc chÊt

- Ph©n biÖt ®îc lªn men Lactic vµ lªn men Rîu* KÜ n¨ng

RÌn luyÖn kÜ n¨ng ph©n tÝch tæng hîp so s¸nhII. Ph¬ng tiÖn häc tËp

III. TiÕn tr×nh häc tËp1. æn ®Þnh líp2. bµi cò

- Cho vÝ dô vÒ m«i trêng tù nhiªn cã vi sinh vËt ph¸t triÓn?

- Tr×nh bµy çc tiªu chÝ c¬ b¶n ®Ó ph©n biÖt kiÓu dinh dìng cña vi sinh vËt?

3. bµi míigi¸o viªn ®Æt vÊn ®Ò nhËn thøc

Ho¹t ®éng cña Gv.Hs Néi dung khao häc

Gv. V× sao qu¸ tr×nh tæng hîp çc chÊt ë vsv diÔn ra nhanh chãng?Hs.Gv. ViÕt s¬ ®å tæng qu¸t biÓu thÞ sù tæng hîp mét sè chÊt ë vsv?Hs.

I. Qu¸ tr×nh tæng hîp- Vi sinh vËt cã kh¶ n¨ng tù tæng hîp çc lo¹i axit amin- Vi sinh vËt sö dông n¨ng lîng vµ enzim néi bµo ®Ó tæng hîp çc chÊta. Tæng hîp Protein(Axit amin)n Peptit Proteinb. Tæng hîp PolisaccaritATP + Glucose -1-P ADP-Glucose + PPvc(Glucose)n + ADP-Glucose (Glucose)n+1 + ADP

c. Tæng hîp Lipit



Gv. Nªu øng dông cña qu¸ tr×nh tæng hîp ë vsv?Hs.Gv. Nªu mét con bß nÆng 500 kg chØ s¶n xuÊt ®îc kho¶ng 0.5 kg Protein mçi ngµy. víi 500 kg nÊm men sÏ s¶n xuÊt ®îc 50 tÊn protein mçi ngµy.

Gv. Ph©n biÖt ph©n gi¶i trong vµ ngoµi tÕ bµo vsv?Hs.Gv. S¬ ®å ho¸ qu¸ tr×nh ph©n gi¶i mét sè chÊt ë vsv?Hs.

Gv. Qu¸ tr×nh ph©n gi¶i ®îc øng dung trong cuéc sèng nh thÕ nµo?Hs.

Glucose

Glixeraldehit-3-P §ihydro Xixeton-P

Axit Piruvic Glixerol

Axetyl C0A axit Lipit bÐod. Tæng hîp axit NucleicBase nitric§êng 5C NucleotitH3PO4 liªn HT

liªn kÕt hidro Axit nucleic (AND, ARN)

II. Qu¸ tr×nh ph©n gi¶i1. Ph©n gi¶i Protein vµ øng dônga. Ph©n gi¶i ngoµiProtein proteaza axit amin- Vi sinh vËt hÊp thô çc axit amin vµ tiÕp tôc ph©n gi¶i ®Ó t¹o n¨ng l-îng- Khi m«i trêng thiÕu C vµ thõa N vi sinh vËt khö amin, sö dông axit h÷u c¬ lµm nguån Cb. Ph©n gi¶i trong- Protein h háng mÊt ho¹t tÝnh ®îc ph©n gi¶i thµnh çc axit amin- Vai trß: Võa thu ®îc axit amin ®Ó tæng hîp axit amin võa b¶o vÖ tÕ bµo.c. øng dôngLµm níc m¾m, çc lo¹i níc chÊm

2. Ph©n gi¶i Polisaccarit vµ øng dônga. Ph©n gi¶i ngoµi



Gv. Nªu mèi quan hÖ gi÷a ph©n gi¶i vµ tæng hîp?Hs.

Polisaccarit §êng ®¬nb. Ph©n gi¶i trongVi sinh vËt hÊp thô ®êng ®¬n ph©n gi¶i b»ng h« hÊp hiÕu khÝ, kÞ khÝ, lªn men.c. øng dông- Lªn men EtylicTinh bét nÊm ®êng ho¸ Glucose nÊm men rîu Etylic + CO2- Lªn men LacticGlucose vk lactic ®ång h×nh axit lactic + CO2Glucose vk lactic dÞ h×nh axit lactic + CO2 + etylic + axit axetic3. Ph©n gi¶i XenluseXenluse xenlulaza chÊt mïn* øng dông- chñ ®éng cÊy vsv ®Ó ph©n gi¶i nhanh x¸c thùc vËt- TËn dông x¸c thùc vËt ®Ó lµm nÊm ¨n- nu«i vsv thu sinh khèiIII. Mèi quan hÖ gi÷a tæng hîp vµ ph©n gi¶i- Lµ hai qu¸ tr×nh ngîc chiÒu nhng thèng nhÊt trong ho¹t ®éng sèng- tæng hîp cung cÊp nguyªn liÖu cho ph©n gi¶i- Ph©n gi¶i cung cÊp nguyªn liÖu cho tæng hîp

