Themaviering Tutti 24/25 oktober 1998 - Veldeke HasseltDen teks van da artejkel kun dzje doanieëven...
Transcript of Themaviering Tutti 24/25 oktober 1998 - Veldeke HasseltDen teks van da artejkel kun dzje doanieëven...
Hesselse Ka.l
Tèèdschrif va
Veríéneging virre bescherreming, behaag
èn premeuse van ’t Hessels
Vèèfde joargank - appril 2012
Nummereu 15
Driemaandelijks: februari-maart-april 2012 • Jaargang 5 nummer 15 Afzender: Veldeke Hasselt vzw, A. Orteliuslaan 4, 3500 Hasselt Afgiftekantoor: 3570 Alken • P911105
België - Belgique P.B. - P.P.
3570 Alken BC 26233
COLOFON
Voorzitter : Marco Clerinx
Ondervoorzitter : Leo Schruers
Secretaris : Monique Cox
Penningmeester: Daniëlle Putzeys
Zetel vzw: Abraham Orteliuslaan 4, 3500 HASSELT
Redactiecomité: Monique Cox
Gerda Sas
Leo Schruers
Xavier Staelens
Marco Clerinx
Hessels-taalkundig advies: Xavier Staelens
Hesselse spelling: Marco Clerinx
Eindredactie en lay-out: Gerda Sas
Email: [email protected]
Website: www.veldekehasselt.be
Drukkerij Aerts, Hasselt
V.u.: Marco Clerinx, Sasput 6, 3500 Sint-Lambrechts-Herk
Alleen de auteur is verantwoordelijk voor zijn bijdrage. Overname is slechts
mogelijk na voorafgaande toestemming van de auteur en de redactie.
Hesselse Ka.l
Tèèdschrif va
Veldeke Hasselt vzw,
Veríéneging virre bescherreming, behaag èn
premeuse van ‟t Hessels
Vèèfde joargank - appril 2012 - nummereu 15
Everziech
Everziech ................................. 1
Vejering Xavier Staelens 80 joar... ....... 2
Lejfden ès ... Xavier 80 joar ............. 6
Kaddeus ................................... 7
Proggram Twejdaagse van ‘t Hessels ........ 9
Harie spriek ............................. 11
Tââlkroenkels: Eweglóépen ès nieks, ma
trèkkeume ................................ 13
Keukresep: Sint-Hubertusbríédsjes of
mastèlle ................................. 15
Hesselse Loch: èèndelek ne CD!!! ......... 16
Aa Hesselse wieërd ....................... 20
_____________________________________________
Hesselse Ka.l nummereu 15 2
Vejering Xavier Staelens 80 joar ...
spietsj vanne veerzitter
Bèsde schepene,
Bèsde schepene va keltejer,
Bèsde aner hóégjâârdichèdsbeklíéers,
Bèsde Hesselosse,
Bèsde Hesselieëre,
Bèsde lede va Veldeke Hasselt,
Bèsde vrien èn vrindinne va Xavier,
Bèsde Vera (vreu va Xavier),
Bèsde Xavier,
14 janewâre 2012
„t Ès bè „n onníémelek gróéet plezejer
da‟ch hèè ènne roadsââl vanne stad
Hasselt meug stoan vir oech ne mach-
tige 80ste verjoardaag te wènse.
Èn dee 80 joar ès ni zoe mar 80 joar!
Híél ouer lieëve hèt ziech èn „t tíéken
van „t Hessels aafgespield. Va klins aafâân weur dzje gintresseerd èn
oas schóéen diejallèk, ma ever ouere kèngertèèd zal Monique oech
no „t èn van dezen diskouer nog ewa mieër keume vertèlle.
As joenge gas zèèt dzje wel effen obb‟n aner gegoan, hèt dzj‟n aner
lejfde gevonne, ‟t ès te zègge dzje zèèt anne unniversetèèt va Leve
Germâânse, dus aner tâle wèè Dèèts èn Èngels goan studere, ma
_____________________________________________
Hesselse Ka.l nummereu 15 3
dzje hèt ta èn ouer lissensjââtsjoare mieër as goued gemaak bè ouer
tezis èn 1953 “Het dialect van Hasselt. Een fonetisch-historische stu-
die”.
