Th;n d j ajpameibovmenoV prosevfh poluvmhtiV jOdusseuvV`“

Tot haar sprak antwoordend/als antwoord de schrandere Odysseus:

Deze regel behoeft nu geen commentaar meer!!

“ «W guvnai, ou[ pwV e[stin uJpokrivnasqai o[neiron a[llh/ ajpoklivnant j, ejpei; h\ rJav toi aujto;V jOdusseu;V pevfrad j, o{pwV televei`

‘Vrouw, het is volstrekt niet mogelijk om de droom uit te leggen/datiemand de droom uitlegt door hem in een andere richting af te buigen, aangezien Odysseus zelf waarlijk aan jou heeft laten zien, hoe hij hem zal vervullen;

Penelope en Odysseus

frazw , aorist: ejfrassa of (ej-)pefradonLet op dat je niet alleen bij frassw kijkt, als je de stam fras- tegenkomt. De twee werkwoorden hebben heel verschillende betekenissen.

mnhsth:rsi de; faivnet j o[leqroV pa:si mavl j,oujdev kev tiV qavnaton kai; kh:raV ajluvxei. ”

voor de vrijers werd (wordt?) de ondergang zichtbaar, voor allen zonder uitzondering, en niet zal iemand aan de dood en het doodslot ontkomen.’

fainet j : welke letter is hier geëlideerd?probleempje: het ene boek zegt fainetai (en dan krijg je dus: ‘wordt zichtbaar’),het andere (die van ons) denkt ejfaineto.(‘werd …)Het maakt natuurlijk niet zoveel uit.

hJ khr = doodsdaemon, doodslotto khr = hartaiJ khreV is dus dichterlijk meervoud (of het verwijst al naar de sterfgevallen van de vrijers!)

To;n d j au\te proseveipe perivfrwn Phnelovpeia`

Tot hem sprak op haar beurt de zeer verstandige Penelope:

Schijnbaar weet Penelope wel dat de Trojaanse oorlog afgelopen is!

560 “Xei:n j, h\ toi me;n o[neiroi ajmhvcanoi ajkritovmuqoi givgnont j, oujdev ti pavnta teleivetai ajnqrwvpoisi.

‘Vreemdeling, niet te duiden, onbegrijpelijke dromen doen zich voor, en geenszins gaan zij in alle dingen/opzichten voor mensen in vervulling.

tele(i)w = in vervulling doen gaantele(i)omai = in vervulling gaan

Net als: pauw = doen stoppen pauomai = stoppen (met)

aj-krito-muqoV : verwarde taal sprekend, onbegrijpelijk qua inhoudajkritoV = niet geordend, door elkaar, verward (van krinw)

Doiai; gavr te puvlai ajmenhnw:n eijsi;n ojneivrwn`aiJ me;n ga;r keravessi teteuvcatai, aiJ d j ejlevfanti`

Er zijn namelijk twee poorten van de krachteloze dromen:de ene poort namelijk is gemaakt van hoorn, de andere van ivoor:

aj-menhnoV : zonder menoV (to menoV = levenskracht)

keraeesi / ejlefanti : soort dativus instrumentalisgemaakt met … = vervaardigd van …..

ejlefaV, ejlefantoV : betekenis 1 = ivoor en jawel: betekenis 2 = ????

Zie woordenboek als je het niet weet!

: tw:n oi} mevn k j e[lqwsi dia; pristou: ejlevfantoV,565 oi{ rJ j ejlefaivrontai, e[pe j ajkravanta fevronteV`

degene van de dromen die door het gezaagde ivoor gaan, die bedriegen, brengend woorden die niet in vervulling gaan;

De meeste dromen zijn bedrogmaar als ik wakker wordt naast jou dan droom ik nog.Ik voel je adem en zie je gezichtje bent een droom die naast me ligt.Je kijkt me aan en rekt je uiteen keer in de zoveel tijd komen dromen uit!

Lastig , die oiJ r j en oiJ menDuidelijker vertaald: Dié dromen bedriegen (= oiJ r j ejlefairontai),die van hen door het …. gaan, (= oiJ twn ...) ; relatieve zin staat dus voorop.

ejlqwsi : natuurlijk coniunctivus generalis (met ke/ ajn)

oi} de; dia; xestw:n keravwn e[lqwsi quvraze, oi{ rJ j e[tuma kraivnousi, brotw:n o{te kevn tiV i[dhtai.

zij die door het gladde hoorn naar buiten gaan, die volbrengen werkelijke dingen, wanneer iemand van de stervelingenhen zal hebben gezien/ziet.