4. Cñng cè:T¹i sao thøc ¨n ®Ó l©u ngµy sÏ cã mïi h«i?



Ch¬ng II. Sinh trëng vµ ph¸t triÓn cña vi sinh vËtTiÕt 26. Sinh trëng cña Vi sinh vËt

(ngµy 05 th¸ng 03 n¨m 2007)I. Môc tiªu häc tËp

* KiÕn thøc- N¾m ®îc 4 pha c¬ b¶n nu«i cÊy vi khuÈn kh«ng liªn tôc vµ ý nghÜa cña tõng pha.- N¾m ®îc ý nghÜa thêi gian thÕ hÖ tÕ bµo (g) vµ tèc ®é sinh trëng riªng sÏ trë thµnh cùc ®¹i vµ kh«ng ®æi míi trong pha log- Nguyªn t¾c vµ ý nghÜa cña ph¬ng ph¸p nu«i cÊy liªn tôc

* KÜ n¨ngRÌn luyÖn c¸c kÜ n¨ng: Thu thËp th«ng tin ph¸t hiÖn

kiÕn thøc, quan s¸t ph©n tÝch so s¸nh, tæng hîpII. Ph¬ng tiÖn häc tËp

H×nh vÏ 25 sgk phãng toIII. TiÕn tr×nh häc tËp


- Nªu qui tr×nh lµm s÷a chua?- Nªu qui tr×nh muèi da, qu¶?

3. Bµi míiGv ®Æt vÊn ®Ò nhËn thøc

Ho¹t ®éng cña Gv.Hs Néi dung khoa häcGv. ThÕ nµo lµ sù sinh trëng cña vi sinh vËt?Hs.

Gv. ThÕ nµo lµ thêi gian thÕ hÖ? Nªu vÝ dô?Hs.Gv thêi gian cña 1 thÕ hÖ quÇn thÓ vi sinh vËt lµ thêi gian cÇn ®Ó N0 biÕn thµnh 2N0 (N0 lµ sè tÕ bµo ban ®Çu cña quÇn thÓ)

I. Kh¸i niÖm sinh trëng1. Sù sinh trëng ë vi sinh vËt Lµ sù t¨ng sinh c¸c thµnh phÇn cña tÕ bµo vµ dÉn ®Õn sù ph©n chia Sù sinh trëng cña quÇn thÓ vi sinh vËt lµ sù t¨ng sè lîng tÕ bµo trong quÇn thÓ.

2. Thêi gian thÕ hÖLµ thêi gian tõ khi xuÊt hiÖn 1 tÕ bµo ®Õn khi tÕ bµo ph©n chia (kÝ hiÖu lµ g)VÝ dô: E.coli lµ 20 phót tÕ bµo ph©n chia 1 lÇn



vÝ dô: Vi khuÈn lao lµ 1000 phóttrïng ®Õ dµy lµ 24 giêGv. E.coli cã thêi gian thÕ hÖ g= 20 phót, vËy sau 48 giê sè tÕ bµo lµ bvao nhiªu? (trong ®iÒu kiÖn lÝ tëng)Hs. N = 2144 tÕ bµoGv. T¹i sao nãi sù sinh trëng cña vi sinh vËt theo cÊp sè nh©n?Hs.

Gv. ThÕ nµo lµ m«i trêng nu«i cÊy kh«ng liªn tôc?Hs.Gv. Treo ®å thÞ 25 phãng to lªnYªu cÇu hs quan s¸t vµ tr¶ lêi c©u hái: sù sinh trëng cña quÇn thÓ vi khuÈn diÔn ra nh thÕ nµo?Hs.Gv. §Æc ®iÓm cña pha tiÒm ph¸t?Hs.

Gv. ThÕ nµo lµ pha luü thõa? V× sao l¹i gäi lµ pha luü thõa?Hs.