Terwèèl de míétste lissenjââtstezisse zoe‟n 100 bladzèède diek zèn,
weur dieë van oech zoe mar effekes „n petat va 716 bladzèède. Èn da
weur nog ni alles: èn dieën tèèd haa dzje nog gin tipmesjinne, loat
stoan kompjoeters. Ouer tesis weur dus euch nog kalligrafis bè de
hand híél lieësbaar geschreve. Èn hèè wil iech effe éût te biech, of
bieëter éût „t héûsage va Xavier klappe: as Vera per azzaar dee tezis
zejt liege, zit ze dèk bè ne mejwârigen ondertóéen: “Doen schreef dzje
toch nog wel ewa schunder as néû, é Xavier!”
Néû zoe „n 30 joar leen goenk Hasselt 750 boezjíékes éûtbloaze (da
mut nogal e pak mâje gekos hèbben, al dee keskes!). Ter okkazje
doavan vond schepene Wim van Lishout „t e goued gedach virre stad
nen dieksjenèèr te schènke van da onnoavollegbaar èn unejk diejallek
da ‟t Hessels toch ès. Èn an wieë dach Wim Van Lishout as Sjienese
vrèèwilliger? Dzjuus! Xavier haa „t an ze bíén.
Èn wèè‟t toanoa op „t schoapschieëren âânkoum, hèt oaze Xavier ni
stilgestoan. De wieëreldbekanten Dieksjenèèr van „t Hessels weur kort
ternoa e fèèt. Allíén spèètig, zinjoamer zellefs, da de bouk bè dee 750
joar vjârig mos zèn, da ze Xavier dus obbe gegeuve momment hèbbe
mutte stoppe. Wèè iech al zee, joamer, zinjoamer, aners weur oazen
dieksjenèèr mènstens nog e drèède dieker gewieës.
Èn dieën dieksjenèèr van ‟t Hessels weur ni zoe mar nen dieksjenèèr
van dartíén ènne dozzèèn. Níé, zèènen dieksjenèèr weur èn Wes-Lim-
_____________________________________________
Hesselse Ka.l nummereu 15 4
burreg den íésten diejallekdieksjenèèr va wetenschappelek nievoo.
Né, zoe hieër dj‟t euch „ns van ejmand aners!
Lâter hèt Xavier bè de VLDN (Veríéneging vir Limburregse Diejalllèk-
èn naamkunde, èn moe „m nog lange tèèd bestejerslid gewieës ès) „n
bèèdraag ever „t Hessels gemaak, ‟t ès te zègge: “Stadshasselts en
boerenhasselts” (evertèèd opnéû verschenen èn Hesselse Ka.l num-
mereu 13). Den teks van da artejkel kun dzje doanieëven euch nog
trèkvènne obbe sait vanne VLDN èn op tieë van oas.
Ènne joare ‟80 hèt Xavier nog lèsse Hessels gegeuve. „m Hèt zellefs
nen tèèd ne proggram ever ‟t Hessels obbe raddiejoo gehad.
Èn dan, wèè iech zoe‟n tíén joar leen
tot ontrent twej joar trèk de volle sletel
anne grammèèr van „t Hessels wèrrek-
de, hèt Xavier miech altèèd bè road èn
doad bèègestoan. Èn wèè iech „t obbe
veerstèlling vanne grammèèr al gezeed
hèb, zonder de hellep va Xavier haa de
grammèèr van „t Hessels zellefs nóéet
geschreve kunne wieëre.
Èn bè de opriechting va Veldeke Hasselt, veríéneging virre bescherre-
ming, behaag èn premeuse van ‟t Hessels, weur Xavier íén vanne
stiechtende lede. Tot vandaag ès „m doa nog altèèd aktejf bè artejkels
èn bè Hesselse tââlondersteuning. Zoe zèrreg „m ter as strenge tââl-
pelis veer da ter èn oas tèèdschrif ni teveel Hesselse kemels blèève
_____________________________________________
Hesselse Ka.l nummereu 15 5
stoan. Gelèkkig ès Xavier braa vreedzaam van aard; anes zeuen ve
vir dee kemels nogal ewa vanne tââlpelissewos krèège!
