Napoleon in Brugge Bert Gevaert

Waarom komen toeristen naar Brugge?

• Historische bezienswaardigheden: Markt, Burg, Bloedkapel, OLV-Kerk, …

• Gastronomie

• Mogelijkheid Brugge te combineren met andere steden

• Eventueel: – bezoek aan vrienden

– nachtleven

– congrestoerisme

Andere aspecten van het toerisme

• Transport • Groepsreis of individueel • Bagage • Taal • Gids • Logies • Contacten met lokale bevolking • Foto’s • Souvenirs

Bezoeken van Napoleon aan Brugge

• Het bezoek van consul Bonaparte in 1803: - 10 juli : aankomst van Joséphine - 11 juli: Napoleon (Smedenpoort) - 12 juli: via Breskens naar Vlissingen - 13 juli: terug naar Brugge en audiëntie +bal - 14 juli: vertrek naar Gent • De blijde intrede van keizer Napoleon in 1810

- 18 mei: N: Dampoort, M-L: Kruispoort (Barge) N komt veel te laat toe uit Gent - 19 mei: Uitreiking van Légion d’Honneur + bezoek - 20 mei: bezoek aan Oostende (na misviering)

Het bezoek van consul Bonaparte in 1803

“Het is een roemrijke dictatuur waarnaast alles verbleekt. Het is onmogelijk om niet enthousiast te

zijn over zoveel onvergetelijke heldenfeiten.”

Madame de Staël

De blijde intrede van keizer Napoleon in 1810

Q: “Quels sont les devoirs des chrétiens envers les princes qui les gouvernent, et quels sont, en particulier, nos devoirs envers Napoléon I notre empereur ?”

R: “L’amour, le respect, l’obéissance, la fidélité, le service militaire, les impôts ordonnés pour la conservation et la défense de l’Empire et de son trône ; nous devons à Napoléon Ier, notre Empereur, des prières ferventes pour son salut.”

Catéchisme à l’usage de toutes les Eglises de l’Empire français, 1806.

Transport

Dans l'été de cette année, un voyage en Belgique fut résolu. Le premier consul exigea qu'il fût fait avec une grande magnificence. Il eut peu de peine à persuader à madame Bonaparte de porter tout ce qui contribuerait à frapper les peuples auxquels elle allait se montrer. Madame Talhouet et moi, nous fûmes choisies, et le consul me donna trente mille francs pour les dépenses qu'il nous ordonnait. Il partit le 24 juin 1803, avec un cortège de plusieurs voitures, deux généraux de sa garde, ses aides de camp, Duroc, deux préfets du palais, M. de Rémusat et un Piémontais nommé Salmatoris, et rien ne fut épargné pour rendre ce voyage pompeux. de Rémusat, Chaptre II

Groepsreis of individueel?

- 50 notabelen

- Napoleons broer Jérome (1784-1860)

Bagage?

Taal

Gids en logies

• Er worden kosten noch moeite gespaard om de prefectuur in te richten met meubels van rijke Bruggelingen

• De hogere ambtenaren verblijven in hotels in de stad

• De gotische zaal krijgt een troon (uit Sint Salvator) en de gobelins van bisschop Jozef van Susteren

• De ganse stad wordt versierd, vooral de Markt (Grand Place Napoléon) is opvallend als forum met een triomfzuil (overwinningen van Napoleon)

Contacten met lokale bevolking

Evaluatie door Napoleon

• “ Ik ben naar verschillende plekken in België gereisd; ik ben tevreden over de geestesgesteldheid van de Belgen.”

• “ Ik ben tevreden over deze Belgische departementen en ik heb de indruk dat ze zich met rasse schreden verfransen.”

30

Foto’s en souvenirs

Marie-Louise krijgt een rozenhoedkrans van 60 Brugse demoiselles d’honneur

Historische bezienswaardigheden

Onderweg naar de Burg ziet Napoleon aan de Molenbrug hoe de slag aan de Arcole-brug (1796) uitgebeeld wordt

• OLV-kerk

– ontvangst door deken Buydens

– Processie

– Bezoek praalgraven van Maria van Bourgondië en Karel de Stoute + gidsbeurt door Pierre Jacques de Zutter, de roededrager van de kerk

Den 19en meye omtrent 6 ueren naermiddag, zijn Hunne Majesteyten gaen zien de tomben van Charle le Hardy en zijne dochter, Marie de Bourgoigne. Den pastor, mijnheer Buydens ontfink Hunne Majesteyten in zijne kerke en geleyde ze naer de plaets der tomben, alwaer hij aen den keyzer behandigde een pampier, waerin geschreven stond : Deze kerk is gebouwt door den H. Bonifacius, bisschop, welken ook Pipinus den Corten gezalft heeft, die was den vader van Charlemagne, die uwe Majesteyt al overtreft door daden. Waerdoor mijnheer Buydens van Zijne Majesteyt is vereert geweest van eenen rynck met brillanten, in ’t midden eene N met een kroone daer boven, die men schatte op 4.000 francs. Den roededrager der kerke, genaemt De Zuttere, vroeg aen een der suite van het gevolg van Zijne Majesteyt : - Staet gij mij toe, ik zal het opschrift der tomben lezen.- Men zeyde ja, en las hetzelve overluyd. En geeyndigt hebbende, gaf hij aen den keyzer te kennen, alsdat hij deze tomben van de verwoesting verlost had, die los maekende en verbergende in zijn huys ten tijde der Revolutie. Waerover Zijne Majesteyt, hem lauderende, gaf hem een roulotjen van 1.000 fr, 4.000fr aen de kerkmeester voor de kerk, 10.000 fr voor embelissement der tomben, en iets voor de kerkdienaers, en eenigte duysende voor de torre van O. L. Vrouwkerke als bake in Zee. Uit het verslag van Jan Karel Verbrugge

• Andere elementen van het bezoek: – Markt

– Burg (waar de resterende puinhopen van Sint Donaas liggen) • Bloedkapel: “Voici des

tourelles comme nous avons vu en Orient.”

– Hallen

– Vismarkt

Gastronomie

Bezoek aan andere steden

Bezoek aan vrienden

• uitreiking van het kruis van het Légion d’Honneur aan burgemeester de Croeser, van Oytryve de Merckem (voorzitter handelskamer), vicaris-generaal De Pauw en Anselme de Peellaert

Nachtleven

• Bal in de gotische zaal – Start om 21 u – Concert met Italiaanse

opera’s – Vooral de officiers van de

Poolse lansiers maakten indruk

– Napoleon danste niet… – Keizer en keizerin verlaten de

zaal om 22.30 u om een ritje op de markt te doen (2x!)

Conclusie

• Weinig interesse in Brugge maar…

• Brugge was nu eenmaal de hoofdstad van het Leiedepartement

• Opvallend accentverschil: bezoek in 1803 is eerder strategisch, in 1810 is meer aandacht voor toerisme

Bedankt voor jullie aandacht en tot ziens!