Gv. Trong pha c©n b»ng cã ®Æc ®iÓm g×? V× sao sè l-îng tÕ bµo vi khuÈn l¹i kh«ng

Sè tÕ bµo trong b×nh sau n lÇn ph©n chia tõ N0 tÕ bµo ban ®Çu lµ trong mét thêi gian x¸c ®Þnh (t).Nt = N0*2n

II. Sù sinh trëng cña quÇn thÓ vi sinh vËt1. Nu«i cÊy kh«ng liªn tôc- M«i trêng nu«i cÊy kh«ng ®îc bæ sung c¸c chÊt dinh dìng vµ kh«ng lÊy ®i c¸c s¶n phÈm trao ®æi chÊt.- Tr¶i qua 4 pha:a. Pha tiÒm ph¸t (pha lag)- Vi khuÈn thÝch nghi víi m«i trêng - Sè lîng tÕ bµo kh«ng t¨ng- Enzim c¶m øng ®îc h×nh thµnh

b. Pha luü thõa (pha log)- Vi khuÈn b¾t ®Çu ph©n chia sè l-îng tÕ bµo t¨ng theo luü thõa- Vi khuÈn sinh trëng víi tèc ®é lín nhÊt vµ kh«ng ®æi

c. Pha c©n b»ng- Sè lîng ®¹t møc cùc ®¹i, kh«ng ®æi theo thêi gian:+ Mét sè tÕ bµo bÞ ph©n huû+ Mét sè kh¸c cã chÊt dinh dìng l¹i ph©n chiaSè tÕ bµo míi sinh ra b»ng sè tÕ bµo bÞ ph©n huû

d. Pha suy vongSè tÕ bµo trong quÇn thÓ vi khuÈn gi¶m dÇn:+ Sè tÕ bµo bÞ ph©n huû nhiÒu



®æi?Hs.

Gv. ThÕ nµo lµ pha suy vong?V× sao sè lîng tÕ bµo vi khuÈn l¹i gi¶m?Hs. Gv. Kh¼ng ®Þnh: Nu«i cÊy kh«ng liªn tôc lµ nu«i cÊy theo ®ît v× vËy pha log chØ kÐo dµi vµi thÕ hÖ.Gv. §Ó thu ®îc sinh thu ®îc sinh khèi vi sinh vËt ta nªn dõng ë pha nµo?Hs.Gv. §Ó kh«ng xÈy ra pha suy vong ta ph¶i lµm nh thÕ nµo?Hs.Gv. V× sao trong nu«i cÊy liªn tôc kh«ng cã pha tiÒm ph¸t?Hs. V× vi sinh vËt lu«n ®Çy ®ñ chÊt dinh dìng trong m«i trêng nªn kh«ng ph¶i lµm quen víi m«i trêng?Gv. V× sao trong nu«i cÊy trong nu«i cÊy liªn tôc kh«ng xÈy ra pha suy vong?Hs. ChÊt dinh dìng lu«n ®îc bæ sung liªn tôc kh«ng bÞ c¹n kiÖt vµ chÊt ®éc h¹i ®îc lÊy ra.Gv. Em h·y cho vÝ dô vÒ sö dông vsv trong ®êi sèng vµ trong nÒn kinh tÕ?

+ ChÊt dinh dìng bÞ c¹ kiÖt+ ChÊt ®éc h¹i ®îc tÝch luü nhiÒu

2. Nu«i cÊy liªn tôcNguyªn t¾c- Bæ sung liªn tôc çc chÊt dinh dìng vµo vµ lÊy ra lîng t¬ng ®¬ng dÞch nu«i cÊy- §iÒu kiÖn m«i trêng nu«i cÊy æn ®Þnh

øng dông:S¶n xuÊt sinh khèi ®Ó thu nhËn Protein ®¬n bµo, çc axit amin, çc kh¸ng sinh, hoocmon,…



4. Cñng cèDùa trªn kiÕn thøc ®· lÜnh héi cña bµi nµy, mçi

em hay tù ra cho m×nh hai c©u hái tr¾c nghiÖm?

TiÕt 28. Sinh s¶n cña vi sinh vËt- çc yÕu tè ¶nh hëng ®Õn sinh trëng cña vi sinh vËt

(ngµy 08 th¸ng 03 n¨m 2007)I. Môc tiªu häc tËp

* KiÕn thøc- Ph©n biÖt ®îc çc h×nh thøc sinh s¶n cña vi sinh vËt nh©n s¬: Ph©n ®«i, ngo¹i bµo tö, bµo tö ®èt, n¶y chåi- Tr×nh bµy ®îc çch sinh s¶n ph©n ®«i cña vi khuÈn- N¾m ®îc h×nh thøc sinh s¶n cña vi sinh vËt nh©n thùc: Cã thÓ lµ ph©n chia nguyªn nhiÔm hoÆc bµo tö v« tÝnh hay h÷u tÝnh.- Tr×nh bµy ®îc ®Æc ®iÓm cña mét sè chÊt ho¸ häc ¶nh hëng ®Õn sinh trëng cña vsv.- Tr×nh bµy ®îc ¶nh hëng cña çc nh©n tè vËt lÝ ®Õn sinh trëng cña vsv.- Nªu ®îc mét sè øng dông tõ viÖc hiÓu biÕt ¶nh hëng cña çc nh©n tè ®Õn vsv.