Doaveer, vir da allemoal, bèsde Xavier, nen dieke dieke mèrsie, èn
euch an oech, bèsde Vera, want wèè v‟allemoal wete, achter ne straf-
fen aktejve man stíé ter altèèd ‟n nog straffer vreu.
Zonder ouer steun, ouer zèrreg vir Xavier, haa‟m zeker ni zoeveel vir „t
Hessels kunne douen. Doaveer, bèsde Xavier, bèsde Vera, nog mar
„ns nen dieke dieke mèrsie, proffejsijjat vir dee 80 joar, èn dajje nog
lang zoe aktjef kunt blèève wèè néû.
Wèè iech èn „t begèn va m‟nen diskouer zee, hèb iech te joenkèd va
Xavier evergeslage. Ma da make ve néû derek goued: Ever „t klee Xa-
vierke gíé Monique Cox, sikkretâris va Veldeke Hasselt vzw, oech néû
e schóé diechske veerdrage.
Monique mèdske, dzje hèt ‟t woard!
_____________________________________________
Hesselse Ka.l nummereu 15 6
Lejfden ès ...
Xavier 80 joar
Begèn september, 73 joar leen
vroug te míéster èn‟d íéste stejdejoar
“Wie kan hier al tot 10 tellen?”
De kejoenges kejkde wèè kóéetèèle.
“Iech tot 26”, zee Xavierke
èn hieë râtelden ‟t alfabbèt aaf.
“Gij moet zwijgen, manneke”, zee de míéster,
“‟t is nu rekenles èn da‟s ‟t èmportantste”.
“Wa kan miech ta schille”, dach Xavierke
“lóép toch no den dejvel bèt ouer sèèverkes”
èn hieë louerden èn ze klee karnè‟ke
moe alle 26 z‟n lètterkes stonte te blienke.
Èn 1982 wèè Hasselt 750 joar woard
hèt Xavier z‟ne revãsj geneume.
Hieë maakde den Hesselsen Dieksjenèèr,
íén zâlechèds, de schunste bouk van Hasselt.
Ès ‟t èn ‟t bouerehessels of èn ‟t stadshessels,
ve kosten èèndelek teguj kallen onder oaze.
_____________________________________________
Hesselse Ka.l nummereu 15 7
As wieërdsjes kunne wènke èn zinnekes dènke
dan kunnen alle zejelkes eupegoan
Xavier hèt dóéej lètters lieëven èngebloaze,
loate zejen wa ve bèt oas tââl kunne douen.
Néû kunne de Hesselieëre kalle, zènge, diechte
Xavier, ouer wieërd zullen oas altèèd gelèkkig make.
Monique Cox
Kaddeus
1) Ne schóéene kâder
Monique Cox everandig Xavier èn naam va Veldeke Hasselt ne
schóéene kâder vanne hand va Marc Cox bè alle lètterkes van ‟t alfab-
bèt rond ta gediech “Lejfden ès ... Xavier 80 joar”.
2) ’n Bank vir Xavier
Schepene va keltejer Caroline Mondelaers onthult te bank va Xavier
bè „t vollegende plieëtsje terop:
Xavier Staelens, man vannen dieksjenèèr van ’t Hessels.
Obbe twejdaagse van ‟t Hessels wieërd tee bank dan op z‟n diffenetejf
plââts plechtig onthuld.
3) De néû edejse vannen dieksjenèèr
Xavier krieg éût te haan va Monique Cox verlóépig nen dummy, wèè
ze da èn ‟t schóé Vlaams zègge. Ma ‟t ès beleuf, Xavier, de vejerde
_____________________________________________
Hesselse Ka.l nummereu 15 8
edejse vannen Dieksjenèèr zal dit joar nog ènne boekewienkels liege.
Tot mieërder ieër èn gleure van ouer gelejfde Hessels!
4) De twejdaagse van ‘t Hessels
De stad èn Veldeke Hasselt betíén willen op 28 èn 29 appril (ne zoa-
terdaag ènne zondaag) „t Hessels bè „n fíésteleke twejdaagse spisjââl
ènne verref zètten èn premeute.