Hier weer hetzelfde: relatieve zin voorop, om eerst het onderwerp van de zin te omschrijven.

Krainw (of kraainw) = vervullenDit staat dus mooi in tegenstelling met het in de vorige zin gebruikte aj-kraanta : niet in vervulling gaand

ijdhtai : coniunct. generalis (ziet) of futuralis (zal (hebben ge)zien)

jAll j ejmoi; oujk ejnteu:qen oji?omai aijno;n o[neiron ejlqevmen` h\ k j ajspasto;n ejmoi; kai; paidi; gevnoito.

Maar ik denk dat de verschrikkelijke droom voor mij niet vandaar is gekomen; voorwaar het zou voor mij en mijn zoon welkom zijn.’

ejnteuqen : vraag je bij dit soort woorden altijd af waar ze op slaan.De betekenis van de zin moet dan duidelijker worden.

Er zit een mooie tegenstelling in Penelope’s woorden:Aan de ene kant is de droom verschrikkelijk (aijnoV) Waarom?

Omdat al haar ganzen zijn vermoord

Aan de andere kant wil ze graag dat de droom de werkelijkheidweergeeft ; wederom, waarom ?

Omdat Odysseus dan dus terugkomt en de vrijers worden verjaagd/vermoord

570 “Allo dev toi ejrevw, su; d j ejni; fresi; bavlleo sh:/sin` h{de dh; hjw;V ei\si duswvnumoV, h{ m j jOdush:oV oi[kou ajposchvsei`

‘Ik zal jou iets anders vertellen, en jij moet dit ter harte nemen: nu komt de vervloekte dageraad, die mij van het huis van Odysseus zal verwijderen;

rJododaktuloV hjwV!

ajllo = ajllo ti

legw, futurum = ejrwDit is een zgn. futurum atticum, met een stamop een -e. Vandaar dat die e hier weer‘tevoorschijnkomt’ (geen contractie)

ejcw , futurum: schsw

nu:n ga;r kataqhvsw a[eqlon,tou;V pelevkeaV, tou;V kei:noV ejni; megavroisin eJoi:sin i{stasc j eJxeivhV, druovcouV w{V, dwvdeka pavntaV`

want ik zal nu een wedstrijd voorleggen, die bijlen/ik zal die bijlen tot een wedstrijd neerzetten, die hij in zijn paleis telkens op een rij opstelde, als scheepsribben, twaalf in totaal;

keinoV = ejkeinoV !!

touV (na de komma) = ouJV !

oJV en eJoV = zijn/haar eigenHet slaat altijd terug op het onderwerp van de zin.

druocouV wJV = wJV druocouV

575

sta;V d j o{ ge pollo;n a[neuqe diarrivptasken oji>stovn.Nu:n de; mnhsthvressin a[eqlon tou:ton ejfhvsw`

nadat hij op een grote afstand was gaan staan, schoot hij telkens een pijl erdoorheen. Nu zal ik de vrijers deze wedstrijd opleggen;

staV : participium van ejsthn = aoristus van iJstamai

pollon = polu : bijwoord bij staV ajneuqe

o}V dev ke rJhi?tat j ejntanuvsh/ bio;n ejn palavmh/si kai; dioi>steuvsh/ pelevkewn duokaivdeka pavntwn, tw:/ ken a{m j eJspoivmhn,

wie het gemakkelijkst de boog zal spannen in/met zijn handen en met een pijl door alle twaalf bijlen zal schieten, hem zou ik tegelijk (kunnen) volgen,

rJa/dioV , rJa/wn, rJaistoV/ Hom.: rJhistoV of rJhitatoVgemakkelijk, gemakkelijker, ‘t makkelijkst

eJspoimhn : optativus met ke/ ajn = potentialisDeze kun je meestal vertalen met: kunnen “hem kan ik (wel eens) volgen” : mogelijkheid Ook goed: “zou kunnen …

Telemachos of Odysseus in zijn jonge jaren?

nosfissamevnh tovde dw:ma kourivdion, mavla kalovn, ejnivpleion biovtoio, tou: pote memnhvsesqai oji?omai e[n per ojneivrw/. ”

wanneer ik dit echtelijk huis heb verlaten,heel mooi, vol bezittingen, waarvan ik denk dat ik het mij eens zal herinneren zelfs in een droom.’

Plattegrond van het paleis van Nestor (in Pylos)

tou : door het verschil in grammaticale constructie(en natuurlijk door het ontbreken van naamvallen in het Nederlands) zie je dat we dit woord tweemaal moeten vertalen (“waarvan ….. het .. “)