* KÜ n¨ngRÌn luyÖn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch, so s¸nh, tæng hîp thµnh kiÕn thøc míi.

II. Ph¬ng tiÖn day- häc ¶nh 26.1; 26.2; 26.3



M¸y chiÕu h¾tIII. TiÕn tr×nh d¹y- häc


Tr×nh bµy ®Æc ®iÓm chÝnh cña çc pha sinh trëng cña quÇn thÓ vsv?Nu«i cÊy liªn tôc cã ®Æc ®iÓm nh thÕ nµo?

3. Bµi míiGv ®Æt vÊn ®Ò nhËn thøc


Gv. Treo tranh phãng to qu¸ tr×nh ph©n ®«i cña vi khuÈnQu¸ tr×nh sinh s¶n b»ng ph©n ®«i cña vi khuÈn diÔn ra nh thÕ nµo?Hs. Gv. Ph©n ®«i ë vi khuÈn cã gièng víi qu¸ tr×nh nguyªn ph©n kh«ng?Hs.Gv. Ngoµi sinh s¶n b»ng ph©n ®«i vi khuÈn cßn cã h×nh thøc sinh s¶n nµo n÷a?Hs.

Gv. Cã nh÷ng lo¹i bµo tö nµo ë vi khuÈn? Ph©n biÖt chóng?Hs.Gv. Néi bµo tö cã ®Æc ®iÓm g×? §îc h×nh thµnh nh thÕ nµo?Hs.Gv. Néi bµi tö ë vi khuÈn cã ý nghÜa g×?Hs.Gv. Néi bµo tö ë vi khuÈn

I. Sù sinh s¶n cña vi sinh vËt nh©n s¬1. Sinh s¶n ph©n ®«i

- Mµng sinh chÊt gÊp nÕp thµnh h¹t Mezoxom- Vßng AND ®Ýnh vµo h¹t Mezoxom lµm ®iÓm tùa vµ nh©n ®«i thµnh 2 AND- Thµnh tÕ bµo vµ mµng sinh chÊt ®-îc tæng hîp dÇn dµi ra vµ th¾t l¹i ®a 2 AND vÒ hai tÕ bµo riªng biÖt

2. N¶y chåi vµ t¹o thµnh bµo tö- Sinh s¶n b»ng bµo tö ®èt ph©n c¾t phÇn ®Ønh cña sîi sinh trëng thµnh mét chuçi bµo tö.- Sinh s¶n b»ng n¶y chåi: TÕ bµo mÑ t¹o thµnh 1 chåi ë cùc chåi lín dÇn vµ t¸ch ra t¹o thµnh vi khuÈn míi.- Sinh s¶n b»ng ngo¹i bµo tö: Bµo tö ®îc h×nh thµnh ngoµi tÕ bµo sinh d-ìng+ Çc bµo tö chØ cã çc líp mµng+ Kh«ng cã vá, kh«ng cã hîp chÊt Canxi ®ipic«linat- Néi bµo tö: Lµ cÊu tróc t¹m nghØ chø kh«ng ph¶i lµ h×nh thøc sinh s¶n+ Néi bµo tö ®îc h×nh thµnh trong tÕ bµo sinh dìng cña vi khuÈn



g©y h¹i g× cho søc khoÎ cña con ngêi? LÊy vÝ dô?Hs.

Gv. Ph©n biÖt sinh s¶n b»ng bµo tö v« tÝnh vµ sinh s¶n b»ng bµo tö h÷u tÝnh?

Gv. Ph©n biÖt sinh s¶n b»ng n¶y chåi vµ sinh s¶n b»ng ph©n ®«i?

+ CÊu t¹o gåm nhiÒu líp mµng dµy, cã vá vµ cã hîp chÊt Canxi ®ipic«linat khã thÊm cã kh¶ n¨ng chÞu nhiÖt cao

II. Sinh s¶n cña vÝ sinh vËt nh©n thùc1. Sinh s¶n b»ng bµo töa. Bµo tö h÷u tÝnhvÝ dô: NÊm Mucol- h×nh thµnh hîp tö do hai tÕ bµo kÕt hîp víi nhau- Trong hîp tö diÔn ra qu¸ tr×nh gi¶m ph©n h×nh thµnh bµo tö kÝnb. Bµo tö v« tÝnhVÝ dô: NÊm chæi, nÊm cóc T¹o thµnh chuçi bµo tö trªn ®Ønh cña sîi nÊm (bµo tö trÇn)