ènne bènnestad
28 èn 29 appril
10 – 18 ouere
Bè alderlee aktivvetèète
op verschielege plââtsen èn lokkâses
_____________________________________________
Hesselse Ka.l nummereu 15 9
Proggram Twejdaagse van „t Hessels
Zoaterdaag 28 appril: va 10 tot 18 ouere
10 – 18 o.: Infostand Gróéete Merrek
10 – 18 o.: Annemâse èn èntsjige Hesselse kaffees
durre Banneuxkes
13 o.: Den Èèlespejgel (Uilenspiegel)
14 o. : De Veugelzank (Vogelsanck)
15 o.: ‟t Staddéûs (‟t Stadhuis)
16 o.: De Kambrejnes (Cambrinus)
17 o.: De Klene Hal (Kleine Hal)
16 o.: Stadsmus (iddekattejve réûmte): Hesselse lès dur Xavier
Staelens
17 o. De Kambrejnes (Cambrinus): Hesselse kwis dur Monique Cox
Zondaag 29 appril: va 10 tot 18 ouere
10 o.: Gelede wandeling èn „t Hessels + ènhuldeging bank obbe
Reddelberreg
11 o.: Ènhuldeging bank va Xavier Staelens obbe Reddelberreg +
optrieën Banneuxkes
11.30 tot 18 o.: Annemâse èn ènstjige Hesselse kaffees
durre Banneuxkes
11.30 o.: De Kambrejnes (Cambrinus) èn âânsléûting bè
d‟ènhuldeging bank Xavier Staelens)
13 o.: Den Èèlespejgel (Uilenspiegel)
14 o.: De Veugelzank (Vogelsanck)
15 o.: ‟t Staddéûs (‟t Stadhuis)
_____________________________________________
Hesselse Ka.l nummereu 15 10
14 o.: Gelede wandeling èn „t Hessels
15 o.: Stadsmus (heufkaffee): Hessels ouer dur Monique Cox: “Van
Hendrik Van Veldeke tot oas Hessels va néû”
15.30 o.: Gelede wandeling èn „t Hessels + aafsléûting èn „t
Stadsmus
16.30 –18 o.: Stadsmus: Aafsléûting/resepse bè optrieën vanne
Banneuxkes
Op èntsjige vaste momente brènge de stadsbejaardejer èn „t Combo
Jos Tuts rond te Gróéete Kèrrek ne kõsaar van Hesselse liedsjes.
Alle aktivvetèète wieëre bè veel trallalla èn lawwaat bekandgemaak
durre “sjampètter” van dins.
Virre wandelingen mujje (verpliech!) op veerand ènschrèève:
- Toerisme/Uitpunt, Lombaardstr.3, 3500 Hasselt
- tel.011/23 95 40
Virre lèsde âânpassingen èn âânvèllinge: Kiek obb‟oaze sait
www.veldekehasselt.be èn had te âânkondigingen èn de pers goued
ènne mot.
Gróéete fottokonkouer! De drèè schunste fottos vanne twejdaagse wieëre gepubblisseerd
ènne vollegende Hesselse Ka.l èn gieëve rech obb’ne schóéene
prèès.
Ènschieke per íé-pos ten lèsten op 15 mee!
_____________________________________________
Hesselse Ka.l nummereu 15 11
Harie spriek
„t Schènt ta de “éminence grise” van dee veríé-
neging dee mèène naam drieg, gevejerd ge-
woaren ès op ‟t Stadhéûs. De gujje man ès tag-
getig gewoaren èn da ès ni mèn, gelíéf miech,
want iech hèb ondervènning èn dee mattere:
iech bèn wèè ze zègge zou aad as te stroat, of
egelek veel ader as te míéste stroate van dees schouen stad!
Awwel Xavier, al zèèt dzje nog lang ni zou aad as iech, toch nen dieke
proffejsejat joeng, want dzjieë zèèt toch te man dieë zèènen tèèd
goued gebrèèk hèt vir „t vollek trèk Hessels te lieëre sprieëken èn stil-
lekes âân begènne ve doa de guj rizzeltâte van te zejen. „t Ieërt miech
tenaandere fèl da ouer veríéneging vir ‟t behaag van ‟t Hessels mèène
naam gekeuzen hèt, iech bèn doa serjeus fejer op, da meug dzje ge-
rès wete!