2. Sinh s¶n b»ng n¶y chåi vµ ph©n ®«ia. Sinh s¶n b»ng n¶y chåiVÝ dô: NÊm men SacchromycesTõ tÕ bµo mÑ mäc ra c¸c chåi nhá råi t¸ch khái tÕ bµo mÑ ph¸t triÓn thµnh c¬ thÓ míi.b. Sinh s¶n b»ng ph©n ®«iVÝ dô: Trïng ®Õ dµyTÕ bµo mÑ ph©n ®«i thµnh hai c¬ thÓ conNgoµi ra cßn cã thÓ sinh s¶n b»ng h×nh thøc sinh s¶n h÷u tÝnh: b»ng bµo tö chuyÓn ®éng hay hîp tö

4. Cñng cè: Dùa trªn kiÕn thøc cña bµi mçi em h·y tù ra cho m×nh

2 c©u hái tr¾c nghiÖm?



Ch¬ng III. Virut – bÖnh truyÒn nhiÔm vµmiÔn dÞch

TiÕt 30. CÊu tróc c¸c lo¹i virut(ngµy 25 th¸ng 03 n¨m 2007)

I. Môc tiªu häc tËp* kiÕn thøc

- M« t¶ ®îc ®Æc ®iÓm h×nh th¸i vµ cÊu t¹o chung cña virut.- Ph©n biÖt ®îc: capsid, capsome, nucleocapsid

vµ vá ngoµi.- Tr×nh bµy ®îc c¸c ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña

virut.- Nªu mét sè bÖnh ë ngêi, ®éng vËt vµ thùc vËt

do virut g©y ra.* kÜ n¨ngrÌn luyÖn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch, tæng hîp vµ vËn dông kiÕn thøc vµo thùc tiÔnkÜ n¨ng th¶o luËn nhãm

II. Ph¬ng tiÖn häc tËp



M¸y chiÕuH×nh ¶nh c¸c lo¹i virut, h×nh d¹ng virutPhiÕu häc tËp

MÉu 1:§iÓm so s¸nh Viroit PrionB¶n chÊt ph©n tö§èi tîng g©y bÖnhC¬ chÕ g©y bÖnhVÝ dô

III. TiÕn tr×nh häc tËp1. æn ®Þnh líp2. bµi cò3. bµi míi

Gi¸o viªn ®Æt vÊn ®Ò nhËn thøcHo¹t ®éng cña Gv.Hs Néi dung khao häc

Gv. ChiÕu s¬ ®å thÝ nghiÖm cña Ivanopxki (1892)

Hs. Quan s¸t

Gv. Em cã nhËn xÐt g× th«ng qua thÝ nghiÖm trªn?Hs.

Gv. ChiÕu h×nh th¸i cña mét sè virut(virut HIV, virut d¹i, virut TMV, virut viªm n·o, virut b¹i liÖt, phage)Qua quan s¸t ta thÊy virut cã nh÷ng h×nh d¹ng nµo?Hs. Quan s¸t vµ tr¶ lêi

Gv ®Æt vÊn ®Ò: T¹i sao virut l¹i cã h×nh d¹ng nh vËy, yÕu tè nµo ®· quyÕt ®Þnh h×nh d¹ng cña virut?

I. §Æc ®iÓm chung cña virut1. KÝch thíc cña virut- RÊt nhá bÐ: Kho¶ng 10 – 100nm1nm = 10-4A0 = 10-6mm- ChØ cã thÓ quan s¸t ®îc díi kÝnh hiÓn vi ®iÖn tö

2. H×nh d¹ng cña virut

- H×nh trô xo¾n: Capsome s¾p xÕp theo chiÒu xo¾n cña axit Nucleic. Lµm virut thêng cã h×nh que, sîi- H×nh khèi: Capsome s¨p xÕp theo h×nh khèi ®a diÖn víi 20 mÆt tam gi¸c ®Òu- H×nh phøc hîp: VÝ dô Phage ®Çu cã cÊu tróc khèi ®u«i cã cÊu tróc trô xo¾n

3. CÊu t¹o cña virut

a. CÊu t¹o chung

Virut cã cÊu t¹o gåm hai phÇn- Lâi: Lµ mét ph©n tö axit Nucleic



Gv chiÕu çc thµnh phÇn cÊu t¹o cña virut lªnQua quan s¸t em thÊy virut ®îc cÊu t¹o gåm nh÷ng thµnh phÇn nµo? B¶n chÊt cña çc thµnh phÇn ®ã lµ g×?Hs. Quan s¸t vµ tr¶ lêi.

Gv. KÝch thíc cña virut phô thuéc vµo thµnh phÇn nµo?

Gv chiÕu çc d¹ng cÊu t¹o cña virut lªn. Yªu cÇu häc sinh quan s¸t vµ tr¶ lêi.Virut cã nh÷ng kiÓu cÊu t¹o nµo? §Æc ®iÓm cña çc d¹ng cÊu t¹o ®ã?Hs.

Gv. Vá ngoµi cña virut cã chøc n¨ng g× vµ ®îc cÊu t¹o bëi thµnh phÇn nµo?Hs.Gv. Gai Glycoprotein cã chøc n¨ng g×?Hs.Gv ®Æt vÊn ®Ò: Víi cÊu t¹o nh vËy virut cã ph¬ng thøc sèng nh thÕ nµo?

Gv. Cã nh÷ng lo¹i tÕ bµo vËt chñ nµo?

Gv yªu cÇu hs nghiªn cøu thÝ

Bé gen cña virut cã thÓ lµ AND hoÆc ARN mét sîi hoÆc 2 sîi- Vá (capsid): B»ng proteinCapsid ®îc cÊu t¹o tõ çc ®¬n vÞ lµ capsome. KÝch thíc cña virut phô thuéc vµo sè lîng capsome.Phøc hîp gåm Axit Nucleic vµ Protein gäi lµ Nuclecapsid

b. Çc d¹ng cÊu t¹o

- D¹ng cÊu t¹o trÇn (d¹ng ®¬n gi¶n)Virut cÊu t¹o chØ cã lâi vµ vá capsid- D¹ng cÊu t¹o phøc t¹p: Cã vá bäc bªn ngoµi vá Capsid vµ trªn cã g¾n çc gai Glycoprotein.+ Vá ngoµi cã cÊu t¹o gåm lipit vµ protein gièng nh mµng sinh chÊt, cã chøc n¨ng b¶o vÖ.+ Gai Glycoprotein cã chøc n¨ng kh¸ng nguyªn, gióp virut b¸m trªn bÒ mÆt tÕ bµo.

4. Ph¬ng thøc sèng cña virut

Sèng kÝ sinh b¾t buéc trªn tÕ bµo vËt chñVËt chñ cã thÓ lµ:

- §éng vËt: Nh virut HIV

- Thùc vËt: Nh virut TMV

- Vi khuÈn: ThÓ thùc khuÈn

KÕt luËn vÒ ®Æc ®iÓm sèng cña virut- ë ngoµi tÕ bµo vËt chñ virut bÓu hiÖn nh thÓ v« sinh- ChØ trong tÕ bµo chñ virut míi biÓu hiÖn nh mét d¹ng sèngVirut lµ mét d¹ng sèng v« cïng ®¬n



nghiÖm cña Franken vµ Conrat.Qua thÝ nghiÖm trªn cho thÊy vai trß quyÕt ®Þnh cña thµnh phÇn nµo?Hs.

Gv. Th«ng qua ph¬ng thøc sèng em cã nhËn xÐt g× vÒ virut?

Gv. Virut lµ g×?

Gv. Th«ng b¸o cã thÓ c¨n cø vµo 4 tiªu chÝ sau ®Ó ph©n lo¹i virut.Yªu cÇu hs nªu vÝ dô?

Gv chiÕu h×nh d¹ng vµ c¬ chÕ g©y bÖnh cña Viroit vµ Prion lªn. yªu cÇu hs quan s¸t vµ hoµn thµnh phiÕu sau (mÉu 1)Hs. Th¶o luËn nhãm vµ cö ®¹i diÖn b¸o c¸o.

gi¶n, cha cã cÊu t¹o tÕ bµo thµnh phÇn cÊu t¹o chØ gåm hai thµnh phÇn lµ axit nucleic vµ protein, sèng kÝ sinh b¾t buéc trªn tÕ bµo vËt chñ.II. Ph©n lo¹i virutCã thÓ ph©n lo¹i virut dùa vµo 4 tiªu chuÈn:- C¨n cø vµo lo¹i axit nucleic (ARN hay AND)- C¨n cø vµo h×nh d¹ng ( h×nh khèi, h×nh trô, h×nh phøc hîp)- C¨n cø vµo cã hay kh«ng cã vá ngoµi (Virut ®¬n gi¶n, virut phøc t¹p)- C¨n cø vµo tÕ bµo chñ mµ virut kÝ sinh (virut ®éng vËt, virut thùc vËt, virut vi sinh vËt)

III. Viroit vµ prion

4. cñng cè: Tr×nh bµy cÊu tróc chung cña virut?So s¸nh cÊu tróc virut trÇn vµ virut cã vá?