Iech hieërde nog da dzje euch ‟n bank gekregen hèt bè ouere naam
terop èn da “men” nog ni weet mou ze dee goan ènstallere. Awwel
joeng, loat tee hèè mar zètten èn mèè parrekske, kort bè miech, dan
kunne ve aaf èn téû ewa mèèmere ever oas aa stad èn ‟t unejk tââlke
da hèè al íéve gespreuke wieërt. Joa Xavier joeng, da zeu schóéen
zèn, dènk ter mar „ns ever noa, want no ‟t schènt hèt dzjieë „t vir ‟t
zèggen evere plââts mou da zitmebel zal gezatte wiëre. Èn dzje weet,
dzje zèèt hèè obbe Reddelberreg altèèd mieër as willekoem!
_____________________________________________
Hesselse Ka.l nummereu 15 12
Èn iech mut téûgieëve, zou‟n bank zeu vir miech egelek euch híél èn-
tressant zèn. Iech krèèg toch zoe‟n kaa póép van íévig op tieë kaae
stíén te mutte zitte. Dzjieë zèèt toch ni den híélen tèèd hèè. Dus tan
kan iech èèndelek euch „ns obb‟n hoate bank goan zitte, kweste va me
keetsjen ‟ns teguj op te werreme.
Ãfẽ joeng, dzje dènk ter mar „ns goued ever noa. Miech zeu dzje ter
èn alle geval e fammeus plezejer bè douen. Dènk asteblejf euch „ns
an “den aaen” dieën hèè èn alle wieër èn wènd z‟n bille plat mut zitten
op tieën ellendige stíén.
Leo, de bieldeflèèsterieër
_____________________________________________
Hesselse Ka.l nummereu 15 13
Tââlkroenkels: Eweglóépen ès nieks,
ma trèkkeume ...
Monique Cox
Kènger dee weglóépe, wieëre tegewoarig èn e ge-
stiech gesteuke, vrieger houele ze da bènne de fe-
mieldzje, bèt oas toch.
M‟n gróéetaars wunden „ns tèèdelek effekes èn
Zeueneve. Iech weur 3 joar, èn wèè ve doa „ns op
beziek goenke, dissedeerden iech, obb‟ne moment
da‟ch miech ambeteerde, van „ns te goan wandele.
De kâzelieërs èn de kaarters begoste miech noa ‟n tèèdsje te misse,
èn m‟ne pa ze joengste brejer, noenk Fernand, kos z‟ne villeu op vir
miech te goan zieke. Dieë vond miech al rap, iech kreeg ‟n lap tege
m‟n óéere, èn doa reed te siegelieër van achttíén bè e kènd van drèè
dur‟t dèrrep, dzje zoug te minse dènke: “Moe‟t tieë da gââjld?” Joare
lâter weur ‟t nog altèèd achterklap ènne femieldje: “Wèè‟t kènd „ns
wegloup èn Zeuneve”. Iech weur pertang ‟n híél braaf kènd!
Ternoa wunde bomma èn de Normandiëstroat èn Riengs. Doa hèb
iech‟t „m wir „ns gelap.
Iech spíélde bè aner kènger èn‟t stieëgske achter ‟t héûs, wèè íén van
dee mèdskes vroug of iech mejgoenk tot anne pos. Iech dach ta da
djzuus achter ‟t hiekske weur. Nieks van, da weur de gróéete pos ob-
ben Havermerrek, dus te rut ever èn de stad èn. Iech haa ocherrem
me vieërinkske nog âân, mâ‟ch kos nemíé trèk. Krek wèè ve de brejf
ènne bès gesteuken haan èn oas imdrade, kwaam noenk Fernand
_____________________________________________
Hesselse Ka.l nummereu 15 14
doa wir aafgepedald bè ne fel róéed gekleerde kop. Wir ‟n lap tege
m‟n óèere (néû vlieg dzje doaveer „t prezong èn), èn vanachter obbe
villeu. Hieë zal twejentwíéntsjig gewieës zèn, iech zeve, èn wa zoug
dzje de Hesselieëre dènke: “Moe‟t tieë da gââjld?”