TiÕt 32. Virut g©y bÖnhøng dông cña virut trong thùc tiÔn

(Ngµy 25 th¸ng 4 n¨m 2007)I. Môc tiªu:

* KiÕn thøc- HiÓu thÕ nµo lµ virut g©y bÖnh cho vi sinh vËt, thùc vËt

vµ c«n trïng ®Ó qua ®ã thÊy ®îc mèi nguy hiÓm cña chóng- N¾m ®îc nguyªn lÝ cña kÜ thuËt di truyÒn* Kü n¨ng- RÌn luyÖn kü n¨ng thu nhËn th«ng tin, kh¸i qu¸t kiÕn thøc,

vËn dông lý thuyÕt gi¶i thÝch çc hiÖn tîng thùc tÕII. Ph¬ng tiÖn:III. TiÕn tr×nh:

1. æn ®Þnh líp2. Bµi cò: Tr×nh bµy çc giai ®o¹n nh©n lªn cña virut trong

tÕ bµo chñ?3. Bµi míi

Gi¸o viªn ®Æt vÊn ®Ò nhËn thøcHo¹t ®éng Gv. Hs Néi dung khoa häcGv. Nªu mét sè ®èi tîng lµ vËt chñ cña virut?Hs.

Gv. C©y nhiÔm virut cã biÓu hiÖn nh thÕ nµo?Hs.

I. Çc virut kÝ sinh ë VSV, thùc vËt vµ c«n trïng

1. Virut kÝ sinh ë VSV- HÇu hÕt ë VSV nh©n s¬ hoÆc VSV nh©n chuÈn nh: NÊm men, nÊm sîi- G©y thiÖt h¹i cho ngµnh c«ng nghiÖp Vi sinh nh s¶n xuÊt kh¸ng sinh, m× chÝnh…2. Virut kÝ sinh thùc vËt- Virut kh«ng tù x©m nhËp ®îc vµo thùc vËt- §a sè virut x©m nhËp vµo tÕ bµo thùc vËt nhê c«n trïng- Mét sè virut x©m nhËp qua vÕt x©y x¸t, qua h¹t phÊn, qua phÊn hoa…- Sau khi nh©n lªn trong tÕ bµo virut l©y lan sang tÕ bµo kh¸c qua cÇu sinh chÊt- L¸ c©y bÞ ®èm vµng, ®èm n©u…- Th©n bÞ lïn hoÆc cßi cäcÇch phßng:- Chän gièng c©y s¹ch bÖnh



Gv. Virut g©y bÖnh cho c«n trïng cã nh÷ng d¹ng nµo?Hs.

Gv. Nªu mét sè øng dông cña virut trong thùc tÕ?Hs.

Gv. S¶n xuÊt chÕ phÈm sinh häc dùa trªn c¬ së nµo?Hs.Gv. Nªu quy tr×nh s¶n xuÊt?Hs.

Gv. u ®iÓm cña thuèc trõ s©u tõ virut?Hs.

- VÖ sinh ®ång ruéng- Tiªu diÖt vËt trung gian3. Virut kÝ sinh ë c«n trïngGåm 2 d¹ng:- C«n trïng lµ vËt chñ- C«n trïng lµ vËt trung gianII. øng dông cña virut trong thùc tiÔn1. Trong s¶n xuÊt c¸c chÕ phÈm sinh häcC¬ së khoa häc: - Phag¬ cã chøa ®o¹n gen kh«ng quan träng cã thÓ c¾t bá- Thay b»ng gen mong muèn- Dïng phag¬ lµm vËt chuyÓn genQuy tr×nh- T¸ch gen IFN ë ngêi nhê enzim- G¾n gen IFN vµo AND cña phag¬- NhiÔm phag¬ t¸i tæ hîp vµo E. coliVai trß: IFN cã kh¶ n¨ng chèng virut tÕ bµo ung th vµ t¨ng cêng kh¶ n¨ng miÔn dÞch.2. Trong n«ng nghiÖp: Thuèc trõ s©u tõ virutu viÖt: Cã tÝnh ®Æc hiÖu cao, kh«ng g©y ®éc cho ngêiDÔ s¶n xuÊt, hiÖu qu¶ cao

4. Cñng cè: T¸c h¹i cña phag¬ ®èi víi ngµnh c«ng nghiÖp VSV



TiÕt 33. BÖnh truyÒn nhiÔm vµ miÔn dÞch(ngµy 30 th¸ng 04 n¨m 2007)

I. Môc tiªu häc tËp* KiÕn thøc- N¾m ®îc çc kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ bÖnh truyÒn nhiÔm,

çch lan truyÒn cña çc t¸c nh©n g©y bÖnh.- N¾m ®îc kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ miÔn dÞch.- Ph©n biÖt miÔn dÞch ®Æc hiÖu vµ miÔn dÞch kh«ng