Téûs gekeume stonte bomma èn m‟n tant Simonne híévetig te touete
(dee jankden alletwej toch zoe gjâân), èn iech moch ten híélen daag
nog zellefs nemíé noa d‟achterdeer kejke.
Joa, joa, Child Focus èn Alain Remu “avant
la lettre”.
Wèè m‟n amandelen èn pelippe mosten
éûtgehââjld wieëre, hèb iech èn‟t hospetââl
nog „ns nen effoar gedoan vir ter onderéût
te méûze, mâ „ch loup te verkieërde kant
vanne gank op.
Deze kieër weur „t rizzeltâât „n mep op m‟ne polder, zellefs ten dok-
tóéer kejkden of iech ‟t íéste kènd weur da schriek van „m haa.
E bietsje lâter goenk iech bè m‟ne bompa noa de muzee van ‟t Hèèlig
Pâterke, èn doa èn da gengske pakden iech wir m‟n bejze, want iech
dach ta‟ch trèk èn‟t hospetââl weur.
De kirre da‟ch ‟t ternoa nog geriskeerd hèb, haa‟ch miech al bedach
virda ze miech gemis haan, dus da bleef wa‟t weur.
Dzje kunt ‟t ze ni koalek neme, ma wèè‟ch op tréûen stond bè m‟nen
allerlejfste, hèt te femieldzjen „m nog „ns gerappleerd wèè iech èníén-
zouet (op ta gebejd): “As dzjieë ze mejpak, menneke, ès ‟t ouer res-
ponsabeletèèt, vieë goan ze nemíé zieke, èn noenk Fernand wunt néû
èn Gènk”.
Iech hèb ‟t tan euch nóéetsnemíé geriskeerd, èn néû bèn iech toa te
aad veer, dènk iech. Kim doabèè, iech hèb rimmetis, da líép ni rap!
_____________________________________________
Hesselse Ka.l nummereu 15 15
Keukresep: Sint-Hubertusbríédsjes of
mastèlle
Al virre Franse Rivvelejse woarte dee bríédsjes éût-
gedield anne poart vanne Herkenrodeabdèè, ternoa
anne Slevreukèrrek, obbe fíéstaag va Sint-Hubertus
(petróéenhèèlige vanne jach), “tege de honsdol-
hèèd”, dus an minsen èn bíéste. Lâter woarte ze “an
errem minsen èn kènger” bedield.
Dee ron bríédsjes bè e kóéet ènne mids zèn euch gekant as mastèlle.
Dje zèt toaveer 10 cl mèllek op ‟t vejer tot ze leu ès. Douet toa 200 gr
zellefopgoajnde bloem bèè, 10 gr soeker, 40 gr bréûne soeker, e snif-
ke zaat, 20 gr beueter, 1 eedeurke èn 1 klee lepelke kanníél. Mengelt
alles goued tot ne stevigen díég. Dèk aaf bè ne vochtigen douk èn loat
10 menejtsjes rèste.
Maak 10 bollekes van da díég, déûet se plat èn maak ter ènne mids e
kóéet èn. Lèk ze obb‟n euveplâât èn loat se èn ne veerverwerrembden
euven an 220°C schóéen liechbréûn bakke.
As se aafgekejeld zèèn, gut dzje ter ni kunne vanaaf blèève …
_____________________________________________
Hesselse Ka.l nummereu 15 16
Hesselse Loch: èèndelek ne CD!!!
Èèndelek!
Al joarén vrouge de minse an dee van Hesselse Loch as ta ze hin lied-
sjes ni op CD haan. Èn ejdereskieër weur ‟t antwoard “Níé, ma ve wèr-
reke terâân”. Néû, èn 2012, noa mieër as zeve joar “terâân gewèrrek
t‟hèbbe”, ès ter ne CD!
Joamer genoeg stoan al hin liedsjes doa ni op, ma ènne BM Studio èn
Loaneken ès ter ondanks te Loanekese loch toa toch ‟n ferrem bloem-
lieëzing èngebliek. De CD ès al verkoch gewoaren obb‟in lèsde veer-
stèlling “Pak néû ...”.
Vir de minse dee doa ni geraak zèn, ginne nóéed, „m ès nog altèèd te
kóép ...
Wa stíé ter op tieë CD?
Z‟hèbben ‟n selekse gemaak va 14 liedsjes éût te aafgelóépe zeve
veerstèllinge (behalleve de lèsde nattejerlek), ‟t ès te zègge:
1. Hallo, gujjen oavend, hèè zèn ve (2011; Eupeningsnumme-
reu)
2. Koem bè miech mej no Rimpelrock (2006; Las va festivallitis)
3. Zonder m‟n stad, m‟ne boelvaar (2007; Hèèmwee)
_____________________________________________
Hesselse Ka.l nummereu 15 17
4. D‟íénige stad bè e plieëtske èn oas hart (2007; Ode an Has-
selt)
5. Ongelèkkig (2008; Steve gelèkkig as goevernéûr?)
6. As iech ins wis (2008; strengere sorteerregels dur aafschaffing
grejene zak)
7. De pipkes van ‟t Segershéûs (2008; óéts wieëreldberoemd,
tèntslètsjes avant la lettre)
8. Vlieg bèt oas mej (2008; ballonvaart bè Hesselse Loch)
9. M‟n stad (2009; ode an Hasselt)
10. Den daag da dee gróéete ieënd verdween (2010; bââdieënd
ènne Hesselse bassèng van „t kenââl)
11. Joamer da nen ond gin Hessels kient (2010; bíéstemezere,
verdeuld ènne Hesselse bènnestad)
12. Hasselt, dzjieë zèèt mèène nummer íén (2011; ode an Has-
selt)
13. Iech èn m‟n Slivvevreu (2010; hulde anne Virga Jes)
14. Hasselt stad va m‟n hart (2010; ode an Hasselt)
Èn éût welleke produkses dzjuus?
2006 ... Èn al wa wènselek ès!
2007 Gezeed ès gezee.d
2008 Loat te poues mar pisse
2009 Da wiel dzjieë ni wete
2010 Obben aner
2010 Slevreuke van ‟t seveste joar
2011 Zwèg stil …
_____________________________________________
Hesselse Ka.l nummereu 15 18
Ès toa ech nieks op âân te merreke?
Nattejerlek wel èn dieë zin da‟t spèètig, wa zèg iech, zinjoamer ès ta
ter bè dieë CD gi biekske ziet bè de tekste van in liedsjes. Ma ieërlek
ès ieërlek, ze probbere da wel ewa goued te make bè dee teksten
obb‟inne sait te zètte: www.hesselseloch.be, ma ajje‟t miech vroag, e
biekske weur toch nog vil bieëter èn schunder gewieës ...
Wa ès ta, Hesselse Loch?
Wèè daar dzje‟t vroage!!! Mar allè, vir dee rââr minse dee Hesselse
Loch nog ni kènne:
Hesselse Loch ...
… ès zíéver, ès dóéedserjeus, ès lache bè
… hèt gin kleer, ni róéed, ni orranje, ni bleu èn ni grejen
… hèt bè Lom Pesjeu, “veûl meûl èn nottwaar city-watcher”, de kloon
vanne rieëriengbeugkoallejsen èn héûs
… brienk ins per joar ne gezelligen oaved zonder pretense bè skèt-
sjes, liedsjes èn kõferãsjees
… ne mut vir ejderen Hesselieër of Hesselos bè‟n hart vir zèèn of heer
stad.
Sèèk ma ... dieë naam “Hesselse Loch”, hèbbe ze da allíén gevon-
ne?
Zeker èn vas ni, da hèjje wir goued gezejen. Ieëre wieë ieëre téûkim:
Èn 1982, ter okkazje va “Hasselt 750 jaar stad”, verkochte de lede
vanne karnevalveríéniging “De Koekerelle” guj Hesselse loch èn da bè
de neubele buut vir ‟t kóéet èn hin kas op te vèlle (da kim tervan ajje
de Hesselse horecasektor dur diek èn din blèf steune!).
Èn obb‟t etiekètsje van dee díéskes stond:
_____________________________________________
Hesselse Ka.l nummereu 15 19
Hesselse Loch
Goued vir minse bè ne mond wèè ’n hèske
Zèèver Hesselse Loch, èn dóéeze getroeken èn Hasselt vir de Koekerelle
Moe èn vir wèèveel kunne ve dieë CD vaskrèège?