®Æc hiÖu, miÔn dÞch tÕ bµo vµ miÔn dÞch thÓ dÞch* Kü n¨ng- RÌn luyÖn kü n¨ng thu nhËn th«ng tin, kh¸i qu¸t kiÕn thøc,

vËn dông lý thuyÕt gi¶i thÝch çc hiÖn tîng thùc tÕII. Ph¬ng tiÖnIII. TiÕn tr×nh

1. æn ®Þnh líp2. Bµi cò: T¸c h¹i cña phag¬ ®èi víi ngµnh c«ng nghiÖp VSV3. Bµi míiGi¸o viªn ®Æt vÊn ®Ò nhËn thøc

Ho¹t ®éng Gv. Hs Néi dung khoa häc

Gv. BÖnh truyÒn nhiÔm lµ g×?Çc ®iÒu kiÖn g©y bÖnh?Hs.

Gv. Çc con ®êng l©y lan cña bÖnh truyÒn nhiÔm?Hs.

Gv. Nªu mét sè bÖnh truyÒn

I. BÖnh truyÒn nhiÔm1. Kh¸i niÖmLµ bÖnh l©y lan tõ ç thÓ nµy sang ç thÓ kh¸c. T¸c nh©n g©y bÖnh rÊt ®a d¹ngMuèn g©y bÖnh ph¶i cã ®ñ 3 ®iÒu kiÖn: - §éc lùc- Sè lîng - Con ®êng x©m nhËp2. Ph¬ng thøc l©y lana. TruyÒn ngang- Qua Sol- Qua ®êng tiªu ho¸- Qua tiÕp xóc trùc tiÕp- Qua ®éng vËt c¾n hoÆc c«n trïng ®ètb. TruyÒn däc- Tõ mÑ sang thai nhi qua nhau thai- NhiÔm khi sinh në hoÆc qua s÷a mÑ3. Çc bÖnh truyÒn nhiÔm thêng



nhiÔm do virut thêng gÆp?Hs.

Gv. ThÕ nµo lµ miÔn dÞch? Cã nh÷ng lo¹i miÔn dÞch nµo?Hs.

Gv. Nªu çc ph¬ng ph¸p phßng chèng bÖnh truyÒn nhiÔm?Hs.

gÆp do virut- BÖnh ®êng h« hÊp- BÖnh ®êng tiªu ho¸- BÖnh hÖ thÇn kinh- BÖnh ®êng sinh dôc- BÖnh daII. MiÔn dÞchLµ kh¶ n¨ng cña c¬ thÓ chèng l¹i mét sè t¸c nh©n g©y bÖnh.1. MiÔn dÞch kh«ng ®Æc hiÖuMang tÝnh bÈm sinh MiÔn dÞch kh«ng ®Æc hiÖu kh«ng ®ßi hái cã sù tiÕp xóc tríc víi kh¸ng nguyªn2. MiÔn dÞch ®Æc hiÖuXÈy ra khi cã kh¸ng nguyªn x©m nhËp gåm 2 lo¹i:a. MiÔn dÞch thÓ dÞch: Lµ miÔn dÞch s¶n xuÊt ra kh¸ng thÓb. MiÔn dÞch tÕ bµo: Lµ miÔn dÞch cã sù tham gia cña çc tÕ bµo T ®éc3. Phßng chèng bÖnh truyÒn nhiÔm- Sö dông thuèc kh¸ng sinh- Tiªm v¾c xin- KiÓm so¸t vËt trung gian truyÒn bÖnh- VÖ sinh ç nh©n vµ céng ®ång

4. Cñng cèThÕ nµo lµ bÖnh truyÒn nhiÔm?Çc con ®êng l©y lan?ThÕ nµo lµ miÔn dÞch ®Æc hiÖu, kh«ng ®Æc hiÖu?



TiÕt 34. ¤N tËp cuèi n¨mNéi dung «n tËp bao gåm:- ChuyÓn ho¸ vËt chÊt vµ n¨ng lîng- Sinh trëng cña vi sinh vËt- Sinh s¶n cña vi sinh vËt- Virut vµ bÖnh truyÒn nhiÔmChó ý: - C¸c bµi thùc hµnh sö dông ®Üa CD- TiÕt 30, 31 sö dông gi¸o ¸n ®iÖn tö- Gi¸o ¸n in tõ tiÕt 19 ®Õn tiÕt 34


TiÕt 17 - VLOS · Web view- Líp cutin phñ bªn ngoµi l¸ cã t¸c dông chèng mÊt n íc,...

Documents

Transcript of TiÕt 17 - VLOS · Web view- Líp cutin phñ bªn ngoµi l¸ cã t¸c dông chèng mÊt n íc,...