Vir de CD mujje 10 euro dââltèlle.
Dzje kunt „m kóépen èn “Toerisme/Uitpunt” (toeristissen dins van Has-
selt) of bè de lede van Hesselse Loch.
Mieër ènformâse kun dzje krèège bè: Tony KLINKERS
Kontakadres : Hesselse Loch
Muggenstraat 49/6
3500 HASSELT
Íé-posaddres : [email protected]
Websait: www.hesselseloch.be;
HESSELSE
LOCH
Ziéver èn pekskes van, ever èn vir Hesselieëre bè veel pretense
_____________________________________________
Hesselse Ka.l nummereu 15 20
Aa Hesselse wieërd
Xavier Staelens
forreke (rondlopen, rondketsen, ook iets met veel moeite doen) heeft
een duistere etymologie: vieë mar forreke vir op tèèd gedoan te krèè-
ge. Het Rijnlands kent wel furkeln (onhandig te werk gaan) maar de f-
anlaut doet aan een Romaanse oorsprong denken. Het woord klinkt
erg slangy.
fréûsele (stoeien, lichtjes worstelen) wordt in verschillende idiotica en
in verscheidene varianten vermeld, ook in het Rijnlands (früsseln, frös-
seln).
pispètsjes (meerv.): haagwinde. Genoemd naar
de gelijkenis met een po. Het Keuls kent ook Piss-
pötche
vas (m.), meestal in het meervoud vasse: 1. hak van schoen: hóég
veskes (naaldhakken) 2. hiel: dzje trieëd miech op m’n vasse: “je trapt
op mijn hielen”: al bekend in het Middelnederlandse versene, hetzelfde
woord als het Duitse Fersen
hannekesnès (m.): “rommel, boel”: vir miech meuge ze den híélen
hannekesnès verkóépe. Alfons Jeurissen gebruikt het woord ook. Het
Rijnlands kent Hannesenpack (bedelvolk). Hanne betekent ekster: Kili-
aan in de 16e eeuw vermeldt hanneken (graculus, kraai).
Aktivvetèète -Zoaterdaag 28 appril èn zondaag 29 appril ènne Hasseltse
bènnestad: Twejdaagse van ’t Hessels (proggram: kiek op
bladzèède 8 tot 10)
-Zondaag 29 appril om 15 o. i.s.m. ‘t Stadsmus: Hessels ouer: Van
Hendrik Van Veldeke tot oas Hessels va néû (Monique Cox)
-Zondaag 24 juni: om 15 o. i.s.m. ‘t Stadsmus: Hessels ouer: Hesselse
daasorkèste (Rik Ghysen)
-Zondaag 23 september om 15 o. i.s.m. ‘t Stadsmus: Hessels ouer: De
kèrremes va vrieger (Jean-Paul Lambrichts)
25 novvember om 15 o. i.s.m. ‘t Stadsmus: onderwerrep nog ni
bekand (Karin De Greeve)
Oaze wienkel
-Spellinggids: € 2,5 (evere pos € 4,5) -Grammèèr van ’t Hessels: € 25 (aafgehââld of bè Standaard Boek-
handel + Uit in Hasselt), € 32,50 (evere pos) of € 45 (evere pos vir ’t béûteland: Nederland, Frankrek, Luksemburreg, Dèètsland)
Lidgeld:
Gewóéen lid: € 8
Steunlid: € 10 of mieër
Jeuglid (tot 25 joar): € 5
Béûteland: € 18
Te storten op rieëkening BE91 979-2463483-76 va Veldeke
Hasselt vzw, A. Orteliuslaan 4, 3500 Hasselt bè de zjuuste
vermelding va wajje gjâân hèbbe wielt.
Naam, addres en e-mail ni vergieëten asteblejf!
Veldeke Hasselt vzw,
Veríéneging virre bescherreming, behaag èn premeuse van ’t Hessels
Iech goan no téûs
dzjieë gut no toueres
hieë gíé no te zèènes
zèè gíé no teres
vieë goan no téûs
dzjieëlejs gut no toueres
zèè goan no tinnes
vir
Hesselse Ka.l te lieëze